พุทธศาสนสุภาษิต (1)

E-book พุทธศาสนสภุ าษติ รวบรวมโดย ครวู รรณภา สังวิบุตร

คํานาํ หนงั สอื E-book พุทธศาสนสุภาษติ เลม น้ีจดั ทาํ ขน้ึ เพอื่ ประกอบการจัดการ เรียนการสอนรายวิชา สังคมศึกษา(ส3110) ระดับชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท่ี 4 สาระพระพทุ ธ ศาสนา หนว ยการเรยี นรเู รือ่ ง พทุ ธศาสนสุภาษติ ไดร วบรวม คําอา นพทุ ธศาสนสุภาษติ พรอมท้ังความหมายและขอ คิดจากพทุ ธศาสนสภุ าษิต ผจู ัดทําหวงั วาจะเกดิ ประโยชนกบั ผูอา นตอ ไป วรรณภา สงั วิบุตร ผูจัดทํา

“พทุ ธศาสนสภุ าษิต” สุ=ดี, ภาษติ =กลาว พุทธศาสนสุภาษติ หมายถึง ถอ ยคําดีๆ ในพระพทุ ธศาสนา “พุทธศาสนสุภาษิต” แปลวา คําสภุ าษิตของพุทธ ศาสนา หมายถงึ ถอยคําที่พูดดีมีเหตผุ ล ทสี่ อดคลอง กับหลกั คําสอนของพระพทุ ธเจา เนน ตรงท่ี “สอดคลอ งกับคําสอนของพระพทุ ธเจา ” (เสฐียรพงษ วรรณปก) พทุ ธศาสนสุภาษิต คอื สภุ าษิต ทพี่ ระสัมมาสมั พทุ ธเจา ทรงดํารัสไว ซงึ่ มีคณุ คาสงู สง สามารถใชไ ดท ้งั เปน แนวทางดําเนินชวี ติ คติเตือนใจ และนอมนํามาปรับใชในชวี ติ ประจาํ วนั

จติ ฺตํ ทนตฺ ิ สขุ าวหํ อา นวา จติ -ตัง-ทนั -ตัง-ส-ุ ขา-วะ-หัง “จิตทฝี่ ก ดีแลว นําสุขมาให” จติ ที่ฝกดแี ลว หมายถึง จติ ที่ถูกทําใหหมดมลทินคอื กิเลส อนั ไดแก ความโลภ ความโกรธ ความหลง ทําใหไมยินดยี ินรา ยใน อารมณต าง ๆ ที่มากระทบ คนทฝี่ ก จติ ของตนดีแลวยอ มไม ทุกข และนาํ แตค วามสขุ มาให นาํ มาปรบั ใชใ นชีวติ ประจําวัน ในเร่ืองการฝก สมาธิ การมสี ติ ฝกจติ ใจใหเ ขมแข็งตอความยากตา งๆ ไมหวน่ั ไหวตออารมณ ตางๆ ท่เี ขามาในแตล ะวัน

โกธํ ฆตวฺ า สขุ ํ เสติ อา นวา โก-ธัง-คดั -วา-สุ-ขัง-เส-ติ \"ฆา ความโกรธไดย อมอยูเปน สขุ \" ความโกรธจะเผาผลาญจิตใจใหต องรอ นรมุ อยตู ลอดเวลา และคอยสั่งการใหเ ราทาํ ตามอํานาจของมัน ซ่ึงเปนการ กระทําทเ่ี ปน ไปในทางทาํ ลายประโยชนข องตนเองและผูอน่ื เบียดเบยี นเขน ฆากนั และกนั นาํ มาปรับใชใ นชีวติ ประจาํ วนั ในการขม ความโกรธ ไมใ หเกดิ ขน้ึ ซ่ึงในแตล ะวนั เราตองเจอเหตกุ ารณ หรือสถานการณกบั เพือ่ น หรือ คนทีอ่ ยรู อบขา งในทุกๆวัน

นตถฺ ิ โลเก อนินฺทิโต อา นวา นัต-ถิ-โล-เก-อะ-นนิ -ทิ-โต \"คนท่ีไมถ ูกนนิ ทา ไมม ใี นโลก\" ความสขุ อยา งหน่งึ ของปุถุชน คอื การไดพดู ถึงเรื่องของคน อ่ืนในทางที่ไมด ี การนินทาเปน โลกธรรม คอื ของประจําโลก แมแ ตพ ระสมั มาสัมพทุ ธเจา ยงั มคี นนนิ ทา นาํ มาปรับใชใ นชวี ติ ประจําวนั เมือ่ เขา ใจในเรือ่ งของการนนิ ทาเปน ของประจําโลกแลว ก็อยา ไดหวนั่ ไหว เอาความดีชนะความช่วั ความสงบชนะความเคลื่อนไหว ไมน านเร่อื งท่รี า ยก็จะกลับกลาย เปนดีเอง

น อุจจฺ าวจํ ปณฺฑิตา ทสสฺ ยนตฺ ิ อา นวา นะ-อจุ -จา-วะ-จัง-ปน -ท-ิ ตา-ทัส-สะ-ยนั -ติ \"บณั ฑิตยอ มไมแ สดงอาการข้ึน ๆ ลง ๆ\" บณั ฑิต หมายถงึ ผมู ีปญ ญา, ผูทรงความรู, นักปราชญ บณั ฑติ ตองมจี ิตใจมั่นคง ยึดม่ันในคุณงามความดี ทาํ ความดีเสมอตน เสมอปลาย ทั้งตอหนา และลับหลงั ไมแสดงอาการข้นึ ๆ ลงๆ นํามาปรับใชในชีวติ ประจาํ วนั ผูอยใู นวัยเรยี น หรือนักเรียน มคี วามม่นั คง ในการทําความดี มจี ติ ใจมัน่ คงเขม แขง็ ในการทําส่งิ ท่ดี ีถูกตอ งดีงาม ไมด ้อื ร้นั ทําตามใจตัวเอง

วชิ ชา จรณ สมปฺ นโฺ น