เทศกาลจีน

กเอกสารประกอบการสอน รายวิชา เทศกาลจนี ระดบั ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 เรยี บเรยี งโดย ดร. กรรณิการ์ ธนะวตั ิ

ก คำนำ เอกสำรประกอบกำรสอนเร่ือง เทศกำลในประเทศจีน เล่มน้ี สำหรับช้นั มธั ยมศึกษำปี ที่ 5 จดั ทำข้ึนเพอ่ื ใหผ้ เู้ รียนไดม้ ีควำมรู้ถึงประวตั ิควำมเป็นมำ ควำมสำคญั กิจกรรมตำ่ งๆ ในเทศกำลของประเทศจีน โดยกำรใหผ้ เู้ รียนศึกษำคน้ ควำ้ จำกเอกสำรประกอบกำรสอน ฝึกทำกิจกรรมต่ำงๆหลงั จำกเรียนจบในบทเรียน พร้อมท้งัสำมำรถประเมินผลกำรเรียนของตวั เองไดจ้ ำกกิจกรรมกำรเรียนรู้ เอกสำรประกอบกำรสอนชุดน้ี สำมำรถนำไปใชไ้ ดใ้ นกำรสอนซ่อมเสริม หรือทบทวนเน้ือหำเพ่ิมเติมไดอ้ ยำ่ งเหมำะสม โดยเนน้ ใหผ้ เู้ รียนเกิดกำรเรียนรู้ดว้ ยตนเอง เอกสำรประกอบกำรสอน สำหรับนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษำปี ที่ 5 ผูส้ อนไดจ้ ดั ทำข้ึนท้งั หมด 1 เล่ม คือเรื่อง เทศกำลในประเทศจีน หวงั เป็ นอย่ำงย่ิงว่ำเอกสำรประกอบกำรสอนชุดน้ี จะเป็ นประโยชน์ต่อผูเ้ รียนผูส้ นใจและผูส้ อนได้นำไปศึกษำหำควำมรู้เพิ่มเติมหรือผูส้ อนที่นำไปใช้ประกอบกำรจดั กำรเรียนรู้ให้มีประสิทธิภำพมำกยง่ิ ข้ึน กรรณิกำร์ ธนะวตั ิ ผจู้ ดั ทำ

สารบญั ขหน้า ก ขคำนำ 1สำรบญั 8บทท่ี 1 เทศกำลวนั ตรุษจีน (春节) 11บทท่ี 2 เทศกำลโคมไฟ (元宵节) 14บทที่ 3 เทศกำลพธิ ีไหวบ้ ะ๊ จำ่ ง (端午节) 17บทท่ี 4 เทศกำลฉงหยำง (重阳节) 20บทที่ 5 เทศกำลไหวพ้ ระจนั ทร์ (中秋节) 21กิจกรรมกำรเรียนรู้บรรณำนุกรม

จุดประสงคก์ ำรเรียนรู้1 เพ่ือใหม้ ีนิสยั ใฝ่ หำควำมรู้ และมีควำมคิดสร้ำงสรรค์2 เพอื่ ใหม้ ีควำมรู้ ควำมเขำ้ ใจ และคุณค่ำของเทศกำลจีน3 ผเู้ รียนสำมำรถอธิบำยถึงประวตั ิควำมเป็ นมำของแต่ละเทศกำลได้

1第一课 春节快乐 春节 เทศกาลฤดูใบไม้ผลหิ รือเทศกาลตรุษจนี 春 节 (Chūn-jié) เทศกำลฤดูใบไมผ้ ลิหรือเทศกำลตรุษจีน คือ เทศกำลปี ใหมต่ ำมปฏิทินจนั ทรคติของจีน เรียกวำ่ ปี ใหม่ ชื่อด้งั เดิมเรียกวำ่ 元旦(Yuán-dàn) , 元日 (Yuán rì) , 新正(Xīn zhēng) ,新 年 (Xīn-nián) และชำวจีนเองตำ่ งใหค้ วำมสำคญั กบั เทศกำลตรุษจีนอยำ่ งมำก โดยปฏิบตั ิกนั มำเป็ นเวลำยำวนำนต้งั แต่อดีตจนถึงปัจจุบนัในช่วงฤดูใบไมผ้ ลิ เป็นช่วงท่ีกลุ่มชำติพนั ธุ์ชำวฮน่ั และกลุ่มชำติพนั ธุ์ตำ่ งๆ ไดม้ ีกำรจดั กิจกรรมเฉลิมฉลองในช่วงฤดูน้ี เช่น กิจกรรมไหวบ้ รรพบุรุษ กำจดั สิ่งท่ีเก่ำและสร้ำงส่ิงใหม่ๆ หรือไหวข้ อพรเก่ียวกบั กำรเก็บเก่ียวผลผลิตกำรเกษตร กิจกรรมกำรอำลำปี เก่ำตอนรับปี ใหม่แตกตำ่ งกนั ไปตำมทอ้ งถ่ินท่ีอยู่ ทำใหเ้ กิดวฒั นธรรมกำรรวมญำติชำวจีนข้ึนมำ มีนยั ยะ คือ เป็นกำรรวมตวั กนั ของพอ่ แมล่ ูกกระทง่ั ญำติพ่ีนอ้ ง เพื่อร่วมกนัจดั กิจกรรมสำหรับครอบครัวระลึกถึงบรรพบุรุษ ฯลฯ ข้ึนมำและยงั สืบทอดไปยงั รุ่นลูกหลำน เทศกำลตรุษจีนไม่เพยี งแต่เป็ นเทศกำล ในเวลำเดียวกนั ยงั เป็นช่วงเวลำที่ชำวจีนไดป้ ลดปล่อยควำมรู้สึกไดเ้ ติมเตม็ ท้งั พละกำลงั กำยและจิตใจสำหรับคนที่ตอ้ งไปทำงำนตำ่ งถ่ินท่ีอยไู่ ดก้ ลบั มำรวมกนั เป็ นช่วงเวลำของเทศกำลรื่นเริงท่ีในหน่ึงปี จะมีแคค่ ร้ังเดียว

2 ประวตั ิเทศกำลฤดูใบไมผ้ ลิหรือเทศกำลตรำจีนเริ่ม มีมำกวำ่ 4,000 กวำ่ ปี ในปัจจุบนั เทศกำลตรุษจีนไดถ้ ูก กำหนดไวใ้ นวนั ท่ี 1 เดือน 1 ของปฏิทินจนั ทรคติ แต่จะ จดั เป็นเวลำ 15 วนั โดยในสมยั โบรำณ ตน้ กำเนิดเช่ือวำ่ เร่ิมต้งั แต่รำชวงศซ์ ำง ซ่ึงสมยั รำชวงศซ์ ำง เรียกคำวำ่ 年 (nián) มำจำกช่วงเวลำ กำรเจริญเติบโตของพชื ในสมยั โบรำณไดม้ ีกำรทำพธิ ีเซ่นไหวเ้ จำ้ แห่งกำรเกบ็ เก่ียว พิธีกรรมกรำบไหวบ้ รรพบุรุษ ในสมยั โบรำณ เรียกวนั ที่ 1 เดือน 1 วำ่ 元旦，元日，新正 ถึงช่วงหลงั กำรปฏิวตั ิจีน รัฐบำลไดเ้ รียบเรียงวนั และเวลำของจีนใหส้ อดคลอ้ งกบั ปฏิทินจนั ทรคติจีน คือ ช่วงเวลำของกำรทำกำรเกษตรเพื่อเป็นกำรบนั ทึกสถิติผลผลิตทำงกำรเกษตร แต่ไดบ้ ทบญั ญตั ิใหพ้ ลเรือนใชป้ ฏิทินสุริยคติ(ปฏิทินสำกล) ในหน่วยงำนกำรดำเนินกำรตำมกิจกรรมจ่ำงๆตำมปฏิทินสำกล เช่น หน่วยงำนรำชกำร โรงงำน โรงเรียน จนกระทงั่ วนั ท่ี 27กนั ยำยน 1949 รัฐบำลของพรรคคอมมิวนิสจีน ไดก้ ำหนดใหเ้ รียกปี ใหมว่ ำ่ ซุนเจี๋ย 春节 (Chūnjié) เทศกำลตรุษจีนหรือเทศกำลฤดูใบไมผ้ ลิเป็นกำรบวงสรวงบูชำฤดูแห่งกำรเก็บเก่ียว ซ่ึงคนจีนในสมยัโบรำณ เรียกวำ่ เวลำท่ีถึงช่วงเวลำกำรเก็บเก่ียวขำ้ วฟ่ ำงสุขวำ่ เหนียน ( 年 ) และปี แห่งกำรเกบ็ เก่ียวพชื ผลทำงกำรเกษตรอุดมสมบูรณ์เรียกวำ่ ต้าโหย่วเหนียน (大有年) นอกเหนือจำกท่ีมีกำรไหวห้ รือบูชำฤดูกำรเก็บเก่ียวแลว้ ยงั มีกำรบูชำบวงสรวงเทพเจำ้ หอ้ งครัว เทพเจำ้ ประตู เทพเจำ้ แห่งควำมรุ่งเรือง เทพเจำ้ แห่งควำมมงคล ฯลฯและกลำยเป็นเทศกำลที่สำคญั ในเวลำต่อมำ นอกจำกน้ี เทศกำลตรุษจีนยงั เป็นเทศกำลของครอบครัว เป็นกำรรวมตวั ของครอบครัว เพอื่ มำกรำบไหว้บรรพบุรุษ วนั ฉูซี่ 除夕 หรือวนั สิ้นปี จะเป็ นวนั ที่ทุกบำ้ นจะมำรวมตวั กนั รับประทำนอำหำรร่วมกนั เรียกวำ่ถวนเหนียนฟ้าน 团 年 饭 ครอบครัวจะรวมตวั กนัร่วมกนั นบั ถอยหลงั เริ่มเขำ้ สู่วนั ใหมห่ รือปี ใหม่ดว้ ยกนั พอถึงวนั รุ่งข้ึน กจ็ ะมีกำรจุดประทดั อำลำปี เก่ำตอ้ นรับปี ใหม่ของทุกๆบำ้ น อบอวลไปดว้ ยกล่ินอำยแห่งควำมร่ืนเริงและกล่ินธูปท่ีจุดเพ่ือไหวแ้ ละบวงสรวงบรรพบุรุษ เทพเจำ้ ผมุ้ ีอำยมุ ำกกวำ่ จะใหเ้ งินแตะ๊ เอียเด็กหรือองั เป่ ำ

3 节日活动กจิ กรรมที่ทาในวนั ตรุษจนี ก่อนวนั สิ้นปี ในช่วงเวลำก่อนวนั สิ้นปี จะเรียกวำ่ 小 年 (เสี่ยว เหนียน) ประชำชนทว่ั ไปจะทำกำรบูชำหรือไหวเ้ ทพเจำ้ แห่งครัว โดยใชข้ นมหวำนที่ทำจำกขำ้ วและน้ำตำลท่ี เรียกวำ่ 糖果粘 (ถำงกวำจำน) นอกเหนือจำกกำรไหวเ้ ทพ เจำ้ แห่งครัวแลว้ ยงั มีกิจกรรมอ่ืนๆ เช่น กำรทำควำมสะอำด บำ้ นและหอ้ งครัว กำรเขียนอวยพรเพือ่ นำมำติดประตู หนำ้ ตำ่ งของบำ้ น กำรน่ึงหมนั่ โถว และกำรดื่มซุปเตำ้ หู้วนั สิ้นปี วนั สิ้นปี หรือวนั ฉูซี กิจกรรมจะเร่ิมข้ึนในตอนเยน็ โดยท่ีครอบครัวจะรวมตวั กนั ร่วมรับประทำนอำหำรม้ือสุดทำ้ ยของปี 年夜饭(Nián yèfàn)วนั ตรุษจีน วนั ปี ใหมจ่ ีนหรือวนั ตรุษจีน มีอีกช่ือเรียกวำ่ 元旦(Yuán-dàn) เพรำะคำวำ่ 元 มีควำมหมำยคือ หวั 头เริ่มตน้ —(หวั ปี ) 旦 แปลวำ่ วนั กิจกรรมที่ทำคือ ไหวพ้ ระเจำ้ จุดประทดั และดอกไมไ้ ฟเพอ่ื เฉลิมฉลองปี ใหม่และ ขบั ไล่สิ่งชวั่ ร้ำยใหอ้ อกไป ประดบั ประตูหนำ้ ต่ำงดว้ ย กระดำษท่ีมีคำอวยพร กำรพูดอวยพรปี ใหม่ใหแ้ ก่กนั และ กนั แจกองั เปำ กินเคก้ ปี ใหม่ กินเกี๊ยว กำรเชิดมงั กรสิงโต

4วนั ทส่ี อง เป็นวนั ท่ีลูกสะใภจ้ ะกลบั บำ้ นของตนเองหลงั จำกที่แตง่ งำนอยกู่ ินกบั สำมี หญิงสำวจะอำศยั อยกู่ บัครอบครัวของสำมี และในช่วงน้ีเองก็จะไดก้ ลบั บำ้ นไปเยย่ี มบิดำและมำรดำ โดยจะนำเอำขนมบิสกิตและลูกอมไปแจกจ่ำยใหแ้ ก่เพ่อื นบำ้ นและคนในครอบครัว วนั ทส่ี าม เช่ือวำ่ เป็นวนั ที่หนี่วำ ไดส้ ร้ำงแพะข้ึนมำบนโลกวนั น้ีจึง กลำยเป็นวนั ที่ประชำชนโดยทวั่ ไปจะไมฆ่ ่ำแพะ และจะเล้ียง และใหอ้ ำหำรท่ีดีๆแก่แพะที่ตนเองเล้ียงวนั ทห่ี ้า วนั ที่หำ้ เรียกวำ่ โพวอ่ ู่ ซ่ึงวนั น้ีทุกคนจะอยกู่ บั บำ้ นเพอ่ื ตอ้ นรับกำรมำเยือนของเทพเจำ้ แห่งควำมร่ำรวยในวนั น้ีจะไม่มีใครไปเยย่ี มใครเพรำะจะถือวำ่ เป็นกำรนำโชคร้ำยมำแก่ท้งั สองฝ่ ำยวนั ทเี่ จ็ด วนั ที่เจ็ดของตรุษจีนเป็นวนั ที่ชำวนำจะนำเอำผลผลิตของตนเองออกมำ ชำวนำเหล่ำน้ีจะทำน้ำที่มำจำกผกั เจด็ ชนิดเพื่อฉลอง วนั ที่เจด็ ถือเป็นวนั เกิดของมนุษย์ ในวนั น้ีอำหำรจะเป็นหม่ีชวั่ กินเพอื่ ชีวติ ยำวนำนและปลำดิบเพ่อื ควำมสำเร็จวนั ทเี่ ก้า วนั ที่เกำ้ จะสวดมนตไ์ หวแ้ ละถวำยอำหำรแก่เงก็ เซียนฮอ่ งเต้วนั ทส่ี ิบถึงวนั ทส่ี ิบสอง วนั ที่สิบถึงวนั ท่ีสิบสอง เป็นวนั ของเพื่อนและญำติๆ ซ่ึงควรเช้ือเชิญมำทำนอำหำรเยน็ และหลงั จำกที่ทำนอำหำรที่อุดมไปดว้ ยควำมมนั วนั ที่สิบสองถือเป็ นวนั ที่เรำควรทำนขำ้ วธรรมดำ ถือเป็นกำรชำระลำ้ งร่ำงกำย

5วนั ทส่ี ิบสี่ วนั ท่ีสิบส่ี เป็ นวนั ที่เตรียมงำนเฉลิมฉลอง โคไฟซ่ึงจะมีข้ึนในคืนของวนั ท่ีสิบห้ำแห่งกำร ฉลองตรุษจีนอำหำรวนั ตรุ ษจีน ประเพณีและ พิธีกรรมต่ำงๆน้ันผูกไวก้ บั ทุกสิ่งทุกอย่ำง ต้งั แต่ อำหำรไปจนถึงเส้ือผำ้ อำหำรค่ำน้นั ประกอบดว้ ย อำหำรทะเล และอำหำรน่ึง เช่น อำหำรน่ึง เช่น ขนมจีบ ซ่ึงแต่ละอยำ่ งจะมีควำมหมำยแตกต่ำงกนั อำหำรอันโอยะ อย่ำงเช่นกุ้งจะหมำยถึงชีวิตที่รุ่งเรืองและควำมสุข เป๋ ำฮ้ือแห้ง หมำยถึงทุกส่ิงทุกอยำ่ งท่ีดี สลดั ปลำสดจะนำมำซ่ึงโชคดี สำหร่ำยดูคลำ้ ยผมแต่กินไดจ้ ะนำควำมร่ำรวยมำให้ และเกี๊ยวตม้ หมำยถึงบรรพชนอวยพร เส้ือผำ้ ตรุษจีน กำรใส่เส้ือผำ้ สีแดงถือเป็นสีท่ีเป็ นมงคล เป็นกำรไล่ปี ศำจร้ำยใหอ้ อกไป และกำรใส่สีดำหรือสีขำวเป็นสิ่งตอ้ งหำ้ ม ซ่ึงสีเหล่ำน้ีเป็นสีแห่งกำรไวท้ ุกข์ หลงั จำกอำหำรค่ำทุกคนในครอบครัวนงั่ กนั จนเชำ้เพือ่ รอวนั ใหม่โดยกำรเล่นเกม เล่นไพ่ หรือดูรำยกำรทีวเี ก่ียวกบั วนั ตรุษจีน และในวนั น้ีจะตอ้ งไมโ่ กรธ ริษยำหรือ ไม่พอใจ เพ่ือเป็นสิริมงคลที่ดีสำหรับปี ท่ีกำลงั จะมำถึงตานานวนั ตรุษจนี ตรุษจีน เป็นวนั สำคญั ของจีนที่มีมำแตโ่ บรำณท่ีเรียกวำ่ กว้อชุนเจี๋ย 过春节หรือ กว้อเหนียน 过年 เล่ำกนัวำ่ ในสมยั โบรำณ ในป่ ำทึบแห่งหน่ึง มีสตั วด์ ุร้ำยและน่ำกลวั มำกตวั หน่ึง เรียกวำ่ เหนียน 年 มนั ออกอำละวำดกินคนเป็นประจำพระเจำ้ จึงลงโทษมนั อนุญำตใหม้ นั ลงมำจำกเขำไดเ้ พยี งหน่ึงคร้ังใน 365 วนั ดงั น้นั เม่ือฤดูหนำวใกลผ้ ำ่ นไป ฤดูใบไมผ้ ลิเวยี นมำใกลเ้ หนียน 年 ก็จะออกมำทำร้ำยผคู้ น เพ่ือป้องกนั กำรมำของเหนียน 年 ทุกๆครัวเรือนจึงต่ำงสะสมเสบียงอำหำร และกบั ขำ้ วจำนวนหน่ึงไวใ้ นบำ้ น เม่ือถึงตอนค่ำของวนั ที่ 30 เดือน 12 ก็จะปิ ดประตูและหนำ้ ต่ำงเอำไว้ ไมห่ ลบั ไม่นอนตลอดคืนเพ่อื ต่อสู้กบั เหนียน จนกระทง่ั ถึงรุ่งเชำ้ ก็จะเป็ นแรม 1 ค่ำเดือน 1 เม่ือ เหนียนกลบั ไปแลว้ ทุกๆครัวเรือนก็จะเปิ ดประตูออกมำแสดงควำมยนิ ดีตอ่ กนั ที่โชคดีที่ไมไ่ ดถ้ ูกเหนียนทำร้ำย

6 ตอ่ มำพบวำ่ เหนียนมีจุดอ่อน มีอยคู่ ร้ังหน่ึงเมื่อเหนียนมำถึงหมู่บำ้ นแห่งหน่ึง มีเด็กกลุ่มหน่ึงกำลงั หวดแส้เล่นกนั เม่ือเหนียนไดย้ นิ เสียงแส้ดงั เปร้ียงปร้ำงก็เลยตกใจเผน่ หนีไป เม่ือเหนียนไปถึงหมู่บำ้ นอีกแห่งหน่ึงเห็นมีชุดเส้ือสีแดงตำกอยหู่ นำ้ บำ้ นของครอบครัวหน่ึง สีแดงฉูดฉำดน้นั ทำใหเ้ หนียนตกใจและเผน่ หนีไปอีกเมื่อเหนียนมำถึงหมู่บำ้ นอีกแห่งท่ีสำม ปรำกกวำ่ ไปพบเห็นกองเพลิงกองหน่ึงบนถนน แสงเพลิงที่เจิดจำ้ ทำให้เหนียนตอ้ งเผน่ หนีไปอีก ต้งั แตน่ ้นั มำ ผคู้ นต่ำงรู้วำ่ แมว้ ำ่ เหนียนจะดุร้ำยแต่มนั กก็ ลวั สีแดง เสียงดงั แสงไฟ ทำให้ผคู้ นสำมำรถหำวธิ ีกำจดั เหนียนไดโ้ ดยไม่ยำกนกั แมว้ นั ส่งทำ้ ยตรุษจีนเวยี นมำอีกคร้ังหน่ึง ทุกๆครัวเรือนจึงต่ำงนำกระดำษสีแดงมำติดไวบ้ นประตูหนำ้บำ้ น แขวนโคมไฟสีแดง พร้อมกบั จุดประทดั และตีฆอ้ งรัวกลองอยำ่ งตอ่ เน่ือง เม่ือเหนียนมำถึงในช่วงเยน็ เห็นทุกๆครัวเรือนมีแสงไฟสวำ่ งไสว มีเสียงประทดั ดงั สนนั่ จึงตกใจเผน่ หนีกลบั เขำ้ ป่ ำไป และไมก่ ลำ้ ออกมำตะหวำดอีก ทุกๆคนจึงผำ่ นพน้ คืนแห่งอนั ตรำยไปอยำ่ งปลอดภยั เม่ือฟ้ำสร่ำงแลว้ ผคู้ นจึงออกมำจำกบำ้ น กล่ำวคำอวยพรกนั อยำ่ งมีควำมสุข พร้อมกบั กำรนำอำหำรออกมำรับประทำนร่วมกนั อยำ่ งสนุกสนำนคำอวยพรวนั ตรุษจีน万事如意 (Wànshì rúyì) สมควำมปรำรถนำ吉祥如意 (Jíxiáng rúyì) สมปรำรถนำ一帆风顺 (Yīfānfēngshùn) ทุกอยำ่ งรำบร่ืน年年有余 (Nián nián yǒuyú) เหลือกินเหลือใช้大吉大利 (Dàjí dàlì) คำ้ ขำยไดก้ ำไร

7 แบบฝึกหดั ทำ้ ยบท1. กิจกรรมที่ปฏิบตั ิกนั ในเทศกำลตรุษจีนมีอะไรบำ้ ง..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. วนั ท่ีทุกๆบำ้ นจะรวมตวั กนั รับประทำนอำหำรเรียกวำ่ วนั อะไร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ขนมหวำนที่ทำจำกขำ้ วและน้ำตำลเรียกวำ่ อะไร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. ทำไมในวนั ตรุษจีนผูค้ นถึงตอ้ งใส่เส้ือผำ้ สีแดง สีดำ และสีขำว..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5. ชื่อเดิมของเทศกำล 元旦 คือเทศกำลใด..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8第二课 元宵节 元宵节 เทศกาลโคมไฟ 元宵节(Yuánxiāo jié) เทศกำลโคมไฟ หรือ 上元节(Shàng yuán jié) , 春灯节 (Chūndēngjié) ，小正月 (Xiǎo zhēngyuè) คือ เทศกำลฉลองในวนั ท่ี 15 เดือน 1 (正月十五)ตำมปฏิทินจนั ทรคติ เป็นสัญลกั ษณ์ของวนั สุดทำ้ ยในกำรฉลองเทศกำลปี ใหม่ของจีนหรือตรุษจีนตำมปฏิทินทำงจนั ทรคติ ในเทศกำลโคมไฟในสมยั โบรำณเด็กๆจะถือโคมไฟกระดำษออกไปวดั ตอนกลำงคืน และพำกนั ทำยปริศนำที่อยบู่ นโคมไฟ เรียกวำ่ ไซเตงิ หมี (猜灯谜) ในเดือนแรกของปฏิทินจนั ทรคติเรียกวำ่ เดือนหยวน 元 และในสมยั ก่อนเรียกเวลำกลำงคืนวำ่ เซียว 宵ดงั น้นั วนั น้ีจึงถูกเรียกวำ่ หยวนเซียว 元宵 ในวนั ที่ 15ของเดือนแรกในปี จนั ทรคติน้ีเป็นวนั ท่ีพระจนั ทร์เตม็ ดวงตำมประเพณีของลทั ธิเต๋ำวนั ท่ี 15 ในเดือนแรกของปฏิทินจนั ทรคติ เรียกวำ่ ซ่างหยวน 上元 ตรงกบั คำวำ่ “เทพเจำ้แห่งฟ้ำ” ทำ่ นเป็นท่ีช่ืนชอบแสงสวำ่ ง และวตั ถุแห่งควำมสุขดงั น้นั ผคู้ นจึงไดแ้ ควนโคมไฟสีสันสวยงำมนบั พนั เพื่อเป็นกำรแสดงควำมขอบคุณทำ่ น ในปัจจุบนั ผคู้ นจะมีกำรละเล่นแกป้ ริศนำท่ีอยใู่ นโคมไฟ และกินขนมบวั ลอยในเทศกำลหยวนเซียว

9ประวตั คิ วามเป็ นมา มีควำมเช่ือที่หลำกหลำยต่ำงๆเกี่ยวกบั ตน้ กำเนิดของเทศกำลโคมไฟ มีหน่ึงตำนำนไดก้ ล่ำววำ่ กำรก่อกำเนิดของเทศกำลหยวนเซียว คือ “ควำมมืดลงของฤดูหนำว” และ ผคู้ นในชุมชนสำมำรถที่จะ “ลบควำมมืดน้นั ออกไปดว้ ยแสงสวำ่ งที่เกิดจำกฝีมือมนุษย”์ ที่เรียกวำ่ โคมไฟ ในรำชวงศฮ์ นั่ เทศกำลน้ีมีควำมเช่ือมโยงกบัเทพเจำ้ ไทอ่ ี่ ตำนำนเล่ำวำ่ มนั คือช่วงเวลำของกำรบูชำเทพเจำ้ไทอ่ ่ีเป็นเทพเจำ้ แห่งฟ้ำ เช่ือวำ่ เทพเจำ้ น้ีคือผกู้ ุมโชคชะตำชีวติ ของมนุษย์ ทำ่ นมีมงั กร 16 ตวั อยทู่ ี่หลงั ยำมท่ีเกิดภยัแลง้ พำยุ โรคระบำดในมนุษยก์ จ็ ะเรียกท่ำนใหช้ ่วยและนบัแต่กษตั ริยจ์ ินซีฮ่องเตม้ ำจนถึงกษตั ริยท์ ุกองคจ์ ะตอ้ งมีกำรจดั เทศกำลฉลองอยำ่ งสวยงำมในทุกๆปี โดยท่ีกษตั ริยก์ จ็ ะขอใหเ้ ทพเจำ้ ไทอ่ ่ีช่วยประชำชนและเมืองที่ให้อำกำศดีและสุขภำพร่ำงกำยแขง็ แรง พอมำถึงกษตั ริยฮ์ น่ั หวตู่ ้ี แห่งรำชวงศฮ์ นั่ มีควำมสนใจในเทศกำลน้ีมำก ได้ประกำศใหเ้ ทศกำลน้ีเป็นเทศกำลท่ีสำคญั ท่ีสุดเทศกำลหน่ึง และมีกำรเฉลิมฉลองกนั ตลอดท้งั คืน แบบฝึกหดั ทำ้ ยบท

10 1. ในเทศกำลโคมไฟผคู้ นมกั จะทำกิจกรรมอะไร.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. เทศกำลโคมไฟจะจดั ข้ึนในวนั ท่ีเท่ำไหร่ เดือนอะไร ตำมปฏิทินจนั ทรคติ.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. กำรแกป้ ริศนำคำทำยในโคมไฟเรียกอีกอยำ่ งหน่ึงวำ่ อะไร.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. คำวำ่ “เทพเจำ้ แห่งฟ้ำ” หมำยควำมวำ่ อะไร.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. สญั ลกั ษณ์สุดทำ้ ยในกำรฉลองเทศกำลปี ใหม่ของจีนหรือตรุษจีนคืออะไร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................第三课 端午节

11 端午节 เทศกาลไหว้บ๊ะจ่าง เทศกำลไหวบ้ ะ๊ จำ่ ง หรือเทศกำลตวยอู่ 端午节 ตรงกบั วนั ท่ี 5 เดือน 5 ตำมปฏิทินจนั ทรคติ หรือ เป็นกำรระลึกถึง ซีหยวน กวผี รู้ ักชำติแห่งรัฐฉู่ กระโดดน้ำเสียชีวติ นอกจำกน้ีในประเทศจีน บริเวณมำน้ำฉำงเจียง (แยงซีเกียง) ฮ่องกง ไตห้ วนั มำเก๊ำ ยงั มีกำรละเล่น แขง่ เรือมงั กร จดั อยำ่ งยง่ิ ใหญใ่ นวนั น้ีดว้ ย ทำงรัฐบำลจีนยงักำหนดใหว้ นั ข้ึน 5 ค่ำ เดือน 5 น้ีเป็น วนั กวจี ีน(The Chinese Poet’s Day) อีกดว้ ย กำรไหวบ้ ะ๊ จ่ำง ประเพณีแข่งเรือมงั กร คนจีนโบรำณยงั เชื่อวำ่เป็นวนั ท่ีเหลำปี ศำจจะออกมำสำแดงเดช จึงตอ้ งมีกำรป้องกนั ดว้ ยกำรปัดกวำดทำควำมสะอำดบำ้ น และจุดเคร่ืองหอมรวมท้งั กำยำนเพอื่ ให้บรรยำกำศในบำ้ นดูสดช่ืน ภูตผปี ี ศำจจะไดไ้ มก่ ลำ้ เขำ้ มำล้ำกรำย ในวนั น้ีสตั วม์ ีพำท้งั 4 ชนิด อนั ไดแ้ ก่ แมงป่ อง แมงมุม ตะขำบ และ งู จะพำกนั มำหลบซ่อนตวั จึงเป็นโอกำสท่ีเจำ้ บำ้ นจะตอ้ งอบบำ้ นดว้ ยกำรจุดกำมะถนั เพื่อไม่ใหส้ ัตวม์ ีพำเหล่ำน้ีกลบั เขำ้ มำอำศยั ไดอ้ ีก นอกจำกน้ียงั มีกำรด่ืมเหลำ้ ยำท่ีผสมดว้ ยผงกำมะถนั ดว้ ย เช่ือกนั วำ่ จะสำมำรถป้องกนั โรคภยั ไขเ้ จบ็ ไดอ้ ยำ่ งดีตานาน

12 ในรัชสมยั แคลว้ ฉู่ มีขนุ นำงผหู้ น่ึงนำมวำ่ ซีหยวน ซ่ึงเป็นขนุ นำงตงฉิน รับรำชกำรดว้ ยควำมซ่ือสัตย์สุจริต และเปี่ ยมดว้ ยควำมรู้ควำมสำมำรถ ถือเอำประโยชน์ของรำษฎรเป็ นที่ต้งั จึงทำใหซ้ ีหยวนเป็นที่รักใคร่ของประชำชน เหล่ำขนุ นำงกงั ฉินท้งั หลำยตำ่ งไม่พอใจซีหยวน ดว้ ยควำมที่ซีหยวนเป็ นคนที่ซื่อตรง ทำงำนอยำ่ งตรงไปตรงมำจึงมีหลำยคร้ังที่กำรทำงำนของซีหยวนไปขดั ขวำงกำรโกงกินบำ้ นกินเมืองของขุนนำงกงั ฉินเหล่ำน้นั พวกเขำจึงรวมหวั กนั พยำยำมใส่ร้ำยซีหยวนต่ำงๆนำนำ จนพระเจำ้ ฉู่อูห่ วำงเร่ิมไม่ไวใ้ จและเช่ือใจในที่สุด สงั่ ใหเ้ นรเทศซีหยวนออกจำกเมืองไป ระหวำ่ งที่ร่อนเร่พเนจรอยนู่ ้นั ซีหยวนกไ็ ดแ้ ต่งบทกลอนเล่ำถึงชีวติ ที่ลน่ั ทดและ ควำมยตุ ิธรรมของฮอ่ งเตไ้ วม้ ำกมำย พอควำมทรำบถึงฮ่องเต้ กย็ ง่ิ ทรงพิโรธหนกั เขำ้ ไปอีก ส่วนซีหยวนก็ยงัอดทนไมไ่ ดท้ ี่จะกรำบทูลเสนอแนะขอ้ รำชกำรท่ีเป็ นประโยชน์กบั ทำงรำชกำรใหก้ บั ฮ่องเตแ้ ต่ฮ่องเตก้ ็ไมท่ รงสนพระทยั ซีหยวนเลยแมแ้ ต่นอ้ ย ขนุ นำงซีหยวนนอ้ ยอกนอ้ ยใจมำก เลยไปกระโดดน้ำตำยท่ีแม่น้ำม่ีหลว๋ั (汨罗江 Mìluō jiāng) ในมณฑลหูหนำน ซ่ึงตรงกบั วนั ท่ี5 เดือน 5 นนั่ เอง พอพวกชำวบำ้ นรู้ขำ่ ว กพ็ ำกนั ไปช่วยงมหำศพ แตห่ ำเท่ำไหร่กห็ ำไม่เจอ ชำวบำ้ นกเ็ ลยเอำขำ้ วโปรยลงไปในน้ำพร้อมกบั อธิฐำน ขออยำ่ ให้ พวกปู ปลำมำกดั กินศพของซีหยวนเลย กินแต่ขำ้ วท่ีโปรยไปใหก้ ็พอ หลงั จำกน้นั ทุกปี เม่ือถึงวนั ครบรอบวนั ตำยของซีหยวน ชำวบำ้ นจะนำอำหำรมำโปรยลงแม่น้ำม่ีหลว๋ัหลงั จำกท่ีทำมำได้ 2 ปี กม็ ีชำวบำ้ นผหู้ น่ึงฝันเห็นซีหยวนท่ีมำในชุดที่สวยงำม กล่ำวขอบคุณเหล่ำชำวบำ้ นที่นำเอำอำหำรไปโปรยใหเ้ พอ่ื เซ่นไหว้ แตเ่ ขำบอกวำ่ อำหำรท่ีเหล่ำชำวบำ้ นนำไปโปรยเพื่อเป็นเคร่ืองเซ่นถูกเหล่ำสัตวน์ ำกินเสียจนหมดเกล้ียง เนื่องจำกบริเวณน้นั มีสัตวน์ ำอำศยั อยเู่ ป็นจำนวนมำก ซีหยวนจึงแนะนำใหน้ ำอำหำรเหล่ำน้นั หอดว้ ยใบไผ่ หรือใบจำก ก่อนนำไปโปรยลงน้ำ เพอ่ื ท่ีเหล่ำสตั วน์ ้ำจะไดน้ ึกวำ่ เป็นตน้ ไมอ้ ะไรสักอยำ่ งจะไดไ้ ม่กินเขำ้ ไป หลงั จำกน้นั ในปี ต่อมำ ชำวบำ้ นต่ำงก็ทำตำมท่ีซีหยวนแนะนำ คือนำอำหำรห่อดว้ ยใบไผ่ไปโยนลงน้ำเพอื่ เซ่นไหวใ้ หแ้ ก่ซีหยวน หลงั จำกน้นั ซีหยวนกไ็ ดม้ ำเขำ้ ฝันชำวบำ้ นอีกวำ่ ครำวน้ีไดก้ ินมำกหน่อยแต่ก็ยงั คงโดนสัตวน์ ้ำแยง่ ไปกินได้ ชำวบำ้ นตอ้ งกำรให้ซีหยวนไดก้ ินอำหำรท่ีพวกเขำเซ่นไหวใ้ หอ้ ยำ่ งอ่ิมหนำสำรำญจึงไดถ้ มซีหยวนวำ่ ควรทำเช่นไรดี ซีหยวนจึงแนะนำอีกวำ่ เวลำท่ีจะนำอำหำรไปโยนลงแม่น้ำ ใหต้ กแต่งเรือเป็นรูปมงั กรไป เมื่อสัตวน์ ้ำท้งั หลำยไดเ้ ห็นก็จะนึกวำ่ เป็ นเครื่องเซ่นของพญำมงั กร จะไดไ้ ม่กลำ้ เขำ้ มำกินจำกน้นั เป็ นตน้ มำ ในแต่ละปี ชำวเมือง ท่ีซ่ึงซีหยวนไปกระโดดน้ำตำย ก็จะมำร่วมกนั ระลึกถึงขนุ นำงผซู้ ่ือสัตย์คนน้ีดว้ ยกำรเอำใบจ่ำงมำห่อขำ้ วและกบั ขำ้ ว เมื่อห่อเรียบร้อยแลว้ จึงเอำไปโยนลงน้ำ และน้ีเองจึงเป็นที่มำของเทศกำลไหวข้ นมจำ่ ง หรือ บะ๊ จ่ำง จนถึงปัจจุบนั

13 บะ๊ จำ่ ง เป็ นช่ือเรียกในภำษำไทยตำมคำเรียกในภำษำจีนฮกเก้ียน “肉粽 Ròu zòng” หมำยถึงขนมขำ้ วเหนียวไส้หมู ห่อดว้ ยใบไผร่ ูปสำมเหล่ียมมุมแหลมทรงพรี ะมิด บะ๊ จ่ำงเป็นขนมสัญลกั ษณ์ของเทศกำลไหว้เดือนหำ้ “五月节” หรือ 端午节 เม่ือถึงวนั เทศกำลประเพณีน้ีชำวจีนทว่ั ท้งั ประเทศจะใหข้ นมบะ๊ จำ่ งเป็นของกำนลั แก่กนั ซ่ึงนอกจำกถือเป็นวนั รำลึกถึงกวี “ซีเหยยี น” ยงั ถือเป็นวนั ใกลฤ้ ดูเกบ็ เก่ียว “芒种” ของชำวจีนอีกดว้ ย ในสมยั โบรำณเรียกขนมบะ๊ จ่ำงวำ่ “เจ่ียวซู่ 角黍 Jiǎo shǔ” เร่ิมตน้ มีในสมยั ชุนชิวซ่ึงใชใ้ บไผห่ ่อขำ้ วเป็นรูปสำมเหล่ียมคลำ้ ยเขำววั อยำ่ งหน่ึง และใชก้ ระบอกไมไ้ ผบ่ รรจุขำ้ วเผำใหส้ ุกเรียกวำ่ “ถ่งจง้ ” อีกอยำ่ งหน่ึง ภำยหลงั ไดเ้ ริ่มเปล่ียนมำใชข้ ำ้ วเหนียวแทนขำ้ วในสมยั รำชวงศจ์ ิ้น จนกระทง่ั ถึงรำชวงศช์ ิงจึงมีบะ๊ จำ่ งไส้หมูจวบจนถึงปัจจุบนั

14 แบบฝึกหดั ทำ้ ยบท 1. นอกจำกวนั ท่ี 5 เดือน 5 ตำมปฏิทินจนั ทรคติ เป็ นวนั ไหวบ้ ะ๊ จำ่ งแลว้ รัฐบำลจีนไดก้ ำหนดเป็นวนั อะไร อีกหน่ึงอยำ่ ง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. ในเทศกำลไหวบ้ ะจำ่ งมีสตั วม์ ีพษิ มีก่ีชนิด อะไรบำ้ ง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. ซีหยวนไดไ้ ปกระโดดน้ำเสียชีวติ ท่ีแม่น้ำใด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. กำรแข่งเรือมงั กรจะจดั ข้ึนท่ีใดบำ้ ง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. ในสมยั โบรำณผคู้ นมกั จะเรียกบะ๊ จำ่ งวำ่ อะไร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

15第四课 重阳节 重阳节 เทศกาลฉงหยาง เทศกำลฉงหยำงหรือ 重九节 (zhóng jiǔ jié) ，晒秋节(Shài qiū jié) จดั ข้ึนทุกๆวนั ที่ 9เดือน 9 ตำมปฏิทินจนั ทรคติของจีน หรือเรียกวำ่ จิ่วจิ่วฉงหยวง (九九重阳) จ่ิวจ่ิว (九九) แปลวำ่ เกำ้ เกำ้พอ้ งเสียงคำวำ่ จ่ิวจิ่ว ที่แปลวำ่ ยนื ยำว วนั ฉงหยำงมีมำต้งั แตส่ มยั โบรำณยคุ จำ้ นกวั๋ มำจนถึงรำชวงศถ์ งั จึงไดก้ ำหนดวนั ฉงหยำงเป็นวนั เทศกำลสำหรับท่ีมำของเทศกำลฉงหยำง มำจำกตำรำอ้ีจิง้ คนจีนโบรำณเชื่อวำ่ เลข 6 เป็นเลข 阴(Yīn) และ 阳(Yáng)ซ่ึงคำวำ่ ฉง 重(chòng) แปลวำ่ ซอ้ น ซ้ำ หรือ ชน ดงั น้นั จึงเรียกวนั ที่ 9 เดือน 9 เป็นวนั ฉงหยำง (重阳)แปลวำ่ หยำงคู่ หรือ หยำงซอ้ นน้นั เอง ในบรรดำตวั เลข คนจีนถือวำ่ เลขค่ีเป็นเลข 阳(Yáng) และเลขคู่เป็นเลข阴(Yīn) ซ่ึงเลข 9 เป็นเลขหยำงท่ีใหญ่ท่ีสุด เป็นเลขมงคล เลขท่ีมีควำมหมำยดีที่สุด ท้งั น้ีมีควำมหมำยวำ่ อำยยุ นืยำว สำมีภรรยำรักกนั และอยดู่ ว้ ยกนั ไปจนแก่เฒ่ำ ประเพณีปฏิบตั ิในเทศกำลฉงหยำงท่ีนิยมทำกนั อยำ่ งหน่ึงก็คือ “กำรไปปี นท่ีสูง” ทำใหม้ ีชื่อเรียกเทศกำลน้ีวำ่ เทศกำลกำลเติงเกำ 登高节 เพรำะเดือนเกำ้ ในฤดูใบไมร้ ่วงทุกปี ทอ้ งฟ้ำแจ่มใส อำกำศเยน็ สบำย กำรไปปี นท่ีสูงจะทำใหเ้ กิดควำมปลอดโปร่งโล่งใจ ยงั ทำใหไ้ ดส้ ัมผสั กบั กลิ่นไอธรรมชำติ ไดช้ มควำมงำมของดอกไม้ป่ ำ ตน้ ไมป้ ่ ำระหวำ่ งทำงดว้ ย ซ่ึงเป็นโอกำสท่ีดีมำกสำหรับออกไปเท่ียว ดงั น้นั จุดมุง่ หมำยสำคญั ของกำรปี นท่ีสูงไม่ไดเ้ พียงกำรกระทำ ที่สำคญั ทุกคนเช่ือวำ่ กำรปี นที่สูงจะทำใหช้ ีวติ ไดก้ ำ้ วสูงข้ึน

16 นอกจำกกำรปี นท่ีสูงในวนั ที่ 9 เดือน 9 แลว้ เทศกำลฉงหยำงก็เป็นเช่นเดียวกบั เทศกำลอื่นๆที่ชำวบำ้ นจะนิยมทำอำหำรหรือขนมท่ีเป็ นสิริมงคลเพื่อมำรับประทำเฉลิมฉลองกนั เช่น ขนมฉงหยำงเกำ หรือขนมดอกไม้ขนมเบญจมำศ ขนมหำ้ สี แรกเริ่มเดิมทีกำรทำขนมฉงหยำง เกิดจำกกำรท่ี ชำวบำ้ นเพียงแคต่ อ้ งกำรรับประทนขนมสดใหม่ท่ีทำจำก ขำ้ วท่ีเพง่ิ เกบ็ เก่ียวเพื่อเป็นกำรเฉลิมฉลอง แต่ต่อมำขนม ฉงหยำงไดถ้ ูกนำมำเป็นขนมสิริมงคล เนื่องจำกคำวำ่ เกำ ( 糕 Gāo) หมำยถึง ขนมท่ีทำจำกแป้งขำ้ วจำ้ ว และมี เสียงพอ้ งกบั คำวำ่ เกำ (高 Gāo) ท่ีแปลวำ่ สูง ดงั น้นั กำร รับประทำนขนมฉงหยำง จึเป็นกำรอธิฐำนวำ่ จะไดร้ ับส่ิงท่ีสูงๆยง่ิ ข้ึนไป ในเทศกำลฉงหยำงน้ียงั ถือเป็ นเทศกำลแห่งกำรชมดอกเบญจมำศอีกดว้ ย เน่ืองจำกสมยั โบรำณชำวบำ้ นทว่ั ไปเชื่อวำ่ จีนเป็ นตน้ กำเนิดของดอกเบญจมำศ ในสมยั ก่อน เกือบทุกบำ้ นมีกำรปลูกดอกเบญจมำศซ่ึงมีหลำยสี แต่สีเหลืองเป็นสีที่โดดเด่นที่สุด ท้งั น้ีเพรำะดอกเบญจมำศเป็นดอกไมท้ ่ีมีอำยยุ นื ชนิดหน่ึง ชำวบำ้ นจึงเช่ือวำ่ ดอกเบญจมำศเป็นสญั ลกั ษณ์ของกำรมีอำยยุ นื ยำว และในเดือน 9 น้ี จะเป็นช่วงที่ดอกเบญจมำศบำนสะพร่ังมำกที่สุด และสวยงำมที่สุด จึงมีกำรเรียกเดือน 9 วำ่ เป็ นเดือนเบญจมำศดว้ ย นอกจำกน้ีตำมปฏิทินจีน ยงั เรียกเทศกำลฉงหยำงวำ่ เป็น เทศกำลผสู้ ูงอำยุ ต้งั แต่ปี ค.ศ.ปี 1989 เป็ นตน้ มำรัฐบำลจีนไดก้ ำหนดใหว้ นั ท่ี 9 เดือน 9 ตำมปฏิทินจนั ทรคติเป็นเทศกำลผสู้ ูงอำยุ เพื่อปลูกจิตสำนึกของคนรุ่นหลงั ใหเ้ คำรพและดูแลผสู้ ูงอำยุซ่ึงทำงกำรกำหนดนโยบำยและใช้มำตรำกำรตำ่ งๆใหส้ ิทธิพิเศษนำนปั กำรเพ่ือใหม้ ีสูงอำยมุ ีชีวิตควำมเป็นอยสู่ ะดวกสบำย เช่น หน่วงงำนรัฐบำลจะแจกคูปองอำหำรแก่ผสู้ ูงอำยเุ ดือนละ 100 หยวน ซ่ึงสำมำรถใชแ้ ทนเงินไปรับประทำนอำหำรในร้ำนอำหำรท่ีกำหนดได้ นอกจำกน้ี ผสู้ ูงอำยทุ ่ีมีอำยุ 65 ปี ข้ึนไป เขำ้สถำนท่ีท่องเที่ยวฟรี นงั่ รถเมลฟ์ รี รถไฟใตด้ ินฟรี เป็นตน้ กิจกรรมเฉลิมฉลองเทศกำลผูส้ ูงอำยมุ ีทำกทำยหลำยอยำ่ ง ที่นิยมทำกนั ในปัจจุบนั จดั กำรประกวดควำมแขง็ แรง มีอำยยุ นื ยำว พำผสู้ ูงอำยไุ ปปี นเขำหรือเจดียส์ ูง ชมดอกเบญจมำศ และรับประทำนขนมฉงหยำงรวมกนั

17 แบบฝึกหดั ทำ้ ยบท 1. ทำไมเลข 9 ถึงเป็นเลขหยำงที่ใหญ่ท่ีสุด.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 2. ในเทศกำลฉงหยำงผคู้ นมกั จะทำกิจกรรมอะไร เพรำะอะไร.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 3. เทศกำลฉงหยำงจะตรงกบั วนั ท่ี เดือน เท่ำไหร่ เพรำะอะไรทำไมถึงตรงกบั วนั ที่ และเดือนน้นั.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. ในเทศกำลฉงหยำงจะมีช่ือเรียกวำ่ เทศกำลอะไรบำ้ ง.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5. ทำไมประเทศจีนถึงใหเ้ ทศกำลฉงหยำงเป็นเทศกำลผสู้ ูงอำยอุ ีกหน่ึงเทศกำล..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

18第五课 中秋节 中秋节 เทศกาลไหว้พระจันทร์ เทศกำลไหวพ้ ระจนั ทร์ หรือ เทสกำลกลำงฤดูใบไมร้ ่วง (中秋节 Zhōngqiū jié) เป็ นเทศกำลตำมวฒั นธรรมจีนท่ีมีข้ึนในกลำงฤดูใบไมร้ ่วง เพอ่ื เฉลิมฉลองกำรเก็บเกี่ยว จะมีข้ึนในวนั เพญ็ เดือน 8 ตำมปฏิทินจนั ทรคติ ในเทศกำลน้ีชำวจีนจะเฉลิมฉลองดว้ ยกำรไหวด้ วงจนั ทร์ในเวลำกลำงคืน ในบำงประเทศ เช่น ฮ่องกงไตห้ วนั สิงคโปร์ หรือ เวยี ดนำม จะจดั เป็ นประเพณีใหญ่ มีกำรเฉลิมฉลองดว้ ยโคมไฟสีแดง เป็นสีสนั ยำมค่ำคืนหรือ บำงแห่งอำจมีกำรเชิ่ดมงั กร ท้งั น้ีจะมีช่ือเรียกตำ่ งกนั ออกไปตำมแต่ทอ้ งถิ่น วนั ไหวพ้ ระจนั ทร์ เป็นวนั ท่ีพระจนั ทร์ส่องแสงงดงำมที่สุด และเตม็ ดวงท่ีสุด ชำวจีนจ่ึงใหพ้ ระจนั ทร์เป็นสัญลกั ษณ์ของควำมสวยงำม เป็นสื่อกลำงของควำมคิดถึงซ่ึงกนั และกนั เม่ือคนในครอบครัวจำกบำ้ นไปไกล เมื่อคิดถึงครอบครัวใหแ้ หงนมองดวงจนั ทร์ ส่งควำมรู้สึกที่ดีและควำมคิดถึงใหก้ นั ผำ่ นดวงจนั ทร์นอกจำกน้ียงั ถือวำ่ วนั ไหวพ้ ระจนั ทร์ เป็นวนั ที่คนในครอบครัวจะไดแ้ สดงควำมสำมคั คีกนั และไดช้ มพระจนั ทร์พร้อมหนำ้ กนั จึงกล่ำวไดว้ ำ่ วนั ไหวพ้ ระจนั ทร์ เป็นวนั แห่งกำรอยพู่ ร้อมหนำ้ ของครอบครัว นอกจำกน้ี ยงั มีขนมชนิดหน่ึง เรียกวำ่ “ขนมไหวพ้ ระจนั ทร์” (月饼 Yuèbǐng) ท่ีมีสัณฐำนกลมคลำ้ ยขนมเคก้ ทำจำกแป้ง มีใส่ต่ำงๆ เป็นธญั พืช ใชเ้ ซ่นไหวแ้ ละรับประทำนกนั จนเป็ นเอกลกั ษณ์ของเทศกำลน้ี

19ตานานฉางเอ๋อ ท่ีมำของเทศกำลน้ีเล่ำถึง เทพเจำ้ ธิดำแห่งดวงจนั ทร์ ท่ีช่ือ “ฉำงเอ๋อ” ซ่ึงเป็นหญิงคนรักของโฮวอ้ี นกั ยงิ่ธนูแห่งสวรรค์ ซ่ึงเม่ือคร้ังสมยั ก่อนโบรำณกำลน้นั โลกของเรำมีดวงอำทิตยถ์ ึงสิบดวง ทำใหโ้ ลกมนุษยเ์ กิดภยัพบิ ตั ิไปทว่ั แผน่ ดินร้อนระอุ น้ำเหือดแหง้ ผคู้ นไม่มีท่ีหลบซ่อนอำศยั ต่อมำไดป้ รำกฏวรี บุรุษนำมวำ่ “โฮวอ้ี”เป็นผทู้ ่ีมีฝีมือในกำรยง่ิ ธนูไดแ้ ม่นยำอยำ่ งมำก โดยสำมำรถยงิ ธนูข้ึนสู่ฟ้ำเพียงดอกเดียว ถูกดวงอำทิตยถ์ ึงเกำ้ ดวงทำใหเ้ หลือดวงอำทิตยอ์ ยเู่ พยี งดวงเดียว เป็นกำรขจดัควำมทุกขใ์ หก้ บั ประชำชนทว่ั ไป จึงไดร้ ับกำรยกยอ่ งใหเ้ ป็นกษตั ริย์ แตเ่ ม่ือโฮวอ้ีไดข้ ้ึนเป็นกษตั ริย์ ไดถ้ ูกนำยทหำรคนสนิทไดล้ อบสงั หำรโอวอ้ี เม่ือฉำงเอ๋อ รู้ขำ่ ววำ่ สำมีสิ้นชีวติ ลงแลว้ นำงจึงดื่มน้ำทิพยจ์ นหมดขวด ทำใหร้ ่ำงกำยของนำงฉำงเอ๋อเบำหววิ และลอยข้ึนไปบนดวงจนั ทร์ นบั ต้งั แตน่ ้นั มำ บนดวงจนั ทรืก็ปรำกฏเทพะอธิดำ ที่เชื่อกนั วำ่ เป็นนำงฉำงเอ๋อ ตานานกระต่ายบนดวงจนั ทร์ ตำนำนกระตำ่ ยบนดวงจนั ทร์ ตำมตำนำนกล่ำววำ่ มีอยปู่ ี หน่ึงในเมือง ปักกิ่งเกิดโรคอหิวำรระบำดหนกั เมื่อเทพธิดำฉำงเอ๋อซ่ึงอยบู่ นดวง จนั ทร์ไดม้ องลงมำเห็น กท็ ำใหร้ ู้สึกทุกขใ์ จเป็นอยำ่ งมำก จึงไดส้ ่ง กระตำ่ ยหยกขำ้ งกำยที่ปกติตำยำอยบู่ นดวงจนั ทร์ ใหล้ งมำรักษำโรค ชำวบำ้ น กระต่ำยหยกแปลงกำยหญิงสำวไปรักษำผคู้ นหำยจำกโรค ชำวบำ้ นรู้สึกซำบซ้ึงใจในควำมช่วยเหลือ จึงไดต้ อบแทนดว้ ยกำรให้สิ่งของ แต่กระตำ่ ยหยกก็ไม่ยอมรับสิ่งใดเลย เพยี วแค่ขอยมื ชุดชำวบำ้ นใส่เท่ำน้นั ไปถึงไหนกจ็ ะเปลี่ยนชุดไปเรื่อยๆ บำงทีเห็นแต่งกำยเป็ นคนขำยน้ำมนั บำ้ งกเ็ ป็นหมอดูดวง บำ้ งกแ็ ตง่ กำยเป็ นชำย บำ้ งแตง่ เป็ นหญิง และเพอื่ ใหส้ ำมำรถช่วยเหลือผคู้ นไดม้ ำกข้ึน กระต่ำยหยกจะขี่มำ้ บำ้ ง กวำงบำ้ ง สิงโตบำ้ ง หลงั จำกกำจดั โรคภยั ให้ชำวเม่ือเสร็จเรียบร้อย กระต่ำยหยกก็กลบั ข้ึนไปบนดวงจนั ทร์ นบั ต้งั แตน่ ้นั ชำวบำ้ นจึงไดก้ รำบไหวบ้ ูชำเทพเจำ้กระต่ำยในวนั ไหพ้ ระจนั ทร์

20 แบบฝึกหดั ทำ้ ยบท1. เทศกำลไหวพ้ ระจนั ทร์จะจดั ข้ึนในช่วงเดือนที่เทำ่ ไหร่..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. ทำไมชำวจีนถึงใหพ้ ระจนั ทร์เป็นสญั ลกั ษณ์ของควำมสวยงำม..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. ขนมไหวพ้ ระจนั ทร์มีลกั ษณะอยำ่ งไร..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. ทำไมโฮ่วอ้ีถึงไดร้ ับยกยอ่ งใหเ้ ป็นกษตั ริย์..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................5. ทำไมถึงมีตำนำนกระตำ่ ยบนดว้ ยจนั ทร์..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

21 บรรณานุกรมถำวร สิกขโกสล. (2551). เทศกำลจีนและกำรเส้นไหว.้ สืบคน้ จำก https://medium.com/@thanradee567, 27 กรกฎำคม 2561.อำจำรยก์ ิตติยำ ตุย้ คำ.(2560). มรดกและวฒั นธรรมจีน,(พมิ พค์ ร้ังท่ี 1). มหำวทิ ยำลยั รำชภฏั ลำปำง.

22