ผักกระเฉด

องคค์ วำมรู้ เรื่องกำรปลกู ผกั สวนครวั ในโครงการ ผกั สวนครู ผักกระเฉด Water mimosa โดย สำนักงำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั จงั หวดั พังงำ

กำรปลูกผักกระเฉด กำรปลูกทเี่ หมำะสม ผักกระเฉดเป็นพชื ท่ีสามารถปลูกได้ตลอดทงั้ ปี เป็นพืช ที่เติบโตไดด้ ีเฉพาะในแหลง่ น้าขัง ไมส่ ามารถปลูกบนบกในดนิ ที่ไม่มีน้าขังได้ ผักกระเฉดเป็นพืชท่ีไวต่อแสง ซ่ึงมีผลต่อการ เติบโตของยอด และล้าต้นโดยตรง โดยผักกระเฉดจะเติบโต แทงยอดมากในช่วงฤดูร้อน มีนาคม-พฤษภาคม ท่ีมีช่วง กลางวันยาว และจะเติบโตได้ดีลดลงเล็กน้อยในช่วงฤดูฝน แต่ในชว่ งฤดูหนาว เดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ ผักกระเฉด จะไม่ค่อยเติบโตหรือแทงยอดใหม่ ยอดส้ันหยิกงอ ไมน่ ่ารับประทาน

วธิ ีปลกู ผกั กระเฉด 1. กำรปลกู ในแปลงนำ้ ตน้ื วิธีนี้คล้ายกับการท้านา ด้วยการปลูกในโคลนตมท่ีมี น้าขังสูงประมาณ 25-35 ซม. หรือบางพ้ืนให้น้าขังสูงกว่า 50 ซม. เตรียมแปลงด้วยการไถกลบดิน และหมกั วชั พชื ให้เนา่ เหมอื นกับการไถเทอื กท้านา หลังจากนั้น น้าผักกระเฉดตัดให้ มีความยาวประมาณ 40-50 ซม. ซ่ึงข้ึนอยู่กับระดับน้าที่ขัง ในแปลง ก่อนปักด้าลงโคลนให้แน่น ลึก 5-7 ซม. โดยต้องให้ ส่วนยอดโผล่น้า 15-20 ซม. เป็นอย่างต่้า ระยะห่างระหว่าง ต้นประมาณ 1.5-2.0 เมตร แต่ละจุดใช้ต้นพันธ์ุ 3-5 ต้น หลังจากท่ีเร่ิมแทงยอดใหม่ ให้คอยเขี่ยยอดเพ่ือไม่ให้ยอด เกยกนั 2-3 ครงั้ /เดอื น

2. กำรปลูกลอยน้ำในบ่อลึก/กำรเล้ียงผักกระเฉด การปลูกลอยในบ่อน้าลึก หรือ อาจเรียกว่า การเลี้ยงผัก กระเฉด เพราะไม่ใช้วิธีการปลูก ซ่ึงนิยมเลี้ยงในบ่อน้าสาธารณะ ตามบ่อเก็บน้า อ่างเก็บน้าหรือตามพื้นที่ว่างของแม่น้าล้าคลอง เนื่องจากเกษตรกรจะไม่ใช้วิธีน้ีในบ่อลึกของตนเอง เพราะบ่อ ขนาดใหญ่สามารถท้าการประมงอาชีพอน่ื ที่คุ้มค่ากว่า หากมีการ เล้ียงก็เพื่อไว้รับประทานหรือเป็นอาชีพเสริมเท่านั้นการปล่อย เล้ียงจะใช้ต้นผักกระเฉด 4-6 ต้น มัดเกาะกับไม้ค้ายันท่ีปักในน้า เพื่อให้ต้นผักกระเฉดลอยติดกับท่ีไม่ไหลตามกระแสน้าหรือออก ห่างจากจดุ ทีก่ ้าหนด ระยะหา่ งของกอท่เี ลย้ี งประมาณ 1-2 เมตร

วิธีปลูกให้นมขำว การเลี้ยงในแปลงน้าต้ืนที่มีน้านิ่ง เกษตรกรจะมีเทคนิค ทชี่ ่วยใหน้ มตน้ ผกั กระเฉดมสี ีขาวสวย และยอดอวบ ด้วยการ เลย้ี งแหนร่วมด้วย แหนนจ้ี ะไปเกาะที่นมผักกระเฉดหรือยอด อ่อนซึ่งจะช่วยให้นมมีสีขาวสวยมากข้ึน แต่ท้ังนี้ ต้องปล่อย แหนในปริมาณท่ีพอเหมาะ และต้องคอยก้าจัดออกทุกเดือน เพราะหากมีจ้านวนมากจะท้าให้เกิดการแพร่กระจาย และ ระบาดในแหล่งน้าใกลเ้ คียงได้

วธิ ปี ลกู ให้ยอดไม่มนี มติด เทคนคิ นใ้ี ช้เพื่อไมใ่ หย้ อดเกิดนมหุ้มติด โดยเฉพาะในส่วน ยอดท่ีใช้รับประทาน ด้วยการรวบต้นผักกระเฉด 5-8 ต้น มัดกับไม้ไผ่ตามความยาวของล้าต้น โดยเว้นไม่รัดเชือกส่วน ปลายยอด 10-15 ซม. เพื่อให้ปลายยอดชูขึ้นใกล้ผิวน้า ประมาณ 10-15 ซม. จากนั้น จับกดให้จมน้าท้ังล้า โดยห้าม ให้ยอดโผล่น้า แล้วใช้ไม้ตอกปักยึดไว้ ท้ังนี้ วิธีน้ีจะใช้ได้ผล ในกรณีที่ระดับน้าไม่ลึกมากเท่านั้น แต่หากท้าในระดับน้า ทลี่ กึ มาก อาจทา้ ใหล้ ้าต้นเนา่ ตายได้

กำรใส่ปยุ๋ 1. กำรปลกู ในแปลงนำ้ ตน้ื ในแปลงน้าต้ืนจะมนี ้าขังไม่มาเหมอื นการปลกู ลอยในบ่อ น้าลึก ดังนั้น ปริมาณปุ๋ยที่ให้จะไม่มากนัก โดยหว่านปุ๋ย หลังจากปลูกแล้ว 1-2 อาทิตย์ ปุ๋ยที่ใช้จะเป็นสูตร 12-12-6 หรือ อัตราท่ีให้ 10-20 กก./ไร่ ร่วมกับปุ๋ยคอก โดยเฉพาะ ปุ๋ยคอกจากมูลไก่หรือมูลนกจะย่ิงดี เพราะไนโตรเจนมากกว่า มูลโคกระบือ อัตราที่หว่าน 200-300 กก./ไร่ โดยจะไม่หว่าน มาก เพราะอาจทา้ ให้น้าเน่าได้ 2. กำรปลูกลอยน้ำในบ่อลึก การปลูกในบ่อน้าลึกที่เป็นน้าไหล เกษตรกรจะไม่หว่าน ปุ๋ย เพราะปุ๋ยจะไหลตามน้าไปหมด ไม่ท้าให้เกิดประโยชน์ แกผ่ กั กระเฉด แต่หากน้าน่ิง เกษตรกรบางรายอาจมกี ารหวา่ น ปุ๋ยร่วมด้วย ใช้ปุ๋ยคอกในอัตราเดียวกันหรือมากกว่าในแบบ การปลกู ในแปลงนา้ ตน้ื

กำรเกบ็ เกี่ยว กำรเก็บยอดออ่ น หลังจากการปลูกแล้ว 15-20 วัน จะสามารถเก็บยอดได้ ซ่ึงต้องทยอยเก็บเป็นแปลงๆไป และเว้นช่วงห่างของการเก็บ ประมาณ 10-15 วัน ส้าหรับการเก็บคร้ังต่อไป ส่วนการเก็บ ในบ่อน้าลึกน้ัน โดยทั่วไปจะมีช่วงการเก็บยอดที่นานกว่า ซึ่งใช้เวลาประมาณ 30-50 วัน หลังการปล่อยเล้ียง และมี ระยะเกบ็ ในครั้งต่อไปประมาณ 30-40 วัน เน่อื งจาก การเล้ียง แบบนี้ ผักกระเฉดจะได้รับสารอาหารที่น้อยกว่าการปลูกใน แปลงน้าตื้น การเก็บยอดในแปลงน้าต้ืนนั้นท้าได้ง่าย และ สะดวกกว่าบ่อน้าลึก โดยสามารถเดินลงเก็บในแปลงได้เลย ส่วนการเลี้ยงในบ่อน้าลึกมักใช้เรือหรือต้องลอยน้าหรือเดิน ในน้าลึกเขา้ เก็บซึง่ ล้าบากมาก

การเก็บควรเกบ็ ในชว่ งเช้าตรู เน่อื งจากยอดผักกระเฉดจะเต่งตึง คล่ียอดอ่อนออกสวยงาม โดยอาจใช้มือเด็ดหรือใช้มีดตัด แตท่ ัว่ ไปเกษตรกรมกั ใชม้ อื เด็ด เพราะลา้ ต้นหรือยอดผักกระเฉด สามารถเด็ดดว้ ยมือไดง้ า่ ยความยาวในการเดด็ ยอดที่ 20-30 ซม. ส้าหรับน้ามาประกอบอาหารเอง ส่วนการเก็บเพ่ือจ้าหน่าย เรามักพบเกษตรกรตัดยอดผักกระเฉดยาว 50-80 ซม. บรรจุใส่ถุง แต่ละถุงมีประมาณ 25-30 มัด แต่ละมัดมี 10-15 ต้น ท้ังนี้ การที่ตัดยอดยาว อาจเป็นเพราะแปลงปลูกหรือเลี้ยง มีระยะการเก็บที่ค่อนข้างนาน ซ่ึงมักเป็นกับกอผักเกษตร ที่กอใหญ่ และเป็นแปลงปลูกที่มีพื้นท่ีมาก ท้าให้ผักกระเฉด เตบิ โตได้ยาวในชว่ งเว้นการเก็บ ดังน้ัน จึงต้องตัดยอดให้มีความ ยาวมากไว้ก่อน เพื่อง่ายต่อการจัดการ และกระตุ้นให้ ผกั กระเฉดแทงยอดใหมท่ ีม่ ากข้ึน

ที่มา https://puechkaset.com/%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B 8%81%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80 %E0%B8%89%E0%B8%94/ http://topicstock.pantip.com/jatujak/topicstock/2010/07/J9 472722/J9472722.html