บทที่ 1 เศรษฐศาสตร์

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 กลไกราคาในระบบเศรษฐกจิ

กลไกราคาในระบบเศรษฐกิจ ตลาดในระบบเศรษฐกจิ กลไกราคา การกาํ หนดราคาในระบบเศรษฐกจิ



ความหมายของตลาด ตลาด หมายถึง การท่ีผซู้ ้ือและผขู้ าย มีทางติดต่อกนั ไดโ้ ดยสะดวก จนสามารถ ทาํ การแลกเปลี่ยนซ้ือขายสินคา้ กนั ได้ ความหมายนัยที่ 1 ความหมายนัยที่ 2 สถานท่ีท่ีมีผซู้ ้ือผขู้ ายมาติดต่อ การติดต่อระหวา่ งผซู้ ้ือกบั ผขู้ าย เช่น ทาํ การซ้ือขายกนั เช่น ตลาดท่าเตียน ทางจดหมาย โทรศพั ท์ โทรสาร ตลาดหวั รอ เป็นตน้ คอมพวิ เตอร์ เป็นตน้

ลกั ษณะโดยทว่ั ไปของตลาด แบ่งตามชนิดสินค้า แบ่งตามลกั ษณะ การขายสินค้า • ตลาดสินคา้ เกษตร • ตลาดขายส่ง • ตลาดสินคา้ อุตสาหกรรม • ตลาดขายปลีก • ตลาดบริการ การแบ่งตลาด แบ่งตามลกั ษณะ แบข่งอตงากมาวรตั ใถชุ้ปสิรนะคส้างค์ การแข่งขนั ท่มี ีอยู่ในตลาด • ตลาดสินคา้ ผบู้ ริโภค • ตลาดแขง่ ขนั สมบูรณ์ • ตลาดปัจจยั การผลิต • ตลาดแขง่ ขนั ไม่สมบูรณ์ • ตลาดเงินและตลาดทุน

ตลาดแข่งขนั สมบูรณ์ มีผซู้ ้ือและผขู้ าย จาํ นวนมาก หน่วยธุรกิจ ลกั ษณะของ สินคา้ ท่ีซ้ือขายมี เขา้ -ออกจากธุรกิจ ตลาดแข่งขนั ลกั ษณะเหมือนกนั การคา้ โดยเสรี สมบูรณ์ ทุกประการ การติดต่อซ้ือขาย ผซู้ ้ือและผขู้ าย ตอ้ งกระทาํ โดย รู้สภาพการณ์ใน สะดวก ตลาดอยา่ งดี

ตลาดแข่งขนั สมบูรณ์ ข้อดี • ผผู้ ลิตผลิตสินคา้ อยา่ งมีประสิทธิภาพสูงสุด เพ่ือใหต้ น้ ทุนต่าํ ท่ีสุด การแขง่ ขนั กระตุน้ ใหม้ ีผผู้ ลิตรายใหม่เขา้ มาแข่งขนั • ผบู้ ริโภคไดร้ ับความพอใจสูงสุดในการเลือกซ้ือสินคา้ และบริการ • การจดั สรรทรัพยากรมีประสิทธิภาพ การกระจายรายไดค้ อ่ นขา้ งเสมอภาค ข้อเสีย • ในระยะยาวผผู้ ลิตจะไดก้ าํ ไรนอ้ ยมากหรือไดเ้ ท่าทุนเท่าน้นั • ไม่มีการแข่งขนั ระหวา่ งผผู้ ลิตอยา่ งแทจ้ ริง • ผผู้ ลิตไม่มีการลงทุนจาํ นวนมาก เพราะไดก้ าํ ไรนอ้ ย

ตลาดแข่งขนั ไม่สมบูรณ์ ตลาด ตลาดที่ผซู้ ้ือ ก่ึงแขง่ ขนั มีลกั ษณะ ก่ึงผกู ขาด ก่ึงผกู ขาด ด้านผู้ขาย ตลาด ด้านผู้ซื้อ ตลาดที่มี ท่ีมีผขู้ าย ผซู้ ้ือ นอ้ ยราย นอ้ ยราย ตลาด ตลาดท่ีมี ผกู ขาด ผซู้ ้ือ รายเดียว

ตลาดแข่งขนั ไม่สมบูรณ์ ข้อดี • สามารถควบคุมการบริโภคและการใหส้ วสั ดิการได้ • สามารถควบคุมสภาพแวดลอ้ มได้ • เป็นผลดีต่อการผลิตสินคา้ พ้นื ฐานทางเศรษฐกิจ • เป็นการสร้างแรงจูงใจใหภ้ าคเอกชน ข้อเสีย • การจดั สรรทรัพยากรไม่เป็นธรรม • ส่งผลกระทบต่อการบริโภค • มีการแข่งขนั นอ้ ย



อปุ สงค์ ความหมายของอปุ สงค์ ปริมาณสินคา้ และบริการท่ีผบู้ ริโภคตอ้ งการและสามารถซ้ือสินคา้ ในระยะเวลาหน่ึง ณ ระดบั ราคาต่างๆ ของสินคา้ และบริการชนิดน้นั

อปุ สงค์ ราคา ปริมาณ กฎของอุปสงค์ ถา้ ราคาสินคา้ และบริการเพ่มิ ข้ึน ความตอ้ งการซ้ือจะลดลง ถา้ ราคาสินคา้ และบริการลดลง ความตอ้ งการซ้ือจะเพิ่มข้ึน ราคาสินคา้ และความตอ้ งการซ้ือสินคา้ มีความสมั พนั ธใ์ นทิศทางตรงขา้ มกนั

อปุ สงค์ จาํ นวนประชากร ราคาสินคา้ ตวั กาํ หนด รายได้ อุปสงค์ การศึกษาและ การโฆษณา การเปลี่ยนแปลง ของฤดูกาล

อปุ สงค์ การเปลย่ี นแปลงปริมาณอปุ สงค์ เป็ นการเปลี่ยนแปลงปริ มาณการซ้ือที่เกิดจากการเปล่ียนแปลงราคา

อุปสงค์ การเปลย่ี นแปลงระดบั อปุ สงค์ เป็นการเปลี่ยนแปลงความตอ้ งการซ้ือ ในขณะท่ีราคาสินคา้ และบริการยงั คงเดิม แต่เป็นผลมา จากปัจจยั ต่างๆ เช่น รายได้ จาํ นวนประชากร ฤดูกาล การโฆษณา มีผลใหป้ ริมาณซ้ือเพิ่มข้ึน หรือลดลง

อปุ ทาน ความหมายของอปุ ทาน ปริมาณสินคา้ และบริการที่ผผู้ ลิตพร้อมที่จะผลิตออกขาย ณ ระดบั ราคาต่างๆ ภายในระยะเวลาที่กาํ หนด

อปุ ทาน ราคา ปริมาณ กฎของอปุ ทาน ถา้ ราคาสินคา้ และบริการเพ่ิมข้ึน ผผู้ ลิตจะผลิตสินคา้ ออกมาขายเพ่มิ ข้ึน ถา้ ราคาสินคา้ และบริการลดลง ผผู้ ลิตจะผลิตสินคา้ ออกมาขายลดลง ราคาสินคา้ และความตอ้ งการขายสินคา้ มีความสมั พนั ธใ์ นทิศทางเดียวกนั

อปุ ทาน เป้าหมายของธุรกิจ การเปล่ียนแปลงของ เทคนิคการผลิต ราคาสินคา้ ตวั กาํ หนด อุปทาน ราคาปัจจยั การผลิต สภาพดินฟ้าอากาศ จาํ นวนผผู้ ลิต หรือผขู้ าย

อปุ ทาน การเปลย่ี นแปลงปริมาณอุปทาน เป็ นการเปลี่ยนแปลงปริ มาณการผลิตที่เกิดจากการเปล่ียนแปลง ของราคาสินคา้ โดยใหป้ ัจจยั อ่ืนๆ ท่ีไม่ใช่ราคาคงท่ี

อปุ ทาน การเปลยี่ นแปลงระดบั อปุ ทาน เป็นการเปล่ียนแปลงปริมาณการผลิต ในขณะท่ีราคาและบริการยงั คงเท่าเดิ ซ่ึงเป็นไดท้ ้งั เพิม่ ข้ึนและลดลง สาเหตุอาจมาจากการเปลี่ยนแปลงของปัจจยั อ่ืนท่ีมิใช่ราคาของสินคา้ ชนิดน้นั



หลกั การกาํ หนดราคา ราคา อุปทานส่วนเกิน จุดดุลยภาพ (E) อุปสงคส์ ่วนเกิน ปริมาณ จุดดุลยภาพ (อุปสงค์ = อุปทาน) ราคาพอดี สินคา้ ขายหมด เหนือจุดดุลยภาพ (อุปทานส่วนเกิน) ราคาสินคา้ สูง สินคา้ เหลือ ใตจ้ ุดดุลยภาพ (อุปสงคส์ ่วนเกิน) ราคาสินคา้ ต่าํ สินคา้ ขาดตลาด

การปรับและเปลย่ี นแปลงราคาสินค้าและบริการ ความต้องการของผู้บริโภคเปลย่ี นแปลงไปและความต้องการผลติ คงที่ ทาํ ใหร้ าคาและปริมาณสินคา้ ที่ซ้ือขายเปลี่ยนแปลงไปทางเดียวกบั ความตอ้ งการบริโภค คือ ถา้ ความ ตอ้ งการบริโภคเพิ่มข้ึน ราคาและปริมาณสินคา้ ที่ซ้ือขายจะเพม่ิ ข้ึน หรือถา้ ความตอ้ งการบริโภคลดลง ราคาและปริมาณท่ีซ้ือขายจะลดลง

การปรับและเปลย่ี นแปลงราคาสินค้าและบริการ ความต้องการบริโภคคงทแ่ี ละความต้องการผลติ เปลย่ี นแปลงไป ในกรณีที่อุปสงคอ์ ยคู่ งที่และอุปทานเปล่ียนแปลงไป ปริมาณสินคา้ ท่ีซ้ือขายจะเปลี่ยนแปลงไป ในทางเดียวกบั อุปทาน แต่ราคาจะเปลี่ยนแปลงไปในทางตรงกนั ขา้ ม เช่น ปี น้ีการผลิตทุเรียนเพิม่ ข้ึน ปริมาณการซ้ือขายจะเพมิ่ ข้ึน แต่ราคาทุเรียนจะลดลง

การปรับและเปลยี่ นแปลงราคาสินค้าและบริการ ความต้องการบริโภคและความต้องการผลติ เปลย่ี นไปพร้อมกนั ตามสภาพความเป็นจริง อุปสงคแ์ ละอุปทานจะเปลี่ยนแปลงไปพร้อมๆ กนั เช่น ถา้ สภาพดินฟ้าอากาศเปล่ียนแปลงไป การผลิตขา้ วในประเทศลดลง ผบู้ ริโภคคาดวา่ ขา้ วจะข้ึน ราคา จึงพยายามซ้ือขา้ วกกั ตุนไว้ ส่วนพอ่ คา้ เมื่อเห็นวา่ อุปทานของขา้ วนอ้ ย คนตอ้ งการซ้ือ เพิ่ม กพ็ ยายามเกบ็ กกั ตุนขา้ วเพอื่ หวงั ผลกาํ ไรในอนาคต ในกรณีน้ีอุปทานของขา้ วจะลดลง แต่อุปสงคใ์ นขา้ วจะเปล่ียนแปลงไป

การกาํ หนดราคาในทางปฏิบตั ิ สภาวะทางเศรษฐกิจ การแข่งขนั ของตลาด ปัจจยั ทค่ี วรคาํ นึงในการ กาํ หนดราคาในทางปฏบิ ัติ ตน้ ทุนการผลิต และการจาํ หน่าย กลุ่มเป้าหมาย

การกาํ หนดราคาในทางปฏบิ ตั ิ วธิ ีที่ 1 การกาํ หนดราคาโดยกาํ หนดส่วนบวกเพมิ่ เข้าไปกบั ต้นทุน สูตร ราคาขายสินคา้ = ตน้ ทุนท้งั หมดเฉล่ียต่อหน่วย (1+ส่วนบวกเพิม่ จากตน้ ทุน)

การกาํ หนดราคาในทางปฏบิ ตั ิ

การกาํ หนดราคาในทางปฏิบัติ ขายสินคา้ ใหก้ บั ลูกคา้ แต่ละรายราคาไม่เท่ากนั ในสินคา้ ชนิดเดียวกนั วธิ ีท่ี 3 การกาํ หนดราคาขาย ให้ต่างกนั ขายสินคา้ ใหล้ ูกคา้ แต่ละราย ขายสินคา้ ใหก้ บั ลูกคา้ แต่ละคน ไม่เท่ากนั จาํ นวนราคาไม่เท่ากนั