ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงตามแนวพระราชดําริ พัฒนาสงั คมและสวัสดกิ าร กับการแกป ญ หาสังคม เรือ่ ง: กองบรรณาธกิ าร * จากวกิ ฤตการณ ทางเศรษฐกิจและสังคมในปจ จุบนั สง ผลใหม ีการ อนั เชญิ พระราชดาํ รสั ปรชั ญาหลักเศรษฐกจิ พอเพียง นาํ มาเปนหลักการ จดั ทาํ แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 9 และ ฉบบั ท่ี 10 ซ่งึ เปนหลกั ในการดําเนินชวี ิตทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูหวั ทรงพระราชทาน แกป ระชาชนชาวไทย ใหนาํ หลักเศรษฐกจิ พอเพยี งไปประยกุ ตใ ชใ นการ ดําเนินชวี ิต เพื่อเสรมิ สรางครอบครวั ชุมชน ใหพ ง่ึ ตนเอง เทาทันตอการ เปลย่ี นแปลงเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมใน ยุคโลกาภวิ ตั น ทงั้ น้ี ผทู จ่ี ะนาํ ปรชั ญาหลักเศรษฐกจิ พอเพยี งไปปฏิบตั ิจําเปนตอ งมีการศกึ ษา เพิ่มพนู ความรู วชิ าการ ตลอดจน ทกั ษะการนาํ หลักเศรษฐกิจพอเพยี ง ไปประยกุ ตใชในชวี ิตประจาํ วนั ใหอ ยูไดกบั สภาพการณป จจุบนั อยา งถกู ตอง เหมาะสม และเปนแนวทางในการแกป ญหาดา นตางๆ ในสงั คม ไมว า จะเปน ดานเศรษฐกจิ ดาน สงั คม และดา นวฒั นธรรม ดังนั้นปรัชญาหลกั เศรษฐกิจพอเพยี งจึงมงุ เนนใหคนทกุ ๆ คนเกิดความรว มมอื กนั ใน สงั คม ครอบครัว ชมุ ชน และสังคม แนวทางการวเิ คราะหไ ดน าํ องคป ระกอบสาํ คญั 5 สว น มาวิเคราะหร วมกนั ไดแ ก 1. ปญ หาสังคมในสถานการณก ารเปล่ียนแปลงทรี่ วดเร็ว 2. กระแสพระราชดาํ รัสทเ่ี กี่ยวของกบั เศรษฐกิจพอเพยี งและการสรางชมุ ชนเขม แขง็ 3. พัฒนาการการแกไ ขปญ หาชมุ ชน สงั คม ดวยเศรษฐกจิ พอเพยี ง ในโครงการพระราชดําริ 4. การขบั เคลือ่ นเศรษฐกจิ พอเพียงในทางปฏิบตั ิ 5. รปู ธรรมของชุมชนเขม แขง็ ทใ่ี ชหลักการพง่ึ ตนเอง ผลการวิเคราะห สังคมไทย ตอ งปรับกระบวนทศั นใ หม ปรับวสิ ัยทศั นเ ปน “สังคมมคี วามสขุ อยางย่ังยนื ใชหลกั เศรษฐกจิ พอเพยี ง ใหนาํ สูการปฏิบัตไิ ดใน ทุกสว น” เปลีย่ นการวัดความสําเรจ็ เปน เรอ่ื งความสขุ ของประชาชน เปด โอกาส ใหทกุ สว นเรียนรู วิสัยทัศน ยุทธศาสตร ของประเทศและนโยบายของรฐั บาล เพ่อื ขบั เคลื่อนประเทศไปพรอ มๆ กนั ตัง้ แตปจเจกบคุ คล องคกรชุมชน ตําบล อาํ เภอ จงั หวดั สถาบนั ตางๆ ภาคธุรกจิ และสงั คมโดยรวม ดังนั้น หลกั เศรษฐกจิ พอเพียงจึงเปน ปรชั ญาการดํารงชวี ติ เปรียบเสมือน การสรา งบาน หากบานไมปกเสาเข็มใหแ นน หนาคงทนมกั พงั ลง งา ยๆ ซงึ่ คนทัว่ ไปมักมองไมเห็นถงึ ความสําคญั ของการสรางฐานรากนี้ โดยการดาํ เนินชวี ิตตองการทาํ อะไรดว ย เหตผุ ล

1. การทาํ พอประมาณ 2. การมีเหตผุ ล 3. ทาํ อะไรตอ งมภี มู ิคมุ กนั คอื ทําแบบมหี ลกั การ ทําตามขนั้ ตอนอยา งถกู ตอ ง วตั ถุประสงคข องการศกึ ษา 1. การศกึ ษาคร้งั นี้ เพ่ือสรางความรูความเขา ใจที่ถูกตอ ง เกยี่ วกับหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง ตามแนวพระราชดาํ รกิ ับการแกป ญหาในสงั คม ใหป ระชาชนทุกคนสามารถ นาํ หลักปรชั ญา เศรษฐกจิ พอเพียงไปประยกุ ตใชไดอยา งเหมาะสม 2. แนวทางการสรางชุมชนและสงั คมใหเขม แขง็ รกั ษาความสมดุลของทุนและทรพั ยากรในมติ ิ ตา งๆ ตลอดจนสามารถปรับตวั พรอมรบั ตอ การ เปลยี่ นแปลงตา งๆ ไดอยา งรเู ทา ทัน และแกไข ปญ หาสังคมตา งๆ ได 3. เปนการสรา งเสริมพลังทกุ ภาคสว นให พอเพยี งตามแนวพระราชดาํ ริ สามารถพฒั นาไปไดหลากหลายรปู แบบ ภายใตก ระแส โลกาภิวตั น ขอบเขตของการศกึ ษาจะศกึ ษาถงึ 1. “ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งกบั การแกป ญหาในสงั คม” 2. การพัฒนาท่ยี งั ยืนดว ยกระบวนการสรางชมุ ชนเขม แขง็ 3. การวเิ คราะห (Analyze) และสังเคราะห (Synthesize) องคความรูขอ ที่ 1 และ 2 มาเปน แนวทาง การใชเ ศรษฐกิจพอเพยี ง เพอื่ การแกไ ขปญ หาสังคม การทบทวนความรูเกย่ี วกับ การทบทวน รปู ธรรมการแกไขปญหา บทวเิ คราะหแ นวทางการ ปญ หาสงั คมทฤษฎีแนวทาง ความรูหลกั ปรชั ญา โดยใชพน้ื ฐานของ ใชป รัชญาเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ พอเพยี ง พอเพยี ง เพือ่ แกไ ข พัฒนาและแกไ ขปญหา เศรษฐกจิ พอเพียงและ ปญ หาสงั คม กลไกชมุ ชนเขมแข็ง กรอบแนวคิดของปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง ความสมดลุ และย่งั ยืน พอ หลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง อยภู ายใตก รอบแนวคดิ “3 หวง 2 เงือ่ นไข” กลา วคอื 3 หวง ประกอบไปดว ย ความ มเี หตุผล ประมาณ พอประมาณ ความมีเหตุมีผล และการมภี มู ิคุมกันท่ดี ีในตัว โดย มภี ูมคิ มุ กนั ท่ี ทีด่ ี ที่ ทง้ั หมดนนั้ อยูภ ายใตเงอ่ื นไข 2 เง่อื น คอื การมีความรู และคณุ ธรรม ดําเนนิ กจิ กรรมดานตางๆ อยา งสมดุล และใหย ง่ั ยืน

ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีทไ่ี มนอ ยเกินไปและไมมากเกนิ ไป โดยไมเ บียดเบยี น ตนเองและผอู น่ื เชน การผลติ และการบรโิ ภคที่อยูในระดับพอประมาณ จากพระราชดาํ รสั ดานความประหยัด ประมาณ รวู าสง่ิ ใดควรจายออกไป และสงิ่ ใดควรรักษาไว โดยใชก ารประมาณ ทั้งประมาณตน และ ประมาณสถานการณ ความมเี หตุผล หมายถึง การตดั สินใจเก่ียวกบั ระดับของ ความ พอเพยี งน้ัน จะตอ งเปนไปอยา งมเี หตผุ ล โดย พจิ ารณาจากเหตุปจจยั ท่ีเกยี่ วขอ งตลอดจน คาํ นึงถงึ ผลท่ี คาดวาจะเกดิ ขน้ึ จากการกระทาํ น้ันๆ อยางรอบคอบ รจู กั ประมาณตน และประมาณสถานการณ ประการสาํ คญั คอื ตองพิจารณาอยา งมเี หตมุ ีผล โดยใชค วามเปนกลาง เทีย่ งตรง ปราศจากอคติ พจิ ารณาเหตผุ ลไดร อบดาน และมีการตัดสนิ ใจอยางรอบคอบที่สุด การมภี ูมิคุม กนั ท่ีดใี นตัว จงึ หมายถึง การเตรียมตวั ใหพรอมรับผลกระทบและการ เปล่ยี นแปลงดา นตา งๆ ทค่ี าดวา จะเกิดข้ึนในอนาคตทั้งใกลแ ละไกล สามารถ ประมาณไดอ ยา งเหมาะสมเพราะ ไมประมาทมีการเตรยี มพรอ ม ตรวจสอบ การเปลยี่ นแปลงตา งๆ อยูเสมอ เชนเดยี วกับการ มีภมู ิคุมกนั ทด่ี ี อยางเชน ความมีสตริ ู และความสงบภายในใจอยเู สมอ พระเจา อยูห วั พระราชดาํ รสั ถงึ ความสามคั คี ใหย ึดเหนีย่ วไวใ นยาม สงั คมมีความเปลีย่ นแปลง ความสามคั คกี ค็ ือภมู คิ ุมกันหนงึ่ ท่ีจะชว ยใหร ับมอื กบั ความเปลี่ยนแปลงท่ีเกิดขึ้น นอกจากนกี้ ารตัดสนิ ใจ และการดาํ เนนิ กจิ กรรมตางๆ ใหอยใู นระดับพอเพยี งนน้ั ตองมี เงื่อนไข 2 เงื่อนไข คือ อาศัยความรแู ละคณุ ธรรมเปนพ้นื ฐาน เงอ่ื นไข ความรู ประกอบดว ยความรอบรเู กย่ี วกบั วิชาการตา งๆ ทเี่ กี่ยวของอยาง รอบดา น ความรอบคอบทจ่ี ะนาํ ความรูเหลา นน้ั มาพจิ ารณาใหเ ชอ่ื มโยง กนั เพ่อื ประกอบการวางแผนและความระมัดระวงั ในขนั้ ปฏบิ ตั ิ การ เรียนรู อยา งรอบดา นคอื การเรียนรูตง้ั แต รู เขาใจ และประยกุ ต หรือ บรู ณาการใช รู คอื รใู นหลกั วิชาตามที่ไดศ ึกษามาเปน อยา งดี จากนนั้ จงึ นํามาพจิ ารณาใหเกดิ การเขาใจกลายเปนความรูของตนเอง และนําไปปฏบิ ตั ิประยุกตใชใหเ ขา กบั สถานการณ เงอื่ นไขคณุ ธรรม ประกอบดว ยความตระหนักในคุณธรรม มคี วาม ซือ่ สตั ยสจุ ริต และมีความอดทน มคี วามเพยี ร ใชสตปิ ญญา ในการ ดาํ เนินชวี ติ และคณุ ธรรมตางๆ ท่ชี วยกาํ กบั การดําเนนิ ชีวิตใหอ ยใู นครรลอง ทเี่ หมาะสม ไมวา จะเปน ความเอือ้ เฟอเผอื่ แผ ความ รบั ผดิ ชอบ ความ เสียสละ ฯลฯ

กอ นท่จี ะทําปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงไปใชใ นการแกป ญ หาชุมชน และสังคม ใครขอ กลาวถงึ สถานการณปญ หาสงั คมในปจจบุ ันกอนท่จี ะนาํ เสนอแนวทางการแกไ ขตอไป สถานการณป ญหาสงั คม ในท่ีนจี้ ะแบง เปน 3 ประเภท ไดแ ก 1. ปญ หาเชงิ โครงสรา ง 2. ปญหาทีส่ ่งั สม 3. ปญ หาทมี่ าจากผลกระทบโลกาภวิ ตั น 1.ปญ หาเชิงโครงสรา ง คนวัยทํางานจะเริ่มลด โครงสรางประชากรไทยผูสูงอายุ จะมีมากข้ึน เด็กจะนอยลง นอยลง ต้ังแต พ.ศ. 2552 สังคมไทย จะเร่ิมเขาสังคม ผสู งู อายเุ ตม็ รปู อันหมายถงึ สังคมมภี าระพึง่ พิงสูงขึ้น ดังน้ัน สังคมจะมผี สู งู อายุจาํ นวนมากข้ึน สภาพความเปนเมือง ขยายตัวคอนขางสูง โดยเพิ่ม จากรอยละ 33 เปน รอยละ 40 ในป พ.ศ. 2533 ความเปน เมือง มีผลกระทบทางสังคมเชิงลบหลายดาน เชน ความสัมพันธ ในครอบครัว สมาชิกในครอบครัวทั้งพอและ แมทํางานนอกบาน ลูกถูกเล้ียงดวย TV คอมพิวเตอร เด็ก อยกู ับเพอื่ นมากกวา 2. ปญหาที่สั่งสม ดานการศึกษา เด็กไทยมีคุณภาพคอนขางตํ่า จํานวนป การศึกษา โดยเฉลี่ยของคนไทย ยังไมถึง 9 ป ทั้งที่เมื่อส้ินสุด แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ฉบับที่ 9 กําหนดไว 9.5 ป นอกจากน้ันยังพบเด็กเรรอน เด็กไรสัญชาติ เด็กถูกทอดทิ้ง จาํ นวนมาก ไมสามารถเขา ถงึ ระบบการศกึ ษา ดา นสุขภาพ แมว า จะมหี ลกั ประกนั สุขภาพ แตคุณภาพ การจัดบริการ ยังตองปรับปรุงและพัฒนาตอไป ที่สําคัญทํา อยางไรใหคนมีสุขภาพดี โดยไมตองพึ่งพาโรงพยาบาลมากนัก ควรเนน ให มีการออกกาํ ลงั กายสม่ําเสมอ ปญหายาเสพติด ปจจุบันลดนอยลงระดับหนึ่ง แตมีการเปล่ียนรูปแบบ การเสพและการ เปลยี่ นแปลงตัวยาชนิดอ่นื ๆ

3.ปญ หาทีม่ าจากผลกระทบโลกาภิวตั น สังคมไทยเปน สงั คมเปด กวาง ยอมรบั สงิ่ ตา งๆ เร็วและมาก โดยขาดภมู ิคมุ กันที่เพยี งพอ รบั โดยไมร เู ทา ทนั กรอบแนวคดิ ของแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ฉบบั ท่ี 10 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ 9 ไดนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช เปนแนวทาง แตแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 10 ไดนํากรอบเศรษฐกิจพอเพียงมาแปลงสูการปฏิบัติ โดยยังคงให คนเปนศูนยกลาง การพัฒนา ใหความสําคัญกับการมีสวนรวมของทุกภาคี การพัฒนา เพราะฉะนั้น แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 10 จึง มิใชมองเพียงบทบาทภาครัฐเทาน้ัน แตมองถึงภาคี การพัฒนาตางๆ ซึ่งไดรวมกันสรุปวิสัยทัศนของ แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 10 วา “สังคมมีความสุขอยางยั่งยืน ใชหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง นําสูการปฏิบัติ” และกาํ หนดเปน ยุทธศาสตร 5 ดาน ดงั น้ี ยุทธศาสตรท ่ี 1 พัฒนาคนและสงั คม สูสงั คมภมู ปิ ญ ญาและการเรยี นรูประกอบดวย 5 แนวทางหลัก แนวทางท่ี 1 การพัฒนาเดก็ ตามวยั ดา นทกั ษะชวี ิต และความรูพน้ื ฐาน ตอ งใหความรู ผูปกครอง ตลอดจนสง เสริมใหสามารถอยรู ว มกบั ผสู งู อายุได สรางการเรียนรู ดานศลี ธรรม จรยิ ธรรม ดว ยการบมเพาะระดับครอบครวั เมอื่ เดก็ และเยาวชนเขา สูร ะบบโรงเรยี น ตอ งไดร บั การพฒั นาดานสตปิ ญ ญา อารมณ สงั คม และ ศลี ธรรม แนวทางท่ี 2 การพัฒนาสมรรถนะและทักษะในการทาํ งาน เพอ่ื รองรบั การแขง ขนั ของประเทศ เชื่อมโยงเศรษฐกิจและสังคมอยางสมดุล เสริมทักษะการ วิเคราะหก ารทาํ งานเปนทมี แนวทางที่ 3 การเรงสรางกําลังคนท่ีเปนเลิศ เพื่อสรางนวัตกรรม องคความรู ดาน วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี เสริมขีดความสามารถในการแขงขันดาน ฐานความรขู องประชากร แนวทางที่ 4 การจัดการเรียนรูท่ีตอเน่ืองและหลากหลาย จําเปนตองมีการจัดการความรู ในระดับชุมชน ภูมิภาค และประเทศ ครอบคลุมหลายมิติ ทั้งภาคเศรษฐกิจ สงั คม วฒั นธรรม ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอม แนวทางท่ี 5 การเสรมิ สรา งความม่นั คงในชวี ิต ท่ีครอบคลุมสุขภาพ การคุมครองทางสงั คม ความปลอดภัยในชีวิตและการจัดสวสั ดกิ ารดว ยกระบวนการเรียนรู ยุทธศาสตรท ี่ 2 การเสรมิ ความเขมแข็งของชุมชน จะประกอบดว ยแนวทาง 4 แนวทาง แนวทางท่ี 1 การจัดการความรู และระบบการเรียนรู ของชุมชน อยางครอบวงจร โดยเนน ใหชุมชนมโี อกาสอยา งกวางขวาง

แนวทางท่ี 2 การสรางความมั่นคงของมนุษย ซ่ึงจะบูรณาการกระบวนการผลิตบน ศักยภาพ และความเขมแข็งของชุมชนอยางสมดุล เนนการผลิตเพื่อการ บรโิ ภคอยา งพอเพียง แนวทางท่ี 3 การเสริมสรางศักยภาพชุมชน ในการอยูรวมกับทรัพยากรธรรมชาติและ สิง่ แวดลอ มอยา งเก้อื กลู กัน แนวทางที่ 4 พัฒนากลไกการขับเคล่ือน ดุลยภาพการพัฒนาชุมชน โดยใชแผนแมบท ชมุ ชน เปน กลไกที่สําคัญ และพัฒนาส่ือเพ่ือการพฒั นาใหม ากขนึ้ ยุทธศาสตรท่ี 3 การปรับโครงสรางเศรษฐกิจใหสมดุล และสามารถแขงขันในชวงทศวรรษ แหง เอเชีย ยุทธศาสตรนี้มุงพัฒนาดานการเงิน การคลัง และประสิทธิภาพการบริหารการเงิน การคลงั ตลาดทนุ สถาบนั การเงิน การจดั เก็บรายไดและการกระจายอาํ นาจการคลังสูท องถิ่น ยุทธศาสตรท่ี 4 การพัฒนาบนพ้ืนฐาน ความหลากหลายทางชีวภาพและความม่ันคงของ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ ม ความหลากหลายทางชวี ภาพ เปนจดุ แข็งของประเทศไทย มคี วามไดเ ปรียบมากกวา หลายประเทศ จึงกําหนดเปนยุทธศาสตรข้ึนพรอมกับการฟนฟูสภาพ ดิน น้ํา ปา พ้ืนที่ ชายฝง ทะเล และตอ งเอื้อตอการพัฒนาคณุ ภาพชีวติ ยุทธศาสตรที่ 5 การเสรมิ สรา งธรรมาภบิ าลเพอ่ื การบริหารจัดการประเทศสคู วามยง่ั ยนื กลไกตา งๆ ของรัฐ ตอ งมีการปรับโครงสรา ง ใหมีการกระจาย การจัดสรรทรัพยากรสู ภมู ภิ าค ทอ งถนิ่ และชมุ ชน ดว ยระบบการบริหารยทุ ธศาสตรแบบบูรณาการ สังคมไทยที่พงึ ปรารถนา สังคม คือ การอยรู วมกนั การอยรู ว มกันดว ยดีเปน ส่งิ สาํ คัญทส่ี ุด ฉะนั้นคนไทยตอ งรวมคิด รว มสรา งสังคม ทพ่ี ึงปรารถนา สงั คมไทยท่ีพงึ ปรารถนา คอื สงั คมทด่ี งี ามและอยูเ ยน็ เปนสขุ รว มกัน สังคมทด่ี งี ามและอยเู ยน็ เปน สขุ รวมกัน หมายถึง สงั คมแหง ความพอเพยี งและสันติ มีเศรษฐกจิ พอเพยี ง ไมทอดทง้ิ กัน มคี วามเปน ธรรม มีวฒั นธรรม มคี ุณธรรม มีความเขม แข็งทางสงั คม และสามารถรกั ษาความ สมดุลในตวั เอง

หลกั 8 ประการ แหง สังคมอยเู ยน็ เปน สุขรว มกัน สังคมที่อยูเ ย็นเปนสุขรวมกนั มหี ลกั 8 ประการ ตามภาพขา งลาง ดงั ตอไปน้ี 4. เคารพศักดิ์ศรแี ละ 5. ความเปนธรรมทางสงั คม 6. สันติภาพ คุณคาแหงความเปนคน 7. พฒั นา สังคมอยเู ย็น 3. ใชทรพั ยากรอยา งเปน ธรรมและยงั่ ยนื เปนสขรว มกัน จิตใจใหส ูงขนึ้ 2. เศรษฐกิจพอเพียง 1. ไมทอดท้งิ กัน 8. ความเขม แข็งของชุมชนทอ งถ่ิน และประชาสงั คม 1. เปนสังคมทไี่ มท อดทงิ้ กนั 2. มเี ศรษฐกิจพอเพยี ง 3. มกี ารใชทรัพยากรอยางเปนธรรมและย่ังยนื 4. มกี ารเคารพศกั ดิ์ศรแี ละคณุ คา ความเปน คนของทกุ คนอยา งเทา เทียมกนั 5. มคี วามเปนธรรมทางสงั คม 6. มสี นั ติภาพ 7. มกี ารพฒั นาจติ ใจใหสงู ขึ้น 8. ความเขม แข็งของชมุ ชนทองถน่ิ และประชาสงั คม ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี ง เปน ปรัชญาชีวิต “ชีวติ ตอ งรจู กั พอ” โดยธรรมชาตมิ นุษย มปี ญญามาก มีความตอ งการไมม ที ีส่ นิ้ สุด ดงั นั้น การควบคมุ ความคดิ ใหร จู กั พอ จงึ เปนเรอ่ื งสาํ คญั ผทู ี่ตอ งการปฏิบัตติ นอยางเศรษฐกจิ พอเพียง • ตอ งคิดใหตรงกนั คอื ตองรูจ กั พอ เห็นความทกุ ขข องการไมร ูจักพอ ผูรจู ักพอยอ มมี ความสขุ มากกวา ผูไมรูจกั พอ ผูไ มร ูจกั พอจะต่นื เตน ในการหาทรัพยแ ละใชจ า ยทรัพย จนครอบครัวไมอ บอนุ แตกแยก พักผอน ไมพอ จติ กงั วล นอนไมห ลบั • คนคดิ รูจักพอ ชวี ิตสงบสุข ครอบครัวอบอนุ กนิ อรอย หลบั สนิท ไมทรุ นทุรายกบั การ แสวงหาทรัพย อยา งไมรจู ักพอ

ลักษณะของการดาํ เนินชีวติ แบบเศรษฐกิจพอเพยี ง 1.) ตองพึ่งตวั เองใหมากที่สดุ 2.) ใชทรพั ยากรที่มีอยูใหเกิดผลคมุ คา ท่สี ดุ 3.) ไมผ ลิตหรือบริโภคเกินกําลงั แสวงหาความพอเหมาะพอดีทีไ่ ดสมดลุ 4.) ตา งมีสวนรวม ชว ยเหลอื ซ่งึ กันและกนั ขอ ดขี องการดาํ เนินชวี ติ แบบเศรษฐกิจพอเพยี ง 1. มีความเครียดนอยกวา การดาํ เนนิ ชวี ิตแบบเศรษฐกิจการตลาด เพราะมีภาวะ หนส้ี ินนอย ไมต อง ทาํ งานเกินกําลัง 2. ไมเกดิ ปญหาเดือดรอ นจากปจจยั ภายนอก ราคาปยุ แพงข้ึน ก็ไมเดือดรอ น 3. เปนอสิ ระจากอิทธพิ ลตา งประเทศ มีเสรภี าพทางเศรษฐกจิ มากกวา เศรษฐกจิ การตลาด 4. ไมม ีปญหาการตกงาน 5. ปจเจกบคุ คลและสังคม สงบรม เย็น แตละคนไมเอาเปรยี บกนั 6. ทรัพยากรธรรมชาตไิ มถกู ทาํ ลายอยา งรวดเรว็ เพราะไมเ รงการผลติ แตทสี่ าํ คญั ขอเสียของเศรษฐกิจพอเพยี ง คอื การปรบั เปลี่ยนวิถีชวี ติ จากเศรษฐกจิ การคา ซึง่ ทาํ ใหก าร เติบโตทางวัตถุของแตล ะคน ครอบครวั และประเทศชาติชา และทาํ ใหตอ งหลดุ จากกระแสการแขง ขันของ โลก ขอ เสนอแนะเชิงนโยบาย 1. หนว ยงานทเ่ี กยี่ วของกับการพฒั นาตอ งสง เสรมิ ความสมั พนั ธแบบปฐมภมู ิในครอบครัวและ ชุมชน 2. รฐั จะตองพฒั นากลไกเกย่ี วกับการพัฒนาใหอ ยูบนพน้ื ฐานเศรษฐกจิ พอเพียง 3. รัฐจะตอ งพฒั นาสถาบนั พฒั นาผูนาํ ชมุ ชนตวั แบบกลมุ ชมุ ชนตา งๆ ท่ีดําเนนิ การดา นเศรษฐกจิ พอเพียง ท่สี ําเรจ็ แลว เพื่อนาํ สูก ารขยายผล 4. รัฐจะตอ งสง เสริมใหมีการจดั ทาํ แผนชมุ ชน โดยใชห ลักเศรษฐกจิ พอเพยี งเปนหลกั การของแผน 5. รัฐจะตอ งสงเสรมิ การพฒั นาความสมดลุ ระหวา งวัตถุกบั จติ ใจ 6. รฐั จะตองสงเสรมิ สนบั สนุนใหช ุมชนเกดิ การเรยี นรหู รอื ใหช มุ ชนเรียนรู ดานการดําเนินชวี ิต แบบเศรษฐกจิ พอเพยี ง 7. รฐั จะตองมีการสง เสริมศกึ ษาตวั ช้วี ดั การพฒั นาที่หลากหลาย 8. รัฐควรสนับสนนุ กระบวนการพฒั นาท่เี ปน รูปแบบการทาํ งานแบบพหภุ าคี ซงึ่ เอาคนและ ชมุ ชนเปนศนู ยก ลาง 9. ตองมยี ุทธศาสตรก ารพัฒนาเดก็ เยาวชน และผูดอ ยโอกาส มุงแกปญ หาอยา งครบ 10. รณรงค สงเสริม การใชหลกั เศรษฐกิจพอเพียง ในสถาบันการศกึ ษาและสถาบันทางศาสนา อยางกวางขวาง

ขอ เสนอแนะในเชิงปฏิบตั ิ 1. ควรมกี ารสงเสริม สนบั สนุนการร้ือฟน ฟน ฟู และเพิ่มศกั ยภาพของครอบครัว ชุมชน ใหมี ความเขม แขง็ สูการพฒั นา การอยดู ีมสี ขุ 2. ตองรว มกาํ หนดแนวทางการปฏิบัตกิ ารสงเสริม การใชหลกั เศรษฐกจิ พอเพยี งในหลาย ระดับ ตง้ั แต ปจ เจกบคุ คล ครอบครัว ชุมชน สถาบนั องคก รประชาชน ภาคธรุ กจิ ประเทศชาติ 3. ตองรว มมือหลายฝาย เพื่อสง เสรมิ การพฒั นาคณุ ธรรม จริยธรรม ใหมากขนึ้ 4. ควรมกี ารเพิ่มเติมศกึ ษา วิจยั ทนุ ทางสังคม ทุนมนษุ ย ใหลึกซึ้งยิ่งขน้ึ และควรศกึ ษา แนวทางการพฒั นามนุษย การแกไ ขปญหาสงั คมตา งๆ อยางเปน รปู ธรรมชัดเจน อยางไรก็ตามหากทุกคนเริ่มตนท่ีตนเองนอมนําแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงมาใชกับตนเองใน การดํารงชีวติ แลว ขยายผลสคู นใกลชิด ครอบครัว เพ่อื นบาน แลว สูชมุ ชน ในทส่ี ดุ สงั คมน้นั ๆ รวมมือกันยดึ ถอื เปนแนวปฏิบัติอยางคอยเปนคอยไป สังคมน้ันๆ ก็จะอยูรวมกันอยางรมเย็น มีความเขมแข็ง ปราศจากปญหา สังคม มีเศรษฐกจิ พอเพียง และมคี วามสขุ อยางทไี่ มต องเบยี ดเบียนใคร ทม่ี า…สํานักพัฒนาสังคม คุณกฤตกิ า เพย้ี นศรี