หลักสูตรวิชาสืบสายลายจก

คาํ นาํ โรงเรียนราชประชานุเคราะห ๓๑ จังหวัดเชียงใหม สังกัดสํานักบริหารงานการศึกษาพิเศษ ไดนํา หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พ.ศ. ๒๕๕๑ ไปใชเปนกรอบและทิศทางในการพัฒนาหลักสูตร สถานศึกษา และจัดการเรียนการสอนเพ่ือพัฒนานักเรียน ทักษะภาษาและการส่ือสาร ทักษะการชวยเหลือ ตนเองและสุขอนามัย ทักษะสังคมและการดํารงชีวิต ทักษะวิชาการ และทักษะอาชีพ ใหนักเรียนสามารถ พ่ึงพาตนเอง อยูกบั ครอบครัวและสงั คมไดอยา งมีความสุข เปาหมายการพัฒนานักเรียน ซ่งึ กาํ หนดสมรรถนะที่สําคญั ของนักเรียนไว ๕ ขอ คือ ความสามารถใน การสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทักษะชีวิตและ ความสามารถในการใชเ ทคโนโลยี ดังนัน้ หลักสูตรวิชาสบื สายลายจกเปนแนวทางใหน ักเรียนไดเ ลือกเรยี นตาม ความสามารถและความถนัดของตนเอง การฝกอาชีพแกนักเรียนที่ดอยโอกาสทางการศึกษา เปนกระบวนการการหนึ่งในการเตรียมความ พรอมในการประกอบอาชีพใหแกนักเรียน ซ่ึงนอกจากนักเรียนจะไดรบั ทักษะทางดานอาชีพแลวนักเรียนยัง ไดรับการฝกทักษะทางสังคมควบคูไปดวย หากนักเรียนไดรับการฝกอาชีพจนสามารถประกอบอาชีพเองได ก็จะทําใหเ ขาสามารถเล้ียงดตู นเองและครอบครวั ได หลักสตู รวิชาสบื สายลายจกเลมนี้ เปน หลักสูตรมุงเนน กระบวนการพัฒนาดา นความคิดและการปฏบิ ัติ เพ่ือเปดโอกาสใหนักเรียนไดเลือกเรียนอาชีพ ตามความถนัดและความสนใจของตนเอง เพ่ือเปนพื้นฐานให นกั เรยี นนาํ ไปประกอบอาชพี ในอนาคตไดตามศักยภาพ

รายวชิ า สบื สายลายจก คาํ อธบิ ายรายวชิ า เวลาเรียน ๘๐ ชว่ั โมง ศกึ ษาขอมูลวางแผนการทอผาตีนจก เลอื กทท่ี าํ เลมทเ่ี หมาะสม เตรียมวัสดอุ ปุ กรณ การปอ งกนั รกั ษา การรักษาคุณภาพ การทําความสะอาด การแปรรูปผลติ ภัณฑ คํานวณคาใชจาย กําหนดราคาขาย จดบันทกึ รายรบั -รายจาย และจัดจําหนาย ปฏบิ ตั ิการทอผา ตนี จก ต้ังแตก ระบวนการจกผา ตนี จกจนถงึ การจดั จาํ หนาย เพือ่ ใหม คี วามรคู วาม เขา ใจและมีทักษะในการปฏบิ ัติงานในการจกผาตีนจก มีความมงุ มน่ั ทํางานจนสาํ เรจ็ และเห็นคุณคาของการ ทาํ งาน ทํางานอยา งมคี วามสขุ มกี จิ นสิ ยั การทํางานความประณีต รอบคอบ ปลอดภัย ตัดสนิ ใจและเลอื กใช เทคโนโลยีทมี่ ีผลตอชีวิตสังคมสงิ่ แวดลอ มในทางสรางสรรคเ หมาะสมกบั งาน สามารถนาํ ไปใชในชวี ิตประจําวนั เห็นคณุ คาของงานอาชพี สจุ รติ รักชาติ ศาสนา กษตั รยิ  ซือ่ สตั ย สุจรติ มวี ินยั ใฝเรียนรู รกั ความเปน ไทย อยอู ยางพอเพียงตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ผลการเรียนรู ๑. มีความเขาใจเกย่ี วกบั ลายผาตนี จก ความสาํ คัญ ขั้นตอน กระบวนการทอผา ตีนจก ๒. มีความสามารถเลอื กใชเ คร่อื งมอื อปุ กรณ ตา งๆท่ีเก่ยี วขอ งกับการทอผา ตนี จก ๓. มีความสามารถในเลอื กสขี องเสน ไหม และการคดั เลือกวสั ดุทใ่ี ชทอผา ตีนจก ๔. ผลที่คาดวาจะไดรับจากการทอผาตนี จกจาํ หนาย / ผลตอบแทนและกําไร

ผงั มโนทศั น อาชีพ สืบสายลายจก ระดบั มธั ยมศกึ ษา หนว ยที่ ๑ หนวยที่ ๒ เร่ือง ประวัตคิ วามเปน มา เรอื่ ง ขัน้ ตอนการทอผา และ เกีย่ วกับการทอผา ตีนจก ลายผาตีนจก ( จํานวน ๑๐ ช่ัวโมง ) ( จาํ นวน ๑๐ ช่วั โมง ) หนวยที่ ๓ อาชพี สืบสายลายจก เรอ่ื ง ปฏบิ ตั ิการจกผาตีนจก จาํ นวน ๘๐ ชัว่ โมง ( จํานวน ๕๐ ชั่วโมง ) หนวยท่ี ๕ เรื่อง การแปรรปู ผลิตภัณฑ และ การตลาด ( จํานวน ๑๐ ชัว่ โมง )

การบูรณาการตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ๒ เงื่อนไข ๓ หลกั การ ๔ มิติ อาชีพ สบื สายลายจก ความรู คณุ ธรรม ๑. แสดงความรูเ ก่ียวกบั หลักการและกระบวนการ ๑. ความมรี ะเบียบ วนิ ัย กิจนสิ ัยท่ีดใี นการเรียน การทอผาตีนจก วิชา สืบสายลายจก ๒. แสงความรู ความเขา ใจในการเลือกวถั ุดิบ ๒. ความรบั ผดิ ชอบ ขัน้ ตอนหลักการทอผา ตีนจก ๓. ความสนใจใฝรู และปฏิบัติงานคาํ นงึ ถึงความ ๓. แสดงความรู ความเขาใจในการดแู ลรกั ษาตาม ปลอดภยั หลักการและกระบวนการ ๔. ความมีมนษุ ยสัมพันธ ๕. ความซอ่ื สตั ย ๔. เลอื กการจัดการผลิต การขายทีถ่ กู ตอ งตาม ๖. ความสะอาด กระบวนการ ๗. ประณีต และรอบคอบ พอประมาณ มเี หตผุ ล มีภมู คิ มุ กนั ๑. เรยี นรทู จี่ ะแบงปน เวลาในการทอผา ๑. สามารถใชค วามรูเ ร่ือง การ ๑. มกี ารวางแผนในการปฏิบัติ ตีนจกใหสําเร็จทันเวลา กจิ กรรม จําแนกลายของผาตนี จก ๒. ดาํ เนินกิจกรรมตามลาํ ดับ ๒. เรียนรูทจี่ ะใชว สั ดอุ ปุ กรณและ ข้นั ตอน ทรพั ยากรทม่ี ใี นทองถนิ่ อยางคมุ คา ๒. นาํ ความรูขั้นตอนการทอผา และประหยัดโดยการใชว ัสดอุ ุปกรณ ตีนจกในแตล ะขน้ั ตอนมา ๓. มีทักษะในการคิด การ ทม่ี ีใหเ กิดประโยชน ปฏิบตั ดิ ว ยตนเอง แกป ญหา และการ ตัดสินใจ ๓. รจู ักประเมนิ ความรูความสามารถ ๓. มคี วามเท่ียงตรงแกผ ูบริโภคใน ของตนเองและเพอื่ นในกลุม การจําหนว ยผลผลิต ๔. มีความเขาใจวธิ ีการทอผา ๔. เรยี นรูจ ะแบงภาระหนา ท่ีและ แกปญ หาตามความสามารถของ ตีนจก ตลอดจนตลาดใน ตนเองและเพอ่ื นในกลุม การขาย

วตั ถุ สังคม สง่ิ แวดลอ ม วฒั นธรรม ๑. รูหลกั การใชทรพั ยากร ๑. รูแ ละเขา ใจความ ๑. การลดการใชสารเคมี ๑. รูหลักการใช และวัสดุ อยา งคมุ คา แตกตา งระหวา งบคุ คล อยรู ว มกับคนอนื่ ได ในการยอ มผา ทรัพยากรและ ๒. รูจกั การเลือกใชวัสดุ อยา งมคี วามสขุ เพื่อลดตนทนุ ทีม่ ใี นทอ งถ่นิ ๒. ใชว ัตถุดบิ ยอ มสีจาก วัตถุดบิ อยา ง และตามฤดูกาล ๒. รูจกั กฎ ระเบียบ กตกิ า หนาท่ีในการ ธรรมชาติ คุมคา อยรู วมกบั คนอ่นื ๓. ยอมรบั ความคิดเห็น และเคารพในการ ตัดสนิ ใจของผอู ื่น ๔. รูจกั มารยาทในสงั คม และการแบง ปน

โครงสรา งหลกั สูตร สืบสายลายจก ความสําคญั การฝกอาชีพแกนักเรียนท่ีดอยโอกาสทางการศึกษา เปนกระบวนการการหนึ่งในการเตรียม ความพรอมในการประกอบอาชีพใหแ กนักเรียน ซึ่งนอกจากนักเรียนจะไดร ับทักษะทางดานอาชีพแลวนักเรียน ยังไดรับการฝกทักษะทางสังคมควบคูไปดวย หากนักเรียนไดรับการฝกอาชีพจนสามารถประกอบอาชีพเองได ก็จะทําใหส ามารถเลย้ี งดตู นเองและครอบครวั ได การทอผาตีนจก ถือเปนงานที่ใชความเอาใจใส ความมุงมุนในการทํางาน ตองศึกษาข้ันตอน การทํางาน รอบคอบ ปลอดภยั ตัดสนิ ใจและเลือกใชเทคโนโลยที ่ีมีผลตอ ชวี ติ และสคั มรอบขางจนเกดิ ความและ ผลิตงานทีม่ ีคุณภาพและคงทน ซึง่ ผผู ลิตสามารถจัดจาํ หนา ยเพ่อื สรางรายไดใหกับตนเองและครอบครัว จุดมงุ หมาย ๑. เพ่ือใหนักเรยี นมคี วามรูเรอ่ื งการทอผา ตนี จก ๒. เพอ่ื ใหน กั เรียนมคี วามรูและสามารถปฏิบัติการทอผาตีนจก ๓. เพ่อื ใหนกั เรยี นมีความรเู พอ่ื เปน แนวทางในการประกอบอาชพี การทอผาตนี จก ๔. เพือ่ ใหน กั เรยี นอยูอยางพอเพียงตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ผลการเรียนรู ๕. มคี วามเขา ใจเกยี่ วกับลายผาตนี จก ความสาํ คัญ ข้ันตอน กระบวนการทอผา ตีนจก ๖. มคี วามสามารถเลอื กใชเครอื่ งมอื อปุ กรณ ตางๆที่เก่ยี วขอ งกบั การทอผา ตีนจก ๗. มคี วามสามารถในเลือกสขี องเสน ไหม และการคัดเลือกวัสดุทใี่ ชทอผาตีนจก ๘. ผลท่ีคาดวาจะไดร บั จากการทอผาตีนจกจาํ หนา ย / ผลตอบแทนและกําไร เนื้อหาของหลักสูตร ประกอบดว ยเน้อื เร่อื ง ดังนี้ ๑. ความหมาย ความสําคัญ และประโยชนข องการทอผา ตนี จก ๒. ประวตั คิ วามเปน มาของผาตนี จก ๓. การคดั เลอื กลายผาตีนจก ๔. กระบวนการทอผา ตนี จกโดยยึดหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ๕. วัสดุ อุปกรณ ขน้ั ตอนการทอผา ตนี จก ๖. หลักการจัดการ และการดรู ักษาผา ตนี จก ๗. การวดั ขนาดความกวา ง ความยาวของผาตีนจก และการจาํ หนาย ๘. การบนั ทกึ ปฏิบัติงานและการทาํ บญั ชีรายรับ – รายจา ย ๙. ความตองการของตลาด และการขาย

เวลาเรยี น ใชเวลาเรียนทั้งหมด 80 ชว่ั โมง ภาคทฤษฎี จํานวน 30 ชัว่ โมง ภาคปฏิบัติ จํานวน 50 ชวั่ โมง แหลงการเรยี นรแู ละสือ่ ประกอบการเรยี น ๑. ใบความรู วิชา สืบสายลายจก ๒. เอกสาร / ใบความรู/VCD/DVD ๓. หองสมดุ / หอ งสบื คนขอ มลู อินเตอรเนตโรงเรยี น ๔. วัสดอุ ุปกรณใ นการปฏบิ ัติงาน ๕. แหลง เรียนรใู นชุมชน / วทิ ยากร / ภูมิปญญาทองถนิ่ การวัดผลประเมนิ ผลการเรียน ๑. การประเมินความรูภาคทฤษฎรี ะหวา งเรยี นและจบหลักสูตร ๒. การประเมนิ ผลระหวา งเรยี นจากการปฏบิ ัติงานทีม่ ีคุณภาพเพยี งพอ สามารถสรา งรายไดใ หก ับ ตนเอง ความสาํ เร็จของการปฏิบัติและจบหลกั สตู ร ประโยชนทคี่ าดวา จะไดรับ ๑. นักเรียนมคี วามรู ความเขา ใจเกย่ี วกบั ขน้ั ตอน และวิธีการทอผาตีนจก ๒. นกั เรยี นมคี วามสามารถวางแผนการทอผาตีนจกได ๓. นกั เรียนสามารถอธิบายปจจยั การผลิตโดยยึดหลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง ๔. นกั เรยี นสามารถคํานวณตน ทนุ กําไร กาํ หนดราคาขาย จัดจําหนาย และทําบัญชงี บดลุ ได

โครงสรางเน้ือหาของหลกั สูตร ประกอบดวยเนื้อหา ๔ เร่ือง ดงั น้ี จาํ นวน ๑๐ ชว่ั โมง เร่อื งที่ ๑ ประวัติความเปน มาเกย่ี วกบั การทอผา ตีนจก จํานวน ๕ ชวั่ โมง จํานวน ๕ ชั่วโมง ๑. ความหมาย ความสําคัญ และประโยชนข องการทอผา ตนี จก จํานวน ๑๐ ชวั่ โมง ๒. ประวตั ิการทอผา ตนี จก จาํ นวน ๕ ชว่ั โมง เรอ่ื งที่ ๒ ขั้นตอนการทอผา และลายผา ตีนจก จํานวน ๕ ชัว่ โมง ๑. ขน้ั ตอนการทอผา 13 ขน้ั ตอน จํานวน ๕๐ ชั่วโมง ๒. ลายผาตีนจก 16 ลาย จาํ นวน ๓ ชัว่ โมง เร่อื งที่ ๓ ปฏิบัตกิ ารจกผา ตีนจก จํานวน ๔๗ ช่วั โมง ๑. เตรยี มวัสดุ และอุปกรณที่ใชในการทอผา ตีนจก จาํ นวน ๑๐ ช่ัวโมง ๒. ปฏิบตั ิการจกผาจีนจก จาํ นวน ๕ ชั่วโมง เรอื่ งท่ี ๔ การแปรรูปผลติ ภณั ฑ และการตลาด จาํ นวน ๕ ช่วั โมง ๑. การบันทึกการปฏบิ ตั งิ านและการทําบัญชรี ายรับ-รายจาย ๒. การแปรรูปผลติ ภัณฑ

แผนการจดั กิจกรรมหลกั สูตร สืบสายลายจก จาํ นวน ๘๐ ชว่ั โมง จดุ ประสงค เพ่อื ใหน กั เรยี นสามารถปฏิบัติการทอผา ตีนจกได และมคี วามรูเพอ่ื เปนแนวทางในการประกอบ อาชพี ท่ี ผลการเรียนรู เน้ือหา กิจกรรม ส่ือการเรียนรู การวดั และ จาํ นวน การเรียนรู ประเมินผล ชัว่ โมง ๒๐ ชม. ๑ 1.เพือ่ ให 1. ความสาํ คญั ของ 1. ครูอธบิ า ใบความรู 1. ใบงาน นกั เรียน การทอผาตีนจก ความสาํ คัญในการ 2. ปฏิบัติ มคี วามเขาใจ 2. แนะนาํ ลายผา ประกอบอาชีพการทอ เกี่ยวกับลายผา ตนี จกทั้ง ๑๖ ลาย ผา ตีนจก ตีนจก 3. ข้นั ตอน 2. ครูอธบิ ายลายผาตีน ความสําคัญ กระบวนการทอผา จกท้ัง ๑๖ ลาย ข้ันตอน ตนี จก 3. ครูอธิบาย กระบวนการทอ กระบวนการทอผาตนี ผา ตีนจก จก ๒ 1. เพอ่ื ให 1. แนะนําชนิ้ สว น 1. ครอู ธบิ ายวสั ดุ - ใบความรู - ใบงาน ๒๐ ชม. วสั ดุ อุปกรณ ตา งๆ อุปกรณ ตา งๆที่ - ปฏบิ ตั ิ ๒๐ ชม. นกั เรยี นมี ที่เกย่ี วกบั การทอผา เกยี่ วกับการทอผาตนี - ใบงาน ตีนจก จก - ปฏิบตั ิ ความสามารถ 2. วิธีการเตรียม 2. ครอู ธบิ ายวธิ กี าร เลือกใช เครื่องมอื ท่ใี ชท อผา เตรยี มเครื่องมอื ทใี่ ชทอ เครอื่ งมอื ตนี จก ผา ตนี จก อปุ กรณ ตางๆท่ี เกี่ยวของกบั การ ทอผาตนจก ๓ 1. เพอ่ื ให 1. หลักการเลอื กสี 1. ครูอธบิ ายหลกั การ 1. ใบความรู นกั เรียนมี ของเสน ไหมทีใ่ ชจ ก เลอื กสขี องเสน ไหมท่ีใช ความสามารถใน 2. การเลอื กเสน จก เลอื กสีของเสน ไหมปน จากมอื 2. ครูอธบิ ายการเลือก ไหม และการ และเสน ไหม เสน ไหมปนจากมือ คัดเลอื กวัสดทุ ี่ ประดิษฐ และเสนไหมประดษิ ฐ ใชท อผาตนี จก

๔ ผลที่คาดวาจะ 1.เพอ่ื ใหน ักเรยี น 1. ประโยชนจ ากการ 1. ใบความรู 1. ใบงาน ๒๐ ชม. ไดร ับจากการ สามารถบอก ทอผา ตนี จก 2. สอ่ื จากเวบ็ 2. ปฏิบัติ ทอผาตนี จก ประโยชนทไี่ ดจ าก 2. ตลาดในการรองรับ ไซด จาํ หนา ย / การทอผาตนี จกได ผา ตีนจก ผลตอบแทน 2.ตลาดในการ 3. การจัดทาํ บัญชเี พื่อ และกําไร รองรับผาตนี จก หาผลตอบแทนกําไร 3.จดั ทําบญั ชีเพือ่ หาผลตอบแทน กาํ ไร