Low of computer

พระราชบัญญัติว่าดว้ ยการ กระทาความผิดเก่ียวกับ คอมพิวเตอร์

การเปลยี่ นรูปแบบการกระทาความผดิ ยคุ เก่า ยคุ ปัจจบุ นั

การกระทาความผดิ ตามมาตราตา่ งๆ การแอบเขา้ ถงึ aa ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ มาตรา ๗การดกั ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ มาตรา ๘การรบกวน/ แอบเขา้ ไปในระบบแอบแกไ้ ขขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ &มาตรา ๙ แอบรมู้ าตรการป้ องกนั การรบกวนระบบคอมพวิ เตอร์ ระบบคอมพวิ เตอร์ (ขโมย password) มาตรา ๕ และ มาตรา ๖ มาตรา ๑๐

ตวั อย่างโปรแกรมคอมพวิ เตอรท์ ก่ี ่อใหเ้ กดิ ความเสยี หายหรอื อนั ตรายได้ Virus สรา้ งขนึ้ เพอ่ื ทาลายระบบและมักมกี ารแพรก่ ระจายตัวไดอ้ ยา่ ง รวดเร็ว Trojan Horse คอื โปรแกรมทก่ี าหนดใหท้ างานโดยแฝงอยกู่ บั โปรแกรมทัว่ ไป เพอ่ื จดุ ประสงคใ์ ดจดุ ประสงคห์ นงึ่ เชน่ การขโมย ขอ้ มลู เป็ นตน้ Bombs คอื โปรแกรมทกี่ าหนดใหท้ างานภายใตเ้ งอื่ นไขทก่ี าหนดขนึ้ เชน่ Logic Bomb เป็ นโปรแกรมทกี่ าหนดเงอ่ื นไขใหท้ างานเมอ่ื มี เหตกุ ารณห์ รอื เงอ่ื นไขใดๆเกดิ ขน้ึ Rabbit เป็ นโปรแกรมทกี่ าหนดขน้ึ เพอ่ื ใหส้ รา้ งตัวมันเองซ้าๆ เพอื่ ให ้ ระบบไมส่ ามารถทางานได ้ เชน่ พนื้ ทห่ี น่วยความจาเต็ม Sniffer เป็ นโปรแกรมทก่ี าหนดขนึ้ เพอ่ื ลักลอบดกั ขอ้ มลู ทส่ี ง่ ผา่ น ระบบเครอื ขา่ ย ทาใหท้ ราบรหสั ผา่ นของบคุ คลหรอื สง่ โอนขอ้ มลู ผา่ น ระบบเครอื ขา่ ย 4



พ.ร.บ. ว่าดว้ ยการกระทาความผิดเก่ียวกับคอมพิวเตอร์คานยิ าม ม.๓ หมวด ๑ หมวด ๒ ความผดิ เกยี่ วกบั คอมพวิ เตอร์ พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ีระบบคอมพวิ เตอร์ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ กระทาตอ่ คอมพวิ เตอร์ ใชค้ อมพวิ เตอรก์ ระทา พนกั งานเจา้ หนา้ ที่ ผใู้ หบ้ รกิ าร ความผดิขอ้ มลู จราจรทาง ม.๒๖ เก็บขอ้ มลู จราจรคอมพวิ เตอร์ ๙๐ วนั ไมเ่ กนิ ๑ ปี ม.๒๗ ไมป่ ฏบิ ตั ติ าม ผใู ้ หบ้ รกิ าร ม.๕ การเขา้ ถงึ ระบบคอมฯ ม.๑๑ Spam mail อานาจหนา้ ที่ (ม.๑๘) (๑) มหี นังสอื / คาสงั่ พนักงานเจา้ หนา้ ที่ ผใู ้ ชบ้ รกิ าร ม.๖ การลว่ งรมู ้ าตรการการป้องกนั ม.๑๔ การปลอมแปลง เรยี กเพอ่ื ใหถ้ อ้ ยคา/เอกสาร (๒) เรยี ก หรอื คาสง่ั ศาล ระวาง พนักงานเจา้ หนา้ ที่ การเขา้ ถงึ ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร/์ ขอ้ มลู จราจร (๓) สัง่ ใหส้ ง่ มอบขอ้ มลู ทอ่ี ยู่ โทษปรับ รัฐมนตรี ม.๗ การเขา้ ถงึ ขอ้ มลู คอมฯ เผยแพร่เนอ้ื หาอนั ไม่ ในครอบครอง (๔) ทาสาเนาขอ้ มลู ม.๘ การดกั รับขอ้ มลู คอมฯ เหมาะสม (๕) สง่ั ใหส้ ง่ มอบขอ้ มลู /อปุ กรณ์ม.๑๒ บทหนกั ม.๙ การรบกวนขอ้ มลู คอมฯ ม.๑๕ ความรับผดิ ของผู ้ (๖) ตรวจสอบ/เขา้ ถงึ (๗) ถอดรหสั ลบั ม.๑๐ การรบกวนระบบคอมฯ ใหบ้ รกิ าร (๘) ยดึ /อายดั ระบบ ม.๑๓ การจาหน่าย/ เผยแพร่ ม.๑๖ การเผยแพร่ภาพ การตรวจสอบการใชอ้ านาจ (ม.๑๙) ชดุ คาสง่ั เพอื่ ใชก้ ระทาความผดิ จากการตดั ตอ่ /ดดั แปลง ยน่ื คารอ้ งตอ่ ศาลในการใชอ้ านาจตามม.๑๘ (๔)-(๘),สง่ สาเนาบนั ทกึ รายละเอยี ดใหแ้ ก่มผี ลบงั คบั ใชภ้ ายหลงั ประกาศใช้ ๓๐ วนั (ม.๒) ศาลภายใน ๔๘ ชม., ยดึ /อายัดหา้ มเกนิ ๓๐ วัน ขอขยายได ้ ๖๐ วัน (ม.๑๘(๘)) การ block เว็บไซต์ โดยความเหน็ ชอบของ รมว.ทก.ยน่ื คารอ้ งตอ่ ศาล, หา้ มจาหน่าย/ เผยแพร่ malicious code (ม.๒๐-ม.๒๑)การกระทาผดิ นอกราชอาณาจกั ร รบั โทษในราชอาณาจกั ร (ม.๑๗) ความรบั ผดิ ของพนกั งานเจา้ หนา้ ท:่ี (ม. ๒๒ ถงึ มาตรา ๒๔)การรบั ฟงั พยานหลกั ฐานทไี่ ดม้ าตาม พ.ร.บ. ฉบบั นี้ (ม. ๒๕) พยานหลกั ฐานทไ่ี ดม้ าโดยมชิ อบ อา้ ง และรับฟังมไิ ด ้ (ม.๒๕) การแตง่ ตงั้ /กาหนดคณุ สมบัตพิ นักงาน เจา้ หนา้ ท/่ี การประสานงาน (ม.๒๘-๓๐)

บทกาหนดโทษ โทษจาคกุ โทษปรบั ฐานความผดิ ไมเ่ กนิ ๖ เดอื น ไมเ่ กนิ ๑๐,๐๐๐ บาท ไมเ่ กนิ ๑ ปี ไมเ่ กนิ ๒๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๕ เขา้ ถงึ คอมพวิ เตอรโ์ ดยมชิ อบ ไมเ่ กนิ ๒ ปี ไมเ่ กนิ ๔๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๖ ลว่ งรมู ้ าตรการป้องกนั ไมเ่ กนิ ๓ ปี ไมเ่ กนิ ๖๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๗ เขา้ ถงึ ขอ้ มลู คอมพวิ เตอรโ์ ดยมชิ อบ ไมเ่ กนิ ๕ ปี ไมเ่ กนิ ๑๐๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๘ การดกั ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์มาตรา ๙ การรบกวนขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ ไมเ่ กนิ ๕ ปี ไมเ่ กนิ ๑๐๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๐ การรบกวนระบบคอมพวิ เตอร์ ไมม่ ี ไมเ่ กนิ ๑๐๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๑ สแปมเมล์ ไมเ่ กนิ ๑๐ ปี + ไมเ่ กนิ ๒๐๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๒ การกระทาตอ่ ความมน่ั คง ๓ ปี ถงึ ๑๕ ปี ๖๐,๐๐๐-๓๐๐,๐๐๐ บาท(๑) กอ่ ความเสยี หายแกข่ อ้ มลู คอมพวิ เตอร์ ๑๐ ปี ถงึ ๒๐ ปี(๒) กระทบตอ่ ความมนั่ คงปลอดภยั ของประเทศ/เศรษฐกจิ ไมม่ ีวรรคทา้ ย เป็ นเหตใุ หผ้ อู ้ นื่ ถงึ แกช่ วี ติ ไมเ่ กนิ ๑ ปี ไมเ่ กนิ ๕ ปี ไมเ่ กนิ ๒๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๓ การจาหน่าย/เผยแพรช่ ดุ คาสง่ั ไมเ่ กนิ ๕ ปี ไมเ่ กนิ ๑๐๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๔ การเผยแพรเ่ นอ้ื หาอนั ไมเ่ หมาะสม ไมเ่ กนิ ๓ ปี ไมเ่ กนิ ๑๐๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๕ ความรับผดิ ของ ISP ไมเ่ กนิ ๖๐,๐๐๐ บาทมาตรา ๑๖ การตดั ตอ่ ภาพผอู ้ น่ื ถา้ สจุ รติ ไมม่ คี วามผดิ

รูปแบบการกระทาความผดิ (๑)ฐานความผดิ ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ งผลกระทบตอ่ รปู แบบการกระทาความผดิ ความมน่ั คงปลอดภยั (Information Security)มาตรา ๕ เขา้ ถงึ ระบบคอมพวิ เตอร์ สปายแวร์ (Spyware)มาตรา ๖ เปิ ดเผยมาตรการป้ องกนั สนฟิ เฟอร์ (Sniffer) & ความเสยี หายระบบมาตรา ๗ เขา้ ถงึ การใชช้ ดุ คาสง่ั ในทางมชิ อบ - การสอดแนมขอ้ มลู สว่ นตวัขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ (Malicious Code) เชน่ - การแอบดกั ฟัง packetมาตรา ๘ ดกั รบั ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ Viruses, Worms, Trojan Horses - การตงั้ เวลาใหโ้ ปรแกรมทาลายมาตรา ๙ รบกวน/ทาลาย ขอ้ มลู คอมพวิ เตอรห์ รอื ระบบ คอมพวิ เตอร์ ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ - การทาใหร้ ะบบคอมพวิ เตอรท์ างาน ผดิ ปกตไิ ปจากเดมิ หรอื หยดุ ทางานมาตรา ๑๐ รบกวน/ทาลาย (Denial of Service) -รบกวนการใชร้ ะบบคอมพวิ เตอร์ ระบบคอมพวิ เตอร์ ตามปกติ อาจถงึ ขนั้ ทาใหเ้ ป็ น Zombieมาตรา ๑๑ สแปมเมล์ การทาสแปม (Spamming) - ผลกระทบตอ่ ความมน่ั คงปลอดภัย ของประเทศ หรอื ทางเศรษฐกจิมาตรา ๑๒ เหตฉุ กรรจ์ อนั เกดิ BOT หรอื BOTNET -ความปลอดภยั สาธารณะจากการกระทาขา้ งตน้ -การบรกิ ารสาธารณะ -อาจเกดิ สงครามขอ้ มลู ขา่ วสาร (Information Warfare)

รูปแบบการกระทาความผดิ (๒)ฐานความผดิ ตวั อยา่ ง ตวั อยา่ งผลกระทบตอ่ รปู แบบการกระทาความผดิ ความมน่ั คงปลอดภยั (Information Security) & ความเสยี หายมาตรา ๑๓ การจาหนา่ ยหรอื Hacking Tools - การสอดแนมขอ้ มลู สว่ นตัวเผยแพรช่ ุดคาสง่ั ไมพ่ งึ - การแอบดักฟัง packetประสงค ์ การใชช้ ดุ คาสง่ั ในทางมชิ อบมาตรา ๑๔ การนาเขา้ สรู่ ะบบ (Malicious Code) เชน่ - การตัง้ เวลาใหโ้ ปรแกรมทาลายคอมพวิ เตอร์ ซงึ่ Viruses, Worms, Trojan ขอ้ มลู คอมพวิ เตอรห์ รอื ระบบขอ้ มลู คอมพวิ เตอรป์ ลอม, เท็จ Horses, Phishing คอมพวิ เตอร์หรอื ไมเ่ หมาะสม หรอื การสง่ - การทาใหร้ ะบบคอมพวิ เตอร์ตอ่ ขอ้ มลู (forward) นน้ั การโพสตห์ รอื นาเขา้ ขอ้ มลู ทางานผดิ ปกตไิ ปจากเดมิ หรอื คอมพวิ เตอรต์ ามมาตรา ๑๔ หยดุ ทางาน (Denial of Service)มาตรา ๑๕ ความรบั ผดิ ฐาน ความเสยี หายกบั บคุ คลอนื่สนบั สนุนการกระทาความผดิของผใู้ หบ้ รกิ ารมาตรา ๑๖ การตดั ตอ่ ภาพ เป็ น การตดั ตอ่ ภาพ ผถู ้ กู กระทาถกู ดหู มน่ิ ถกู เกลยี ดเหตใุ หถ้ กู ดหู มน่ิ ถกู เกลยี ดชงั ชงั หรอื อบั อายหรอื อบั อาย

ตัวอย่างรูปแบบการกระทาความผดิ ทางคอมพวิ เตอร์

มาตรา 5 + มาตรา 7 Spywareการเขา้ ถงึ ระบบคอมพวิ เตอร+์ Sniffer ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ กรณีไหนบา้ งถอื วา่ เป็ นการเขา้ ถงึ คอมพวิ เตอร์ ครบั ? • เขา้ ถงึ โดยมชิ อบ (illegal Access) • ระบบคอมพวิ เตอร/์ ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ • ทมี่ มี าตรการป้ องกนั โดยเฉพาะ - ตงั้ Password - ตรวจสอบลายนวิ้ มอืHACK is A Crime

มาตรา 6เปิ ดเผยมาตรการป้ องกนั ระบบ รมู้ าตรการป้ องกนั แลว้ นาไปเปิ ดเผย หากรวู้ ธิ กี ารเขา้ ถงึ ระบบคอมพวิ เตอร์ ของคนอน่ื แลว้ นาไปบอกคนอนื่ จะผดิ หรอื ไม่ ? •รมู้ าตรการป้ องกนั การเขา้ ถงึ •ระบบคอมพวิ เตอร์ •นามาตรการดงั กลา่ วไปเปิ ดเผย รู้ password เพอ่ื นโดยบงั เอญิ แลว้ เอาไปโพสตใ์ นเว็บ บอก รหสั ผา่ น เขา้ เลน่ เกมสอ์ อนไลนแ์ ก่ เพอ่ื น

มาตรา 8 Spywareดกั รบั ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร์ Sniffer อยากรวู้ า่ คนอน่ื สง่ เมล์ หรอื Keylogger ขอ้ มลู อะไรเลยดกั เมลผ์ อู้ น่ื ในขณะทก่ี าลงั สง่ ระหวา่ ง กนั ผดิ หรอื ไม?่

มาตรา 9+10 Viruses, รบกวน/ทาลาย Worms,ขอ้ มลู หรอื ระบบคอมพวิ เตอร์ Trojan Horsesการเขา้ ไปลบหรอื เขยี นเพม่ิ เตมิขอ้ มลู คอมพวิ เตอรข์ องคนอนื่ ผดิ หรอื ไม่ ?ทาใหเ้ สยี หาย /ทาลายแกไ้ ข /เปลยี่ นแปลงขอ้ มลู หรอื ระบบคอมพวิ เตอรข์ องผอู้ น่ื อยา่ ลบหรอื แกไ้ ขขอ้ มลู ในคอมคนอน่ื ซซี้ ว้ั ขอรบั Denial of service attack: DoS คอื การทาใหร้ ะบบคอมพวิ เตอรท์ างานผดิ ปกติ ไปจากเดมิ หรอื หยดุ ทางาน

มาตรา 11สง่ Spam mail • สง่ ขอ้ มลู คอมพวิ เตอร/์ e-Mail • โดยปกปิ ด/ ปลอมแปลงแหลง่ ทมี่ า หรอื ผสู้ ง่ • ทาใหร้ ะบบคอมพวิ เตอรข์ องผอู้ น่ื ใช้ งานไมไ่ ด้ หรอื ใชง้ านไดช้ า้

มาตรา 12 การทาความผดิตอ่ ระบบโครงสรา้ งพนื้ ฐาน• ทาความผดิ ตามมาตรา 9 และ 10• ทาความเสยี หายตอ่ ประชาชน• ทาความเสยี หายตอ่ระบบโครงสรา้ งพน้ื ฐานสาคญัเชน่ ไฟฟ้ า, ประปา, Banks

มาตรา 13 ขาย CD สอนป้ องกนัจาหนา่ ย/เผยแพรช่ ดุ คาสง่ั แฮคเกอร์ และทใ่ี ชใ้ นการกระทาความผดิ สอนเขยี นโปรแกรม คนทข่ี าย แจก หรอื เผยแพร่ Virus Hardware หรอื Software ท่ี ใชใ้ นการกระทาความผดิ ได้ ไหมครบั ? ขาย แจก หรอื เผยแพร่ Hardware หรอื Software ทใี่ ช ้ ในการกระทาความผดิ ถอื วา่ มสี ว่ นชว่ ยใหค้ นอน่ื ทาผดิ กไ็ มร่ อดหรอก จะบอกให ้

มาตรา 14การเผยแพรเ่ นอ้ื หาทไ่ี มเ่ หมาะสม • สรา้ งขา่ วลอื ทาใหผ้ อู้ น่ื เสยี หาย • กระทบตอ่ ความมน่ั คง • กลา่ ววา่ รา้ ยสถาบนั กษตั รยิ ์ การ เผยแพรค่ วามคดิ การกอ่ การรา้ ย การกอ่ กบฏ • Forward Mail รปู ลามก คลปิ ฉาว อะ๊ อะ๊ ดไู ด ้ อา่ นได ้ เก็บได ้ แตอ่ ยา่ เขยี น โพสต์ หรอื สง่ ตอ่ นะจะบอกให ้

มาตรา 14 ว่าดว้ ยเร่ืองไม่จริง เรื่องโป้ ปดมดเท็จ เร่ืองความมั่นคง และเร่ืองลามก ขจ้ี ุ๊ เบบี้ ขจ้ี ุ๊ ตาลาลา ภาพลามกขฮ้ี ก เบบี้ ขฮ้ี ก ตาลาลา ฟ้ าถลม่ แลว้ จา้ หนเี ร็ว National Securityเรอ่ื งไมจ่ รงิ เรอ่ื งโป้ ปดมดเท็จ Terrorist ความมน่ั คงของประเทศ และกอ่ การรา้ ย

(2) นาเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็ นเท็จโดยประการท่ีน่าจะเกิดความเสียหายต่อความมัน่ คงของประเทศ หรือก่อให้เกิดความต่ืนตระหนกแก่ประชาชน การตดิ ตอ่ สอื่ สาร การทหาร การเมอื งการปกครองการป้ องกนั ภยั สาธารณะ ความมน่ั คง การตา่ งประเทศ ของประเทศ การเงนิการคมนาคม การพลงั งาน การสาธารณสขุ

ก่อใหเ้ กิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชนเกดิ โรคระบาดอาหารจะขาดแคลน จะปลดคนงานเกดิ การปฏวิ ตั ิเกดิ ภยั พบิ ตั ิ หนุ้ จะตก

การเขา้ ถงึ คอมพวิ เตอรโ์ ดยมชิ อบเชน่ การเจาะระบบทัง้ แบบ hacking และ crackingการบกุ รกุ ทางคอมพวิ เตอร์ เพอ่ื ทาลายระบบคอมพวิ เตอร์หรอื เปลย่ี นแปลงแกไ้ ขขอ้ มลู หรอื เขา้ ถงึ ขอ้ มลู ทไ่ี ดม้ ีการเก็บรักษาเป็ นความลับ เชน่ รหสั ผา่ น (password)หรอื ความลับทางการคา้ ทอ่ี าจะเป็ นทม่ี าของการใช ้คอมพวิ เตอรเ์ พอ่ื ฉอ้ โกงหรอื ปลอมแปลงเอกสารทอี่ าจกอ่ ใหเ้ กดิ ความเสยี หายตอ่ เนอ่ื งเป็ นมลู คา่ มหาศาลได ้

มาตรา 16โชวภ์ าพตดั ตอ่ ของคนอน่ื • โชวภ์ าพของผอู ้ นื่ ในคอมพวิ เตอร์ • เป็ นภาพทท่ี าเอง ตดั ตอ่ หรอื เพม่ิ สดั สว่ น • ทาดว้ ยคอมพวิ เตอร/์ อเิ ล็กทรอนกิ ส์ • ทาใหค้ นนัน้ อบั อาย/เสยี ชอ่ื เสยี ง ถกู เกลยี ดชงั

มาตรการทพี่ งึ ดาเนนิ การ มาตรการสว่ นบคุ คล มาตรการเชงิ นโยบายระดบั องคก์ ร• ควรกาหนด Password ในการใชร้ ะบบ • การจัดทานโยบายดา้ นความมนั่ คงปลอดภยัคอมพวิ เตอรโ์ ดยกาหนดอยา่ งนอ้ ย 8 ตวั และ (ICT Security Policy)เปลย่ี นเป็ นระยะๆ • การจัดทา Code of Conduct/Best Practices • ควรมกี าร Monitor และ Patch หรอื Harden• ลง & Update โปรแกรม Anti-Virus ระบบ• ไมโ่ พสตห์ รอื สง่ ตอ่ Contents ไมเ่ หมาะสม • ควรมกี ารตงั้ คณะทางานกากบั หรอื ตดิ ตาม ดแู ลการปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย, นโยบาย และ• ไมต่ ดั ตอ่ ภาพทอี่ าจเป็ นเหตใุ หผ้ อู ้ น่ื อบั อาย Code of Conduct/Best Practices• ควรตรวจสอบการบงั คบั ใชก้ ฎหมายของ • ควรตรวจสอบการบงั คบั ใชก้ ฎหมายของพนักงานเจา้ หนา้ ท/่ี พนักงานสอบสวนวา่ กาลงั พนักงานเจา้ หนา้ ท/ี่ พนักงานสอบสวนวา่ กาลังใชอ้ านาจตามกฎหมายใด ใชอ้ านาจตามกฎหมายใด 1) กฎหมายวา่ ดว้ ยการกระทาความผดิ เกยี่ วกบั1) กฎหมายวา่ ดว้ ยการกระทาความผดิ เกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร์คอมพวิ เตอร์ 2) กฎหมายอาญา – บตั รอเิ ล็กทรอนกิ ส์2) กฎหมายอาญา – บตั รอเิ ล็กทรอนกิ ส์ 3) กฎหมายทรัพยส์ นิ ทางปัญญา – ลขิ สทิ ธ,ิ์3) กฎหมายทรัพยส์ นิ ทางปัญญา – ลขิ สทิ ธ,ิ์ เครอ่ื งหมายการคา้เครอ่ื งหมายการคา้

1. อยา่ ..เขา้ ระบบทคี่ นอนื่ ตงั้ password ไว้ 10 อยา่ ง....อยา่ ทา ถา้ ไมม่ หี นา้ ทหี่ รอื2. อยา่ ..เอามาตรการป้ องกนั การแกไ้ ข ไมไ่ ดร้ บั อนญุ าตpassword ทค่ี นอน่ื ตงั้ ไวไ้ ปเผยแพร่3. อยา่ ..เขา้ ไปดหู รอื เขา้ ไปเอาขอ้ มลู ของผอู้ นื่ทมี่ มี าตรการรกั ษาความปลอดภยั4. อยา่ ..ใช้ sniffer ดกั E-mail คนอนื่5. อยา่ ..ลองวชิ าดว้ ยการรบกวนระบบคอมพวิ เตอรห์ รอื ขอ้ มลู ผอู้ นื่6. อยา่ ..สรา้ งเมลเ์ ท็จเพอ่ื ใหผ้ อู้ นื่ แตกตนื่ ตกใจ7. อยา่ ..รอ้ นวชิ าดว้ ยการรบกวนระบบโครงสรา้ งสาคญั ของประเทศ8. อยา่ ..เผยแพรเ่ น็ตทเี่ ป็ นภาพลามกหรอืเป็ นภยั ตอ่ ความมน่ั คงของประเทศ9. อยา่ ..ตดั ตอ่ ภาพเพอ่ื ใหผ้ อู้ นื่ อบั อาย10. อยา่ ..เผยแพรโ่ ปรแกรมสาหรบั ใช้กระทาความผดิ

1. เปลยี่ น..password ทกุ ๆ 3 เดอื น 10 ขอ้ แนะนา...ควรทา2. ไมแ่ ชร.์ .password กบั ผอู ้ น่ื3. ใช.้ .password เสร็จตอ้ งออกจาก โปรแกรมทันที4. ตง้ั ..ระบบป้องกนั การเจาะขอ้ มลู5. เก็บรกั ษา..ขอ้ มลู ของตนอยา่ งดแี ละตอ้ งไมใ่ หข้ อ้ มลู สว่ นตวั กบั ผอู ้ นื่6. อา่ น..เงอื่ นไขใหล้ ะเอยี ดกอ่ น ดาวนโ์ หลดโปรแกรม7. แจง้ ..พนักงานเจา้ หนา้ ทเ่ี มอ่ื พบเจอ การกระทาความผดิ8. บอกตอ่ ..คนใกลช้ ดิ เชน่ เพอื่ น คนในครอบครัว ใหใ้ ชอ้ นิ เทอรเ์ น็ต อยา่ งระมัดระวงั9. ไมใ่ ช.้ .โปรแกรมทผี่ ดิ กฎหมาย10.ไม.่ .หลงเชอ่ื โฆษณาหรอื เนอื้ หาในเว็บไซตท์ ไ่ี มเ่ หมาะสม จนอาจถกู หลอกได ้อยา่ ใจออ่ น (งา่ ย) อยา่ ไวใ้ จคนแปลกหนา้ อยา่ โลภ อยา่ หมกมนุ่ อยา่ รน้ั อยา่ คดิ วา่ ไมม่ ใี ครรู้