บทที่ 1 บูรณ์

บทท่ี 1 บทนำ ควำมเป็ นมำและควำมสำคญั ของปัญหำ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน มีจุดหมายท่ีสอดคล้องกบั รัฐธรรมนูญ และ พระราชบัญญัติการศึกษาคือมุ่งพฒั นาคนไทยให้เป็ นมนุษยท์ ี่สมบูรณ์ เป็ นคนดี มีปัญญา มีความสุข และมีความเป็ นไทย มีศกั ยภาพในการศึกษาต่อ และประกอบอาชีพ กาหนดสาระ การเรียนรู้ตามหลกั สูตร ซ่ึงประกอบด้วยองค์ความรู้ ทกั ษะหรือกระบวนการการเรียนรู้ และ คุณลกั ษณะ คุณธรรม จริยธรรมของผูเ้ รียนเป็ น 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ประกอบดว้ ย ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การ งานอาชีพและเทคโนโลยี ภาษาต่างประเทศ สาระการเรียนรู้ท้งั 8 กลุ่มน้ี เป็ นพ้ืนฐานสาคญั ที่ ผเู้ รียนทุกคนตอ้ งเรียนรู้ โดยอาจจดั เป็ น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มแรก ประกอบดว้ ย ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม เป็ นสาระการเรียนรู้ที่สถานศึกษาตอ้ งใช้เป็ น หลกั ในการจดั การเรียนการสอนเพื่อสร้างพ้ืนฐานการคิด และเป็ นกลยุทธ์ในการแกป้ ัญหาและ วิกฤติของชาติ กลุ่มที่สอง ประกอบดว้ ยสุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและ เทคโนโลยี และภาษาต่างประเทศ เป็ นสาระการเรียนรู้ท่ีเสริมสร้างพ้ืนฐานความเป็ นมนุษย์ และ สร้างศกั ยภาพในการคิดและการทางานอยา่ งสร้างสรรค์ (กรมวชิ าการ. 2551 : 4 – 5) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐานพุทธศกั ราช 2551 กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี ได้กาหนดคุณภาพของผูเ้ รียนในช่วงช้ันที่ 3 มธั ยมศึกษาปี ที่ 4-6 ดงั น้ีคือ เขา้ ใจวธิ ีการทางานเพ่ือการดารงชีวิต สร้างผลงานอยา่ งมีความคิดสร้างสรรค์ มีทกั ษะการ ทางานร่วมกนั ทกั ษะการจดั การ ทกั ษะกระบวนการแกป้ ัญหาและทกั ษะการแสวงหาความรู้ ทางาน อย่างมีคุณธรรม และมีจิตสานึกในการใช้พลังงานและทรัพยากรอย่างคุม้ ค่าและยง่ั ยืน เข้าใจ ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งเทคโนโลยีกบั ศาสตร์อื่น ๆ วิเคราะห์ระบบเทคโนโลยี มีความคิดสร้างสรรค์ ในการแก้ปัญหาหรื อสนองความต้องการสร้างและพัฒนา สิ่ งของเคร่ื องใช้หรื อวิธีการ ตามกระบวนการเทคโนโลยีอย่างปลอดภยั โดยใช้ซอฟท์แวร์ช่วยในการออกแบบหรือนาเสนอ ผลงาน วิเคราะห์ และเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกบั ชีวิตประจาวนั อยา่ งสร้างสรรค์ต่อชีวิต สังคม ส่ิงแวดลอ้ มและมีการจดั การเทคโนโลยีดว้ ยวิธีการของเทคโนโลยสี ะอาด เขา้ ใจองคป์ ระกอบ ของระบบสารสนเทศ องค์ประกอบและหลักการทางานของคอมพิวเตอร์ ระบบส่ือสารขอ้ มูล สาหรับเครือข่ายคอมพิวเตอร์ คุณลกั ษณะของคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่อพว่ ง และมีทกั ษะการใช้

2 คอมพวิ เตอร์แกป้ ัญหา เขียนโปรแกรมภาษา พฒั นาโครงงานคอมพิวเตอร์ ใชฮ้ าร์ดแวร์และซอฟตแ์ วร์ ติดต่อส่ือสารและคน้ หาขอ้ มูลผ่านอินเทอร์เน็ต ใช้คอมพิวเตอร์ในการประมวลผลขอ้ มูลให้เป็ น สารสนเทศเพ่ือการตดั สินใจ ใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศนาเสนองาน และใชค้ อมพิวเตอร์สร้างชิ้นงาน หรือโครงงาน เขา้ ใจแนวทางสู่อาชีพ การเลือกและใชเ้ ทคโนโลยีอย่างเหมาะสมมีประสบการณ์ใน อาชีพที่ถนดั และสนใจและมีคุณลกั ษณะท่ีดีต่ออาชีพ (กรมวชิ าการ. 2551 : 18 – 20) กระทรวงศึกษาธิการไดเ้ ห็นความสาคญั ของความเจริญกา้ วหนา้ ทางดา้ นเทคโนโลยี จึงมี การปรับปรุงรายวิชาคอมพิวเตอร์ท้งั ในหลกั สูตรของช้นั มธั ยมศึกษาตอนตน้ และหลกั สูตรของช้นั มธั ยมศึกษาตอนปลาย ใหม้ ีความเหมาะสมมากยง่ิ ข้ึน เพ่อื เป็นฐานสาคญั ต่อการดารงชีวติ ในอนาคต ของนกั เรียน ให้สามารถหาความรู้ไดอ้ ยา่ งกวา้ งขวางมากมายอยา่ งไม่จากดั ในโลกที่ไร้พรมแดนน้ี การจดั การเรียนการสอนในวชิ าคอมพิวเตอร์ให้เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ จึงเป็ นส่วนหน่ึงท่ีจะ พฒั นาทรัพยากรมนุษยใ์ หม้ ีความรู้ความสามารถทนั ต่อการเปล่ียนแปลง การจดั กิจกรรมการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี เพ่ือให้บรรลุผลดังกล่าว จาเป็ นต้องมีการปฏิรูปการเรียนรู้ที่เน้นผูเ้ รียนเป็ นสาคัญและเป็ น กระบวนการจดั การเรียนการสอนแบบใหม่ที่จะทาให้ผูเ้ รียนเรียนรู้อย่างมีความสุข มีส่วนร่วมใน กระบวนการเรียนรู้ทุกข้นั ตอน ไดพ้ ฒั นาสมอง การคิดและสติปัญญาอยา่ งเต็มศกั ยภาพ กระบวน การศึกษาตอ้ งส่งเสริมใหผ้ ูเ้ รียนสามารถพฒั นาตามธรรมชาติ ตอ้ งจดั เน้ือหาสาระและกิจกรรมให้ สอดคลอ้ งกบั ความสนใจและความถนัดของผูเ้ รียนโดยคานึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล ให้ ผเู้ รียนไดฝ้ ึกปฏิบตั ิจริง สามารถคิดวเิ คราะห์ไดด้ ว้ ยตนเอง (รุ่ง แกว้ แดง. 2546 : 6) การจดั การเรียนการสอนวิชาคอมพิวเตอร์ จากประสบการณ์ของผูศ้ ึกษาที่ผ่านมา พบว่า การจดั การเรียนการสอนประสบปัญหาหลายอย่าง เช่น เน้ือหาวิชามากเกินไป บางเน้ือหา ยุ่งยาก สลบั ซับซ้อน ทกั ษะต่าง ๆ ตอ้ งใชเ้ วลาในการทาความเขา้ ใจ การจดั กิจกรรมตอ้ งลด ข้นั ตอนลงเพ่ือให้ทนั เวลา ครูผูส้ อนตอ้ งรับภาระหน้าที่หลายดา้ น เช่นงานวิชาการ งานวิจยั งาน กิจกรรม ภาระงานตามคาสั่งอื่น ๆ ทาให้เบียดบงั เวลาในการสอน นอกจากน้ีตวั นกั เรียนของ โรงเรียนกีฬาเองก็ประสบปัญหาเช่นกนั คือ ผูเ้ รียนตอ้ งฝึ กซ้อมกีฬาในตอนเชา้ และซ้อมอยา่ ง หนกั ในภาคบ่ายทาให้เกิดความเหนื่อยลา้ ขาดสมาธิและไม่ต้งั ใจเรียน ขาดความใส่ใจในการ เรียน ตลอดจนนกั เรียนมีทกั ษะพ้ืนฐานเกี่ยวกบั เทคโนโลยีนอ้ ย ส่งผลให้มีผลสัมฤทธ์ิทางการ เรียนวิชาคอมพิวเตอร์ต่า ซ่ึงพจิ ารณาจากการประเมินผลสมั ฤทธ์ิทางการเรียน กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี ปี การศึกษา 2553 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง คะแนนเฉล่ียของ นกั เรียนต่ากว่าเป้าหมายที่ทางโรงเรียนกาหนดไว้ ร้อยละ 80 แสดงให้เห็นว่าควรมีการพฒั นา กระบวนการจดั การเรียนรู้ของนกั เรียน (โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง. 2554 : 39)

3 สืบเน่ืองมาจากปัญหาดงั กล่าวขา้ งตน้ การเรียนการสอนดว้ ยเอกสารประกอบการเรียน การสอนเป็นอีกวธิ ีหน่ึงท่ีใหโ้ อกาสผูเ้ รียนไดม้ ีบทบาทและมีส่วนร่วมในกิจกรรมอยา่ งทวั่ ถึง ไดร้ ับ ขอ้ มูลและเรียนรู้ดว้ ยตนเอง สามารถคน้ พบคาตอบควบคู่ไปกบั การปฏิบตั ิจริง มีผลงาน ผูเ้ รียน สามารถนาความรู้ไปใชไ้ ดจ้ ริง ส่งผลให้ผูเ้ รียนจดจาในส่ิงท่ีไดเ้ รียนรู้และเกิดความคงทนของการ เรียนรู้ ทาให้ผูศ้ ึกษามีความสนใจท่ีจะพฒั นาเอกสารประกอบการจดั การเรียนการสอน วิชาการ จดั การฐานขอ้ มูล ประกอบการจดั การเรียนการสอนเพ่ือให้นักเรียนเกิดความคิดรวบยอดในเรื่องท่ี เรียน และใชเ้ ป็ นส่ือการสอนที่น่าสนใจ ช่วยให้นกั เรียนเกิดความสนใจอยากรู้ อยากปฏิบตั ิตาม ข้นั ตอน มีอิสระในการทางาน สามารถสร้างองคค์ วามรู้ไดด้ ว้ ยตนเอง ลดบทบาทการสอนของครู เพ่ิม บทบาทในการเรียนของนกั เรียน โดยเน้นนกั เรียนเป็ นสาคญั ส่งผลให้นกั เรียน มีทกั ษะปฏิบตั ิและมี ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนสูงข้ึน วตั ถุประสงค์ของกำรศึกษำ 1. เพื่อพฒั นาและหาประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียนการสอน วิชาการ จดั การฐานขอ้ มูล ใหม้ ีประสิทธิภาพไม่ต่ากวา่ เกณฑ์ (E1/E2) 80/80 2. เพือ่ เปรียบเทียบคะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียนวชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล 3. เพ่ือหาดัชนีประสิทธิผลของเอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการจดั การ ฐานขอ้ มูล 4. เพ่ือศึกษาความพึงพอใจของนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 5 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2555 ที่เรียนวชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล โดยใชเ้ อกสารประกอบการเรียน ขอบเขตของกำรศึกษำ การศึกษาการพฒั นาเอกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล มี ขอบเขตดงั ต่อไปน้ี 1. ประชำกรและกล่มุ ตวั อย่ำง 1.1 ประชำกร ไดแ้ ก่ นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2554 และปี การศึกษา 2555 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง อาเภอเมือง จงั หวดั ลาปาง จานวน 88 คน 1.2 กลุ่มตัวอย่ำง ไดแ้ ก่ นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 ภาคเรียนท่ี 2 ปี การศึกษา 2555 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง อาเภอเมือง จงั หวดั ลาปาง จานวน 49 คน ซ่ึงไดม้ าโดยการคดั เลือก แบบเจาะจง (Purpostive Sampling)

4 2. เนื้อหำ เน้ือหาท่ีใช้ในการศึกษาคร้ังน้ี วิชาการจดั การฐานข้อมูล ซ่ึงเน้ือหาจะสอดคล้องกับ หลกั สูตรแกนกลางการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551 ไดท้ าข้ึนจานวน 7 เล่ม ซ่ึงมีขอบข่ายของ เน้ือหาโดยสังเขป ดงั น้ี เล่มท่ี 1 ระบบฐานขอ้ มูล เล่มท่ี 2 การวเิ คราะห์และออกแบบระบบฐานขอ้ มูล เล่มท่ี 3 ความรู้เก่ียวกบั โปรแกรม Microsoft Access 2007 เล่มที่ 4 การสร้างฐานขอ้ มูลและตาราง เล่มท่ี 5 การสร้างแบบสอบถาม เล่มท่ี 6 การสร้างฟอร์ม เล่มที่ 7 การสร้างรายงาน 3. ส่ือประกอบกำรสอน เอกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล 4. ตัวแปรทใ่ี ช้ในกำรพฒั นำ 4.1 ตัวแปรต้น ไดแ้ ก่ การจดั กิจกรรมการเรียนการสอนโดยใช้เอกสารประกอบการเรียนการสอน วิชา การจดั การฐานขอ้ มูล 4.2 ตัวแปรตำม ไดแ้ ก่ 1) ประสิทธิภาพของเอกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ (E1/E2) เท่ากบั 80/80 2) ดชั นีประสิทธิผลการเรียนของนกั เรียนช้ันมธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 โรงเรียนกีฬา จังหวดั ลาปาง ภาคเรี ยนที่ 2 ปี การศึกษา 2555 ที่เรียนวิชาการจัดการฐานข้อมูล มีคะแนน ความกา้ วหนา้ ของการเรียนหลงั เรียนสูงข้ึน 3) ความพึงพอใจของนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 5 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2555 ที่เรียนวิชาการจดั การฐานขอ้ มูล โดยใช้เอกสารประกอบการเรียน การสอนอยใู่ นระดบั มาก 5. ระยะเวลำในกำรศึกษำ เวลาท่ีใช้ในการศึกษาคร้ังน้ี ดาเนินการในภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2555 โดยมี ระยะเวลาทดลองเริ่มต้งั แต่วนั ท่ี 22 ตุลาคม 2555 ถึงวนั ท่ี 3 มีนาคม 2556 จานวน 40 ชวั่ โมง

5 นิยำมศัพท์เฉพำะ 1. กำรพฒั นำ หมายถึง การปรับปรุง เปลี่ยนแปลงใหด้ ีข้ึนกวา่ เดิม เหมาะสมกวา่ เดิม 2. เอกสำรประกอบกำรเรียนกำรสอน วิชำกำรจัดกำรฐำนข้อมูล หมายถึง เอกสาร ประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล ช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 5 ของนกั เรียนและคู่มือครู ที่ผูศ้ ึกษาสร้างและพฒั นาข้ึนเป็ นสื่อการสอนที่มีลกั ษณะเป็ นเอกสาร โดยรวบรวมเน้ือหาสาระ ความรู้ และข้นั ตอนวิธีการสร้างฐานขอ้ มูล ในโปรแกรม Microsoft Access 2007 เพื่อใช้ ประกอบการจดั กิจกรรมการเรียนการสอน จานวน 14 เล่ม ประกอบดว้ ย เอกสารประกอบการเรียน จานวน 7 เล่ม และคู่มือครู จานวน 7 เล่ม 3. ประสิทธิภำพของเอกสำรประกอบกำรเรียน หมายถึง อตั ราค่าร้อยละของคะแนนเฉลี่ย ระหว่า งเรี ย นกับอัตราค่า เฉลี่ ย ร้ อยล ะของ คะแนน เฉล่ี ย หลังเ รี ยนจ ากการ เรี ยน ด้วย เ อกสา ร ประกอบการเรียนการสอน วิชาการจัดการฐานข้อมูล ที่ผู้ศึกษาพฒั นาข้ึน โดยกาหนดเกณฑ์ ประสิทธิภาพ 80/80 ดงั น้ี 80 ตัวแรก หมายถึง ความสามารถในการตอบคาถาม ทาแบบฝึ ก ทากิจกรรมระหวา่ ง เรียนดว้ ยเอกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล ของนกั เรียนไดถ้ ูกตอ้ ง โดย เฉลี่ยร้อยละ 80 80 ตัวหลัง หมายถึง ความสามารถในการทาแบบทดสอบหลงั จากการเรียนด้วย เอกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล ท้งั หมดแลว้ ไดถ้ ูกตอ้ ง โดยเฉล่ียร้อยละ 80 4. ดัชนีประสิทธิผล หมายถึง ค่าแสดงความกา้ วหนา้ ของการเรียนดว้ ยเอกสาร ประกอบการเรียนการสอนที่พฒั นาข้ึน เมื่อเปรียบเทียบระหวา่ งคะแนนทดสอบก่อนเรียนและหลงั เรียนกบั คะแนนเตม็ 5. ผลสัมฤทธ์ิทำงกำรเรียน หมายถึง คะแนนความรู้ความสามารถ และความเขา้ ใจใน เน้ือหา บทเรียน ของนกั เรียนที่วดั จากแบบทดสอบวดั ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนท่ีผูศ้ ึกษาสร้างและ พฒั นาข้ึน 6. ควำมพึงพอใจ หมายถึง ความรู้สึกพอใจของนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ท่ี 5 โรงเรียน กีฬาจงั หวดั ลาปาง อาเภอเมือง จงั หวดั ลาปาง ที่เรียนเร่ืองการจดั การฐานขอ้ มูล ในการเรียนด้วย เอกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล ซ่ึงประเมินไดจ้ ากแบบประเมินความ พึงพอใจ เป็นแบบมาตราส่วนประมาณคา่ 5 ระดบั

6 ประโยชน์ทจ่ี ะได้รับ 1. นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปี ที่ 5 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง อาเภอเมือง จงั หวดั ลาปาง ภาค เรียนท่ี 2 ปี การศึกษา 2555 มีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนหลงั เรียนโดยใช้เอกสารประกอบการเรียนการ สอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูลสูงข้ึน 2. ไดเ้ อกสารประกอบการเรียนการสอน วิชาการจดั การฐานขอ้ มูล ท่ีมีประสิทธิภาพสูง กวา่ หรือเทา่ กบั เกณฑ์ 80/80 3. นกั เรียนมีเอกสารไวใ้ ชป้ ระกอบการเรียน โดยนกั เรียนสามารถนาไปศึกษาและฝึ กปฏิบตั ิ นอกเวลาเรียนได้ 4. นกั เรียนช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 5 โรงเรียนกีฬาจงั หวดั ลาปาง อาเภอเมือง จงั หวดั ลาปาง มีความพงึ พอใจตอ่ การใชเ้ อกสารประกอบการเรียนการสอน วชิ าการจดั การฐานขอ้ มูล

7 กรอบแนวคดิ ในกำรศึกษำ จากการศึกษาเอกสารและงานวิจยั ท่ีเกี่ยวขอ้ งกบั เอกสารประกอบการเรียนการสอน วิชา การจดั การฐานขอ้ มูล รหสั วชิ า ผศู้ ึกษาไดส้ รุปและสร้างกรอบแนวคิด ดงั น้ี กาหนด ศึกษา การพฒั นาเอกสารประกอบการ วตั ถุประสงค์ เรียนการสอน หลกั สูตรกลุ่มสาระการ ปัญหาใน งานอาชีพและ การทดลองและปรับปรุงแกไ้ ข การเรียน เทคโนโลยี การสอน สร้างเอกสารประกอบ นาไปใชจ้ ริง คอมพิวเตอร์ ทฤษฎีทางจิตวทิ ยา การเรียนการสอน และนกั เรียน การเรียนรู้ ประเมิน มีผลสัมฤทธ์ิ องคป์ ระกอบของเอกสาร ผลสมั ฤทธ์ิ ทางการ แนวคิดทฤษฎีและ ประกอบการเรียนการ ทางการเรียน เรียนต่า หลกั การตา่ ง ๆ เกี่ยวกบั สอน การสร้างและพฒั นา ส่วนท่ี 1 คู่มือครู - คาแนะนา เอกสารประกอบ - คาช้ีแจง การเรียนการสอน - แผนการจดั การเรียนรู้ - ขอ้ เฉลยแบบทดสอบ Feedback - แบบฝึกหดั ส่วนที่ 2 สาหรับนกั เรียน - คาช้ีแจง - แบบทดสอบ - ใบความรู้ - แบบฝึกหดั แผนภำพท่ี 1 กรอบแนวคิดในการสร้างเอกสารประกอบการเรียนการสอน วิชาการจัดการ ฐานขอ้ มูล