หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑

หนวยการเรยี นรูท่ี ๑ สถาบันทางสังคมและสถาบนั ครอบครวั แนวคดิ โดยธรรมชาติมนุษยจ ะอยรู วมกันเปนสังคม เพ่ืออาศยั ซง่ึ กันและกันชวยเหลือเก้ือกูล รว มกนั แกป ญหาใน การดําเนินชีวิต และสนองความตองการของมนุษย จึงไดมีการกําหนดวิธีการปฏิบัติตอกันในลักษณะที่จะ กอ ใหเ กดิ ประโยชนตอตนเอง และสงั คม สาระการเรยี นรู ๑. สังคมมนษุ ย - ความหมายและองคประกอบของสงั คมมนุษย - สาเหตุท่มี นษุ ยอ ยรู ว มกันเปน สงั คม ๒. โครงสรา งทางสงั คม - ความหมายและองคป ระกอบของโครงสรางทางสังคม ๓. สถาบันทางสังคมท่สี ําคัญ ๑. สถาบันครอบครวั ๕. สถาบนั การเมืองการปกครอง ๒. สถาบันการศกึ ษา ๖. สถาบนั นนั ทนาการ ๓. สถาบันศาสนา ๗. สถาบันสอ่ื สารมวลชน ๔. สถาบนั เศรษฐกจิ ผลการเรียนรูท ค่ี าดหวงั ๑. รูและเขาใจความหมายและองคป ระกอบของสังคมมนษุ ย และสาเหตทุ มี่ นุษยอยรู ว มกันเปนสังคมมี ทศั นคตทิ ่ีดีตอการอยรู ว มกนั เปน สงั คม ๒. รูแ ละเขาใจความหมายและองคป ระกอบโครงสรางทางสังคม ทีจ่ ะทาํ ใหส ังคมมีความสงบสขุ ม่ันคง และ เจรญิ รงุ เรือง ๓. รูแ ละเขา ใจความหมายสถาบนั ทางสังคมที่สาํ คัญ เห็นความสําคัญของการปฏบิ ัตติ นตามแบบอยาง พฤติกรรมของสถาบันทางสังคม

สังคมมนุษย นักปรัชญากรีกยุคโบราณ ไดเคยกลาวไววา “มนุษย เปน สตั วสงั คม” (Social Animd) เนื่องจาก โดยธรรมชาติ แลว มนุษยไมสามารถดํารงชีวิตอยูเพียงลาํ พังคนเดยี วได โดยเฉพาะในชวงเวลาที่เปนทารกและวัยเด็ก ซ่ึงไม สามารถชวยเหลือตนเองไดตองอาศัยพ่ึงพาพอแม ญาติพี่ นอง และคนอื่นๆ ดูลปกปองคุมครองใหอยูรอดปลอดภัย การอยูรวมกันเปนกลุม ทําใหเกิดความสัมพันธเกี่ยวของ กนั และกันเพื่อตอบสนองความตองการพื้นฐานตางๆ ของ ตนเองและรวมมือกันแกปญหาในการดํารงชีวิต เชน ภาพสะทอนวถิ ีชีวติ ของคนในอดตี ความรักความเอาใจใสซ่ึงกันและกันการชวยเหลือกัน ที่มา https://www.baosamong.com/ ชวยกันลา สตั ว ปองกนั ศัตรู เปน ตน เพราะมนุษยค นเดียว ไมอาจสบื เชอื้ สาย ไมอ าจปอ งกันตนเอง หรืออยูอ ยางโดดเดยี่ วได ดังนน้ั มนษุ ยจ งึ มีความจําเปนตอ งอยูรวมกัน เปนกลุม เปนสังคม ต้ังแตสังคมขนาดเล็กในระดับครอบครัว ระดับชนเผา (Tribal Society) จนถึง ระดับประเทศ หรือรัฐชาติ (Nationtate) ซ่ึงเปนสงั คมขนาดใหญด ังท่ีปรากฏอยใู นปจจบุ นั ความหมายและองคประกอบของสังคมมนุษย ความหมายของสงั คมมนษุ ย สังคมมนุษย คือกลุมคนที่มาอยูรวมกัน มีความสัมพันธกัน มีแบบแผนการดําเนินชีวิตเพื่อตอบสนอง ความตองการของสมาชิกในสังคมใหสามารถดํารงชีวิตรวมกันได สังคมมนุษยมีองคประกอบท่ีสําคัญหลาย ประการ ดังนี้ องคประกอบของสงั คมมนษุ ย ไดแก ๑. มีอาณาเขต บริเวณท่ีอยอู าศัยทแ่ี นนอน ๒. ประกอบดว ยกลุมคนทอ่ี ยูร ว มกนั อยางถาวรทุกเพศทกุ วยั ๓. มีความสมั พนั ธทางสังคม และพง่ึ พาอาศยั กนั ๔. เปน กลมุ คนที่มีอสิ ระในการประกอบอาชพี และเล้ยี งตัวเองได ๕. กลุมดําเนินไปเรื่อย ๆ ดํารงอยูและสืบทอดโดย อนุชนรุนหลัง ๖. มวี ฒั นธรรมหรือวิถชี ีวิตเดน ชดั เปนของตนเอง สาเหตทุ ่มี นุษยอยูรวมกนั เปนสังคม ๑. เพอ่ื สนองความตอ งการพ้นื ฐาน ไดแก - ความตองการทางกายภาพ เชน ตองการสิ่งอํานวย ความสะดวกสบายในการดาํ รงชวี ติ - ความตองการทางชีวภาพ เชน อาหาร เครื่องนุงหม ที่อยอู าศัย ยารักษาโรค อาหารไทย 4 ภาค ทม่ี า http://www.nctc.ac.th/ - ความตองการทางจิตใจ เชน ความรกั ความอบอนุ

- ความตองการทางสังคม เชน ตอ งการเปนทีย่ อมรบั ของคนในสังคม อันทําใหเ กดิ อาํ นาจ เกียรติยศช่ือเสยี ง ๒. เพื่อทําใหม ีความเปนมนษุ ยส มบูรณ ๓. เพื่อสรางความเจรญิ ใหก ับตนเองและสงั คม โครงสรางทางสังคม สังคมมนุษยแตละสังคมจะมีขนาด หรือลักษณะเฉพาะของแตละสังคมแตกตางกัน แตทุกสังคมตางมี โครงสรางพน้ื ฐานทางสงั คมเบื้องตนเหมอื นกัน จะมีรายละเอียดปลกี ยอ ยแตกตางกันไปในแตล ะสงั คม โดยนัก สงั คมวิทยาไดเปรียบเทยี บลกั ษณะโครงสรางทางสังคมวา หากสังคมเปรยี บเสมอื นบานที่มีผูคนอาศัยรวมกัน โครงสรา งทางสังคม (Soail Structure) เปรยี บเสมือนโครงสรางของบา นแตล ะหลงั เชน หลงั คา ฝาบาน เสา ขอ่ื คาน ซง่ึ แตละคนจะมีสว นทําหนาท่ีค้าํ จุนบานใหตัง้ อยไู ด บา นจะทนทานและมนั่ คง ยอมขึน้ อยกู บั คุณภาพ องคประกอบของโครงสรางบาน เชน เดยี วกบั โครงสรางทางสงั คม ซ่ึงจะประกอบดว ยกลมุ คนหลายกลุม แตละ กลมุ ตา งมบี ทบาทหนา ที่ทไี่ ดรับมอบหมายจากสมาชกิ ของสงั คม โดยหนา ท่ีของแตล ะกลุมคนจะเปนการเช่ือม โครงสรางของสังคมใหม่ันคงแข็งแรง ทําใหสังคมต้ังมั่นอยูได กลาวไดวาคุณภาพของสังคมข้ึนอยูกับ องคประกอบโครงสรา งทางสังคม หากองคประกอบแตล ะสวนทําหนาท่ไี ดอยา งครบถวนสมบูรณ ยอมสง ผลให สงั คมความสงบสุข มัน่ คงและเจริญรงุ เรอื งอยา งยง่ั ยนื ความหมายและองคประกอบของโครงสรางทางสงั คม ความหมายโครงสรา งทางสังคม โครงสรางทางสังคม หมายถึง สวนตางๆ ที่ประกอบกันเปนระบบความสัมพันธของมนุษยที่สมาชกิ ได ยดึ ถือและใชเปน แนวทางในการประพฤตปิ ฏิบัติตอกัน เพื่อสรา งสรรคความเจริญ และความสงบเรียบรอยให เกดิ ขนึ้ ในสงั คม ลักษณะสําคญั ของโครงสรา งทางสงั คมได ดังนี้ ๑. โครงสรางทางสังคมประกอบดวยกลุมสังคม ซ่ึงแตละกลุมตางมีบทบาท หนาท่ีความรับผิดชอบในการ กระทาํ กิจกรรมใดๆ ท่ีกลุมไดตัง้ เปา หมายไว ๒. โครงสรางทางสงั คมมแี นวทางในการปฏบิ ตั ิ หรอื มีระเบยี บแบบแผนทางการประพฤติปฏิบตั เิ พื่อประโยชน สงู สุดของสังคม ๓. โครงสรางทางสังคมมจี ุดมงุ หมายในการปฏิบตั ิกิจกรรมตางๆ ในแตละกลุมสังคมอยางเหมาะสมเพ่อื ให สงั คมดาํ รงอยูไ ดอยางมัน่ คง ๔. โครงสรา งทางสังคมมกี ารเปลีย่ นแปลงได เชน จํานวนสมาชิกอาจเพิ่มขึน้ หรอื ลดลง องคประกอบโครงสรางทางสังคม องคป ระประกอบที่สาํ คัญมี ๒ สวน ไดแก - กลมุ สังคม (Social Groups) - สถาบันทางสงั คม (Social Institutions) ๑. กลุมสังคม (Social Groups) กลมุ สังคม คือ กลุมคนต้ังแต ๒ คนขน้ึ ไปที่มีความรูสึกเปนสมาชิกในกลมุ รว มกัน มกี ารกระทาํ ระหวางใน สังคมเพอ่ื ตอบสนองความตองการของสมาชกิ ในกลมุ นน้ั ๆ ตามสถานภาพและบทบาทของตนเอง ลกั ษณะสําคัญของกลมุ สงั คม ดงั นี้

๑. กลมุ สังคมทีม่ ีการกระทาํ ระหวางกันทางสังคมหรือมีการปฏิบัติตอ กัน เรยี กวามคี วามสมั พันธระหวางกัน (Social Interaction) ๒. สมาชิกในกลุมตางมสี ถานภาพและบทบาทหนาทแี่ ตกตางกัน มีการประสานบทบาทระหวางกัน มีแบบ แผนพฤติกรรมตามบรรทัดฐานของกลมุ เรียกวามวี ฒั นธรรมยอยของกลุมตน ๓. สมาชิกในกลมุ มคี วามรูสึกเปนสมาชิกรว มกัน มีความสนทิ สนมรักใครกันตามระดับของกลุมและมีความ ผูกพันในฐานะสมาชกิ ของกลุมสงั คมเดียวกัน ๔. กลมุ สงั คมมีวัตถุประสงครวมกัน เพื่อสนองความตอ งการของสมาชิกแตล ะคนในกลมุ และความตองการ ของกลุมโดยรวม ทาํ ใหม ภี ารกจิ เฉพาะทจ่ี ะกระทาํ รวมกัน กลุม สังคมจําแนกประเภทไดห ลายรูปแบบ เชน ๑. กลุมครอบครวั จัดเปนกลุมสังคมขนาดเล็ก สมาชิกในกลุมมี ความสัมพันธกันในระบบเครือญาติ มีความรัก และความผูกพันกัน ลักษณะความสัมพันธเปน แบบปฐมภูมิ หรือความสัมพันธแ บบเปนสวนตวั ไมม กี ารจัดระเบียบอยางเปนทางการ ๒. กลมุ สมาคม ทมี่ า https://sites.google.com/ เปนกลุมสังคมท่ีจัดตั้งขึ้ นเพ่ือ ท่ีมา https://today.line.me/ วัตถปุ ระสงคอ ยา งใดอยางหนงึ่ โดยมี การจดั ระเบียบของการรวมกลมุ อยาง เปนทางการ ลักษณะความสัมพันธ เปนแบบทุตยิ ภูมิ หรอื ความสมั พันธที่ มีการกําหนดบาทหนาท่ี และความ รับผิดชอบของสมา ชิกใ นกลุม สั ง ค ม อยา งชดั เจน ตัวอยา งของกลมุ สมาคม เชน หนว ยงานในระบบราชการ หรือ ระบบเอกชน บรษิ ทั และองคกรตางๆ เปน ตน

๓. กลุมชุมชน เปนกลุมสังคมท่ีรวมตัวกันโดยมีบทบาทในการดําเนินชีวิตคลายคลึงกัน แบงออกเปนชุมชนชนบท และ ชมุ ชนเมือง - ชุมชนชนบท หมายถึง ชุมชนที่อยูนอก เขตเมือง สมาชิกในชุมชนสวนใหญ มีอาชีพ ดานเกษตรกรรม ลักษณะความสัมพันธเปน แบบปฐมภูมิ มีแบบอยางการดําเนินชีวิต คลา ยคลงึ กนั สภาพชีวติ ความเปนอยูข้นึ อยูกับ ธรรมชาติเปน สว นใหญ ตัง้ บา นเรือนอยูรวมกัน เปนกลุม รวมมือชวยเหลือกันและกัน และ ปฏิบัติกิจกรรมทางขนบธรรมเนียมประเพณี และวฒั นธรรมในสงั คมรวมกัน อาชีพเกษตรกรรม ท่ีมา http://www.pornchaibiotech1.com/ - ชุมชนเมือง หมายถึง ชุมชนท่ีตั้งถ่ิน ฐานรวมกันเปนกลุมหนาแนนในเมืองที่มี ความเจรญิ มากกวาชุมชนชนบท สมาชิกใน ชุมชนสวนใหญมีอาชีพทางอุตสาหกรรม พาณิชยกรรม และบริการ จึงมักทํางานใน สาํ นกั งาน โรงงาน หรือบรษิ ทั หา งรา นตางๆ สภาพความเป นอยู จึง ค อ นข าง เ รง รี บ แ ล ะ แขง ขนั กนั การเดินทางของคนในเมือง ทีม่ า http://popcornfor2.com/ ๒. สถาบนั ทางสงั คม (Social Institutions) การรวมกลุมในสังคมทาํ ใหเ กิดกิจกรรม หรอื การกระทําตางๆ เพอ่ื ตอบสนองความตองการของสมาชิกใน สังคม ในระยะเรม่ิ แรกมกั ไมมรี ะเบยี บควบคุมบงั คับท่ีชดั เจน ตอมาเมือ่ สงั คมเจริญขน้ึ สมาชกิ ในสงั คมมีจาํ นวน เพิม่ มากขนึ้ จงึ ไดก ําหนดกฎเกณฑ และระเบยี บแบบแผนอยา งเปน ระบบเพ่มิ ขน้ึ เพื่อใหสมาชิกในสังคมใชเ ปน วิถกี ารดาํ เนินชวี ิตรวมกัน หลักในการปฏบิ ัติกจิ กรรมตางๆ ทีส่ งั คมไดกาํ หนดข้ึนน้ีทําใหเกดิ สถาบันทางสังคม ขน้ึ

ความหมายและองคป ระกอบของสถาบนั ทางสังคม สถาบันทางสังคม หมายถงึ รูปแบบพฤตกิ รรมของสมาชิกในสงั คม เพอื่ สนองความตองการรวมกันในดาน ตา งๆ และเพื่อการคงอยูของสังคมโดยรวม โดยแบบแผนพฤติกรรมตางๆ เปนไปตามบรรทัดฐานทางสงั คมที่มี ความชัดเจน แนน อน และเปน ไปตามวัฒนธรรมของสงั คม องคประกอบของสถาบนั ทางสังคม สถาบันทางสังคม มีองคประกอบสําคัญคือ กลุมสังคม หนาที่ของสถาบันสังคม แบบแผนพฤติกรรมของ สมาชิกในสังคม สญั ลักษณ และคานิยม ดงั น้ี ๑. กลุมสงั คม สถาบนั ทางสงั คมประกอบดวยกลมุ สังคมตา งๆ ท่ีทําหนาที่สนบั สนุนใหส มาชิกในสงั คมบรรลวุ ัตถุประสงค รวมกนั เชน สถาบันครอบครัวท่มี ี พอ แม ลกู ทตี่ า งตองแสดงออกตามสถานภาพ บทบาทและหนา ที่ความ รบั ผดิ ชอบ ผูเ ปน พอ มหี นาที่เลีย้ งดูครอบครัว ใหการศึกษาลกู เปน ตน ๒. หนา ที่ แตล ะสถาบันทางสังคมตางมีหนา ทเ่ี พือ่ ตอบสนองความตองการของสมาชิกในสงั คม และทําใหส ังคมคง อยูสืบตอไป หนาที่ของสถาบันสังคม จึงหมายถึงวัตถุประสงคของแตละสถาบันสังคม เชน สถาบันทาง การศึกษา ทําหนาที่ถายทอดวัฒนธรรมการอบรมส่ังสอนสมาชิกของสังคมใหอยูรวมกับผูอ่ืนไดอยางมี ประสทิ ธิภาพ ฝก ฝนทกั ษะในการประกอบอาชพี ๓. แบบแผนพฤติกรรม สถาบันทางสังคมมีแบบแผนพฤติกรรม เพ่ือใชเปนหลักปฏิบัติในการดําเนินชีวิตของสมาชิกในสังคม เพื่อใหสามารถสนองวัตถุประสงคของสถาบนั สังคมนั้นๆ เชน สถาบันทางศาสนา ขอหามและขอปฏิบตั ิตาม หลักคําสอนของศาสนา เปน ตน ๔. สัญลักษณแ ละคา นยิ ม สถาบันทางสังคมมกั สรางสัญลักษณและคานิยมเพือ่ ใหสมาชิกในสังคมมีความคิด ความเชื่อ และความ ศรทั ธาตอสถาบนั สังคมนั้นๆ เชน สถาบนั ทางการเมืองการปกครอง มีธงชาตเิ ปนสญั ลกั ษณข องความเปนชาติ หรือประเทศ สทิ ธิและเสรีภาพเปน คา นยิ มของสถาบันการปกครองในสังคมประชาธิปไตย เปนตน สถาบันทางสังคมทสี่ าํ คัญ โดยท่ัวไปสังคมตางๆ จะมีสถาบันทางสังคมที่เปนพ้ืนฐานสําคัญ ๕ สถาบัน ไดแก สถาบันครอบครัว สถาบันการศึกษา สถาบันศาสนา สถาบันเศรษฐกิจ และสถาบันการเมืองการปกครอง ทางสังคมมีความ ตอ งการเพม่ิ ข้ึน จึงมสี ถาบันนันทนาการ หรือสถาบนั การพักผอ นหยอ นใจ เพื่อทําหนา ท่ีเสริมสรา งสุขภาพทั้ง กายและจิตใจใหส มาชกิ ในสังคม สถาบันพ้นื ฐานสําคัญมโี ครงสรา ง องคประกอบและหนา ท่ี ดงั น้ี ๑. สถาบันครอบครัว เปนสถาบันแรกและมีความสําคัญท่ีสุดของสังคม เพราะเปนจุดเร่ิมตนของสถาบันทั้งหลาย หากไมมี สถาบันครอบครัว สังคมก็ไมสามารถดํารงอยูได และหากสถาบันครอบครัวออนแอ ก็จะทําใหสถาบันสังคม อน่ื ๆ เกดิ ปญหาไดดวยเชน กัน

ความหมายและลกั ษณะของสถาบันครอบครวั สถาบันครอบครัว หมายถึง แบบแผนพฤติกรรมของกลุมคนท่ีมาติดตอเก่ียวขอ งกันในลักษณะของเครอื ญาติโดยเปน ไปตามแบบแผนทีส่ ังคมกําหนดขน้ึ โดยมีอยู ๓ ลกั ษณะ คือ ๑. ทางการแตงงาน ไดแก การเปน เครือญาติโดยผานแบบแผ นห รือ กระบว น ก า ร ทางการสมรสหรืออาจจะอยใู นรูปแบบของการ อยูกินกันในลักษณะพฤตินัยก็ได ลักษณะเครือ ญาติแบบนี้ ไดแก สามี ภรรยา และขยายไปใน ลักษณะทางเครือญาติออกไป โดยมีคําเรียก ตางๆ เชน พอของภรรยาก็เปน “พอตา” หรือ แมของภรรยาก็เปน “แมยาย” หรือสามีของ นองสาวกเ็ ปน “นอ งเขย” เปน ตน การแตงงานหรอื การสมรส โดยทางกฎหมาย การแตง งาน ที่มา http://www.superpibphoto.com/ คือ การจดทะเบียนสมรส หรือการ แ ต ง ง า น กั น ต า ม พ ฤ ติ นั ย ห รื อ ต า ม ประเพณี ทําใหกลุมคนของ ๒ ครอบครัว คือ ฝา ยชายและฝา ยหญงิ เ ข า ม า เ ป น ก ลุ ม ค น ใ น ส ถ า บั น ครอบครัวเดียวกนั ๒. ทางสายโลหิต ไดแก การเปนเครือญาติโดยการใหกําเนิด สมาชิก เชน ถาเปนสมาชิกท่ีถือ กําเนดิ มาจากผูใ หก าํ เนดิ โดยตรงก็จะ เปน “พอ แม ลูก” และขยายไปถงึ พอของพอ คือ “ปู” แมของพอ คือ “ยา” พอหรือแมของแมคือ “ตา” หรือ “ยาย” ตลอดจนพ่ีนองของพอ แผนผังครอบครวั หรือแม ไดแก ลุง ปา นา อา เปนตน ทีม่ า https://elearning.easygenerator.com/ หรืออาจเปน ไปในลกั ษณะสมาชิกทีถ่ อื กาํ เนิดมาจากผูใหกําเนิดเดยี วกันเชน เปน พน่ี อ ง หรือพ่นี องตา งพอหรือ ตา งแม เปนตน

๓. ทางการรบั ไวเ ปนญาติ เชน การรับบตุ รบญุ ธรรม การเปน พ่ีนอ งรว มสาบาน เปน ตน การเปนเครือญาติโดผานแบบแผนทางสังคม อาจไมสอดคลองกับในทางกฎหมาย เชน ในทางกฎหมาย บุคคลจะเปนสามีภรรยากันไดตองผานกระบวนการทางกฎหมายของการจดทะเบยี นสมรส แตในทางสังคม แลว แมไมไดจดทะเบียนสมรสตามกฎหมาย แตหากผา นกระบวนการทางประเพณี หรือการรบั บตุ รบุญธรรม ตามกฎหมายตองจดทะเบยี นรับบุตรบญุ ธรรม แตใ นทางสงั คมอาจผานกระบวนการทางประเพณีเชนเปนเพียง แคก ารผกู ขอมอื ก็จดั วา เปน เครอื ญาติหรือกลายเปน กลุมในสถาบนั ครอบครวั เดียวกนั แลว หนาทีข่ องสถาบนั ครอบครวั ๑. การผลติ สมาชิกใหมใหสังคม เพื่อใหสังคม มีสมาชิกใหมทดแทนสมาชกิ ของสังคมทสี่ ิ้นชวี ติ ลง ๒. การอบรมดูแลสมาชิกใหมใหเรีย นรู ระเบยี บของสงั คม ถือเปนสถาบนั แรกทท่ี ําหนาที่ ในการเล้ียงดู อบรมสั่งสอน ใหความรูเก่ียวกับ แบบแผนและปฏิบัติตนตามระเบียบของสังคม รวมทั้งถายทอดวัฒนธรรมใหแกสมาชิกใหมที่ถือ กาํ เนิดขึน้ มา ๓. การคมุ ครอง ปกปอ งและทํานุบาํ รุงสมาชิก ในครอบครัว ท้ังรางกาย เพอ่ื ใหเ ตบิ โต มีสุขภาพอนามยั เสริมสรา งสมองลูก ดวยสองมือพอแม แข็งแรง ทม่ี า https://women.mthai.com ๔. การกําหนดสถานภาพของบุคคล สมาชิกใหมใน สงั คมยอ มไดรบั สถานภาพตามบดิ าและมารดาของตน เชน สัญชาติ การใชน ามสกลุ เปนตน ความสาํ คัญของสถาบนั ครอบครัว ๑. สถาบนั ครอบครวั ทาํ ใหสังคมมนษุ ยคงอยูโ ดยการผลติ สมาชิกใหม ๒. สถาบันครอบครัวสรางบุคลกิ ภาพและคุณลักษณะของสมาชิก ปลูกฝงคานิยม ทัศนคติ ความเชื่อและ วฒั นธรรมการดาํ เนินชวี ติ จากสมาชกิ รนุ หน่งึ ไปยังอีกรุนหนงึ่ ๓. สถาบันครอบครัวเปน สถาบันพืน้ ฐานทางการศึกษาของสงั คม โดยถายทอดความรูพ ืน้ ฐาน เชน การเดิน การพูด ตลอดจนทักษะการใชชีวิตเบื้องตน เชน การประกอบอาหาร การรับประทานอาหาร การขับขี่ ยานพาหนะ เปน ตน ๔. สถาบันครอบครัวสรางคณุ ภาพของสมาชิกในครอบครัว โดยครอบครัวทส่ี รางคณุ ภาพชีวติ ท่ีดีก็จะทําให สมาชิกในครอบครวั เปนผูมีศกั ยภาพในเบ้ืองตน ที่ดี ในทางกลบั กนั ครอบครัวใดมคี ณุ ภาพชวี ิตทไี่ มดี ศักยภาพ ของสมาชิกในครอบครวั กอ็ าจไมดดี ว ยเชน กนั ลกั ษณะครอบครัวไทยในปจ จบุ นั ปจ จบุ นั สภาพสังคมไทยเปลย่ี นไปอยางมากภายใตร ะบบทุนนิยมและกระแสโลกาภวิ ัฒน ทําใหลักษณะของ ครอบครัวไทยในปจ จบุ ันไดเ ปล่ียนแปลงไปจากอดตี เปนอันมาก ดังนี้ - ครอบครัวเปลี่ยนจากครอบครัวขยายเปนครอบครวั เดีย่ วมากขนึ้

- เดก็ จะไมไดอยกู ับพอ แมเพิ่มมากข้นึ - ภรรยาออกไปทาํ งานนอกบา นมากขนึ้ - สถาบันครอบครวั ลดบทบาทการทาํ หนา ท่ีอบรมปลกู ฝง คณุ ธรรม จรยิ ธรรมและคา นิยมท่ีดงี ามลง - อัตราคนโสดและอัตราการหยา รา งเพม่ิ มากขน้ึ ๒. สถาบันการศึกษา แตล ะสงั คมยอมมกี ลุม สังคมทมี่ บี ทบาทในการใหการศึกษาแกส มาชิกในสงั คม เชน โรงเรียน มหาวิทยาลัย สมาคมทางการศึกษา กระทรวง ทบวง กรม ที่เก่ียวของกับการศึกษาซ่ึงสมาชกิ ในกลุมสังคมจะมีสถานภาพ บทบาทและหนา ทใี่ นสงั คมแตกตา งกัน ความหมายของสถาบนั การศกึ ษา สถาบนั การศึกษา หมายถงึ สถาบันทีเ่ ก่ียวของกบั การเเสวงหาความรู หรือบมเพาะสมาชิกในสงั คมให เปน คนดีและมคี ณุ ภาพ สถาบันการศึกษามีองคประกอบสําคัญ ไดแก หนว ยงาน และองคการทางสังคมท่ีมี ส ว น เ กี่ ย ว ข อ ง ท า ง ก า ร ศึ ก ษ า ซ่ึ ง ประกอบดวย สม าชิกของสถา บั น ที่ มี สถานภาพตางๆ เชน ผูบริหารสถานศึกษา ศึกษานเิ ทศก นักวชิ าการศึกษา นกั วจิ ยั ครู- อาจารย นกั เรยี น คนงาน ภารโรง ซ่ึงแตล ะ ตํ า แ ห น ง ต า ง มี บ ท บ า ท ห น า ที่ ค ว า ม รบั ผดิ ชอบ หนาที่ของสถาบันการศึกษา ทีม่ า https://teen.mthai.com/ ๑. ถายทอดความรู ทักษะ วัฒนธรรมอันเปนพนื้ ฐานในการดํารงชีวิต ๒. สรา งบคุ ลิกภาพใหกับสมาชกิ ๓. ผลติ กาํ ลงั คนเปน แรงงานสาํ คญั ทางเศรษฐกิจ ๔. กาํ หนดสถานภาพและชนชั้นทางสังคม ๓. สถาบันศาสนา ศาสนาทุกศาสนาเกิดจากความตองการทางดานจติ ใจของมนุษย เพ่ือใหเกิดความรสู ึกมนั่ คงและปลอดภัย และใชเ ปนแบบในการดําเนินชวี ิต แตล ะสงั คมจะมศี าสนาเปนเครื่องยึดเหน่ียวและนับถือศาสนาแตกตางกัน ออกไป และตางประกอบพธิ กี รรมตามความเชือ่ ทางศาสนาน้ัน ซงึ่ ทาํ ใหเ กิดระบบความเชื่อตา งๆ

ความหมายของสถาบนั ศาสนา สถาบันศาสนา หมายถึง สถาบันสังคมท่ีเก่ียวของกับแบบแผนความคิด การกระทําในเรื่องเก่ียวกับจิตใจ และความเชอ่ื ของสมาชกิ ในสงั คม เสริมสรา งกําลังใจ ในการตอ สกู บั ปญหา สถาบันทางศาสนามีองคประกอบสําคัญ ไดแก กลุมทางสังคมหรือองคกรทางศาสนา เชน วัดทาง พระพุทธศาสนาซ่ึงมีสํานักสงฆ หรือวิทยาลัยสงฆ เ พ่ือชว ย ใ หส ถ า บั นท า ง ศา ส นา ทํ า ห น า ที่ ไ ด อ ย า ง ครบถวนและมีประสิทธภิ าพ ในสถาบันศาสนาจะมี สถานภาพสําคัญ ไดแก ศาสดาของศาสนา สาวก เชน นักบวช พระภิกษุสงฆ และศาสนิกชน ซ่ึงแตละ ท่มี า https://sites.google.com/ สถานภาพจะมีบทบาท หนาท่ีและความรับผิดชอบ แตกตางกันออกไป หนาท่ขี องสถาบนั ศาสนา ๑. สรา งความเปนปกแผน ใหแ กสังคม ๒. ควบคมุ มาตรฐานความประพฤติปฏิบตั ิของสมาชกิ ในสงั คม ๓. ชว ยเสรมิ สรางความมนั่ คงทางจติ ใจ ใหส มาชกิ สามารถแกไขปญ หาไดอ ยา งมีสติ ๔. สงเสริมและถา ยทอดวัฒนธรรมแกสงั คม ๕. เปนเคร่ืองสรา งความผูกพนั ระหวา งคนในชาตแิ ละวฒั นธรรมของสงั คม ๔. สถาบันเศรษฐกิจ เศรษฐกิจ หมายถงึ งานท่เี กย่ี วกับการผลิต การจําหนายจายแจก และการบริโภคใชสอย สิ่งตางๆ ของสังคม สถาบันเศรษฐกิจจึงเปน สถาบันทช่ี ว ยตอบสนองความจําเปน และความ ตองการของบุคคลในสังคมทั้งในดานอุปโภค และบริโภคสินคา และบริการในสังคมที่ แตกตางกนั สถาบนั เศรษฐกิจ หมายถึง สถาบนั สังคมท่ี เกี่ยวของกับรูปแบบการคิด และการกระทํา ท่ีมา https://www.pt-logistic.com/ เ ก่ี ย ว กั บ ก า ร ผ ลิ ต สิ น ค า แ ล ะ บ ริ ก า ร ต า ง ๆ รวมทัง้ การจําหนา ยจา ยแจกสินคา และการใหบ ริการตางๆ ใหแ กส มาชิกในสงั คม สถาบันเศรษฐกิจเปนเกณฑ และขอบงั คับทลี่ กู จา ง นายจาง เจาของโรงงาน ธนาคาร และผูท่ีเก่ยี วขอ งกับการผลติ สนิ คาและบริการในเร่ือง ตางๆ

หนาท่ขี องสถาบันเศรษฐกิจ ๑. บําบดั ความตอ งการทางเศรษฐกิจ เชน มกี ารผลติ การแบง ปนวตั ถุ หรอื บริการทมี่ นุษยตองการบริโภค ๒. ใหความสะดวกแกมนษุ ยในการใชประโยชนทางเศรษฐกจิ เชน ระบบสินเชือ่ การใชเงนิ ตรา จดั ใหมีการ แบง งาน ตลาดระบบผลกาํ ไร คาจางและดอกเบยี้ ๓. พัฒนาและสรางความเจริญกาวหนาในทางเศรษฐกิจเพ่ือความอุดมสมบูรณและความมั่นคงในดาน เศรษฐกจิ แกสมาชิกในสังคม ๔. ชว ยเหลอื ในการบรโิ ภคใหเปน ไปไดอ ยา งพอเพยี งและทั่วถึงใหม ากท่สี ดุ ๕. สถาบันการเมืองการปกครอง ก า ร อ ยู ร ว ม กั น เ ป น สั ง ค ม ย อ ม มี ป ญ ห า ก า ร กระทบกระท่ังซ่ึงกันและกัน ซ่ึงสาเหตุของความขัดแยง อาจเกิดจากการแยงชิงผลประโยชนทางเศรษฐกิจ หรือ ความเหล่ือมล้ําทางสังคม ดังนั้น เพ่ือท่ีจะดูแลคุมครอง และบริหารจัดการปญ หาไกลเกลยี่ ขอขัดแยง สงั คมจึงได จัดตั้งสถาบันการปกครองใหอํ านวยป ระโยช นทา ง ด า น การรักษาความสงบเรียบรอย และจัดระเบียบ สังคมใหสมาชกิ ในสงั คมอยูรว มกนั อยางสงบสขุ รัฐสภาไทย ทมี่ า http://duangkamon409.blogspot.com/ ความหมายของสถาบนั การเมอื งการปกครอง สถาบนั การเมอื งการปกครอง หมายถงึ สถาบันสงั คมท่เี ปนแบบแผนเกีย่ วของกบั การรกั ษากฎระเบียบ การ ควบคมุ กลุมคนตางๆ ในสงั คมใหด าํ รงชวี ิตรวมกันไดอ ยางสงบสขุ สรางความอบอุนใจ ความม่ันใจในชวี ิตและ ทรัพยสิน และดูแลทุกขของสมาชิกในสังคม สถาบันการเมืองการปกครองมอี งคประกอบสําคัญ คือกลุมสังคมที่มีการจัดระเบยี บอยา งชัดเจน เรยี กวา องคก ร (Organization) เชน คณะรฐั มนตรี พรรคการเมือง ปลัดกระทรวง สมาชิกสภาผแู ทนราษฎร เปนตน ซงึ่ แตละองคก รประกอบดวยตาํ แหนงหรือสถานภาพทางสังคม ซง่ึ แตล ะสถานภาพจะมีบทบาทหนาทแี่ ตกตาง กันออกไป เชน นายกรัฐมนตรี มีบทบาทเปนผูนํารัฐบาลในการบริหารประเทศ โดยยึดผลประโยชนของ ประเทศชาติและประชาชนเปน สําคัญ องคก รสถาบันการเมืองทีส่ ําคญั ไดแก ฝายนิติบัญญัติ ทําหนาท่ี ออกกฎหมายเพ่ือสรางกฎเกณฑและมาตรฐานความประพฤติของสมาชิกใน สงั คม เชน รัฐสภา สภาเทศบาล เปนตน ฝา ยบรหิ าร ทําหนาท่ี ในการบรหิ ารใหสังคมโดยสว นรวม เชน รัฐบาล และหนว ยราชการตางๆ ฝา ยตุลาการ ทาํ หนา ที่ ในการตกี ฎหมายที่สมาชกิ ในสังคมเกดิ ความขัดแยงระหวางกนั เชน ศาลแขวง ศาล จังหวดั องคกรอิสระทจี่ ัดตง้ั ขน้ึ เพ่อื ปลอดอทิ ธิพลของบุคคล หรือคณะ บุคคลทมี่ สี ว นเสยี อนั เปน หนาทีข่ ององคกร อสิ ระน้ัน โดยเฉพาะอาํ นาจของขา ราชการประจํา และขา ราชการการเมอื ง องคกรอิสระ เชน คณะกรรมการ การเลอื กตงั้ คณะกรรมการสิทธมิ นุษยชนแหง ชาติ

หนาทีข่ องสถาบันการเมอื งการปกครอง ๑. การปอ งกนั รกั ษาความมนั่ คงของชาติ ๒. การสรา งและรักษากฎเกณฑส งั คม ๓. บาํ บัดทกุ ข บํารงุ สุข ๔. บรหิ ารองคกรของรฐั บาลกลาง และรฐั บาลทองถ่นิ ๕. พฒั นาคณุ ภาพของประชาชน ๖. สถาบนั นนั ทนาการ สถาบันนันทนาการ คือ สถาบันสังคมท่ีเปนแบบแผนการคิดและการกระทําท่ีเก่ียวของกับการพักผอน หยอ นใจจากภาระหนา ทีท่ ่ไี ดทาํ ในสงั คม เชน การศกึ ษา การทํางาน ในรูปแบบความบันเทิงตา งๆ เชน ศลิ ปะ การละเลน การกีฬา เปนตน เพ่ือใหการดําเนินชีวิตในสังคมเปนไปอยางมคี วามสุข โดยสถาบันนันทนาการ จําเปนที่จะตองมบี ุคคล วิธีการสําหรับดําเนินการ และ การฝก ฝนเปน ระยะเวลานานจนเกิดความชํานาญจนทํา ใหการแสดงสมจริง สามารถสรางความเพลิดเพลิน บันเทิงใจแกคนท่ัวไปได ดังนั้น ความสัมพันธระหวาง ศิลปน ผูจัดการ และคนดทู ัว่ ไปจึงเกดิ ขึ้น และสอดคลอ ง กันและกัน หนา ท่ขี องสถาบันนนั ทนาการ ๑. ชวยใหสมาชิกมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตดี ขึน้ กจิ กรรมรับนอ ง ท่มี า https://www.trueplookpanya.com/ ๒. ชวยสงเสริมสรางความสามัคคีและความ สมั พันธภาพทีด่ แี กส มาชกิ ในสงั คม ๓. ปลกู ฝง ความมรี ะเบียบวินัยแกสมาชิก ๔. ชว ยฝกทกั ษะความชํานาญในดานตา งๆ ๗. สถาบันสอื่ สารมวลชน สถาบันส่ือสารมวลชน หมายถึง สถาบันท่ีทําหนาที่ ส่ือขอความ ขาวสาร ติดตามความเปนไป ของสถาบันทางสังคมและสังคมโดยรวม สัญลักษณข องสมาคมนักขา ววิทยแุ ละโทรทัศนไทย โดยอยูในรูปของส่ือประเภทตางๆ เชน ทม่ี า https://www.thairath.co.th/ โทรทัศน วิทยุ หนังสือพิมพ นิตยสาร หรือ สือ่ ตางๆ ในอนิ เทอรเนต็ เปน ตน

หนาทข่ี องสถาบนั สือ่ สารมวลชน ๑. ชวยถายทอดวัฒนธรรม และองคความรูใหแกสังคมเปนวงกวางและรวดเร็วผานเคร่ืองมือที่เรียกวา “สอ่ื ” ของสถาบัน ๒. สอดสอ งดแู ละรายงานความเปนไปของสงั คมใหสังคมไดรบั รเู ปนวงกวาง ตลอดจนสรางความเขาใจแก ทกุ ภาคสวนในสังคมใหเกดิ ความเขาใจท่ตี รงกัน