ลำดับเหตุการณ์สำคัญ สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน

• พระราชกฤษฎกี าจดั วางระเบียบราชการส�านกั งานและกรม ในส�านกั นายกรฐั มนตรี พ.ศ. ๒๔๗๖ โดย มาตรา ๘ ของกฎหมายฉบับน ี้ ได้แบง่ ส่วนราชการของคณะกรรมการตรวจเงนิแผน่ ดนิ ออกเปน็ ๓ สว่ น ไดแ้ ก ่ สา� นกั งานเลขานกุ าร กองตรวจเงินแผ่นดิน สว่ นกลาง และกองตรวจเงนิแผ่นดนิ สว่ นภมู ภิ าคที่มา:สา� เนาภาพถ่ายจากราชกจิ จานุเบกษา ๕๑

• เงนิ เดอื นของ คณะกรรมการตรวจเงิน แผ่นดนิ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๔๗๗ ท่ีมา: ส�าเนาภาพถา่ ย จากราชกิจจานุเบกษา • แจ้งความต้งั กรรมการ ตรวจเงนิ แผน่ ดิน ซึ่งเปน็ กรรมการตรวจเงินแผน่ ดนิ ชุดแรก พ.ศ. ๒๔๗๖ ทมี่ า: ส�าเนาภาพถ่าย จากราชกจิ จานุเบกษา๕๒ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• แจง้ ความต้งั กรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ซึ่งเปน็กรรมการตรวจเงินแผ่นดินชุดแรก พ.ศ. ๒๔๗๖ มีหลวงวรพากยพ์ ินจิ (วินท์ อัศวนนท์) เป็นกรรมการและเลขาธิการทมี่ า:สา� เนาภาพถา่ ยจากราชกิจจานเุ บกษา พ.ศ. ๒๔๗๖ คณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดนิ กา� หนดเครอื่ งหมายการตรวจบัญชี ใบเสรจ็ ใบส�าคัญ และหลกั ฐานต่าง ๆ เปน็ ครงั้ แรก พ.ศ. ๒๔๗๗ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินเร่ิมต้นโครงการนักศึกษาฝึกหัดการตรวจสอบบัญชี ภายในคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน โดยในปีแรกมีนักศึกษาจากมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตรม์ าฝกึ หดั การตรวจสอบบัญชี จ�านวน ๘๐ คน และตอ่ มาไดร้ บั บรรจุเปน็ ขา้ ราชการวิสามัญ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดนิ บรรจุขา้ ราชการหญิง จา� นวน ๔ คน เป็นครั้งแรกท่มี ี การรับขา้ ราชการหญงิ เขา้ ท�างานตรวจเงินแผ่นดนิ ๕๓

หลวงด�าริอิศรานุวรรต เรียบเรียงประวัติคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินข้ึนเพ่ือเป็นทร่ี ะลกึ ในงานพธิ ถี วายพระกฐนิ พระราชทาน ณ วดั สม้ เกลย้ี ง จงั หวดั นนทบรุ ี นบั เปน็ การเรยี บเรยี งประวตั กิ ารตรวจเงนิ แผน่ ดินไทยเปน็ ครัง้ แรกพ.ศ. ๒๔๗๘ • บญั ชพี ระกฐนิ พระราชทาน พ.ศ. ๒๔๗๗ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินช้ีแจง ซ่งึ คณะกรรมการตรวจเงินวัตถุประสงค์โดยย่อของการตรวจเงิน แผ่นดินได้ท�าบญุ แผน่ ดนิ ๔ ประการ ไดแ้ ก่ (๑) รายจา่ ย พระกฐินพระราชทาน เป็นไปตามข้อบังคับหรือระเบียบของ ณ วดั สม้ เกลีย้ ง กระทรวงการคลังหรือไม่ (๒) รายรับ จงั หวัดนนทบุร ีเป็นไปตามกฎหมายหรือกฎข้อบังคับ ท่ีมา:ใด ๆ หรือไม่ (๓) ทั้งรายรับและ สา� เนาภาพถา่ ยรายจ่ายเป็นไปตามความจริงและตาม จากราชกิจจานุเบกษางบประมาณหรอื ไม่ เพราะเหตุใด และ • หนังสอื ประวตั ิ(๔) ทรัพยส์ ินทมี่ อี ยู่ถูกต้องเพยี งไร คณะกรรมการตรวจเงิน แผ่นดิน โดย หลวงดา� ริอิศรานวุ รรต พิมพแ์ จกในงานพระกฐนิ พระราชทานพ.ศ. ๒๔๗๙คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ เสนอรายงานของคณะกรรมการฯ ตอ่ สภาผแู้ ทนราษฎรเป็นคร้ังแรก ตามรายงานผลการตรวจงบปีรายรับรายจ่ายของแผ่นดินประจ�าปี พ.ศ.๒๔๗๖พ.ศ. ๒๔๘๐ส�านักนายกรัฐมนตรีออกระเบียบการแต่งตั้งคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินโดยแบ่งกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดินออกเป็น ชนั้ ๑ และช้ัน ๒ ซึ่งจะคดั เลือกกรรมการโดยใช้เบ้ียแดง เบย้ี ขาว เป็นอปุ กรณ์เลอื กกรรมการตรวจเงินแผน่ ดนิ๕๔ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• รายงานการประชุมสภาผ้แู ทนราษฎร สมยั ท่ี ๑ พ.ศ. ๒๔๗๖• การประชมุ สภา ผู้แทนราษฎรครั้งแรก ในพระทนี่ ่งั อนันตสมาคมที่มา:เวบ็ ไซตห์ ้องสมุดรฐั สภา ๕๕

• พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหส้ รา้ ง พระทน่ี ง่ั ภายในพระราชวงั ดสุ ิตเพื่อใช้เปน็ สถานท่ีเสดจ็ ออกมหาสมาคม พระองค์ได้เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทรงวางศลิ าฤกษเ์ มื่อวนั ท ่ี ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๑ พรอ้ มทั้งพระราชทานชอ่ื พระที่นง่ั ว่า พระท่ีน่งั อนันตสมาคม พระทนี่ งั่ องค์นีอ้ อกแบบโดย นายมารโิ อ ตามานโญ และมีเจ้าพระยายมราช (ปนั้ สุขมุ ) เปน็ แมก่ องจัดการก่อสรา้ ง อยา่ งไรก็ดี พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยหู่ ัวฯ เสด็จสวรรคตกอ่ นที่พระที่น่งั จะสร้างเสรจ็ สมบรู ณ ์พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจ้าอยูห่ ัวทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหด้ า� เนินการก่อสร้างพระทีน่ ั่งต่อไปจนเสร็จสมบรู ณเ์ มอื่ ปี พ.ศ. ๒๔๕๘ ใช้ระยะเวลากอ่ สรา้ งทั้งสน้ิ ๘ ป ี งบประมาณ ๑๕ ลา้ นบาท ภายหลงั เปล่ยี นแปลงการปกครอง เม่ือวันท ี่ ๒๔ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๔๗๕ พระทนี่ ่งั อนนั ตสมาคมถูกใช้เป็นรัฐสภาแห่งแรกท่ีใชป้ ระชมุ สภาผู้แทนราษฎร



• การตัง้ กรรมการ ตรวจเงนิ แผ่นดิน เมอื่ ป ี พ.ศ. ๒๔๘๐ ผูล้ งนามต้ังกรรมการ ตรวจเงินแผ่นดิน คือ พันเอก พระยาพหล- พลพยุหเสนา นายกรฐั มนตรี ทมี่ า: สา� เนาภาพถา่ ย จากราชกจิ จานุเบกษาพ.ศ. ๒๔๘๐คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินออกค�าสั่งเรื่องการแนะน�าผู้รับตรวจเป็นลายลักษณ์อกั ษรโดยใชแ้ บบ จดหมายบนั ทกึ ซงึ่ เปน็ เอกสารสา� คญั ของผตู้ รวจสอบในการสอบถามข้อมลู เพอ่ื ประกอบการตรวจสอบ๕๘ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

พ.ศ. ๒๔๘๑ • รายงานแสดงกจิ การ ของคณะกรรมการ กระทรวงมหาดไทยมอบอา� นาจใหค้ ณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ เปน็ ผตู้ รวจสอบบญั ชี ตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ระหวา่ งเทศบาล ซึง่ เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ของงานตรวจเงินแผน่ ดนิ ทอ้ งถ่นิ ป ี ๒๔๗๕-๒๔๘๐ ถา่ ยภาพจากต้นฉบบัพ.ศ. ๒๔๘๒ โดย นายรัฐธรรม ชวนเชย และนายโสมทัต นิธิตรีรตั น์สา� นกั นายกรฐั มนตรตี งั้ ใหค้ ณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ เปน็ สา� นกั กลางบญั ชี มอี า� นาจเปน็ ผตู้ รวจสอบบญั ชแี ละประทบั ตราบญั ชขี องผตู้ รวจสอบกจิ การ รา้ นคา้ เอกชนในเขตพระนครธนบุรี โดยประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินเป็นสารวัตรบัญชีใหญ่โดยต�าแหนง่๔ มนี าคม พ.ศ. ๒๔๘๔ประกาศใชเ้ ครือ่ งหมายราชการแห่งคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดิน • ตราสัญลกั ษณ์ของ คณะกรรมการตรวจเงิน แผ่นดิน นบั เปน็ ครง้ั แรกทม่ี ี การออกแบบและประกาศ ใชต้ ราสญั ลกั ษณ์ของ องคก์ รตรวจเงินแผน่ ดิน ท่ีมา: ส�าเนาภาพถ่าย จากราชกิจจานุเบกษา ๕๙

• พระราชกฤษฎกี า จดั วางระเบียบราชการ คณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดิน ในส�านกั นายก- รฐั มนตรี พ.ศ. ๒๔๘๕ นับเปน็ การปรบั ปรงุ โครงสรา้ งองคก์ รตรวจเงนิ แผ่นดินคร้ังท ี่ ๒ โดยแบ่ง ส่วนราชการออกเปน็ ๑ ส�านกั ๕ กอง ทมี่ า: ส�าเนาภาพถา่ ย จากราชกจิ จานเุ บกษาพ.ศ. ๒๔๘๕ปรบั ปรงุ โครงสรา้ งคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ตามพระราชกฤษฎกี าจดั วางระเบยี บราชการ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ในส�านักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. ๒๔๘๕ โดยแบง่ ส่วนราชการออกเปน็ ๑ สา� นกั ๕ กอง ได้แก่ สา� นกั งานเลขานุการ กองตรวจเงนิรฐั พาณชิ ยแ์ ละเงนิ ทนุ กองตรวจเงนิ ทหาร กองตรวจเงนิ พลเรอื นและอนื่ ๆ กองตรวจเงนิเทศบาล และกองตรวจเงินส่วนภมู ภิ าค๖๐ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• ประกาศตง้ั ประธาน คณะกรรมการตรวจเงนิแผน่ ดนิ เมอ่ื ป ี พ.ศ. ๒๔๙๑ โดยมีพระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ตัง้ ให ้หลวงวรพากย์พินจิ ด�ารงตา� แหนง่ ประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดนิ ต่อจาก หลวงด�าริอิศรานวุ รรตที่มา:สา� เนาภาพถา่ ยจากราชกิจจานเุ บกษา• ข้าราชการคณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดินในอดตี ของ ‘สายตรวจ’ กระทรวงศึกษาธิการ ถ่ายภาพจากตน้ ฉบับ โดยนายรฐั ธรรม ชวนเชย และนายโสมทัต นิธิตรีรัตน์ ๖๑

พ.ศ. ๒๔๘๖ • หลวงวรพากยพ์ นิ ิจ เลขาธกิ ารคณะกรรมการคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินออกค�าสั่งเรื่องบัตรประจ�าตัวข้าราชการ นับเป็น ตรวจเงนิ แผ่นดินคนแรก ครง้ั แรกทีม่ ีการออกบตั รขา้ ราชการภายในสา� นักงาน ตอ่ มาทา่ นไดร้ บั พระกรณุ า โปรดเกลา้ ฯ แตง่ ตั้งเปน็พ.ศ. ๒๔๙๑ ประธานคณะกรรมการ ตรวจเงนิ แผน่ ดนิ คนท ่ี ๒ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ หลวงวรพากย์พินิจ (วินท์ อัศวนนท์) ถ่ายภาพจากตน้ ฉบบั โดยดา� รงตา� แหนง่ ประธานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ตอ่ จากหลวงดา� รอิ ศิ รานวุ รรต นายรฐั ธรรม ชวนเชย และ นายโสมทัต นิธติ รีรัตน์๖๒ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• กรรมการตรวจเงนิ แผ่นดินในสมัยท่ีหลวงวรพากยพ์ ินจิ (วนิ ท์ อัศวนนท์) เปน็ ประธานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดนิ ถ่ายภาพจากต้นฉบบั โดยนายรัฐธรรม ชวนเชย และนายโสมทัต นธิ ิตรีรัตน์• ศาลาลกู ขนุ ในทท่ี �าการตรวจเงนิแผ่นดินในอดตีทีม่ า:www.oag.go.th พ.ศ. ๒๔๙๔ มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ตง้ั ให้ นายเลอื่ น ชมุ่ กมล ดา� รงตา� แหนง่ ประธาน คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ๖๓

• จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรผี ู้ทูลเกล้าฯ เสนอชอ่ื นายเลอ่ื น ชุ่มกมล ด�ารงตา� แหน่งประธาน คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ต่อจากหลวงวรพากย์พินิจ ท่ีมา: วิกพิ เี ดียไทย • นายเลอื่ น ชุ่มกมล เริ่ม รับราชการตา� แหน่งเสมยี น กรมตรวจเงินแผน่ ดินช่วงท่ี กรมตรวจเงนิ แผ่นดินสมทบเปน็ แผนกหน่ึงของกรมบัญชกี ลาง ทา่ น คอื ขา้ ราชการกลุ่มแรก ท่ีโอนมาจากกรมบัญชกี ลางเพ่ือมา บกุ เบกิ ก่อร่างสรา้ งกรมตรวจเงนิ แผน่ ดนิ และคณะกรรมการตรวจ เงินแผ่นดิน ในเวลาต่อมาทา่ นไดร้ บั เลอื กใหเ้ ปน็ คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ชน้ั ๑ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๔๘๕ และได้รับแตง่ ตัง้ เป็นเลขาธกิ าร คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน เมือ่ ป ี พ.ศ. ๒๔๙๑ สมยั ท่ีหลวงวรพากยพ์ นิ ิจ เปน็ ประธานคณะกรรมการ ตรวจเงินแผน่ ดนิ นายเล่อื น ได้รบั พระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ต้งั เป็นประธานคณะกรรมการ ตรวจเงนิ แผ่นดนิ คนที ่ ๓ เม่อื ป ี พ.ศ. ๒๔๙๓ ในยคุ ของ ประธานเลื่อน ท่านไดน้ �าส�านักงาน คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดนิ เปน็ สมาชกิ สถาบันการตรวจสอบสงู สุด หรอื INTOSAI เม่อื ป ี พ.ศ. ๒๔๙๙ ทา่ นเปน็ ประธานคณะกรรมการ ตรวจเงินแผ่นดนิ ทด่ี �ารงตา� แหน่ง ยาวนานทีส่ ดุ คือ ๑๕ ปี (พ.ศ. ๒๔๙๓-๒๕๐๘) ถา่ ยภาพจากต้นฉบับ โดย นายรฐั ธรรม ชวนเชย และนายโสมทตั นธิ ติ รรี ตั น์ • ประกาศตง้ั ประธาน คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน เมอ่ื ป ี พ.ศ. ๒๔๙๕ โดยมี พระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ตัง้ ให้นายเลื่อน ชุ่มกมล ด�ารงต�าแหน่งประธานคณะ กรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดิน คนท ี่ ๓ ที่มา: สา� เนาภาพถา่ ย จากราชกจิ จานุเบกษา๖๔ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

๖๕

ยุคส�ำนักงำนคณะกรรมกำรตรวจเงินแผ่นดิน



พ.ศ. ๒๔๙๕ปรบั ปรงุ โครงสรา้ งสา� นกั งานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ (การปรบั ปรงุ โครงสรา้ งครัง้ น้ไี ดเ้ ปลยี่ นชื่อจาก คณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดิน เปน็ สา� นักงานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน) โดยเพิ่มแผนกสถิติและรวบรวมเป็นแผนกหนึ่งของส�านักงานเลขานุการ และเพ่ิม กองสารวัตรบัญชี (ภายหลังกองสารวัตรบัญชีเปลี่ยนช่ือเป็นกองตรวจสอบพเิ ศษ เม่ือปี พ.ศ. ๒๕๑๗ เพอ่ื ท�าหนา้ ท่สี ืบสวน สอบสวนทางการบัญชีและการเงิน ตลอดจนตรวจสอบกรณีทจุ รติ ทางการเงิน) • ตราประทับคร่งั ‘ส�านกั งานคณะกรรมการ ตรวจเงินแผน่ ดนิ ’ เครอื่ งมอื ส�าหรบั อายดั เอกสารในอดีต ภาพถา่ ย โดย ด�ารงค์ฤทธิ์ สถติ ดา� รงธรรม • พระราชกฤษฎีกา จดั วางระเบยี บราชการ ส�านกั งานคณะกรรมการ ตรวจเงินแผน่ ดิน ในส�านักนายกรฐั มนตรี พ.ศ. ๒๔๙๕ นับเป็นการ ปรับปรุงโครงสรา้ งองคก์ ร ตรวจเงินแผน่ ดินคร้ังที่ ๓ โดยโครงสรา้ งดังกลา่ ว ไดเ้ พิม่ กองสารวัตรบญั ชี เขา้ มา ท่ีมา: สา� เนาภาพถา่ ย จากราชกจิ จานเุ บกษา๖๘ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)



พ.ศ. ๒๔๙๗ตราพระราชกฤษฎกี าจดั วางระเบยี บราชการส�านกั งานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิทบวงคณะรฐั มนตรฝี า่ ยบรหิ าร ในสา� นกั คณะรฐั มนตรี (ในสมยั จอมพล ป. พบิ ลู สงครามไดเ้ ปลย่ี นชอื่ สงั กดั จากสา� นกั นายกรฐั มนตรเี ปน็ สา� นกั คณะรฐั มนตร)ี ชว่ งเวลาดงั กลา่ วส�านักงานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินขยายงานตรวจเงินแผ่นดินไปสู่ภูมิภาคทัง้ หมด ๙ ภมู ิภาค และมที ีต่ ้ังอยทู่ ่ีจังหวดั ตา่ ง ๆ ได้แก่ พระนครศรีอยุธยา พระนครนครราชสมี า อุดรธานี เชยี งใหม่ พิษณโุ ลก นครปฐม นครศรธี รรมราช และสงขลาการตรวจสอบของส�านักงานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินเร่ิมมีลักษณะงาน • การประชุม INCOSAI หลากหลายขน้ึ จากเดมิ ทเ่ี นน้ การตรวจสอบบญั ชใี บสา� คญั ตรวจสอบงบเดอื นใบสา� คญั คร้ังท ี่ ๒ ในปี พ.ศ. คจู่ า่ ย ตอ่ มาไดพ้ ฒั นาการตรวจสอบรบั รองกจิ การทเ่ี ปน็ รฐั วสิ าหกจิ ตรวจสอบเกยี่ วกบั ๒๔๙๙ โดยสา� นกั งานการทจุ รติ ตรวจสอบเกย่ี วกบั การจา้ งและจดั ซอื้ และตรวจสอบคา� รอ้ งเรยี นกลา่ วโทษ คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดินสง่ ผแู้ ทนเขา้ รว่ มพ.ศ. ๒๔๙๙ ประชุม ๒ คน ที่มา:สา� นกั งานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ เขา้ เปน็ สมาชกิ องคก์ ารสถาบนั การตรวจสอบ INTOSAI 50 Yearsสงู สดุ ระหวา่ งประเทศ (International Organization of Supreme Audit Institutions) หรอื (1953-2003) Page 40-41INTOSAI โดยมวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื สง่ เสรมิ การแลกเปลยี่ นความคดิ เหน็ และประสบการณ์ระหว่างสถาบันตรวจเงินแผ่นดินในประเทศต่าง ๆ ซ่ึงจะน�าไปสู่การพัฒนางานตรวจเงินแผ่นดินในอนาคต และส�านักงานฯ ส่งผู้แทน ๒ ท่าน คือ หม่อมราชวงศ์ทองแทง่ ทองแถม และ นายปรชี า ไทยอารี เขา้ รว่ มประชมุ สมชั ชาใหญอ่ งคก์ ารสถาบนั การตรวจสอบสงู สดุ ระหวา่ งประเทศ (International Congress of Supreme Audit Institutions:INCOSAI) ครัง้ ท่ี ๒ ณ กรุงบรสั เซลส์ ประเทศเบลเยียม • สัญลักษณ์ ของ INTOSAI๗๐ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• หนงั สือรายงานกิจการ พ.ศ. ๒๕๐๔ประจา� ปี พ.ศ. ๒๕๐๔ ของส�านักงานคณะกรรมการ ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรตรวจเงินแผ่นดินตรวจเงินแผน่ ดิน จัดท�ำรำยงำนกิจกำรประจ�ำปีข้ึนเป็นสา� นักนายกรฐั มนตร ี ครั้งแรก โดยรวบรวมสถิติข้อมูลต่ำง ๆ ที่ภาพถ่าย โดย นายรฐั ธรรม เก่ียวข้องกับกำรตรวจสอบ ทั้งน้ีเน้ือหำที่ชวนเชย และนายโสมทตั ปรำกฏในรำยงำนไม่สำมำรถเผยแพร่ได้นิธติ รรี ัตน์ โดยปกหลังรำยงำนประทับตรำไว้ว่ำ ‘เป็น• กรรมการตรวจเงนิ ควำมลบั ใชใ้ นรำชกำร’แผน่ ดินในสมยั ท่ ีนายเลอื่ น ชมุ่ กมล เป็น พ.ศ. ๒๕๐๖ประธานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดิน ส�ำนักงำนคณะกรรมกำรตรวจเงินแผ่นดินถา่ ยภาพจากต้นฉบบั โดย เสนอแนวทำงกำรป้องปรำมกำรทุจริตนายรัฐธรรม ชวนเชย และ จ�ำนวน ๗ ข้อ ต่อรัฐบำล นับเป็นบทบำทนายโสมทตั นิธิตรีรตั น์ ส�ำคัญของงำนตรวจเงินแผ่นดินในกำร ป้องปรำมกำรทจุ ริต ๗๑

๗๒ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• นายค�านงึ ชาญเลขา พ.ศ. ๒๕๐๘นบั เปน็ ลกู หม้อของ คณะกรรมการตรวจเงิน มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ตงั้ นายคา� นงึ ชาญเลขา ดา� รงตา� แหนง่ ประธานแผน่ ดินท่ีเรม่ิ ต้น คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ และในปเี ดยี วกนั นน้ั ไดม้ พี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้รบั ราชการในยุคที่ ให้ นายค�านึง ชาญเลขา และนายสุพัฒน์ สุธาธรรม กรรมการตรวจเงินแผ่นดินก่อรา่ งสรา้ งกรม ทา่ นได้ เป็นศาสตราจารย์พิเศษ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นับได้ว่าบุคลากรของส�านักงานรบั แตง่ ตง้ั ใหเ้ ปน็ กรรมการ คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไดร้ บั การยอมรบั วา่ เปน็ ผเู้ ชย่ี วชาญดา้ นบญั ชเี ปน็ อยา่ งยงิ่ตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ชนั้ ๑ ป ี พ.ศ. ๒๔๙๐ พ.ศ. ๒๕๐๙กรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ชนั้ ๒ ป ี พ.ศ. ๒๔๙๓ ส�านักงานฯ จัดท�าแนวทางพิจารณาประมวล ระเบียบข้อบังคับต่าง ๆ เก่ียวกับการโดยไปปฏิบัติราชการที ่ ตรวจสอบ โดยจดั ทา� ในรปู แบบดชั นลี า� ดบั เรอ่ื งประเภท หมวดหมู่ เพอ่ื ประโยชนส์ า� หรบัภาค ๕ จังหวดั สงขลา ใชเ้ ปน็ คมู่ อื ในการตรวจสอบการทกั ทว้ ง การตดิ ตามผลการทกั ทว้ ง และประเมนิ ผลของเคยเป็นหัวหนา้ กอง การทักทว้ งสารวตั รบญั ช ี ผอู้ า� นวยการ กองตรวจเงนิ แผน่ ดิน พ.ศ. ๒๕๑๐ส่วนภมู ิภาค และไดร้ บัแตง่ ตงั้ ให้เปน็ เลขาธกิ าร ส�านักงานฯ น�าวิธีทดสอบมาประยุกต์ใช้ในการตรวจสอบบัญชี งบเดือนและใบส�าคัญคณะกรรมการตรวจเงิน จ่าย เน่ืองจากการตรวจสอบบัญชีและงบเดือนใบส�าคัญโดยละเอียดตามท่ีเคยปฏิบัติแผน่ ดนิ เมอ่ื ป ี พ.ศ. ๒๕๐๖ กันมานัน้ ไมเ่ หมาะสมกับภาระงานทม่ี ากขน้ึ ดงั นัน้ จึงควรปรับปรุงวิธีการตรวจสอบจนกระทง่ั ได้รบั พระบรม จากการตรวจสอบโดยละเอียดมาใช้วิธีทดสอบเพ่ือให้การตรวจสอบประสบผลราชโองการโปรดเกลา้ ฯ กว้างขวางข้ึนให้เป็นประธานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ คนท ่ี ๔ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๕๐๘ นอกจากนที้ ่านยังได้รบั พระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ เปน็ ศาสตราจารยพ์ ิเศษของมหาวทิ ยาลยัธรรมศาสตร์• ประกาศแต่งต้งันายคา� นงึ ชาญเลขา เปน็ ประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดนิ และนายสพุ ฒั น ์ สุธาธรรม เปน็ เลขาธกิ าร คณะกรรมการ ตรวจเงินแผ่นดนิท่มี า:ส�าเนาภาพถ่ายจากราชกิจจานุเบกษา ๗๓

พ.ศ. ๒๕๑๓ยกเลิกต�าแหน่งกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน โดยกรรมการตรวจเงินแผ่นดินคนสุดท้ายคอื นางฤดี จวิ าลกั ษณ์ (นบั ตงั้ แตป่ ี พ.ศ. ๒๔๗๖ เปน็ ตน้ มา กรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิในประวัตศิ าสตร์ มที ัง้ สิน้ ๙๓ คน) • ตราสญั ลกั ษณข์ อง สา� นักงานคณะกรรมการ ตรวจเงนิ แผ่นดิน เป็นการเปลย่ี นแปลง ตราสัญลักษณ์คร้งั ที่ ๒ ที่มา: สา� เนาภาพถา่ ย จากราชกิจจานุเบกษา พ.ศ. ๒๕๑๔ เปล่ียนแปลงตราสัญลักษณ์ จากเดิม ตราคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน เป็น ตราสา� นักงานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดิน โดยเพม่ิ เสาคันชั่งเขา้ ไป๗๔ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• ประกาศของคณะปฏิวัต ิฉบบั ที่ ๒๑๖ พ.ศ. ๒๕๑๕ ก�าหนดให้ส�านักงานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิอย่ใู นบงั คบั บญั ชาของนายกรฐั มนตร ีทม่ี า:สา� เนาภาพถ่ายจากราชกิจจานเุ บกษา พ.ศ. ๒๕๑๕ ประกาศของคณะปฏวิ ัตฉิ บบั ท่ี ๒๑๖ ลงวันท่ี ๒๙ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๑๕ จัดระเบียบ ราชการแผ่นดิน โดยในขอ้ ๓๓ กา� หนดให้ส�านกั งานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน มอี า� นาจหนา้ ทต่ี ามทก่ี า� หนดไวใ้ นกฎหมาย และใหอ้ ยใู่ นบงั คบั บญั ชาของนายกรฐั มนตรี• ศาสตราจารยพ์ เิ ศษ สุพฒั น ์ สุธาธรรม ประธานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผ่นดินคนที่ ๕ ถา่ ยภาพจากตน้ ฉบบั โดยนายรฐั ธรรม ชวนเชย และนายโสมทัต นิธติ รีรตั น์ พ.ศ. ๒๕๑๗ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นายสุพัฒน์ สุธาธรรม ด�ารงต�าแหน่ง ประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน และปีเดียวกันน้ัน ส�านักงานฯ ปรับปรุง โครงสรา้ งครง้ั ใหญ่ (หลงั จากปรบั ปรงุ โครงสร้างครง้ั สุดทา้ ยเมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๔๙๗) โดย โครงสรา้ งองคก์ รใหม่ ประกอบดว้ ย สา� นกั งานเลขานกุ ารกรม กองวชิ าการ กองตรวจเงนิ รัฐวิสาหกิจและเงินทุน กองตรวจเงินทหาร กองตรวจเงินฝ่ายบริหาร กองตรวจเงิน ฝ่ายเศรษฐกิจและสังคม กองตรวจสอบพิเศษ รวมท้ังส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน ภมู ภิ าคที่ ๑-๙ ๗๕

• พระราชกฤษฎกี า แบง่ ส่วนราชการ สา� นักงานคณะกรรมการ ตรวจเงินแผน่ ดนิ พ.ศ. ๒๕๑๗ นับเป็นการ ปรับปรงุ โครงสรา้ งองค์กร ตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ครงั้ ท ่ี ๔ ทม่ี า: สา� เนาภาพถา่ ย จากราชกิจจานุเบกษา๗๖ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

พ.ศ. ๒๕๑๗ รฐั ธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๑๗ บัญญัตเิ รอื่ งการตรวจเงินแผน่ ดนิ ไว้ ในส่วนท่ี ๖ หมวดที่ ๖ ว่าดว้ ย ผ้ตู รวจเงนิ แผ่นดนิ ของรฐั สภา ประกอบด้วย ๖ มาตรา (มาตรา ๑๖๘-๑๗๓) โดยสาระส�าคัญ คือ ผู้ตรวจเงินแผ่นดินของรัฐสภามีอ�านาจ หน้าท่ีในการตรวจสอบการรบั จ่ายเงนิ แผ่นดินและการรบั จ่ายทรัพยส์ นิ ของหน่วยงาน ราชการ รัฐวิสาหกจิ รวมทัง้ ท้องถนิ่ และหน่วยงานอื่นตามทก่ี ฎหมายบัญญตั ิ โดยมี ฐานะเป็นอิสระแยกจากฝ่ายบริหาร และให้เจ้าหน้าท่ีตรวจเงินแผ่นดินเป็นข้าราชการ ฝ่ายรัฐสภา ซึ่งเป็นไปตามหลักสากล การแต่งตั้ง การถอดถอนผู้ตรวจเงินแผ่นดิน จะเปน็ ไปโดยมตขิ องรฐั สภาตามบทบญั ญัติของกฎหมาย อย่างไรก็ตาม รัฐสภาในสมัยน้ันไม่ได้ออกกฎหมายรองรับความตามรัฐธรรมนูญ ท�าให้การผลักดันส�านักงานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินสู่การเป็นผู้ตรวจเงิน แผ่นดินรัฐสภาจึงหยุดชะงัก ซึ่งในเวลาต่อมารัฐธรรมนูญฉบับนี้ได้ถูกยกเลิกโดย คณะรัฐประหารเม่ือวนั ที่ ๖ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๑๙ พ.ศ. ๒๕๑๘ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นายชาญ เลิศลักษณา ด�ารงต�าแหน่ง ประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดนิ ครบรอบการสถาปนา ๖๐ ปี ส�านกั งานคณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดนิ มีการจดั ทา� หนงั สอื ทรี่ ะลกึ ครบรอบ ๖๐ ปี โดยเรยี บเรยี งประวตั สิ า� นกั งานคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ พรอ้ มทั้งเลา่ เกรด็ ต่าง ๆ ในการทา� งานตรวจเงนิ แผน่ ดิน นบั เปน็ การเรียบเรียง ประวัติกรมครั้งที่ ๒ โดยผู้เรียบเรียงประวัติคร้ังน้ี คือ นายประยูร ศรียรรยงค์ และ นายธรรมรฐั ณ ระนอง• หนงั สอื ท่ีระลึกครบรอบ ๖๐ ปี สำ� นักงำนคณะกรรมกำรตรวจเงินแผ่นดนิ เรยี บเรียงโดย นำยประยรู ศรยี รรยงค ์และนำยธรรมรฐั ณ ระนอง นบั เป็นครั้งท่ ี ๒ ที่มกี ำรเรยี บเรยี งประวตั ิศำสตร์ขององค์กรตรวจเงินแผน่ ดินไทย ๗๗

• ผตู้ รวจเงินแผน่ ดินของ รัฐสภา ตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๑๗ ที่มา: สา� เนาภาพถ่าย จากราชกจิ จานุเบกษาพ.ศ. ๒๕๑๙ • นายวเิ ชียร วงศเ์ บ้ียสจั จ ์ ประธานคณะกรรมการมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้งั ให้ นายวิเชียร วงศเ์ บีย้ สจั จ์ ด�ารงต�าแหน่ง ตรวจเงินแผน่ ดินคนสดุ ท้ายประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดิน และผอู้ �านวยการส�านักงาน ตรวจเงินแผน่ ดินคนแรกนายประยรู ศักด์ิ ชลายนเดชะ และ นายเปรม มาลากุล ณ อยุธยา เสนอร่างพระราช-บญั ญตั จิ ัดต้ังสา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดินของรัฐสภา พุทธศกั ราช.... โดยการเสนอร่างครงั้ แรก ทป่ี ระชมุ รบั หลกั การ และหลงั จากประชมุ หลายครง้ั เพอ่ื ปรบั ปรงุ รา่ งกฎหมายฉบับน้ี ท�าให้ร่างพระราชบัญญัติได้ตัดค�าว่า ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินของรัฐสภาออก และเปล่ียนเป็นร่างพระราชบัญญตั ิการตรวจเงินแผน่ ดิน พทุ ธศกั ราช...๗๘ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• ตัวอยา่ งรายงานกจิ การประจ�าปขี องส�านกั งานคณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดิน ถ่ายภาพจากต้นฉบับ โดยนายรฐั ธรรม ชวนเชยและนายโสมทตั นธิ ติ รีรตั น์ ยุคส�ำนักงำนตรวจเงินแผ่นดิน ๒๔ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๒๒ ตราพระราชบัญญัติการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๒๒ เพ่ือให้การตรวจสอบการรับจ่าย เก็บรักษาเงิน และทรัพย์สินอื่นของส่วนราชการและรัฐวิสาหกิจเป็นไปโดยถูกต้องและ เรียบร้อย มีประสิทธิภาพ โดยนายกรัฐมนตรีเป็นผู้รักษาการตามพระราชบัญญัติฉบับนี้ กฎหมายตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ฉบบั ใหมเ่ พมิ่ ขอบเขตและมติ กิ ารตรวจสอบทคี่ รอบคลมุ การใชจ้ า่ ย งบประมาณแผน่ ดนิ อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพคมุ้ คา่ ซง่ึ ในเวลาต่อมา สา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ได้น�าวิธีการตรวจสอบสมัยใหม่มาใช้ เรียกว่า การตรวจสอบการด�าเนินงาน หรือ Performance Audit มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นายวิเชียร วงศ์เบ้ียสัจจ์ ด�ารงต�าแหน่ง ผู้อ�านวยการส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินคนแรก (กฎหมายตรวจเงินแผ่นดินฉบับเก่า นายวิเชียร ด�ารงต�าแหน่งประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน และเมื่อตรากฎหมาย ฉบบั ใหมจ่ งึ ดา� รงตา� แหนง่ เปน็ ผอู้ า� นวยการสา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ) และวนั ท่ี ๑๒ มถิ นุ ายน พ.ศ. ๒๕๒๒ ไดป้ ระกาศใชเ้ ครอื่ งหมายราชการสา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ แทนเครอื่ งหมาย เดิม นอกจากนี้ยังก�าหนดแบบบัตรประจ�าตัวพนักงานเจ้าหน้าท่ีของส�านักงานตรวจเงิน แผ่นดนิ เพื่อปฏิบัตหิ นา้ ทตี่ ามพระราชบญั ญตั กิ ารตรวจเงินแผน่ ดนิ พ.ศ. ๒๕๒๒ ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินเร่ิมตรวจสอบโครงการที่ใช้เงินกู้จากต่างประเทศ เนื่องจาก เจา้ ของเงินกู้ เช่น ธนาคารโลกมขี อ้ ก�าหนดในสญั ญาใหป้ ระเทศผกู้ ูจ้ ัดท�าบญั ชแี ละรายงาน การเงินของโครงการ และให้มีการตรวจสอบบัญชีและรายงานการเงินดว้ ย ๗๙

๔ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๒๒ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินเป็นหน่ึงในสมาชิกผู้ริเร่ิมก่อตั้งองค์การสถาบันการตรวจสอบสูงสดุ แหง่ เอเชยี หรือ Asian Organization of Supreme Audit Institutions(ASOSAI) รว่ มกับสมาชกิ องค์กรตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ในภูมภิ าคเอเชยี ๑๑ ประเทศ • พระราชบัญญตั ิ การตรวจเงนิ แผน่ ดนิ พ.ศ. ๒๕๒๒ หลงั จากท่ี ประกาศใชก้ ฎหมายฉบบั นแี้ ลว้ สา� นกั งานคณะกรรมการ ตรวจเงินแผน่ ดิน ได้เปลย่ี น ชอื่ เป็นส�านักงานตรวจเงนิ แผ่นดิน กฎหมายตรวจเงิน แผ่นดิน ป ี พ.ศ. ๒๕๒๒ เพมิ่ อา� นาจหน้าที่ในการ ทา� งานตรวจเงนิ แผ่นดิน ใหม้ ีความหลากหลายข้ึน โดยเฉพาะการตรวจสอบถงึ ความประหยัด ความคมุ้ ค่า ประสทิ ธิภาพและประสิทธผิ ล ในการใช้จา่ ยเงนิ งบประมาณ แผ่นดิน ท่ีมา: สา� เนาภาพถา่ ย จากราชกิจจานุเบกษา๘๐ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• ตราสัญลกั ษณ์ของส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน เปน็ การเปลย่ี นแปลง ตราสญั ลักษณค์ รั้งท่ ี ๓ ทีม่ า:สา� เนาภาพถ่ายจากราชกิจจานเุ บกษา• รายงานการประชมุสภาผแู้ ทนราษฎรเพ่ือ รับทราบรายงานผลการปฏบิ ตั ิราชการประจ�าปีของส�านกั งานตรวจเงินแผ่นดนิ ๘๑

พ.ศ. ๒๕๒๓มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นายทวี หนุนภักดี ด�ารงต�าแหน่งผ้อู �านวยการส�านกั งานตรวจเงนิ แผ่นดนิพ.ศ. ๒๕๒๔ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินก�าหนดนโยบายตรวจสอบประจ�าปีโดยให้ตรวจสอบการดา� เนนิ งาน (Performance Audit) ของหนว่ ยงานบางหนว่ ยเปน็ ครง้ั แรก และใหร้ ายงานผลการตรวจสอบพร้อมกับการตรวจสอบการเงินโครงการที่ใช้เงินกู้ต่างประเทศของส่วนราชการ • รายงานการตรวจสอบ การด�าเนนิ งาน (Performance Audit Report) ในยคุ เร่ิมตน้ โดยใช้ชอื่ รายงานว่า รายงานการตรวจสอบ ประเมนิ ผล ถ่ายภาพจากต้นฉบบั โดย นายรัฐธรรม ชวนเชย และนายโสมทตั นิธติ รรี ตั น์พ.ศ. ๒๕๒๘ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินปรับปรุงโครงสร้างภายในเพื่อรองรับกฎหมายตรวจเงินแผ่นดินฉบับปี พ.ศ. ๒๕๒๒ โดยการปรับโครงสร้างองค์กรคร้ังน้ีท�าให้ส�านักงานฯประกอบด้วย หนว่ ยงานภายใน ๑๗ สว่ น โดยเพ่มิ กองตรวจสอบการใชท้ รพั ยส์ นิ ของรฐั ข้นึ มาเพอื่ ทา� หนา้ ทีต่ รวจสอบการด�าเนนิ งาน • ตวั อยา่ งรายงานประจา� ปี ของส�านักงานตรวจเงนิ แผน่ ดิน พ.ศ. ๒๕๒๒- ๒๕๒๔ ถ่ายภาพจากต้นฉบบั โดย นายรัฐธรรม ชวนเชย และนายโสมทัต นิธิตรีรัตน์๘๒ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• บตั รประจา� ตวัพนกั งานเจา้ หน้าท่ ี ไวใ้ ชส้ �าหรบั การปฏิบตั ิราชการในงาน ตรวจสอบ เช่น การแสดงบตั รเพอ่ืบนั ทึกถ้อยคา� ในการตรวจสอบสบื สวน ทม่ี า:ส�าเนาภาพถ่ายจากราชกิจจานเุ บกษา ๘๓

• พระราชกฤษฎกี า แบ่งสว่ นราชการ ส�านักงานตรวจเงินแผน่ ดนิ พ.ศ. ๒๕๒๘ การแบ่งสว่ นราชการครง้ั น้ี เปน็ การปรับปรุง โครงสร้างเพอ่ื รองรับ อ�านาจหน้าท่ีทเ่ี พ่มิ ข้นึ ตามกฎหมายการตรวจเงนิ แผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๒๒ ทมี่ า: สา� เนาภาพถ่าย จากราชกจิ จานุเบกษา๘๔ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

พ.ศ. ๒๕๓๐ ฉลองครบรอบ ๗๒ ปี การสถาปนาส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน มีการจัดท�าหนังสือ ท่ีระลึกครบรอบ ๗๒ ปี เรียบเรียงประวัติส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน นับเป็นการ เรยี บเรยี งประวัตกิ รมครง้ั ที่ ๓ โดยผเู้ รยี บเรยี งประวัตคิ รงั้ นี้ คือ นายธรรมรฐั ณ ระนอง และเป็นคร้ังแรกท่ีมีการถ่ายรูปหมู่ข้าราชการและลูกจ้างของส�านักงาน นอกจากนี้ ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินได้ย้ายที่ท�าการตรวจเงินแผ่นดินจากศาลาลูกขุนใน พระบรมมหาราชวัง มาอย่ทู ี่หมูต่ กึ กระทรวงการคลัง ถนนพระรามหก พญาไท ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินเป็นเจ้าภาพการประชุมคณะมนตรี ขององค์การสถาบัน การตรวจสอบสงู สดุ แหง่ เอเชยี ครงั้ ที่ ๑๑ (The 11th ASOSAI Governing Board Meeting)• อาคารที่ทา� การตรวจเงินแผน่ ดิน ถนนพระรามที่หก ทตี่ ง้ั ของส�านักงานการตรวจเงินแผน่ ดนิ ในปัจจุบนั• รายงานประจา� ปี พ.ศ. ๒๕๒๘ และ ๒๕๒๙ หน้าปกแสดงรปูที่ทา� การตรวจเงินแผน่ ดิน ณ ศาลาลกู ขนุ ใน พระบรมมหาราชวัง และ หม่ตู กึ กระทรวงการคลัง ถนนพระรามท่หี ก ถ่ายภาพจากตน้ ฉบับ โดยนายรฐั ธรรม ชวนเชยและนายโสมทตั นธิ ิตรีรตั น์ ๘๕

พ.ศ. ๒๕๓๑มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ นายมนัส วงศ์ยุติธรรม ด�ารงต�าแหน่งผู้อ�านวยการสา� นกั งานตรวจเงินแผ่นดินส�านักงานฯ ปรับปรุงโครงสร้าง โดยขยายหน่วยงานภายในเป็น ๒๒ ส่วน เพิ่มกองตรวจเงนิ พลเรือนข้ึน ๓ กอง กองตรวจเงนิ รัฐวสิ าหกจิ และเงนิ ทนุ ๒ กอง นอกจากนี้ยงั ขยายส�านกั งานตรวจเงินแผ่นดินภมู ภิ าคออกไปอีก ๓ ภมู ิภาค มที ่ีตง้ั อยใู่ นจงั หวดัอุบลราชธานี เพชรบรุ ี และสรุ าษฎร์ธานี ตามล�าดับพ.ศ. ๒๕๓๒มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นายสนิท เสนาสุข ด�ารงต�าแหน่งผู้อา� นวยการสา� นกั งานตรวจเงนิ แผ่นดินพ.ศ. ๒๕๓๓มพี ระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แตง่ ตง้ั ให้ นายประหยัด ถริ ะวฒั น์ ด�ารงตา� แหนง่ผู้อา� นวยการสา� นกั งานตรวจเงินแผน่ ดิน • นางฤดี จิวาลกั ษณ ์ อดตี กรรมการตรวจเงิน แผ่นดนิ คนสดุ ทา้ ย และผู้อา� นวยการหญิง คนแรก ถา่ ยภาพจากตน้ ฉบับ โดย นายรฐั ธรรม ชวนเชย และนายโสมทตั นิธิตรรี ตั น์พ.ศ. ๒๕๓๕มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นางฤดี จิวาลักษณ์ ด�ารงต�าแหน่งผู้อ�านวยการส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน (นักบริหาร ๑๑) นับเป็นข้าราชการหญิงคนแรกที่ขึ้นด�ารงต�าแหน่งสูงสุด ในส�านักงานฯ และได้ต�าแหน่งระดับบริหาร ๑๑เทียบเท่าปลดั กระทรวง๘๖ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• พระราชกฤษฎกี าแบง่ สว่ นราชการส�านกั งานตรวจเงนิ แผ่นดนิ พ.ศ. ๒๕๓๑ ทม่ี า:ส�าเนาภาพถ่ายจากราชกิจจานเุ บกษา ๘๗

พ.ศ. ๒๕๓๖ส�านักงานฯ ปรับปรุงโครงสร้างภายในตามพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๓๖ โดยแบ่งส่วนราชการภายในออกเป็น๒๒ สว่ นพ.ศ. ๒๕๓๗ส� า นั ก ง า น ต ร ว จ เ งิ น แ ผ ่ น ดิ น เ ส น อมาตรการเพ่ือป้องกันหรือลดโอกาสในการสมยอมกันในการเสนอราคา(ฮ้ัว) ต่อรัฐบาล โดยเฉพาะกรณีการจ้างเหมาก่อสร้างของส่วนราชการมาตรการดังกลา่ วรู้จกั ในชอื่ มาตรการป้องกันการฮ้ัวประมูล หรือ ว ๑ ปี๓๗ ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินเป็นหน่วยงานแรกท่ีให้ความส�าคัญกับเรื่องการสมยอมกันในการเสนอราคา ซ่ึงมาตรการป้องกันดังกล่าวมาจากการประมวลข้อสังเกตและข้อเสนอแนะจากการตรวจสอบการจัดซื้อจัดจ้าง(Public Procurement Audit)๓๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๘พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชดา� รสั แกข่ า้ ราชการและลกู จา้ งส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน ในโอกาสที่ส�านักงานตรวจเงินแผ่นดินครบรอบ๘๐ ปี โดยความตอนหน่งึ ในพระราช-ด�ารัสท่ีว่า ‘การควบคุมและตรวจสอบเงินแผ่นดินเป็นส่ิงส�าคัญและจ�าเป็นเพราะเงนิ แผน่ ดนิ นนั้ คอื เงนิ ของประชาชนท้งั ชาต’ิ ซง่ึ เปรียบเสมือนศูนยร์ วมจติ ใจของคนตรวจเงินแผ่นดินท่ีจะยึดมั่นท�างานเพ่ือพิทักษ์รักษาประโยชน์ให้กับประเทศชาตแิ ละประชาชน๑๘ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๓๘ฉลองครบรอบ ๑๒๐ ปี การตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไทย, ๘๐ ปี สา� นักงานตรวจเงนิ แผ่นดินมีการจัดท�าหนังสือที่ระลึก เรียบเรียงประวัติส�านักงานตรวจเงินแผ่นดิน นับเป็นการเรียบเรียงประวัติกรมครั้งที่ ๔ โดยผู้เรียบเรียงประวัติคร้ังน้ี คือ นางสาวเนตรทรายตั้งขจรศกั ดิ์๘๘ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• พระราชดา� รสั พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัวท่ที รงพระราชทานแก่ขา้ ราชการสา� นักงานตรวจเงนิแผน่ ดิน เนอื่ งในโอกาสท่สี �านักงานฯครบ ๘๐ ป ี แหง่ การสถาปนา ในป ี พ.ศ. ๒๕๓๘ที่มา:www.oag.go.th ๘๙

พ.ศ. ๒๕๓๘สา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ เปน็ เจา้ ภาพการประชมุ คณะมนตรี ขององคก์ ารสถาบนั การตรวจสอบสูงสุดแห่งเอเชยี ครงั้ ท่ี ๒๒ (The 22nd ASOSAI Governing Board Meeting)พ.ศ. ๒๕๓๙สา� นกั งานฯ ปรบั ปรงุ โครงสรา้ งภายในตามพระราชกฤษฎกี าแบง่ สว่ นราชการสา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยยกระดบั กองขนึ้ เปน็ สา� นกั เชน่ สา� นกั ตรวจสอบดา้ นเศรษฐกจิ สา� นกั พฒั นาการตรวจสอบ นอกจากนข้ี ยายงานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไปสภู่ มู ภิ าคเพ่ิมข้ึนเป็น ๑๕ ภูมิภาค โดยเพ่ิมจังหวัดท่ีตั้งภาค ได้แก่ ขอนแก่น ล�าปาง และนครศรธี รรมราชมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ังให้ นายปัญญา สติฐิต ด�ารงต�าแหน่งผ้อู �านวยการสา� นักงานตรวจเงนิ แผน่ ดนิพ.ศ. ๒๕๔๐มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ แตง่ ต้ังให้ นายนนทพล นิม่ สมบุญ ดา� รงตา� แหน่งผู้อ�านวยการสา� นักงานตรวจเงนิ แผ่นดิน • พระราชกฤษฎีกา แบง่ ส่วนราชการ ส�านักงานตรวจเงนิ แผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๓๙ ท่ีมา: ส�าเนาภาพถ่าย จากราชกจิ จานเุ บกษา๙๐ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• นายนนทพล นม่ิ สมบญุ ผู้อา� นวยการส�านกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ คนสดุ ทา้ ย ก่อนทส่ี า� นกั งานฯ จะปรบั ปรงุ โครงสร้าง เป็นองค์กรอสิ ระ ตามรฐั ธรรมนูญ ป ี พ.ศ. ๒๕๔๐ ๙๑



• รฐั ธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ หมวด ๑๑ มาตรา ๓๑๒ บัญญัติเนื้อหาว่าดว้ ยการ ตรวจเงินแผ่นดิน โดยการตรวจเงนิ แผน่ ดินใหก้ ระทา� โดยคณะกรรมการตรวจเงนิแผน่ ดนิ และผวู้ ่าการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ที่เปน็อิสระและเปน็ กลางที่มา:สา� เนาภาพถา่ ยจากราชกิจจานเุ บกษา ๙๓

• รฐั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ ไดบ้ ัญญตั ิ เรือ่ งการตรวจเงนิ แผ่นดิน ไวใ้ นหมวด ๑๑ มาตรา ๓๑๒ ท่ีมา: สา� เนาภาพถ่าย จากราชกิจจานุเบกษาพ.ศ. ๒๕๔๐รัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจกั รไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ บญั ญัตเิ ร่อื งการตรวจเงินแผ่นดนิ ไว้ในหมวด ๑๑ มาตรา ๓๑๒ โดยการตรวจเงินแผ่นดินให้กระท�าโดยคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินและผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินที่เป็นอิสระและเป็นกลาง ซึ่งนับเป็นครงั้ แรกทก่ี ารตรวจเงนิ แผน่ ดินถูกนา� มาบญั ญตั ิไว้ในรฐั ธรรมนูญพ.ศ. ๒๕๔๑สา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ จดั ทา� เวบ็ ไซตห์ นว่ ยงานเปน็ ครง้ั แรกโดยใชช้ อ่ื โฮมเพจ www.oag.go.thพ.ศ. ๒๕๔๒สา� นกั งานตรวจเงนิ แผน่ ดนิ เสนอรฐั บาลเกย่ี วกบั แนวปฏบิ ตั ใิ นการกา� กบั ดแู ลการเผยแพร่ขา่ วสารประกวดราคาเพอ่ื เสรมิ มาตรการปอ้ งกนั หรอื ลดโอกาสในการสมยอมกนั ในการเสนอราคา ท้งั นีเ้ พอ่ื เป็นมาตรการป้องกนั การทุจริตในกระบวนการจดั ซื้อจดั จา้ งสตาร� นวจกั สงาอนบตสรงู วสจุดเแงนหิ แง่ ผเอน่ เชดียนิ เคปรน็ ัง้ เจทา้ี่ ๒ภ๗าพก(Tาhรeป2ร7ะชthมุ AคSณOะSมAนIตGรoี ขveอrงnอinงgคBก์ oาaรrสdถMาบeeนั tกinาgร)ณ จังหวัดภูเก็ต๙๔ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• รายงานประจา� ปรี ะหว่างปี พ.ศ. ๒๕๓๐-๒๕๔๑ ถา่ ยภาพจากต้นฉบับ โดยนายรัฐธรรม ชวนเชยและนายโสมทตั นิธติ รรี ัตน์ ๙๕

ยุคส�ำนักงำนกำรตรวจเงินแผ่นดิน :ก้ำวสู่กำรเป็นองค์กรอิสระตำมรัฐธรรมนูญ



๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๒ตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๔๒เพ่ือให้เป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๔๐ ท่ีบัญญัติให้การตรวจเงินแผ่นดินกระท�าโดยคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินและผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินท่ีเป็นอิสระและเป็นกลาง กฎหมายฉบับนี้นับเป็นกฎหมายตรวจเงินแผ่นดินฉบับท่ี ๓ ทวี่ างกลไกการตรวจเงินแผน่ ดนิ ใหค้ ณะกรรมการตรวจเงินแผน่ ดินมอี า� นาจหนา้ ทกี่ �าหนดนโยบายการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ก�าหนดหลกั เกณฑม์ าตรฐานการตรวจเงนิแผ่นดิน พิจารณาผลการตรวจสอบท่ีผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินเสนอ ขณะเดียวกันการตรวจเงินแผ่นดินยังประกอบด้วย ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินและส�านักงานการตรวจเงินแผ่นดินท่ีท�าหน้าที่ด้วยความเป็นอิสระและเป็นกลาง นอกจากนี้ในส่วนที่ ๒ ของกฎหมายตรวจเงนิ แผ่นดิน ยังบัญญตั ิเรือ่ งวินัยทางงบประมาณและการคลังเพอื่ ใหร้ ะบบการควบคมุ ตรวจสอบการเงนิ แผน่ ดนิ เปน็ ไปอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและมวี นิ ยั๙๘ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)

• พระราชบญั ญัติประกอบรฐั ธรรมนูญ ว่าด้วยการตรวจเงินแผน่ ดิน พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยหลังจากประกาศกฎหมายฉบบั นแ้ี ลว้ ส�านกั งานตรวจเงนิ แผ่นดิน ไดเ้ ปลีย่ นชอ่ื เปน็ ส�านักงานการตรวจเงนิแผน่ ดนิ ทม่ี า:ส�าเนาภาพถ่ายจากราชกิจจานุเบกษา ๙๙

๑๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๔๓มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ ดร.ปัญญา ตันติยวรงค์ เป็นประธานกรรมการตรวจเงินแผน่ ดิน พรอ้ มกรรมการตรวจเงินแผ่นดนิ จา� นวน ๙ คนคณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไดป้ ระกาศนโยบายการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ (พ.ศ. ๒๕๔๓-๒๕๔๖) โดยมุ่งเนน้ เปา้ หมายสา� คัญ ๓ ประการ คือ ด�าเนนิ บทบาทในการเสรมิ สรา้ งใหเ้ กดิ การบรหิ ารกจิ การบา้ นเมอื งทด่ี ใี นภาครฐั ปอ้ งกนั และควบคมุ การใชจ้ า่ ยเงนิ ของรฐั ให้เป็นไปโดยถูกตอ้ ง ไม่เกดิ ความเสยี หายหรอื รั่วไหล ตดิ ตามการใช้จ่ายเงนิ ของรฐัให้เกิดประโยชน์สูงสุด คุ้มค่า เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ และมติคณะรัฐมนตรี • ตราสัญลกั ษณ์ สา� นกั งานการตรวจเงินแผน่ ดิน๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๔๓ประกาศคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน เร่ืองตราสัญลักษณ์ส�านักงานการตรวจเงินแผ่นดินส�านักงานการตรวจเงินแผ่นดินได้รับเกียรติให้เป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสมัชชาครงั้ ที่ ๘ และการประชมุ คณะมนตรคี รั้งที่ ๒๘-๒๙ ของ ASOSAI (The 8th ASOSAIAssembly and the 28th-29th ASOSAI Governing Board Meeting) ระหวา่ งวนั ที่ ๙-๑๕ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยเปน็ การประชมุ สมัชชาครงั้ แรกที่จัดขน้ึ ในประเทศไทย การประชุมครง้ั นี้ ดร.ปัญญา ตนั ตยิ วรงค์ ประธานกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ได้รับเลอื กใหด้ �ารงต�าแหนง่ ประธานสมัชชาและประธานคณะมนตรี ASOSAI๑๐๐ ล�ำดับเหตุกำรณ์ส�ำคัญในงำนตรวจเงินแผ่นดินไทย (พ.ศ. ๒๔๑๘-๒๕๕๘)