นาย ธวัชชัย กินตาว ห้อง 2 เลขที่ 20

พน้ื ฐานวสั ดงุ านชา่ ง อตุ สาหกรรม

วสั ดชุ า่ งอตุ สาหกรรม หมายถงึ วสั ดทุ นี่ ามาใชใ้ นงานการผลติ งานซอ่ มบารงุ หรอื ชน้ิ สว่ นผลติ ภณั ฑ์

วสั ดชุ า่ ง มแี หลง่ กาเนดิ 2แหลง่ คอื วสั ดจุ ากธรรมชาติ วสั ดสุ งั เคราะห์

วสั ดุจากธรรมชาติ คอื วัสดุท่ีมนุษยน์ ามา ผ่า น ก ร ะ บ ว น ก า ร ต่า ง ๆ จ น น า ม า ใ ช ง้ า น ไ ด ้ แ ต่ ที่ ส า ค ัญ ก า ร น า ม า ใ ช้ น ้ัน ไ ม่ ไ ด้ เปลยี่ นแปลงโครงสรา้ งโมเลกลุ เชน่ แรต่ า่ ง ๆ ไม ้ , ขนสัตว์ , ใยไหม เสน้ ใยพืช, เปลือก หอย , ดนิ เหนยี ว , หนิ ,ทราย ฯลฯ

วสั ดสุ งั เคราะห์ คอื การนาวัสดทุ เี่ กดิ ขนึ้ ตาม ธ ร ร ม ช า ติ ม า ผ่ า น ก ร ะ บ ว น ก า ร ท า ง วทิ ยาศาสตร์ ทาใหเ้ กดิ วสั ดใุ หมข่ นึ้ มาทดแทน วัสดธุ รรมชาติ ซง่ึ มคี ณุ สมบัตทิ ใี่ กลเ้ คยี งหรอื ดกี วา่ วสั ดเุ ดมิ เชน่ ยางสงั เคราะห,์ พลาสตกิ , แกว้ , โฟม, กระเบอ้ื ง

กระบวนการนาแรธ่ าตตุ า่ ง ๆ มาใชง้ านแบง่ ได้ 4 ขนั้ ตอน คอื ขนั้ ตอนท่ี 1 การสกดั เอาแรธ่ าตอุ อกมาจากธรรมชาติ (Mining) ขนั้ ตอนท่ี 2 การแตง่ แร่ (Jigging) ขนั้ ตอนท่ี 3 การถลงุ แร่ (Smelting) ขนั้ ตอนท่ี 4 การแปรรปู (Processing)

ขนั้ ตอนท่ี 1 การสกดั เอาแรธ่ าตอุ อกมาจากธรรมชาติ (Mining) คอื กระบวนการเจาะหรอื ขดุ เอาสนิ แรข่ นึ้ มา ไมว่ า่ จะเป็ นบนดนิ ใตด้ นิ หรอื ในน้าก็ตาม เมอื่ ไดส้ นิ แร่แลว้ แตก่ ็ยังมสี ง่ิ เจอื ปนทป่ี ะปนอยู่ ตอ้ งนา แรไ่ ปในขนั้ ตอ่ ไป

ข้ันตอนท่ี 2 การแต่งแร่ (Jigging) สินแร่ที่ได้จากการทาเหมืองอาจมีขนาดใหญ่มากกว่า 1 เมตร ดงั น้นั เพ่ือให้สามารถสกัดโลหะออกได้ง่ายจึงต้องบดย่อยแร่ให้มีขนาดเล็ก การนาแร่ที่ผ่านการบดในแต่ละ ข้นั ตอนมาร่อนดว้ ยตะแกรงเพื่อคดั ขนาดแร่ให้มีความสม่าเสมอกนั และกาจดั สารปนเป้ื อนหรือสารมลทิน ออกจากแร่ โดยมีจุดประสงคเ์ พอื่ ใหไ้ ดแ้ ร่ที่มีปริมาณโลหะมากข้ึนหรือมีความเขม้ ขน้ สูงข้ึน

ขั้นตอนที่ 3 การถลุงแร่ (Smelting) คือ การสกัดโลหะออกจากแร่เป็นกระบวนการท่ี สาคัญเพือ่ แยกเอาโลหะทตี่ ้องการออกจากสินแร่

ข้ันตอนท่ี 4 การแปรรูป (Processing) คือ การแปรรูปเหล็กกลา้ ที่ไดห้ ลอมเพ่ือให้ได้ รูปร่างและขนาดท่ีต้องการ นอกจากน้ียงั เป็ นการปรับปรุงคุณสมบัติเชิงของผลิตภัณฑ์ เหลก็ กลา้ อีกดว้ ย

ในงานอตุ สาหกรรม ได้แบ่งวสั ดุช่างออกเป็ น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คอื โลหะ อโลหะ



คณุ สมบตั ขิ องโลหะ 1 นาความรอ้ นและนาไฟฟ้ าไดด้ ี 2 เคาะจะมเี สยี งดงั กงั วาน 3 ทนตอ่ การทบุ ตหี รอื ขนึ้ รปู ไดด้ ี 4 ผวิ ขดั เป็ นมนั วาว 5 จดุ หลอมเหลวสงู 6 คงทน เสอ่ื มสลายผพุ งั ยาก 7 ความถว่ งจาเพาะสงู 8 ในสภาวะปกตเิ ป็ นของแข็ง (ยกเวน้ ปรอท)

อโลหะ

คณุ สมบตั ขิ องอโลหะ 1 นาความรอ้ นและไฟฟ้ าไมด่ ี 2 เคาะไมม่ เี สยี งดงั กงั วาน 3 ไมท่ นตอ่ การทบุ ตหี รอื ขน้ึ รปู ไมไ่ ด้ 4 ผวิ หยาบไมม่ นั วาว 5 จดุ หลอมเหลวตา่ 6 เสอื่ มสลายผพุ งั งา่ ย 7 ความถว่ งจาเพาะตา่ 8 ทอี่ ณุ หภมู ปิ กตมิ สี ภาวะทงั้ 3 สถานะ

คาถามทบทวนบทเรยี น 1. วสั ดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม หมายถงึ อะไร

2. วสั ดชุ า่ งอตุ สาหกรรมมแี หลง่ ทม่ี า 2 แหลง่ คอื อะไร พรอ้ มบอกความหมาย วสั ดธุ รรมชาติ คอื วสั ดงุ านชา่ งอตุ สาหกรรม วสั ดทุ มี่ นุษยน์ ามาผา่ นขบวนการตา่ ง ๆ จนสามารถนามาใชง้ านได ้ การนามาใชง้ านนัน้ ไมไ่ ดเ้ ปลยี่ นแปลงโครงสรา้ ง โมเลกลุ วสั ดสุ งั เคราะห์ คอื การนาวสั ดธุ รรมชาตมิ าผา่ นขบวนการทางวทิ ยาศาสตรโ์ ดย การเกดิ ปฏกิ ริ ยิ าทางเคมเี พอื่ แลกเปลยี่ นโครงสรา้ งของโมเลกลุ ทาใหเ้ กดิ วสั ดุ ขน้ึ มาใหมท่ ดแทนวสั ดธุ รรมชาติ จะมคี ณุ สมบตั ทิ ใ่ี กลเ้ คยี งหรอื ดกี วา่ วสั ดุ ธรรมชาติ

3. กระบวนการขนั้ ตอนทจ่ี ะนาแรม่ าใชง้ านมกี ข่ี นั้ ตอนอะไรบา้ ง กระบวนการขนั้ ตอนการนาแรธ่ าตุ ตา่ ง ๆ มาใชง้ านแบง่ ได ้ 4 ขนั้ ตอน คอื ขนั้ ตอนที่ 1 การสกดั เอาแรธ่ าตอุ อกมาจากธรรมชาติ ขนั้ ตอนท่ี 2 การแตง่ แร่ ขนั้ ตอนที่ 3 การถลงุ แร่ ขนั้ ตอนท่ี 4 การแปรรปู

4. ประเภทวสั ดชุ า่ งอตุ สาหกรรมแบง่ ออกได้ กป่ี ระเภท อะไรบา้ ง ในงานอตุ สาหกรรมแบง่ วัสดอุ อกเป็ น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คอื 1. โลหะ คอื วสั ดทุ ไี่ ดจ้ ากการถลงุ สนิ แรต่ า่ ง ๆ 2. อโลหะ วสั ดชุ นดิ หนงึ่ ทใ่ี ชใ้ นงานอตุ สาหกรรม แตไ่ มใ่ ชโ่ ลหะซง่ึ คณุ สมบตั สิ ว่ นใหญจ่ ะมคี วามตรงขา้ มกบั วสั ดโุ ลหะโดยสนิ้ เชงิ