รายงานประเมินหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ประจำบ

รายงานประเมนิ หลักสตู รฝึกอบรมแพทย์ประจำบา้ น แขนงเวชศาสตรก์ ารเดนิ ทางและทอ่ งเท่ยี ว สถาบันเวชศาสตร์ป้องกันศึกษา ได้รับมอบหมายงานให้กำกับ ติดตามและประเมินผลฝึกอบรม การเรียนรู้ของแพทย์ประจำบ้าน รวมถึงประเมินความก้าวหน้าการใช้หลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้าน สาขาเวชศาสตร์ป้องกัน แขนงเวชศาสตร์การเดินทางและท่องเท่ียว โดยทำการสำรวจข้อมลู จากผู้มีส่วนได้ส่วน เสียจากหน่วยงานตา่ งๆ ในช่วงเดือนกุมภาพนั ธ์ 2564 มีรูปแบบการประเมินแบง่ ออกเป็น 4 ด้าน ตามรูปแบบ ของ CIPP Model ได้แก่ • การประเมินดา้ นบริบท (Context) • การประเมนิ ดา้ นปัจจยั นาํ เข้า (Input) • การประเมนิ ดา้ นกระบวนการ (Process) • การประเมินด้านผลผลิต (Product) เพื่อประกันคุณภาพการศึกษาของสถาบันฝึกอบรม ตรวจสอบผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาและ ความสำเร็จของการใช้หลักสูตร สำหรับเป็นข้อมูลย้อนกลับในการวางแผน พัฒนาและปรับปรุงหลักสูตรให้มี คุณภาพมากยิ่งขึ้น เหมาะสม และสอดคล้องกับมาตรฐานสถาบันฝึกอบรม World Federation for Medical Education (WFME) ตามที่แพทยสภากำหนด ระดบั คะแนนออกเปน็ 5 ระดับ คือ 5 = เห็นด้วยอยา่ งย่งิ 4 = เหน็ ดว้ ย 3 = ไมแ่ น่ใจ 2 = ไม่เหน็ ดว้ ย 1 = ไมเ่ ห็นด้วยอย่างยิ่ง เกณฑ์การแปลผลการประเมินมี 5 ระดับ คอื รอ้ ยละ ต้องปรับปรงุ ได้คะแนนเฉลีย่ รวม ร้อยละ 0-59 พอใช้ ไดค้ ะแนนเฉลย่ี รวม ร้อยละ 60-69 5.88 ปานกลาง ได้คะแนนเฉลย่ี รวม รอ้ ยละ 70-79 23.53 ดี ได้คะแนนเฉลยี่ รวม ร้อยละ 80-89 2.94 ดมี าก ได้คะแนนเฉล่ียรวม รอ้ ยละ 90-100 ส่วนท่ี 1 ข้อมลู ทว่ั ไปผทู้ ำแบบประเมิน N = 34 ราย ประเภทผู้มสี ่วนได้ส่วยเสีย − ผอู้ ำนวยการกอง/สำนัก/สถาบัน ฯลฯ − อาจารยผ์ ูส้ อน − แพทย์พเ่ี ลี้ยง Page 1|5

N = 34 ราย รอ้ ยละ 26.47 − แพทย์ประจำบา้ น 5.88 − ผูส้ ำเรจ็ การฝกึ อบรม 35.29 − เจ้าหนา้ ที่สงั กดั กรมควบคุมโรค 63.64 ประสบการณใ์ นการทำงาน (ปี) 9.09 − 1 ถึง 5 ปี 9.09 − 6 ถึง 10 ปี − 11 ถงึ 15 ปี - − 15 ถงึ 20 ปี 6.06 − 21 ถงึ 25 ปี 12.12 − มากกวา่ 25 ปี มีผู้ตอบแบบสอบถามจำนวนท้ังหมด 34 ราย โดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ตอบแบบประเมินส่วนใหญ่เป็น เจ้าหน้าที่สังกัดกรมควบคุมโรค ร้อยละ 35.29 แพทย์ประจำบ้าน ร้อยละ 26.47 อาจารย์ผู้สอน ร้อยละ 23.53 ผู้อำนวยการกอง/สำนัก/สถาบันฯ ร้อยละ 5.88 ผู้สำเร็จการฝึกอบรม ร้อยละ 5.88 และแพทย์พี่เลี้ยง ร้อยละ 2.94 ตามลำดับ โดยมีประสบการณ์ในการทำงาน 1-5 ปี ร้อยละ 63.64 ประสบการณ์มากกว่า 25 ปี ร้อยละ 12.12 ประสบการณ์ 6 - 10 ปี ร้อยละ 9.09 ประสบการณ์ 11 -15 ปี ร้อยละ 9.09 และประสบการณ์ 21-25 ปี รอ้ ยละ 6.06 ตามลำดบั สว่ นที่ 2 การประเมินหลักสูตรตาม CIPP Model หวั ข้อการประเมิน คะแนนเฉลยี่ ร้อยละ แปลผล 1.การประเมินดานบริบท (Context) 1.1 หลักการและเหตุผลของหลกั สูตรการฝกึ อบรมแพทย์ประจำ 4.33 86.67 ดี บ้านตอบสนองต่อความต้องการของหน่วยงานและชุมชน 1.2 วตั ถุประสงค์ของหลักสูตรการฝึกอบรมแพทย์ประจำ 4.29 85.83 ดี บ้านมคี วามเหมาะสม 1.3 ผลสมั ฤทธิ์ของหลักสูตรการฝึกอบรมแพทยป์ ระจำบา้ นมี 4.13 82.50 ดี ความเหมาะสม 1.4 รูปแบบกจิ กรรมหลักสตู รการฝึกอบรมแพทย์ประจำบา้ น 4.04 80.83 ดี มีความเหมาะสม 1.5 หลักสตู รฯ มีการพฒั นาอยา่ งต่อเน่ือง 4.25 85.00 ดี 2.การประเมินดา้ นปัจจัยนำเข้า (Input) 2.1 สถานบันฝึกอบรมได้รับการสนับสนุนด้านต่าง ๆ อย่าง เพียงพอ 2.1.1 ดา้ นนโยบาย 3.92 78.33 ปานกลาง 2.1.2 ด้านกำลงั คน 2.79 55.83 ต้องปรับปรงุ 2.1.3 ดา้ นงบประมาณ 3.58 71.67 ปานกลาง 2.1.4 ดา้ นสถานท่ี 3.25 65.00 พอใช้ Page 2|5

หวั ข้อการประเมิน คะแนนเฉลยี่ ร้อยละ แปลผล 66.67 พอใช้ 2.1.5 อปุ กรณ์อำนวยความสะดวกและเทคโนโลยีสารสนเทศ 3.33 82.50 ดี 2.1.6 โอกาสในการเรยี นรู้ท้งั ภาคทฤษฎแี ละภาคปฏิบัติ 4.13 83.33 76.36 ดี 2.2 การไดร้ บั ความร่วมมือจากหนว่ ยงานต่างๆ อย่างเพียงพอ 83.33 ปานกลาง 80.83 2.2.1 กระทรวงสาธารณสุข 4.17 75.00 ดี 79.17 ดี 2.2.2 แพทยสภา 3.96 80.00 ปานกลาง ปานกลาง 2.2.3 หน่วยงานภายใตก้ รมควบคมุ โรค 4.17 73.33 ดี 79.17 2.2.4 โรงเรยี นแพทย์/สถาบันฝึกอบรม 4.04 ปานกลาง 68.33 ปานกลาง 2.2.5 สมาคมวิชาชีพ/ราชวทิ ยาลยั อนื่ ๆ ท่เี กีย่ วข้อง 3.75 65.83 พอใช้ 2.2.6 มหาวิทยาลัย 3.96 75.83 พอใช้ 2.2.7 โรงพยาบาลตา่ งๆ 4.00 75.83 ปานกลาง 3.การประเมนิ ดา้ นกระบวนการ (Process) 73.33 ปานกลาง 80.83 3.1 สถาบนั ฝึกอบรมและเกณฑก์ ารรับผฝู้ กึ อบรม (Recruitment) 74.17 ปานกลาง ดี 3.1.1 คุณภาพสถาบันมคี วามเหมาะสม 3.67 70.83 ปานกลาง 3.1.2 แนวทางพัฒนาคุณภาพของสถาบันฝึกอบรมมีความ 3.96 80.83 ปานกลาง เหมาะสม 78.33 ดี 3.1.3 เกณฑ์ในการรับผู้เข้าฝึกอบรมในสถาบันมีความ 3.42 77.50 ปานกลาง เหมาะสม ปานกลาง 3.2 อาจารย์ผ้ใู ห้การฝึกอบรม (Trainer) 3.2.1 จำนวนอาจารย์มีความเหมาะสม (4 คนต่อผู้รับการ 3.29 ฝกึ อบรมแตล่ ะช้นั ปี) 3.2.2 คุณภาพอาจารยม์ ีความเหมาะสม 3.79 3.2.3 แนวทางพัฒนาคุณภาพอาจารย์ผู้ให้การฝึกอบรมมี 3.79 ความเหมาะสม 3.2.4 บรรยากาศของกระบวนการฝกึ อบรมมคี วามเหมาะสม 3.67 3.2.5 ผู้ให้การฝึกอบรมมคี วามเอาใจใส่ในการฝกึ อบรม 4.04 3.2.6 ทรัพยากรทางการศกึ ษามคี วามเหมาะสม 3.71 3.3 ผู้รับการฝึกอบรม (Trainee) 3.3.1 คุณภาพและความพร้อมของผู้รับการฝึกอบรมมีความ 3.54 เหมาะสม 3.3.2 มีการเพิ่มพูนความรู้และทักษะของผู้เข้ารับการ 4.04 ฝกึ อบรมเปรยี บเทียบระหวา่ งก่อนและหลงั เข้าสูก่ ระบวนการ ฝึกอบรม 3.3.3 คุณภาพชีวิตของผูร้ บั การฝึกอบรมในระหว่างฝกึ อบรม 3.92 มคี วามเหมาะสม 3.3.4 ผูเ้ ข้ารับการฝึกอบรมมีความสามารถในการพัฒนาและ 3.88 เรียนรดู้ ว้ ยตนเอง Page 3|5

หวั ข้อการประเมนิ คะแนนเฉล่ยี ร้อยละ แปลผล 78.33 ปานกลาง 3.4 วิธปี ระเมนิ ผลการฝกึ อบรม 77.50 ปานกลาง 85.00 3.4.1 วิธีการวัดและประเมินผลมีความหลากหลายและมี 3.92 81.67 ดี ดี ความเหมาะสม 76.67 88.33 ปานกลาง 3.4.2 มีความเหมาะสมในการจำแนกคุณภาพผู้รับการ 3.88 80.00 ดี 86.67 ดี ฝึกอบรม 80.00 ดี ดี 3.4.3 มีความโปร่งใส ยุติธรรม และธรรมาภิบาลของวิธี 4.25 83.33 83.33 ดี ประเมินในปจั จุบนั 83.33 ดี 82.50 ดี 3.4.4 มีส่วนร่วมของผู้ประเมินผลจากภายนอกสถาบัน 4.08 ดี 84.17 (external examiner) 85.00 ดี 83.33 ดี 3.5 ภาพรวมของกระบวนการฝึกอบรม 85.00 ดี ดี 3.5.1 กระบวนการฝึกอบรมทั้งหมดในภาพรวมมีความ 3.83 เหมาะสม 3.5.2 ความเหมาะสมของระยะเวลาการฝึกอบรม (ปัจจุบัน 4.42 คอื 3 ปี) 3.5.3 เนื้อหาวิชาการเฉพาะด้านเวชศาสตร์การเดินทางและ 4.00 ท่องเทยี่ วมคี วามเหมาะสม 3.5.4 เนื้อหาวิชาการด้านความรู้พื้นฐานของเวชศาสตร์ 4.33 ป้องกนั ทวั่ ไปมคี วามเหมาะสม 3.5.5 สัดส่วนการเรียนการสอนแบบบรรยายและการฝึก 4.00 ปฏบิ ตั ิมีความเหมาะสม 4.ประเมนิ ดา้ นผลผลติ (Product) 4.1 มีความสามารถในการประเมินความเสี่ยง ให้คำปรึกษา 4.17 วนิ ิจฉัย ดแู ลรักษา และปอ้ งกนั โรคในนักเดินทางทกุ กลุ่ม 4.2 มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และความสามารถในการนำไปใช้ 4.17 ดูแล รกั ษา และป้องกันโรคในนักเดินทางอยา่ งรอบด้าน 4.3 มีความสามารถในการเรียนรู้จากการปฏิบัติ และการพัฒนา 4.17 ตนเอง 4.4 มีความสามารถด้านทักษะปฏิสัมพันธ์ และการสื่อสาร แก่ 4.13 ประชาชน ชมุ ชน และสังคม รวมถึงทำงานกับผูร้ ว่ มงานทุกระดับ อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ 4.5 มคี วามความเป็นมืออาชีพ มคี ุณธรรม จริยธรรม และเจตคติอัน 4.21 ดตี ่อผู้ป่วย ญาติ เพอ่ื นรว่ มวิชาชีพ ประชาชนชมุ ชน และสังคม 4.6 มีความสามารถการปฏิบัติงานให้เข้ากับระบบสุขภาพและ 4.25 การสาธารณสุขของประเทศ 4.7 มีการทำงานโดยเหน็ ประโยชน์ส่วนรวมเปน็ หลัก 4.17 4.8 มีความรบั ผิดชอบในการปฏบิ ัติงานทีไ่ ดร้ ับมอบหมาย 4.25 Page 4|5

สรปุ การประเมนิ หลักสูตรตาม CIPP Model มกี ารประเมิน 4 ดา้ น ด้านที่ 1 การประเมินดานบริบท (Context) พบว่า อยู่ในเกฑ์ดี โดยมีประเด็น คือ หลักการและเหตุผล ของหลักสูตรการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านตอบสนองต่อความต้องการของหน่วยงานและชุมชนมีคะเนนเฉลี่ยมาก ที่สุด รองลงมาคือวัตถุประสงค์ของหลักสูตรการฝึกอบรมแพทยป์ ระจำบ้านมีความเหมาะสม และหลักสูตรฯ มี การพัฒนาอย่างต่อเนื่อง คิดเป็นร้อยละ 86.67, 85.83 และ 85.00 ตามละดับ และรูปแบบกิจกรรมหลักสูตรการ ฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านมีความเหมาะสม พบวา่ มคี ะเนนเฉลย่ี นน้อยท่สี ดุ คดิ เป็นร้อยละ 80.83 ด้านที่ 2 การประเมินด้านปัจจัยนำเข้า (Input) พบว่า สถานบันฝึกอบรมได้รับการสนับสนุนด้านต่าง ๆ อย่างเพียงพอสำหรับด้านนโยบาย มีคะเนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 78.33 และด้านกำลังคนอยู่ มคี ะเนนเฉลี่ยน้อยทส่ี ุดและอยู่ในเกณฑต์ ้องปรับปรงุ คดิ เปน็ ร้อยละ 55.83 การไดร้ บั ความร่วมมอื จากหนว่ ยงานตา่ งๆ อยา่ งเพยี งพอ สถาบันไดร้ ับความช่วยเหลือจากหนว่ ยงานกระทรวงสาธารณสุขและหนว่ ยงานภายใต้กรมกรมควบคุม โรคมากท่สี ดุ คดิ เป็นรอ้ ยละ 83.33 อยใู่ นเกณฑ์ดี และสมาคมวิชาชีพ/ราชวิทยาลยั อื่นๆทเี่ กีย่ วข้องอยู่ในเกณฑ์ ปานกลาง คดิ เปน็ ร้อยละ 75.00 ดา้ นท่ี 3 การประเมนิ ด้านกระบวนการ (Process) แบ่งออกเปน็ 5 หัวข้อย่อย 1. สถาบันฝึกอบรมและเกณฑ์การรับผู้ฝึกอบรมมีแนวทางพัฒนาคุณภาพของสถาบันมีความเหมาะสม มี คะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 79.17 และเกณฑใ์ นการรบั ผู้เข้าฝึกอบรมในสถาบันมีความ เหมาะสม มคี ะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑพ์ อใช้ คดิ เปน็ รอ้ ยละ 68.33 2. อาจารยผ์ ้ใู ห้การฝกึ อบรม (Trainer) อาจารย์ผู้ให้การอบรมมีความเอาใจใส่ในการฝึกอบรม มีคะแนนเฉล่ียอยู่ ในเกณฑ์ดี คิดเป็นร้อยละ 80.83 และจำนวนอาจารย์มีความเหมาะสม (4 คนต่อผู้รับการฝึกอบรมแต่ละ ชนั้ ปี) มีคะแนนเฉลย่ี อยใู่ นเกณฑพ์ อใช้ คิดเปน็ รอ้ ยละ 65.83 3. ผู้รับการฝึกอบรม (Trainee) ผู้รับการฝึกอบรมมีการเพิ่มพูนความรู้และทักษะของผู้เข้ารับการฝึกอบรม เปรียบเทียบระหว่างก่อนและหลังกระบวนการฝึกอบรม มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ดี คิดเป็นร้อยละ 80.83 และคุณภาพชีวิตของแพทย์ประจำบ้านระหว่างการฝึกอบรมมีความเหมาะสม มีคะแนนเฉลีย่ อย่ใู น เกณฑป์ านกลาง คิดเปน็ รอ้ ยละ 78.33 4. วิธีประเมินผลการฝึกอบรม วิธีการประเมินผลการฝึกอบรมมีความโปร่งใส ยุติธรรม และธรรมาภิบาล ของวิธีประเมินในปัจจุบัน มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ดี มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ดี คิดเป็นร้อยละ 85.00 และมีความเหมาะสมในการจำแนกคุณภาพผู้รับการฝึกอบรม มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ ปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 77.50 5. ภาพรวมของกระบวนการฝึกอบรมมีความเหมาะสมของระยะเวลาการฝึกอบรมมากทส่ี ุด (ปจั จุบนั คือ 3 ปี) มีคะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑ์ดี คิดเป็นร้อยละ 88.33 และกระบวนการฝึกอบรมทั้งหมดในภาพรวมมีความ เหมาะสม มคี ะแนนเฉลี่ยอยู่ในเกณฑป์ านกลาง คดิ เปน็ รอ้ ยละ 76.67 ด้านที่ 4 ประเมินด้านผลผลิต (Product) พบว่า แพทย์ประจำบ้านมีความสามารถการปฏิบัติงานให้เข้า กับระบบสุขภาพและการสาธารณสุขของประเทศ มีความรับผิดชอบในการปฏิบัติงานที่ได้รับมอบหมาย และมีความความเป็นมืออาชีพ มีคุณธรรม จริยธรรม และเจตคติอันดีต่อผู้ป่วย ญาติ เพื่อนร่วมวิชาชีพ ประชาชน ชุมชน และสังคมมีคะแนนเฉลี่ยอยูใ่ นเกณฑ์ดี คดิ เป็นรอ้ ยละ 85.00, 85.00 และ 84.17 ตามละดบั Page 5|5