องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน)
จัดท�ำโดย องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) กองบรรณาธิการ ดร.พงษ์วิภา หล่อสมบูรณ์ นางสาวสุมน สุเมธเชิงปรัชญา ผู้เรียบเรียง นางสาวภคมน สุภาพพันธ์ นายปฐม ชัยพฤกษทล นางสาวพวงพันธ์ ศรีทอง นายธาดา วรุณโชติกุล นางสาวชฎาพร นรางค์เพชร์ พิมพ์ครั้งที่ 1 มิถุนายน 2559 จ�ำนวน 2,000 เล่ม เลขท่ี ISBN 978-616-8050-03-3
สารบัญ หน้า ตอนท่ี 1 8 โลกร้อนคืออะไร ตอนท่ี 2 18 จะรู้ได้อย่างไรว่าเราปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่าไหร่ ตอนท่ี 3 24 เราจะช่วยลดโลกร้อนได้อย่างไร ตอนท่ี 4 36 ฉลากคาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ ตอนที่ 5 56 เคร่ืองหมายลดคาร์บอนฟุตพร้ินท์ หรือฉลากลดโลกร้อน ตอนที่ 6 62 ฉลากคูลโหมด...เส้ือผ้าลดโลกร้อน ตอนท่ี 7 72 ใช้สินค้าฉลากคาร์บอน...เราได้ประโยชน์อะไร
ฉลาดเลือก ฉลาดใช้ ฉใลส่าใจกโลคการ้อรน์บด้วอยน
1ตอนท่ี โลกร้อนคืออะไร 9
โลกร้อนเกิดข้ึนได้จริงหรือ? หลักฐานและปรากฏการณ์มากมายที่เกิดขึ้นท�ำให้นักวิทยาศาสตร์นับพัน คนท่ัวโลกได้ร่วมกันศึกษา วิจัย และติดตามผลอย่างต่อเน่ืองมากกว่า 10 ปี ซ่ึง ได้ผลยืนยันที่แน่ชัดว่า โลกร้อน หรือ Global Warming ก�ำลังเกิดข้ึนจริงๆ! ก๊าซเรือนกระจกที่ท�ำให้เกิดโลกร้อนมีความเข้มข้ึนสูงสุดในช้ันบรรยากาศสูงสุด เท่าท่ีเคยบันทึกมาในประวัติศาสตร์โลก และพบว่าได้ก่อให้เกิดการเปล่ียนแปลง สภาพภูมิอากาศทั่วโลก เช่น พายุเฮอริเคน พายุไต้ฝุ่น โคลนถล่ม อุทกภัย คลื่น ความร้อน ภัยแล้ง แสดงให้เห็นถึงความอ่อนไหวของสภาพแวดล้อมโลกที่นับวัน จะทวีความรุนแรงขึ้นอย่างต่อเน่ือง ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิต ภาวะเศรษฐกิจ และสังคมของเราท้ังแหล่งอาหารและน�้ำ ระบบนิเวศ ความหลากหลายทางชีวภาพ 10
สาเหตุของโลกร้อน โลกร้อนเกิดขึ้นจากกิจกรรมของมนุษย์ท่ีปล่อยก๊าซเรือนกระจก ข้ึนไปบนช้ันบรรยากาศ ก๊าซเรือนกระจกที่ส�ำคัญมีหลายชนิด ได้แก่ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซมีเทน ก๊าซไนตรัสออกไซด์ ก๊าซซัลเฟอร์เฮกซะฟลู ออไรด์ ก๊ า ซโ อ โ ซน สาร ค ลอโร ฟ ลู อ อโร ค าร ์ บอ น แ ละฮา โ ลคา ร ์บอ น ก ๊ า ซ เ ห ล ่ า นี้ มี ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร เ ก็ บ กั ก รั ง สี ค ว า ม ร ้ อ น จ า ก ผิ ว โ ล ก แล้วคายรังสีความร้อนกลับลงมาส่งผลให้อุณหภูมิของผิวโลกร้อนข้ึนกว่าเดิม เ ป รี ย บ ไ ด ้ กั บ ห ้ อ ง ก ร ะ จ ก ท่ี เ ก็ บ กั ก รั ง สี ค ว า ม ร ้ อ น ไ ม ่ ใ ห ้ อ อ ก ไ ป น อ ก โ ล ก จึงเรียกกันว่าเป็น “ปรากฏการณ์เรือนกระจก หรือ Greenhouse effect” และเรียกการปล่อยก๊าซเรือนกระจกซึ่งมีหลายชนิดว่าเป็นการปล่อยคาร์บอน รวมทั้งวัดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกหลายชนิดให้ออกมาในรูปหน่วย คาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า 11
ผลกระทบจากโลกร้อน อุณหภูมิโดยรวมของโลกท่ีเพิ่มข้ึน เป็นเหตุให้เกิดผลกระทบในวงกว้าง นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ผลกระทบจากอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้น ดังน้ี1 • อุณหภูมิสูงขึ้น 0.8 องศาเซลเซียสทุก 10 ปี ท�ำให้น�้ำแข็งที่ขั้วโลกเหนือละลาย ระดับน�้ำทะเลเพิ่มสูงขึ้น ส่งผลให้ พ้ืนท่ีเพาะปลูกลดน้อยลง แต่ทะเลทรายเพิ่มข้ึน และเกิดความแห้งแล้งในภูมิภาค ต่าง ๆ มากขึ้น น�้ำแข็งบนเกาะกรีนแลนด์และทวีปแอนตาร์กติกาก�ำลังละลาย หากไม่ควบคุม ระดับน้�ำทะเลจะเพ่ิมข้ึนสูงสุดถึง 7 เมตร •กระแสน�้ำอุ่นในมหาสมุทรแอตแลนติกที่ไหลช้าลง เปลี่ยนทิศทาง หรือ หยุดไหล ซ่ึงส่งผลกระทบอย่างสูงในยุโรป และท�ำให้ระบบการไหลเวียนของ มหาสมุทรผิดปกติ 12
• ส่งผลให้สภาพภูมิอากาศมีการเปลี่ยนแปลงโดยในภูมิภาคที่เป็นเขต อบอุ่น ฤดูหนาวจะส้ันลง ฝนตกมากข้ึน ฤดูร้อนจะยาวมากข้ึน อากาศจะร้อน และแห้งแล้ง ในขณะท่ีภูมิภาคเขตร้อน จะเกิดความแห้งแล้งมากขึ้น ดินเส่ือม คุณภาพมากข้ึน พื้นท่ีที่มีความชุ่มช้ืนจะมีฝนมากข้ึน เกิดพายุรุนแรงและเกิด อุทกภัยบ่อยข้ึนนอกจากน้ีระดับน�้ำทะเลที่สูงขึ้น อาจท�ำให้บริเวณหาดทรายหรือ เกาะต่าง ๆ จมหายไปใต้น�้ำ เกิดภาวะน�้ำท่วม ปัญหามลพิษทางน้�ำ ความเสี่ยง ในการเกิดสภาพอากาศรุนแรง เช่น คลื่นความร้อน ความแห้งแล้ง และน�้ำท่วม ในปัจจุบันความแห้งแล้งทั่วโลกได้เพิ่มสูงขึ้นมากกว่าใน 30 ปีท่ีผ่านมา 2 เท่า • ผลผลิตทางการเกษตรลดลงหรือต้นทุนการผลิตสูงข้ึน เพราะสภาพ ดินฟ้า อากาศ และพ้ืนท่ีไม่เอื้ออ�ำนวย ความเหมาะสมลดลง มีการระบาดของ แมลงศัตรูพืชมากข้ึน เกิดความเสียหายทางการเกษตร อาหารจะขาดแคลน ท�ำให้มีการเคล่ือนย้ายพื้นที่เพาะปลูกไปยังพ้ืนท่ีท่ีเหมาะสม • ธารน�้ำแข็ง ปะการัง ป่าชายเลน ระบบนิเวศถูกคุกคามอย่างรุนแรง สัตว์สายพันธุ์ต่างๆ เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มากข้ึน และเกิดความสูญเสียด้านความ หลากหลายทางชีวภาพ สิ่งมีชีวิตหลายชนิดอาจถูกสูญพันธ์ไปจากโลก • เน่ืองจากความร้อนที่เพิ่มข้ึน ท�ำให้มีผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์ โดยจะท�ำให้เป็นมะเร็งที่ผิวหนังมากขึ้น รวมถึงผลกระทบจากการแพร่ระบาด ของโรคต่าง ๆ เช่น มาลาเรียและ ไข้เลือดออก โลกร้อน ส่งผลกระทบในวงกว้าง ถ้าเราไม่ร่วมกันแก้ไขอย่างเร่งด่วน จะท�ำให้เกิดความเสียหาย ท่ีไม่สามารถย้อนกลับคืนได้ 13
เรามีส่วนท�ำให้เกิดภาวะโลกร้อนได้อย่างไร กิจกรรมส�ำคัญของเราท่ีมีส่วนก่อให้เกิดภาวะโลกร้อน ได้แก่ การใช้พลังงาน พลังงานฟอสซิล เป็นพลังงานท่ีใช้แล้วหมดไป ได้แก่ น�้ำมัน รวมทั้ง หินน�้ำมัน ทรายน้�ำมัน ถ่านหิน และก๊าซธรรมชาติ พลังงานฟอสซิลจะใช้ในการ ผลิตกระแสไฟฟ้า กระบวนการอุตสาหกรรม การคมนาคมขนส่ง เป็นต้น โดยเม่ือ ถูกเผาไหม้จะให้พลังงานเพ่ือน�ำไปใช้ประโยชน์ โดยภาคอุตสาหกรรมและภาคขนส่งจะมีการใช้พลังงานมากท่ีสุด คิดเป็น ร้อยละ 70 ของการใช้พลังงานของทุกภาคเศรษฐกิจ และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่าง ต่อเนื่องโดยกิจกรรมท่ีมีการใช้น�้ำมัน (น้�ำมันเบนซิน ดีเซล น้�ำมันเตา น�้ำมันเครื่อง บิน และ LPG) มากที่สุด คือ ภาคการขนส่ง ในขณะท่ีภาคอุตสาหกรรม มีการ ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากการใช้ถ่านหิน/ลิกไนต์และก๊าซธรรมชาติ 14
การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินและป่าไม้ โดยเปลี่ยนจากพื้นท่ีเก็บกักเป็นแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจก เช่น การเปล่ียนจาก พ้ืนท่ีป่าไม้เป็นที่อยู่อาศัยหรือโรงงานอุตสาหกรรม และการเปลี่ยนพ้ืนท่ีให้กลายเป็น แหล่งกักเก็บก๊าซเรือนกระจก เช่น เปล่ียนจากพ้ืนท่ีรกร้างเป็นพ้ืนท่ีป่า เป็นต้น การเผาและตัดไม้ท�ำลายป่า การเผาพื้นท่ีเพื่อการเกษตรกรรม ก่อให้เกิดการสูญเสียพ้ืนที่ป่าไม้ โดยเฉพาะป่าฝนเขตร้อนช้ืน ซึ่งโดยเผาท�ำลายถึง 62.5 ล้านไร่ต่อปีท่ัวโลก ท�ำให้เกิดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่บรรยากาศ อย่างมากมาย ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 20 ของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ท้ังหมดท่ีเกิด จากฝีมือมนุษย์ ประเทศไทยซ่ึงเป็นประเทศหน่ึงที่มีการตัดไม้ท�ำลายป่า และ เผาพ้ืนที่เพื่อการเกษตรกรรมอย่างมาก จึงมีอุณหภูมิเฉลี่ยที่เพ่ิมสูงขึ้นตามปริมาณ ป่าไม้ท่ีถูกท�ำลายลงไป 15
การเกษตรกรรม นาข้าวปศุสัตว์ การจัดการมูลสัตว์และการเผาในท่ีโล่ง ก่อให้เกิดการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกในภาคเกษตรกรรม โดยก๊าซเรือนกระจกท่ีส�ำคัญคือ มีเทนและ ไนตรัสออกไซด์ โดยมีการปล่อยก๊าซมีเทนของนาข้าว การเผาในพื้นที่โล่ง และ ปศุสัตว์ ซ่ึงมีแนวโน้มเพ่ิมขึ้น 16
การจัดการของเสีย การจัดการมูลฝอยและการจัดการน�้ำเสีย มีสัดส่วนการปล่อยก๊าซ เรือนกระจกในรูปของคาร์บอนไดออกไซด์ไม่แตกต่างกันมากนัก การจัดการ มูลฝอยปล่อยก๊าซมีเทนและไนตรัสออกไซด์คิดเทียบเท่าคาร์บอนไดออกไซด์ มากกว่า ร้อยละ 52 ในขณะท่ีการจัดการน�้ำเสียประมาณร้อยละ 48 ของเสีย โดยเฉพาะอย่างย่ิงขยะชุมชนนับเป็นแหล่งก�ำเนิดของก๊าซเรือนกระจกท่ีส�ำคัญใน ประเทศไทย 17
2ตอนที่ จะรู้ได้อย่างไรว่า เราปล่อยก๊าซเรือนกระจกเท่าไหร่ 19
ท�ำไมต้องวัดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เน่ืองจากกิจกรรมในชีวิตประจ�ำวันของพวกเราก็เป็นสาเหตุหน่ึงในการ ปล่อยก๊าซเรือนกระจก อาทิ การอาบน�้ำ รับประทานอาหาร เดินทางไปโรงเรียน ไปท�ำงาน การท�ำงาน การพักผ่อน การเดินทางทางท่องเที่ยว เป็นต้น ดังนั้น ความเป็นไปได้ทางหนึ่งที่จะช่วยลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือน กระจก คือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตท่ีค�ำนึงถึงการลดการใช้ทรัพยากร พลังงาน นั่นเอง ซึ่งนอกจากจะช่วยลดโลกร้อนแล้ว ยังเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย ท่ีจะต้องสูญเสียไปด้วย ดังนั้น เรามาวัดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งสากลนิยมเรียกกว่า ปล่อยก๊าซเรือนกระจกว่า “คาร์บอนฟุตพริ้นท์” เมื่อเราทราบว่าในชีวิตประจ�ำ วันของพวกเรามีคาร์บอนฟุตพร้ินท์เท่าใด จากกิจกรรมหรือพฤติกรรมใดบ้าง ก็จะน�ำไปสู่การปรับเปล่ียนพฤติกรรมให้ดีข้ึนได้ 20
CF Calculator : โปรแกรมวัดว่าเราปล่อย ก๊าซเรือนกระจกมากน้อยแค่ไหน อบก. ได้พัฒนาแอพพลิเคชันส�ำหรับใช้ค�ำนวณคาร์บอนฟุตพร้ินท์ส่วน บุคคล เรียกกว่า “CF Calculator” แอพพลิเคชั่นส�ำหรับสมาร์ทโฟนขึ้น เพื่อให้ พวกเราใช้ประเมินคาร์บอนฟุตพร้ินท์ของตนเอง รวมท้ังสามารถต่อยอดไปสู่การ ชดเชยการปล่อยให้มีค่าเป็นศูนย์ได้ด้วย “CF Calculator” เป็นโปรแกรมที่ช่วยให้ท่าน ค�ำนวณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของตนได้เอง โดยโปรแกรมจะสอบถามข้อมูลการใช้ไฟฟ้า ภายในบ้าน การเดินทาง การรับประทานอาหาร จากนั้นจะค�ำนวณ ปริมาณก๊าซเรือนกระจกท่ีท่านปล่อยในแต่ละปี แสดงในรูป ตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า หากท่านต้องการปรับเปล่ียนพฤติกรรม ก็สามารถด�ำเนินการได้โดยดูค�ำ แนะน�ำจากโปรแกรม โดยท่านสามารถดาวน์โหลด “CF Calculator” ท้ังระบบ ปฏิบัติการ Android และ iOS จาก Play Store หรือ App Store โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย 21
22
เม่ือทราบปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ของตน ก็สามารถท�ำการชดเชยการปล่อยให้ เปน็ ศนู ยห์ รอื เปน็ “คนไทยหวั ใจไรค้ ารบ์ อน” ได้ หลังจากท่ีเราทราบปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของตน ก็สามารถ ท�ำการชดเชยการปล่อยให้เป็นศูนย์ หรือ Carbon Neutral โดยเรียกว่าเป็น “คนไทย หัวใจไร้คาร์บอน หรือ Carbon Neutral Man” ได้ ด้วยการซื้อการ คาร์บอนเครดิตมาชดเชยเท่ากับปริมาณการปล่อย กิจกรรมการชดเชยคาร์บอนน้ี เป็นการแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม รูปแบบใหม่ท่ีช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาพรวม หากผู้ประกอบการ ภาคธุรกิจ หรือแต่ละบุคคลร่วมใจกันซื้อคาร์บอนเครดิตจากโครงการลดก๊าซเรือน กระจกมากข้ึน จะเป็นแรงจูงใจให้มีผู้พัฒนาโครงการหรือกิจกรรมลดการปล่อย ก๊าซเรือนกระจกมีมากขึ้น ท�ำให้ประเทศไทยสามารถลดก๊าซเรือนกระจกได้มากขึ้น หรือหากเป็นการซื้อคาร์บอนเครดิตจากโครงการหรือกิจกรรมลดการ ปล่อยก๊าซเรือนกระจกท่ีมีชุมชนหรือเมืองเป็นผู้พัฒนาโครงการ ก็จะช่วยสร้างรายได้ ให้กับชุมชน ส่งเสริมให้ชุมชนมีความเป็นอยู่ท่ีดีขึ้น น�ำไปสู่การพัฒนาอย่างย่ังยืน 23
3ตอนที่ เราจะช่วยลดโลกร้อน ได้อย่างไร 25
ร่วมกันลดโลกร้อน เราทุกคนต่างก็มีส่วนท่ีท�ำให้เกิดปัญหา โลกร้อน การช่วยกันลดโลกร้อนจึงเป็น สิ่งท่ีเราทุกคนต้องช่วยกันท�ำ ดังนั้น ถึงเวลาท่ีเราต้องเลิกคิดว่าปัญหา โลกร้อนไม่ใช่ธุระของเรา แล้วหันมา ร่วมมือกัน มาเป็นส่วนหน่ึงในการ ช่วยกันแก้ไขปัญหาโลกร้อน ถ ้ า ห า ก ท ่ า น คิ ด ว ่ า ค น เ ดี ย ว ช่วยโลกไม่ได้ หรือเร่ิมท�ำตอนนี้ มันสายไปแล้ว ท่านก�ำลังคิดผิด เพราะสิ่งพวกเราทุกคนช่วยกันท�ำ ล้วนส่งผลต่อการเปล่ียนแปลง ที่จะเกิดขึ้นต่อโลกในวันข้างหน้า ถ้าวันนี้เราปรับเปล่ียนพฤติกรรม บางอย่างของเรา ก็สามารถ ช่วยลดภาวะโลกร้อนได้แล้ว รายงานคณะกรรมการระหว่างประเทศ ว่าด้วยการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ หรือ ไอพีซีซี (Intergovernmental Panel on Climate Change: IPCC) ซึ่ง เป็นรายงานท่ีรวบรวมงานวิจัยของนักวิทยาศาสตร์ 2,500 คน ระบุไว้ว่ามีความ เป็นไปได้อย่างน้อยร้อยละ 90 ของปัญหาโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพ ภูมิอากาศ เกิดจากกิจกรรมของมนุษย์ และมนุษย์ถือได้ว่าเป็นตัวการส�ำคัญ ของปัญหาโลกร้อนในครั้งนี้ ดังนั้น เรามาร่วมลดโลกร้อนกันเถอะ ตัวอย่างวิธีลดปัญหาภาวะโลกร้อน ให้กับโลกร้อนท่ีใครๆ ก็มีส่วนร่วมได้ 26
ประชาชนทั่วไป • ลดการใช้พลังงานในบ้านด้วยการปิดทีวี คอมพิวเตอร์ เคร่ืองใช้ไฟฟ้า ต่างๆ เม่ือไม่ได้ใช้งาน • ลดการสูญเสียพลังงานในโหมดสแตนด์บาย ของโทรทัศน์ เคร่ืองเสียง คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะและอุปกรณ์พ่วงต่างๆ ที่ติดมา ด้วยการดึงปลั๊กออก • เปลี่ยนหลอดไฟเป็นหลอดไฟประหยัดพลังงานแบบขดที่เรียกว่า Compact Fluorescent Lightbulb (CFL) เพราะจะกินไฟเพียง 1 ใน 4 ของ หลอดไฟเดิม และมีอายุการใช้งานได้นานกว่าหลายปีมาก • เปล่ียนไปใช้ไฟแบบหลอด LED จะได้ไฟที่สว่างกว่าและประหยัดกว่า หลอดปกติร้อยละ 40 สามารถหาซื้อหลอดไฟ LED ท่ีใช้ส�ำหรับโคมไฟต้ังโต๊ะและ ต้ังพื้นได้ด้วย จะเหมาะกับการใช้งานท่ีต้องการให้มีแสงสว่างส่องทาง เช่น ริมถนนหน้าบ้าน • ใช้รถยนต์ส่วนตัวให้น้อยลง ด้วยการปั่นจักรยาน หรือรถโดยสารประจ�ำ ทาง หรือใช้การเดินแทนเม่ือต้องไปท�ำกิจกรรมหรือธุระใกล้ๆ บ้าน เพราะการขับ รถยนต์น้อยลง หมายถึงการใช้น�้ำมันลดลง และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกด้วย • ร่วมกันประหยัดน้�ำมันแบบ Car Pool นัดเพ่ือนร่วมงานท่ีมีบ้านอาศัย ใกล้ๆ นั่งรถยนต์ไปท�ำงานด้วยกัน ช่วยประหยัดน�้ำมัน และยังเป็นการลดจ�ำนวน รถติดบนถนน ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อมด้วย 27
250g. 250g. • เลือกซื้อสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมใส่ใจเรื่องโลกร้อน และการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ โดยสังเกตจากเครื่องหมายหรือตรา สัญลักษณ์ท่ีติดบนตัวสินค้า เช่น สินค้าติดฉลากคาร์บอนฉลากเขียว ฉลากประหยัด ไฟเบอร์ 5 • เลือกซ้ือรถยนต์ท่ีมีขนาดตามความจ�ำเป็นโดยพิจารณาจากขนาด ครอบครัวและประโยชน์การใช้งานรวมท้ังพิจารณารุ่นท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มากที่สุด เพ่ือเปรียบเทียบราคา • เลือกใช้บริการโรงแรมที่มีสัญลักษณ์ด้านสิ่งแวดล้อม เช่น มีมาตรการ ประหยัดน้�ำ ประหยัดพลังงาน และมีระบบจัดการของเสีย มองหาป้ายสัญลักษณ์ เช่น โรงแรมใบไม้สีเขียว มาตรฐานผลิตภัณฑ์คุณภาพ • เปลี่ยนมาใช้พลังงานชีวภาพ เช่น ไบโอดีเซล เอทานอล ให้มากขึ้น • ใช้แสงแดดให้เป็นประโยชน์ ในการตากเสื้อผ้าที่ซักแล้วให้แห้ง ไม่ควร ใช้เคร่ืองปั่นผ้าแห้งหากไม่จ�ำเป็น เพื่อประหยัดการใช้ไฟฟ้า 28
• น�ำแสงธรรมชาติมาใช้ในอาคารบ้านเรือน โดยออกแบบบ้าน และ ต�ำแหน่งของช่องแสงเป็นปัจจัย ซึ่งจะช่วยลดจ�ำนวนหลอดไฟและพลังงานไฟฟ้า ที่ต้องใช้ • ปลูกต้นไม้ในสวนหน้าบ้าน ต้นไม้ 1 ต้น จะดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ ได้ 1 ตัน ตลอดอายุของมัน • ไม่ใช้ปุ๋ยเคมีในสวนไม้ประดับที่บ้านแต่เลือกใช้ปุ๋ยหมักจากธรรมชาติแทน • ลดปริมาณการใช้ถุงพลาสติก เพราะถุงพลาสติกไม่สามารถย่อยสลาย ได้เองตามธรรมชาติและการเผาก�ำจัดในเตาเผาขยะอย่างถูกวิธีต้องใช้พลังงาน จ�ำนวนมาก ซ่ึงท�ำให้มีก๊าซเรือนกระจกเพิ่มในบรรยากาศ • เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ท่ีซ้ือเติมใหม่ได้ เพื่อเป็นการลดขยะจากหีบห่อของ บรรจุภัณฑ์ • ใช้กระดาษทั้ง 2 หน้า เพราะกระบวนการผลิตกระดาษแทบทุกข้ัน ตอนใช้พลังงานจากน้�ำมันและไฟฟ้าจ�ำนวนมาก • สนับสนุนสินค้าและผลิตผลจากเกษตรกรในท้องถ่ินใกล้บ้าน ช่วยให้ เกษตรกรในพ้ืนที่ไม่ต้องขนส่งผลิตผลให้พ่อค้าคนกลางน�ำไปขายในพื้นท่ีไกลๆ • ซื้อให้น้อยลง แบ่งปันให้มากขึ้น อยู่อย่างพอเพียง เกษตรกร ชาวสวน ชาวไร่ ชาวนา • ลดการเผาป่าหญ้า ไม้ริมทุ่ง และต้นไม้ชายป่า เพ่ือก�ำจัดวัชพืชและ เปิดพ้ืนท่ีท�ำการเกษตร เพราะเป็นการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ออกสู่บรรยากาศ จ�ำนวนมาก นอกจากน้ันการตัดและเผาท�ำลายป่ายังเป็นการท�ำลายแหล่งกักเก็บ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ท่ีส�ำคัญ • ปลูกพืชผักให้หลากหลายและปลูกตามฤดูกาลในท้องถ่ินเป็นการลดการ ปลูกพืชผักนอกฤดูกาลที่ต้องใช้พลังงานเพื่อถนอมอาหารและผ่านกระบวนการ บรรจุเป็นอาหารกระป๋อง 29
• รวมกลุ่มสร้างตลาดผู้บริโภค-ผู้ผลิตโดยตรงในท้องถ่ินเพื่อลด กระบวนการขนส่งผ่านพ่อค้าคนกลางท่ีต้องใช้พลังงานและน้�ำมันในการคมนาคม ขนส่งพืชผักผลไม้ไปยังตลาด • ลดการใช้สารเคมีในการเกษตร นอกจากจะเป็นการลดปัญหาการปลด ปล่อยไนตรัสออกไซด์สู่บรรยากาศโลกแล้ว ในระยะยาวยังเป็นการลดต้นทุนการ ผลิต และท�ำให้คุณภาพชีวิตของเกษตรกรดีข้ึน โปรดปรึกษาและเรียนรู้จากกลุ่ม เกษตรกรทางเลือกที่มีอยู่เป็นจ�ำนวนมากในประเทศไทย สถาปนิกและนักออกแบบ • ออกแบบพิมพ์เขียวบ้านพักอาศัยท่ีสามารถช่วย “ลดโลกร้อน” ลดปริมาณก๊าซเรือนกระจก • ออกแบบสร้างบ้านหลังเล็ก เพราะบ้านหลังเล็กใช้พลังงานน้อยกว่า บ้านหลังใหญ่ และใช้วัสดุอุปกรณ์การก่อสร้างน้อยกว่า ส่ือมวลชน นักส่ือสารและโฆษณา • ใช้ความเช่ียวชาญในวิชาชีพเพ่ือให้ความรูและสร้างความตระหนักกับ สาธารณชนเกี่ยวกับปัญหาภาวะโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ • สร้างความสนใจให้กับประชาชนเพื่อท�ำให้ประเด็นโลกร้อนอยู่ใน ความสนใจของประชาชนชนอย่างต่อเนื่อง • เป็นผู้น�ำกระแสของสังคมเร่ืองชีวิตที่พอเพียง ต้นตอหน่ึงของปัญหา โลกร้อนก็คือ การบริโภคตามกระแสนิยม ของผู้คน • ใช้ความคิดสร้างสรรค์เพ่ือร่วมรับผิดชอบสังคม ออกแบบงานโฆษณา ท่ีสอดแทรกประเด็นปัญหาของภาวะโลกร้อนให้มีความน่าสนใจซึ่งอยู่บนพ้ืนฐาน ของความจริงและไม่โกหก 30
ครู อาจารย์ • สอนเด็กๆ ในช้ันเรียนเกี่ยวกับปัญหาโลกร้อน และวิธีช่วยลดโลกร้อน นักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ และวิศวกร • ค้นคว้าวิจัยหาแนวทางและเทคโนโลยีใหม่ที่มีประสิทธิภาพในการลด การปลดปล่อยก๊าซเรือนกระจก • ศึกษาและท�ำวิจัยในระดับพ้ืนที่เพื่อให้มีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับ ผลกระทบของภาวะโลกร้อนต่อพ้ืนที่เส่ียงของประเทศไทย • ประสานและท�ำงานร่วมกับ ส่ือสารและโฆษณา เพ่ือเผลแพร่ข้อมูลให้ มีความเข้าใจในสังคมวงกว้าง นักธุรกิจ อุตสาหกรรมและบริการ • น�ำก๊าซมีเทนจากกองขยะมาใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ด้วยการลงทุน พัฒนาให้เป็นพลังงานทดแทนท่ีมีประสิทธิภาพ แต่มีต้นทุนต่�ำ • สนับสนุนนักวิจัยในองค์กรค้นคว้าผลิตภัณฑ์ท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และมีประสิทธิภาพในการลดการใช้พลังงานจากเชื้อเพลิงฟอสซิล • เป็นผู้น�ำของภาคธุรกิจอุตสาหกรรมท่ีช่วย รักษาสิ่งแวดล้อมหากยังไม่มีใครเริ่มต้นโครงการท่ีช่วย หยุดปัญหาโลกร้อนอย่างจริงจังก็จงเป็นผู้น�ำเสียเอง • สร้างแบรนด์องค์กรที่เน้นการดูแลและ I am not a ใส่ใจโลกไม่ใช่แค่การสร้างภาพลักษณ์ภายนอก Palstic แต่เป็นการสร้างความเชื่อมั่นเรื่องความรับผิดชอบ ท่ีมาจากภายในองค์กร bag 31
แค่น้ี เราก็เป็นส่วนหนึ่งของการขับเคล่ือนโลกเราไปสู่สังคมลดก๊าซเรือนกระจก หรือ “สังคมคาร์บอนต�่ำ” เรียบร้อยแล้ว เมื่อจ�ำเป็นต้องซ้ือ...เลือกสินค้าฉลากคาร์บอน แม้ว่าเราสามารถช่วยลดโลกร้อนด้วยการใช้ทรัพยากรต่างๆ ให้น้อยที่สุด อย่างไรก็ตาม ชีวิตประจ�ำวันของเรายังคงจ�ำเป็นต้องซื้อสินค้าต่างๆ ที่จ�ำเป็นต่อ การด�ำรงชีวิต เช่น อาหาร ข้าวของเคร่ืองใช้ในครัวเรือน ซึ่งเราหลีกเลี่ยงไม่ได้ เราจึงต้องพยายามเลือกซ้ือสินค้าที่ใส่ใจเร่ืองโลกร้อนแทนสินค้าท่ัวไปน่ันคือสินค้า “ฉลากคาร์บอน” น่ันเอง • ฉลากคาร์บอนคืออะไร “ฉลาก” เป็นเคร่อื งมือท่ีใชส้ ่ือสารขอ้ มลู ของสินคา้ ทส่ี ำ� คัญใหผ้ ู้ซ้ือ ได้ทราบ เชน่ 250g. 1. วันผลิตสินค้า สัญลักษณ์ \"MED\" 2. วันหมดอายุ สัญลักษณ์ \"EXP\" 3. ข้อมูลแสดงถึงส่วนประกอบของสินค้าน้ัน 4. ผผู้ ลติ และจำ� หนา่ ย สญั ลกั ษณ์ \"ผลติ และจดั จำ� หนา่ ยโดย...\" 5. เลขทะเบียนการค้าตามชนิดของสินค้า 6. ปริมาณสุทธิของขนาดบรรจุ 7. อ่ืนๆ 32
“ฉลากคาร์บอน” คือเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์ท่ีติดบนตัวสินค้าเพ่ือ ส่ือสารข้อมูลให้ผู้ซื้อได้ทราบว่า สินค้าดังกล่าวมีการดูแลจัดการเรื่องก๊าซเรือนกระจก ผู้ซ้ือจึงได้รับทราบว่าสินค้าน้ันไม่ได้ขายเฉพาะคุณสมบัติด้านการใช้งาน อย่างเดียวแต่ยังขายคุณค่าทางด้านช่วยลดโลกร้อนด้วย ดังนั้นฉลากคาร์บอนจึงช่วยให้พวกเราใช้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจ เลือกซ้ือสินค้าท่ีช่วยลดโลกร้อนนั่นเอง • ใครท�ำฉลากคาร์บอนกันบ้าง ? เน่ืองจากโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเป็นปัญหา ท่ีหลายประเทศเห็นความส�ำคัญ เมื่อสินค้าฉลากคาร์บอนเป็นกลไกหน่ึงที่ช่วยลด ปัญหาดังกล่าวได้ แต่ละประเทศจึงได้มีการด�ำเนินงานฉลากคาร์บอน เช่น สหราชอาณาจักร สาธารณรัฐฝร่ังเศส แคนาดา สวิตเซอร์แลนด์ เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย เป็นต้น ซ่ึงแต่ละประเทศก็มีเคร่ืองหมายฉลากคาร์บอนของตนเอง 33
• ฉลากคาร์บอนของประเทศไทย ประเทศไทย องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก หรือ อบก. ได้พัฒนา ฉลากคาร์บอนข้ึน 3 แบบ ได้แก่ 1) เครื่องหมายคาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ (Carbon Footprint of Product) 2) ฉลากลดคาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ หรือเรียกสั้นๆว่า “ฉลากลดโลกร้อน” 3) ฉลากคูลโหมด (CoolMode) เรามาดูกันว่าฉลากคาร์บอนของไทยแต่ละแบบ แตกต่างกันอย่างไร XXXg 1. คาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ คือปริมาณก๊าซเรือนกระจกท่ีปล่อยออกมาตลอดวัฏจักรชีวิตของ ผลิตภัณฑ์ตั้งแต่การได้มาซึ่งวัตถุดิบ การขนส่ง การผลิต/การประกอบช้ินส่วน การใช้งาน และการจัดการซากผลิตภัณฑ์หลังใช้งาน ค�ำนวณออกมาในรูปของ คาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า (CO2e) ต่อหน่วยผลิตภัณฑ์ 34
2. เคร่ืองหมายรับรองการลดคาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ หรือเรียกสั้นๆ ว่า “ฉลากลดโลกร้อน” ส�ำหรับรับรองว่าผลิตภัณฑ์นั้นได้ผ่านกระบวนการที่ช่วยลดปริมาณการ ปล่อยก๊าซเรือนกระจกตลอดวัฏจักรชีวิตผลิตภัณฑ์เรียบร้อยแล้ว 3. CoolMode หรือคูลโหมด เป็นฉลากท่ีมอบให้กับเส้ือผ้า หรือผลิตภัณฑ์ที่มีคุณสมบัติพิเศษในการ ซับเหงื่อและระบายความร้อนได้ดี ท�ำให้สวมใส่สบาย ไม่ร้อนอบอ้าว ตอนนี้เราได้ท�ำความรู้จักและทราบความหมายของฉลากคาร์บอน กันเรียบร้อยแล้ว ดังน้ันหลังจากน้ีไป เวลาเลือกซื้อสินค้า ต้องสังเกตสัญลักษณ์ฉลากคาร์บอนทุกคร้ัง เพ่ือช่วยลดโลกร้อน 35
4ตอนท่ี ฉลากคาร์บอนฟุตพร้ินท์ ของผลิตภัณฑ์ 37
คาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์คืออะไร XXXg คาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ (Carbon Footprint of Product) หรือ CFP คือฉลากที่แสดงปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกโดยคิดตลอดวัฏจักร ชีวิตผลิตภัณฑ์ ต้ังแต่การได้มาซึ่งวัตถุดิบ การผลิต การขนส่ง การใช้งาน และ การก�ำจัดซากผลิตภัณฑ์ แสดงค่าในหน่วยคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า 38
ตัวอย่างเช่น ข้าวสาร 1 ถุง มีค่าคาร์บอนฟุตพริ้นท์ 2.7 กิโลกรัม คาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า น�้ำส้ม 1 ขวดมีค่าคาร์บอนฟุตพริ้นท์ 900 กรัม คาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า ซ่ึงค่าตัวเลขคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของผลิตภัณฑ์นี้จะ ปรากฏบนตัวฉลากและติดบนสินค้าเพื่อให้ข้อมูลผู้ซื้อน่ันเอง คาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ค�ำนวณอย่างไร คาร์บอนฟุตพร้ินท์ของผลิตภัณฑ์ ค�ำนวณได้ 2 แบบ ตามประเภทสินค้า แบบท่ี 1 สินค้าส�ำเร็จรูปพร้อมจ�ำหน่ายไปยังผู้บริโภค หรือ Business to Consumer Product หรือ B2C การค�ำนวณจะคิดตลอดวัฎจักรชีวิต ประกอบด้วย การผลิต การขนส่ง การใช้งาน และการก�ำจัดซากผลิตภัณฑ์ จากนั้นจึงแสดงค่าคาร์บอนฟุตพร้ินท์บน ตัวสินค้า ตัวอย่างสินค้า B2C เช่น ข้าวหอมมะลิบรรจุถุง ขนาด 5 กก. น�้ำตาลบรรจุถุง ขนาด 1 กก. 39
แบบท่ี 2 วัตถุดิบท่ีซื้อขายระหว่างผู้ผลิตกับผู้ผลิต หรือ Business to Business Product หรือ B2B การค�ำนวณจะคิดเฉพาะการได้มาซึ่งวัตถุดิบ และการผลิตในโรงงาน ท�ำให้ได้ค่าตัวเลขคาร์บอนฟุตพริ้นท์ส�ำหรับมอบให้กับผู้ผลิตที่ซ้ือสินค้าไปผลิตต่อ จนได้สินค้าพร้อมจ�ำหน่ายให้ผู้บริโภค ตัวอย่างสินค้า B2B เช่น ข้าวหอมมะลิ 1 ตัน น�้ำตาล 1 ตัน เม็ดพลาสติก 1 กก. 1. 2. 3. 4. / 5. CO215g CO2 5g CO210g CO2 30g CO2 5g CO265g Business to Consumer (B2C) 1. Business to Bussiness (B2B) 2. : 100 g. milk 40
ประโยชนข์ องคารบ์ อนฟตุ พรน้ิ ทข์ องผลติ ภณั ฑ์ ผู้บริโภค • ได้มีส่วนร่วมในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกผ่านการเลือกซ้ือ สินค้าที่มีฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์บนผลิตภัณฑ์ ผู้ผลิต • เพ่ิมขีดความสามารถของสินค้าของตนในตลาดโลก • น�ำข้อมูลผลการค�ำนวณคาร์บอนฟุตพริ้นท์มาใช้ประกอบการวางแผน การด�ำเนินงานเพื่อปรับปรุงกระบวนการผลิตให้ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกซึ่ง มีความเก่ียวข้องกับการใช้พลังงานและวัตถุดิบในการผลิต จึงส่งผลให้สามารถ ลดต้นทุนหรือเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิต • สร้างกระบวนการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก ตลอดโซ่อุปทานการผลิต • ส่งเสริมการตลาดและเสริมสร้างภาพลักษณะที่ดีให้กับองค์กร CO2 CO2 CO2 COCO2 2 41
สินค้าติดฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของ ผลิตภัณฑ์ของประเทศไทย ประเทศไทยได้มีการด�ำเนินงานด้านคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่ปี 2553 โดยเป็นการด�ำเนินงานภายใต้ความร่วมมือของ อบก. กับศูนย์ เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (เอ็มเท็ค) ปัจจุบัน ประเทศไทยมีสินค้าที่ติดฉลากคาร์บอนฟุตพร้ินท์แล้วมากกว่า 1,000 รายการ จากผู้ประกอบการมากกว่า 400 ราย สินค้าท่ีติดฉลากคาร์บอน ฟุตพริ้นท์มีความหลากหลาย เช่น น�้ำมันพืช ข้าวสาร นม น�้ำตาล บะหมี่ส�ำเร็จรูป ขนมขบเค้ียว ไอศกรีม นมถ่ัวเหลือง น�้ำยาล้างจาน ปลากระป๋อง เป็นต้น เราสามารถตรวจสอบสินค้าที่ติด ฉลากคาร์บอนฟุตพร้ินท์ของ ผลิตภัณฑ์ได้จากเว็บไซต์ http://thaicarbonlabel.tgo.or.th/ 42
นอกจากนี้ หากพวกเราต้องการติดตามข่าวสารผ่านช่องทาง Facebook สามารถติดต่อได้ที่ https://www.facebook.com/Thai-Carbon-Footprint 43
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์เคร่ืองปรุงรส 27.2 g CO2e 805 g CO2e คนอร์ (ซุปรสหมูก้อน) น้�ำพริกแกงมัสมั่นบรรจุถุง 1 กล่อง LLDPE+Nylon ในกระปุกพลาสติก น้�ำหนักสุทธิ 20 กรัม PET น้�ำหนักสุทธิ 400 กรัม ตรา พันท้ายนรสิงห์ 389 g CO2e 1.54 kg CO2e น�้ำตาลทรายใสบริสุทธิ์ น�้ำเช่ือมไฮฟรุคโทส 42% ตราลิน บรรจุ 1 กิโลกรัม 1.5 กิโลกรัม 168 g CO2e 141 g CO2e กะทิส�ำเร็จรูปยูเอชที 100% เครื่องปรุงส�ำเร็จผัดผงกะหรี่ ตรา ชาวเกาะ 500 ml ตรา ไอเชฟ 44 น้�ำหนักสุทธิ 50 กรัม
1.49 kg CO2e 1.34 kg CO2e น�้ำจ้ิมสุก้ีกวางตุ้งบรรจุขวดแก้ว ซอสหอยบรรจุขวดแก้ว น�้ำหนักสุทธิ 830 กรัม น�้ำหนักสุทธิ 865 กรัม ตราพันท้ายนรสิงห์ ตราพันท้ายนรสิงห์ 1.18 kg CO2e 445 g CO2e น้�ำจิ้มไก่บรรจุขวดแก้ว น�้ำปลาบรรจุขวดแก้ว น้�ำหนักสุทธิ 880 กรัม ขนาด 300 มิลลิลิตร ตราพันท้ายนรสิงห์ 2.43 kg CO2e 588 g CO2e น้�ำจ้ิมซีฟู๊ดส์ น้�ำมันปาล์มโอเลอิน ตรา เด็กสมบูรณ์ จากเนื้อปาล์มผ่านกรรมวิธี ขวดแก้ว ขนาด 335 กรัม ตราเกสร บรรจุขวด PET ปริมาตรสุทธิ 2 ลิตร 45
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ข้าว + ผลไม้ 5.87 kg CO2e 3.57 kg CO2e ข้าวกล้องอินทรีย์ ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้- ขนาดบรรจุ 1 กิโลกรัม เกษตรอินทรีย์ ตราลุงบุญมี น�้ำหนัก 1 กิโลกรัม (ต่อ 1 kg) 21.2 kg CO2e 10.25 kg CO2e มังคุดเมืองเกษตรสีเขียว ข้าวญี่ปุ่นคัดพิเศษ รุ่นผลสด 10 กิโลกรัม ตรามหานคร ขนาด 5 กิโลกรัม 1.36 kg CO2e 1.72 kg CO2e กล้วยหอมทองอบกรอบบรรจุ ทุเรียนหมอนทองเน้ือพูแช่แข็ง ซองอลูมิเนียมฟลอยด์ บรรจุซองอลูมิเนียมฟลอยด์ ตราฟรุตคิงส์ ขนาด 454 ตราฟรุตคิงส์ ขนาด 70 กรัม (35กรัม*2แพ็ค) กรัม 46
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์เคร่ืองด่ืม 3.67 kg CO2e 193 g CO2e แบรนด์ซุปไก่สกัด มอคโคน่า ทรีโอ 3 in 1 สูตรต้นต�ำรับ 1.5 oz เอสเปรสโซ่ (โรงงานแหลมฉบัง) 18 กรัม x 27 ซอง 1 ถุง 499 g CO2e 1.79 kg CO2e เบียร์ช้างคลาสสิค 1 ขวด สุราหงส์ทอง 630 ลบ.ซม. ขนาดบรรจุ 700 มิลลิลิตร 139 g CO2e 606 g CO2e ชาตะไคร้อินทรีย์ นม 0% Lactose ตราฮาร์โมนีไลฟ์ 1 ซอง 1 ขวด 255 ซีซี ขนาดบรรจุ 12 ซองชา (น้�ำหนักสุทธิ 21.6 กรัม) 47
726 g CO2e 486 g CO2e เบียร์ช้างคลาสสิค 1 ขวด น้�ำมะพร้าว สูตรไม่เติมน้�ำตาล 620 ลูกบาศก์เซนติเมตร ตราคิงไอแลนด์ 543 g CO2e ปริมาตรสุทธิ 500 มิลลิลิตร 186 g CO2e น้�ำนมถ่ัวเหลือง ยูเอชที น้�ำนมข้าวกล้อง สูตรปกติ รสหวาน แลคตาซอย ตราวีฟิท ขนาดบรรจุ 1,000 มิลลิลิตร ปริมาตรสุทธิ 250 ml 48
ตัวอย่างผลิตภัณฑ์อาหารส�ำเร็จรูป 792 g CO2e 382 g CO2e กุนเชียงปลาบรรจุ 1 ซอง ไส้กรอกปลารสด้ังเดิม ขนาดน�้ำหนัก 150 กรัม บรรจุ 1 ซอง 771 g CO2e ขนาดน�้ำหนัก 250 กรัม 1.23 kg CO2e เก๊ียวกุ้ง ตรา Jade Dragon ข้าวต้มปลาเก๋า ตราพรานทะเล 110 กรัม น�้ำหนักสุทธิ 380 กรัม 237 g CO2e 2.29 kg CO2e เส้นหมี่กึ่งส�ำเร็จรูปรสต้มย�ำ ไก่สด กุ้ง ตรามาม่า ตราซีพี 1000 กรัม 49
160 g CO2e 464 g CO2e ปลาสวรรค์ตราทาโร่ ลูกอมรสนม ตราคูก้า รสบาร์บีคิว 1 ซอง บรรจุซอง 100 เม็ด น�้ำหนักสุทธิ 32 กรัม (น้�ำหนักสุทธิ 270 กรัม) 214 g CO2e 2.57 kg CO2e เค้กกล้วยหอม 80 กรัม ไอศกรีมโมจิกะทิ รสชาเขียว ตรา Buono 223 g CO2e ปลาแมคเคอเรลในซอสมะเขือเทศ ฝาดึง (เหลือง) ตราสามแม่ครัว บรรจุกระป๋อง ขนาด 155 กรัม 50
Search
