งานสอนวิชาหลักการบัญชี

หลกั การบญั ชเี บอ้ื งตน้ 1 รหัสวชิ า 3200-0001 หลกั สตู รประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ชน้ั สงู (ปวส.) พุทธสกั ราช 2557 จดุ ประสงคร์ ายวิชา 1. มีความเข้าใจหลกั การ วิธีการ และขนั้ ตอนการจดั ทาบญั ชีสาหรบั กิจการเจ้าของคนเดียว ประเภทธรุ กิจบริการ 2. มีทกั ษะปฏิบตั ิงานบญั ชีเบือ้ งต้นตามหลกั การบญั ชีท่ีรบั รองทวั ่ ไป สาหรบั กิจการเจ้าของ คนเดียวประเภทธรุ กิจบริการ 3. มีกิจนิสยั มีระเบยี บ ละเอียดรอบคอบ ซื่อสตั ย์ มีวินัยตรงต่อเวลา และมีเจตคติท่ีดีต่อ วสิชมารชรีพถนบะญั รชาียวิชา 1.แสดงความรเู้ ก่ียวกบั หลกั การ และวิธีการบญั ชีสาหรบั กิจการเจ้าของคนเดียว ประเภทธรุ กิจบริการ 2.ปฏิบตั ิงานบญั ชีสาหรบั กิจการเจ้าของคนเดียวประเภทธรุ กิจบริการตามหลกั การบญั ชีที่ รบั รองทวั่ ไป

การบญั ชเี บือ้ งต้น 1 รหัสวชิ า 2200-1002 หลักสตู รประกาศนียบตั รวชิ าชพี (ปวช.) พุทธสักราช 2556 คาอธิบายรายวิชา ศึกษาและปฏิบตั ิเกี่ยวกับ ความรู้เบื้องต้นทางการบญั ชี แม่บทการบญั ชี สมการบญั ชี การวิเคราะห์รายการค้า การบนั ทึกบญั ชีในสมุดบนั ทึกรายการ ขนั้ ต้น ผ่านรายการไปบญั ชีแยกประเภท การจดั ทางบทดลอง กระดาษทาการ รายการปรบั ปรงุ การปิ ดบญั ชี และการจดั ทางบการเงิน ของกิจการเจ้าของคน เดียว ประเภทธรุ กิจบริการ

หน่วยท่ี 1 ความหมายและประโยชนข์ องการบญั ชี สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของการบญั ชี 2. วตั ถปุ ระสงคแ์ ละประโยชน์ของข้อมลู การบญั ชี 3. ข้อแนะนาการเรียนวิชาบญั ชี การบญั ชี ▪ ตามความคิดของบคุ คลทวั่ ไป คือ การจดั ทารายรบั – รายจ่าย ▪ ตามสมาคมนักบญั ชีและผ้สู อบบญั ชีรบั อนุญาตแห่งประเทศไทย ได้ให้ความหมายของการบญั ชี หมายถึง ศิลปะของการจดบนั ทึก การจาแนกให้เป็ นหมวดหมู่และการสรปุ ผล สิ่งสาคญั ในรปู ของตวั เงิน

การบัญชี Accounting การทาบัญชี การให้ข้อมูลทางการเงิน Bookkeeping Users of financial information การรวบรวม (Collecting) การบนั ทกึ (Recording การจาแนก (Classifying) การสรุปขอ้ มูล (Summarizing)

หน่วยที่ 1 ความหมาย วตั ถุประสงค์ และประโยชนข์ องการบญั ชี วตั ถปุ ระสงคแ์ ละประโยชน์ของการบญั ชี 1. เพื่อช่วยให้เจ้าของกิจการสามารถควบคมุ รกั ษาสินทรพั ยข์ องตนเอง ได้ 2. เพื่อช่วยให้ทราบผลการดาเนินงานของกิจการ ในรอบระยะเวลาใด เวลาหนึ่ง ว่าผลการดาเนินงานท่ีผา่ นมา กิจการมีกาไรหรือขาดทนุ เป็ นจานวนเท่าใด 3. เพื่อช่วยทราบฐานะการเงินของกิจการ ณ วนั ใดวนั หนึ่ง ว่ากิจการมี สินทรพั ย์ หนี้สินและทนุ ซ่ึงเป็นส่วนของเจ้าของกิจการเป็ นจานวน เท่าใด เเพพื่ื่ออเชปรณ่วอ็ นยบวเใรนัคะนยใระดกเื่อววาลนังราหมใวนดือาเง่ึ ววงลแ:ดั าผหคณนนวงึ่ กาวมันา:ทไสรี่เารร3ะียแเ1ยรกะลวจเ็มวาะ่ ใกลคนรา“าวรกค3อบมาบเดครร2ือะดมุ5ยนาะ6คเ1เว,่านลรใาิะนหบชยระญัธ้จอืเวรุ่าชลี”กยาณิจข6อวเันดงทกือน่ีิจ3ก1, ารธะรยันะวเวาคลมา 1 ปี 4. 2561 5.

หน่วยท่ี 1 ความหมาย วตั ถปุ ระสงค์ และประโยชนข์ องการบญั ชี ขอ้ แนะนาการเรียนวิชาบญั ชี 1. ควรอา่ นหนงั สอื วชิ าบญั ชแี ตล่ ะบทอยา่ งละเอยี ดอยา่ งน้อย 2 ครงั้ เรอ่ื งใดอา่ นแลว้ ไมเ่ ขา้ ใจใหถ้ ามครผู สู้ อนหรอื ผรู้ ู้ 2. ควรทาแบบประเมนิ ผลหรอื แบบฝึกหดั ทกุ ขอ้ ดว้ ยตนเอง อยา่ งสม่าเสมอ รวดเรว็ และถกู ตอ้ ง 3. การเขยี นตวั หนงั สอื และตวั เลขตอ้ งใหอ้ ่านงา่ ย ชดั เจน สะอาด และเรยี บร้อย 4. การเขยี นตวั เลขนนั้ ควรใหต้ รงหลกั เสมอ เชน่ หลกั หน่วยกเ็ ขยี นใหต้ รงกบั หลกั หน่วยเหลา่ น้ี เป็นตน้ ตวั เลขทกุ ๆ 3 ตวั ใหใ้ ชเ้ ครอ่ื งหมาย “ , ” โดยนบั จากจดุ ทศนยิ มไปทางซา้ ยมอื ทกุ 3 ตวั และถา้ ไมม่ เี ศษสตางคใ์ หใ้ ชเ้ ครอ่ื งหมาย “ - ” เชน่ 5,250.75 15,000.- 25,200.50

หนว่ ยท่ี 1 ความหมาย วตั ถปุ ระสงค์ และประโยชนข์ องการบญั ชี ขอ้ แนะนาการเรยี นวิชาบญั ชี 5. ถา้ เขยี นตวั เลขผดิ ใหข้ ดี เสน้ ฆา่ ตวั เลขทผ่ี ดิ แลว้ เขยี นตวั เลขใหมท่ ถ่ี ูกตอ้ งไว้ ขา้ งบน ตวั เลขทผ่ี ดิ และลงช่อื ยอ่ กากบั ไว้ ไมค่ วรขดู ลบตวั เลขทผ่ี ดิ หรอื เขยี นตวั เลขอ่นื ทบั ตวั เลขทผ่ี ดิ เชน่ ตวั เลขทถ่ี ูกตอ้ งคอื 3,500 แต่ เขยี นเป็น 5,300 ดงั นนั้ จงึ แกไ้ ขใหถ้ กู ตอ้ ง คอื 3,500 5,300

หนว่ ยท่ี 2 สินทรพั ย์ หนส้ี นิ และสว่ นของเจ้าของ สาระการเรียนรู้ 1. สินทรพั ยต์ ามแม่บทการบญั ชี 2. หนี้สินตามแม่บทการบญั ชี 3. ส่วนของเจ้าของตามแม่บทการบญั ชี การบนั ทึกบญั ชี ผงั บญั ชี หมวดบญั ชี ชื่อบญั ชี เลขที่บญั ชี หมวดบญั ชี มี 5 หมวด : หมวด 1 สินทรพั ย์ หมวด 2 หนี้สิน หมวด 3 ส่วนของเจ้าของ หมวด 4 รายได้ หมวด 5 ค่าใช้จ่าย

สนิ ทรัพยต์ ามแมบ่ ทการบญั ชี สินทรพั ย์ (Asset)ตามแมบ่ ทการบญั ชี หมายถึง ทรพั ยากรที่อย่ใู นความ ควบคมุ ของกิจการ ทรพั ยากรดงั กล่าวเป็นผลของเหตกุ ารณ์ในอดีต ซ่ึง กิจการคาดว่าจะได้รบั ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากทรพั ยากรนัน้ ใน อนาคต เช่น เงินสด (Cash) เงินฝากธนาคาร ลกู หนี้ (Account receivables) รถยนต์ อาคาร เครื่องใช้สานักงาน ท่ีดิน ลิขสิทธ์ิ สิทธิบตั ร ค่าความนิยม สมั ปทาน เครื่องหมายการค้า เป็นต้น

สนิ ทรพั ยต์ ามแมบ่ ทการบัญชี ประเภทของสินทรพั ย์ แบง่ ออก 2 ประเภท คือ สินทรพั ยห์ มนุ เวียน และสินทรพั ยไ์ ม่ ห1ม)นุ สเิวนียทนรพั ย์หมุนเวียน (Current Asset) หมายถึง สินทรพั ย์ท่ีมีสภาพคล่อง สามารถจะเปลี่ยนมาเป็ นเงินสด หรือขายหรือจะใช้หมดไปภายในเวลา 1 ปี หรือ น้อยกว่านัน้ ซึ่งเป็นไปตามการดาเนินธรุ กิจขององคก์ ร เช่น เงินสด (Cash)หรอื สินทรพั ยอ์ ่ืน ท่ีสามารถเปลี่ยนมาเป็นเงินสดได้โดยเรว็ เงินฝาก ธนาคาร ลูกหนี้การค้าและลูกหนี้อื่น และสินค้าคงเหลือ (Inventories) รวมทงั้ สินทรพั ยห์ มนุ เวียนอื่น (Other current assets) เป็นต้น

สินทรพั ยต์ ามแมบ่ ทการบญั ชี ประเภทของสินทรพั ย์ แบง่ ออก 2 ประเภท คือ สินทรพั ยห์ มนุ เวียน และสินทรพั ยไ์ ม่ ห2ม)นุสิเนวทียรนพั ยไ์ ม่หมุนเวียน (Non-Current Asset) หมายถึง สินทรพั ยท์ ่ีไม่สามารถ เปลี่ยนมาเป็ นเงินสดได้โดยเรว็ หรือเป็ นสินทรพั ยท์ ่ีกิจการมีไว้ใช้งานและมีอายุ การใช้งานนานเกินกว่า 1 ปี เช่น เงินลงทุนระยะยาว ท่ีดิน อาคาร และอุปกรณ์ นอกจากนัน้ ยงั อาจ มีสินทรพั ยท์ ่ีไม่มีตวั ตน เช่น ลิขสิทธ์ิ สิทธิบตั ร สมั ปทาน เป็นต้น และสินทรพั ยไ์ ม่หมุนเวียนอ่ืน ได้ด้วย โดยแต่ละรายการอาจ แยกยอ่ ยได้อีก

สินทรัพยต์ ามแมบ่ ทการบญั ชี ตวั อยา่ งท่ี 1 เมอ่ื วนั ที่ 1 มนี าคม 2558 นายพจน์ได้สารวจตนเองพบว่า มีทรพั ยส์ ินส่วนตวั ดงั นี้ เงินสด 100,000 บาท รถยนต์ 172,000 บาท อปุ กรณ์สานักงาน 200,000 บาท รวมทงั้ สิ้น 472,000 บาท หมายเหตุ : 1.ทรพั ยส์ ินดงั กลา่ วนี้ในทางบญั ชีเรียกวา่ “สินทรพั ย์ (Asset)” 2.จะเหน็ ได้วา่ นายพจน์มีสินทรพั ยส์ ่วนตวั ทงั้ สิ้นจานวน 472,000 บาท

สินทรัพยต์ ามแมบ่ ทการบัญชี ตวั อยา่ งที่ 2 ต่อไปนี้เป็นรายการสินทรพั ยข์ องรา้ นเสรีบริการ ซ่ึงมีนายเสรี เป็นเจา้ ของ เงินสด 100,000 บาท เงินฝากธนาคาร 60,000 บาท เคร่ืองตกแต่ง 80,000 บาท อาคาร 200,000 บาท รถยนต์ 400,000 บาท รวมทงั้ สิ้น 840,000 บาท คานวณสินทรพั ยห์ มนุ เวียน = 100,000 + 60,000 = 160,000 คานวณสินทรพั ยไ์ มห่ มนุ เวียน = 80,000 + 200,000 +400,000 = 680,000 รวมสินทรพั ยท์ งั้ สิ้น = 160,000 + 680,000 = 840,000

หนี้สินตามแมบ่ ทการบญั ชี หนี้สิน (Liability) ตามแม่บทการบญั ชี หมายถึง ภาระผกู พนั ใน ปัจจุบนั ของกิจการที่ต้องจ่ายชาระคืนแก่บุคคลภายนอกใน อนาคต ภาระผกู พนั ดงั กล่าวเป็ นผลของเหตุการณ์ในอดีตซึ่งการ ชาระภาระผกู พนั นัน้ คาดว่าจะส่งผลให้กิจการสูญเสียทรพั ยากรท่ี มีประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ เช่น เจ้าหนี้การค้า เงินกู้ เงินเบิกเกิน บญั ชี เจ้าหนี้จานองปรเปะเ็นภทตข้นองหนี้สิน แบง่ ออก 2 ประเภท คือ หนี้สินหมนุ เวียน และหนี้สินไมห่ มนุ เวียน

หนี้สินตามแมบ่ ทการบญั ชี หนี้สินหมนุ เวียน (Current Liabilities) หมายถึงหนี้สินที่ถงึ กาหนดชาระภายใน 12 เดือนนับจากวนั ที่ในงบแสดงฐานะการเงิน และกิจการคาดว่าจะชาระหนี้สินนัน้ คืน ภายในรอบระยะเวลาดาเนินงานปกติ มีลกั ษณะดงั นี้ 1)หนี้สินที่มีระยะเวลาการชาระคืนภายใน 12 เดือน หรือภายในรอบ ระยะเวลาการดาเนิ นงานตามปกติ ของกิ จการ 2)ชาระคืนด้วยสินทรพั ยห์ มนุ เวียน หรือ 3)การก่อหนี้สินระยะสนั้ อื่นแทน ตวั อยา่ งหนี้สินหมนุ เวียน ได้แก่ เจา้ หนี้การค้า (Accounts Payable) เจา้ หนี้ อ่ืน เงินก้ยู มื ระยะสนั้ จากสถาบนั การเงิน เงินเบิกเกินบญั ชีธนาคาร ตวั ๋ เงินจา่ ย เงิน ก้ยู ืมระยะสนั้ ภาษีเงินได้ค้างจ่าย และหนี้สินหมนุ เวียนอ่ืน เช่น ค่าใช้จา่ ยค้างจา่ ย รายได้รบั ลว่ งหน้า เป็ นต้น

หนส้ี ินตามแมบ่ ทการบญั ชี หนี้สินไมห่ มนุ เวียน (Non-Current Liabilities) คือ หนี้สินที่มีระยะเวลาการ ชาระเงิน นานเกินกว่า 1 ปี หรือเกินกว่ารอบระยะเวลาการดาเนิ นงาน ตามปกติของกิจการ หนี้สินไม่หมนุ เวียนอาจเกิดจากการก้ยู ืมเงินมาใช้ใน กิจการ เพื่อซื้อสินทรพั ยท์ ี่มีราคาสูง การแสดงหนี้สินไม่ หมนุ เวียนในงบแสดงฐานะการเงินจะเปิ ดเผยข้อมูลเก่ียวกบั ภาระผกู พนั และขอ้ ตกลงต่างๆ เช่น อตั ราดอกเบีย้ วนั ครบกาหนดชาระ ลกั ษณะของภาระผกู พนั ได้แก่ เงินก้ยู ืมระยะยาว ห้นุ กู้ เป็ นต้น ตวั อยา่ งหนี้สินไมห่ มนุ เวียน ได้แก่ เงินก้ยู ืมระยะยาว หนี้สินภาษีเงินได้รอ การตดั บญั ชี ภาระผกู พนั ผลประโยชน์พนักงาน ประมาณการหนี้สินระยะ ยาว และหนี้สิน ไมห่ มนุ เวียนอ่ืน

หน้ีสนิ ตามแมบ่ ทการบญั ชี ตวั อยา่ งที่ 1 นางเกศมณีเปิ ดรา้ นเสริมสวยได้ซือ้ อปุ กรณ์ 250,000 บาท เป็น เงินเช่ือ จากรา้ นบิวตี้ และก้ยู มื เงินจากธนาคารกรงุ ไทย เป็น ระยะเวลา 2 ปี มาลงทนุ ในกิจการเพิ่ม จานวน 80,000 บาท รายละเอียดหนี้สิน มีดงั นี้ เจ้าหนี้ – รา้ นบิวตี้ 250,000 บาท เงินกู้ - ธนาคารกรงุ ไทย 80,000 บาท คานวณหนี้สินหมนุ เวียน = 250,000 คานวณหนี้สินไมห่ มนุ เวียน = 80,000 รวมหนี้สินทงั้ สิ้น = 250,000 + 80,000 = 330,000

ส่วนของเจา้ ของตามแมบ่ ทการบญั ชี ส่วนของเจา้ ของ (Owner’s Equity) ตามแมบ่ ทการบญั ชี (ปรบั ปรงุ 2552) หมายถึง ส่วนได้เสียคงเหลือในสินทรพั ยข์ องกิจการ หลงั จาก หกั หนี้สินทงั้ สิ้นออกแล้ว กรรมสิทธ์ิท่ีเจ้าของกิจการมีในสินทรพั ย์ เรียกว่า สินทรพั ยส์ ทุ ธิ (สินทรพั ย-์ หนี้สิน) ลกั ษณะส่วนของเจ้าของกิจการแบง่ ได้ 3 ประเภท คือ 1) ส่วนของเจ้าของกิจการเจา้ ของคนเดียว 2) ส่วนของเจา้ ของกิจการห้างห้นุ ส่วน 3) ส่วนของเจ้าของกิจการบริษทั จากดั

ส่วนของเจ้าของตามแมบ่ ทการบญั ชี ตวั อยา่ งท่ี 1 ต่อไปนี้เป็นสินทรพั ยส์ ่วนตวั ของนายราชา ดงั นี้ เงินสด 100,000 บาท เงินฝากธนาคาร 100,000 บาท รถยนต์ 300,000 บาท อาคาร 300,000 บาท รวมสินทรพั ย์ 800,000 บาท นายราชามีสินทรพั ยท์ งั้ ส้ิน 800,000 บาท แสดงวา่ เขามีสิทธิใ์ นสินทรพั ย์ 800,000 บาท (สินทรพั ย์ สทุ ธิ) หรอื ส่วนของเจ้าของเท่ากบั 800,000 บาท สรปุ สินทรพั ย์ 800,000 = ส่วนของเจ้าของ 800,000 บาท

แบบฝกึ หดั หลงั เรยี นรู้ เมอื่ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2560 รา้ นเสรีการค้า มีสินทรพั ยแ์ ละหนี้สิน ดงั นี้ เงินสด 120,000 บาท ลกู หนี้การค้า 35,000 บาท อาคาร ที่ดิน และอปุ กรณ์ 600,000 บาท เครือ่ งตกแต่ง 80,000 บาท เจ้าหนี้การค้า 140,00 บาท เงินเบิกเกินบญั ชี 400,000 บาท ให้ทา 1. คานวณสินทรพั ยข์ องรา้ นเสรีการค้า 2. คานวณหนี้สินของรา้ นเสรีการค้า 3. คานวณส่วนของเจ้าของรา้ นเสรีการค้า