พลังงานไฟฟ้าx

การกำเนิดของไฟฟ้า ราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความหมายของคำว่า “ไฟฟ้า” ไว้ ว่า “พลังงานรูปหน่ึงซ่ึงเกี่ยวข้องกับการแยกตัวออกมา หรือ การเคลื่อนท่ีของอิเล็กตรอนหรือโปรตอนหรืออนุภาคอ่ืนท่ีมี สมบัติแสดงอำนาจคล้ายคลึงกับอิเล็กตรอนหรือโปรตอน ที่ ก่อให้เกิดพลังงานอ่ืน เช่น ความร้อนแสงสว่าง การเคล่ือนที่ ” เป็นต้น โดยการกำเนิดพลังงานไฟฟ้าที่สำคัญ ๆ มี 5 วิธี ดังนี้ 1. ไฟฟ้าที่เกิดจากการเสียดสีของวัตถุ เป็นไฟฟ้าท่ีเกิดขึ้น จากการนำวัตถุต่างกัน 2 ชนิดมาขัดสีกัน เช่น จากแท่งยางกับ ผ้าขนสัตว์ เนื่องจากเกิดการถ่ายเทประจุไฟฟ้า วัตถุท้ังสองจะ แสดงศักย์ไฟฟ้าออกมาต่างกัน วัตถุชนิดหน่ึงแสดงศักย์ไฟฟ้า บวก (+) ออกมา วัตถุอีกชนิดหน่ึงแสดงศักย์ไฟฟ้าลบ (-) ออกมา ซึง่ เรียกว่า“ไฟฟา้ สถติ ”ดังภาพ

2. ไฟฟ้าท่ีเกิดจากการทำปฏิกิริยาทางเคมี เป็นไฟฟ้าที่ เกิดจากการนำโลหะ 2 ชนิดท่ีแตกต่างกัน โลหะท้ังสองจะทำ ปฏิกิริยาเคมีกับสารละลายอิเล็กโทรไลท์ ซึ่งปฏิกิริยาทางเคมี แบบน้ีเรียกวา่ “โวลตาอิกเซลล์” เช่น สังกะสีกับทองแดงจมุ่ ลง ในสารละลายอิเล็กโทรไลท์ จะเกิดปฏิกิริยาเคมีทำให้เกิดไฟฟ้า ดงั ตัวอย่างในแบตเตอร่ี และถา่ นอลั คาไลน์ (ถา่ นไฟฉาย) 3. ไฟฟ้าที่เกิดจากความร้อน เป็นไฟฟ้าท่ีเกิดข้ึนจากการ นำแท่งโลหะหรือแผ่นโลหะต่างชนิดกัน 2 แท่ง โดยนำปลาย ด้านหนึ่งของโลหะท้ังสองต่อติดกันด้วยการเช่ือมหรือยึดด้วย หมุดปลายที่เหลืออีกด้านนำไปต่อกับมิเตอร์วัดแรงดัน เมื่อให้ ความร้อนที่ปลายด้านต่อติดกันของโลหะทั้งสอง ส่งผลให้เกิด การแยกตัวของป ระจุไฟ ฟ้ าเกิด ศักย์ไฟฟ้าขึ้นท่ีปลายด้านเปิดของ โลหะ แสดงคา่ ออกมาทม่ี ิเตอร์

4. ไฟฟ้าท่ีเกิดจากพลังงานแสงอาทิตย์ โดยสามารถ สร้างเซลล์แสงอาทิตย์(Solar Cell) ที่ทำหน้าท่ีเปลี่ยนพลังงาน แสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้า ปัจจุบันเคร่ืองใช้ไฟฟ้าหลาย ชนิดใช้พลังงานแสงอาทิตย์ได้ เช่น นาฬกิ าข้อมือ เครื่องคิดเลข เป็นต้น แต่ค่าใช้จ่ายในการผลิตกระแสไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ คอ่ นข้างสงู 5. ไฟฟ้าที่เกิดจากพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าที่ ได้มาจากพลงั งานแมเ่ หล็กโดยวธิ ีการใช้ลวดตัวนำไฟฟา้ ตดั ผา่ น สนามแม่เหล็ก หรือการนำสนามแม่เหล็กว่ิงตัดผ่านลวดตัวนำ อย่างใดอย่างหนึ่ง ทั้งสองวิธีนี้จะทำให้มีกระแสไฟฟ้าไหลใน ลวดตัวนำนน้ั กระแสทีผ่ ลติ ไดม้ ที ง้ั กระแสตรงและกระแสสลบั

หน่วยงานทเ่ี กย่ี วข้องด้านพลงั งานไฟฟา้ ในประเทศไทย หนว่ ยงานที่รับผิดชอบเกีย่ วกบั ไฟฟา้ ในประเทศ ไทยต้ังแต่ระบบผลติ ระบบส่งจ่ายจนถงึ ระบบจำหนา่ ยใหก้ ับผูใ้ ชไ้ ฟฟา้ แบง่ เปน็ 2 ภาคสว่ น คอื 1) ภาครัฐ ได้แก่ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแหง่ ประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟ้าสว่ นภมู ภิ าค(กฟภ.) และการไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) 2) ภาคเอกชน มีเฉพาะระบบผลติ ไฟฟ้าเท่านั้น เชน่ บรษิ ทั ผลิตไฟฟ้าราชบรุ ีโฮลดิ้งจำกัด (มหาชน) บริษัท ผลติ ไฟฟ้า จำกัด (มหาชน) เปน็ ต้น นอกจากนย้ี ังมคี ณะกรรมการกำกบั กจิ การ พลงั งาน (กกพ.) ซ่ึงเป็นองค์กรอิสระทที่ ำหนา้ ทกี่ ำกบั กิจการ ไฟฟา้ และกิจการก๊าซธรรมชาติภายใต้กรอบนโยบายของ รัฐบาลและกระทรวงพลังงาน

1. การไฟฟ้าฝา่ ยผลิตแหง่ ประเทศไทย (กฟผ.) การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ก่อต้ังข้ึน เมื่อวัน ท่ี 1 พ ฤษ ภ าคมพ .ศ. 2512 โด ยรัฐบ าลได้ รวม รฐั วิสาหกิจท่ีรบั ผิดชอบในการจัดหาไฟฟ้า ซงึ่ ไดแ้ ก่ การลิกไนท์ (ก ล น .)ก า ร ไ ฟ ฟ้ า ยั น ฮี (ก ฟ ย .) แ ล ะ ก า ร ไ ฟ ฟ้ า ตะวันออกเฉียงเหนือ (กฟ.อน.) เป็นหน่วยงานเดียวกัน คือ “การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย” มีชื่อย่อว่า “กฟผ.” มี นายเกษม จาติกวณชิ เป็นผวู้ า่ การคนแรก กฟผ. เป็นรัฐวิสาหกิจด้านกิจการพลังงานภายใต้การ กำกับดูแลของกระทรวงพลังงานและกระทรวงการคลัง มี ภารกิจในการจัดหาพลังงานไฟฟ้าให้แกป่ ระชาชน โดยการผลิต จัดส่ง และจำหน่ายพลังงานไฟฟ้าให้แก่การไฟฟ้านครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค และผู้ใช้ไฟฟ้ารายอื่น ๆตามที่กฎหมาย กำหนด รวมท้ังประเทศใกล้เคียง พร้อมทั้งธุรกิจอื่นๆ ท่ี เก่ียวเนื่องกับกิจการไฟฟ้าภายใต้กรอบพระราชบัญญัติ การ ไฟฟ้าฝ่ายผลิตแหง่ ประเทศไทย โดยระบบผลิตไฟฟ้าของ กฟผ. ประกอบดว้ ยโรงไฟฟ้า 5 ประเภท คือ โรงไฟฟ้าพลังความร้อน โรงไฟฟา้ พลงั ความรอ้ นร่วม โรงไฟฟ้าพลังน้ำ โรงไฟฟ้าพลงั งาน ทดแทน และโรงไฟฟา้ ดีเซล

นอกจากการผลิตไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าของ กฟผ. แล้ว กฟผ. ยงั รบั ซื้อไฟฟ้าจากผู้ผลติ ไฟฟ้าเอกชน รวมทง้ั รับซอื้ ไฟฟ้า จากผู้ผลิตไฟฟ้าในประเทศเพื่อนบ้าน ไดแ้ ก่ ลาว และมาเลเซีย ซ่งึ ดำเนินการจัดส่งไฟฟ้าที่ผลิตจากโรงไฟฟ้าของ กฟผ. รวมถึง ที่รับซ้ือจากผู้ผลิตไฟฟ้ารายอื่นผ่านระบบส่งไฟฟ้าของ กฟผ. ซึ่งมีโครงข่ายครอบคลุมทั่วประเทศ เพื่อจำหน่ายไฟฟ้าให้แก่ การไฟฟ้านครหลวง การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ผู้ใช้ไฟฟ้าท่ีรับซ้ือ โดยตรง และประเทศเพื่อนบ้าน ได้แก่ ลาว เมียนมาร์ และ กมั พชู า Call center ของการไฟฟา้ ฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย หมายเลข 1416

2. การไฟฟา้ ส่วนภูมิภาค (กฟภ.) การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) เป็นรัฐวิสาหกิจด้าน สาธารณูปโภค สังกัดกระทรวงมหาดไทย ก่อตั้งขึ้นตาม พระราชบัญญัติการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค พ.ศ. 2503 โดยรับโอน ทรัพย์สิน หน้ีสิน และความรับผิดชอบขององค์การไฟฟ้าส่วน ภูมิภาคในขณะน้ันมาดำเนินการอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ กระทรวงมหาดไทย มีภารกิจในการผลิต จัดให้ได้มา จัดส่งจัด จำหน่ายและการบริการด้านพลังงานไฟฟ้าให้แก่ประชาชน ธุรกิจ และอุตสาหกรรมต่าง ๆ ในเขตจำหน่าย 74 จังหวัดทั่ว ประเทศ ยกเว้น กรุงเทพมหานคร นนทบุรี และสมทุ รปราการ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคมีสำนักงานใหญ่ ตั้งอยู่ที่ กรุงเทพมหานคร มีหน้าท่ีกำหนดนโยบายและแผนงาน ให้ คำแนะนำ ตลอดจนจัดหาวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้หน่วยงานใน ส่วนภูมิภาค สำหรับในส่วนภูมิภาค แบ่งการบริหารงาน ออกเป็น 4 ภาค คือ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคใต้ แต่ละภาคแบ่งออกเป็นเขต รวมเป็น 12 การไฟฟ้าเขต มีหน้าท่ีควบคุมและให้คำแนะนำแก่สำนักงาน การไฟฟ้าต่าง ๆ ในสังกัดรวม 894 แห่ง ในความรับผิดชอบ 74 จังหวัดท่ัวประเทศ ได้แก่ การไฟฟ้าจังหวัด 74 แห่ง การ ไฟ ฟ้ าอำเภอ 732 แห่ง การไฟ ฟ้ าตำบ ล 88 แห่ ง ห าก

ประชาชนในส่วนภูมิภาคได้รับความขัดข้องเก่ียวกับระบบ ไฟฟ้า เช่น หม้อแปลงไฟฟ้า ระเบิดเสาไฟฟ้าล้ม ไฟฟ้าดับ ไฟฟา้ ตก บิลคา่ ไฟฟ้าไม่ถูกต้อง เปน็ ต้น นอกจากน้ียังรวมไปถึง การขอใช้ไฟฟ้า เปล่ียนขนาดมิเตอร์ไฟฟ้า สามารถติดต่อได้ท่ี การไฟฟา้ ส่วนภมู ภิ าคทอี่ ยู่ในแตล่ ะพ้ืนที่ หรือติดตอ่ Call Center Call Center ของการไฟฟา้ สว่ นภมู ภิ าค หมายเลข 1129

3. การไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) การไฟฟ้านครหลวงจัดต้ังข้ึนเม่ือวันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2501ตามพระราชบญั ญัติการไฟฟ้านครหลวง พ.ศ. 2501 ซึ่งมี การแก้ไขเพ่ิมเติมในปี พ.ศ. 2530 และ พ.ศ. 2535เป็น รัฐวิสาหกิจประเภทสาธารณูปโภค สาขาพลังงาน สังกัด กระทรวงมหาดไทย มีภารกิจในการจัดให้ได้มา จำหน่าย ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับพลังงานไฟฟ้า และธุรกิจเก่ียวเนื่องหรือที่ เป็นประโยชน์แก่การไฟฟ้านครหลวง โดยมีพ้ืนที่เขตจำหน่าย ใน 3 จังห วัด ได้ แก่ กรุงเท พ มห าน คร น น ท บุ รี และ สมุทรปราการ หากประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร นนทบุรี และ สมุทรปราการ ได้รับความขัดข้องเกี่ยวกับระบบไฟฟ้า เช่น หม้อแปลงไฟฟ้าระเบิด เสาไฟฟ้าล้ม ไฟฟ้าดับ ไฟฟ้าตก บิลค่า ไฟฟ้าไม่ถูกต้อง เป็นต้น นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการขอใช้ไฟฟ้า เปล่ียนขนาดมิเตอร์ไฟฟ้า สามารถติดต่อได้ท่ีการไฟฟ้านคร หลวงที่อยู่ในแต่ละพื้นท่ี และมีช่องทางการติดต่อ คือ ศูนย์บริการข้อมูลข่าวสาร และศูนย์บริการข้อมูลผู้ใช้ไฟฟ้า (MEA Call Center)

ศูนย์บรกิ ารขอ้ มลู ขา่ วสารการไฟฟา้ นครหลวง โทรศัพท์ 0-2252-8670 ศูนย์บรกิ ารข้อมลู ผู้ใช้ไฟฟา้ (MEA Call Center) โทรศัพท์ 1130 หรอื อีเมล์ แอดเดรส : [email protected] (ตลอด 24 ชวั่ โมง) 4. คณะกรรมการกำกบั กิจการพลงั งาน (กกพ.) คณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) จัดต้ังขึ้น เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2551 ตามพระราชบัญญัติการ ประกอบกจิ การพลังงาน พ.ศ. 2550 เพื่อแยกงานนโยบายและ งานกำกับดูแล ออกจากการประกอบกิจการพลังงาน โดยเปิด โอกาสให้ภาคเอกชน ชุมชนและประชาชนมีส่วนร่วมและมี บทบาทมากข้ึน รวมทั้งให้การประกอบกิจการพลังงานเป็นไป อย่างมีประสิทธิภาพ มีความม่ันคง มปี ริมาณเพียงพอและทวั่ ถึง ในราคาที่เป็นธรรมและมีคุณภาพได้มาตรฐาน โดย กกพ. ทำ

หนา้ ท่ีกำกบั กิจการไฟฟ้าและกิจการก๊าซธรรมชาติภายใตก้ รอบ นโยบายของรฐั ในการดำเนินงานของ กกพ. มีเป้าหมายสูงสุด คือ การ กำกับดูแลกิจการพลังงานไทยให้เกิดความมั่นคง และสร้าง ความม่ันใจให้แก่ประชาชน โดยมีการดำเนินงานทส่ี ำคัญ ได้แก่ การจัดทำแผนยุทธศาสตร์การกำกับกิจการพลังงาน การจัดทำ ร่างกฎหมายลำดบั รองตามกฎหมายว่าด้วยการประกอบกิจการ พลังงาน เชน่ การเสนอร่างพระราชกฤษฎีกา การออกประกาศ และระเบียบเก่ียวกับการออกใบอนุญาตการประกอบกิจการ พลังงาน ทั้งน้ี ในการออกระเบียบและประกาศท่ีเกี่ยวข้องกับ การบริหารและกำกับดูแลกิจการพลังงานที่มีผู้ได้รับผลกระทบ จะตอ้ งดำเนินการดา้ นกระบวนการรบั ฟังความคิดเห็นดว้ ย การ ออกใบอนุญาตการประกอบกิจการพลังงานและการอนุญาต ผลิตพลังงานควบคุม กำหนดโครงสร้างค่าไฟฟ้า โดยพิจารณา ปรับค่าไฟฟ้าฐานและค่าไฟฟ้าผันแปร (Ft) สามารถติดต่อได้ ตามชอ่ งทางต่าง ๆ โทร: 0 2207 3599 Call Center: 1204 อีเมล์: [email protected]