สงครามโลกครั้งที่1

สงครามโลกคร้งั ท่ี 1

สื่อการเรียนรู้ ICT เรอ่ื ง สงครามโลกครัง้ ท่ี 1 จดั ทาโดย นายพทั ธกานต์ ยอดแก้ว เลขที่ 8 นายภูมิ วรี ศิริกุล เลขท่ี 9 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 6/3 เสนอ คุณครูสายพนิ วงษารัตน์ ส่อื การเรียนรู้นเี้ ป็นส่วนหนง่ึ ของวชิ าสังคม (ส43102) ภาคเรียนท่ี 2 ปกี ารศึกษา 2553 โรงเรยี นจฬุ าภรณราชวิทยาลยั เชยี งราย

สงครามโลกครั้งท่ี 1 สงครามโลกครั้งที่หน่ึง หรือเป็นที่ รู้จักกันว่า “สงครามคร้ังย่ิงใหญ่” เป็นความ ขัดแย้งระดับโลกที่เกิดขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2457 (ค.ศ. 1914) ถึง พ.ศ. 2461 (ค.ศ. 1918) ระหว่าง ฝ่ายสัมพันธมิตร และฝ่ายมหาอานาจกลาง ซึ่งไม่ เคยปรากฏสงครามขนาดใหญ่ที่มีทหารหรือ สมรภูมิเกี่ยวข้องมากขนาดน้ีมาก่อนสาเหตุของ สงครามโลกครั้งท่ีหนึ่งเกิดจากความขัดแย้งทาง การเมืองของทวีปยุโรป โดยเป็นจุดเร่ิมต้นของการ สิ้นสุดของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ของ ยุโรป การสิ้นสุดของจักรวรรดิออตโตมัน เป็น ตัวเร่งปฏิกิริยาของการปฏิวัติรัสเซีย การพ่ายแพ้ ของประเทศเยอรมนีในสงครามคร้งั น้ี สง่ ผลใหเ้ กดิ ลัทธิชาตินิยมขึ้นในประเทศ และเป็นจุดเริ่มต้น ของสงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อ พ.ศ. 2482 (ค.ศ. 1939)

ฝา่ ยพนั ธมติ ร ฝ่ายมหาอานาจกลาง จกั รวรรดิรสั เซีย ออสเตรยี -ฮงั การี ฝร่ังเศส จกั รวรรดเิ ยอรมัน จักรวรรดอิ อตโตมาน ราชอาณาจักรอติ าลี ราชอาณาจักรบัลแกเรีย สหรฐั อเมริกา อังกฤษ

ประวตั สิ งครามโลกคร้งั ที่ 1 ในสมัยบิสมาร์คเป็นผู้นาในการ สร้างจักรวรรดินิยมเยอรมัน เม่ือบิสมาร์ Otto von Bismarck (ออตโต ฟอน บิสมาร์ค) ครบชนะฝรั่งเศส และประกาศจักรวรรดิ เยอรมันแล้วจึงดาเนินการตั้ง The Three Emperor's League ซึ่งแสดงความเป็น สัมพันธมิตรระหว่าง เยอรมนี ออสเตรีย- ฮังการี และรัสเซีย ด้วยเจตนาสาคัญ ประการแรกคือ ป้องกันการแก้แค้นของ ฝรั่งเศส ต่อมาภายหลังเมื่อออสเตรีย- ฮังการี และรสั เซยี ขดั แย้งเรื่องผลประโยชน์ กัน จนมิอาจเป็นพันธมิตรต่อกันได้ บิสมาร์ คจึงชักชวนอิตาลีเข้าแทนท่ีรัสเซีย จึงเกิด Triple Alliance ขึน้

เม่ือบิสมาร์คหมดอานาจ Triple Entente ล ง จั ก ร พ ร ร ดิ เ ย อ ร มั น ( Kaiser Wilhelm II) ทรงเลิกนโยบายเป็น พันธมิตรกับรสั เซีย และสร้างความไม่ พอใจให้อังกฤษด้วยการเร่ิมโครงการ ขยายกองทัพเรือและขยายอิทธิพล ดินแดนตะวันออก ฝรั่งเศสจึงได้ โอกาสเสริมสร้างสัมพันธไมตรีกับ รัสเซียและเข้าใจอันดกี ับอังกฤษ และ ในที่สุดเมื่อท้ังสามมหาอานาจตกลง ในความขัดแย้งเร่ืองอาณานิคมที่เคย มี ต่ อ กั น ไ ด้แ ล้ ว จึง จัด ต้ัง Triple Entente ในปี ค.ศ. 1907

จดุ ชนวน เม่ือวันที่ 28 มิถุนายน ค.ศ. 1914 เม่ือ อาร์คดยุคฟรานซิส เฟอร์ดินัลด์ (Archduke Francis Ferdinand) มกุฎราชกุมารแห่งออสเตรีย-ฮังการีและ พระชายาถกู ลอบปลงพระชนม์ที่เมืองซาราเจโวในแคว้น บอสเนีย โดยนักศึกษาชาตินยิ มชาวเซอร์เบีย ช่ือ กาวริล โล ปรินซิป (Gavrilo Princip) รัฐบาลออสเตรีย-ฮังการี จึงตัดสินใจจะทาลายล้างเซอร์เบียให้ราบคาบ และเม่ือ ได้รับแรงสนับสนุนจากเยอรมนี จึงยื่นข้อเรียกร้องที่ เซอร์เบียไม่อาจยอมรับได้ออสเตรีย-ฮังการีจึงประกาศ สงครามกับเซอร์เบีย รัสเซียได้เข้าสนับสนุนเซอร์เบีย และระดมพลเตรียมต่อสู้ เยอรมนีจึงได้เรียกร้องมิให้ รสั เซียและฝรงั่ เศสเข้ามาแทรกแซง ครั้นสองมหาอานาจ ไม่ปฏิบัติตาม เยอรมนีจึงประกาศสงครามกับรัสเซียใน วันที่ 1 สิงหาคม ค.ศ. 1914 และฝรั่งเศสในวันท่ี 3 สงิ หาคม ค.ศ. 1914 ตามลาดับ

หลังจากเยอรมนีประกาศสงครามกับรัสเซียและฝรั่งเศสแล้ว ได้เคลื่อนกาลังพลเข้า ละเมิดความเป็นกลางของประเทศเบลเยียมเพ่ือขอเป็นทางผ่านในการบุกฝร่ังเศส อังกฤษซงึ่ เป็น มหาอานาจของโลกจึงประกาศสงครามกับเยอรมนีในวนั ที่ 4 สิงหาคม ค.ศ. 1914 มหาอานาจใน ยโุ รปจงึ เข้าสูส่ งคราม ยกเวน้ อิตาลที เ่ี ขา้ ร่วมในปี ค.ศ. 1915 รูปภาพแสดงความสัมพันธร์ ะหวา่ งประเทศ สาสน์ ประกาศสงครามของจกั รพรรดไิ กเซอร์ วิลเฮลม์ ที่ 2 กอ่ นสงครามโลกครั้งท่ีหนึ่งจะปะทุ ของจักรวรรดเิ ยอรมนีในปี 1914

ทหารเยอรมันเม่อื วันท่ี 7 สิงหาคม 1914 ฝ่ายเยอรมนี ออสเตรีย-อังการี อิตาลีได้ตุรกี และบัลแกเรียเป็นพันธมิตร ตุรกีเข้าโจมตีจักรวรรดิ เปอร์เซีย บัลแกเรียเข้าผนวกโรมาเนีย แอลเบเนีย และ โจมตีกรีซ ซ่ึงต่อมาถูกเรียกโดยรวมว่าฝ่ายมหาอานาจ กลาง (Central Powers) ส่วนอังกฤษ ฝร่ังเศส และรัสเซีย ซ่ึงต่อมารู้จักกันในนามฝ่ายพันธมิตร (the Allies) ได้ ประเทศต่าง ๆ อกี หลายประเทศเขา้ รว่ ม รวมท้งั ประเทศใน เอเชีย เช่น จีน ญี่ปุ่น แต่ในปี ค.ศ. 1917 รัสเซียได้ถอนตัว ออกจากสงครามครั้งนี้ เน่ืองจากเลนินผู้นากลุ่มบอลเช วิคส์ทาการปฏิวัติทางการเมืองข้ึนในรัสเซีย และ สหรัฐอเมริกาก็ได้เข้ามาแทนท่ีรัสเซีย หลังจากเยอรมนี ประกาศจะใช้เรอื ดาน้าทาลายเรือข้าศึกและเรือสินค้าของ ทกุ ชาติโดยไม่มีขอบเขต สาหรบั ประเทศไทยได้เข้าร่วมกับ ฝ่ายพันธมิตรเม่ือวันท่ี 22 กรกฎาคม ค.ศ. 1917 โดยส่ง ทหารอาสาสมัครเข้าร่วมรบในสมรภูมิยุโรปจานวน 1200 คน

ในช่วงแรกของสงคราม มหาอานาจกลางเป็นฝ่ายได้เปรียบ แต่หลังจากท่ีอเมริกา เข้าร่วมกับฝ่ายพันธมิตร พร้อมกับส่งอาวุธยุทโธปกรณ์และกาลังพลเกือบ 5 ล้านคน ทาให้ พันธมติ รกลับมาได้เปรียบและสามารถเอาชนะฝ่ายมหาอานาจกลางไดอ้ ย่างเด็ดขาด ในท่ีสุด เม่ือฝ่ายมหาอานาจกลางยอมแพ้และเซ็นต์สัญญาสงบศึกเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1918 สงครามโลกครัง้ ท่ี 1 ซง่ึ กนิ ระยะเวลายาวนาน 4 ปี 5 เดอื นจึงยตุ ลิ งอยา่ งเป็นรูปธรรม ความขดั แยง้ ของยุโรปในปี 1914 สีเหลือง: ประเทศเปน็ กลาง สีแดง: ฝา่ ยมหาอานาจกลาง สเี ขยี ว:ฝา่ ยพันธมติ ร

ผลกระทบจากสงครามโลกครงั้ ท่ี 1 วลาดเิ มียร์ อลิ ลิช เลนิน (Vladimir Ilyich Lenin) หลังจากท่ีสหรัฐอเมริกาได้เข้าร่วมรบและประกาศศักดาในสงครามครั้งนี้ ทาให้ สหรัฐอเมริกาได้ก้าวเข้ามาเป็นหนึ่งในมหาอานาจโลกเสรีบนเวทีโลกเคียงคู่กับอังกฤษและ ฝร่ังเศส รัสเซียกลายเป็นมหาอานาจโลกสังคมนิยม หลังจากเลนินทาการปฏิวัติยึดอานาจ และ ต่อมาเม่ือสามารถขยายอานาจไปผนวกแคว้นต่าง ๆ มากขึ้น เช่น ยูเครน เบลารุส ฯลฯ จึง ประกาศจัดต้ังสหภาพโซเวียต (Union of Soviet Republics -USSR) ในปี ค.ศ. 1922

เกิดการร่างสนธิสัญญาแวร์ซาย สนธสิ ญั ญาแวรซ์ ายส์ฉบบั ภาษาองั กฤษ (The Treaty of Veraailles) โดยฝ่ายชนะ พระราชวงั แวร์ซายส์ สงครามสาหรับเยอรมนี และสนธิสัญญา สันติภาพอีก 4 ฉบับสาหรับพันธมิตรของ เยอรมนี เพ่ือให้ฝ่ายผู้แพ้ยอมรับผิดในฐานะ เป็นผู้ก่อให้เกิดสงคราม ในสนธิสัญญา ดงั กลา่ วฝ่ายผแู้ พ้ต้องเสียค่าปฏิกรรมสงคราม เสยี ดินแดนทง้ั ในยโุ รปและอาณานคิ ม ต้องลด กาลงั ทหาร อาวุธ และต้องถูกพันธมิตรเข้ายึด ครองดินแดนจนกว่าจะปฏบิ ัติตามเงอ่ื นไขของ สนธิสัญญาเรียบร้อย อย่างไรก็ตาม ด้วยเหตุ ท่ี ป ร ะ เ ท ศ ผู้ แ พ้ ไ ม่ ไ ด้ เ ข้ า ร่ ว ม ใ น ก า ร ร่ า ง สนธสิ ญั ญา แต่ถูกบบี บังคับให้ลงนามยอมรับ ขอ้ ตกลงของสนธสิ ัญญา จึงก่อใหเ้ กดิ ภาวะตงึ เครียดข้ึน เกิดการก่อตัวของลัทธิฟาสซิสต์ใน อิตาลี นาซีในเยอรมัน และเผด็จการทหารใน ญ่ปี ุน่

พธิ ีลงนามในสนธสิ ญั ญาแวร์ซาย ซึ่ ง ท้ า ย สุ ด ป ร ะ เ ท ศ ม ห า อ า น า จ เ ผ ด็ จ ก า ร ท้ั ง ส า ม ไ ด้ การประชมุ สนั ติภาพทีป่ ารีสต้องถกเถยี งกันยาวนานกวา่ 5 เดอื น ร่วมมือเป็นพันธมิตรระหว่างกัน เพื่อ ในที่สดุ “สนธสิ ัญญาแวร์ซาย” กไ็ ดร้ บั การลงนามกันในวันที่ 28 มิถนุ ายน 1919 ต่อต้านโลกเสรีและคอมมิวนิสต์ เรียกกันว่าฝ่ายอักษะ (Axis) มีการ จัดตั้งขึ้นเป็นองค์กรกลางในการ เจรจาไกล่เกลี่ยข้อพิพาทระหว่าง ประเทศ เป็น ความร่วมมือระหว่าง ประเทศ เพื่อรักษาความม่ันคง ปลอดภัยและสันติภาพในโลก แต่ ค ว า ม พ ย า ย า ม ดั ง ก ล่ า ว ก็ ดู จ ะ ล้มเหลว เพราะในปี ค.ศ. 1939 ได้ เกิดสงครามที่รุนแรงขึ้นอีกคร้ัง น่ัน คือ สงครามโลกครั้งท่ี 2

ประเทศไทยกบั สงครามโลกครงั้ ที่หนงึ่ ภายหลงั สงคราม ประเทศไทยไดแ้ ก้สนธสิ ัญญากับประเทศต่าง ๆ จานวนมาก เชน่ อังกฤษ ฝร่ังเศส ญีป่ นุ่ อเมรกิ า เยอรมัน ฯลฯ ท่ที าให้ประเทศไทยเสยี เปรยี บ นอกจากนี้ ประเทศไทยยังได้รับเกียรติให้เปน็ หนง่ึ ในผ้กู อ่ ต้ังองค์การสันนิบาติชาติอีกดว้ ย สงครามโลกครัง้ ทห่ี นงึ่ เกิดข้ึนในรัชสมัยของรัชกาลที่ 6 เมอ่ื พ.ศ. 2457 ไทยต้ังตวั เป็นกลาง จนกระท่งั วนั ที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2460 ไทยจงึ ได้ประกาศสงครามกับเยอรมัน และออสเตรีย-ฮังการี และได้ส่งทหารอาสาสมัครไปช่วยรบประมาณ 1,200 คน ทั้งนีร้ วมท้ัง นายและพลทหาร สมทบกบั นักเรียนไทยในนานาประเทศอกี ประมาณ 400 คน รวมทหาร อาสาสมคั รทัง้ หมดประมาณ 1,600 คนทหาร อาสาออกเดนิ ทางเมือ่ พ.ศ. 2461 ถงึ ประเทศ ฝรงั่ เศสอยู่ใต้บญั ชาการของนายพล เปแตง ซงึ่ ขณะน้นั ดารงตาแหน่งแมท่ พั ใหญฝ่ า่ ย สัมพันธมติ ร ไดไ้ ปปฏิบตั กิ ารในสมรภูมปิ ระเทศฝรั่งเศสและเบลเยยี่ ม

ผลทไ่ี ทยไดร้ บั จากการเขา้ รว่ มสงครามโลกครั้งท่ีหน่ึง 1. เปน็ การเผยแพร่ชื่อเสยี งและเกยี รติคุณของประเทศ 2. ได้รับเกยี รติเข้าร่วมทาสญั ญาสนั ติภาพแวรซ์ ายส์ 3. เมอื่ สงครามสงบได้รับเชญิ เข้าเป็นสมาชกิ ประเภทรเิ ริ่มขององค์การสนั นบิ าตชาติ เป็น หลักประกนั เอกราชและความปลอดภยั ของประเทศ 4. ไดแ้ ก้ไขสัญญาท่ที าไวแ้ ต่รัชกาลที่ 4 เปน็ ผลสาเรจ็ ยกเลิกสญั ญาต่าง ๆ ทไี่ ทยทากบั เยอรมนั และออสเตรยี -ฮังการี และทาสัญญากับประเทศตา่ ง ๆ ใหม่ 5. ไดย้ ึดทรัพยจ์ ากเชลย 6. เปลย่ี นธงชาติจากธงชา้ งมาเปน็ ธงไตรรงค์ เพอ่ื นาไปใช้ในกองทพั ไทยท่เี ข้าร่วมสงครามโลก คร้งั ที่หน่ึง 7. สร้างอนสุ าวรียเ์ กีย่ วกบั สงครามโลกครัง้ ที่หนงึ่ คือ อนุสาวรยี ท์ หารอาสา วงเวยี น 22 กรกฎา สมาคมสหายสงคราม เปน็ ต้น 8. มกี ารจดั ทหารแบบยุโรป และเรม่ิ จดั ตั้งกรมอากาศยานข้นึ เปน็ ครงั้ แรก

คลกิ ! กรณุ ารอสักคร.ู่ ..