ไทยกับการเป็นศูนย์กลางประชาคมอาเซียน

เลยแย่ คะแนนมันต่ำสุดๆ ท่ีต่ำกว่าเราก็มีอีกคือฟิลิปปินส์ นอกน้ัน เขาไม่มีต่ำ อย่างประเทศไทยแล้ว เร่ืองความมั่นคงทางการเมือง มาดูช่องท่ี 3 เร่ืองของ ประสทิ ธภิ าพของรฐั บาล ในปี 2011 เราได้ 58.4 ไดแ้ คน่ เี้ อง แลว้ กช็ อ่ งตอ่ ไปเรอื่ งของ Regularity Quality กค็ อื คณุ ภาพของรฐั บาล การจดั ดแู ลคณุ ภาพทหารเราได้ 56 แล้วก็ Rule of Law ของเรา 49.8 เราไม่ได้เป็นประเทศท่ีปกครองด้วยหลัก กฎหมายท่ีดี แล้วเรื่องคอรัปชั่นของเรา แย่มาก เราได้ 46.9 น่ีคือประเทศไทย ของเรา แล้วตอนน้ีเราอยากจะไปเป็นประชาธิปไตย เราจะแก้ปัญหาคอรัปช่ัน เราจะทำอยา่ งไร เพ่ือความสบายใจเราจะมาดูประเทศท่ีแย่กว่าเรา ประเทศท่ีแย่ท่ีสุดใน อาเซียนแน่นอนที่สุดก็คือ พม่า หรือ เมียนมาร์ คุณจะเห็นว่าเขาแดงเกือบหมด แดงตลอด ต่ำสุดหมดเลย เพราะว่าตอนปี 2011 เมียนมาร์ยังไม่ปฏิรูปการเมือง ยงั ไมม่ รี ฐั ธรรมนญู เพราะฉะนน้ั ยงั ปกครองดว้ ยเผดจ็ การทหารเตม็ ที่ เขายงั อยตู่ ำ่ สดุ แลว้ กต็ ามมาดว้ ยลาว ลาวกป็ กครองดว้ ยระบบสงั คมนยิ ม ดว้ ยพรรคคอมมวิ นสิ ต์ เขาก็ได้คะแนนต่ำหมด แล้วก็ประเทศท่ีได้ต่ำอีกก็คือ เวียดนาม ก็เป็นพรรค คอมมิวนิสต์อีก เห็นหรือยัง ก็คะแนนก็ต่ำทั้งหมด มีเกิน 50 อยู่ช่องเดียวก็คือ ความม่ันคงทางการเมืองได้ 51 นอกจากน้ันก็ต่ำกว่า 50 หมด แล้วก็ประเทศท ่ี คอรปั ชน่ั มากทสี่ ดุ เมยี นมาร์ 0.5 คะแนนไมถ่ งึ 1 ประเทศทคี่ อรปั ชนั่ นอ้ ยทสี่ ดุ และ ดที ส่ี ดุ 1 ใน 5 ของประเทศคอื สงิ คโปร์ เขาได้ 98 สว่ นประเทศไทย 46.9 ตา่ งกนั มากแค่ไหนเร่ืองคอรัปชั่น แล้วประเทศท่ีคอรัปชั่นมากอีกก็คือ ฟิลิปปินส์ 22.5 แลว้ รองลงมาอกี คอื อนิ โดนเี ซยี 27.3 เอาอกี ประเทศหนงึ่ ทแี่ ยท่ ส่ี ดุ กค็ อื กมั พชู า 7.7 เพราะฉะนั้นประเทศไทยเรายังดีกว่าลาวและกัมพูชาดีกว่าเมียนมาร์ แล้วก็ ประเทศที่สะอาดรองลงมาจากสิงคโปร์ก็คือ บรูไน 78.5 เพราะบรูไนน้ันเป็น ประเทศทร่ี ำ่ รวยจากนำ้ มนั มรี ายไดจ้ ากการใหบ้ รษิ ทั Dutch shell มาทำสัมปทาน นำ้ มนั เพราะฉะนน้ั เปน็ รฐั สวสั ดกิ าร เขาใหส้ วสั ดกิ ารดมี าก ขา้ ราชการมจี ำนวนนอ้ ย เพราะฉะนน้ั คอรปั ชน่ั กเ็ ลยนอ้ ย มีช่องไหนอีกที่จะวัดกัน Rule of Law ก็ได้ การใช้กฎหมายบังคับ เราจะ เห็นว่าสิงคโปร์ 93 ประเทศท่ีรองจากสิงคโปร์ก็คือบรูไน 73.5 แล้วก็ตามมาด้วย มาเลเซียคือ 65.4 แล้วก็ตามมาด้วย ไทย 49.6 เพราะฉะนั้นจะเห็นว่าท่ีเหลือน้ัน 20-30 นค่ี อื ปญั หา ทยี่ กใหด้ คู อื ตวั อยา่ ง เพราะเมอ่ื สกั ครเู่ ราใหท้ า่ นดเู ปา้ หมายแลว้ ว่าเราอยากจะเป็นประเทศประชาธิปไตยจริงๆ มีธรรมาภิบาล มีรัฐบาลที่มี “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 47

ประสทิ ธภิ าพ แลว้ กไ็ มม่ คี อรปั ชน่ั อะไรตา่ งๆ เหลา่ นี้ ประชาชนมสี ว่ นรว่ ม รฐั บาล มีความรับผิดชอบ เพราะฉะน้ัน เป็นสิ่งท่ีดีหมด และเราก็เขียนไว้ใน Road Map แต่เรามาดูข้อเท็จจริง เพื่อจะให้ดูว่าจากข้อเท็จจริงอันนี้จะไปสู่ Road Map เปา้ หมายอนั นน้ั จะทำไดห้ รอื ไม่ เราจะใชเ้ วลาอกี นานเทา่ ไร อย่างไรก็ตาม แม้ว่าระยะทางจะยาวไกลมากๆ สำหรับ 9 ประเทศ ท่ีน่า สนใจก็คือ ทัง้ 10 ประเทศ ผนู้ ำประเทศเขาไดม้ าลงนามไวเ้ รยี บร้อยแลว้ วา่ จะทำ น่ันอย่างน้อยท่ีสุดเขาแสดงเจตนารมณ์ว่าเขาจะทำประเทศเขาให้มีคุณภาพดี อยา่ งในอดุ มคติ เพราะฉะนน้ั เรากต็ อ้ งมาดวู า่ แลว้ เขาจะดำเนนิ การอยา่ งไร เราจะ เห็นว่าใน Blueprint เขาจะมีแนวทางท่ีเราเรียกว่า Action Plan หรือ กิจกรรม ในทุกๆ อย่าง เพราะฉะน้ันผมมาบรรยายให้ท่านฟังตรงนี้ มเี วลา 50 นาที ไมพ่ อ ถา้ จะคยุ ทกุ อยา่ งตอ้ งใชเ้ วลาไมต่ ำ่ กวา่ 6 ชว่ั โมง เพราะฉะนนั้ จะสรปุ เพราะผมสอน ปรญิ ญาโท ปรญิ ญาเอก กต็ อ้ งใชเ้ วลา 2 วนั 3 วนั เพอ่ื จะมาวเิ คราะหแ์ ตล่ ะขน้ั ๆ วา่ มนั จะเปน็ ไปไดอ้ ยา่ งไร แต่มี 50 นาที ก็จะพยายามพูดถึงหลัก และปัญหาสำคญั ๆ วา่ ในอาเซยี น คนทรี่ า่ ง Blueprint กม็ าจากผลของวจิ ยั ของสถาบนั วจิ ยั ซงึ่ เขาบอกวา่ ถา้ อาเซยี น อยากจะทำกต็ อ้ งทำอยา่ งน้ี เพราะฉะนน้ั เขารา่ งฉบบั อดุ มคตมิ าให้ แลว้ กพ็ รอ้ มทง้ั เสนอแนวทางปฏิบัติ เขาเรียก Action Plan มีหมดเลยว่าต้องทำอะไรบ้าง ยกตัวอย่าง เช่น พูดถึงเร่ืองการร่วมมือในการพัฒนาการเมืองจะต้องส่งเสริม ใหป้ ระชาชน มสี ว่ นรว่ ม ตอ้ งมสี ถาบนั องคก์ ร สถาบนั วจิ ยั และภาคประชาสงั คม เข้ามามีส่วนร่วม แล้วก็จะต้องมีการพัฒนาระบบกฎหมาย ระบบระเบียบจะตั้งมี การพัฒนาด้านนิติธรรม ระบบยุติธรรม โครงสร้างกฎหมายอะไรต่ออะไร รวมทั้ง เรอ่ื งสง่ เสรมิ สทิ ธมิ นษุ ยชนทกุ อยา่ ง ทกุ ประเทศตอ้ งทำเหมอื นกนั หมด นเี่ ปน็ แนวทาง แลว้ กร็ ายละเอยี ดลงไปอกี เขาบอกวา่ เพอ่ื ทจ่ี ะใหบ้ รรลสุ ง่ิ เหลา่ น้ี เขาบอก ว่าต้องมีการจัดต้ังองค์กรความร่วมมือเฉพาะด้าน ท่ีจะส่งเสริมความเข้าใจใน ระบบการเมือง วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ แล้วก็จะต้องมีการร่วมมือทางกิจกรรม ทางวชิ าการระหวา่ งประเทศสมาชกิ และในระหวา่ งประเทศกนั เองตา่ งๆ รวมทง้ั ทำ ส่ือส่ิงพิมพ์เก่ียวกับเรื่องระบบการเมือง วัฒนธรรมของประเทศต่างๆ เผยแพร ่ ต่อสาธารณชนให้เรารู้จัก เพราะว่าคนไทยเราก็ไม่ค่อยรู้จักเพ่ือนบ้าน ไม่ค่อยรู้จัก การเมอื งของเขา เพราะฉะนน้ั อนั นจี้ งึ เปน็ แนวทางวา่ ทกุ ประเทศจะตอ้ งทำสง่ิ พมิ พ์ เหล่านี้ออกมาเผยแพร่แก่กัน จะได้อ่านจะได้ศึกษา จะได้มีความรู้เก่ียวกับ 48 งานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

เพ่ือนบ้านท่ีชัดเจน แล้วที่สำคัญอีกประการ คือ การเป็นประชาคมทางด้าน การเมอื งความมน่ั คง ประชาชนจะตอ้ งเปน็ ศนู ยก์ ลางของความรว่ มมอื ทางการเมอื ง เพราะฉะนน้ั ประชาชนจะตอ้ งตนื่ ตวั จะตอ้ งมคี วามรเู้ กย่ี วกบั การรว่ มมอื ทางการเมอื ง มฉิ ะนนั้ แลว้ มนั ไมส่ ำเรจ็ แลว้ กม็ แี นวทางมากมายไปหมด ซงึ่ รายละเอยี ดเขาเขยี นไว้ หมดแล้ว เร่ืองของการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน เร่ืองของการส่งเสริมธรรมาภิบาล กเ็ ขยี นไวห้ มด ไมม่ อี ะไรบกพรอ่ ง ไมม่ อี ะไรทจี่ ะตำหนไิ ด้ คำถามมอี ยา่ งเดยี ววา่ จะ ทำไดจ้ รงิ หรอื ไม่ และจะใชเ้ วลานานเทา่ ไร ยกตวั อยา่ ง อปุ สรรคทส่ี ำคญั ๆ ทส่ี ดุ ผมอยากจะชตี้ รงนใ้ี นเวลาทจี่ ำกดั คอื ใน Blueprint นี่พูดชัดเจนนะครับว่า เราต้องส่งเสริมหลักการประชาธิปไตย คำถามและคำวจิ ารณท์ ผ่ี มจะถามคอื มนั หมายความวา่ อยา่ งไร หมายความวา่ เรา จะส่งเสริมให้คอมมิวนิสต์เวียดนาม คอมมิวนิสต์ลาว เป็นประเทศประชาธิปไตย หรอื ไม ่ เปน็ ไปไดห้ รอื ไม ่ เหน็ หรอื ไมว่ า่ มปี ญั หาไหม หรอื วา่ เปน็ ไปไดไ้ หม เพราะว่าทั้งระบบคอมมิวนิสต์ เช่ือหรือไม่ว่าประเทศคอมมิวนิสต์ เขาก็บอกว่าระบบของเขาเป็นระบบประชาธิปไตย เพราะว่าระบบประชาธิปไตย มี 2 ลกั ษณะ ประชาธปิ ไตยแบบตะวนั ตก คอื มกี ารถว่ งดลุ แหง่ อำนาจ มสี ถาบนั 3 สถาบันถ่วงดุลกัน นิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และตุลาการ ส่วนคอมมิวนิสต ์ มพี รรคเดียวที่คมุ อำนาจการเมอื งการทหารทกุ อยา่ งไว้ในมือหมด แต่คอมมวิ นิสต์ เขาก็บอกว่าเขาเป็นประชาธิปไตยที่มีลักษณะเป็นระบบรวมศูนย์ ท่ีเราเรียก เปน็ ภาษาองั กฤษวา่ Centralized Democracy คอมมวิ นสิ ตเ์ ขาจะเถยี งวา่ ของเขา ทำไมไม่เป็นประชาธิปไตย เพราะว่าในการตัดสินใจจะดำเนินนโยบาย สมาชกิ พรรคจะมกี ารถกเถยี งเรอ่ื งเหลา่ นน้ั อยา่ งละเอยี ดเชน่ กนั เหมอื นกบั ประเทศ ประชาธปิ ไตยทงั้ หลายแบบตะวนั ตก ซงึ่ มี 2 พรรค คณุ มี 2 สภา กเ็ ถยี งกนั ใหญเ่ ลย ของเขามพี รรคเดยี ว เขากเ็ ถยี งกนั แต่ความแตกต่างระหว่างระบบประชาธิปไตยของคอมมิวนิสต์กับระบบ ประชาธิปไตยของตะวันตกจะแตกต่างตรงที่ว่า ในระบบประชาธิปไตยแบบ คอมมิวนิสต์ ท่ีเราเรียกว่า ระบบประชาธิปไตยแบบรวมศูนย์น้ัน เมื่อถกเถียงกัน หนา้ ดำหนา้ แดงแลว้ เอาเปน็ เอาตายในพรรคแลว้ เมอ่ื มกี ารตดั สนิ ชขี้ าดแลว้ วา่ จะ เอาแนวทางไหน เมื่อชี้ขาดในพรรคแล้วมันต้องหยุดที่ตรงนั้น ห้ามกระดอน กระเด็นออกมานอกพรรค ถ้ากระดอนกระเด็นออกมานอกพรรคถือว่าความลับ “ไทยกับการเป็นศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 49

รั่วไหล คนท่ีเอาออกมามีความผิดจะต้องถูกลงโทษ นี่คือข้อแตกต่าง ไม่เหมือน ประเทศประชาธิปไตย แพ้ในสภาก็ออกมาวิจารณ์ข้างนอกได้ว่าไม่เห็นด้วย แต่เป็นเสียงข้างน้อย อันน้ีเราทำได้ แต่ในคอมมิวนิสต์ห้ามทำเด็ดขาด แต่เขามี การถกเถยี ง เพราะฉะนน้ั คอมมวิ นสิ ตเ์ ขาจงึ ยนื ยนั วา่ เขากเ็ ปน็ ประชาธปิ ไตย ไมใ่ ชว่ า่ กรมการเมอื ง หรอื Politburo 5 คน 7 คน 9 คน มอี ำนาจกลมุ่ เดยี ว เขามกี ารถกเถยี งกนั ในคณะกรรมการพรรค ในคณะกรรมการกลาง หรอื Central Committee ซงึ่ อาจ จะมี 200 ถงึ 400 คน เขาเถยี งกนั หนา้ ดำหนา้ แดง มกี ารแบง่ กลมุ่ แตใ่ นทส่ี ดุ แลว้ เขา สรุป แล้วเสียงส่วนใหญ่ว่าอย่างไรก็ต้องเอาตามน้ัน ฝ่ายค้านห้ามมาเปิดเผย ความลบั นอกทปี่ ระชมุ เพราะฉะน้ัน ถ้าเราตีความอย่างน้ีว่า ทำไมคอมมิวนิสต์เวียดนามกับลาว ยอมรบั หลกั การเรอ่ื งเปน็ ประชาธปิ ไตย กเ็ พราะเขากบ็ อกวา่ เขาเปน็ ประชาธปิ ไตย แบบคอมมิวนิสต์ แต่อันน้ีมันก็ยังขัดกับที่พูดให้ฟังเม่ือสักครู่ว่าเราเป็น ประชาธปิ ไตย บอกวา่ เราตอ้ งมบี รรทดั ฐานเดยี วกนั เหน็ หรอื ยงั วา่ มปี ญั หาหรอื ไม่ แลว้ คอมมวิ นสิ ตจ์ ะมาเถยี งขา้ งๆ คๆู บอกวา่ เขากเ็ ปน็ ประชาธปิ ไตย ถา้ เปน็ อยา่ งนนั้ เท่ากับมันมีสองมาตรฐาน ไม่ใช่บรรทัดฐานเดียวกัน ถ้าเป็นอย่างน้ีคุณก็จะเห็น นะครบั วา่ แผนการของอาเซยี น อดุ มคตแิ นวทางของอาเซยี นทเ่ี ขยี นไวม้ นั ขดั แยง้ กนั และมนั จะขดั แยง้ กนั อกี แล้วถ้าได้ดู Charter ที่เราเรียกว่ากฎบัตรอาเซียน นั่นก็คือ ธรรมนูญของ อาเซยี น ซงึ่ ประเทศสมาชกิ 10 ประเทศกไ็ ดล้ งนามอกี แลว้ ธรรมนญู ของอาเซยี น มนั จะเปน็ อปุ สรรคทส่ี ำคญั ตอ่ การพฒั นาการเมอื ง จะเหน็ วา่ ใน Charter ของอาเซยี น เขาก็ยืนยันว่าอาเซียนจะต้องยึดหลักประชาธิปไตย นิติธรรม ธรรมาภิบาล การเคารพต่อสิทธิมนุษยชน และเสรีภาพพื้นฐาน เขาก็เขียนไว้อย่างนี้ แต่เม่ือ เราดูต่อไปในหลักการ ที่พูดให้ดูตรงหน้านี่คือเรื่องของวัตถุประสงค์ของอาเซียน แต่ทีน้ีเรามาดูหลักการของอาเซียน เรื่องหลักการ หรือ Principle เราจะพบว่า อาเซียน ก็มีหลักการท่ีมันจะเป็นอุปสรรคในการร่วมมือทางการเมือง เพราะว่า หลกั การอาเซยี น ขอ้ ทห่ี นงึ่ เรามหี ลกั ทเ่ี รยี กวา่ เปน็ หลกั กฎเหลก็ ของอาเซยี นเลย คอื ประเทศ สมาชกิ จะตอ้ งเคารพในเอกราช อธปิ ไตย ความเสมอภาค และบรู ณภาพแหง่ ดนิ แดน และอตั ลกั ษณแ์ หง่ ชาตขิ องรฐั สมาชกิ ทงั้ ปวง แลว้ กจ็ ะตอ้ งผกู พนั รบั ผดิ ชอบรว่ มกนั ต้องไม่รุกราน ไม่ใช้กำลัง ไม่ข่มขู่ แก้ปัญหาโดยสันติวิธี ท่ีผมจะช้ีให้ดูอยู่ตรงน ี้ 50 งานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

ในหลักการท่ีสำคัญ ตรงนี้บอกว่า เราจะต้องไม่แทรกแซงในกิจการภายในของรัฐ สมาชกิ อาเซยี น เราหา้ มแทรกแซงกจิ การภายในของกนั และกนั เพราะฉะนนั้ คสช. ทำรัฐประหาร ประเทศสมาชิกของอาเซียนจึงหุบปากเงียบหมดเลย เพราะว่า เราไม่แทรกแซง เราไม่วิจารณ์การเมืองของกันและกัน เวลาเวียดนามมีปัญหา จบั ประชาชนทแี่ อบมาฟงั หมอสอนศาสนา เขาหา้ มเผยแพรศ่ าสนาครสิ ตใ์ นเวยี ดนาม ในลาว แลว้ เขาจบั กนั เรากต็ อ้ งหบุ ปากเงยี บ เรอื่ งของเขา เวลาเรารฐั ประหารเขาก็ หุบปากเงียบเร่ืองของเรา เมียนมาร์จะทำอันน้ีเราก็เรื่องของเขา ทั้งหมดจะเห็นว่า อาเซียนไม่วิจารณ์ซึ่งกันและกันเลย เพราะเราเขียนเป็นกฎเหล็กอยู่แล้ว ว่าเราจะ ไม่แทรกแซงกิจการภายในของกันและกัน เพราะถ้าเราแทรกแซงกิจการภายใน ของกันและกัน อาเซียนจะไม่มีอายุอยู่มาถึง 47 ป ี ปีน้ีเป็นปีท่ี 47 ท่ีเราก่อต้ัง อาเซยี น ในปี 1967 หรอื 2510 ตอนนเ้ี ราตงั้ อาเซยี นมา 47 ปี แลว้ กป็ ระกอบดว้ ย สมาชิกหลากหลายแตกต่างกัน มันอยู่รอดมาได้ เพราะเราทำข้อตกลงแล้ว เพราะเราตระหนักแล้วว่าอาเซียนเป็นประเทศท่ีมีความแตกต่าง แต่มีอุดมการณ์ ร่วมกัน คือ จะร่วมมือกันอยู่กันอย่างสันติ โดยมีเงื่อนไขว่าเราจะไม่แทรกแซง การเมืองของกันและกัน เพราะฉะน้ันมันก็ต้องแลกกัน เราอยากจะอยู่ร่วมมือกัน แกป้ ญั หากนั โดยสนั ตวิ ธิ ี อยกู่ นั แบบมติ รประเทศ แตต่ อ้ งไมแ่ ทรกแซง เรอื่ งของใคร บา้ นใครบา้ นมนั ขอ้ ทส่ี อง ในกฎบตั รกพ็ ดู ไวอ้ กี เหมอื นกนั ใน Charter บอกวา่ เราจะยดึ ในหลกั นิติธรรม ธรรมาภิบาล หลักประชาธิปไตย แล้วก็รัฐบาลตามรัฐธรรมนูญ อันน ี้ ก็เป็นหลักการท่ีเรียกว่ามันคลุมเครือ แต่ละประเทศสามารถจะตีความได้ คอมมิวนิสต์เขาก็บอกเขาเป็นการปกครองตามรัฐธรรมนูญเหมือนกัน เขาเป็น ประชาธิปไตยเหมือนกัน เพราะฉะนั้นชี้ให้เห็นว่า การร่วมมือทางการเมืองกัน ถ้าเราจะพิจารณาอย่างเข้มงวดตาม Blueprint แล้ว มันคงจะต้องใช้เวลาอีก ยาวนาน ถึงจะทำได้ แต่อันน้ันก็ไม่ได้หมายความว่า เราไม่สามารถจะอยู่ร่วมกัน ได้ อาเซียนอยู่ร่วมกันได้ แม้ว่าจะมีความแตกต่าง เพราะเราได้ประจักษ์แล้วว่า ประเทศสมาชกิ ทแี่ ตกตา่ ง ถา้ มาตกลงทจ่ี ะอยรู่ ว่ มกนั อยา่ งสนั ติ เราทำได ้ จำได้หรือไม่ หลังสงครามโลกคร้ังที่ 2 เรากับเพ่ือนบ้านรบกันมาตลอด เรารบกบั เมยี นมาร์ เรารบกบั ลาว เรารบกบั เวยี ดนาม เรารบกบั กมั พชู า แลว้ เรากม็ ี ปัญหา 4 จังหวัดชายแดนกับมาเลเซีย หลังปี 1975 สามประเทศอินโดจีนเป็น คอมมิวนิสต์หมด เรือประมงไทย 6 หมื่นกว่าลำ ถูกเพ่ือนบ้านจับไปหมดเลย “ไทยกบั การเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน” 51

เมยี นมารก์ จ็ บั ไปขงั คกุ ขไี้ ก่ เวยี ดนามกจ็ บั เราไป กมั พชู ากจ็ บั เราไป มาเลเซยี กจ็ บั อินโดนีเซียก็จับ แต่เมื่อประเทศเพ่ือนบ้านเราเข้ามาเป็นสมาชิกอาเซียนทั้งหมด ปญั หาเหลา่ นกี้ จ็ บ ปญั หาเรอ่ื งเรอื ประมงไทยกบั เพอ่ื นบา้ นหายไป กเ็ พราะในเมอ่ื เรามาเจรจารว่ มกนั มาเปน็ สมาชกิ เราตกลงกนั แลว้ เรามเี รอื มาก เราเกง่ ในการจบั ปลา แตเ่ ราไมม่ ปี ลาใหจ้ บั แตเ่ พอื่ นบา้ นของเรานมี่ ปี ลาใหจ้ บั แตไ่ มม่ เี รอื และความสามารถ เพราะฉะนนั้ เราเลยขอสมั ปทาน คอื ซอื้ ปลา ขออนญุ าตไปจบั ในนา่ นนำ้ เมยี นมาร์ ในน่านน้ำเขมร ในน่านน้ำเวียดนาม ในน่านน้ำอินโด ปัญหาจึงจบ ได้ประโยชน์ รว่ มกันทั้งสองฝ่าย เขาไดเ้ งนิ เราไดป้ ลา ความขดั แย้งไม่มี ชาวประมงเราไมต่ อ้ ง ถกู จบั ไมต่ อ้ งตาย นอกจากน้ี เรากม็ ปี ญั หากบั เพอื่ นบา้ นในอา่ วไทยเรอ่ื งเขตไหลท่ วปี ระหวา่ ง ไทย-กมั พชู า-เวยี ดนาม ทบั ซอ้ นกนั เราจงึ ตกลงกบั เวยี ดนามวา่ ลาดตระเวนรว่ มกนั แลว้ เรากต็ กลงกบั มาเลเซียให้เปน็ Joint Development Area คือ สำรวจร่วมกนั พฒั นารว่ มกนั ไมม่ ปี ญั หา ยกเวน้ ปญั หานดิ เดยี ว เรอ่ื งเขาพระวหิ าร แตก่ ย็ งิ กนั เลก็ นอ้ ย แตไ่ มม่ สี งคราม นค่ี อื ประโยชนข์ องการรว่ มมอื กนั เพราะฉะนน้ั ดว้ ยพนื้ ฐาน เราจงึ ตอ้ งพยายามทจี่ ะพฒั นารว่ มกนั แมว้ า่ จะมคี วามแตกตา่ งมากมาย แล้วมนั ยังมีตรรกะอยูอ่ กี อันหนง่ึ ทผ่ี มจะพดู ไว ้ อาเซยี นเราประชุมกันทกุ ปี มากกวา่ 1,000 ครง้ั ใน 1 ปี เพราะฉะนนั้ ลองจนิ ตนาการดซู วิ า่ เราแมว้ า่ จะไมช่ อบ ขห้ี นา้ กนั แตว่ า่ นงั่ ประชมุ กนั ปลี ะ 1,000 ครง้ั สง่ิ ทเี่ กดิ ขนึ้ คอื ทำใหร้ จู้ กั เปน็ มติ ร เขา้ ใจกนั ฟงั กนั เพราะฉะนนั้ เมอ่ื มปี ญั หากนั เปน็ เพอ่ื นบา้ นกนั คยุ กนั ได้ จากความ เป็นปฏิปักษ์ เปล่ียนเป็นมิตร จากไม่เข้าใจกัน ก็เข้าใจกันแล้ว เพราะปีหน่ึงๆ ประชมุ กนั เกนิ 1,000 ครง้ั ผนู้ ำประเทศมกี ารประชมุ สดุ ยอด หรอื Summit อยา่ งนอ้ ย ปีละ 2 คร้ัง เจอกันตลอด เจ้าหน้าท่ีอาวุโส ระดับอธิบดี ปลัดกระทรวง รัฐมนตรี รองรฐั มนตรี ปลดั กระทรวง ทกุ คนเจอกนั ประชมุ ดว้ ยกนั บอ่ ย การประชมุ กนั มากๆ จงึ ทำใหเ้ กดิ ความรว่ มมอื หาทางรว่ มมอื กนั ใหไ้ ด้ นคี่ อื ประโยชน์ แต่ว่าใน Blueprint ของเรา เราต้องการมากกว่าน้ัน เราว่าเราอยากจะ ตอ้ งการใหเ้ ปน็ ประชาคมเดยี วกนั ทเี่ หนยี วแนน่ เหมอื นกบั EU มนี โยบายทางการเมอื ง มอี ะไรตอ่ อะไรทมี่ นั คลา้ ยคลงึ กนั มนั กจ็ ะเกดิ การพง่ึ พาอาศยั ซง่ึ กนั และกนั มากขนึ้ เพราะฉะนั้น ท่านฟังผมบรรยายแล้วไม่ต้องตกใจว่าการทำมันจะไปช้าๆ ไม่เร็ว มนั กเ็ พราะมอี ปุ สรรคตา่ งๆ อยา่ งมากมาย แตว่ า่ ในทส่ี ดุ แลว้ มนั คงจะถงึ เปา้ หมาย สกั วนั หนงึ่ แตค่ งไมถ่ งึ ในปี 2015 นแ้ี นน่ อน ปี 2015 มนั แคเ่ ปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ แตว่ า่ 52 งานสัปดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

ในอดตี เรากพ็ ฒั นากนั มารว่ มมอื กนั มามาก กอ่ นทจี่ ะมี Blueprint มแี ผนการขน้ึ มา เรากร็ ว่ มมอื กนั มาตง้ั แต่ 1975 เปน็ ตน้ มา หลงั สงครามเวยี ดนาม ประเทศสว่ นใหญ่ ก็เริ่มร่วมมือกัน เพราะฉะน้ันมันก็ค่อยๆ พัฒนาไป ยังมีความหวังไม่ต้องท้อถอย ขอยตุ กิ ารบรรยายเทา่ น้ี หวงั วา่ ทา่ นคงจะเขา้ ใจดที กุ ทา่ น ............................................ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 53



หัวข้อ “ไทยกับการเปน็ ศูนยก์ ลาง ของประชาคมอาเซียน: ประชาคมการเมอื งและความมัน่ คง” วิทยากรท่านที่ 2: พลตรสี รุ สทิ ธ์ิ ถนัดทาง รองผอู้ ำนวยการวทิ ยาลัยปอ้ งกนั ราชอาณาจกั ร (วปอ.) “ไทยกับการเป็นศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 55

สวสั ดคี รบั ผทู้ เ่ี ขา้ รบั ฟงั บรรยาย ตอ้ งขออนญุ าตและขอบคณุ ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา ทไ่ี ดใ้ หโ้ อกาสมาแลกเปลยี่ นเรยี นรใู้ นสว่ นทที่ า่ นไดเ้ หน็ ความสำคญั และความจำเปน็ ของประเทศไทยในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ผมเองมาในฐานะนักวิชาการ เปน็ ทหารรบั ราชการอยทู่ ว่ี ทิ ยาลยั ปอ้ งกนั ราชอาณาจกั รหรอื ทห่ี ลายคนๆ ไดย้ นิ ชอ่ื วา่ วปอ. นอกจากนี้ยังเป็นท้ังลูกศิษย์และผู้ติดตามท่ีค่อยติดตามงานของท่าน อาจารยป์ ระภสั สร์ มานาน แลว้ เรากไ็ ดม้ โี อกาสแลกเปลย่ี นเรยี นรจู้ ากผอู้ ำนวยการศนู ยฯ์ ส่วนใหญ่ผมจะอยทู่ ่ศี ูนยศ์ ึกษายทุ ธศาสตรข์ องกองทัพไทย แล้วนอกจากนกี้ ค็ อื วา่ ผมไดม้ โี อกาสเปน็ สว่ นหนงึ่ หรอื วา่ มสี ว่ นรว่ มเลก็ ๆ กบั ธรรมศาสตร์ เพราะมลี กู ชายจบ Sirindhorn International Institute of Technology หรอื SIIT จรงิ ๆ ธรรมศาสตรน์ ี่ เหลือง-แดง ผมจบโรงเรียนนายร้อย แดง-เหลือง เราจะมีความคิดบางอย่างท ่ี แตกตา่ งกนั เรอ่ื ย กเ็ ปน็ สงิ่ ทด่ี ที ที่ ง้ั สองฝา่ ยไดร้ ว่ มกนั สรา้ งบา้ น สรา้ งเมอื งมาโดยตลอด นอกจากน้ีต้องขอขอบคุณศูนย์อาเซียนศึกษา ที่จัดให้เราได้ชมวัฒนธรรม ของอาเซียนในช่วงเวลาเพียงส้ันๆ แต่บ่งบอกถึงความเป็นอันหน่ึงอันเดียวกัน ของคนในอาเซยี น กค็ อื การรำและเครอ่ื งดนตรขี องอาเซยี น ไมว่ า่ จะดดี สี ตี เปา่ ตา่ งๆ เรามีเกือบจะเหมือนๆ กันทุกชาติ และเสียงท่ีบอกคือบอกถึงความอุดมสมบูรณ ์ ในพ้ืนท่ีแห่งน้ี ก็คิดว่าเป็นเรื่องท่ีน่าประทับใจเหมือนกัน ความจริงก็ไม่ได้ศึกษา อยา่ งลกึ ซงึ้ มากมายนกั ในการศกึ ษาเรอ่ื งอาเซยี น แตก่ โ็ ชคดที ไี่ ดร้ บั ความรอู้ ะไรตา่ งๆ จากหลายฝา่ ยซงึ่ กจ็ ะนำมาเสนอพวกเราแลว้ กนั สิ่งท่ีอยากจะบอกต่อไปก็คือว่าอาเซียนมีมานานแล้ว ไม่ได้เพ่ิงเกิด อยากจะบอกว่าทุกอย่างไม่ได้บังเอิญท้ังน้ัน หลายอย่างเกิดข้ึนมามากต่อมาก แล้วเราก็เรียนรู้กันมาไม่น้อยหลายช่วงอายุคน อยากจะพูดในช่วงแรกอย่างง่ายๆ ใน 4 เรอ่ื งทผี่ มจะพดู เรื่องแรกคือ เรามาเป็นอาเซียนได้อย่างไร ภาพท่ีเห็นคือภาพท่ีเร่ิมก่อต้ัง อาเซียน แต่จริงๆ แล้วชุมชนสยามอยู่ท่ีน่ีมานานแล้ว แล้วชุมชนสยามก็อยู่ตรง กลางของสุวรรณภูมิ ท่านไปอ่านหนังสือท่ีเขียนโดยนักปราชญ์ด้านพระพุทธ ศาสนา คอื ทา่ นพระพรหมคณุ าภรณ์ ป.อ.ปยตุ โฺ ต ทา่ นพดู เอาไวว้ า่ ในพทุ ธศตวรรษท่ี 3 ดินแดนที่เรียกว่าสุวรรณภูมิอยู่ตรงนี้ มีอาณาจักรหลายอาณาจักรอยู่ตรงน้ี คล้ายๆ ธงหลายๆ ธงท่ีท่านเห็น จริงๆ เป็นกลุ่มชน ไปมาหาสู่กันมากมาย อยตู่ ามลมุ่ นำ้ ยอ่ มาใกลต้ วั เราทส่ี ดุ กป็ ระมาณ 700-800 ปี กลมุ่ ชนกลมุ่ นเี้ รยี กวา่ 56 งานสปั ดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

กลมุ่ ชนลา้ นชา้ ง กอ่ นหนา้ นนั้ มอี าณาจกั รลา้ นนา แลว้ กม็ ลี มุ่ นำ้ ทอี่ ยใู่ กลเ้ รามากทส่ี ดุ ในขณะน้ีคือลุ่มน้ำเจ้าพระยา แต่ก่อนไม่มีเขตประเทศ ทุกคนก็ไปมาหาสู่กัน เพราะฉะนั้นจริงๆ แล้ว จากสุวรรณภูมิมาสู่ส่ิงที่เรียกว่าเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรืออุษาคเนย์ เป็นช่วงเวลาที่ร่วมๆ 2,000 ปี เพียงแต่เราไม่มีช่ือที่จะใช้เรียกกัน แต่วันน้ีเม่ือ 47 ปีท่ีแล้ว ได้มีการลงนามในปฏิญญากรุงเทพหรือ Bangkok Declaration ออกมาเป็นรูปท่ีเราเห็นในชื่ออาเซียน วันนี้จึงโชคดีเหลือเกินท่ีได้มา นงั่ อยทู่ นี่ ี่ แลว้ ไดเ้ ปน็ สว่ นหนง่ึ ของ 47 ปแี หง่ ประวตั ศิ าสตรร์ ว่ มกบั หลายคนทน่ี ง่ั อยู่ ทนี่ ่ี จนเราเห็นว่ามีธงมากมาย แตท่ ีแ่ น่ๆ มดั ข้าวสเี หลืองทองมดั นเี้ ปน็ สัญลักษณ์ ของคนอาเซียน เวลาท่ีผมมีโอกาสไปประเทศเพ่ือนบ้านเรา ความรู้สึกของคน เพ่อื นบ้านเราใกล้เคียงกนั มาก เป็นคนอาเซียน พวกเรารู้สึกเห็นเพ่ือนบ้านเราเป็น อาเซียนหรือยัง คนจีนบอกว่า มีเพ่ือนพันคนน้อยไป มีศัตรูคนหน่ึงมากไป หมายความวา่ เราตอ้ งมเี พอื่ นมากๆ เขา้ ไว้ เราจะเปน็ เพอื่ นกนั ไดอ้ ยา่ งไร ตอ้ งมสี งิ่ ที่ ร่วมกันหลายๆ อย่าง เอาตัวอักษรมาเรียงกัน We are ASEAN แล้วใส่อะไรเข้า ให้รู้เลยว่าพื้นท่ีนี้เป็นพื้นท่ีแห่งความรัก เป็นพื้นที่แห่งสันติภาพ เป็นธรรมดาท่ีคน หลากหลาย หลายกลมุ่ อยใู่ กลก้ นั กม็ ที ะเลาะกนั บา้ งกระทบกระทงั่ กนั บา้ ง แตด่ ว้ ย พฒั นาการทเ่ี ราเหน็ วา่ จำเปน็ อยา่ งยง่ิ ทจ่ี ะตอ้ งมกี ฎระเบยี บขน้ึ มาบา้ ง เพราะจรงิ ๆ แลว้ สังคมหรืออารยชนไม่ต้องมีกฎมาก ผู้รู้เล่าให้ฟังว่าแค่มองตาก็รู้ใจ เหล่ตาหน่อย ก็จะรู้ว่าไม่ชอบก็จะไม่ทำต่อ นั่นคือสังคมอารยะ แต่ถ้ามากไปกว่านั้นหรือต้องมี ขอ้ ผกู มดั ใจกนั อาจจะตอ้ งเขยี นเปน็ สญั ญาบา้ ง เมอื่ กอ่ นกค็ งไมม่ สี ญั ญาการแตง่ งาน หรือทะเบียนสมรส เราก็อยู่กันมามีลูกมีหลานมาจนถึงพวกเรา ตอนหลังก็มี พฒั นาการกนั ไปใหม้ สี นธสิ ญั ญาระหวา่ งประเทศ กม็ กี ฎระเบยี บขนึ้ มาซงึ่ เปน็ สงิ่ ทดี่ ี ไม่ได้หมายความว่าเราไม่รักกัน เราก็บอกว่าเราอยากจะมีอะไรบ้างเป็นกติกา การทำงานเพอ่ื ทจี่ ะไดว้ ดั ประสทิ ธภิ าพ แตเ่ บด็ เสรจ็ แลว้ จะตอ้ งเอาคนเปน็ ศนู ยก์ ลาง คำพดู นสี้ วยหรอู ยา่ งเดยี วหรอื เปลา่ ตอ้ งไมใ่ ชอ่ ยา่ งนนั้ ทกุ คนจะตอ้ งมสี ว่ นรว่ ม ทกุ คนมศี กั ดศิ์ รคี วามเปน็ มนษุ ยเ์ ทา่ กนั อาเซยี นจะ ทำอยา่ งไร คงไมใ่ ชเ่ รอ่ื งงา่ ย แตท่ กุ คนอยากจะเปน็ มกี ารชว่ ยกนั เขยี นตำรบั ตำรา เอกสารไม่น้อย เขียนเป็นเล่มแจกจ่ายให้อ่านเข้าใจมากน้อยก็แล้วแต่ละโอกาส เราบอกว่าต่อไปนี้เราจะอยู่กันอย่างสันติ ถ้ามีปัญหาเราจะแก้ไขกันอย่างสันติ สนั ตคิ อื อะไร ฟงั ดเู หมอื นมนั งา่ ย แตเ่ ราอยากเกดิ สงิ่ ทเ่ี รยี กวา่ ไมต่ อ้ งเสยี เลอื ดเนอื้ ไดไ้ หม กอ็ าจจะมเี กดิ ขน้ึ บา้ ง แตอ่ ยา่ งไรเสยี เรากม็ าสรา้ งสงิ่ ทร่ี ว่ มกนั ไดก้ ค็ งเปน็ สงิ่ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 57

ทด่ี ี เพราะฉะนน้ั แผนการจดั ตง้ั อาเซยี นตา่ งๆ จนกระทง่ั มาถงึ สง่ิ ทเี่ รยี กวา่ ประชาคม อาเซยี นในมมุ มองของการเมอื งและความมนั่ คง เราจะตอ้ งสรา้ งกฎเกณฑ์ แล้วถ้ามี อะไรขึ้นมาเราจะต้องรับผิดชอบร่วมกัน คำว่ารับผิดชอบร่วมกันเป็นสิ่งสำคัญ ชมุ ชนถา้ ทำอะไรไปแลว้ ไมม่ คี ำวา่ รบั ผดิ ชอบรว่ มกนั กค็ งเปน็ ชมุ ชนทแ่ี ย่ ครอบครวั ไหนขาดความรับผิดชอบร่วมกันก็คงเป็นครอบครัวท่ีไม่มีความสุขแน่นอน ทุกคน ต้องมีส่วนช่วยกัน อันน้ีก็ส่ิงท่ีเราบอกว่าต่อไปน้ีจะทำร่วมกัน เราไม่ได้อยคู่ นเดียว ในโลก พุทธศตวรรษที่ 20 เรามีการค้าขายมากมาย ชุมชนที่ค้าขายกับจีนอยู่ท่ี อยธุ ยา รว่ มลงเรอื เอาของไปขายทช่ี อ่ งแคบมะละกา ไปถงึ แอฟรกิ า ชมุ ชนแหง่ นม้ี ี ความเจรญิ พฒั นาทางดา้ นการเดนิ ทางทางทะเลมมี าแลว้ ไมไ่ ดเ้ พงิ่ เกดิ ขนึ้ นี่ก็คือสิ่งท่ีอยากจะบอกว่าปฏิสัมพันธ์กับโลกภายนอกไม่ใช่เพิ่งเกิดขึ้น แตเ่ กดิ มานานแลว้ สงิ่ ทมี่ นั เกดิ ขน้ึ สง่ ผลกระทบตอ่ เราอยา่ งไร ขอเอาความรสู้ ว่ นหนงึ่ ทมี่ ผี รู้ เู้ อามาขยายความที่ วปอ. สรปุ ใหเ้ ขา้ ใจงา่ ยๆ การเปลยี่ นแปลงมนั เรว็ แคไ่ หน คอื บอกวา่ ชว่ งครสิ ตศ์ ตวรรษที่ 17-18 สงั คมอยกู่ นั แบบหา่ งไกล กวา่ จะไปไหนมาไหน ใชเ้ วลาเปน็ เดอื น แตพ่ อผา่ นมาเมอ่ื 200 ปที แ่ี ลว้ เกดิ ความเปลยี่ นแปลงอยา่ งมาก มากกว่าในช่วง 800 ปีที่แล้วเคลื่อนไหวเร็วมาก จากเดือนมาเป็นวันยิ่งมาตอนนี้ ยิ่งเร็วมากเป็นวินาที ผมไม่เคยคิดว่าจะได้เห็นในช่วงชีวิตของผม ผมอยู่โรงเรียน บ้านนอก โรงเรียนกุดชุมพัฒนา (ศรีวิสารรังสรรค์) ท่ีอำเภอกุดชุม เรียนวิชา วิทยาศาสตร์เห็นรูปว่าต่อไปจะเป็นแบบน้ี มีเคร่ืองบินบินผ่านตึก มีรถไฟวิ่งจาก ตึกหน่ึงไปตึกหนึ่งจินตนาการไม่ออก เพราะตอนน้ันเดือนหนึ่งถึงจะมีรถลากซุง เขา้ ไปในหมบู่ า้ นสกั ครงั้ มองทอ้ งฟา้ นานๆ จะมจี รวดแตจ่ รงิ ๆ มนั คอื เครอื่ งบนิ ทบ่ี นิ เท่ียวบินระหว่างประเทศ แต่ทุกวันนี้พวกนี้ผ่านตาเราไปเร็วมาก กรุงเทพฯ เป็นแล้วอีกไม่นานเมืองอื่นก็จะเป็น จึงบอกว่าทุกอย่างในขณะน้ีไม่น่าเชื่อเลย เรียนหนังสือท่ีต่างประเทศครั้งแรกเมื่ออายุ 29-30 ปี ต้องเขียนจดหมายหากันใช้ เวลาเป็นอาทิตย์กว่าจะมาถึงกัน ผมเช่ือขณะนี้ว่าหลายคนคุยกับเพื่อนที่อยู่ต่าง ประเทศได้เลยในแค่วินาทีเห็นหน้ากัน อีกหน่อยคงมีกลิ่นอาหารส่งหากัน สรุปก็ คอื วา่ กอ่ นหนา้ นเี้ ปน็ ชว่ งทก่ี ารพฒั นา แตช่ ว่ ง 200 ปที แ่ี ลว้ มกี ารแขง่ ขนั กนั มากใน สหรฐั ฯ-ยโุ รป แตใ่ นขณะนเ้ี ปน็ ชว่ งของเอเชยี มคี นบอกวา่ ตอ่ ไปจะเปน็ New USA หรือ สหรัฐฯ ใหม่ ท่านผู้อำนวยการศูนย์อาเซียนศึกษาบอกว่า ต่อไปเราจะเป็น New USA of Asia หรอื สหรฐั ฯ ใหมแ่ หง่ เอเชยี เพราะฉะนนั้ สง่ิ ทอี่ ยากจะบอกกค็ อื วา่ จากทเ่ี ราผา่ นกระบวนการทเี่ ราเหน็ ในชว่ งการเปลยี่ นผา่ นจากตะวนั ตกมาตะวนั ออก 58 งานสัปดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014

จากอเมรกิ ามาสู่เอเชยี ฝร่งั น่ีชอบคนเอเชยี มาก ถกู สงั คมเอเชยี กล่อมเกลาให้เป็น คนเอเชีย คนพยายามท่ีจะเป็น ไม่นับคนท่ีมาเป็นลูกเขยฝรั่งที่อยู่แถวบ้านผม ยโสธร อดุ รฯ มกี ลมุ่ ลกู เขยฝรง่ั เยอะ แตเ่ ขาสามารถทจี่ ะมคี วามสำเรจ็ ในชวี ติ ตา่ งๆ ไดท้ นี่ ่ี อกี เรอ่ื งเปน็ เรอ่ื งทน่ี า่ ตกใจนดิ ๆ วา่ ในกระบวนการทคี่ ดิ วา่ ตวั เองสำเรจ็ มนั จะ มคี วามคดิ อนั หนงึ่ ทนี่ ำไปสคู่ วามสดุ โตง่ ทำไมเปน็ อยา่ งนน้ั มกั จะบอกวา่ ตอ้ งเปน็ อยา่ งนนั้ อยา่ งน้ี เกดิ การสรา้ งมาตรฐานทส่ี ดุ โตง่ อนั นเ้ี ปน็ เรอื่ งทน่ี า่ กงั วล กเ็ ลยเกดิ ความคิดว่าเราจะทำอย่างไรที่ทำให้ความเข้าใจแบบน้ีไม่ไปถึงขนาดนั้น เพ่ือให้ พวกเราอยู่อย่างมั่นคงมีเสถียรภาพ และท่ีสำคัญท่ีสุดก็คือเราบอกว่าเราจะให้ ประชาชนเป็นศูนย์กลาง เพราะฉะนั้นในเชิงโครงสร้างอะไรก็ตามที่ไม่มีประชาชน เป็นศูนย์กลางก็จำเป็นที่จะต้องมาช่วยกันทำ จะเป็นรูปแบบใดก็ตาม จะเป็น รูปแบบที่เราเรียกว่าประชาธิปไตย รูปแบบที่เป็นปัจเจกหรือตัวเฉพาะบุคคล หรือ จะเป็นรูปแบบที่หลากหลายที่เรียกว่าพหุ แต่อย่างไรก็ตามเราต้องการความรัก ความสามคั คี เปน็ อตั ลกั ษณห์ รอื สงิ่ ทเี่ รามรี ว่ มกนั กนั ได้ นค่ี อื สงิ่ ทเ่ี ชอ่ื วา่ นกั วชิ าการ ทวั่ โลกมอง และจากน้ีอยากจะบอกลูกหลานว่าส่ิงท่ีเกิดขึ้นในอีกฝากฝั่งของโลกแต่มี ผลกระทบต่อพวกเราทุกคน แม้ว่าบางอย่างอาจจะเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อยในพ้ืนที่ เลก็ ๆ จดุ ใดจดุ หนงึ่ แตส่ ามารถขยายขนึ้ มาได้ อกี เรอื่ งหนงึ่ ทเี่ ปน็ เรอ่ื งนา่ กลวั กค็ อื การใช้กำลังเข้าประหัตประหารกันเป็นเรื่องธรรมดาไปแล้ว ลูกหลานจะเห็นในจอ สอ่ื สาร ทา่ นผมู้ เี กยี รตกิ จ็ ะเหน็ เชน่ เดยี วกนั เหตเุ ปน็ เพราะวา่ มนษุ ยร์ สู้ กึ หวิ กจ็ ะหา วธิ กี ารเปน็ ธรรมชาติ แตข่ ณะนเี้ รากำลงั มองวา่ เปน็ เรอ่ื งธรรมชาติ แตธ่ รรมชาตกิ ม็ ี ธรรมชาตทิ ด่ี หี รอื สรา้ งสภาวะแวดลอ้ มทดี่ ไี ด้ เพราะฉะนน้ั เราจะเหน็ วา่ สงครามเกดิ ขนึ้ แบบไมน่ า่ เชอื่ เลย ประเทศทม่ี คี วามอดุ มสมบรู ณก์ พ็ อประมาณ บางประเทศท่ี ไม่มีอะไรจะกินก็ยังมีสงคราม เขตสงครามส่วนหนึ่งคือสงครามภายในอันน้ีผมจะ ยงั ไมพ่ ดู แตท่ เี่ ราเหน็ วา่ รบราฆา่ ฟนั โดยใชอ้ าวธุ ประหตั ประหารอนั นตี้ อ้ งเปน็ เรอื่ ง ทไ่ี มใ่ หเ้ กดิ ขนึ้ ตอ้ งชว่ ยกนั คดิ วา่ ไมท่ ำใหเ้ กดิ ขนึ้ กไ็ ด้ เราหลกี เลยี่ งได้ ยงิ่ ถา้ จะบอก ว่าสุดท้ายแล้วพอเราเห็นว่ามีช่องว่าง เราก็จะสู้จะห้ำหั่นกัน ยิ่งเป็นเรื่องที่ไม่ สมควรจะให้มี เพราะฉะนั้นอยากจะบอกกับทุกคนว่าถ้ามาถึงตรงน้ีแล้วเราต้อง ชว่ ยกนั ขณะนเี้ ราเปน็ อยา่ งนจ้ี รงิ ๆ สงิ่ ทอ่ี ยากจะบอกตอ่ ไปกค็ อื วา่ ในฐานะทผ่ี มเปน็ ทหารกอ็ ยากจะเลา่ สกู่ นั ฟงั วา่ จรงิ ๆ แลว้ ทหาร ถามวา่ มใี ครเกดิ มาใครอยากจะไปตายบา้ ง ทกุ คนกอ็ ยากจะรู้ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 59

ว่าต่อไปจะเป็นอย่างไร แต่ไม่มีใครอยากไปตาย แต่ทหารเขาฝึกกันมาอย่างนั้น เพราะฉะนั้นถ้าใช้ทหารเขาให้ถูกเขาก็จะบอกว่าเขาไปตายเขามีเกียรติ เหมือนท่ี เราเห็นบางคนเห็นบางกลุ่มก่อการร้ายโดยเห็นว่าตัวเองมีเกียรติ มีอย่างน้ันจริงๆ เลา่ ใหฟ้ งั นดิ เดยี ววา่ ทหารถกู สรา้ งมาใหเ้ ปน็ อยา่ งน้ี ทกุ ชาตติ อ้ งมี ทหารตอ้ งเตรยี ม ไวร้ อ้ ยปเี พอื่ รบชนะวนั เดยี ว เพราะการรบแพค้ อื การสญู เสยี ชาติ ถา้ จำเปน็ ตอ้ งรบกนั แต่โชคดีเราไม่พยายามรบกัน แต่ก็มีปัจจัยบางอย่างท่ีทำให้เรารบกัน ไม่มีใคร อยากรบไม่มีใครอยากตาย รู้ว่าทุกคนต้องตาย แต่มีใครอยากสมัครไปก่อนไหม ไม่มีใครหรอก แต่ต่อไปถ้ารบกันเม่ือไหร่จะเป็นแบบนี้ เพราะใช้อาวุธแบบหลาก หลายมาก แล้วทุกอย่างใช้ในสงครามทั้งหมด นี่ไม่ได้เรียกร้องความเห็นใจ แต่ อยากจะบอกวา่ ทหารอยใู่ นสภาวะแบบนี้ ทกุ ชาตจิ ะตอ้ งเปน็ แบบนตี้ อ่ ไป ใครทใี่ ช้ กจ็ ำเปน็ กถ็ กู ใชเ้ ปน็ เครอื่ งมอื ของรฐั บาลทกุ รฐั บาล ทจ่ี ะตอ้ งทำคอื อะไรเปน็ หนา้ ทห่ี ลกั อะไรที่ไม่ใช่หน้าที่หลักช่วยชาวบ้านช่วยอะไรต่างๆ เป็นเร่ืองปกติของทุกชาต ิ ไมใ่ ชเ่ ฉพาะประเทศไทย สหรฐั ฯ จนี เยอรมนั ออสเตรเลยี สงิ คโปร์ เพอื่ นบา้ นเรา ทกุ ประเทศใชห้ มด สงิ่ นกี้ อ่ ใหเ้ กดิ ผลวา่ ตอ่ ไปนเี้ ราทกุ คนตอ้ งมาอยรู่ ว่ มกนั แบบเปดิ เผย ต้องทำอะไรร่วมกันท้ังน้ัน อะไรก็ตามต้องมีการพูดคุยต้องมีเวทีเจรจากัน บอกได้เลยว่าไม่ว่าจะตรงไหนก็ตามมันจะเหมือนกล่องหนึ่งท่ีเขย่าแล้วจะมีทุก อยา่ งอยใู่ นนน้ั เปน็ กลอ่ งอะไรสกั อยา่ งหนง่ึ ลกู หลานทน่ี งั่ อยตู่ รงนอ้ี ยา่ คดิ วา่ ตวั เอง ไมส่ ำคญั ทกุ คนมคี วามสำคญั หมด และทกุ คนสง่ ผลตอ่ การปฏบิ ตั ขิ องทกุ ฝา่ ยหมด นักเรียนก็มีผลต่อทหาร ฉะน้ันก็ขอให้มีความเข้าใจ อยากจะใช้เวลาท่ีเหลือ อกี เลก็ นอ้ ยเพอ่ื จะบอกวา่ ไทยเราพรอ้ มหรอื ยงั เมอื่ เหตกุ ารณเ์ ปน็ แบบนที้ เ่ี ลา่ ใหฟ้ งั อนาคตอนั ใกล้น้ีหรอื เรายา่ งกา้ วเขา้ ใกลส้ เู่ ร่อื งพวกนีเ้ สมอ เราไมไ่ ดห้ ่างกนั ไปไหน เพราะเราอยู่ในห้องน้ีข้างนอกก็มีการเปลี่ยนอยู่ตลอดเวลาอย่างที่บอก เพราะเรา ไมม่ ตี วั ตนทงั้ นนั้ จรงิ ๆ แลว้ เรากอ็ นตั ตา กเ็ คลอ่ื นอยตู่ ลอดเวลา ออกไปนอกโลก เรากเ็ คลอ่ื นไปในจกั รวาลทงั้ หมด กม็ คี วามเคลอ่ื นไหว ถ้ามองในด้านน้ีอยากจะบอกว่าที่พูดในตอนแรกว่าเรามีความสำคัญ ตอ่ โลกอยตู่ ลอดเวลา เราอยใู่ จกลางในจดุ ๆ หนง่ึ ประเทศไทยอยากเปน็ อะไรคนกร็ ู้ เราอยากจะมคี วามแขง็ แกรง่ ทางดา้ นเศรษฐกจิ เราอยากจะเปน็ ผเู้ ลน่ ในระดบั โลก ท่ีเก่งๆ เราอยากจะมีสภาวะแวดล้อมท่ีดีอยากจะมีชีวิตท่ีดี แต่ถามว่าใครจะช่วย ตวั เราไดถ้ า้ เราไมช่ ว่ ยตวั เอง เราจะไปหวงั พง่ึ อาเซยี นใหช้ ว่ ยเราไดห้ รอื ไม่ กอ็ าจจะไมไ่ ด้ แต่ในขณะเดียวกันถ้าเราทำตัวเราแกร่ง มั่นคง และดี แยกกันไม่ออกหรอก 60 งานสปั ดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014

ในอาเซียน เพราะฉะน้ันส่ิงที่ต้องคิดต้องทำก็คือว่าขณะนี้ไม่ว่าจะเสาไหนก็ตาม ด้านหนึ่งมีผลกระทบต่ออีกด้านทั้งนั้น จึงได้เรียนกับท่านอาจารย์ประภัสสร์ว่า ดแี ลว้ ครบั ทท่ี า่ นจดั ขนึ้ มา ใหร้ วู้ า่ ไมใ่ ชพ่ ดู แตเ่ รอื่ งการเมอื งและความมนั่ คง เพราะจรงิ ๆ เศรษฐกิจก็มีหมด สังคมและวัฒนธรรมก็มีผลต่องานการเมืองและความมั่นคง ในภาพรวมของประเทศไทย อยากจะบอกทา่ นผมู้ เี กยี รตวิ า่ งานวจิ ยั มคี วามสำคญั ท่ีเห็นก็มาจากงานวิจัยคือสถานะของเราพูดง่ายๆ ว่าม่ันคง มีวุฒิภาวะมากๆ หลายชาตอิ าเซยี นกไ็ ปอยใู่ นสว่ นนน้ั แลว้ เรายงั อยใู่ นแถบน้ี นคี่ อื ภาพรวมทง้ั หมด เอามาคละกันหมดท้ังการเมืองและความม่ันคง เศรษฐกิจ และสังคมและ วฒั นธรรม หลายคนคงจะไดย้ นิ เวลามนั เกดิ เหตกุ ารณท์ ใี่ ดทหี่ นงึ่ มนั มผี ลกระทบหมด ปี 2554 น้ำท่วมประเทศไทย ใครจะไปนึกว่าจะทำลายระบบเศรษฐกิจในด้าน อตุ สาหกรรมยานยนตม์ ากของโลก เพราะเราเปน็ แหลง่ ผลติ ยานยนต์ และนอกเหนอื ไปจากนั้นก็คือว่าจริงๆ แล้วเราอยู่ตรงไหน เราอยู่ในกะลา ถ้าเราไม่รับฟังไม ่ ออกไปหาคนขา้ งนอก การศกึ ษาของเราเมอ่ื ไมก่ เ่ี ดอื นมานม้ี าเราเปน็ อนั ดบั 8 ของ อาเซยี น แตเ่ ขาไมไ่ ดเ้ อาอกี 2 ชาตมิ าคดิ ดว้ ย ถา้ เอามาคดิ ดว้ ยเราจะอยู่ อนั ดบั 9 หรอื 10 กย็ งั ไมท่ ราบ อยา่ ไปโทษใครเลย เรามาคดิ ดกี วา่ วา่ ตอ่ ไปนเี้ ราจะทำอะไรกนั ดี เราเคยอยใู่ นจดุ ทเี่ คยนำคนอนื่ ในภมู ภิ าค แตส่ ดุ ทา้ ยแลว้ เราถอยลงมา แมท้ างดา้ น การเมืองและความม่ันคงก็หนีไม่พ้นผลกระทบจากเรื่องเหล่าน้ี อะไรท่ีเป็นส่ิงท่ี เรยี กวา่ อยใู่ ตภ้ เู ขานำ้ แขง็ ทเี่ ราเหน็ ๆ อยทู่ กุ วนั นก้ี ค็ อื วกิ ฤตทิ มี่ มี าตอ่ เนอื่ งยาวนาน หรอื ไมน่ า่ ขยายความขดั แยง้ ออกไป กข็ ยายออกไป หรอื แมก้ ระทง่ั ขดี ความสามารถ ทผ่ี มเรยี กวา่ มนั ไมพ่ ฒั นาออกไป เราจะพฒั นาอยา่ งไร อนั นเี้ ราเหน็ อยู่ แลว้ อนั ทอ่ี ยู่ ข้างล่างก็ยังมีอีกเยอะ น่ีคือด้านการเมืองและความม่ันคง เพราะฉะน้ันเวลา มายนื อยใู่ นสถานะทกุ ครงั้ วา่ เราจะตอ้ งปรบั เปลยี่ นตวั เราเอง ปรบั วนั นปี้ รบั เดยี๋ วนี้ ปรบั สง่ิ ทมี่ นั งา่ ยๆ กอ่ น กค็ อื เรอ่ื งความเขา้ ใจความรตู้ อ้ งงา่ ย ภาษาไมใ่ ชส่ งิ่ ทย่ี งุ่ ยาก ใช่ไหมครับ ผมดีใจว่าที่ได้รับทราบจากท่านรองอธิการได้พูดว่า ได้เปิดสาขา ด้านภาษาอาเซียน ส่ิงน้ีท่ีจะทำให้เราเข้าใจเพื่อนบ้านได้ ภาษาไม่ได้ยุ่งยาก คนปัญญาอ่อนเกิดที่ประเทศอังกฤษพูดภาษาไทยหรือเปล่า ก็ไม่พูด ซึ่งเขาพูด ภาษาอังกฤษอย่างถูกต้องด้วย เพราะฉะนั้นภาษาไม่ใช่เร่ืองท่ีเก่ียวข้องกับ สตปิ ญั ญา ในเมอื่ เราไมไ่ ดเ้ ปน็ คนปญั ญาออ่ นกน็ า่ จะเรยี นได้ สมยั ผมเปน็ เดก็ มธั ยม กค็ ยุ กบั ทหาร GI วา่ “Give me 5 baht no ทอน” กผ็ สมกนั ไป ไมร่ วู้ า่ แปลวา่ อะไร แต่ก็สามารถส่ือสารกันได้ เขาก็ให้เงินเราไปซื้อของ ก็ฟังๆ กันไปแล้วปรับกันไป “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 61

เ พ ร า ะ ฉ ะ น้ั น เ รื่ อ ง ข อ ง ภ า ษ า ก็ เ ช่ื อ ว่ า ต่ อ ไ ป ม ห า วิ ท ย า ลั ย ธ ร ร ม ศ า ส ต ร์ จ ะ เ ป็ น แกนกลางในเรอ่ื งของการศกึ ษาเรยี นรเู้ พอ่ื นบา้ น เราก็อยากจะบอกว่าเอาล่ะ ถ้าอย่างน้ันไม่ใช่เร่ืองใหญ่ วิธีการนี้เราทำกัน อยู่แล้ว จะขยายผลต่ออย่างไรเท่าน้ันเอง ก็อยากจะให้แนวทางทุกท่านท่ีนี่ว่า เราเองทำได้หมด สิ่งที่อยากจะบอกว่าไม่ว่าอาเซียนจะเป็นอย่างไรก็ตาม ดา้ นความมน่ั คงไมใ่ ชท่ หารฝา่ ยเดยี ว และอยา่ ไปกลวั วา่ ทหารออกมาแลว้ จะทำอยา่ งไร แล้วก็อย่าไปเรียกร้องให้ทหารออกมา เพราะทหารออกมาแล้วไม่ค่อยจะกลับ และที่สำคัญมันมีหลายสิ่งหลายอย่างที่อยากจะบอกว่าอย่าให้มันไปต่อเช้ือ ของความขดั แยง้ ออกไป อยา่ ไปยนิ ดมี ากมายเวลาเหน็ ทหารออกมา เดยี๋ วเขาไดใ้ จ วา่ เขาทำในสง่ิ ทถี่ กู ตอ้ ง บางทมี นั ไมถ่ กู แตเ่ ผอญิ วา่ มนั ตอ้ งมา เขาไมอ่ ยากออกมาหรอก อยา่ ไปคดิ วา่ เหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ไกลโพน้ จะมาไมถ่ งึ เรา เรายงั มอี ะไรตา่ งๆ ออกมามากมาย ผมกอ็ ยากจะบอกวา่ ทา้ ยทสี่ ดุ แลว้ คอื เราสามารถทำความเขา้ ใจกนั ได้ ทหารมพี นื้ ท่ี อยู่ในการร่วมมือกับเพ่ือนบ้าน ในการร่วมมือกับอาเซียนในหลายๆ เวที เมื่อวาน ก็มีคนของกระทรวงกลาโหม คือ จริงๆ แล้วทหารสามารถที่จะทำได้หลายตัว แต่ส่ิงท่ีเราอยากจะสร้างมากก็คือทำอย่างไรถึงจะช่วยทำให้ประชาคมเล็กๆ เปน็ ผนู้ ำของอาเซยี น ตอนนเ้ี ราเปดิ หลกั สตู รของ วปอ. ทจี่ ะเชญิ ผนู้ ำอาเซยี นเดก็ ๆ เป็น ASEAN Young Leaders Program หรือ โครงการผู้นำเยาวชนอาเซียน กค็ งจะเชญิ ชวนกนั ไป เรากค็ ดิ วา่ เราคงจะสรา้ งสว่ นตา่ งๆ ขน้ึ มาได้ เราอยากจะวา่ ทหารกค็ อื ประชาชนในเครอื่ งแบบสว่ นหนง่ึ แตท่ แี่ นๆ่ กค็ อื ทกุ คนจะตอ้ งไปดว้ ยกนั และส่ิงที่สำคัญเม่ือเราอยากจะเป็นศูนย์กลาง เราจะต้องนำส่ิงท่ีเรามีอยู่ออกมา ท้ังหมด เป็นได้ เพราะเรามี แน่นอนว่าอาจจะมีทางลบอยู่บ้าง ก็ต้องช่วยกัน ระมดั ระวงั ชว่ ยกนั สอดสอ่ งดแู ล เมอ่ื ผคู้ นเขา้ มากมาย ทหารหรอื องคก์ รภาครฐั กจ็ ะ ทำอะไรได้ ทกุ คนตอ้ งชว่ ยกนั เรามสี ง่ิ ทเ่ี ราอยากจะบอกวา่ มนั เปน็ รปู แบบทเี่ ราใช้ สร้างการสร้างงานโดยทำให้ทุกคนมีความพร้อม มีการทำงานร่วมมือกันทุกสาขา แต่ว่าตอนน้ีเราอยากจะเห็นอาเซียนท่ีเราอยู่ร่วมกัน เราอยากจะให้เห็นว่าจะทำ อย่างไรในการจัดการเรื่องคนเรื่องเงินที่เข้ามาให้เหมาะสม สร้างความสามัคคี สรา้ งคนเดยี วไมไ่ ด้ เราจะตอ้ งสามารถเปน็ ทงั้ ผนู้ ำและผตู้ ามทด่ี ไี ด้ เราผลดั กนั เปน็ อยู่ในระหว่างอาเซียนด้วยกัน บางคร้ังมาเลเซียนำ บางครั้งสิงคโปร์นำ บางครั้ง ฟลิ ปิ ปนิ สน์ ำ แมก้ ระทงั่ การปฏบิ ตั ใิ น UN เรากไ็ ปรว่ มกนั ทำ กค็ ดิ วา่ สมควรแกเ่ วลา ผมอยากจะบอกว่าสุดท้ายแล้วอาเซียนของเราจำเป็นอย่างย่ิงที่จะต้องสร้าง 62 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

ความร่วมมือในทุกฝ่าย การเมืองและความมั่นคงเป็นรากฐานท่ีสำคัญ แต่ไม่ใช่ คนๆ เดียวจะทำได้ ก็ขอขอบคุณมากครับ ประเทศไทยเรามีสิ่งท่ีดีๆ รักกันไว ้ ใชศ้ าสตรข์ องมวยไทย เตะแพต้ อ่ ย ตอ่ ยแพศ้ อก ศอกแพเ้ ขา่ มอี าวธุ ทงั้ สน้ั ทง้ั ยาว มคี วามออ่ นความแขง็ นเ่ี ปน็ ประโยชนต์ อ่ เรามาก ขอบคณุ มากครบั .............................................. “ไทยกับการเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 63



หวั ข้อ “ไทยกบั การเป็นศนู ยก์ ลาง ของประชาคมอาเซยี น: ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น” กรกฎ ผดงุ จิตต์ รองเลขาธกิ ารสภาอตุ สาหกรรมแหง่ ประเทศไทย “ไทยกบั การเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซียน” 65

วนั นเี้ ราตอ้ งคยุ กนั กอ่ นวา่ การเปน็ จดุ ศนู ยก์ ลางหรอื ศนู ยก์ ลาง เราพดู กนั ใน ฐานะอะไร แนน่ อนครบั ถา้ วนั นเี้ ราคยุ ในฐานะของขนาดเศรษฐกจิ ถามวา่ ใครใหญ่ ทส่ี ดุ ในอาเซยี นครบั อนิ โดนเี ซยี ใชไ่ หม คำตอบคอื ใช่ แตถ่ า้ เปน็ ผลติ ภณั ฑม์ วลรวม ในประเทศตอ่ หวั (GDP per Capital) อนิ โดนเี ซยี แพป้ ระเทศไทย ประเทศไทยเปน็ อันดับสองในแง่ของ GDP แต่พอไปดูเป็น GDP per Capital แปลว่าอะไร เอาประชากรหาร เราแพ้สิงคโปร์ แพ้บรูไน แพ้มาเลเซีย ถามว่าอยากรู้ว่าคน สิงคโปร์รวยกว่าคนไทยก่ีเท่า พอจะนึกออกไหม ถ้าดู GDP per Capital ของ สงิ คโปร ์ เรอื่ งความมงั่ คงั่ ของคน สงิ คโปรจ์ ะรวยกวา่ คนไทยอยู่ 9 เทา่ มาเลเซยี จะ รวยกว่าคนไทยอยู่เท่ากว่าๆ เพราะอันนี้คือ GDP per Capital แต่ในแง่ของ อินโดนีเซีย เราดูดีกว่าอินโดนีเซีย ในแง่ระดับพัฒนาในท่ีนี้ต้องพูดกันก่อน ผมจะ พูดถึงประเทศบรูไนน้อยมากด้วยเหตุผลคือ บรูไนเป็นประเทศท่ีเล็กแล้วก็ ประชากรไม่มากนัก แล้วสำคัญสุดก็คือว่า เป็นประเทศที่เป็นผู้ผลิตแก๊ส ร่ำรวย จากการขายแก๊ส ในเรื่องอ่ืนไม่ค่อยมีอะไรมากนัก แล้วเวลาใช้จ่ายด้วยความที่ คนบรูไนค่อนข้างมีฐานะท่ีดี เขาก็ชอบใช้จ่ายหลักๆ ส่วนใหญ่เขาชอบเดินทาง ท่องเท่ียว เป็นเรื่องตลกเร่ืองหนึ่ง หน้าฝนท่านเช่ือไหมว่าทำไมเวลาใครไปเท่ียว เชียงใหม่ท่านจะเจอโต๊ะอาหารมุสลิม มีใครเคยไปเชียงใหม่ช่วงหน้าฝนไหม อย่าคิดว่าช่วงหน้าฝนเชียงใหม่เป็น Low Season แต่กลับเป็น High Season ซึ่งเป็น High Season สำหรับคนท่ีมาจากตะวันออกกลาง ถามว่ามาทำไม อยากมาเหน็ ฝนในปา่ ฝนเขตรอ้ นทเี่ ชยี งใหม่ เชยี งใหมโ่ รงแรมเตม็ สำหรบั ในชว่ งหนา้ ฝน ผมกลบั มาเรอ่ื งวา่ เปน็ จดุ ศนู ยก์ ลาง ตอ้ งยอมรบั ความจรงิ อยา่ งหนง่ึ มนั มี ในแง่ของเร่ืองของการขนส่งสินค้า การขนส่งสินค้ายังแบ่งออกเป็น 3 ทาง ประกอบไปดว้ ยอะไรบา้ ง ไดแ้ ก่ ทางบก ทางอากาศ และทางเรอื คำถามคอื ถา้ พดู ถึงทางเรือ เราคิดว่าเราเป็นศูนย์กลางของอาเซียนได้ไหม เดี๋ยววันนี้เราคุยจนจบ เราจะรวู้ า่ เสน้ ทางของเราทเ่ี ราพดู ทงั้ หมดบางทคี นอนื่ เขาทำไปแลว้ ขออธบิ ายอยา่ งน้ี ประเทศไทยในด้านทางน้ำ เราไม่สามารถเป็นศูนย์กลางการค้าในแง่ทางน้ำได้ เหตผุ ลวนั นี้ เสน้ ทางสายหลกั ของโลกมนั คอื เสน้ ทางชอ่ งแคบมะละกา ในความเป็นจริงประเทศไทยเราทำแบบ ASEAN+1 ไว้ไปแล้ว 6 ประเทศ เราเปน็ อาเซยี น+อนิ เดยี เปน็ อาเซยี น+จนี เปน็ อาเซยี น+เกาหลใี ต้ เปน็ อาเซยี น+ญป่ี นุ่ เราเป็นอาเซียน+ออสเตรเลีย และเป็นอาเซียน+นิวซีแลนด์ ความจริงแล้ว เรากำลงั จะดำเนนิ การเขา้ ไปสกู่ ารเปน็ ASEAN+6 บวกอกี 6 ประเทศ เปน็ รอ้ ยละ 66 งานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

33 ของโลก หมายถงึ GDP โลก แตใ่ นแงป่ ระชากร ทา่ นลองคดิ ดวู า่ จนี 1,300 บวก อนิ เดยี อกี 1,100 เปน็ 2,400 แลว้ เหน็ ไหม บวกอาเซยี นอกี 500 บวกญปี่ นุ่ อกี 120 บวกเกาหลใี ตอ้ กี 40 เบด็ เสรจ็ แลว้ ประมาณ 3,100 ลา้ นคน จำนวนประชากรโลก ถ้าเอาตัวเลขตามสหประชาชาติ ตัวเลข 2 สถาบัน ไม่เท่ากัน มี 6,500 เท่ากับ ประชากรใน ASEAN+6 จะเปน็ รอ้ ยละ 48 ของประชากรโลก จาก 3,100 ทร่ี วมกนั เมอื่ กก้ี บั 6,500 เพราะฉะนนั้ ถา้ นบั ดตู ามประชากรเรากเ็ ปน็ กลมุ่ หนง่ึ ทมี่ ศี กั ยภาพ เพราะฉะนน้ั สง่ิ ทเ่ี กดิ ขนึ้ เรากจ็ ะเหน็ ภาพวา่ การทเ่ี ปน็ อาเซยี นมกี ารทำใหป้ ระเทศ ที่เป็นประเทศเล็กๆ รวมกันแล้วมันจะกลายเป็นกลุ่มใหญ่ เหมือนกับที่เขาบอก ฝูงปลาอยู่รวมกันเป็นฝูงก็จะทำให้ฉลามกลัวได้เพราะคิดว่ามันเป็นปลาที่ตัวใหญ ่ อนั นคี้ อื สงิ่ ทเี่ กดิ ขนึ้ เพราะฉะนน้ั เราตอ้ งรวมกนั คำถามคือ แล้วการเป็นศูนย์กลาง สิ่งหน่ึงท่ีประเทศไทยเป็นได้ แล้วมี โอกาสเป็น เราเป็นได้อยู่ 2 ทาง หรือ 3 ทาง ใน 3 ทาง มีบก เรือ และอากาศ แตท่ ำไมมนั มไี ดท้ ง้ั หมด 4 ทาง เพราะบกมี 2 ทาง เพราะบกจะมรี ถยนตก์ บั รถไฟ ผมขออนญุ าตมองในแงเ่ ศรษฐกจิ กอ่ น แลว้ คอ่ ยไปพดู เรอ่ื งโลจสิ ตกิ สท์ งั้ หมด อยา่ งแรกอยากใหเ้ หน็ ใหเ้ ขา้ ใจในเรอื่ งของประเทศกอ่ น อนิ โดนเี ซยี อยา่ งท่ี ผมบอกเป็นประเทศท่ีมีขนาดเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในอาเซียน และที่สำคัญคือ อินโดนีเซียเป็นประเทศเดียวท่ีอยู่ในกลุ่ม G20 ไม่ใช่ประเทศไทย ไม่ใช่สิงคโปร์ ไมใ่ ชม่ าเลเซยี อนิ โดนเี ซยี มขี นาดเตบิ โตเปน็ ลำดบั ท่ี 20 จงึ ไปตดิ อยใู่ นกลมุ่ G20 เพราะฉะน้ันอินโดนีเซีย ผมจำได้ว่าหลังสมัยเมื่อผมไปเม่ือสักสมัยประธานาธิบด ี ซฮู ารโ์ ต หรอื หลงั ซฮู ารโ์ ตใหมๆ่ ผมมคี วามรสู้ กึ วา่ ประเทศนนี้ า่ กลวั เวลาไปไหนมา ไหนน่ากลัวเพราะว่า มันมีปัญหาเรื่องการขัดแย้งภายในประเทศ มีปัญหาเร่ือง ความขดั แยง้ ระหวา่ งคนอนิ โดกบั คนจนี นั่นคืออดีต แต่ 2-3 ปี ที่ผ่านมาประเทศอินโดนีเซียมีการเปล่ียนแปลง อยา่ งเหน็ ไดช้ ดั หลกั ขอ้ ท่ี 1 อยากฝากไวก้ บั นอ้ งๆ จรงิ ๆ อาจจะไมเ่ กยี่ วกบั หวั ขอ้ นี้ อินโดนีเซียเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงด้วยการที่อินโดนีเซียสามารถก้าวข้ามปัญหา ทางเศรษฐกิจ และปัจจัยในการก้าวข้ามปัญหาเศรษฐกิจที่สำคัญคือ อินโดนีเซีย สามารถปราบคอรปั ชนั่ ได ้ อนิ โดนเี ซยี ปราบคอรปั ชน่ั ดว้ ยวธิ ยี า้ ยขา้ ราชการทมี่ ผี ล ประโยชน์ทุกๆ คน บางทีเปล่ียนทุก 3 เดือนด้วยซ้ำ เพราะถ้าเกิดมีข่าวว่าคุณมี ปัญหาเรื่องคอรัปชั่นก็ย้ายไปอยู่ในที่ที่ไม่มีผลประโยชน์ จริงๆ สำเร็จภายใน ประธานาธิบดีที่หมดอายุไปแล้วจะมีคนใหม่มา ก็หวังว่าจะจบลงด้วยดี เพราะดู “ไทยกบั การเป็นศนู ย์กลางของประชาคมอาเซียน” 67

เหมือนว่าอีกฝ่ายหนึ่งก็จะไม่ยอม เพราะฉะน้ัน จะบอกว่าอินโดนีเซียในยุคใหม่ หรอื ยคุ ปจั จบุ นั อนิ โดนเี ซยี กลบั มาผงาดเหมอื นสมยั อดตี สมยั ซฮู ารโ์ ตอกี ครงั้ หนงึ่ อนิ โดนเี ซยี เปน็ ประเทศทผี่ มบอกทา่ นเลยวา่ มขี อ้ เสยี อยเู่ รอื่ งเดยี ว คอื อยบู่ นเสน้ ท่ี เขาเรยี กวา่ Fire Ring กค็ อื วงแหวนแหง่ ไฟ เพราะฉะนนั้ อนิ โดนเี ซยี จะเปน็ เหมอื น คนญป่ี นุ่ คอื มแี ผน่ ดนิ ไหว อกี เหตกุ ารณห์ นงึ่ คอื สนึ าม ิ ปัจจุบัน อินโดนีเซียวันนี้เปลี่ยนจากสิ่งที่เห็นประเทศที่เหมือนกันง่อยเปล้ีย เสยี ขา วนั นกี้ ลายเปน็ ประเทศทเี่ ตบิ โตขนึ้ มาดว้ ยเหตผุ ล 2 เรอื่ ง เหตผุ ลหนง่ึ อนิ โดนเี ซยี เปน็ ประเทศทอ่ี ดุ มสมบรู ณด์ ว้ ยทรพั ยากรธรรมชาติ ตอ่ จากวทิ ยากรทา่ นกอ่ น เรอื่ งนากงุ้ เรยี นโดยตรง บรษิ ทั ทพ่ี ดู ถงึ จะไมเ่ อย่ วา่ บรษิ ทั อะไร การลงทุนในอินโดนีเซียได้รับผลตอบแทนสูงสุดในท่ีลงทุนทุกประเทศ รวมท้ัง ประเทศไทยดว้ ย และทอี่ ยากบอกทา่ นใหฟ้ งั เลา่ อกี เรอื่ งหนง่ึ คอื เลา่ ใหภ้ มู ใิ จหรอื ไมภ่ มู ใิ จกเ็ ปน็ อกี เรอื่ งหนงึ่ แลว้ แตท่ า่ นจะคดิ โรงสที ใี่ หญท่ ส่ี ดุ ในอนิ โดนเี ซยี 2 โรง เป็นของคนไทย หนึ่งโรงก็เป็นบริษัทที่ท่านพูดถึง และอีกหน่ึงโรงก็อยู่ที่แปดร้ิว นนั่ จะเปน็ เหตผุ ลใดเหตผุ ลหนง่ึ ทอี่ นิ โดนเี ซยี ตอ้ งการซอื้ ขา้ วจากไทยลดลง อยา่ ลมื วา่ อินโดนีเซียมีท่ีนาค่อนข้างเยอะแต่สายพันธุ์ข้าวอาจจะมีปัญหานิดหน่อย ไม่ใช่ เฉพาะประเทศไทย อินโดนีเซียเป็นประเทศท่ีหอมหวานสำหรับหลายๆ ประเทศ ตัวเลขของญ่ีปุ่นศึกษามาแล้ว จากการท่ีไปลงทุนทั่วโลก ผลตอบแทนสูงสุดของ นักลงทุนญี่ปุ่นอยู่ท่ีอินโดนีเซีย นี่คือเหตุผลปัจจัยท่ีทำไมอินโดนีเซียถึงมีขนาด เศรษฐกจิ เตบิ โตอยา่ งรวดเรว็ ขน้ึ มา อยา่ งประเทศใหญข่ นาดอนิ โดนเี ซยี นถ่ี า้ โตรอ้ ยละ 6.1 ถงึ 6.5 แล้วกโ็ ต 6.3 โต 5.8 ประเทศเราเลก็ กวา่ อนิ โดนเี ซีย ขนาดเศรษฐกจิ เลก็ กวา่ อนิ โดนเี ซยี แตอ่ ตั ราการเตบิ โต เรายงั เทา่ อนิ โดนเี ซยี เหตุผลที่สอง อินโดนีเซียเป็นประเทศที่ทรัพยากรธรรมชาติมากมาย เช่น มีทองคำ มีถ่านหิน มีน้ำมัน นักลงทุนไทยเริ่มที่จะแสวงหาโอกาสการลงทุนใน อนิ โดนเี ซยี คอ่ นขา้ งมาก แตแ่ นน่ อนปญั หาอนิ โดนเี ซยี กม็ ี เชน่ เงนิ เขาถา้ ทา่ นแลก ในตลาดมืดจะมีมูลค่าแตกต่างกับแลกจากร้านแลกเงินมาก ผมไปกี่ปีๆ ก็เป็น อยา่ งนนั้ เพราะผมยงั ตอ้ งไปอนิ โดนเี ซยี อยทู่ กุ ปี และยงั เปน็ ปญั หาของอนิ โดนเี ซยี ในระบบเร่ืองการเงินภายใน เพราะอินโดนีเซียเป็นประเทศสำหรับไปลงทุน ทำธรุ กจิ ไมว่ า่ จะเปน็ ธรุ กจิ เกษตร นากงุ้ มปี ญั หา เพราะเขาเปน็ เกาะ แลว้ อกี อยา่ ง ตอ้ งบอกกอ่ นวา่ ทา่ นทราบไหมวา่ เขตดำนำ้ ทอี่ ดุ มสมบรู ณท์ ส่ี ดุ 1 ใน 10 ของโลก อยทู่ อ่ี นิ โดนเี ซยี นกั ดำนำ้ หลายคนฝนั ทจี่ ะไป ตอนนม้ี เี รอ่ื งการเปดิ ประมงทางดา้ น 68 งานสัปดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014

เสรีซ่ึงเขาก็ไม่เปิดให้เราไปจับ คือเขาจะมีพื้นที่ท่ีให้จับได้กับท่ีให้จับไม่ได้ เช่น รอบๆ เกาะ Surabaya เขาจะไมอ่ นญุ าตใหจ้ บั เพราะวา่ มนั เปน็ เขตอนรุ กั ษข์ องเขา อนิ โดนเี ซยี กำลงั แยง่ ความเปน็ ศนู ยก์ ลางทางดา้ นไหนกบั เราทา่ นทราบไหม เขาแยง่ ความเป็นศูนย์กลางทางด้านที่ประเทศไทยภูมิใจคือ รถยนต์ อุตสาหกรรม รถยนตอ์ นิ โดนเี ซยี เตบิ โตอยา่ งรวดเรว็ แลว้ ไมม่ ใี ครไปทำใหเ้ ตบิ โต นอกจากบรษิ ทั รถยนตใ์ นประเทศไทย แตไ่ มใ่ ชค่ นไทย คำตอบคอื ญป่ี นุ่ เพราะฉะนนั้ เวลาทา่ น ซ้ือรถ Toyota ซ้ือ Honda มีหลายๆ รุ่นที่อยู่ในประเทศไทยผลิตท่ีอินโดนีเซีย ทา่ นอาจจะมปี ญั หาเรอ่ื งการบรกิ ารหลงั การขาย เรอ่ื งอะไหล่ หลายๆ รนุ่ ในเมอื งไทย ผลติ แลว้ หลายๆ รนุ่ ทขี่ บั อยใู่ นอนิ โดนเี ซยี กผ็ ลติ ทป่ี ระเทศไทย คอื ขบวนการผลติ ของบรษิ ทั เหลา่ นเ้ี ขากระจาย แต่ต้องบอกว่าฐานในเร่ือง Supply Chain ส่ิงเดียวที่ยังอยู่ในประเทศไทย ท่ีแข็งแรงท่ีสุดคือ เรามี Strong Supply Chain เพราะฉะนั้นส่ิงหนึ่งท่ีเกิดข้ึน ในประเทศไทย คือ ประเทศไทยยังน่าจะเป็นฐานการผลิตรถยนต์ในภูมิภาค ประเทศไทยใช้รถปีละ 500,000 คัน หมายถึงเป็นการบริโภคภายในประเทศ ถ้าผลิต 1.7 ล้านคัน เมื่อก่อนส่งออก 500,000 ใช้ 500,000 เพราะประเทศไทย ผลิตล้านคันข้ึน ยังไงยอดใช้ในประเทศก็ไม่ขึ้น แต่ยอดส่งออกข้ึน แปลว่าที่เรา กลายเปน็ ฐานการผลติ ของรถยนตม์ นั อยทู่ ป่ี ระเทศไทย เราสง่ ออกไปถงึ 1.2 ลา้ นคนั เยอะมาก แต่ห้ามคุยกับจีน เพราะของเขาโรงงานเดียวก็ล้านคัน เซี่ยงไฮ้มอเตอร์ โรงผลิตรถยนต์ซ่ึงอยู่ที่ เซี่ยงไฮ้ใหญ่ที่สุดในโลก อะไรท่ีคุยเรื่องตัวเลขเวลาเจอจีน ตอ้ งถอ่ มตวั ไวน้ ดิ หนงึ่ เพราะตวั เลขเขาจะถลม่ ทลายกวา่ เรามาก อินโดนีเซียเป็นประเทศที่มีทรัพยากรมหาศาล เขาเข้มแข็งเรื่องการส่งออก แต่เขามีปัญหาเรื่องการลงทุน ผมเคยไปประชุมท่ีจาการ์ตา ผมก็อยากไป ยอร์คจาการ์ตา เขาบอกว่าชวี ิตนีต้ อ้ งไปบโุ รพุทโธสักครงั้ หนึ่ง แล้วกไ็ ปพรัมบานัน ที่อยู่ที่ยอร์คจาการ์ตา ผมก็ถามเพ่ือนผมว่าน่ังรถไปได้ไหม เพ่ือนผมก็บอกว่า มันห่างกันตั้ง 800 กิโลเมตร หัวเกาะกับท้ายเกาะชวา เกาะท่ีท่านเห็นในแผนท ี่ เล็กๆ แต่มันยาว 800 กิโลเมตร พอไปจากจาการ์ตานี่คืออยู่หัวเกาะด้านซ้าย ยอร์คจาการ์ตาอยู่หัวเกาะด้านขวา ต่ิงหางเป็นบาหลีที่เขาเรียกว่าเกาะสวรรค ์ แค่ลงสนามบินก็ประทับใจแล้ว เพราะมันย่ืนไปในทะเล นี่คือระบบโลจิสติกส์ ฉะน้ัน เรื่องปัญหาต้นทุน เร่ืองการขนส่งในอินโดนีเซียยังมีปัญหา เพราะ ภมู ปิ ระเทศเปน็ เกาะ “ไทยกับการเปน็ ศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน” 69

ทนี เ้ี รากลบั มาถงึ คนนี้ ตรงน้ี เขาเพง่ิ แซงเราไป อนั นค้ี อื ทา่ เรอื บางคนเรยี ก ตรงนวี้ า่ ทา่ เรอื จาการต์ า แตใ่ นวงการเราไมเ่ รยี กทา่ เรอื จาการต์ า คนในวงการเรา เรียก Tanjung Priok ในอดีต Tanjung Priok จ่อท้ายประเทศไทยมาก แต่ใน ปจั จบุ นั แซงเราไปแลว้ ในเรอื่ งความสามารถในการขนสง่ สนิ คา้ ทา่ เรอื คอื ปากของ การเอารายไดเ้ ขา้ ประเทศ คณุ สง่ ออกมากคณุ กไ็ ดร้ ายไดม้ าก คณุ สง่ ออกนอ้ ยราย ไดก้ น็ อ้ ย ปฏเิ สธไมไ่ ด้ ประเทศไทยเรามที า่ เรอื หลกั อยสู่ องทา่ ทา่ หลกั จรงิ ๆ อยทู่ า่ เดยี ว คอื แหลมฉบงั ทกุ อยา่ งมนั มาทแี่ หลมฉบงั หมดถา้ เปน็ ตคู้ อนเทนเนอร ์ ในอดตี จาการต์ ารถตดิ มากกวา่ กรงุ เทพ ถา้ ฝนตก เพอื่ นผมเคยเลา่ ใหฟ้ งั วา่ เขาติดอยู่ในรถ บ้านเขาอยู่ห่างจากท่ีทำงานอยู่ประมาณสัก 3 กิโลเมตร เขาใช้ เวลาเดินทางประมาณ 3 ช่ัวโมง ตอนนี้อินโดนีเซียเร่งทำเร่ืองโครงสร้างพ้ืนฐาน โดยเฉพาะถนนท่เี ข้าไปสู่ทา่ เรอื และเขาแก้ไขเรื่องคอขวด คอื หมายความว่ามนั มี จดุ คอขวดเยอะ รถกต็ ดิ รถกไ็ ปไมไ่ ด้ สงิ่ นเี้ ขาพยายามแกไ้ ข คนอนิ โดนเี ซยี ในปจั จบุ นั เวลาตรวจรา่ งกาย ในประเทศไทย คนอนิ โดนเี ซยี ตรวจรา่ งกายทโี่ รงพยาบาลบำรงุ ราษฎร์ เพราะคนอนิ โดนเี ซยี ไปมาเลเซยี มปี ญั หา รู้สึกว่าคนมาเลเซียดูถูก ยิ่งไปสิงคโปร์ย่ิงถูกดูถูก ชาวอินโดนีเซียท่ีมีเงินไม่เช็ค ร่างกายท่ีประเทศตัวเอง บินมาประเทศไทย แล้วใครเป็นคนช่วยเขารู้ไหมครับ คนท่ีช่วยเขานี่เป็นคนที่ทำให้คนไทยชัดเจนในเรื่องการเป็นศูนย์กลางด้านการ ขนสง่ ทางอากาศ แตไ่ มใ่ ชก่ ารบนิ ไทย ไมใ่ ชน่ กแอร์ ไมใ่ ช่ Thai Smile แตเ่ ปน็ Air Asia คนอนิ โดนเี ซยี คนมาเลเซยี ถา้ จะไปเมอื งจนี ทไี่ มใ่ ชเ่ ปน็ ฝง่ั ตะวนั ออกแตเ่ ปน็ ตอนกลางประเทศต้ังแต่อู่ฮ่ัน กวางส ี ไปคุนหมิง ไปยุนนาน ข้ึนไปเฉิงตู เขาใช ้ Air Asia บินจากจาการ์ตามาลงกรุงเทพฯ แล้วก็ต่อ Air Asia บินไปลงที่โน่น แต่ว่าเราถามว่าเป็นเพราะอะไร เหตุผลคือ ทางอากาศเราคือเบอร์หน่ึง จุดท่ี ประเทศไทยเราเปน็ ศนู ยก์ ลางทกุ วนั น้ี คอื ทำเล เราไลใ่ ห้ Air Asia มาจากสนาม บินสุวรรณภูมิ Air Asia เลยมาใช้สนามบินดอนเมืองของเราเป็นศูนย์กลางของ อาเซียน เป็นจุดเช่ือมไปยังประเทศใกล้เคียง แล้วค่าเดินทางถูกมาก เมื่อปีท่ีแล้ว ผมไปประชมุ ทอ่ี ฮู่ นั่ ทา่ นเชอื่ ไหมวา่ ผมเดนิ ทางไปอฮู่ นั่ คา่ เครอ่ื งบนิ พอๆ กบั บนิ ไป ภเู กต็ เลย ไป-กลบั 8,000 บาท แลว้ โชคดคี อื ชว่ งทผ่ี มไปมดี อกซากรุ ะทอ่ี ฮู่ น่ั ไมใ่ ชท่ ี่ ญ่ีปุ่น ก็เลยไดด้ ดู อกซากุระโดยการจ่ายเงนิ แค่ 8,000 บาท พร้อมกบั ประชุมด้วย เพราะฉะนน้ั เรากลายเปน็ ศนู ยก์ ลางทางการเดนิ ทางทางอากาศ 70 งานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

ศูนย์กลางอีกอัน คือ การเป็นศูนย์กลางด้านสุขภาพ ด้านการรักษา พยาบาล หรือ Medical Hub แพทย์ พยาบาล ประเทศไทยได้รับการยอมรับ มคี ณุ ภาพ แลว้ กม็ บี รกิ ารทดี่ ี แตแ่ นน่ อน การเปน็ Medical Hub มนั ไมใ่ ชแ่ คก่ าร เป็นสถานให้บริการอย่างเดียว ผมคิดว่าประเทศไทยยังเป็นรอง ในกรณีถ้าเปิด ASEAN+6 กค็ อื เรอื่ งของงานวจิ ยั ทางดา้ นยา เรายงั ใชย้ าคนอน่ื อยู่ เราไมส่ ามารถ ที่จะมียาของเรา เรามีแอนตาซิลใช่ไหม อย่าหัวเราะไปแอนตาซิลก็รวย เศรษฐี ระดบั ตน้ ๆ ของไทยกร็ วยมาจากการขายยา เอย่ นามทา่ นเพอื่ เปน็ เกยี รตคิ ณุ เพราะ ทา่ นเกง่ มาก ทซี -ี มยั ซนิ กค็ อื เจา้ พอ่ กระทงิ แดง คณุ เฉลยี ว อยวู่ ทิ ยา มาเลเซียมีเรื่องดีอย่างหนึ่ง วิธีการจัดการให้สังคมยอมรับในเรื่องนโยบาย ผมว่าเขาน่าสนใจ มีอยู่ช่วงหนึ่งปัญหาเขาเหมือนเมืองไทยวันนี้ คือ มีกลุ่มหนึ่ง อยากใหร้ ฐั อดุ หนนุ หรอื Subsidy เกยี่ วกบั เรอื่ งนำ้ มนั อกี กลมุ่ หนงึ่ บอกไมไ่ ดจ้ ะมปี ญั หา แต่อย่าลืมว่าอันน้ันเขาพูดในฐานะที่เขาเป็นประเทศท่ีเขามีน้ำมัน ผลิตน้ำมัน ต้องปล่อยลอยตัว เพราะเด๋ียวจะมีปัญหาในเร่ืองโครงสร้าง ในเรื่องขีดความ สามารถในการแข่งขัน เขาให้เอาตัวแทน 2 กลุ่ม ในสมัยนั้น คือ ตัวแทนของ บรษิ ทั ปโิ ตรนาส กบั อกี คนหนง่ึ เปน็ อดตี รองนายกรฐั มนตรี คอื ทา่ นอนั วาร์ อบิ ราฮมิ พูดตรงๆ ในมุมมองของคนมาเลย์ก็มีความรู้สึกว่า ถ้าเป็นคนมาเลย์เช้ือสายจีน หรอื Chinese-Malay อยากทจี่ ะสนบั สนนุ คณุ อนั วาร์ เพราะมกี ารทจี่ ะเปดิ เสรมี ากขน้ึ ในเรอ่ื งชนชาติ เพราะในมาเลเซยี มี 3 ชนชาตหิ ลกั คอื หนงึ่ ชนชาตมิ าเลยแ์ ทท้ เ่ี ขา เรียกว่าภูมิบุตร สองคนจีนท่ีอยู่ในมาเลเซีย และสามคือ คนอินเดีย แต่มันมีการ ปฏบิ ตั ทิ ไี่ มเ่ ทา่ กนั แลว้ กฎหมายกไ็ มเ่ หมอื นกนั คนจนี เขา้ โรงแรมไปนงั่ กนิ เบยี รไ์ ด้ แตถ่ า้ คนมาเลยแ์ ทเ้ ปน็ อสิ ลามไปนง่ั กนิ เบยี รใ์ นโรงแรมกม็ ขี อ้ หา นางแบบคนหนงึ่ ถูกเฆ่ียน เพราะว่ามีข้อหาไปดื่มเบียร์ด่ืมเหล้าในโรงแรม แต่เขาก็ดูแลในแง่ของ สวสั ดกิ ารของคนมาเลยแ์ ทๆ้ ทดี่ กี วา่ ใหอ้ ะไรตา่ งๆ ทดี่ กี วา่ แต่ว่ามาเลเซียเป็นประเทศที่มีความไม่ลงรอยเล็กน้อยกับสิงคโปร์ เพราะ สิงคโปร์แยกไปจากมาเลเซีย แต่สิงคโปร์ดูเหมือนจะเจริญกว่า ส่ิงหน่ึงท่ี มหาธีร์ โมฮัมหมัดพยายามปลุกเร้าคนมาเลเซียตลอดเวลา คือ ต้องชนะสิงคโปร์ให้ได้ มาเลเซยี มที า่ เรอื สำคญั อยทู่ า่ เรอื หนง่ึ ชอื่ วา่ Port Klang เดย๋ี วผมพาไปดู อนั นเี้ ปน็ ทา่ เรอื ขนถา่ ยใหก้ บั สนิ คา้ ไทย ทา่ เรอื นไี้ มอ่ ยใู่ นประเทศไทย แตข่ นสง่ สนิ คา้ ใหไ้ ทย ตง้ั แตส่ รุ าษฎรธ์ านลี งมาถงึ ภาคใตข้ องไทยลงมา แลว้ กม็ ที า่ เรอื ปนี งั ปนี งั ทำตน้ ทนุ ได้ถูกกว่าจากการท่ีขนส่งสินค้าข้ึนมาที่แหลมฉบัง เพราะฉะน้ัน สินค้าจากทาง “ไทยกับการเป็นศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 71

ภาคใตข้ องไทยกไ็ หลลงไปปนี งั แตป่ นี งั เปน็ แคท่ า่ เรอื อนั ดบั 3 ของมาเลเซยี ทา่ เรอื อนั ดบั 1 ของมาเลเซยี คอื ทา่ เรอื Port Klang ผมเห็นตัวเลขการเติบโตทางเศรษฐกิจของมาเลเซียต่ำกว่าท่ีผมคิด ผมไป มาเลเซยี ประจำ ผมกจ็ ะเหน็ การเตบิ โตของมาเลเซยี มสี ง่ิ กอ่ สรา้ ง มโี รงงานเพม่ิ ขนึ้ แต่พอบอกโตร้อยละ 5.6 ผมจึงรู้สึกว่ามันต่ำไป แต่ว่าก็ต้องเชื่อเขา เพราะว่าเขา เปน็ คนวเิ คราะหเ์ ศรษฐกจิ มาเลเซยี เกง่ ในเรอื่ งการดงึ ดดู นกั ทอ่ งเทย่ี วทเ่ี ปน็ มสุ ลมิ โดยเฉพาะเรอื่ งการ จัดประชมุ ผมคิดว่าเมอื งไทยมศี กั ยภาพดีกวา่ เพราะ (1) โรงแรมในประเทศไทย ถกู กวา่ (2) คณุ ภาพดกี วา่ แตโ่ รงแรมทม่ี าเลเซยี ขน้ั ตำ่ อยา่ งโรงแรมใชไ้ ดๆ้ กม็ สี กั 4,000-5,000 พันบาทต่อคืน ไม่รวมค่าห้องประชุม น่ีเฉพาะห้องนอนอย่างเดียว เมอื งไทย 3,000 นกี่ ห็ รแู ลว้ โรงแรมในกรงุ เทพฯ เผลอๆ 3,000 นรี่ วมหอ้ งประชมุ ดว้ ย แตถ่ า้ มามากกวา่ 200 คน ฉะนน้ั เปน็ ปญั หาของเรา เราเกง่ เรอ่ื งดงึ คนมาทอ่ งเทยี่ ว แต่ไม่เก่งเร่ืองดึงคนมาประชุม ด้วยเหตุผลอะไรไม่ทราบ ต้องไปให้หน่วยงาน ท่ีดูแลมาวิเคราะห์ ส่วนผมยังเช่ือศักยภาพของไทยสามารถเป็นศูนย์กลางของ การประชุมอาเซียนได้ด้วย แต่ทุกวันน้ีเวลาไปประชุมมาเลเซียก็จะเจอคนไทย พวกบรษิ ทั ขา้ มชาตทิ งั้ หลายกจ็ ะไปจดั ทมี่ าเลเซยี หมด ข้อดีของกรุงกัวลาลัมเปอร์ คือ เขามีรูปแบบ หรือ Model ของเมืองหลวง ของเขา แล้วมีแผน บอกว่า ปี 2020 จะสร้างอะไรเพ่ิมตรงไหน กรุงเทพฯ เราม ี เอเชยี ทคี มชี งิ ชา้ สวรรคเ์ หมอื นกบั ทส่ี งิ คโปร์ แตข่ องเราสรา้ งโดยเอกชน เราไมไ่ ดม้ ี การผลักดันโดยหน่วยงานผังเมือง แต่มาเลเซียมีหน่วยงานผังเมือง สิงคโปร์ก็ม ี ปัจจุบัน KL Tower ก็เก่าไปแล้ว คนนิยมไป Twin Tower แทน สามารถขึ้นฟร ี แต่ข้ึนได้ประมาณชั้นท่ี 55 มันจะเป็นช่วงต่อครับ แล้วท่านเดินไประหว่างนั้นได้ ท่านก็จะข้ึนไปแล้วถ่ายรูปได้ หลังจากน้ันก็จะมีแผนที่จะสร้างตึกท่ีสูงกว่า เขากำลงั วางแผนวา่ จะใหอ้ ยตู่ รงไหน แตต่ อ้ งยอมรบั อยา่ งหนง่ึ วา่ คนมาเลเซยี มบี คุ ลกิ สองอยา่ งทร่ี วมกนั แลว้ ไมด่ ี คอื มคี นจนี กบั คนแขก มบี คุ ลกิ ขเี้ หนยี ว ประหยดั ทำงาน ดหี มด ยกเวน้ เรอื่ งเดยี วครบั เวลาไปประเทศน้ีทำใจเร่ืองหน่ึง คือ ห้องน้ำ เป็นบุคลิกท่ีไม่ดีทั้งจีนและแขก มาเลเซียนี่ถ้าไม่อยู่ในกัวลาลัมเปอร์ ออกไปต่างจังหวัดก็พบว่าห้องน้ำสภาพ เหมอื นเมอื งจนี มกี ลน่ิ ดว้ ย 72 งานสัปดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

ประเทศจะมศี กั ยภาพหรอื ไมม่ ศี กั ยภาพในการพฒั นา สำคญั คอื อยทู่ มี่ กี าร วิจัยและพัฒนา หรือ R&D หรือเปล่า วันนี้ประเทศไทยเรายังมีปัญหา เรายังไม่ สามารถยกระดับตัวเองเป็นศูนย์กลาง R&D ได้ แล้วมันเป็นโอกาส เพราะว่า ประเทศไทยเปน็ ประเทศทค่ี นใกลเ้ กษยี ณอยากมาอยู่ แตเ่ รายงั ทำไมส่ ำเรจ็ ท่าเรือของมาเลเซีย เกิดจากแรงบันดาลใจของมหาธีร์ คือท่าเรือ ตันจุงเปเลปัส (Tanjung Pelepas) เป็นท่าเรืออันดับท่ี 3 ของอาเซียน รองจาก Port Klang มกี ารขนสง่ มากกวา่ แหลมฉบงั ของเรา ทา่ เรอื นเ้ี ปน็ ทา่ เรอื ของมหาธรี ท์ ่ี อยากจะสู้กับสิงคโปร์ มาเลเซียเลยยอมจ่าย ถ้าเป็นเมืองไทยทำไม่ได้ มีปัญหา คงทะเลาะกนั ตาย คอื ดงึ เอาบรษิ ทั เดนิ เรอื มาอยทู่ ตี่ นั จงุ เปเลปสั จงึ กลายเปน็ ทา่ เรอื ที่สำคัญของโลกอีกหนึ่งแห่ง เพราะฉะนั้นเทียบเท่าคือ มาเลเซียมีท่าเรือใหญ่กว่า เราอยู่ 2 ทา่ แตท่ งั้ หมด เอาทา่ เรอื มาเลเซยี มาบวกกนั แลว้ กย็ งั ไมไ่ ดค้ รง่ึ หนงึ่ ของ สงิ คโปร์ สิงคโปร์เป็นท่าเรือที่ใหญ่เป็นอันดับต้นๆ ของโลก ปัจจุบันสิงคโปร์ขาย การบรกิ าร ขายการลงทนุ ทา่ เรอื และระบบการขนสง่ ของสงิ คโปรด์ มี าก ผมเคย ไปยืนดูที่การท่าเรือของสิงคโปร์จะเห็นเลยว่าเรือมาจอดรออยู่เต็มไปหมด แลว้ ระบบเขารวดเรว็ เพราะฉะนน้ั เรอื ผมยนื ยนั วา่ ถา้ ไมม่ อี ะไรเปลย่ี นแปลง ไมม่ ี การขดุ คอคอดกระ ยงั ไงศนู ยก์ ารการเดนิ เรอื และการขนสง่ ทางเรอื กย็ งั อยทู่ ส่ี งิ คโปร์ ตอนน้ีเขาเป็นอันดับ 2 ของโลก นอกจากท่าเรือแล้ว รายได้หลักของสิงคโปร์ มาจากภาคบรกิ าร โดยเฉพาะดา้ นธนาคาร นอกจากน้ี ในชว่ งสองปมี านรี้ ายไดห้ ลกั ของสงิ คโปรย์ งั มาจากบอ่ นคาสโิ นของสงิ คโปรท์ อ่ี ยตู่ รงอา่ วมารนี า่ ในบรรดาทา่ เรอื ของโลกทง้ั หมด แหลมฉบังเป็นอันดบั ที่ 23 โดย Tanjung Priok แซงหนา้ ขน้ึ ไปแลว้ วนั นที้ า่ เรอื อนั ดบั 1 ของโลกยงั เปน็ เซย่ี งไฮ ้ อนั ดบั 2 คอื ตวั ของสงิ คโปร์ อนั ดบั 12 ของโลกคอื Port Klang ทา่ เรอื อนั ดบั 17 ตอนนเี้ ปน็ ตนั จุงเปเลปัสที่มาเลเซียเหมือนกัน Tanjung Priok เป็นอันดับท่ี 22 แล้วไทยเป็น อนั ดบั ท่ี 23 แลว้ กโ็ ฮจมิ นิ หก์ ไ็ ลห่ ลงั เรา แลว้ กฟ็ ลิ ปิ ปนิ ส ์ ฟิลิปปินส์เป็นประเทศท่ีเป็นเกาะ มีปัญหาด้านเศรษฐกิจ ปัญหาหลักของ ฟลิ ปิ ปนิ สท์ ยี่ งั แกไ้ ขไมไ่ ดก้ ค็ อื ความเชอ่ื มนั่ ในผนู้ ำในเรอ่ื งคอรปั ชน่ั สรปุ ทง้ั ประเทศ ยงั มปี ญั หา เนอ่ื งจากฟลิ ปิ ปนิ สค์ อ่ นขา้ งแยกตวั ออกไป เพราะฉะนน้ั ความสมั พนั ธ์ ท่ีจะมา Link กับเราในฐานะการเป็นศูนย์กลางก็คงยาก แต่ตอนนี้ฟิลิปปินส ์ โตข้ึนเร็วมากๆ สมัยผมไปเรียนก็ไม่ได้โตอะไรมาก สมัยเรียนมีอยู่แค่ตำบลเดียว “ไทยกับการเป็นศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 73

ในกลางเมืองหลวง เรียกวา่ Makati เป็นเหมือนกบั สวรรค์ ไปฟลิ ิปปินส์จะชัดเจน จะเห็นนรกกับสวรรค์อยู่ใกล้ๆ กัน เพราะพอออกจาก Makati ไปก็จะเป็นสลัม แล้วถ้าเป็นบ้านคน อย่างบ้านเพื่อนผมก็จะมียาม บ้านพวกมีรายได้ดีหน่อย เป็นอาจารย์มหาวิทยาลัยเป็นอะไรก็จะเป็นเหมือนมีร้ัวสูง 2 เมตร แล้วก็มียาม เดนิ ไปเดินมา แต่ตอนนี้เศรษฐกิจดีขึ้น ชัดเจนข้ึน ในพรรคพวกผมท่ีทำธุรกิจเอง หลายคนทคี่ ยุ กนั กบ็ อกวา่ ดขี น้ึ เขาเตบิ โต แตเ่ ขากม็ ปี ญั หาหลกั คอื ปญั หาการเตบิ โต ของเขามนั เตบิ โตจากการทอ่ งเทยี่ ว สำหรบั กมั พชู า ปจั จบุ นั นเ้ี รมิ่ เปลยี่ นแลว้ เรมิ่ มตี กึ สงู แลว้ กมั พชู าซอื้ ไฟฟา้ จาก 3 ประเทศ ซอ้ื ไทย ซอื้ ลาว แลว้ กซ็ อื้ เวยี ดนาม ตอนนถี้ า้ ยงั สรา้ งเขอ่ื นสตงึ เตรง็ ที่ก้ันแม่น้ำโขงไม่เสร็จ เรื่องการขนส่งโลจิสติกส์ในกัมพูชา ถนนเส้นหลัก คือเส้น ทม่ี าจากอรญั ประเทศของไทย แลว้ เลยี บมาผา่ นโตนเลสาบ เขา้ ศรโี สภณ คนกมั พชู า อยรู่ อบๆ โตนเลสาบกบั พนมเปญ สว่ นทอี่ ยตู่ ดิ กบั ชายแดนไทยมนี อ้ ย สว่ นใหญท่ ไ่ี ปอยู่ ก็คือคนไทย ไปเข้าบ่อน หรือทำกิจการเก่ียวข้องกับบ่อน เพราะตรงนั้นมีบ่อน สองบอ่ น นอกจากน้ี มเี สน้ ทางหลกั ของเขมร มอี ยู่ 3 เสน้ เส้นทางท้ังหมดในอาเซียน ทางรถยนต์เช่ือมกันหมดทุกประเทศ เพียงแต่ ปญั หา คอื ตอ้ งเปลยี่ นพวงมาลยั ซา้ ย พวงมาลยั ขวา แตท่ ป่ี ญั หาสำคญั คอื รถเรา ผา่ นไปไมไ่ ด้ เราผา่ นไดเ้ ฉพาะบางประเทศ ซงึ่ มขี อ้ ตกลงกนั อยู่ แตส่ ง่ิ หนงึ่ ทส่ี ำคญั คือ รถไฟ วันน้ีจีนตัดสินใจจะสร้างรถไฟมาท่ีลาว แล้วผ่านเวียงจันทน์เข้า หนองคาย แต่ปัญหาของประเทศไทยทั้งหมด มีอยู่ไม่ก่ีจุดที่ประเทศไทยเราสร้าง ไปชนชายแดน ทางเหนือเราสร้างไปแค่เชียงใหม่ เราสุดสถานีท่ีสถานีนครพิงค์ ถ้าคิดจะสร้างทางรถไฟจากเด่นชัยไปถึงเชียงของอย่างที่วางแผนไว้ จะต้องมีการ เจาะอุโมงค์ ถ้าไม่เจาะอุโมงค์คงทำยาก เพราะว่าต้องตัดต้นไม้ค่อนข้างเยอะ การเจาะอโุ มงคห์ นง่ึ กแ็ พง อโุ มงคห์ นง่ึ 5 พนั ลา้ นตอ่ กโิ ลเมตร แตใ่ นความเหน็ ของผม ผมมีความเห็นว่าการเจาะอุโมงค์มันรักษาป่าไม้มากกว่าการทำทางเข้าไป เพราะ ฉะนนั้ ถามวา่ โอกาสเปน็ อยา่ งไร ผมวา่ มโี อกาสคอ่ นขา้ งยาก ทีนี้ถามว่าจุดท่ีเชื่อมได้มันอยู่ตรงไหนบ้าง หนึ่ง คือ มาเลเซีย รถไฟเรา วงิ่ ไปถงึ สงิ คโปรไ์ ด ้ เราเขา้ ตรง Butterworth แลว้ เปลยี่ นหวั ลาก รางรถไฟในไทย กบั มาเลเซยี เทา่ กนั คอื 1 เมตร รางรถไฟมอี ยหู่ ลายแบบ ของจนี เปน็ 1.43 เมตร เปน็ รางกวา้ ง เปน็ Heavy Gate แตใ่ นอาเซยี นเกอื บทงั้ หมดมนั เปน็ Light Gate หมด ก็คือ 1 เมตรหมด เพราะฉะนั้นเวลาเราเข้าไปที่มาเลเซียเราก็สามารถเข้าได้ 74 งานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

โดยตรง แต่ปัญหาอยู่ที่เราจะเข้าไปที่อ่ืนไม่ได้ คือ ถ้าข้ึนทางเหนือเราไปได้แค่ เชยี งใหม่ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื คอื เสน้ อดุ รธานี หนองคาย เราชนประเทศลาว แต่ต้องข้ามสะพานข้ามแม่น้ำโขง เส้นท่ีไปคลองลึกท่ีตรงอรัญประเทศ วิ่งไปถึง กลางคลองกส็ ดุ เสน้ ทางพอดี เพราะกมั พชู าไม่สรา้ งมาเชอ่ื ม แลว้ ถา้ ทา่ นมองขา้ ม ไปฝงั่ กมั พชู าชดั ๆ ทา่ นจะเจอศาลพระพรหม เพราะตรงนนั้ เปน็ บอ่ น เพราะฉะนน้ั ถ้าจะเช่ือมเส้นระหว่างอรัญประเทศเข้ากัมพูชา เข้าเวียดนาม ต้องทุบบ่อนนี้ท้ิง แล้วกส็ รา้ ง แต่เขายอมเพราะผมเคยคุยกับเจา้ ของบอ่ นนี้ ไมใ่ ชเ่ ขายอมเพราะเขา เป็นคนไทยรักชาต ิ แต่ เขายอมว่าถ้าทุบบ่อนเขาท้ิง ตรงนั้นต้องสร้างเป็นสถานี รถไฟขน้ึ มาทำใหค้ นไปบอ่ นเขางา่ ยขนึ้ มาก เพราะฉะนนั้ ปญั หาคอื ถา้ เรารอโอกาสในการทเ่ี ราเปน็ ศนู ยก์ ลางได้ หนง่ึ ก็ คือ เราเป็นศูนย์กลางทางการแพทย์และการรักษาพยาบาลได ้ สองเราเป็น ศนู ยก์ ลางโลจสิ ตกิ สท์ างดา้ นการเดนิ ทางทางอากาศได้ แตเ่ ราจะทำอยา่ งไร เพราะวา่ ปจั จบุ นั น้ี สนามบนิ สวุ รรณภมู ิ เตม็ กำลงั แลว้ ตอ้ งมกี ารขยาย เพราะฉะนนั้ เราจะพฒั นา สนามบนิ ดอนเมอื งกบั สนามบนิ สวุ รรณภมู อิ ยา่ งไรใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพสงู สดุ แลว้ จะ ขยายอยา่ งไร ดงั นนั้ เราจะรกั ษาระดบั โลจสิ ตกิ สท์ างดา้ นทา่ เรอื ไดอ้ ยา่ งไร ปญั หาคอื เรามีปัญหาในเรื่องของพ้ืนท่ีที่จะก่อสร้างท่าเรือ ตอนน้ีไม่มีที่ไหนในประเทศไทย ยอมใหส้ รา้ งทา่ เรอื อกี แลว้ แลว้ ตอนนโี้ ครงการทวายมนั กม็ ปี ญั หา ทำตอ่ ไมไ่ ด้ .................................................. “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 75



ขอ้ มลู พน้ื ฐานศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือ Association of South East Asian Nations หรือที่เรียกกันย่อๆ ว่า ASEAN ก่อต้ังขึ้นเม่ือ วันท่ี 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510 โดยเป็นความคิดริเริ่มของ ดร. ถนัด คอมันตร์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของไทยในขณะนั้น จากการประชุม สดุ ยอด อาเซยี นครง้ั ท่ี 9 ทเ่ี กาะบาหลี สาธารณรฐั อนิ โดนเี ซยี เมอ่ื วนั ท่ี 7 ตลุ าคม พ.ศ. 2546 ผู้นำประเทศสมาชิกอาเซียนได้ให้การรับรองและลงนามในปฏิญญา ว่าด้วยความร่วมมือในอาเซียน Declaration of ASEAN Concord II หรือ Bali Concord II เห็นชอบให้มีการรวมตัวของอาเซียนไปสู่การเป็นประชาคม อาเซยี น (ASEAN Community) ภายในปี พ.ศ. 2563 ต่อมาได้เลอ่ื นเวลาเป็นปี พ.ศ. 2558 ประชาคมอาเซยี นประกอบดว้ ย 3 เสาหลกั ไดแ้ ก ่ 1. เสาหลกั ทางการเมอื งและความมนั่ คงของประชาคมอาเซยี น 2. เสาหลกั ทางสงั คมและวฒั นธรรมของประชาคมอาเซยี น 3. เสาหลกั ทางดา้ นเศรษฐกจิ ของประชาคมอาเซยี น ประเทศไทยเป็น 1 ใน 5 ของประเทศสมาชิกก่อต้ังและถือเป็นจุดกำเนิด ของอาเซยี น ทมี่ บี ทบาทอยา่ งแขง็ ขนั ในกจิ กรรมของอาเซยี นตลอดมา รวมทงั้ ยงั มี ส่วนผลักดันให้อาเซียนมีโครงการความร่วมมือในด้านต่างๆ ในขณะเดียวกัน อาเซียนก็มีความสำคัญต่อประเทศไทย โดยนอกจากจะสร้างพันธมิตรและความ เป็นปึกแผ่น ตลอดจนเสถียรภาพและสันติภาพในภูมิภาคแล้วยังเพิ่มอำนาจการ เจรจาต่อรองกับต่างประเทศในการร่วมมือกันแก้ปัญหาข้ามชาติ นอกจากน้ัน ความรว่ มมอื ทางดา้ นเศรษฐกจิ ของอาเซยี นไดเ้ ปดิ โอกาสใหม้ กี ารขยายตวั ทางดา้ น การค้าและการลงทุนในประเทศไทยมากขึ้น ซ่ึงส่งผลดีต่อประเทศไทยเพราะใน ปัจจุบันทุกประเทศในอาเซียนถือเป็นกลุ่มประเทศผู้ค้าอันดับหนึ่งของไทย ดังน้ัน อาเซียนจึงมีความสำคัญเป็นอย่างย่ิงต่อประเทศไทย ด้วยเหตุท่ี ประเทศกำลังจะ เข้าสู่ประชาคมอาเซียนแต่สังคมไทยยังขาดสถาบันหรือศูนย์ที่ศึกษาเก่ียวกับเรื่อง อาเซียนโดยเฉพาะ ด้วยเหตุน้ี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จึงได้จัดตั้งศูนย์อาเซียน ศึกษาขึ้น เพื่อเป็นศูนย์กลางในการศึกษา วิจัย เผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับอาเซียนสู่ สาธารณชน ร่วมท้ังเป็นเครือข่ายและคลังสมองของอาเซียนศึกษา การสนับสนุน กจิ กรรมตา่ งๆ และบทบาทของไทยในการเตรยี มความพรอ้ มสปู่ ระชาคมอาเซยี นดว้ ย “ไทยกับการเป็นศนู ย์กลางของประชาคมอาเซียน” 77

โดยศูนย์อาเซียนศึกษามีวิสัยทัศน์ดังน้ี คือ การเป็นคลังสมอง (Think Tank) ด้านอาเซียนในระดับชาติ ระดับภูมิภาค และระดับสากล และมีพันธกิจ คือ การฝกึ อบรม (Training) การเป็นคลงั สมอง (Think Tank) การวจิ ัย (Research) การเปน็ ศนู ยข์ อ้ มลู และศนู ยแ์ หง่ การเรยี นรู้ (Information and Learning Center) และ การสรา้ งเครอื ขา่ ย (Networking) โดยดำเนนิ กจิ กรรมไดแ้ ก ่ 1. การจัดฝึกอบรม (Training) โดยเฉพาะในเรื่องการเตรียมความพร้อมสู่ ประชาคมอาเซียน โดยมีการฝึกอบรมหลายรูปแบบ ท้ังแบบการฝึกอบรมภาย ในองค์กร (In-house Training) และ การฝึกอบรมสาธารณะ (Public Training) โดยคัดสรรให้มีเนื้อหาที่เหมาะสมกับผู้เข้าอบรมทุกระดับ ทั้งระดับผู้บริหาร และบคุ คลทว่ั ไป รวมทง้ั มหี ลกั สตู รการอบรมทเ่ี ปน็ ภาษาองั กฤษดว้ ย 2. การเป็นคลังสมอง (Think Tank) นับเป็นพันธกิจที่สำคัญอย่างยิ่งของ ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา กลา่ วคอื การเปน็ คลงั สมอง หรอื Think Tank ทางดา้ นอาเซยี น ของประเทศและของภูมิภาค โดยกิจกรรมคลังสมองของศูนย์ฯ มีหลายรูปแบบ อาทิ การจัด TU-ASEAN Forum อภิปรายสัมมนาเก่ียวกับเร่ืองอาเซียน การจัด ประชมุ ในรปู แบบระดมสมอง การจดั ประชมุ นานาชาติ (International Conference) เปน็ ตน้ 3. งานวจิ ยั (Research) ศนู ยฯ์ ไดท้ ำวจิ ยั ใหก้ บั หนว่ ยงานตา่ งๆ และศนู ยฯ์ จะมีบทบาทในการเป็นที่ปรึกษาให้กับหน่วยงานต่างๆ โดยเฉพาะในเร่ืองการ จัดทำแผนเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ตัวอย่างท่ีศูนย์ฯ ได้ดำเนินการ เสร็จสิ้นเรียบร้อยแล้ว ได้แก่ การจัดทำแผนให้กับสำนักงานคณะกรรมการ ข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) ซึ่งเป็นแผนในการเตรียมความพร้อมแก่ข้าราชการ สำหรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน นอกจากนี้ศูนย์ฯ ยังได้จัดทำแผนขั้นตอน ดำเนนิ การ (Roadmap) และ ตวั ชวี้ ดั การเตรยี มความพรอ้ มสปู่ ระชาคมอาเซยี นให้ กับสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) แผนการเตรียมความ พรอ้ มเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นของกรงุ เทพมหานคร และแผนเขา้ สปู่ ระชาคมสงั คม และวัฒนธรรมอาเซียน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) ให้กับ กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ (พม.) 4. การเปน็ ศนู ยข์ อ้ มลู และศนู ยแ์ หง่ การเรยี นรู้ (Information and Learning Center) ได้มีการจัดทำเว็บไซต์ www.castu.org ซึ่งเป็นเว็บไซต์ของศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยในเว็บไซต์น้ี ประกอบด้วยข้อมูลพื้นฐานเก่ียวกับ 78 งานสปั ดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014

อาเซียน และข้อมูลความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับประเทศคู่เจรจา โดย บทความเหล่าน้ีมีลักษณะเป็นข้อมูลเชิงลึกท่ีไม่ซ้ำกับหน่วยงานอ่ืน จะมีไฟล์ผล งานวจิ ยั รวมทง้ั รายงานการศกึ ษาตา่ งๆ ทศี่ นู ยฯ์ ไดด้ ำเนนิ การไปแลว้ อกี ทงั้ ยงั มี ข้อมูลเกี่ยวกับการประชุมต่างๆ รวมทั้งเอกสารประกอบการประชุมท่ีสามารถ ดาวน์โหลดได้อีกด้วย โดยเปิดให้หน่วยงานและสาธารณชนใช้ประโยชน์ ในการ เปน็ แหลง่ ขอ้ มลู และแหลง่ เรยี นรู้ เกยี่ วกบั อาเซยี นไดอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง 5. การสร้างเครือข่าย (Networking) มีการสร้างเครือข่าย ทั้งภายใน ประเทศและระหว่างประเทศท่ัวภูมิภาคอาเซียน ท้ังนี้ ศูนย์อาเซียนศึกษาดำเนิน การติดต่อกับสถาบันวิจัยและคลังสมอง (Think Tank) ของประเทศสมาชิก อาเซียน โดยต้ังเป้าหมายในการสร้างเครือข่าย ท่ีเรียกว่า ASEAN Think Tank Network (ATTN) ซ่ึงจะเป็นเครือข่ายด้านอาเซียนศึกษาของท้ัง 10 ประเทศ สำหรบั เปา้ หมายระยะยาวนน้ั ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาจะสรา้ ง Global Network หรอื เครือข่ายระดับโลกด้วย โดยจะติดต่อกับประเทศต่างๆ อาทิ จีน ญ่ีปุ่น เกาหลี สหรฐั ฯ ยโุ รป และจะมคี วามรว่ มมอื ระหวา่ งศนู ยฯ์ กบั คลงั สมองจากประเทศตา่ งๆ ทวั่ โลก ด้านแผนการดำเนินงานของศูนย์อาเซียนศึกษามีแผนการดำเนินการแบ่ง ออกเปน็ 3 ระยะ คอื 1. แผนระยะสั้น เตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน โดยมีกิจกรรม เตรยี มความพรอ้ มทศ่ี นู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาไดด้ ำเนนิ การในปี พ.ศ. 2556 ไดแ้ ก ่ 1.1 โครงการเผยแพร่องค์ความรู้ด้านอาเซียนแก่บุคลากร นักศึกษา คณาจารย์ และบคุ คลทวั่ ไป ประกอบดว้ ยการจดั สมั มนา TU ASEAN Forum และ การประชมุ ระดมสมอง 1.2 โครงการแลกเปล่ียนความรู้ด้านอาเซียนระหว่างคณาจารย์ และ นกั วชิ าการอาเซยี น ประกอบดว้ ย การจดั ประชมุ เพอ่ื สรา้ งเครอื ขา่ ยภายในประเทศ และการสรา้ งเครอื ขา่ ยกบั ประเทศสมาชกิ อาเซยี นดว้ ยกนั 1.3 โครงการพัฒนาบุคลากรมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และบุคคลท่ัวไป ด้านการเตรียมความพร้อมสู่อาเซียน ประกอบด้วย หลักสูตรอบรมต่างๆ 10 หลักสูตร ท่ีมีความเหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายแตกต่างกัน เช่น หลักสูตร การบริหารงานในบริบทอาเซียนสำหรับผู้บริหารภาครัฐและเอกชน และหลักสูตร การจดั การดา้ นประชาสมั พนั ธใ์ นบรบิ ทอาเซยี น “ไทยกบั การเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซียน” 79

1.4 โครงการประชุมระดับนานาชาติ (International conference) ศูนย์อาเซียนศึกษาเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมระดับนานาชาติ โดยเชิญวิทยากร ผู้ทรงคุณวุฒิจากประเทศไทยและประเทศอาเซียนมาเพื่อให้ความรู้และเป็นเวที เผยแพรค่ วามรแู้ ละแลกเปลยี่ นขอ้ คดิ เหน็ ทางดา้ นอาเซยี นในระดบั นานาชาตติ อ่ ไป 2. แผนระยะกลาง ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาในระดบั ชาต ิ 3. แผนระยะยาว ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาในระดบั ภมู ภิ าคและระดบั สากล ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาเปน็ หนว่ ยงานหนง่ึ ของมหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ซง่ึ เปน็ สถาบันการศึกษาช้ันนำของไทย มีความเป็นเลิศทางด้านวิชาการ มีคณาจารย์ ผทู้ รงคณุ วฒุ ทิ มี่ คี ณุ ภาพ มผี ลงานวเิ คราะห์ วจิ ยั และงานเขยี นมากมาย จงึ ถอื เปน็ จุดแข็งของศูนย์อาเซียนศึกษาท่ีจะสามารถระดมพลังของอาจารย์ของ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์มาร่วมงานด้านอาเซียนศึกษา และพร้อมผนึกกำลังให้ ศูนย์ฯ แห่งนี้ประสบความสำเร็จพร้อมเป็นศูนย์กลางศึกษาเกี่ยวกับอาเซียนท่ีดี ทส่ี ดุ แหง่ หนง่ึ ของประเทศและภมู ภิ าคในอนาคต ...................................................... 80 งานสัปดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014

บรรยากาศภายในงาน TU-ASEAN Week 2014 วนั ท่ี 4-8 สงิ หาคม 2557 ณ ศนู ยป์ ระชมุ ธรรมศาสตร์ รงั สติ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 81

82 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

“ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 83

84 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

“ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 85

86 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014