หน่วยการเรียนรู้ที่ 4

การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ

หนว ยการเรยี นรูท่ี ๔ การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมพี ระมหากษตั รยิ ทรงเปน ประมุข แนวคิด ประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษตั ริยทรงเปนประมขุ มาต้ังแต พ.ศ. ๒๔๗๕ เปนการปกครองโดยประชาชน เพ่ือประชาชน อํานาจอธิปไตยจึงเปนของปวงชนชาวไทย พระมหากษตั ริยทรงใชอํานาจอธปิ ไตยผานทางรัฐสภา คณะรฐั มนตรี และศาลตามทีบ่ ัญญัติไวในรฐั ธรรมนูญ สถาบันพระมหากษัตริยมคี วามสําคัญอยางยิง่ ตอิ สังคมไทย มีสวนรวมในการพัฒนาประเทศ แกปญหาความ ทุกขและเสริมสรางความสขุ ใหแกประชาชนในทุกดาน คนไทยทุกคนจะตองรวมกันธํารงรักษาไวซึ่งระบอบ ประชาธปิ ไตยอันมพี ระมหากษตั รยิ ทรงเปน ประมขุ ใหม ีความมน่ั คงถาวรตลอดไป สาระการเรียนรู ๑. การปกครองระบอบประชาธิปไตย ๒. รูปแบบของรัฐ ๓. การปกครองระบอบประชาธิปไตย อนั มพี ระมหากษัตริยท รงเปนประมขุ ๔. ฐานะและพระราชอํานาจของพระมหากษัตริยต ามรฐั ธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ผลการเรยี นรทู ี่คาดหวงั ๑. อธบิ ายรปู แบบการปกครองระบอบประชาธิปไตยได ๒. เปรียบเทยี บรปู แบบของรฐั บาลได ๓. อธิบายหลกั การสําคญั ของการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอันมีพระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุข ๔. สรุปฐานะและพระราชอาํ นาจของพระมหากษตั รยิ 

การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย ประชาธปิ ไตย มาจากคําในภาษองั กฤษวา Democracy เปน ระบอบการปกครองแบบหน่ึงซึ่งการ บริหารอํานาจรัฐมาจากเสยี งขา งมากของพลเมืองผูเปนเจาของอาํ นาจอธิปไตย โดยพลเมืองอาจใชอ ํานาจของ ตนดวยตนเองหรือผานผูแทนท่เี ลอื กไปใชอ ํานาจแทนกไ็ ด ประชาธิปไตยยงั เปนอุดมคติที่วาพลเมืองทุกคนใน ชาติรวมกนั พจิ ารณากฎหมายและการปฏบิ ัติของรัฐ และกําหนดใหพลเมอื งทกุ คนมีโอกาสแสดงความยินยอม และเจตนาของตนเทา เทยี มกัน ซ่ึงมที มี่ าจากภาษากรีก ๒ คํา คอื • Demos หมายถงึ ประชาชน และ • Kratos หมายถึง อํานาจ หรอื การปกครอง ดังน้ัน ประชาธปิ ไตย จึงหมายถึง อํานาจการปกครองเปนของประชาชน หรือประชาชนเปนเจาของ อาํ นาจการปกครอง สวนในภาษาไทย คําวา ประชาธิปไตย ประกอบดวยคําวา \"ประชา\" ซึ่งหมายถึง \"ปวงชน\" และ \"อธิปไตย\" ซง่ึ หมายถงึ \"ความเปน ใหญ\" เมือ่ รวมกนั จงึ หมายถึง \"ความเปนใหญของปวงชน\" สว นพจนานุกรม ของราชบัณฑิตยสถาน ใหความหมายวา \"แบบการปกครองท่ีถือมติปวงชนเปนใหญ\"[16] อดีตประธานาธิบดี แหงสหรัฐอเมริกา อับราฮัม ลินคอลน มีคํากลาววา ประชาธิปไตยเปน การปกครองของประชาชน โดย ประชาชน และเพอ่ื ประชาชน ท่ีมาภาพ : www.whitehouse.gov/about-the-white-house/presidents/abraham-lincoln/

ประชาธปิ ไตยเปนการปกครองของประชาชน โดยประชาชน และเพือ่ ประชาชน การปกครองระบอบประชาธิปไตย เปนการบรหิ ารราชการแผนดินในระบอบท่ีอํานาจเปนของประชาชนอาํ นาจในการบรหิ ารราชการ แผน ดินน้ไี ดม าโดยประชาชน หวงแหนและรักษาอาํ นาจไวโ ดยประชาชน เพือ่ ประโยชนสขุ ของประชาชน ความหมายดงั กลาวนี้ จาํ กัดตามนยั ของคํากลาวของประธานาธบิ ดีอับราฮัม ลินคอลน ทปี่ ราศรยั ในการไวอาลยั แกผสู ญู เสยี ชีวติ ในสงครามกลางเมือง ท่ีโดงดงั ในนาม Gettysburg Address ทีม่ ขี อความตอน หน่ึงวา การปกครองระบอบประชาธิปไตยเปน การปกครองของประชาชน โดยประชาชน เพือ่ ประชาชน จากคําจํากดั ความนีแ้ สดงแนช ัดวาเรื่องการเมอื งท่ผี มเคยยกคาํ จํากัดความมากลาวไวในโพสนกอ นวาเปนการ แสวงหา การไดมาและการรักษาไวซงึ่ อํานาจนั้น แทจริงแลว เปนการกระทาํ เพ่ือประชาชน คือเพ่ือประโยชน สุขของประชาชน หาใชก ารกระทาํ เพื่อบาํ บดั ทุกข บาํ รุงสขุ ใหก ลุม คน หรอื พรรคการเมือง หรือประชาชนคนใดคนหนงึ่ จึงขอสรุปวา ประชาชนเขามาเก่ียวของกับเรื่องการเมือง การปกครอง รวมถึงการบริหารราชการ แผน ดิน ก็เพราะการเมืองเปน เรื่องการแสวงหา การไดมา และการรกั ษาไวซง่ึ อํานาจของประชาชน Abraham Lincoln กลาวสนุ ทรพจนใ นพิธเี ขารับตําแหนง ประธานาธบิ ดีสมยั ที่ 2Abraham Lincoln วา เมื่อใดที่รัฐบาลท่ีมาจากการเลือกต้ังของประชาชนชดุ ใดแสวงหา ไดมาและรักษาอํานาจไวเพ่ือประโยชน สวนตนและพวกพอง จนประชาชนเบือ่ หนายประชาชนก็มสี ทิ ธเ์ิ ปล่ียนแปลงหรอื ทวงคืนซ่ึงอํานาจน้ัน ทมี่ าภาพ : https://images.app.goo.gl/hHW627JnDPtxbEXe9

หลกั การปกครองระบอบประชาธิปไตย การปกครองระบอบประชาธิปไตย มหี ลักการสําคัญดังนี้ ๑. อํานาจอธิปไตยเปนอํานาจท่ีมาจากปวงชน (Sovereignty of the People or Popular Sovereignty) หมายถึงแนวคดิ ที่วา แหลงทมี่ าของอํานาจสูงสดุ ของรัฐ หรอื อํานาจอธปิ ไตยมที ่มี าจากพลเมือง ทุก ๆคนภายในรัฐ จึงทําใหบางครั้งแนวคิดนี้ถูกเรียกวาอธิปไตยของมหาชน (popular sovereignty) ซึ่งก็มี ความหมายในลกั ษณะเดยี วกัน เพียงแตเ นน ใหเห็นถึงรากฐานของอํานาจอธิปไตยที่มีความโยงใยกับประชาชน จาํ นวนมากในสงั คมในระบอบประชาธปิ ไตย ๒. หลักเหตุผล การใชหลักเหตุผลมาเปน พ้นื ฐานในการตัดสินใจ และหากมีการตัดสนิ ปญ หาดว ยการ ออกเสียงตอ งยอมรบั มติของเสียงขางมาก แตตองเคารพสิทธิของเสียงสวนนอยรูปแบบการจัดแสดง การตูน เคล่อื นไหว Animation แสดงหลกั การใชเหตผุ านการลงมตเิ สียงเลือกทาสีหองใหมของนักเรยี นหองหน่ึงโดย อาศยั หลักเหตผุ ลและเสยี งขา งมากในการตดั สินแตไมล ะเลยเสยี งขางนอย ๓. หลักความเสมอภาค หลักความเสมอภาค หรือหากจะมองในอีกแงมุมหน่ึงแลวก็คือสิทธิของ ราษฎรที่จะไดรับการปฏบิ ัติจากรัฐอยา งเทาเทียมกัน มีบัญญัติรับรองไวโดยชัดแจงในรัฐธรรมนูญของรัฐเสรี ประชาธิปไตยแทบทุกรัฐ ตามหลักรัฐธรรมนูญน้ีหลักองคกรตาง ๆ ของรัฐซ่ึงรวมทั้งฝายปกครองดวย ตอง ปฏิบัติตอบุคคลที่เหมือนกั นในส าระสํา คัญอยา งเดียวกั นและปฏิบั ติ ตอบุ คคลที่แ ตก ตาง กันใ นสา ระ สํ า คั ญ แตกตางกันอกไปตามลักษณะเฉพาะของแตล ะคน ๔. หลักนิติรัฐ (rule of law) ในระบอบประชาธิปไตยตองมีท่ีมาอันชอบธรรม คือ อ านาจมาจาก อธิปไตยของปวงชน ใชบังคับประชาชนอยางเสมอภาคเทาเทียมกันโดยไมเลือกปฏิบัติ และ ตองใหความ คมุ ครองภายใตก ระบวนการยตุ ิธรรมแกป ระชาชนอยางเสมอภาคเทา เทยี มกนั ๕. ประชาชนมีสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐาน(liberty) ไดแก การเลือกตั้ง ถอดถอนผูปกครองหรือผูน า ทางการเมือง การเขารวมเปนสมาชิกกลุม การวิพากษวิจารณทางการเมือง ทั้งดวยการพูด การเขียนการ เผยแพรผานส่ือตาง ๆ ซ่ึงเปนกลไกลสําคัญที่จะควบคุม ก ากับ และตรวจสอบผูปกครองการชุมนุม และ เคลือ่ นไหวทางการเมอื ง ทง้ั ในการ สง เสริมสนบั สนุนและคัดคานนโยบาย และการกระท าของผูปกครอง ๖. หลกั ภราดรภาพ คือ การอยูร วมกันดวยความเทาเทยี มกันและปฏิบัติตอกันดุจพ่ีนอง ไมแ บง แยก ผวิ พรรณ เช้ือชาติ หรือเผาพนั ธุ ๗. หลกั เสยี งขา งมาก (majority rule) ในระบอบประชาธิปไตยเปน การสะทอ นถึง ความตอ งการของ คนสว นใหญ แตจะตองใหความเคารพ และคุม ครองเสยี งขางนอยดว ยเพราะฝายเสียงขางนอ ย จะท าหนาท่ี และมีสิทธใิ นการแสดงความคิดเห็น เพ่ือเปนการควบคุม ก ากับ และตรวจสอบเจตนารมณในการ ตัดสินใจ ของฝา ยเสียงชา งมากวา เปน ไปเพอ่ื ประโยชนข องประชาชนอยางแทจรงิ หรอื ไม ถา เสยี งขา งมากลงมติ ตัดสนิ ใจ ขัดตอประโยชนของประชาชนกม็ ีสทิ ธทิ ่จี ะปฏิเสธมติการตัดสินใจของเสียงขางมากนน้ั ได

รูปแบบของรัฐ สามารถจําแนกออกได 2 ชนิด คือ 1. รฐั เดี่ยว รัฐเดยี่ ว (Unitary State) คือ รัฐที่มีศูนยก ลางในทางการเมืองและการปกครองรวมกันเปนอันหน่ึงอัน เดียว เปนรัฐซ่ึงมีเอกภาพไมไดแยกออกจากกัน มีการใชอํานาจสูงสุดทั้งภายในและภายนอกโดยองคกร เดียวกันท่ัวดินแดนของรัฐ อํานาจสูงสุดในท่ีนี้ ก็คือ อํานาจอธิปไตย (อํานาจนิติบัญญัติ อํานาจบริหาร และ อาํ นาจตลุ าการ) ในรัฐเดี่ยว บุคคลทกุ คนในประเทศจะอยภู ายใตบงั คบั บญั ชาของอํานาจแหงเดียวกันน้ี ทุกคน จะอยูใ นระบอบการปกครองเดียวกัน และอยูใ ตบทบัญญัติของกฎหมายอยางเดียวกนั รัฐเดี่ยวมีอยูมากในโลกนี้ และมีในทุกทวีป เชน ไทย ฯลฯ รัฐเด่ียวนั้น ไมจําเปนตองตั้งอยูบนผืน แผนดินเดียวกัน และติดตอกันไป ตัวอยางเชน ญี่ปุน อินโดนีเซีย เปนตน ซ่ึงมีลักษณะเปนรัฐหมูเกาะ อาจ ประกอบดวยดินแดนหลายดินแดนอยูแยกหางจากกัน โดยมีประเทศอื่นค่ันอยูก็ได ตัวอยางเชน ประเทศ ปากสี ถาน และตรุ กี เปน ตน 2. รฐั รวม รัฐรวม คือ รัฐตาง ๆ ต้ังแต 2 รัฐขึ้นไป ซ่ึงไดเขามารวมกันภายใตรัฐบาลเดียวกัน หรือ ประมุข เดียวกัน อาจดวยความสมัครใจของทุกรัฐเพื่อประโยชนรวมกัน โดยท่ีแตละรัฐตางก็ยังคงมีสภาพเปนรัฐอยู อยางเดมิ เพยี งแตการใชอ าํ นาจอธปิ ไตยไดถ ูกจาํ กัดลงไปบาง มากบางนอ ยบางตามแตร ัฐธรรมนูญจะกําหนด หรอื ตามแตข อตกลงท่ีไดใหไ ว ทงั้ นี้ เพราะวาไดนําเอาอาํ นาจนี้บางสว นมาใหร ัฐบาล หรือ ประมขุ เปน ผใู ช ซงึ่ แตละรัฐน้ันอยูภายใตอํานาจสูงสุดเดียวกัน โดยท่ีรัฐรวมในรูปแบบอื่น เชน สมาพันธรัฐ น้ัน สวนมากก็ได กลายเปนอดตี กันไปหมดแลว ยกเวน กรณี สหพนั ธรฐั เทา นัน้ ประเทศทเี่ ปนรฐั รวมหลายรัฐทีย่ ังคงหลงเหลือ อยใู นปจจุบัน ลว นอยูในรปู แบบของ สหรฐั หรอื สหพนั ธรัฐ ท้ังส้นิ ลักษณะสําคัญของรูปแบบรัฐบาลตามแบบ สหพันธรัฐ (Federalism) คือ การแบงแยกอํานาจ (Division of Power) ระหวา งรัฐบาลกลาง (Central Government) และรัฐบาลมลรัฐ (State Government) โดยท่ีองคป ระกอบของแตละหนวยที่มารวมตัวกันเปนสหพันธรัฐ ตองมขี อบเขตอาณาบริเวณทีช่ ัดเจน และทั้ง รฐั บาลกลาง และรฐั บาลทอ งถน่ิ ตางมีอํานาจโดยตรงจากรัฐธรรมนญู ของตนเอง และเปน อาํ นาจที่ไมก าวกาย ซง่ึ กันและกัน อกี ทง้ั การสรา งสมดุลระหวา งอาํ นาจระหวางทองถ่ิน และรัฐบาลกลางเปน สิง่ ท่ีจําเปน อยางยิง่

การปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษตั รยิ ทรงเปนประมุข ที่มาภาพ : https://images.app.goo.gl/CsAVbih6X3qVqNv88 การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมห ากษั ตริยท รงเป นประมุขเป นรูปแบบ หนึ่ งขอ ง ก า ร ปกครองระบอบประชาธิปไตย โดยใชลักษณะของประมุขเปนเกณฑในการแบงรูปแบบ ซึ่งรัฐที่มี พระมหากษตั ริยทรงเปนประมขุ เรยี กวา ราชอาณาจักร (Kingdom) โดยประมุขของรัฐเปนพระมหากษัตริย หรอื สมเดจ็ พระราชินี ผา นการขึ้นครองราชยต ามการสืบราชสันตติวงศ เชน องั กฤษ เดรมารก นอรเ วย สวีเดน ญ่ปี ุน มาเลเซีย ไทย ความรเู พม่ิ เตมิ รัฐท่ีมีประธานาธิบดีเปนประมุข เรียกวา สาธารณรัฐ (Republic) สําหรับรัฐท่ีมีประธานาธิบดีเปน ประมขุ โดยผานการเลือกตง้ั จากประชาชนในรัฐ เชน ฝร่งั เศส อนิ เดยี สหรัฐอเมรกิ า รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยกาํ หนดหลักการสําคัญของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อนั มีพระมหากษตั รยิ ทรงเปนประมุขดังนี้ ๑. รปู แบบของรัฐ หมายถงึ ลกั ษณะอันแสดงถึงรฐั วา เปนประเทศทีม่ ีการปกครองและองคก รทางการ ปกครองเปนเอกภาพ หรอื วา เปนกลุมของรัฐทปี่ ระกอบกนั เปน ประเทศ และจดั การปกครอง ตลอดทัง้ มีองคกร ทางการปกครองซ้ําซอ นหรือขนานกัน ดงั น้ัน รปู แบบของรฐั จงึ สอ ใหเ ห็นถึงลักษณะของการใชอํานาจอธิปไตย ในประเทศวา จะใชในลักษณะใดเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน มรี ฐั บาลเดียวกัน และมีรฐั สภาแหงประเทศเปนหนึ่ง เดียว หรอื วามรี ฐั บาลและมีรฐั สภาซํ้าซอนกัน เคยี งคูก นั รปู ของรฐั ทปี่ รากฏอยูน ับแตอ ดตี จนถึงปจ จบุ นั ๒. อาํ นาจอธปิ ไตยเปนของปวงชนชาวไทย หมายถงึ อํานาจสงู สดุ ในการปกครองรัฐ ดังน้ัน ส่ิงอ่ืน ใดจะมีอาํ นาจยิง่ กวาหรอื ขัดตออาํ นาจอธปิ ไตยหาไดไม แตละรัฐจะมีองคก รท่ีใชอาํ นาจอธปิ ไตยอยู 3 องคกร ไดแ ก องคก รฝา ยบริหารหรอื รฐั บาล นิติบญั ญตั ิหรือรัฐสภา และตุลาการหรอื ศาล ๒.๑ การใชอํานาจนิติบัญญัติทางรัฐสภา เปนอํานาจหนาท่ีของรัฐสภา ซ่ึงรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 ไดก าํ หนดใหร ัฐสภาประกอบดวย สภาผูแทนราษฎรและวุฒิสภา โดยรฐั สภา เปนตวั แทนของประชาชนชาวไทย กลา วคอื ท้ังสภาผแู ทนราษฎรและวุฒสิ ภาตางฝา ยตางมาจากการเลือกตั้ง ของประชาชนทัง้ ส้นิ แตอ าจจะดว ยวธิ กี ารและจํานวนทีแ่ ตกตา งกนั ออกไป โดยหลักการใหญ ๆ รัฐสภามหี นาท่ี พิจารณาออกกฎหมายบังคบั ใหแ กป ระชาชนตามขนั้ ตอนทรี่ ฐั ธรรมนญู กําหนด

อํานาจหนา ที่ของรฐั สภา • อาํ นาจในการออกกฎหมาย การตราพระราชบญั ญัติ คือ กระบวนการหรือขั้นตอนในการเสนอและ การพจิ ารณารา งพระราชบัญญัติหรอื รางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญตั้งแตเร่ิมตนจนถึงมีผล บงั คบั ใชเปนกฎหมาย • อํานาจในการควบคุมการบริหารราชการแผน ดนิ การต้ังกระทถู าม คอื คําถามทีส่ มาชกิ สภาผูแทน ราษฎร หรือสมาชิกวุฒิสภาตั้งถาม รัฐมนตรีในเร่ืองใด ๆ อันเก่ียวกับงานในหนาที่ได และ นายกรัฐมนตรหี รอื รฐั มนตรตี องเขา รว มประชุมสภาผูแทนราษฎรหรอื วุฒิสภาเพื่อชแี้ จงหรือตอบกระทู ถามในเร่ืองน้ันดวยตนเอง เวนแตมีเหตุจําเปนไมอาจเขาชี้แจงหรือตอบกระทูได ตองแจงให ประธานสภาผูแทนราษฎรหรือประธานวฒุ ิสภาทราบกอ นหรอื ในวันประชุมสภาในเรื่องดงั กลาว • อาํ นาจในการใหค วามเห็นชอบในกิจการสําคัญตาง ๆ ของประเทศ สมาชิกสภาผแู ทนราษฎร และ สมาชิกวฒุ ิสภาสามารถพิจารณาใหความเห็นชอบในเรื่องดังตอไปนีใ้ นทป่ี ระชมุ รวมกันของรัฐสภาได คอื ๑. การใหความเห็นชอบในการสบื ราชสมบัติ ๒. การใหความเหน็ ชอบในการแตงตัง้ ผูสาํ เร็จราชการแทนพระองค ๓. การใหค วามเห็นชอบในการปดสมัยประชุมสามญั กอนครบกําหนดเวลา ๑๒๐ วนั ๔. การใหค วามเห็นชอบในการประกาศสงคราม ๕. การใหค วามเห็นชอบในการทาํ หนังสอื สัญญาระหวา งประเทศ ๒.๒ การใชอํานาจบริหารทางคณะรัฐมนตรี เปนองคกรฝายบริหารระดับสูง โยยปกติจะมีผูนํา ระดับสูงดํารงตําแหนงในคณะรัฐมนตรี สมาชิกในคณะรัฐมนตรีจะถูกเรียกขานวา \"รัฐมนตรี\" (อังกฤษ: ministers, secretary) โครงสรางของคณะรัฐมนตรีในแตละประเทศมีความแตกตางกัน บางประเทศ คณะรัฐมนตรีมอี ํานาจเต็มในการบรหิ ารประเทศ แตบางประเทศคณะรัฐมนตรีมีบทบาทเปน เพียงที่ปรึกษาของ หัวหนารัฐบาลหรอื ประมขุ ของประเทศเทาน้ัน คณะรฐั มนตรีโดยทัว่ ไป มีหนา ท่ีในการบรหิ ารประเทศตามท่ีได แถลงนโยบายไวตอ รฐั สภา ปฏิบตั หิ นาทตี่ ามรัฐธรรมนูญและกฎหมายอยา งเครงครดั อํานาจหนาทีข่ องรฐั มนตรี • กําหนดนโยบายในการบริหารราชการแผนดิน รัฐธรรมนูญมาตรา ๒๑๑ วรรคหน่ึง บัญญัติวา “คณะรัฐมนตรีท่ีจะเขาบริหารราชการแผนดิน ตองแถลงนโยบายตอรัฐสภาโดยไมม กี ารลงมติความ ไวว างใจ ท้งั นี้ ภายในสบิ หาวันนับแตว ันเขารบั หนาท”ี่ • มีอาํ นาจมอบหมายนโยบายการบริหาร กํากบั ดแู ล และประสานงาน กระทรวง ทบวงกรมตาง ๆ และรัฐวสิ าหกจิ ในความรบั ผิดชอบ การบรหิ ารราชการแผน ดินเปน หนา ทีข่ องคณะรัฐมนตรี โดยจดั เปนการบริหารราชการสว นกลาง การบริหารราชการสวนภูมิภาค และการบรหิ ารราชการสวน ทองถ่ินสาํ หรับการบริหารราชการสวนกลาง ไดแก กระทรวง ทบวง กรมตาง ๆ การบริหารราชการ สวนภูมิภาค ไดแก จังหวัด อําเภอตาง ๆ โดยราชการสวนภูมิภาคจะรับคําสั่งจากกระทรวง ทบวง กรม ในสว นกลางไปปฏิบัติ การบรหิ ารราชการสวนทองถ่นิ ไดแ ก องคก ารบรหิ ารสว นจังหวดั องคก าร บรหิ ารสวนตาํ บลเทศบาล กรงุ เทพมหานคร และพัทยา • มีอํานาจในการออกกฎหมาย ซึ่งไดแ ก พระราชกาํ หนด พระราชกฤษฎกี า กฎกระทรวง และประกาศ กระทรวง

๒.๓ การใชอาํ นาจตุลาการทางศาล ศาลเปนผพู ิจารณาพิพากษาคดีตา ง ๆ ใหเปนไปตามกฎหมาย ในพระปรมาภิไธยพระมหากษตั รยิ  พระมหากษตั ริยทรงต้งั ผพู พิ ากษาและตลุ าการ และทรงใหพนจากตําแหนง เพ่ือใหการพิจารณาพิพากษาคดีของศาลเปนไปโดยบริสุทธ์ยิ ตุ ิธรรม ธํารงไวซึ่งความยุติธรรม ศาลจึงแยกตวั เปนอสิ ระจากอาํ นาจอื่น รฐั ธรรมนูญกาํ หนดศาลไว ๔ ประเภท ไดแก ศาลรฐั ธรรมนญู ศาลยตุ ธิ รรม ศาลปกครอง และศาลทหาร ๑. ศาลรฐั ธรรมนูญ ศาลรัฐธรรมนูญ (อังกฤษ: constitutional court) เปนศาลสูงที่มีอํานาจพิจารณาพิพากษา เกี่ยวกับกฎหมายรัฐธรรมนูญ โดยมีอํานาจหลักที่จะวินิจฉัยวา กฎหมายใดมีปญหาเร่ืองความชอบดวย รัฐธรรมนูญหรอื ไม เชน ขัดกับสิทธิและเสรภี าพตามทร่ี ัฐธรรมนูญรบั รองไวห รอื ไม ในหลาย ๆประเทศ ไมจัดตั้งศาลรัฐธรรมนูญเปนเอกเทศ และ ศาลยุติธรรมตามธรรมดาจะรับคดี ดังกลาวเอง นอกจากน้ี ในหลาย ๆ ประเทศก็ไมเรียกองคกรนี้วา \"ศาลรัฐธรรมนูญ\" และบางประเทศก็เรยี ก ศาลยตุ ธิ รรมวา ศาลรัฐธรรมนูญ เชน ศาลสูงสุดแหง สหรัฐอเมริกาไดชื่อวา เปน \"ศาลรัฐธรรมนูญทเ่ี กา แกที่สุด ในโลก\" เพราะเปนศาลแรกในโลกท่วี ินจิ ฉยั ความชอบดวยรฐั ธรรมนญู ของกฎหมายตาง ๆ (คดีระหวา งมารบิวรี กับเมดิสัน) แมวาในประเทศสหรัฐอเมริกาจะไมจัดตั้งศาลรัฐธรรมนูญเปนการเฉพาะก็ตาม สวนประเทศท่ี สถาปนาศาลรัฐธรรมนูญอยางเอกเทศเปนแหงแรกของโลกน้ัน คือ ประเทศออสเตรีย ซ่ึงดําเนินการใน ค.ศ. 1920 แมวา จะถูกเลื่อนไปในราว ๆ ค.ศ. 1934 ถึง 1945 ตามรัฐธรรมนญู ที่จัดตัง้ ศาลนั้น อน่ึง กอ นหนานี้ มีเพียงสหรฐั อเมริกาและออสเตรเลยี เทานั้นที่รับเอาทฤษฎีการทบทวนโดยฝายตุลาการมาใชในศาลสูงสุดของ ประเทศ ทม่ี าภาพ : https://images.app.goo.gl/YcEVUPgQR5CZHLYs7

๒. ศาลยตุ ธิ รรม เปนศาลท่มี อี ํานาจพิจารณาพิพากษาคดีทั้งปวง เวน แตค ดีที่รัฐธรรมนูญหรอื กฎหมายบญั ญัติใหอยู ในอํานาจของศาลอื่นศาลยุติธรรมมี 3 ช้ัน คือ ศาลชั้นตน ศาลอุทธรณ และศาลฎีกา เวนแตที่มีบัญญัติเปน อยางอืน่ ในรฐั ธรรมนญู หรอื ตามกฎหมายอ่นื • ศาลช้ันตน ไดแ ก ศาลแพง ศาลแพงกรงุ เทพใต ศาลแพงธนบรุ ี ศาลอาญา ศาลอาญากรงุ เทพใต ศาล อาญาธนบุรี ศาลจงั หวดั ศาลแขวง และศาลยตุ ิธรรมอื่นทีพ่ ระราชบัญญัติจัดตั้งศาลนั้นกาํ หนดใหเปน ศาลชนั้ ตน เชน ศาลเยาวชนและครอบครวั ศาลแรงงาน ศาลภาษีอากร ศาลทรพั ยสินทางปญญา และการคา ระหวางประเทศ ศาลลม ละลาย - ศาลแพง เปน ศาลยตุ ิธรรมช้ันตนซ่ึงมีอํานาจพจิ ารณาพิพากษาคดีแพงทง้ั ปวงและคดีอ่ืนใดที่มิได อยูใ นอาํ นาจของศาลยตุ ิธรรมอ่ืน ศาลแพง มเี ขตตลอดทองท่ีกรุงเทพมหานคร นอกจากทองทีท่ ี่อยใู นเขตของ ศาลแพง กรงุ เทพใต ศาลแพงธนบรุ ี ศาลจงั หวดั มีนบุรี และศาลยตุ ิธรรมอ่ืนตามท่พี ระราชบญั ญัตจิ ัดตัง้ ศาลน้ัน กําหนดไว ในกรณีท่ีมีการย่ืนฟองคดีตอศาลแพง และคดีนั้นเกิดข้ึนนอกเขตของศาลแพง ศาลแพงอาจใช ดุลพินิจยอมรบั ไวพจิ ารณาพิพากษาหรือมีคําส่ังโอนคดีไปยงั ศาลยตุ ธิ รรมอื่นท่มี เี ขตอํานาจ - ศาลอาญา เปนศาลชั้นตนซ่ึงมีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีอาญาท้ังปวงในเขตทองท่ี กรงุ เทพมหานคร นอกจากทอ งทีท่ ีอ่ ยใู นเขตของศาลอาญากรุงเทพใต ศาลอาญาธนบุรี และศาลจังหวดั มีนบุรี แตบรรดาคดีที่เกิดข้ึนนอกเขตอํานาจศาลอาญานั้นจะยื่นฟองตอศาลอาญาก็ได ท้ังนี้อยูในดุลพินิจของศาล อาญาท่ีจะไมยอมรับพิจารณาพิพากษาคดีใดคดีหนึ่งที่ย่ืนฟองเชนน้ันก็ได เวนแตคดีนั้นจะโอนมาตาม บทบัญญัติในประมวลกฎหมายวิธีพจิ ารณาความที่ทําการศาลอาญา อยทู ่ถี นนรัชดาภิเษก แขวงจอมพล เขต จตจุ กั ร กรุงเทพมหานคร

• ศาลอุทธรณ ไดแก ศาลอุทธรณ และศาลอุทธรณภาค ศาลอุทธรณคดีชํานัญพิเศษ ศาลที่พิจารณา พิพากษาคดีใดคดีหน่ึงเปนครั้งท่ีสอง คือ เม่ือศาลชั้นตนตัดสินคดีแลว ถาฝายใดฝายหนึ่งเห็นวาไม ยุตธิ รรม หรือไมถ ูกตอ ง ก็สามารถรอ งขอใหศ าลอุทธรณพ จิ ารณาคดีนนั้ อกี ครง้ั หน่งึ • ศาลฎกี า ซง่ึ เปนศาลยตุ ิธรรมสูงสุด ท่มี อี ยูเพียงศาลเดยี ว คือ เม่ือศาลอุทธรณไดพ ิพากษาคดีไปแลว ถาหากฝา ยใดฝายหนง่ึ ไมพ อใจคําพิพากษาของศาลอทุ ธรณ ก็อาจจะฎีกาตอ ไปยงั ศาลฎีกาซงึ่ เปนศาล สดุ ทายได คําพพิ ากษาของศาลฎกี าถอื เปนที่สิ้นสดุ ไมสามารถอุทธรณต อ ไปไดอกี ที่มาภาพ : https://images.app.goo.gl/F2rLTPW4UPVfTVHB7 ความรูเ พ่ิมเติม ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผดู ํารงตําแหนงทางการเมอื งคือ ศาลท่ที ําหนาท่ีพิจารณาคดีของผูดํารง ตาํ แหนง ทางการเมือง ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ผูดาํ รงตาํ แหนงในองคกรอสิ ระ หรือวาการตรวจเงินแผนดิน ในกรณีถูกกลาวหาวาร่ํารวยผิดปกติ ทจุ ริตตอ หนาที่ กระทาํ ความผิดตอตาํ แหนงหนาที่ราชการ เปน ตน การ พพิ ากษาใหถ ือตามเสียงขางมากขององคค ณะ และใหเ ปดเผย คาํ สง่ั และคําพิพากษา

๓. ศาลปกครอง ศาลปกครองเปนศาลที่ทําหนาท่ีในการพิจารณาพิพากคดีเกี่ยวกับการใชอํานาจรัฐ ศาลปกครองมี อาํ นาจการพจิ ารณาคดี ดังน้ี • คดพี พิ าทระหวางหนวยราชการ หนวยงาน ของรฐั รฐั วสิ าหกิจ องคก รปกครองทองถ่ิน หรอื องคกร ตามรฐั ธรรมนูญหรือเจา หนาท่ขี องรัฐกบั เอกชน • คดีพิพาทระหวางหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ องคกรปกครองทองถิ่น หรือองคกร ตามรฐั ธรรมนญู หรือระหวา งเจาหนา ที่ของรฐั ดวยกัน ตัวอยางเชน กรณขี า ราชการถูกลงโทษทางวินัย จากผูบังคับบัญชา ขาราชการสามารถยื่นฟองใหศาลปกครองเปนผูวินิจฉัยวาการกระทําของ ผบู งั คับบญั ชาวาชอบดวยกฎหมายหรอื ไม เปน ตน ท่มี าภาพ : https://images.app.goo.gl/mYniiuzTHwf71xTq7

๔. ศาลทหาร ไดม ขี ึ้นเปนของคูกนั มาต้ังแตมกี ารทหารไวปองกันประเทศ จากหลกั ฐานทางประวตั ิศาสตรร ะบบศาล ทหารไทยปรากฏตามกฎหมายลักษณะขบฎศกึ จลุ ศักราช 796 ในสมัยกรงุ รตั นโกสินทรตั้งแตรชั กาลที่ 1 ถึง รัชกาลท่ี 5 มีศาลกลาโหม ชําระความทีเ่ กี่ยวกับทหารและยังชําระความพลเรือนดวย ทั้งน้ี เนอ่ื งจาก สมหุ พระกลาโหมนนั้ มไิ ดม เี พียงอาํ นาจหนาท่เี ฉพาะการบังคับบัญชาทหารบก ทหารเรือ เทานน้ั แตย งั มหี นาท่ี จัดการปกครองหัวเมืองฝา ยใตดว ย ศาลทขี่ น้ึ อยใู นกระทรวงกลาโหมมีท้ังศาลทีต่ ง้ั อยูใ นกรุงเทพ และศาลในหัว เมืองฝา ยใตด วย ศาลกลาโหมจงึ มลี ักษณะเปน ท้งั ศาลทหารและศาลพลเรอื น พ.ศ. 2434 พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลาเจาอยหู ัวไดทรงพระกรุณาโปรดเกลา ฯ ใหปรบั ปรุงใน เรื่องการศาลทง้ั หมด โดยใหตงั้ กระทรวงยุติธรรมข้ึน และรวบรวมศาลซง่ึ กระจดั กระจายสงั กัดอยูในกระทรวง ทบวง กรม ตาง ๆ เขา มาสังกัดกระทรวงยตุ ิธรรมจนหมดส้ินทุกศาล ยกเวน แตเ พยี งศาลทหารเพียงศาลเดียวที่ ยังคงใหสังกัดกระทรวงกลาโหมอยตู ามเดิม ศาลในประเทศไทยจึงแบงไดเปนศาลกระทรวงยุติธรรมกับศาล ทหารนบั แตนนั้ มา ทีม่ าภาพ : https://images.app.goo.gl/P3znbbfzkfrJPMFeA

ฐานะและพระราชอํานาจของพระมหากษตั ริยตามรัฐธรรมนญู แหงราชอาณาจักรไทย พทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ เมื่อพจิ ารณารัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทยพทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ พบวามกี ารกําหนดฐานะและพระ ราชอาํ นาจของพระมหากษัตรยิ ไ ว ดังนี้ ๑. พระมหากษัตริยทรงดํารงอยูในฐานะอันเปนที่เคารพสักการะ ผูใดจะละเมิดมิได ผูใดจะกลาวหา หรือฟอ งรองพระมหากษัตรยิ ใ นทางใด ๆ มิได ดวยพระมหากษัตรยิ ท รงอยูเ หนือการเมือง ทรงเปนประมุขแต มิไดเ ปน ผนู าํ ในการบริหารประเทศ เพอื่ ใหส อดคลอ งกับหลกั การทวี่ า “The King Can Do No Wrong”ในทาง ปฏิบัติจึงตองมีผูลงนามสนองพระบรมราชโองการในการดําเนินการที่เก่ียวกับพระราชอํา นา จ ๒. พระมหากษัตริยทรงเปนพุทธมามกะและทรงเปนอัครศาสนูปถัมภก แปลวาพระมหากษัตริย จะตอ งเปน พทุ ธศาสนิกชนหรือนบั ถอื พระพทุ ธศาสนา ซึง่ เปน ธรรมเนียมปฏิบตั ิสําหรับสถาบนั พระมหากษัตริย ไทยที่มีมาอยางชานาน แตทรงเปนอัครศาสนูปถมั ภก คือ ผูค้ําจุนชวยหลือทุกศาสนา เชน ทรงสละพระราช ทรัพยซ อมแซมมัสยิด เสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปในพิธตี รียัมปวาย เปน ตน ๓. พระมหากษัตริยท รงดํารงตําแหนงจอมทพั ไทย คือ ผูนําสูงสุดของเหลาทัพทุกเหลาทัพ เพื่อเปน ขวัญและกําลังใจแกเ หลา ทหาร ทรงมีพระราชอํานาจในการประกาศสงครามภายใตค วามเหน็ ชอบจากรัฐสภา ๔. พระราชอํานาจในการสถาปนาและถอดทอนฐานันดรศักดิ์ และพระราชทาน และเรียกคืน เคร่ืองราชอสิ ริยาภรณ ๕. พระราชอํานาจในการเลือกและทรงแตงต้ังองคมนตรี โดยรัฐธรรมนูญกําหนดใหมีประธาน องคมนตรี ๑ คน และองคมนตรอี ืน่ อีก ไมเกนิ ๑๘ คน รวมเรยี กวา คณะองคมนตรี ทง้ั น้ี รวมถึงพระราชอํานาจ ในการใหอ งคมนตรพี น จากตําแหนง

๖. พระราชอาํ นาจในการแตง ต้งั และการใหขาราชการในพระองคพนจากตําแหนง ๗. พระราชอาํ นาจในการแตงตั้งผูสาํ เร็จราชการแทนพระองค ในกรณที ่พี ระมหากษตั รยิ จะไมป ระทับ อยูในราชอาณาจกั ร หรือจะทรงบรหิ ารพระราชภาระไมไดด ว ยเหตใุ ดก็ตาม จะทรงแตงตง้ั บคุ คลคนหนงึ่ หรือหลายคนเปน คณะข้นึ ใหเปน ผูสาํ เร็จราชการแทนพระองคห รอื ไมก ็ได ๘. พระราชอํานาจในการแกไ ขเพม่ิ เตมิ กฎมณเทียรบาลวาดวยการสบื ราชสันตตวิ งศ พ.ศ. ๒๔๖๗ อัน เปนหลักเกณฑในการสืบทอดประมุขของรัฐในระบอบกษัตริย วาพระบรมวงศานุวงศในลําดับใดที่จะอยใู น ลําดับกอน-หลังในการสบื ราชบัลลงั ก โดยสรุป การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข เปนระบอบการ ปกครองระบอบหนึ่งในการปกครองทม่ี อี ยบู นโลก สาระสาํ คัญอยทู ม่ี พี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุขของรัฐซ่ึง ฐานะและพระราชอํานาจของพระมหากษัตริยจ ะปรากฏไวใ นรฐั ธรรมนูญอนั เปนกฎหมายสูงสุดในการปกครอง ประเทศและวางโครงสรางการปกครองของประเทศ ความรเู พิ่มเติม อนึ่ง สถาบันพระมหากษัตริยไดมีบทบาทในการสงเสริมกิจการบานเมืองตาง ๆ แมวาจะมิใช บทบัญญัตทิ ี่ปรากฎชดั แจง ตามรฐั ธรรมนูญ เชน ทรงใหคําปรึกษาแนะนําการบรหิ ารราชการของรฐั บาล ทรงจัดตัง้ โครงการหลวง ทรงเปน ศูนยร วมจิตใจ ทรงสง เสริมความสัมพนั ธกับตางประเทศ เปนตน

คาํ ถามทายหนวยการเรยี นรู ตอนท่ี ๑ คําช้ีแจง : ตอบคําถามตอไปน้ี ๑. นกั เรยี นเห็นดว ยหรอื ไมท รี่ ัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยกาํ หนดใหป ระเทศไทยเปน ราชอาณาจกั รอนั หนึ่งอันเดียวจะแบง แยกมิได เพราะเหตุใด ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ๒. ในฐานะประชาชน นักเรียนมีแนวทางการปฏบิ ัติตนเพอ่ื รกั ษาและธํารงไวซ ึง่ การปกครองระบอบ ประชาธิปไตยอนั มพี ระมหากษัตรยิ ทรงเปนประมุขอยางไรบา ง ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ๓. พระราชอํานาจของพระมหากษตั ริยตามรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจกั รไทยพทุ ธศกั ราช ๒๕๖๐ มอี ยา งไรบา ง ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ๔. เอกรฐั หรอื รัฐเดีย่ วเปน อยางไร จงอธิบาย ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ๕. สหพนั ธหรอื รฐั รวมเปนอยางไร จงึ อธิบาย ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ตอนที่ ๒ คาํ ช้แี จง : เขียน ลอ มรอบคาํ ตอบทถ่ี กู ตอง ๑. ขอ ใดไมใชห ลักการสําคัญในการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปน ประมุข ก. พระมหากษัตริยท รงเปนผูนําในการบริหารประเทศ ข. พระมหากษตั รยิ ท รงเปนกลางทางการเมือง ค. ผูใดจะกลา วโทษฟอ งรองพระมหากษัตริยในทางใด ๆ มไิ ด ง. ผสู นองพระบรมราชโองการเปนผรู บั ผิดชอบภารกิจตา ง ๆ จ. ไมมีขอ ใดถกู ๒. พระมหากษตั รยิ ทรงใชอ ํานาจนิตบิ ญั ญัติผานทางใด ก. รฐั สภา ข. รฐั บาล ค. ศาล ง. คณะรฐั มนตรี จ. นายกรฐั มนตรี ๓. พระมหากษัตริยทรงใชอาํ นาจบริหารผานทางใด ก. รฐั สภา ข. วุฒสิ ภา ค. ศาล ง. คณะรัฐมนตรี จ. องคมนตรี ๔. ขอ ใดเปนฐานะของพระมหากษัตริยตามรัฐธรรมนูญ ก. ทรงเปน ประธานการประชุมรฐั สภา ข. ทรงเปน ศูนยร วมจติ ใจของคนไทยท้งั ประเทศ ค. ทรงเปน ทีป่ รึกษาของรฐั บาล ง. ทรงดาํ รงตําแหนงจอมทพั ไทย จ. ทรงเปนหวั หนา ฝา ยบรหิ ารของประเทศ ๕. ขอ ใดเปน พระราชอาํ นาจของพระมหากษตั รยิ ต ามรัฐธรรมนญู ก. การพระราชทานปริญญาบตั ร ข. ทรงกอตัง้ โครงการตามแนวพระราชดําริ ค. ทรงแตงตั้งองคมนรี ง. ทรงเลอื กนายกรฐั มนตรี จ. ทรงเปนศนู ยรวมแหง ความสามัคคี

๖. ขอใดไมใชฐ านะของพระมหากษัตรยิ ต ามรัฐธรรมนูญ ก. พระมหากษตั รยิ ท รงเปนศูนยร วมจติ ใจของคนไทยทัง้ ชาติ ข. พระมหากษัตรยิ ท รงจอมทพั ไทย ค. พระมหากษัตริยทรงเปน องคอัครศาสนปู ถัมภก ง. พระมหากษตั ริยทรงเปนพทุ ธมามกะ จ. พระมหากษตั รยิ ท รงดาํ รงอยใู นฐานะอันเปนท่ีเคารพสกั การะ ๗. ขอ ใดเปน พระปฐมบรมราชโองการของรัชกาลที่ ๑๐ฃ ก. เราจกั ครองแผนดินดวยความยุติธรรมเพอื่ ความสุขของประชาราษฎร ข. เพ่ือประโยชนส ุขแหงมหาชนชาวสยามเราจกั ครองแผนดินโดยธรรม ค. เราจะสบื สาน รกั ษา และตอยอดและครองแผนดินโดยธรรม เพื่อประโยชนส ุขแหง อาณาราษฎรตลอดไป ง. เราจักครองแผน ดินโดยธรรมเพ่อื ยังประโยชนใ หก ับประชาชน จ. เราจักครองแผนดินโดยยุติธรรมเพือ่ ประโยชนสุขแหง สยามประเทศ ๘. ขอ ใดไมใ ชห ลักการสําคญั ของการปกครองระบอบประชาธิปไตย ก. อาํ นาจอธปิ ไตยเปนของประชาชน ข. การยดึ ถอื กฎหมูเปน กติกาในการอยรู ว มกัน ค. การอยูรว มกันของประชาชนโดยเทา เทยี มกัน ง. การยอมรบั เสียงสว นใหญของคนในสังคม จ. ถกู ทกุ ขอ ๙. ประเทศไทยมีการปกครองแบบรฐั รวม ก. ไทย ข. เมยี นมา ค. ญ่ปี ุน ง. สงิ คโปร จ. นวิ ซีแลนด ๑๐. ขอใดเปน รูปแบบการปกครองระบอบประชาธิปไตย ก. การปกครองของผูนํา ข. การปกครองของขนุ นาง ค. การปกครองของประชาชน ง. การปกครองของพระมหากษัตรยิ  จ. การปกครองของขาราชการ

ใบงานที่ ๔.๑ เรื่อง : หลักการการปกครองระบอบประชาธิปไตย คําชี้แจง : ตอนที่ ๑ ใหนักเรยี นโยงเสน จับคคู วามสัมพนั ธท ่ีถูกตอ ง ๑.หลกั อาํ นาจอธปิ ไตยเปน ความเทา เทยี มกันของมนุษยต ามกฎหมายในถานะ อํานาจทีม่ าจากปวงชน ทเ่ี ปน สมาชิกทางสังคม เชน ความเทาทยี มกัน ๒.หลกั ความเสมอภาค ในทางการเมอื ง ความเทา เทยี มกันทางเศรษฐกิจ การทบ่ี ุคคลมีอิสระในการกระทําใด ๆ ท่ีไมละเมิด สทิ ธเิ สรขี องผูอ่ืน เชน เสรีภาพในการนบั ถอื ศาสนา เสรภี าพในการส่ือสารถงึ กันโดยทางท่ชี อบ ดว ยกฎหมอาย ๓.หลักสิทธิเสรภี าพข้นั การปกครองท่ีประชาชนเปน เจาของอาํ นาจในการ พืน้ ฐาน ปกครอง โดยผปู กครองเปนผทู ่ีไดความนิยมจาก ๔.หลกั เหตผุ ล ประชาชนสว นใหญใ หทาํ หนาทด่ี าํ เนินการปกครอง ๕.หลกั เสียงขางมาก แทนตน ๖.หลกั นิตริ ัฐ รัฐภายใตกฎหมาย การดําเนินการของรัฐตอ งมี กฎหมายใหอ าํ นาจไวหากรัฐดําเนินการใด ๆ ที่ กระทบตอประชาชน ประชาชนสามารถ เรียกรองสทิ ธขิ องตนได การเช่อื มนั่ ในการใชห ลกั เหตุผลในการตัดสินและ แกไขปญหาตาง ๆ การปกครองโดยยึดหลักการใชสยี งขา งมากทง้ั นี้ ตอ งไมมเี สียงขา งมากในการเอารดั เอาเปรียบหรอื ละเมิดสิทธขิ องเสยี งสว นนอ ย คําชแ้ี จง : ตอนที่ ๒ จงเติมขอความลงในชองวางใหถูกตอง การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย หมายถึง ------------------------------------------------------------------------------ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ใบงานที่ ๔.๒ เร่อื ง : การปกครองระบอบประชาธิปไตย อันมพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปนประมุข คําชีแ้ จง : พิจารณาขอความทีก่ ําหนดวา ถูกตองหรอื ไม แลว ตอบโดยเขียนเครื่องหมายลงในตารางดา น ขวามอื ใหสัมพนั ธก นั ขอ ความ ถูกตอง ไมถ กู ตอง ๑.ประเทศฝรั่งเศส อินเดยี สหรัฐอเมริกา ปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมพี ระมหากษตั ริยทรงเปนประมุขเชน เดยี วกับประเทศไทย ๒.ประเทศไทยมรี ูปแบบของรัฐเปนแบบรฐั เด่ียว ๓.รฐั สภาเปนองคกรทใ่ี ชอ ํานาจบรหิ าร มอี าํ นาจหนา ทใ่ี นการบริหารราชการ แผน ดนิ ใหเ ปนไปตามนโยบายทีแ่ ถลงไว ๔.สภาผูแ ทนราษฎรและสมาชกิ วุฒสิ ภามอี าํ นาจในการควบคุมการบริหาร ราชการของรัฐบาล ๕.นายกรัฐมนตรเี ปนหัวหนา ฝา ยนิติบญั ญตั ิ มอี าํ นาจหนา ท่ใี นการออกกฎหมาย และควบคุมการบรหิ ารราชการของฝายบรหิ าร ๖.คณะรัฐมนตรมี หี นาทีก่ าํ หนดนโยบายในการบริหารราชการแผนดิน และ ดําเนินการใหเ ปนไปตามแนวนโยบายของรัฐและนโยบายที่ไดแถลงไวตอ รัฐสภา ๗.สภาผแู ทนราษฎรมสี ทิ ธิตง้ั กระทถู ามและขอเปด อภิปายทวั่ ไปเพ่ือให คณะรฐั มนตรแี ถลงขอเทจ็ จรงิ หรือชี้แจงปญ หาสําคัญเกีย่ วกับการบรหิ ารราชการ แผน ดิน ๘.ศาลเปนองคกรท่ีใชอ ํานาจตุลากร มีอํานาจหนาทพี่ จิ ารณาพพิ ากษาคดีความ ตาง ๆ ใหเ ปน ไปตามกฎหมาย ในพระปรมาภิไธยพระมหากษตั รยิ  ๙.ศาลไทยมี ๕ ศาล ไดแ ก ศาลรัฐธรรมนญู ศาลปกครอง ศาลทหาร และสาล สิทธิมนุษยชน ๑๐.ศาลยุติธรรมมหี นา ที่วินิจฉัยเกีย่ วกับความชอบดว ยรัฐธรรมนูญของกฎหมาย ๑๑.พระมหากษัตรยิ ทรงมีพระราชอํานาจในการพระราชทาน เคร่ืองราชอสิ ริยาภรณ แตจ ะไมทรงเรียกคืนเครือ่ งราชอิสริยาภรณที่ พระราชทานไปแลว ๑๒.รัฐธรรมนูญกําหนดใหพ ระมหากษตั ริยทรงมีพระราชอํานาจในการเลือกและ แตง ตง้ั องคมนตรี