หน่วยการเรียนรู้ที่ 1

เอกสารประกอบการเรียน วชิ าสุขศึกษา ( พ23101) หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 การเจริญเตบิ โตและพฒั นาการในแต่ละช่วงวยั โดยครูสุภาส ค้าขาย ครูสามารถ กายขุนทด ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2564 โรงเรียนราชสีมาวทิ ยาลยั อาเภอเมอื ง จังหวดั นครราชสีมา สานักงานเขตพนื้ ทก่ี ารศึกษามัธยมศึกษานครราชสีมา

ใบความรู้ หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 การเจริญเตบิ โตและพฒั นาการในแต่ละช่วงวยั 1. การเปลยี่ นแปลงทางด้านร่างกาย จติ ใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญาแต่ละช่วงชีวติ 1.1 วยั ทารก วยั ทารก คอื วยั ต้ังแต่แรกเกดิ จนถึง 1 ปี มีการเปลี่ยนแปลงดา้ นต่างๆ ดงั น้ี ด้านร่างกาย  นา้ หนักแรกคลอดประมาณ 3,000 กรัม เม่ือครบ 1 ปี จะเพ่ิมข้ึนประมาณ 3 เท่า  ส่วนสูงหรือความยาวประมาณ 54 เซนตเิ มตร และส่วนสูงจะเพ่มิ ข้ึนประมาณ 1.5 เท่า เม่ืออายคุ รบ 1 ปี  ขนาดรอบศีรษะแรกคลอดประมาณ 35 เซนติเมตร เม่ือครบ 1 ปี จะมีขนาดรอบศรี ษะ ประมาณ 45 เซนติเมตร  ฟันซี่แรกจะขนึ้ เมอ่ื อายุ 6-8 เดือน และเมื่อครบ 1 ปี จะมีฟันประมาณ 12 ซ่ี ด้านจิตใจและอารมณ์  1-3 เดือน ส่งเสียงร้องเม่ือรู้สึกหิว รู้จกั ยมิ้ เม่ือถกู หยอกลอ้ ร้องไหเ้ ม่ือโกรธ ทาเสียงดงั เม่ือดีใจ  4-6 เดอื น หวั เราะเสียงดงั ร้องไหเ้ ม่ือโกรธหรือถูกขดั ใจ อารมณ์เปล่ียนแปลงรวดเร็ว  7-9 เดือน ร้องไหเ้ ม่ือไม่พอใจและมีอารมณ์กลวั มากข้ึนแสดงความรักดว้ ยการโอบกอด ตอบสนองต่อการถูกดุและร้องไห้  10-12 เดือน แสดงอารมณ์ดีใจ เสียใจมากข้ึน เมื่อมีคนเล่นดว้ ยจะหวั เราะเสียงดงั สามารถเขา้ ใจอารมณ์ผอู้ ื่นได้ ด้านสังคม  เริ่มพฒั นาการทางสงั คมกบั บุคคลใกลช้ ิดในครอบครัว และผทู้ ี่เล้ียงดู  1-2 เดือน จอ้ งหนา้ และตอบสนองผหู้ ยอกลอ้ ได้  3-5 เดือน ชอบใหค้ นอยใู่ กลๆ้ สนใจเสียงคนพดู คุย  12 เดือน จะสามารถเล่นกบั ผอู้ ่ืนได้ ด้านสติปัญญา  แสดงออกและโตต้ อบดว้ ยการเคลื่อนไหวร่างกาย  เริ่มเรียนรู้การพดู คุยกบั ผอู้ ื่นดว้ ยการพดู ทีละคา

1.2 วยั ก่อนเรียน วยั ก่อนเรียน คอื วยั ต้ังแต่ 1 ปี จนถงึ 6 ปี มีการเปล่ียนแปลงดา้ นต่างๆดงั น้ี ด้านร่างกาย  ดา้ นน้าหนกั และส่วนสูง จะเพมิ่ ข้ึนชา้ กวา่ วยั ทารถ  เม่ืออายุ 1 ปี จะมีฟันน้านมประมาณ 12 ซี่  ฟันน้านมจะครบ 20 ซ่ี เมื่ออายปุ ระมาณ 3 ปี และฟันน้านมจะเริ่มหยดุ โดยมีฟันแทข้ ้ึนมา แทนท่ี ด้านจิตใจและอารมณ์  มีอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย โดยอารมณ์โกรธและดีใจจะเกิดข้ึนบ่อย  เมื่ออายคุ รบ 2 ปี จะเร่ิมรู้จกั อิจฉาผอู้ ื่น  กลวั คนแปลกหนา้  สามารถควบคุมอารมณ์ตนเองไดด้ ีข้ึนเม่ืออายปุ ระมาณ 4 ปี ด้านสังคม  สงั คมส่วนใหญ่จะเป็นผทู้ ี่เล้ียงดูและคนในครอบครัว  เม่ือเริ่มเขา้ โรงเรียนจะมีความสัมพนั ธก์ บั เพือ่ น แต่อาจมีการทะเลาะกนั เพราะยงั ขาด ประสบการณ์ในการเล่นกบั เพือ่ น  รู้จกั ปรับตวั ใหเ้ ขา้ กบั ผใู้ หญ่ ด้านสติปัญญา  1-3 ปี สนใจส่ิงใหม่ๆ พดู รู้เร่ือง ใชภ้ าษาไดค้ ล่อง  4 ปี สามารถพดู เป็นประโยคไดส้ มบูรณ์ นบั เลขได้ รู้จกั เวลา ชอบซกั ถาม  5 ปี มีความอยากรู้ อยากเห็น รู้จกั ใชเ้ หตุผลในการอธิบายขอ้ มูล  6 ปี พดู ไดค้ ล่องแคล่วช่างซกั ถาม ทางานร่วมกบั เพื่อนและผใู้ หญ่ได้

1.3 วยั เรียน วยั เรียน คอื วยั ทมี่ อี ายตุ ้ังแต่ 6-12 ปี มีการเปล่ียนแปลงดา้ นต่างๆ ดงั น้ี ด้านร่างกาย  มีการเจริญเติบโตสม่าเสมอ ร่างกายขยายออกทางส่วนสูงมากกวา่ ส่วนกวา้ ง นา้ หนัก เพม่ิ ขนึ้ เฉลย่ี ปี ละ 2-3 กโิ ลกรัม ส่วนสูงเพมิ่ ขนึ้ เฉลย่ี ปี ละ 4-5 เซนตเิ มตร โดยส่วนใหญ่ เพศหญิงจะตวั โตกวา่ เพศชายวยั เดียวกนั  มีกลา้ มเน้ือแขง็ แรง คล่องแคล่ววอ่ งไว  สามารถใชม้ ือและนิ้วทางานไดด้ ี ด้านจติ ใจและอารมณ์  ตอ้ งการการยอมรับจากกลุ่มเพอ่ื น  มีอารมณ์โกรธเมื่อถกู ลอ้ เลียน  มีอารมณ์กลวั นอ้ ยลง  รู้สึกอิจฉาเพอ่ื นที่ไดร้ ับความรักหรือความสนใจ ด้านสังคม  ชอบรวมตวั เล่นกนั เป็นกลุ่ม ไม่ชอบอยคู่ นเดียว  เรียนรู้การอยรู่ ่วมกนั ภายใตก้ ฎ ระเบียบ  รู้จกั เห็นอกเห็นใจช่วยเหลือเพือ่ นในกลุ่มมีความซ่ือสตั ยต์ ่อกลุ่ม ด้านสตปิ ัญญา  มีความคิดที่เป็นรูปธรรมมากข้ึน  สามารถคิดไดอ้ ยา่ งมีเหตุผล  เปรียบเทียบสิ่ง 2 สิ่งได้  มีความอยากรู้อยากเห็น  อ่านและเขียนหนงั สือไดค้ ล่อง  อ่านและเขียนหนงั สือไดค้ ล่อง

1.4 วยั รุ่น วยั รุ่น คอื วยั ทมี่ อี ายุต้ังแต่ 12-20 ปี มีการเปล่ียนแปลงดา้ นต่างๆ ดงั น้ี ด้านร่างกาย  น้าหนกั และส่วนสูงเพ่มิ ข้ึนอยา่ งรวดเร็ว แขนขายาว มือและเทา้ ใหญ่ข้ึน  มีลกั ษณะทางเพศชดั เจน เช่น เพศหญิงมหี น้าอกใหญ่ขนึ้ สะโพกผาย เพศชายมี กล้ามเนือ้ เป็ นมดั แขง็ แรง ไหล่กว้าง มขี นหน้าแข้ง เสียงแตกเสียงแตก-ห้าว ด้านจติ ใจและอารมณ์  มีอารมณ์เปลยี่ นแปลงอยา่ งรวดเร็ว  มีความสนใจเพศตรงขา้ ม  มีความเช่ือมนั่ ในตนเองสูง ตอ้ งการอิสระ ด้านสังคม  มีพฤติกรรมการแต่งกายเลียนแบบเพ่อื นในกลุ่มและเป็นเอกลกั ษณ์ของกลุ่ม  ตอ้ งการเป็นท่ียอมรับของกลุ่มเพื่อน และเป็นอิสระจากพ่อแม่และครอบครัว ด้านสติปัญญา  สามารถเขา้ ใจสิ่งที่เป็นนามธรรมไดด้ ี  สามารถใชค้ าพดู และถอ้ ยคาที่ลึกซ้ึง  เปรียบเทียบส่ิงต่างๆไดด้ ี  ชอบเรียนรู้ดว้ ยการปฏิบตั ิเพื่อใหไ้ ดร้ ับความรู้และประสบการณ์

1.5 วยั ผู้ใหญ่ วยั ผู้ใหญ่ คอื วยั ทม่ี อี ายุต้ังแต่ 20-60 ปี มีการเปล่ียนแปลงดา้ นต่างๆ ดงั น้ี ด้านร่างกาย  ส่วนสูงเพ่มิ ข้ึนชา้ หรืออาจไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลย  เพศหญิงมีแนวโนม้ น้าหนกั ตวั เพม่ิ มากข้ึน  เพศหญิงเมอื่ อายปุ ระมาณ 50 ปี รังไข่จะผลิตฮอร์โมนนอ้ ยลงทาใหป้ ระจาเดือนมา ผดิ ปกติ  เพศชายเมอื่ อายปุ ระมาณ 40 ปี เซลลอ์ ณั ฑะเร่ิมสลายตวั ฮอร์โมนเพศขบั ออกมานอ้ ย ทา ใหส้ มรรถภาพทางเพศเร่ิมเสื่อมลง ด้านสังคม  สามารถคบหาสมาคมกบั ผอู้ ่ืนและปรับตวั เขา้ กบั สังคมไดด้ ี  มีการคบเพื่อนต่างเพศและนาไปสู่การใชช้ ีวติ คู่เป็นครอบครัว  มีความสัมพนั ธก์ บั กลุ่มเพื่อนในสถานท่ีทางาน ด้านสติปัญญา  รู้จกั เทคนิคในการแกไ้ ขปัญหาจากประสบการณ์ และการสะสมความรู้  มีความเช่ียวชาญทางภาษา เขา้ ใจหลกั วชิ าการ  สามารถใชเ้ หตุผลในการอธิบายไดด้ ี  มีความสามารถและความรู้ในการใชเ้ คร่ืองมืออุปกรณ์ต่างๆ ด้านจิตใจและอารมณ์  มีความมนั่ คงในอารมณ์สามารถควบคุมอารมณ์ไดด้ ี  มีความรักและอยากสร้างครอบครัวที่มน่ั คง  เมอ่ื อายุประมาณ 45 ปี เข้าสู่วยั กลางคน จะมีอารมณ์แปรปรวนเนื่องจากการ เปลี่ยนแปลงของระบบในร่างกาย  มีความวติ กกงั วลวา่ จะไม่มีคนดูแลยามชรา  มีอารมณ์เศร้าจากความเส่ือมของสมรรถภาพทางกาย

1.6 วยั สูงอายุ วยั สูงอายุ คอื วยั ทมี่ อี ายุ 60 ปี ขนึ้ ไป มีการเปล่ียนแปลงดา้ นต่างๆ ดงั น้ี ด้านร่างกาย  เซลล์ร่างกายเริ่มเสื่อมสภาพ กล้ามเนือ้ ลบี ผวิ หนังเห่ียว  กระดูกเปราะ ฟันหกั หรือสึกกร่อน  เคลื่อนไหวชา้ ทรงตวั ไดไ้ ม่ดี มือส่นั  ระบบต่างๆในร่างกายเร่ิมทางานเส่ือมประสิทธิภาพ  ภูมิตา้ นทานในร่างกายลดลง ด้านจติ ใจและอารมณ์  หงุดหงิดง่าย ใจนอ้ ย  ซึมเศร้า และวติ กกงั วลเก่ียวกบั การเปลี่ยนแปลงของร่างกาย  กลวั การถูกทอดทิง้  มกั ยดึ ติดกบั ความคิดและเหตุผลของตนเอง  ไม่มีความมนั่ ใจในการเรียนรู้ส่ิงใหม่ๆ ด้านสังคม  การใชช้ ีวติ ส่วนใหญ่จะอยกู่ บั ลกู หลาน  ทากิจกรรมที่ตนเองชอบ เพื่อพกั ผอ่ นเนื่องจากมีเวลาวา่ งมาก  บทบาทและภาระหนา้ ที่ทางสงั คมลดลง กลายเป็นผอู้ ยอู่ าศยั หรือผตู้ ามในครอบครัว ด้านสติปัญญา  สมองเร่ิมฝ่ อ ทาใหม้ ีความคิดอ่านชา้ ลืมง่ายพดู แลว้ มกั ลืมจึงพดู ซ้าๆ  มกั จาเร่ืองราวท่ีเกิดข้ึนใหม่ไม่ได้ แต่สามารถจาเร่ืองราวในอดีตไดด้ ี