E-book 5

ชอ่ื วทิ ยาศาสตร์ Acanthus ebracteatus Vahl ชอ่ื ท้องถิน่ แก้มหมอ แกม้ หมอเล จะเกร็ง นางเกร็ง อเี กร็ง เหงอื กปลา หมอนา้ เงิน สว่ นท่ีใชเ้ ปน็ ยา ต้น และใบ ท้ังสดและแห้ง ราก เมล็ด สรรพคณุ 1. ใช้เปน็ ยาอายวุ ัฒนะ ทา้ ใหอ้ ายุยืน รา่ งกายแขง็ แรง เลอื ดลม ไหลเวียนดี เส้นเลอื ดไมอ่ ดุ ตนั บ้ารุงผิวพรรณ ด้วยการใช้ทง้ั ตน้ เหงอื กปลาหมอ น้ามาตา้ ผสมกับพริกไทยในอตั ราสว่ น 2:1 แล้วคลุกเคล้าผสมกับน้าผงึ้ ปัน้ เปน็ ยาลกู กลอน วา่ กนั ว่าหากรับประทานติดต่อกนั 1 เดอื น จะทา้ ให้ปัญญาดี ไมม่ ี โรค / 2 เดือน ผิวหนงั เต่งตงึ / 3 เดอื น ทา้ ให้รดิ สีดวงหาย / 4 เดือน ชว่ ยแก้ ลม 12 จา้ พวก หูไว / 5 เดือน หมดโรค / 6 เดอื น ท้าให้เดินไมร่ จู้ กั เหนอ่ื ย / 7 เดือนผิวสวย / 8 เดอื น เสยี งเพราะ / 9 เดือน หนงั เหนยี ว (ท้ังต้น, ราก) 2. เหงอื กปลาหมอมสี รรพคุณช่วยบา้ รุงประสาท (ราก) 3. ช่วยรกั ษาอาการธาตไุ มป่ กติ (ทัง้ ตน้ ) 4. ชว่ ยทา้ ให้เลอื ดลมเป็นปกติ (ทัง้ ต้น)เหงือกปลาหมอขาว 5. ช่วยทา้ ใหเ้ จริญอาหาร (ท้งั ต้น) 6. ช่วยแก้โรคกระษัย อาการซบู ผอมเหลอื งทัง้ ตัว ด้วยการใชท้ ้ังต้น ของเหงอื กปลาหมอนา้ มาตา้ เปน็ ผงกนิ ทุกวนั (ต้น) 7. ช่วยแก้อาการรอ้ นท้งั ตัว เจบ็ ระบบทั้งตวั ตัวแห้ง เวยี นศีรษะ หนา้ มดื ตามัว มือตายตีนตาย ดว้ ยการใชท้ ัง้ ต้นของเหงอื กปลาหมอและเปลอื ก

มะรมุ อย่างละเท่ากัน ใส่หมอ้ ตม้ ผสมกับเกลือเล็กนอ้ ย หมาก 3 ค้า เบ้ีย 3 ตวั วางบนปากหม้อ แล้วใช้ฟืน 30 ดุ้น ตม้ กับน้าเดือดจนงวดแลว้ ยกลง เม่ือเสรจ็ ให้กล้นั ใจกนิ ขณะอุ่น ๆ จนหมด อาการกจ็ ะดขี น้ึ (ท้งั ตน้ ) 8. ชว่ ยยบั ยัง้ มะเร็ง ต้านมะเรง็ (ทง้ั ต้น) 9. ชว่ ยรักษาอาการปอดอักเสบ ดว้ ยการใช้เหงอื กปลาหมอท้ังต้น และขา้ วเยน็ เหนือ ขา้ วเย็นใต้ในสดั สว่ นทเ่ี ท่ากัน น้ามาต้มกับน้าจนเดือดแลว้ น้ามาดื่มในขณะอุ่น ๆ ครงั้ ละ 1 แกว้ เชา้ กลางวัน เยน็ อาการจะดขี น้ึ (ท้งั ต้น) 10. รักษาปอดบวม ขอ้ มูลนยี้ ังไม่นา่ เช่อื ถอื * (ใบ) 11. ต้นมีรสเคม็ กร่อย สรรพคณุ ช่วยแก้อาการปวดศรี ษะ (ตน้ ) 12. รากช่วยแกแ้ ละบรรเทาอาการไอ หรือจะใช้เมลด็ น้ามาต้มดื่ม แกอ้ าการไอก็ได้เช่นกัน (ราก, เมลด็ ) 13. ชว่ ยแกห้ ืดหอบ (ราก) 14. ชว่ ยรกั ษาวณั โรค ดว้ ยการใชต้ ้นน้ามาต้าผสมเปน็ น้าด่ืม (ต้น) 15. ชว่ ยแก้อาการเจบ็ ตา ตาแดง ด้วยการใช้เหงอื กปลาหมอท้งั ตน้ 16. น้ามาต้าผสมกับขิง คนั้ เอาแต่น้าใช้หยอดตาแกอ้ าการ (ทงั้ ต้น) 17. ใบช่วยแก้ไข้ (ใบ) 18. ช่วยแกไ้ ข้จับส่ัน ด้วยการใช้ทง้ั ตน้ เหงอื กปลาหมอมาต้าผสมกับ ขิง (ทัง้ ต้น) 19. ช่วยแก้พษิ ไข้หัว ด้วยการใช้ทัง้ ต้นรวมท้ังรากนา้ มาตม้ อาบแก้ อาการ (ทงั้ ตน้ ) 20. แกอ้ าการไอ เมลด็ ใชผ้ สมกบั ดอกมะเฟือง เปลอื กอบเชย น้าตาลกรวด นา้ มาตม้ รวมกนั แล้วเอาแตน่ ้ามากนิ เปน็ ยาแก้ไอ (เมลด็ ) 21. ช่วยขับเสมหะ (ราก)

22. ถ้าเปน็ ลม ใหใ้ ช้ต้นเหงือกปลาหมอ 1 ส่วน / พรกิ ไทย 2 ส่วน ผสมรวมกนั ต้าใหล้ ะเอยี ดเปน็ ผงแลว้ นา้ มาละลายน้าร้อนด่ืม (ต้น) 23. ช่วยแกโ้ รคกระเพาะ ด้วยการใชท้ ้งั ตน้ และพรกิ ไทย (10:5 ส่วน) ตา้ ผสมป้นั เป็นยาลกู กลอน (ท้งั ต้น) 24. ชว่ ยขบั พยาธิ (เมลด็ ) 25. ช่วยรกั ษาโรครดิ สีดวงทวาร ดว้ ยการใช้ต้นเหงอื กปลาหมอกับ ขมนิ้ อ้อย น้ามาต้าละลายกบั น้าแล้วทาบรเิ วณทเี่ ปน็ รดิ สดี วง หรือจะใช้ปรงุ กับ ฟา้ ทะลายโจร ใช้รมหวั ริดสีดวงก็ได้ (ต้น, ใบ) 26. ชว่ ยขบั ปสั สาวะ ขอ้ มูลนยี้ งั ไมน่ ่าเช่อื ถือ* (ไมร่ ะบสุ ่วนทีใ่ ช)้ 27. ชว่ ยรักษามุตกิดระดขู าว ตกขาวของสตรี ดว้ ยการใช้ใบและตน้ นา้ มาต้าเปน็ ผง ผสมกับน้าผึง้ หรอื นา้ มันมนั งา ป้ันเป็นยาลกู กลอนรบั ประทาน แก้อาการ (ตน้ , ใบ, ราก) 28. ช่วยแกป้ ระจา้ เดอื นมาไม่เปน็ ปกติของสตรี ดว้ ยการใช้ทง้ั ตน้ นา้ มาตา้ ผสมกับน้าผึ้ง น้ามันงา (ท้งั ต้น) 29. ชว่ ยรกั ษานิ่วในไต ดว้ ยการใชใ้ บนา้ มาตม้ เป็นน้าดื่ม (ใบ) 30. ผลช่วยขับโลหิต หรือจะใช้เมล็ดผสมกบั ดอกมะเฟอื ง เปลือก อบเชย น้าตาลกรวด นา้ มาตม้ รวมกันแล้วเอาแต่น้ามากนิ หรือใชต้ ้น 10 สว่ น และพริกไทย 5 ส่วน ผสมทา้ เป็นยาลกู กลอนกนิ กไ็ ด้ (เมล็ด, ผล, ทั้งตน้ ) 31. ช่วยสมานแผล ด้วยการใชท้ ้งั ต้นน้ามาตา้ ผสมกบั หัวสามสิบ ใน อัตราส่วน 2:1 (ทงั้ ตน้ ) 32. ต้นเหงอื กปลาหมอมีสรรพคุณชว่ ยรักษาแผลพุพอง (ต้น) 33. ใบมรี สเค็มกร่อย สรรพคุณช่วยรกั ษาแผลอกั เสบ (ใบ) 34. ช่วยแก้น้าเหลืองเสยี ดว้ ยการใช้ตน้ 3-4 ต้น นา้ มาหน่ั เปน็ ชนิ้ แลว้ ตม้ นา้ อาบแก้อาการ (ตน้ , ใบ, เมลด็ )

35. ส้าหรับผู้ป่วยเอดสท์ ีม่ ีแผลพพุ องตามผวิ หนงั หากใช้ตน้ มาต้ม อาบและทา้ เป็นยากนิ ตดิ ตอ่ กนั ประมาณ 3 เดอื นจะชว่ ยทา้ ให้อาการของแผล พุพองบรรเทาลงอย่างชัดเจน (ตน้ ) 36. ชว่ ยรักษาโรคผิวหนังหรือประดง รักษากลากเกล้อื น อีสุกอใี ส (ใบ) 37. ชว่ ยรกั ษาโรคเร้อื น คดุ ทะราด ด้วยการใชท้ งั้ ต้นนา้ มาต้าเอาแต่ นา้ กนิ (ทัง้ ต้น) 38. ชว่ ยแก้ผดผน่ื คันตามร่างกาย ใชล้ ้างแผลเรื้อรงั ด้วยการใช้ตน้ สดและใบสดล้างสะอาดประมาณ 3-4 ก้ามือ น้ามาสับแล้วตม้ กบั น้าอาบแกผ้ ่ืน คนั ติดต่อกนั 3-4 ครัง้ (ต้น, ใบ) 39. เหงือกปลาหมอมีสรรพคุณทางยาช่วยแกล้ มพษิ (ตน้ ) 40. รากสดน้ามาต้มเอาแตน่ ้า ใช้ดื่มเปน็ ยารกั ษาโรคงูสวัดได้ (ราก) 41. ช่วยรกั ษาฝี ฝเี รอ้ื รงั แผลฝหี นอง ฝีดาษ ตัดรากฝี แก้พษิ ฝที ุก ชนิดทง้ั ภายในภายนอก ดว้ ยการใชต้ ้นและใบท้งั สดและแหง้ ประมาณ 1 ก้ามือ น้ามาบดให้ละเอียด แลว้ นา้ มาพอกบริเวณทเี่ ปน็ ฝี หรอื วธิ ที ่สี องจะนา้ มาสับ เป็นช้นิ เล็ก ๆ ใสน่ า้ ใหท้ ว่ มแล้วต้มในนา้ เดอื ดทิ้งไว้ 10 นาที แลว้ นา้ มาด่ืมก่อน อาหารครงั้ ละคร่ึงแก้ว วันละ 3 ครงั้ ประมาณ 2-3 อาทติ ย์ หรอื จะใช้เมลด็ น้ามาคั่วใหเ้ กรียมแลว้ ป่นให้ละเอียด ชงกบั น้ากินเป็นยาแกฝ้ ีกไ็ ด้ (ต้น, ใบ, เมลด็ ) 42. เมลด็ ใชป้ ิดพอกฝี (เมล็ด) การปลกู ตน้ เหงอื กปลาหมอ เปน็ พืชทเ่ี ปน็ ไมพ้ มุ่ ล้าตน้ ตงั้ ตรงหากไม่มีการ ตดั ออก เพราะหากตัดออกแล้วเหงือกปลาหมอก็จะสามารถแตกออกขึน้ ไดใ้ หม่ ล้าตน้ จะมีลักษณะแข็งสีน้าตาล ผิวไมเ่ รียบมหี นามขึ้นแบบประปรายตลอดไป จนถงึ ปลายใบ ใบของเหงือปลาหมอจะมลี ักษณะเปน็ ใบยาวโคง้ เป็นลอนสเี ขยี ว

เข้ม มีดอกขึน้ เปน็ ชอ่ ตั้งตรงคลา้ ยรวงขาว ดอกจะมีสีสรรแตกต่างกนั ไปตามแต่ ละชนดิ ของพนั ธุ์ ประกอบไปด้วยสขี าว สมี ่วงและสีฟ้า โดยสมี ว่ งนั้นจะพบเจอ ได้งา่ ยในภาคใตข้ องประเทศไทย แต่สขี าวนน้ั จะพบในภาคกลางสว่ นใหญ่ สี ของดอกที่ขึ้นนน้ั นอกจากจะขึ้นอยูก่ บั พันธพ์ุ ชื แล้วยังข้ึนอยู่กบั สภาพแวดล้อม ในพนื้ ท่นี ั้นอีกด้วย การปลกู เหงือกปลาหมอ เรานิยมใชว้ ิธีปกั ช้า เพราะสามารถหาตน้ พนั ธุไ์ ด้ไม่ยาก โดยเริ่มจากการเตรยี มดินโคลน และจะต้องรองก้นกระถางด้วย ปยุ๋ คอกหรือป๋ยุ หมักเพื่อให้สารอาหารเพยี งพอต่อตน้ พืช จากนัน้ กน็ ้ากง่ิ ท่ีอายุ ไมแ่ กจ่ นเกนิ ไปหรอื อ่อนจนเกินไป โดยก่งิ จะต้องมีอายุไมเ้ กิน 2 ปี เพราะถา้ ใช้ ก่งิ ทอ่ี อ่ นหรอื แก่จนเกินไปก็อาจจะทา้ ใหก้ ง่ิ น้ันแตกหนอ่ ไดช้ า้ หรอื ไม่แตกหน่อ เลยกเ็ ปน็ ไดค้ รับ นา้ มาปกั ลงในดนิ ทีเ่ ตรยี มไว้ วิธีดูแลเพ่ิมเติมนน้ั ก็เพยี งใสป่ ุ๋ย คอกปีละครัง้ หรืออาจจะถี่กว่านน้ั หลังจากมีการเกบ็ เกย่ี วผลผลิตในแต่ละรนุ่ หมั่นรดนา้ กา้ จัดวัชพชื เพยี งเท่าน้ีก็รอเกบ็ ผลผลติ ได้อย่างต่อเน่อื ง ทม่ี า 1. https://www.baanjomyut.com/library_3/herbs_used_for_food_and_drink/38.html 2. http://blog.arda.or.th/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%87%E0%B8%B7%E0%B8%AD %E0%B8%81%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8% AD