3.4 ປຽບທຽບໂ ຄງສາ້ ງ FCC ແລະ HCP ຈາກຄ່ າ APF ຈະເຫນັ ວ ່ າທ ງັ ໂຄງສ າ້ ງ FCC ແລະ HCP ມຄີ ່ າ APF ເທ່ າົ ກ ນັ ຄ ື 0,74 ເຊ່ ງິ ຖ ວື ່ າເປັນຄ່ າທ່ ສີ ູງສ ຸດຂອງໜ ່ ວຍ ເຊວ. ເຊ່ ງິ ຄວາມແຕກຕ່ າງຂ ອງໂຄງສາ້ ງທ ງັ ສອງຄື ລາດ ບັ ກ ານລຽງຕວົ ຂອງອ າຕ ອມດ ່ ງັ ຮ ູບລ ່ ຸມນ:ີ້
4. ການລ ຽງຕ ວົ ຂ ອງອາຕ ອມ ຫື ໄອອອນໃ ນຜກຶ ໄອອອນໃນຜກຶ ມລີ ກັ ສະນະເປັນໜ່ ວຍກມົ ລຽງຕ ດິ ກນັ , ຊອ້ ນກນັ ເປັນຊນັ້ ໆ ເຮດັ ໃຫມ້ ກີ ານສາພ ດັ ກນັ ຫາຍທ່ ສີ ຸດ ຈ່ ງຶ ເປັນໂຄງສາ້ ງການບນັ ຈແຸ ບບໃກຊ້ ດິ ກນັ ຫາຍ ທ່ ສີ ຸດ (Closest-packed patterns). ເຊ່ ງິ ມີ 2 ໂຄງສາ້ ງຄື ແບບຮູບເຮກຊະໂກ ນລ (hexagonal closest-packed structure, hcp) ແລະ ແບບຮູບກອ້ ນ (cubic closest-packed structure, ccp).
ນອກຈາກນີ້ ການຈດັ ລຽງອາຕອມ ຫື ໄອອອນຈ່ ງຶ ເປັນໂຄງສາ້ ງການບນັ ຈແຸ ບບໃກກ້ ນັ ທ່ ສີ ຸດ ລວມທງັ ຮູບແບບເຮກຊະໂກນລ (ຫກົ ຫ່ ຽມ) ແລະ ແບບຮູບ ກອ້ ນ, ຈະມຊີ ່ ອງຫວ່ າງເກດີ ຂນຶ້ ຢ່ ູໃນຜກຶ ເຊ່ ງິ ເປັນ ຊ່ ອງຫວ່ າງຢ່ ູລະຫວ່ າງ ອາຕອມ ຫື ໄອອອນ ເຊ່ ງິ ລກັ ສະນະຂ ອງຊ່ ອງຫວ່ າງຈະມີ 2 ແບບຄື ຊ່ ອງຮູບ ແບບສ່ ໜີ າ້ (Tetrahedral holes, t) ແລະ ຊ່ ອງ ຮູບແ ບບແບດໜ າ້ . (Octahedral holes, O).
5. ໂຄງສ າ້ ງຂອງຜກຶ ແບບງ່າຍດ າຍບາງຊະນດິ 5.1 ໂຄງສາ້ ງໂຊດ ຽມກ ລໄຣ (Sodium chloride structure)
5.2 ໂຄງສາ້ ງເຊຊ ຽມກ ລ ໄຣ (Cesium chloride structure)
5.3 ໂຄງສ າ້ ງຟລ ອູ ໄ ຣ (Fluorite structure)
5.4 ໂຄງສ າ້ ງສງັ ກ ະສ ຊີ ູນຟ ວົ (Zinc sulfide structure) ໂຄງສ າ້ ງແ ບບນມີ້ ີ 2 ແບບຄ ື ແບບ Zinc blende ປະກ ອບ ດວ້ ຍ CuF, CuCl, BeS, CuBr, CuI, CaS, AgI, HgS, SiC ເປັນຕ ນົ້ ແລະ ແບບ Wurtzite ໄດແ້ ກ່ BeO, MnSe, MnTem AIN, GaN, InN, NH4F ເປັນຕນົ້ .
5.5 ໂຄງສ າ້ ງຂ ອງເພດັ
6. ເ ລກຄດ ເີ ນເຊນີ (Coordination Number) ມໂີ ລຫ ະທ່ ບີ ລສິ ຸດຈ ານ ວນຫວງຫາຍ ໂຄງສາ້ ງຜ ກຶ ຂອງມນັ ຈ ະມ ອີ າຕອມຈດັ ລຽງຕ ວົ ກນັ ໃ ນລກັ ສະນ ະອດັ ແໜນ້ ຫາຍທ່ ສີ ຸດ (Close-Packed) ເຊ່ ງິ ໃ ນນນັ້ , ອາຕ ອມຈ ະພ ະຍ າຍາມຢ່ ູໃຫໃ້ ກຊ ້ ດິ ກນັ ຫາຍທ່ ສີ ຸດ. ເພ່ ອື ເຮດັ ໃຫເ້ ກດີ ຊ່ ອງຫວ່ າງລະຫວ່ າງອ າຕ ອມນອ້ ຍ ແລະ ເກດີ ແຮງດງື ດູດລ ະຫ ວ່ າງອ າຕ ອມຫາຍ. ຈະເ ຫນັ ໄ ດວ້ ່ າ ຖາ້ ເ ຮາົ ສມົ ມຸດໃຫ້ ອະນຸພາກຫື ອາຕອມເ ຊ່ ງິ ຢ່ ູໃນ Space lattice ມລີ ກັ ສະນະເປັນໜ່ ວຍກມົ (Spheres) ເທ່ າົ ກນັ ແລວ້ , ເມ່ ອື ເ ອາົ ໜ່ ວຍກມົ ນມີ້ າວ າງລ ຽງກນັ ໂ ດຍໃ ຫທ ້ ຸກໜ ່ ວຍຢ ່ ູໃກຊ້ ດິ ກນັ , ໜ່ ວຍກມົ ແ ຕ່ ລ ະໜ່ ວຍ ຈະສາມາດສາພດັ ກບັ ໜ່ ວຍກ ມົ ອ່ ນື ໄ ດຫ້ າຍທ່ ສີ ຸດ 6 ໜ່ ວຍ ແລະ ຖາ້ ເອາົ ໜ່ ວຍກມົ ເຫ່ າົ ນມີ້ າວາງຊ ອ້ ນກນັ ເປັນຊ ນັ້ ໆແ ລວ້ ຈະເ ຫນັ ວ ່ າມ ວີ ທິ ກີ ານລຽງ ຕວົ ໄດ້ 2 ວທິ ີ ທ່ ຈີ ະເ ຮດັ ໃຫໜ້ ່ ວຍກ ມົ ແຕ່ ລະໜ ່ ວຍສາມ າດສ າພດັ ກບັ ໜ ່ ວຍອ່ ນື ໄດຫ້ າຍສ ຸດເຖງິ 12 ໜ່ ວຍໃນເວລາ ພອ້ ມໆກນັ . ເຊ່ ງິ ລກັ ສ ະນະກ ານລຽງອດັ ແໜນ້ ແ ບບນກີ້ ແມ່ ນໂຄງສ າ້ ງແບບ HCP ແລະ ໂຄງສ າ້ ງແ ບບ FCC ນນັ້ ເອງ. ຈານວນອາຕ ອມທ ່ ສີ າມ າດສ າພດັ ກນັ ຫື ຢ່ ູໃ ກອ້ າຕ ອມໜ ່ ງຶ ໃນໄ ລຍ ະທ່ ເີ ທ່ າົ ໆກ ນັ ເອນີ້ ວ ່ າ ເລກຄດເີ ນເ ຊນີ (Coordination Number).
7. ຕາແ ໜ່ ງຂອງອາຕອມໃ ນໜ່ ວຍເຊວຂອງຮ ູບກ ອ້ ນ (Atom positions in Cubic Unit Cells) ການການ ດົ ຂ ອງອ າຕອມໃ ນ ໜ່ ວຍເ ຊວ 4 ຫ່ ຽມຂອງຮູບ ກອ້ ນ ຈະໃຊແ້ ກນອາ້ ງອ ງີ x, y ແລະ z ເຊ່ ງິ ໃ ນລ ະບບົ ຜກຶ ນນັ້ ແກນອາ້ ງອງີ ຕ່ າງໆຈະສ ະ ແດງດ່ ງັ ຮູບລ່ ຸມນ:ີ້
8. ທດິ ທ າງຂອງຜກຶ ໃນໜ ່ ວຍເ ຊວຂອງຮ ູບກ ອ້ ນ (Direction in Cubic Unit Cກeາlນlsພ)ຈິ າລ ະນ າບດົ ບ າດຂອງໂຄງສາ້ ງທ ່ ມີ ຕີ ່ ຄ ຸນລກັ ສ ະນ ະຂ ອງວດັ ຖ ຸ ຈະຕອ້ ງເ ຂາົ້ ໃຈເຖງິ ທດິ ທ າງ ແລະ ໜາ້ ພຽງ ຕ່ າງໆພ າຍ ໃ ນຜ ກຶ ໃ ຫໄ້ ດ.້ ຍອ້ ນວ່ າລກັ ສ ະນະຂອງຜ ກຶ ໃນທ ດິ ທາງຕ ່ າງກ ນັ ຈ ະບ່ ຄ ກື ນັ ເຊ່ ນັ ວ ່ າ ໄລຍ ະຫ່ າງລ ະຫວ່ າງອ າ ຕອມຂ າ້ ງຄຽງໃນຜ ກຶ ມທີ ດິ ທາງຕ່ າງກ ນັ . ເຊ່ ງິ ໃ ນກ ານບອກທດິ ທ າງໃນຜ ກຶ ເພ່ ນິ ນ ຍິ ມົ ບອກເ ປັນຕ ວົ ເ ລກເປັນຈ ານ ວນ ເຕມັ ນອ້ ຍໆ ແລະ ໃນການກ ານດົ ທ ດິ ທ າງໃ ນຜກຶ ຕ ອ້ ງພຈິ າລະນ າຈ າກໜ່ ວຍເ ຊວ ເຊ່ ງິ ຈ ະສ າມາດຫາທ ດິ ທ າງໃ ນຜ ກຶ ທ່ ີ ມີ Space lattice ເປັນແບບໃ ດກ ໄດ້ ໂດຍຖວື ່ າຂອບຂອງໜ່ ວຍເ ຊວມຄີ ວາມຍ າວເທ່ າົ ກນັ ໜ່ ງຶ ໜ່ ວຍ ບ່ ວ ່ າຈະເ ປັນ ຄວາມຍ າວໃ ນແ ກນ x, y ຫື z. ເມ່ ອື ການ ດົ ທດິ ທາງໃ ນຜກຶ ຈ ະຕອ້ ງກ ານດົ ຈດຸ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ທ່ ມີ ູມ ຫື ຕາແໜ່ ງອ າຕອມໃ ດໜ ່ ງຶ ຂ ອງໜ່ ວຍເຊວ ແລວ້ ລາກ ເວ ກັ ເ ຕນີ ນັ້ ໄ ປຕາມທ ດິ ທ າງທ ່ ຕີ ອ້ ງກ ານ ແລະ ຂຽນລູກສອນໄວທ້ ່ ປີ າຍເວກັ ເ ຕເີ ຊ່ ງິ ຖວື ່ າເປັນປາຍທ ດິ ທ າງ ໂດຍຈ ດຸ ເລ່ ມີ ຕນົ້ ຂອງແ ກນຢ ່ ູທ່ ເີ ລ່ ມີ ຕນົ້ ຂ ອງທ ດິ ທາງສະເ ໝີ ແລະ ໃຫຈ້ ດຸ O ແກນຂ ອງ Coordinate System ຈະໄປ ຕາມແ ນວຂ ອງທ ງັ 3 ຂອງໜ ່ ວຍເຊວ. ດ່ ງັ ນນັ້ , ເວກັ ເ ຕໃີ ດໆທ ່ ລີ າ ກຈ າກຈ ດຸ ເລ່ ມີ ຕ ນົ້ ກ ຄທື ດິ ທາງ ແລະ ເວກັ ເຕເີ ຫ່ າົ ນ ີ້ ຖວື ່ າຢ ່ ູໃນລ ກັ ສ ະນະຂ ອງໜ່ ວຍເຊວເວກັ ເ ຕີ ເຊ່ ງິ ສ ະແດງຄ ວາມພ ວົ ພ ນັ ໄ ດດ້ ່ ງັ ນ:ີ້ ເວກັ ເຕຂີ ອງທດິ ທ າງ = ua + vb + wc ເມ່ ອື u, v ແລະ w ເປັນເລກຈານວນເຕມັ ນອ້ ຍໆ. a, b ແລະ c ເປັນທດິ ທ າງຕ າມແ ກນ x, y ແລະ z ຕາມລາດ ບັ .
9. ໜາ້ ພຽງໃນຜກຶ ແລະ ຄ່ າດດັ ສະນ ມີ ວິ ເ ລີ ໃນການເ ອນີ້ ໜາ້ ພ ຽງຕ່ າງໆພ າຍໃຕຜ້ ກຶ ນນັ້ ຈະໃ ຊຄ້ ່ າດດັ ສະນຂີ ອງມ ວິ ເລີ ເປັນຕວົ ບອກລ ກັ ສະນະຂອງໜາ້ ພ ຽງ ໂດຍເ ອນີ້ ຄ່ າຕ ວົ ເລກທ່ ໄີ ດມ້ າຈ າກສ່ ວນປ ິນ້ ກບັ ຂ ອງ ຈດຸ ຕດັ ກນັ (Inercept) ຂອງໜາ້ ພຽງນນັ້ ກບັ ແກນອາ້ ງ ອງີ ຂ ອງຜ ກຶ (Crystal Axes). ການຊ ອກຫາຄ່ າດດັ ສ ະນມີ ວິ ເ ລຂີ ອງໜາ້ ພ ຽງມ ຂີ ນັ້ ຕອນດ່ ງັ ນ:ີ້
ຕວົ ຢ່ າງ 2.1 ທອງແ ດງມ ໂີ ຄງສ າ້ ງເ ປັນແ ບບ FCC ແລະ ມຂີ ະໜາດຂອງໜ່ ວຍເ ຊວ ເທ່ າົ ກບັ 0,36 nm. ຈ່ ງົ ຊ ອກຫ າຄ່ າໄລຍ ະຫ ່ າງລະຫ ວ່ າງໜ າ້ ພຽງ (220) ທ່ ຂີ ະໜານ ກນັ ໃນໜ ່ ວຍເ ຊວ.
10. ໜາ້ ພ ຽງ ແລະ ທດິ ທ າງສ າລ ບັ ຜ ກຶ ຫ ກົ ຫ່ ຽມ
10.1 ໜາ້ ພຽ ງຖ ານ (Basal planes)
11. ການຄ ດິ ໄ ລ່ ຫາຄ ວາມໜາແ ໜນ້ ຂອງອາຕ ອມ 11.1 ການຫ າຄ ວາມໜ າແ ໜນ້ (Valume Density) ຈາກສມົ ມ ຸດຕ ຖິ ານທ ່ ວີ ່ າ ອາຕອມໃ ນໂຄງສາ້ ງຜ ກຶ ໃນໜ ່ ວຍເ ຊວຂ ອງໂ ລຫ ະຈ ະເປັນຮ ູບໜ ່ ວຍກ ມົ . ດ່ ງັ ນ ນັ້ , ຄ່ າຂອງຄວາມໜາແໜນ້ ສາມ າດຄດິ ໄ ລ່ ໄດຈ້ າກສ ມົ ຜ ນົ ຄ :ື ຈາກຕ ວົ ຢ່ າງທ່ ຈີ ະເຫນັ ໄດວ ້ ່ າຄ່ າຄວາມໜ າແໜນ້ ຂອງທອງແ ດງທ່ ໄີ ດຈ້ າກກ ານຄດິ ຄ່ າເທ່ າົ ກ ບັ 8,98 Mg/m3 (8,98 g/cm3). ແຕ່ ຈ າກກ ານທ ດົ ລອງຢ ່ ູໃນຫ ອ້ ງທ ດົ ລອງເ ຫນັ ວ່ າ ຄ່ າຄ ວາມໜ າແໜນ້ ຂ ອງທ ອງແ ດງມ ຄີ ່ າເ ທ່ າົ ກ ບັ 8,98 Mg/m3 (8,98 g/cm3) ເຊ່ ງິ ມຄີ ່ າຕ ່ າກວ່ າ ທ່ ເີ ປັນແນວນີ້ ເນ່ ອື ງຈ າກວ່ າອາດຈ ະເ ກດີ ຄ ວາມບ່ ສມົ ບ ູນ ໃນຜກຶ ຂນຶ້ ໄດເ້ ຊ່ ນັ ຄວາມບ່ ສ ມົ ບູນແບບເປັນຈດຸ ຄື ການຫາຍໄປ ຂອງອາຕອມ (Vacancies), ຄວາມບ່ ສມົ ບ ູນແບບເສນັ້ (Line Imperfection) ແລະ ຄວາມບ່ ສມົ ບ ູນແບບຜວິ ໜ າ້ (Sur face Imperfaction) ເປັນຕ ນົ້ .
ຕວົ ຢ່ າງ 2.2 ທອງແດງມໂີ ຄງສ າ້ ງແບບ FCC ແລະ ມລີ ດັ ສ ະໝອີ າຕອມເ ທ່ າົ ກ ບັ 0,1278 nm. ຈ່ ງົ ຊອກຫາຄ ວາມໜ າແໜນ້ ຂ ອງ ທອງແດງໃຫຢ ້ ່ ູໃ ນໜ່ ວຍເຊວ Mg/m3 (ນາ້ ໜກັ ອ າຕອມຂອງທ ອງແດງ ເທ່ າົ ກບັ 63,54 g/mol).
11.2 ຄວາມໜ າແ ໜນ້ ຂອງອາຕອມຢ່ ູໜ າ້ ພ ຽງ (Planar Atomic Density) ໃນກ ານຊ ອກຫາຄ ່ າຄວາມໜາແ ໜນ້ ຂອງອາຕ ອມໃນແ ຕ່ ລະໜ າ້ ພ ຽງຂອງຜ ກຶ ນນັ້ , ເຊ່ ງິ ສ າ ມາດຊ ອກຫາໄດຈ ້ າກການພວົ ພນັ ລ ່ ຸມນ:ີ້
The End fore Presentation
Search
