[" ","ETK\u0130LE\u015e\u0130ML\u0130 K\u0130TAP \nZafer KO\u00c7","\u0130lkokul \n4 \n\u0130NSAN HAKLARI, \nYURTTA\u015eLIK VE DEMOKRAS\u0130 \nYAZARLAR \nDr. NALAN ALTAY \nSUNA AY \nZEYNEP \u00d6ZGE ERTEK \nHAL\u0130L POLAT \nEM\u0130NE SELMANO\u011eLU \nHASAN YAL\u00c7IN \nDEVLET K\u0130TAPLARI \n..........................., 2021","Edit\u00f6r \nDo\u00e7. Dr. BEYHAN ZABUN \nDil Uzman\u0131 \nErkan \u015eAH\u0130N \n\u00d6l\u00e7me ve De\u011ferlendirme Uzman\u0131 \n\u00c7etin TORAMAN \nRehberlik Uzman\u0131 \n\u015eenay BALT\u00dcRK \nG\u00f6rsel Tasar\u0131m \nHakan Erg\u00fcn YURTTA\u015e \nM\u0130LL\u00ce E\u011e\u0130T\u0130M BAKANLI\u011eI YAYINLARI .................................................................................: 6814 \nDERS K\u0130TAPLARI D\u0130Z\u0130S\u0130 ......................................................................................................: 1805 \nMill\u00ee E\u011fitim Bakanl\u0131\u011f\u0131, Talim ve Terbiye Kurulunun 28.05.2018 g\u00fcn ve 78 say\u0131l\u0131 karar\u0131 ile \nders kitab\u0131 olarak kabul edilmi\u015ftir. \nISBN 978-975-11-4663-2 \nHer hakk\u0131 sakl\u0131d\u0131r ve Mill\u00ee E\u011fitim Bakanl\u0131\u011f\u0131na aittir. Kitab\u0131n metin, soru ve \u015fekilleri \nk\u0131smen de olsa hi\u00e7bir surette al\u0131n\u0131p yay\u0131mlanamaz.","Korkma, s\u00f6nmez bu \u015fafaklarda y\u00fczen al sancak; \nS\u00f6nmeden yurdumun \u00fcst\u00fcnde t\u00fcten en son ocak. \nO benim milletimin y\uf0f5ld\uf0f5z\uf0f5d\uf0f5r, parlayacak; \nO benimdir, o benim milletimindir ancak. \n\u00c7atma, kurban olay\uf0f5m, \u00e7ehreni ey nazl\uf0f5 hil\u00e2l! \nKahraman \uf0f5rk\uf0f5ma bir g\u00fcl! Ne bu \u015fiddet, bu cel\u00e2l? \nSana olmaz d\u00f6k\u00fclen kanlar\uf0f5m\uf0f5z sonra hel\u00e2l. \nHakk\uf0f5d\uf0f5r Hakk\u2019a tapan milletimin istikl\u00e2l. \nBen ezelden beridir h\u00fcr ya\u015fad\uf0f5m, h\u00fcr ya\u015far\uf0f5m. \nHangi \u00e7\uf0f5lg\uf0f5n bana zincir vuracakm\uf0f5\u015f? \u015ea\u015far\uf0f5m! \nK\u00fckremi\u015f sel gibiyim, bendimi \u00e7i\u011fner, a\u015far\uf0f5m. \nY\uf0f5rtar\uf0f5m da\u011flar\uf0f5, enginlere s\uf0f5\u011fmam, ta\u015far\uf0f5m. \nGarb\uf0f5n \u00e2f\u00e2k\uf0f5n\uf0f5 sarm\uf0f5\u015fsa \u00e7elik z\uf0f5rhl\uf0f5 duvar, \nBenim iman dolu g\u00f6\u011fs\u00fcm gibi serhaddim var. \nUlusun, korkma! Nas\uf0f5l b\u00f6yle bir iman\uf0f5 bo\u011far, \nMedeniyyet dedi\u011fin tek di\u015fi kalm\uf0f5\u015f canavar? \nArkada\u015f, yurduma al\u00e7aklar\uf0f5 u\u011fratma sak\uf0f5n; \nSiper et g\u00f6vdeni, dursun bu hay\u00e2s\uf0f5zca ak\uf0f5n. \nDo\u011facakt\uf0f5r sana va\u2019detti\u011fi g\u00fcnler Hakk\u2019\uf0f5n; \nKim bilir, belki yar\uf0f5n, belki yar\uf0f5ndan da yak\uf0f5n \nBast\uf0f5\u011f\uf0f5n yerleri toprak diyerek ge\u00e7me, tan\uf0f5: \nD\u00fc\u015f\u00fcn alt\uf0f5ndaki binlerce kefensiz yatan\uf0f5. \nSen \u015fehit o\u011flusun, incitme, yaz\uf0f5kt\uf0f5r, atan\uf0f5: \nVerme, d\u00fcnyalar\uf0f5 alsan da bu cennet vatan\uf0f5. \nKim bu cennet vatan\uf0f5n u\u011fruna olmaz ki feda? \n\u015e\u00fcheda f\uf0f5\u015fk\uf0f5racak topra\u011f\uf0f5 s\uf0f5ksan, \u015f\u00fcheda! \nC\u00e2n\uf0f5, c\u00e2n\u00e2n\uf0f5, b\u00fct\u00fcn var\uf0f5m\uf0f5 als\uf0f5n da Huda, \nEtmesin tek vatan\uf0f5mdan beni d\u00fcnyada c\u00fcda. \nRuhumun senden \u0130l\u00e2h\u00ee, \u015fudur ancak emeli: \nDe\u011fmesin mabedimin g\u00f6\u011fs\u00fcne n\u00e2mahrem eli. \nBu ezanlar -ki \u015fehadetleri dinin temeli- \nEbed\u00ee yurdumun \u00fcst\u00fcnde benim inlemeli. \nO zaman vecd ile bin secde eder -varsa- ta\u015f\uf0f5m, \nHer cer\u00eehamdan \u0130l\u00e2h\u00ee, bo\u015fan\uf0f5p kanl\uf0f5 ya\u015f\uf0f5m, \nF\uf0f5\u015fk\uf0f5r\uf0f5r ruh-\uf0f5 m\u00fccerret gibi yerden na\u2019\u015f\uf0f5m; \nO zaman y\u00fckselerek ar\u015fa de\u011fer belki ba\u015f\uf0f5m. \nDalgalan sen de \u015fafaklar gibi ey \u015fanl\uf0f5 hil\u00e2l! \nOlsun art\uf0f5k d\u00f6k\u00fclen kanlar\uf0f5m\uf0f5n hepsi hel\u00e2l. \nEbediyyen sana yok, \uf0f5rk\uf0f5ma yok izmihl\u00e2l; \nHakk\uf0f5d\uf0f5r h\u00fcr ya\u015fam\uf0f5\u015f bayra\u011f\uf0f5m\uf0f5n h\u00fcrriyyet; \nHakk\uf0f5d\uf0f5r Hakk\u2019a tapan milletimin istikl\u00e2l! \nMehmet \u00c2kif Ersoy ","GEN\u00c7L\u0130\u011eE H\u0130TABE \nEy T\u00fcrk gen\u00e7li\u011fi! Birinci vazifen, T\u00fcrk istikl\u00e2lini, T\u00fcrk Cumhuriyetini, \nilelebet muhafaza ve m\u00fcdafaa etmektir. \nMevcudiyetinin ve istikbalinin yeg\u00e2ne temeli budur. Bu temel, senin en \nk\uf0f5ymetli hazinendir. \u0130stikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek \nisteyecek d\u00e2hil\u00ee ve h\u00e2ric\u00ee bedhahlar\uf0f5n olacakt\uf0f5r. Bir g\u00fcn, istikl\u00e2l ve cumhuriyeti \nm\u00fcdafaa mecburiyetine d\u00fc\u015fersen, vazifeye at\uf0f5lmak i\u00e7in, i\u00e7inde bulunaca\u011f\uf0f5n \nvaziyetin imk\u00e2n ve \u015feraitini d\u00fc\u015f\u00fcnmeyeceksin! Bu imk\u00e2n ve \u015ferait, \u00e7ok \nnam\u00fcsait bir mahiyette tezah\u00fcr edebilir. \u0130stikl\u00e2l ve cumhuriyetine kastedecek \nd\u00fc\u015fmanlar, b\u00fct\u00fcn d\u00fcnyada emsali g\u00f6r\u00fclmemi\u015f bir galibiyetin m\u00fcmessili \nolabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatan\uf0f5n b\u00fct\u00fcn kaleleri zapt edilmi\u015f, b\u00fct\u00fcn \ntersanelerine girilmi\u015f, b\u00fct\u00fcn ordular\uf0f5 da\u011f\uf0f5t\uf0f5lm\uf0f5\u015f ve memleketin her k\u00f6\u015fesi bilfiil \ni\u015fgal edilmi\u015f olabilir. B\u00fct\u00fcn bu \u015feraitten daha el\u00eem ve daha vahim olmak \u00fczere, \nmemleketin d\u00e2hilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dal\u00e2let ve hatt\u00e2 h\uf0f5yanet \ni\u00e7inde bulunabilirler. Hatt\u00e2 bu iktidar sahipleri \u015fahs\u00ee menfaatlerini, \nm\u00fcstevl\u00eelerin siyas\u00ee emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret i\u00e7inde \nharap ve b\u00eetap d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f olabilir. \nEy T\u00fcrk istikbalinin evl\u00e2d\uf0f5! \u0130\u015fte, bu ahval ve \u015ferait i\u00e7inde dahi vazifen, \nT\u00fcrk istikl\u00e2l ve cumhuriyetini kurtarmakt\uf0f5r. Muhta\u00e7 oldu\u011fun kudret, \ndamarlar\uf0f5ndaki asil kanda mevcuttur. \nMustafa Kemal Atat\u00fcrk "," ","\u0130\u00c7\u0130NDEK\u0130LER \n1. \u00dcN\u0130TE: \u0130NSAN OLMAK ............................................. \n10-23 \n \u0130nsan Olmak .............................................................12 \n Do\u011fu\u015ftan Gelen Haklar\u0131m\u0131z ....................................14 \n Haklar\u0131m . ..................................................................16 \n \u00c7ocukluk ve Yeti\u015fkinlik ...........................................18 \n Yapal\u0131m \u00d6\u011frenelim ...................................................20 \n2. \u00dcN\u0130TE: HAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK ........ \n24-43 \n Hak, \u00d6zg\u00fcrl\u00fck ve Sorumluluk . ................................26 \n \u0130nsan Olman\u0131n Sorumlulu\u011fu ...................................28 \n Hak ve \u00d6zg\u00fcrl\u00fcklerin Kullan\u0131lmas\u0131. .........................30 \n Hak ve \u00d6zg\u00fcrl\u00fck \u0130hlali ..............................................32 \n Hak Aray\u0131\u015f\u0131 ................................................................34 \n Hak ve \u00d6zg\u00fcrl\u00fcklere Sayg\u0131 . ......................................36 \n Birlikte Ya\u015fama K\u00fclt\u00fcr\u00fc . ..........................................38 \n Yapal\u0131m \u00d6\u011frenelim ...................................................40 \n3. \u00dcN\u0130TE: ADALET VE E\u015e\u0130TL\u0130K .................................... \n44-59 \n Farkl\u0131l\u0131klara Sayg\u0131 .....................................................46 \n Adalet ve E\u015fitlik. ........................................................48 \n \u0130nsanlar E\u015fittir. ..........................................................50 \n Adalet ve E\u015fitlik Sa\u011flanmal\u0131 .....................................52 \n Adil Davran\u0131lmazsa...................................................54 \n Yapal\u0131m \u00d6\u011frenelim ...................................................56 \n6","4. \u00dcN\u0130TE: UZLA\u015eI ........................................................... \n60-73 \n Anla\u015fmazl\u0131klar\u0131n Nedenleri. .....................................62 \n Uzla\u015f\u0131 Gerektiren ve Gerektirmeyen Durumlar .......64 \n Uzla\u015f\u0131 Yollar\u0131 .............................................................66 \n Anla\u015fmazl\u0131k ve Uzla\u015f\u0131 ...............................................68 \n Yapal\u0131m \u00d6\u011frenelim ...................................................70 \n5. \u00dcN\u0130TE: KURALLAR .................................................... \n74-87 \n Kurallar. .....................................................................76 \n Kurallar ve \u00d6zg\u00fcrl\u00fckler ............................................78 \n Kurallar ve Toplumsal Ahenk ...................................80 \n Kurallara Uyar\u0131m ......................................................82 \n Yapal\u0131m \u00d6\u011frenelim ...................................................84 \n6. \u00dcN\u0130TE: B\u0130RL\u0130KTE YA\u015eAMA ..................................... \n28-103 \n Yurdumuz ................................................................ 90 \n D\u00fczenleyici Kurumlar ............................................ 92 \n Devletin Sorumluluklar\u0131 . ........................................ 94 \n Yurtta\u015f Olman\u0131n Sorumluluklar\u0131 ........................... 96 \n Birlikte Ya\u015fama K\u00fclt\u00fcr\u00fc .......................................... 98 \n Yapal\u0131m \u00d6\u011frenelim .................................................. 100 \nCEVAP ANAHTARI .................................................................. 104 \nS\u00d6ZL\u00dcK .................................................................................... 106 \nKAYNAK\u00c7A .............................................................................. 110 \nT\u00dcRK\u0130YE HAR\u0130TASI ............................................................... 112 \n7","2. \u00dcN\u0130TE \n36 \nHAK VE \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcKLERE SAYGI \nG\u00fcnl\u00fck ya\u015fam\u0131m\u0131zda zaman zaman hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizin ihlal edildi\u011fi durumlar ya\u015far\u0131z. \nKendimiz de bazen bunu yapabiliriz. \u00d6rne\u011fin, s\u0131rada bekleyen arkada\u015f\u0131m\u0131z\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7meye \n\u00e7al\u0131\u015fmak, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n e\u015fyalar\u0131n\u0131 izinsiz kullanmak, s\u0131n\u0131fta s\u00f6z alan arkada\u015f\u0131m\u0131z\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fc kes- \nmek onlar\u0131n haklar\u0131n\u0131 ihlal etmektir. \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizi kullan\u0131rken ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da haklar\u0131 oldu\u011funu unutmamal\u0131y\u0131z. Ken- \ndimize g\u00f6sterilmesini bekledi\u011fimiz sayg\u0131y\u0131 biz de ba\u015fkalar\u0131na g\u00f6stermeliyiz. \n1. Bu resimdeki hatal\u0131 davran\u0131\u015f nedir? \n2. Resimde hangi \u00f6\u011frenciler ba\u015fkalar\u0131n\u0131n haklar\u0131na sayg\u0131 g\u00f6stermiyor? Bu \u00f6\u011frencilerin \ndavran\u0131\u015flar\u0131 hakk\u0131nda ne d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsunuz? \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \n\u00dcnite numaras\u0131 \nKonu ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 \n\u00dcnite rengi \nHaz\u0131rl\u0131k \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nKonu i\u00e7eri\u011fi \nSayfa numaras\u0131 \nK\u0130TABIMIZI TANIYALIM \n8","37 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \n1. S\u0131n\u0131fta size yap\u0131lmas\u0131ndan rahats\u0131zl\u0131k duydu\u011funuz bir davran\u0131\u015f\u0131 belirleyiniz. \n2. Bu davran\u0131\u015flar\u0131 yaz\u0131 tahtas\u0131na yaz\u0131n\u0131z (ortak olan davran\u0131\u015flar\u0131 bir kez yaz\u0131n\u0131z). \n3. Bu davran\u0131\u015flar\u0131 nas\u0131l ortadan kald\u0131r\u0131labilece\u011finizi tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n4. Belirledi\u011finiz \u00e7\u00f6z\u00fcm \u00f6nerilerini \u201cB\u0130RB\u0130R\u0130M\u0130ZE SAYGILIYIZ\u201d ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda yazarak s\u0131n\u0131f \npanosuna as\u0131n\u0131z. \nBir arkada\u015f\u0131n\u0131z taraf\u0131ndan g\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz\u00fcn izinsiz okundu\u011funu fark ettiniz. Ne hissedersi- \nniz? \nB\u00f6yle bir durumda hangi hakk\u0131n\u0131z ihlal edilmi\u015f olur? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n ......................................................................................................................................... \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \nSiz b\u00f6yle bir davran\u0131\u015fta bulundunuz mu? \n................................................................................................................................................ \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nCumhuriyet nedir? Ara\u015ft\u0131r\u0131n\u0131z. \n\u201cHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizi s\u0131n\u0131rlayan tek \u015fey ba\u015fka insanlar\u0131n hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fckleridir.\u201d \ns\u00f6z\u00fcn\u00fc a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik \nEtkinlik \n\u00dcnite ismi \nEtkinlik b\u00f6l\u00fcm\u00fc \nDe\u011ferlendirme \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nSonraki konuya haz\u0131rl\u0131k \nK\u0130TABIMIZI TANIYALIM \n9","10 \n1 . \u00dcN\u0130TE \n\u0130NSAN OLMAK \n10","11","1. \u00dcN\u0130TE \n12 \n\u0130NSAN OLMAK \nHAC\u0130VAT \u0130LE KARAG\u00d6Z \nHAC\u0130VAT: Karag\u00f6z\u2019\u00fcm, Karag\u00f6z\u2019\u00fcm nerelerdesin? \nKARAG\u00d6Z: G\u00f6rm\u00fcyor musun? Buraday\u0131m ya i\u015fte! \nHAC\u0130VAT: Bunca zamand\u0131r ne yap\u0131yordun? \nKARAG\u00d6Z: Ac\u0131kt\u0131m yemek yap\u0131yordum. \nHAC\u0130VAT: Onu demedim Karag\u00f6z\u2019\u00fcm, ne zamand\u0131r g\u00f6r\u00fc\u015femiyoruz. \nKARAG\u00d6Z: G\u00fcre\u015femiyor muyuz? \nHAC\u0130VAT: Ne g\u00fcre\u015fi Karag\u00f6z\u2019\u00fcm? Anlat, g\u00f6r\u00fc\u015fmeyeli neler yapt\u0131n? \nKARAG\u00d6Z: Dedim ya, ac\u0131kt\u0131m yemek yapt\u0131m. \nHAC\u0130VAT: Karag\u00f6z\u2019\u00fcm, onu demedim. \nKARAG\u00d6Z: Anlamad\u0131m, neyi yemedin? \nHAC\u0130VAT: \u0130\u015fin g\u00fcc\u00fcn yiyip i\u00e7mek. \nKARAG\u00d6Z: \u0130nsan dedi\u011fin yer, i\u00e7er Hac\u0131 Cavcav. \nHAC\u0130VAT: Sadece yiyip i\u00e7meyi mi bilirsin sen? \nKARAG\u00d6Z: Yemek de yapar\u0131m dedim ya! Yan\u0131na da ayran. \nHAC\u0130VAT: Anlay\u0131p d\u00fc\u015f\u00fcnerek konu\u015fsan. \nKARAG\u00d6Z: Yemek yaparken d\u00fc\u015f\u00fcnd\u00fcm, biber mi koysam? \nHAC\u0130VAT: Ne g\u00fczel olmu\u015f d\u00fc\u015f\u00fcnmen. \nKARAG\u00d6Z: Yok, yemek yaparken \u00fc\u015fenmem. \nHAC\u0130VAT: Allah iyili\u011fini versin. \nKARAG\u00d6Z: Bize gelirsen sen de yersin. \nHAC\u0130VAT: Ah, Karag\u00f6z\u2019\u00fcm ah! Anla\u015famad\u0131k yine. Haydi, sen evine ben evime... \n\u201cHacivat ile Karag\u00f6z\u201d metninde insan\u0131n hangi \u00f6zelliklerine dikkat \u00e7ekilmi\u015ftir? Anlat\u0131n\u0131z. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \n(Dr. Nalan ALTAY, Suna AY, Zeynep \u00d6zge ERTEK, Halil POLAT, Emine SELMANO\u011eLU, Hasan YAL\u00c7IN)","13 \n\u0130NSAN OLMAK \n\u0130nsan; di\u011fer canl\u0131lar gibi \u00e7o\u011fal\u0131r, solunum yapar, beslenir, b\u00fcy\u00fcr, hareket eder, ya\u015flan\u0131r ve \n\u00f6l\u00fcr. Ancak insan\u0131 di\u011fer canl\u0131lardan ay\u0131ran \u00f6zellikler de vard\u0131r. \n\u0130nsan\u0131 di\u011fer canl\u0131lardan ay\u0131ran \u00f6zellikler \u015funlard\u0131r: \nBireysel ve toplumsal ya\u015fam\u0131nda; di\u011fer insanlar\u0131n haklar\u0131n\u0131 g\u00f6zetmek, iyiye y\u00f6nelmek, adil \nve e\u015fit davranmak insanlar\u0131 erdemli yapan \u00f6zelliklerdendir. Bu \u00f6zelliklerin yan\u0131 s\u0131ra kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 \nsevgi ve sayg\u0131, anlay\u0131\u015fl\u0131 olma, yard\u0131mla\u015fma, dayan\u0131\u015fma, vefa, duyarl\u0131l\u0131k gibi de\u011ferler de insan\u0131 \ninsan yapan nitelikler aras\u0131nda yer almaktad\u0131r. \n1. \u0130nsan\u0131n di\u011fer canl\u0131larla ortak \u00f6zellikleri nelerdir? \n2. \u0130nsan\u0131 insan yapan nitelikleri a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n\u0130nsan \nd\u00fc\u015f\u00fcnen bir \ncanl\u0131d\u0131r. \n\u2022 Anlar, ak\u0131l y\u00fcr\u00fct\u00fcr ve uygun \u00e7\u0131kar\u0131mlarda bulunur. \n\u2022 Ara\u00e7 gere\u00e7 yapar, bunlar\u0131 kullan\u0131p geli\u015ftirir. Teknoloji \u00fcretir. \n\u2022 Konu\u015fur, sorgular ve fikir \u00fcretir. \n\u2022 Bilgi ve beceriler edinir, bunlar\u0131 di\u011fer insanlara \u00f6\u011fretir. \n\u2022 Kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131 sorunlara \u00e7\u00f6z\u00fcmler \u00fcretir. \n\u0130nsan \nsosyal bir \ncanl\u0131d\u0131r. \n\u2022 Di\u011fer insanlarla bir arada ya\u015fama, sevme, sevilme, kabul g\u00f6rme gibi ihti- \nya\u00e7lar duyar. \n\u2022 Korunma, bar\u0131nma ve kurallara uyma gibi gereksinimlerini kar\u015f\u0131lamak ister. \n\u2022 K\u00fclt\u00fcrel de\u011ferler \u00fcretir. \n\u0130nsan \nduygular\u0131 \nolan bir \ncanl\u0131d\u0131r. \n\u2022 Mutluluk, ne\u015fe ve \u00fcz\u00fcnt\u00fc gibi duygulara sahiptir. \n\u2022 Sanat, estetik gibi de\u011ferler \u00fcretir. \nEtkinlik \n\u0130nsan\u0131 di\u011fer canl\u0131lardan ay\u0131ran ba\u015fka hangi \u00f6zellikler biliyorsunuz? S\u00f6yleyiniz. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nKimlik kart\u0131n\u0131z\u0131 inceleyiniz.","1. \u00dcN\u0130TE \nDO\u011eU\u015eTAN GELEN HAKLARIMIZ \nHer insan\u0131n do\u011fu\u015ftan gelen haklar\u0131 vard\u0131r. Ba\u015fkalar\u0131n\u0131n ya\u015fama \u015fekline m\u00fcdahale etmeden \nkendi ya\u015fam\u0131m\u0131za y\u00f6n verme \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcne \nhak \n denir. Haklar\u0131m\u0131z devlet taraf\u0131ndan anayasayla \ng\u00fcvence alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. Bu y\u00fczden bunlar temel hak olarak nitelendirilir. Temel haklar\u0131m\u0131z\u0131n \n\u00f6zellikleri: vazge\u00e7ilmez, devredilmez ve dokunulmaz olmas\u0131d\u0131r. Bu haklar insan onurunu \ng\u00fcvence alt\u0131na al\u0131r. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \n1. Kimlik kart\u0131 kimlere verilir? \n2. A\u015fa\u011f\u0131daki kimlik kart\u0131n\u0131 inceleyiniz. \n3. Kimlik kart\u0131nda hangi bilgilere yer verilmi\u015ftir? S\u00f6yleyiniz. \nYa\u015fama \nHakk\u0131 \nSa\u011fl\u0131k \nHakk\u0131 \nE\u011fitim \nHakk\u0131 \nD\u00fc\u015f\u00fcnce ve \n\u0130fade \n\u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc \nHakk\u0131 \nKi\u015fi \nDokunulmazl\u0131\u011f\u0131 \nHakk\u0131 \nDin ve Vicdan \n\u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc \nHakk\u0131 \n\u00d6zel Ya\u015fam\u0131n \nGizlili\u011fi Hakk\u0131 \nVatanda\u015fl\u0131k \nHakk\u0131 \nTEMEL \nHAKLARIMIZ \n14","15 \n\u0130NSAN OLMAK \nTemel haklara sahip olman\u0131n hi\u00e7bir \u015fart\u0131 ve s\u0131n\u0131rlamas\u0131 yoktur. T\u00fcm insanlar herhangi bir \nayr\u0131m (din, dil, \u0131rk, cinsiyet, yurtta\u015fl\u0131k vb.) g\u00f6zetilmeksizin yaln\u0131zca insan olduklar\u0131 i\u00e7in temel \nhaklara sahiptir. \n1. Herkes \u00f6zel hayat\u0131na ve aile hayat\u0131na sayg\u0131 g\u00f6steril- \nmesini isteme hakk\u0131na sahiptir. \nA\u015fa\u011f\u0131da verilen tan\u0131mlar ile tan\u0131mlara kar\u015f\u0131l\u0131k gelen haklar\u0131 e\u015fle\u015ftiriniz. \nTemel haklar\u0131m\u0131z\u0131n \u00f6zelliklerini noktal\u0131 yerlere yaz\u0131n\u0131z. \nTemel Haklar\u0131m\u0131z \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \nKi\u015fi dokunulmazl\u0131\u011f\u0131 hakk\u0131 \nSa\u011fl\u0131k hakk\u0131 \nD\u00fc\u015f\u00fcnce ve ifade \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc \n\u00d6zel ya\u015fam\u0131n gizlili\u011fi \nDin ve vicdan \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc \nhakk\u0131 \n2. Herkes d\u00fc\u015f\u00fcnce ve kanaatlerini a\u00e7\u0131klama hakk\u0131na \nsahiptir. \n3. Herkes din ve vicdan \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcne sahiptir. \n4. Herkes sa\u011fl\u0131k hizmetlerinden e\u015fit bir \u015fekilde yarar- \nlanma hakk\u0131na sahiptir. \n5. Herkesin ya\u015fama ve varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 geli\u015ftirme hakk\u0131 vard\u0131r. \nHi\u00e7 kimseye insan onuruyla ba\u011fda\u015fmayacak k\u00f6t\u00fc davran\u0131\u015f- \nta bulunulamaz. \n\u0130nsan Haklar\u0131 Evrensel Bildirgesi\u2019nin ilk maddesi, \u201cB\u00fct\u00fcn insanlar \u00f6z- \ng\u00fcr, onur ve haklar bak\u0131m\u0131ndan e\u015fit do\u011farlar. Ak\u0131l ve vicdan sahibidirler \nve birbirlerine kar\u015f\u0131 karde\u015flik zihniyetiyle hareket etmelidir.\u201d der. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \n\u00c7ocuk Haklar\u0131na Dair S\u00f6zle\u015fme hakk\u0131nda bilgi edininiz.","1. \u00dcN\u0130TE \nHAKLARIM \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nA\u015fa\u011f\u0131daki \u00f6rne\u011fi inceleyiniz. Siz hangi haklardan nas\u0131l yararlan\u0131yorsunuz? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n\u00c7ocuklar bedensel ve zihinsel bak\u0131mdan \u00f6zel g\u00fcvence ve korunmaya ihtiya\u00e7 duyarlar. Bu \nnedenle, Birle\u015fmi\u015f Milletler Genel Kurulu 20 Kas\u0131m 1989\u2019da \n\u00c7ocuk Haklar\u0131na Dair S\u00f6zle\u015fme\u2019 \nyi \nkabul etmi\u015ftir. Bu s\u00f6zle\u015fmeye g\u00f6re on sekiz ya\u015f\u0131na kadar her insan \u00e7ocuk kabul edilir ve a\u015fa\u011f\u0131da \nbelirtilen \u00e7ocuk haklar\u0131na sahiptir. Devletimiz de s\u00f6zle\u015fmeyi imzalayan taraf \u00fclkelerden biridir. \nOkulda e\u011fitim \nhakk\u0131mdan \nyararlan\u0131yorum. \n16 \nBalonlar \u00fczerindeki \u00e7ocuk haklar\u0131n\u0131 inceleyiniz. Siz de bo\u015f balona olmas\u0131n\u0131 istedi\u011finiz \nbir hak yaz\u0131n\u0131z. \nEtkinlik \nYa\u015fama, \nGeli\u015fme \nve \nVatanda\u015fl\u0131k \nHakk\u0131 \nCan, Mal \nve Beden \nDokunulmazl\u0131\u011f\u0131 \nHakk\u0131 \n\u0130stismar \nve \n\u0130hmalden \nKorunma \nHakk\u0131 \nSa\u011fl\u0131k \nHakk\u0131 \nE\u011fitim \nHakk\u0131 \nOyun \nHakk\u0131 \nDinlenme \nHakk\u0131 \nKat\u0131l\u0131m \nHakk\u0131 \n.............. \n.............","17 \n\u0130NSAN OLMAK \n\u00d6ZGE\u2019N\u0130N H\u0130K\u00c2YES\u0130 \nBenim bir hik\u00e2yem var, \nHik\u00e2yemde haklar\u0131m. \nOn sekiz ya\u015f\u0131ndan k\u00fc\u00e7\u00fc\u011f\u00fcm, \n\u00c7ocu\u011fum ben canlar\u0131m. \n\u00c7ocuk haklar\u0131 \u00f6nemli, \n\u00dczerinde dur, d\u00fc\u015f\u00fcn. \nYa\u015fam, sa\u011fl\u0131k, e\u011fitim, \nBunlar vazge\u00e7ilmezim. \nV\u00fccudum bana \u00f6zel, \nYaln\u0131zca bana ait. \nBedenim \u00e7ok de\u011ferli, \nSadece benim sahip. \n\u00c7ocuktur deyip ge\u00e7me, \nHaklar\u0131m\u0131 bilirim. \nBeslenme, oyun, dinlenme, \nBen bunlarla b\u00fcy\u00fcr\u00fcm. \n2. Arkada\u015flar\u0131n\u0131zla birlikte \u201c\u00d6zge\u2019nin Hik\u00e2yesi\u201d \u015fiirini ritim e\u015fli\u011finde okuyunuz. \n3. A\u015fa\u011f\u0131daki tabloyu kendi ya\u015fant\u0131n\u0131zdan \u00f6rnekler vererek doldurunuz. \nEtkinlik \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nHaklar\u0131m \nHaklar\u0131m\u0131 Nas\u0131l Kullan\u0131r\u0131m \n1. A\u015fa\u011f\u0131daki \u015fiirde hangi \u00e7ocuk haklar\u0131na dikkat \u00e7ekilmi\u015ftir? Anlat\u0131n\u0131z. \nYandaki g\u00f6rsel hangi hakk\u0131m\u0131z\u0131 ifade etmektedir? Yaz\u0131n\u0131z. \nBANA \nDOKUNMA \n(Dr. Nalan ALTAY, Suna AY, Zeynep \u00d6zge ERTEK, \nHalil POLAT, Emine SELMANO\u011eLU, Hasan YAL\u00c7IN)","1. \u00dcN\u0130TE \n\u00c7OCUKLUK VE YET\u0130\u015eK\u0130NL\u0130K \nAilenizde bir karar al\u0131n\u0131rken nas\u0131l katk\u0131 sa\u011fl\u0131yorsunuz? Anlat\u0131n\u0131z. \n1. \u015eiirin her d\u00f6rtl\u00fc\u011f\u00fcne uygun ba\u015fl\u0131k yaz\u0131n\u0131z. \n2. D\u00f6rtl\u00fckler ile ilgili resimleri e\u015fle\u015ftiriniz. \n3. \u015eiirde bebe\u011fin, \u00e7ocu\u011fun ve yeti\u015fkinin sorumluluklar\u0131 nas\u0131l anlat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n\u0130nsan hayat\u0131 bebeklik, \u00e7ocukluk, gen\u00e7lik, yeti\u015fkinlik ve ya\u015fl\u0131l\u0131k d\u00f6nemlerinden olu\u015fur. Hak, \n\u00f6zg\u00fcrl\u00fck, sorumluluk ve g\u00f6revlerimiz ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z bu d\u00f6nemlere g\u00f6re farkl\u0131l\u0131k g\u00f6sterir. Yeti\u015fkin \nbir insan kendi kararlar\u0131n\u0131 alabilir ve temel ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layabilir. Ancak \u00e7ocuklar baz\u0131 konu- \nlarda yeti\u015fkinlerin deste\u011fine ve yard\u0131m\u0131na ihtiya\u00e7 duyarlar. \n\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026. \nSorumlulu\u011fum yok benim. \nS\u00fct i\u00e7mek isterim. \nTemizlik ve bak\u0131m\u0131m\u0131, \nB\u00fcy\u00fcklerimden beklerim. \n\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026..\u2026.. \nBug\u00fcn\u00fcn k\u00fc\u00e7\u00fc\u011f\u00fcy\u00fcm, \nYar\u0131n\u0131n b\u00fcy\u00fc\u011f\u00fc. \nBen okula ba\u015flad\u0131m, \nSorumluluklar\u0131m var, anlad\u0131m. \n\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026\u2026.... \nSorumlulu\u011fum \u00e7ok benim, \nFaydal\u0131 olmak isterim. \nAilemi de d\u00fc\u015f\u00fcnmeliyim, \nOnlar benim her \u015feyim. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \n1 \n2 \n3 \n18 \nEtkinlik \n(Dr. Nalan ALTAY, Suna AY, Zeynep \u00d6zge ERTEK, Halil POLAT, Emine SELMANO\u011eLU, Hasan YAL\u00c7IN)","19 \n\u0130NSAN OLMAK \nBiz b\u00fcy\u00fcd\u00fck\u00e7e g\u00f6rev ve sorumluluklar\u0131m\u0131z de\u011fi\u015fir. Yeti\u015fkin bireylerin ev ortam\u0131n\u0131 d\u00fczenli \ntutmak, ailenin maddi ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamak gibi temel sorumluluklar\u0131 vard\u0131r. \u00c7ocuklar aileleri \nile ilgili kararlar al\u0131n\u0131rken fikirlerini s\u00f6yleme hakk\u0131na sahiptir. \n1. A\u015fa\u011f\u0131daki tabloyu inceleyerek \u00e7ocuklara ait sorumluluklar\u0131 kar\u015f\u0131lar\u0131na i\u015faretleyiniz. \n2. Siz de \u00e7ocuklara ait sorumluluklara \u00f6rnekler yaz\u0131n\u0131z. \n\u00c7ocukluk ve yeti\u015fkinlik d\u00f6nemlerine ili\u015fkin g\u00f6rev ve sorumluluklara \u00f6rnekler veriniz. \nEtkinlik \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nSORUMLULUKLAR \nBir i\u015fte \u00e7al\u0131\u015fmak \n\u00d6devlerini yapmak \nOdas\u0131n\u0131 temiz tutmak \nKi\u015fisel bak\u0131m\u0131n\u0131 yapmak \nOkula zaman\u0131nda gitmek \nOkul e\u015fyalar\u0131n\u0131 \u00f6zenli kullanmak \n....................................................................................................................... \n....................................................................................................................... \n.......................................................................................................................","1. \u00dcN\u0130TE \n20 \nYAPALIM \u00d6\u011eRENEL\u0130M \n A. A\u015fa\u011f\u0131daki ifadelerden do\u011fru olanlar\u0131n ba\u015f\u0131na \u201cD\u201d, yanl\u0131\u015f olanlar\u0131n ba\u015f\u0131na \n\u201cY\u201d yaz\u0131n\u0131z. \n B. A\u015fa\u011f\u0131daki c\u00fcmleleri, verilen s\u00f6zc\u00fck veya s\u00f6zc\u00fck grubu ile tamamlay\u0131n\u0131z. \n1. (...) \n\u0130nsanlar\u0131n on sekiz ya\u015f\u0131na kadar herhangi bir haklar\u0131 yoktur. \n2. (...) \n\u00c7ocuklar\u0131n oyun oynama haklar\u0131 vard\u0131r. \n3. (...) \n\u00c7ocuklar\u0131n \u00fccretsiz e\u011fitim hakk\u0131 vard\u0131r. \n4. (...) \n \u00c7ocuklar \u00fccret kar\u015f\u0131l\u0131\u011f\u0131nda i\u015f\u00e7i olarak \u00e7al\u0131\u015ft\u0131r\u0131labilir. \n5. (...) \nHaklar\u0131m\u0131z devlet taraf\u0131ndan g\u00fcvence alt\u0131na al\u0131n\u0131r. \n6. (...) \nZengin insanlar\u0131n haklar\u0131 daha fazlad\u0131r. \n7. (...) \n\u00c7ocuklar\u0131n e\u011fitim haklar\u0131 b\u00fcy\u00fckler taraf\u0131ndan engellenebilir. \n8. (...) \nKat\u0131lmad\u0131\u011f\u0131m\u0131z \u00f6neriye \u201chay\u0131r\u201d deme hakk\u0131m\u0131z vard\u0131r. \n9. (...) \n\u0130nsanlar haklar\u0131n\u0131 ba\u015fkalar\u0131na devredemezler. \n10. (...) \n\u00d6\u011frencilerin s\u00f6z almadan konu\u015fma hakk\u0131 vard\u0131r. \n1. A\u00e7\u0131k fikirlilik, duyarl\u0131l\u0131k, payla\u015f\u0131mc\u0131l\u0131k ve........................................insan\u0131 insan yapan ay\u0131rt \nedici niteliklerdendir. \n2. B\u00fct\u00fcn insanlar \u00f6zg\u00fcr, onur ve haklar bak\u0131m\u0131ndan..................... do\u011farlar. \n3. Her insan on sekiz ya\u015f\u0131na kadar .............................. olarak kabul edilir. \n4. G\u00f6r\u00fc\u015f ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerimizi \u00f6zg\u00fcrce dile getirmemiz ....................................................... \nhakk\u0131m\u0131zd\u0131r. \n5. Devletin anayasa ile g\u00fcvence alt\u0131na ald\u0131\u011f\u0131 hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fckler ............................................ \nolarak adland\u0131r\u0131l\u0131r. \n6. Temel haklar\u0131m\u0131z ............................ ile g\u00fcvence alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \nifade \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc \ndayan\u0131\u015fma \nanayasa \ntemel haklar \ne\u015fit \n\u00e7ocuk","21 \n\u0130NSAN OLMAK \n C. A\u015fa\u011f\u0131daki sorularda do\u011fru se\u00e7ene\u011fi i\u015faretleyiniz. \n1. A\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisi insan\u0131 insan yapan \u00f6zelliklerden biri de\u011fildir? \nA) Sevgi ve sayg\u0131 \nB) Dayan\u0131\u015fma \nC) Beslenme \nD) Duyarl\u0131l\u0131k \n2. \u0130nsan\u0131n temel haklara sahip olabilmesinin ko\u015fulu hangisidir? \nA) \u00c7al\u0131\u015fkan olmak \nB) \u00d6zg\u00fcr olmak \nC) Zengin olmak \nD) \u0130nsan olmak \n3. A\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisi \u00e7ocuklar\u0131n sorumluluklar\u0131ndan birisi de\u011fildir? \nA) Odas\u0131n\u0131 d\u00fczenli tutmak \nB) Okula zaman\u0131nda gitmek \nC) Bir i\u015fte \u00e7al\u0131\u015fmak \nD) Okul e\u015fyalar\u0131n\u0131 \u00f6zenli kullanmak \n4. G\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcz\u00fcn, mektuplar\u0131m\u0131z\u0131n ve \u00f6zel e\u015fyalar\u0131m\u0131z\u0131n kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 hangi hakk\u0131n ihlaline \n\u00f6rnektir? \nA) Ki\u015fi dokunulmazl\u0131\u011f\u0131 \nB) \u00d6zel hayat\u0131n gizlili\u011fi \nC) Konut dokunulmazl\u0131\u011f\u0131 \nD) Haberle\u015fme \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc \n5. A\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisi temel haklar\u0131m\u0131z\u0131n \u00f6zelliklerinden de\u011fildir? \n A) Vazge\u00e7ilmez olmas\u0131 \nB) Devredilmez olmas\u0131 \nC) Dokunulmaz olmas\u0131 \nD) S\u0131n\u0131rl\u0131 olmas\u0131","1. \u00dcN\u0130TE \n D. A\u015fa\u011f\u0131daki sorular\u0131n cevaplar\u0131n\u0131 altlar\u0131na yaz\u0131n\u0131z. \n1. \u00c7ocukluk ile yeti\u015fkinlik d\u00f6nemlerinde sorumluluklar\u0131m\u0131z nas\u0131l de\u011fi\u015fmektedir? \u00d6rnek \nvererek a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n2. A\u015fa\u011f\u0131da verilen temel haklarla ilgili kavramlar\u0131 bu kavramlara uygun g\u00f6rsellerle \ne\u015fle\u015ftiriniz. Bu haklardan birini se\u00e7erek \u00f6nemini a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \nKi\u015fi dokunulmazl\u0131\u011f\u0131 \nhakk\u0131 \nSa\u011fl\u0131k hakk\u0131 \nE\u011fitim hakk\u0131 \n\u00d6zel ya\u015fam\u0131n gizlili\u011fi \nSe\u00e7me se\u00e7ilme hakk\u0131 \n1 \n2 \n3 \n4 \n5 \n22 \nBANA \nDOKUNMA","23 \n\u0130NSAN OLMAK \n E. A\u015fa\u011f\u0131daki kelimeleri bulmacadan bularak boyay\u0131n\u0131z. Boyamadan kalan \nharfleri s\u0131ras\u0131yla yazarak \u015fifreyi bulunuz. \nYA\u015eAMA HAKKI \n\u0130FADE \u00d6ZG\u00dcRL\u00dc\u011e\u00dc \nSE\u00c7ME HAKKI \nSA\u011eLIK HAKKI \nV\u0130CDAN \u00d6ZG\u00dcRL\u00dc\u011e\u00dc \nOYUN HAKKI \nE\u011e\u0130T\u0130M HAKKI \nSE\u00c7\u0130LME HAKKI \nD\u0130NLENME HAKKI \n_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ \n_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ \n_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ \n_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ \n_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ \n\u0130 \nN \nN \nS \nY \nR \nE \n\u00dc \nE \nN \nL \nR \nN \nH \nT \nS \nI \nK \nE \nA \nK \nK \n\u0130 \n\u011e \nH \nI \nV \nL \nA \nS \nN \nT \nU \n\u00c7 \n\u015e \nA \nD \nF \n\u0130 \nS \nE \nE \nD \nA \nE \nS \nE \nL \n\u0130 \nA \nS \n\u0130 \nA \nT \nA \nN \nE \nA \nK \n\u00c7 \nA \nM \nA \nL \nM \nA \nL \nD \n\u0130 \nN \nE \nV \nN \nL \nM \nU \nL \nV \nK \nI \nR \nR \nR \nI \nE \nR \nL \nR \nK \nI \nN \nE \nM \nM \nA \nH \nE \nE \nM \nI \nM \nR \n\u0130 \nA \nE \n\u011e \nA \nR \nI \nU \n\u0130 \nT \nL \nA \nL \nB \nD \nE \nU \n\u00dc \nD \nL \nA \nE \nH \n\u0130 \nM \n\u00d6 \nH \nN \nE \nE \nT \nR \nH \nD \nE \nH \nI \n\u0130 \nN \nA \n\u00dc \nN \nM \nK \n\u0130 \nL \nE \nK \nO \nH \nZ \nH \nA \nP \nE \nZ \nA \nT \nZ \nN \n\u0130 \nI \nA \nV \nA \nG \n\u00dc \n\u0130 \nN \n\u00dc \n\u011e \nC \n\u00d6 \nR \n\u00dc \nD \nZ \nL \n\u011e \nA \nD \nA \nK \nT \nZ \nG \nK \nE \nB \nS \nB \nD \nK \nO \nH \nI \nD \nY \nA \nE \n\u00dc \nU \nK \n\u00dc \nR \nN \nK \nN \nD \nK \nE \nK \nK \n\u0130 \nE \n\u00dc \nK \nM \n\u0130 \nE \nA \nO \nK","2 . \u00dcN\u0130TE \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK \nVE \nSORUMLULUK \n24","25","2. \u00dcN\u0130TE \n26 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \n\u00d6zg\u00fcrl\u00fck, ki\u015finin herhangi bir zorlama olmadan kendi iradesine, kendi d\u00fc\u015f\u00fcncesine daya- \nnarak karar vermesidir. \u00d6zg\u00fcr ve sorumlu olan tek canl\u0131 insand\u0131r. Di\u011fer canl\u0131lar yapt\u0131klar\u0131 davra- \nn\u0131\u015flar hakk\u0131nda d\u00fc\u015f\u00fcnmezler. Onlar i\u00e7g\u00fcd\u00fcleriyle hareket ederler. Dolay\u0131s\u0131yla yapt\u0131klar\u0131 davra- \nn\u0131\u015flardan sorumlu de\u011fillerdir. Fakat insanlar nas\u0131l davranmalar\u0131 gerekti\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcrler ve ona \ng\u00f6re hareket ederler. Verdikleri kararlar onlara ayn\u0131 zamanda sorumluluk y\u00fckler. Sorumluluk, \ninsan\u0131n verdi\u011fi kararlar\u0131n sonu\u00e7lar\u0131na katlanmas\u0131d\u0131r. \n... \nAli bir k\u00f6pe\u011fi olsun istiyor. \nAnne ve babas\u0131 kabul ediyor ama onu \u00f6nceden uyar\u0131yorlar. \nE\u011fer bir k\u00f6pek al\u0131rlarsa onunla ilgilenmek Ali\u2019nin g\u00f6revi ola- \ncak. Okula gitmeden \u00f6nce, onu gezdirmek i\u00e7in her sabah on \ndakika daha erken kalkmak zorunda kalacak, ak\u015fam be\u015fte eve \nd\u00f6nd\u00fckten sonra ve gece yatmadan \u00f6nce de onu d\u0131\u015far\u0131 \u00e7\u0131kara- \ncak. Onu f\u0131r\u00e7alamas\u0131, ona yemek ve su vermesi gerekecek. \nSe\u00e7im onun. \nAli, k\u00f6pe\u011fi \u00e7ok istiyor ama sabahlar\u0131 olabildi\u011fince ge\u00e7 kalkmaktan ho\u015flan\u0131yor. Okuldan \nsonra arkada\u015flar\u0131yla oynamaya karar verirse eve u\u011framak zorunda kalmak can s\u0131k\u0131c\u0131 ola- \ncak, \u00fcstelik ak\u015famlar\u0131 da televizyonda hep g\u00fczel programlar oluyor. \nAli karars\u0131z... \n... \n1. Ali, k\u00f6pe\u011fi olmas\u0131n\u0131 \u00e7ok istemesine ra\u011fmen neden karars\u0131zl\u0131k ya\u015f\u0131yor? \n2. Ali\u2019nin yerinde siz olsayd\u0131n\u0131z ne yapard\u0131n\u0131z? Anlat\u0131n\u0131z. \n1. Resimdeki \u00e7ocuk \u00f6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fc nas\u0131l yorumlam\u0131\u015ft\u0131r? \n2. \u00d6zg\u00fcrl\u00fck, istedi\u011finiz zaman istedi\u011finizi yapmak m\u0131d\u0131r? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \nBrigitte Labbe (Birijit Labbi) , Michel Puech (Mi\u015fhel Pu\u00e7), \n\u00d6zg\u00fcr Olan ve Olmayan, \u00c7\u0131t\u0131r \u00c7\u0131t\u0131r Felsefe, S:36 \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik \nOdam\u0131 toplamak istemiyorum, \narkada\u015flar\u0131mla oynamak \nistiyorum. Neden can\u0131m\u0131n istedi\u011fini \nyapam\u0131yorum? Ku\u015flar ne kadar \n\u00f6zg\u00fcr. \u0130stedikleri zaman, istedikleri \nyere u\u00e7up gidiyorlar.","27 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nYak\u0131n \u00e7evrenizde insanl\u0131\u011f\u0131n ortak miras\u0131 olarak kabul edilen do\u011fal ve k\u00fclt\u00fcrel varl\u0131klar \nvar m\u0131? Ara\u015ft\u0131r\u0131n\u0131z. \nBirle\u015fmi\u015f Milletler E\u011fitim, Bilim ve K\u00fclt\u00fcr \u00d6rg\u00fct\u00fc (UNESCO) taraf\u0131ndan D\u00fcnya Miras\u0131 \nListesi\u2019nde \u00fclkemizden hangi k\u00fclt\u00fcrel ve do\u011fal varl\u0131klar bulunmaktad\u0131r? Ara\u015ft\u0131r\u0131n\u0131z. \n\u00d6zg\u00fcrl\u00fck ve sorumluluk aras\u0131nda nas\u0131l bir ili\u015fki vard\u0131r? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \nSiz Ali\u2019nin yerinde olsayd\u0131n\u0131z a\u015fa\u011f\u0131daki d\u00fc\u015f\u00fcnme \u015fekillerine g\u00f6re bu olay\u0131 nas\u0131l \nde\u011ferlendirirdiniz? Noktal\u0131 yerlere yaz\u0131n\u0131z. \nBizi ilgilendiren konularda bir karar al\u0131n\u0131rken fikrimizi s\u00f6ylemek bizim hakk\u0131m\u0131zd\u0131r. D\u00fc\u015f\u00fcn- \ncelerimizi ve kararlar\u0131m\u0131z\u0131 \u00f6zg\u00fcrce dile getirebiliriz. Ancak d\u00fc\u015f\u00fcncelerimizi ifade ederken, bir \ndavran\u0131\u015fta bulunurken ve se\u00e7imlerimizi yaparken sonu\u00e7lar\u0131n\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnmek zorunday\u0131z. \u00c7\u00fcnk\u00fc \nverdi\u011fimiz her karar\u0131n ya\u015fam\u0131m\u0131z\u0131 etkileyen sonu\u00e7lar\u0131 vard\u0131r. Bunlar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnerek hareket etmek \nve kararlar\u0131m\u0131z\u0131n sonu\u00e7lar\u0131na katlanmak bizim sorumlulu\u011fumuzdur. \n............................................................ \n........................................................... \nTarafs\u0131z D\u00fc\u015f\u00fcnme: \nEtkinlik \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \n\u0130yimser D\u00fc\u015f\u00fcnme: \n............................................................ \n........................................................... \nYenilik\u00e7i D\u00fc\u015f\u00fcnme: \n............................................................ \n........................................................... \nSerinkanl\u0131 D\u00fc\u015f\u00fcnme: \n............................................................ \n........................................................... \nDuygusal D\u00fc\u015f\u00fcnme: \n............................................................ \n........................................................... \nK\u00f6t\u00fcmser D\u00fc\u015f\u00fcnme: \n............................................................ \n...........................................................","2. \u00dcN\u0130TE \n28 \n\u0130NSAN OLMANIN SORUMLULU\u011eU \nBeden ve ruh sa\u011fl\u0131n\u0131 korumak, kendisini yeti\u015ftirip do\u011fru ve iyiye \ny\u00f6nelmek, zaman\u0131n\u0131 verimli kullanmak ve insan onuruna yak\u0131\u015f\u0131r \u015fekil- \nde ya\u015famak \ninsan\u0131n kendisine kar\u015f\u0131 sorumluklar\u0131ndand\u0131r. \nAile bireylerine kar\u015f\u0131 sayg\u0131 ve sevgi g\u00f6stermek, aile i\u00e7inde g\u00f6rev \nve sorumluluklar\u0131n\u0131 yerine getirmek, d\u00fcr\u00fcst davranmak, aile bireyle- \nriyle yard\u0131mla\u015fma ve dayan\u0131\u015fma i\u00e7inde olmak \ninsan\u0131n ailesine kar\u015f\u0131 \nsorumluluklar\u0131 \n aras\u0131nda yer al\u0131r. \nArkada\u015flar\u0131n\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcncelerine ve haklar\u0131na sayg\u0131 g\u00f6stermek, ba- \n\u015far\u0131lar\u0131n\u0131 ve olumlu davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 takdir etmek, s\u0131rr\u0131n\u0131 ba\u015fkalar\u0131yla pay- \nla\u015fmamak \ninsanlar\u0131n arkada\u015flar\u0131na kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131ndand\u0131r. \nD\u00fcnya sadece insanlara ait de\u011fildir. \u0130nsanlar d\u00fcnyay\u0131 di\u011fer canl\u0131larla payla\u015fmaktad\u0131r. Ya\u015fad\u0131- \n\u011f\u0131 \u00e7evrenin bir par\u00e7as\u0131 olan insan; kendisine, ailesine, arkada\u015flar\u0131na, do\u011faya, \u00e7evreye, hayvan- \nlara ve ortak k\u00fclt\u00fcr miras\u0131na kar\u015f\u0131 sorumludur. \nD\u00fcnya Miras\u0131 Listesi\u2019ne giren k\u00fclt\u00fcrel de\u011ferlerimizin ve do\u011fal varl\u0131klar\u0131m\u0131z\u0131n bu listeye \nal\u0131n\u0131\u015f sebebi ne olabilir? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n(Diyarbak\u0131r Kalesi ve Hevsel Bah\u00e7eleri) \n(Bursa Cumal\u0131k\u0131z\u0131k K\u00f6y\u00fc) \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \n\u0130nsan olman\u0131n \nsorumluluklar\u0131 \nnelerdir?","29 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nDi\u011fer insanlara kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m\u0131z \n insanlar\u0131n haklar\u0131na sayg\u0131l\u0131 olmak ve yard\u0131mla\u015fmak \n\u015feklinde \u00f6zetlenebilir. \nHayvanlara k\u00f6t\u00fc davranmamak, zarar vermemek, sevgi ve \u015fefkat g\u00f6stermek de \nhayvan- \nlara kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m\u0131zdand\u0131r. \n Gerekli h\u00e2llerde hayvanlara yiyecek, i\u00e7ecek ve bar\u0131nak \nsa\u011flamal\u0131y\u0131z. \nYa\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z yeri temiz tutmak, kirletmemek, do\u011fal varl\u0131klara zarar vermemek ve do\u011fal kay- \nnaklar\u0131 bilin\u00e7li kullanmak \ninsan\u0131n \u00e7evreye kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131ndand\u0131r. \nDo\u011fal, tarihi ve k\u00fclt\u00fcrel varl\u0131klar\u0131n neler oldu\u011funu \u00f6\u011frenmek ve onlara zarar vermemek \ninsanl\u0131\u011f\u0131n ortak miras\u0131na kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m\u0131zdand\u0131r. \nA\u015fa\u011f\u0131daki tabloyu kendi hayat\u0131n\u0131zdan ve yak\u0131n \u00e7evrenizden \u00f6rnek olaylar ile doldurunuz. \nSorumluluklar\u0131m\u0131z \n\u00d6rnek Olay \nKendime kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \n........................................................ \nArkada\u015flar\u0131ma ve di\u011fer insanlara \nkar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m \nHayvanlara kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m \n\u00c7evreye ka\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m \n\u0130nsanl\u0131\u011f\u0131n ortak miras\u0131na kar\u015f\u0131 \nsorumluluklar\u0131m \n\u201cSevgi Evleri\u201d ile ilgili ara\u015ft\u0131rma yap\u0131n\u0131z. \nE\u011fitim hakk\u0131n\u0131n nas\u0131l kullan\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 ara\u015ft\u0131r\u0131n\u0131z. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131","2. \u00dcN\u0130TE \n30 \nHAK VE \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcKLER\u0130N KULLANILMASI \n\u201cUluslararas\u0131 \u00c7al\u0131\u015fma \u00d6rg\u00fct\u00fc\u2019n\u00fcn (ILO) verilerine g\u00f6re, d\u00fcnya genelinde 5-14 ya\u015flar\u0131n- \nda iki y\u00fcz milyondan fazla \u00e7ocuk i\u015f\u00e7i bulunmaktad\u0131r.\u201d \nwww.ilo.org \nA\u015fa\u011f\u0131daki resimleri inceleyerek \u00e7ocuklar\u0131n hangi haklar\u0131n\u0131 kulland\u0131klar\u0131n\u0131 ve kullanama- \nd\u0131klar\u0131n\u0131 yaz\u0131n\u0131z. \n............................................................ \n............................................................ \n............................................................ \n............................................................ \n1. Sizce bu \u00e7ocuklar\u0131n hangi haklar\u0131 ihlal edilmektedir? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n2. \u00c7evrenizde haklar\u0131ndan mahrum kalan \u00e7ocuklar oldu\u011funu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyor musunuz? \nNi\u00e7in? \n\u00c7ocuk haklar\u0131 \n, kanunen ve ahlaki olarak d\u00fcnya \u00fczerindeki t\u00fcm \u00e7ocuklar\u0131n do\u011fu\u015ftan sahip \noldu\u011fu haklard\u0131r. Ancak bazen onlar\u0131n bu haklar\u0131 anlamas\u0131 ve kullanmas\u0131n\u0131n \u00f6n\u00fcnde b\u00fcy\u00fck \nengeller bulunmaktad\u0131r. \u00d6rne\u011fin, bar\u0131\u015f ortam\u0131nda ya\u015famak her \u00e7ocu\u011fun temel hakk\u0131d\u0131r. Buna \nra\u011fmen g\u00fcn\u00fcm\u00fczde milyonlarca \u00e7ocuk sava\u015f\u0131n ortas\u0131nda ya\u015famak zorunda kalmaktad\u0131r. \nHer \u00e7ocu\u011fun bedensel, zihinsel, ruhsal ve ahlaki geli\u015fimini sa\u011flayacak bir hayat seviyesinde \nya\u015fama hakk\u0131 vard\u0131r. Ancak bir\u00e7ok \u00e7ocuk a\u00e7l\u0131k s\u0131n\u0131r\u0131nda ya\u015famakta, \u015fiddet g\u00f6rmekte veya \u015fid- \ndete tan\u0131k olmaktad\u0131r. \nHer \u00e7ocu\u011fun, kendi ya\u015fam\u0131 hakk\u0131nda kararlar al\u0131n\u0131rken fikirlerini s\u00f6yleme hakk\u0131 vard\u0131r. An- \ncak pek \u00e7ok yeti\u015fkin onlar\u0131n g\u00f6r\u00fc\u015flerini dinlemeyip bu konuda onlarla i\u015fbirli\u011fi yapmamaktad\u0131r. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik","31 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \nSomali \u0130\u00e7in Seferber Oldu \n\u0130klim de\u011fi\u015fikli\u011fi nedeniyle ya\u015fanan kurakl\u0131ktan en \u00e7ok etkilenen \u00fclkelerin ba\u015f\u0131nda gelen \nSomali, 2010-2012 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda yakla\u015f\u0131k 260 bin vatanda\u015f\u0131n\u0131 kaybetmi\u015ftir. Bu kurakl\u0131\u011f\u0131n \ndaha \u015fiddetlisinin ya\u015fanmaya ba\u015flamas\u0131 \u00fczerine Jerome Jarre (Jarom Jar) ve 5 arkada\u015f\u0131 \nsosyal medya \u00fczerinden bir yard\u0131m kampanyas\u0131 ba\u015flatm\u0131\u015ft\u0131r. Bir T\u00fcrk hava yolu \u015firketi bu \n\u00e7a\u011fr\u0131ya kay\u0131ts\u0131z kalmayarak yap\u0131lan ba\u011f\u0131\u015flarla al\u0131nan 60 tonluk bebek mamas\u0131n\u0131 Somali\u2019ye \nula\u015ft\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. \ntrthaber.com.tr (5 Nisan 2017) \nBedensel, zihinsel, ruhsal ve ahlaki geli\u015fimini sa\u011flayacak bir hayat seviyesinde ya\u015fama \nhakk\u0131n\u0131 kullanamayan \u00e7ocuklar ne gibi sorunlarla kar\u015f\u0131la\u015fabilir? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \nEtkinlik \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \n\u00c7e\u015fitli nedenlerle \u00fclkelerini terk etmek zorunda kalan ve ba\u015fka \u00fclkelere s\u0131\u011f\u0131nan insanlarla ilgili \ngazete haberleri toplay\u0131n\u0131z. \nOyun hakk\u0131n\u0131 kullanabilen ve kullanamayan \u00e7ocuklar\u0131n ya\u015fant\u0131lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131ran bir yaz\u0131 \nyaz\u0131n\u0131z. Bu yaz\u0131y\u0131 s\u0131n\u0131f panosunda sergileyiniz. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131","2. \u00dcN\u0130TE \n32 \nHAK VE \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK \u0130HLAL\u0130 \nBir g\u00fcn evinizden, oyuncaklar\u0131n\u0131zdan, e\u015fyalar\u0131n\u0131zdan, arkada\u015flar\u0131n\u0131zdan ayr\u0131l\u0131p uzaklara \ngitmek zorunda kalsayd\u0131n\u0131z neler hissederdiniz? Anlat\u0131n\u0131z. \nYurdunu terk etmek zorunda kalan H\u00fcseyin\u2019in hayat hik\u00e2yesini okuyunuz. Bu hik\u00e2yeden \nhareketle verilmi\u015f olan sorular\u0131 cevapland\u0131rarak ilgili bo\u015fluklara yaz\u0131n\u0131z. \nH\u00fcseyin ve Sava\u015f \n\u201cBenim ad\u0131m H\u00fcseyin. On ya\u015f\u0131nday\u0131m. Bir y\u0131l \u00f6nce sava\u015f nedeniyle yurdumuzu terk \netmek zorunda kald\u0131k ve ailemle birlikte T\u00fcrkiye\u2019ye s\u0131\u011f\u0131nd\u0131k. \u00dclkemde ikinci s\u0131n\u0131fa gidiyor- \ndum ama okulum bombaland\u0131. Bir y\u0131l okula gidemedim. \u015eimdi T\u00fcrkiye\u2019de okula gidiyorum. \nOkulumdan ve \u00f6\u011fretmenlerimin ilgisinden \u00e7ok memnunum. Ama T\u00fcrk\u00e7e bilmedi\u011fim i\u00e7in \ndersleri takip etmekte ve anlamakta zorlan\u0131yorum. \u00d6\u011fretmenlerimle ve arkada\u015flar\u0131mla da \nileti\u015fim kuram\u0131yorum. Terk etmek zorunda kald\u0131\u011f\u0131m \u00fclkemi ve oradaki arkada\u015flar\u0131m\u0131 \u00e7ok \n\u00f6zl\u00fcyorum. D\u00fcnyada sava\u015f olmas\u0131n diye her g\u00fcn dua ediyorum\u201d. \nH\u00fcseyin\u2019in anlatt\u0131klar\u0131 Zeynep ve Bedi\u2019yi \u00e7ok etkilemi\u015fti. Be\u015f ayd\u0131r H\u00fcseyin\u2019le ayn\u0131 s\u0131- \nn\u0131fta olmalar\u0131na ra\u011fmen onu hi\u00e7 tan\u0131mad\u0131klar\u0131n\u0131 ve anlamad\u0131klar\u0131n\u0131 fark ettiler. Ak\u015fam eve \ngittiklerinde dalg\u0131nl\u0131klar\u0131 anne ve babalar\u0131n\u0131n dikkatini \u00e7ekti. \nBabalar\u0131 \u201c\u00c7ocuklar hay\u0131rd\u0131r durgun g\u00f6r\u00fcn\u00fcyorsunuz. Bir \u015fey mi oldu okulda?\u201d diye sordu. \n1. Zeynep ve Bedi ne cevap vermi\u015f olabilir? Yaz\u0131n\u0131z. \n......................................................................................................................................... \n.............................................................................................................................................. \n2. H\u00fcseyin\u2019in yerinde olsayd\u0131n\u0131z neler hissederdiniz? \n......................................................................................................................................... \n.............................................................................................................................................. \n3. H\u00fcseyin ile benzer ko\u015fullarda olan insanlara nas\u0131l yard\u0131mc\u0131 olabiliriz? \n......................................................................................................................................... \n.............................................................................................................................................. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik","33 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \nDili, dini, \u0131rk\u0131 ne olursa olsun her \u00e7ocuk, sadece \u00e7ocuk oldu\u011fu i\u00e7in hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklere sa- \nhiptir. Bu haklar uluslararas\u0131 s\u00f6zle\u015fmelerle g\u00fcvence alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \u00c7ocuklar\u0131n bu hak ve \u00f6z- \ng\u00fcrl\u00fckleri elde etmek i\u00e7in herhangi bir \u00e7aba g\u00f6stermesi gerekmez. Ancak kimi zaman hak ve \n\u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizin ihlal edildi\u011fi durumlarla kar\u015f\u0131la\u015fabiliriz. Bu durumda kendimizi d\u0131\u015flanm\u0131\u015f, \nde\u011fersiz ve incinmi\u015f hissederiz. \u0130nsanlara kar\u015f\u0131 g\u00fcvenimizi yitiririz. \u00c7evremizdeki insanlar ile \nsa\u011fl\u0131kl\u0131 ili\u015fkiler kuramay\u0131z. Bu y\u00fczden ba\u015fkalar\u0131n\u0131n hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerinin k\u0131s\u0131tlanmas\u0131 kar\u015f\u0131s\u0131n- \nda onlar\u0131n neler hissedebileceklerinin fark\u0131nda olup duyarl\u0131 olmal\u0131y\u0131z. Kendimize yap\u0131lmas\u0131n\u0131 \nistemedi\u011fimiz bir davran\u0131\u015f\u0131n ba\u015fkalar\u0131na da yap\u0131lmamas\u0131 i\u00e7in \u00e7aba g\u00f6stermeliyiz. \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nOkul meclisleri, il ve il\u00e7e insan haklar\u0131 kurullar\u0131, Kamu Denet\u00e7ili\u011fi Kurumu hakk\u0131nda bilgi edininiz. \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerinizin ihlal edilmesi durumunda neler hissedersiniz? Anlat\u0131n\u0131z. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131","2. \u00dcN\u0130TE \n34 \nHAK ARAYI\u015eI \n\u00d6zel gereksinimi olan arkada\u015flar\u0131n\u0131z\u0131n okul bah\u00e7esinden yeterince yararlanabilmesi i\u00e7in \nneler yap\u0131labilir? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimiz ihlal edildi\u011fi zaman hakk\u0131m\u0131z\u0131 aramak i\u00e7in \u00e7e\u015fitli yollara ba\u015fvuru- \nruz. Bu durumda \u00f6ncelikle kar\u015f\u0131 tarafla anla\u015fmaya \u00e7al\u0131\u015fmal\u0131y\u0131z. Bunu, kar\u015f\u0131l\u0131kl\u0131 konu\u015farak veya \ng\u00fcvendi\u011fimiz birinin arabuluculu\u011fu ile yapabiliriz. E\u011fer anla\u015fma sa\u011flayamazsak yasal yollara \nba\u015fvururuz. \nDemokratik toplumlarda insanlar haks\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frad\u0131\u011f\u0131nda sorunlar\u0131n\u0131 uzla\u015farak \u00e7\u00f6zerler. \u015eid- \ndet ve \u00f6fke sorunlar\u0131n \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcnde do\u011fru bir yol de\u011fildir. Aksine sorun daha da b\u00fcy\u00fct\u00fclm\u00fc\u015f olur. \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimiz bazen ki\u015filer bazen de kamu kurum ve kurulu\u015flar\u0131 taraf\u0131ndan ihlal \nedilebilir. \u00d6rne\u011fin, trafik kurallar\u0131na uyulmamas\u0131 can g\u00fcvenli\u011fimizi tehdit eden ki\u015fisel bir ihlal- \ndir. Mahalledeki \u00e7\u00f6plerin d\u00fczenli olarak toplanmamas\u0131 ise sa\u011fl\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 tehdit eden kurumsal bir \nihlaldir. \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizin ihlal edildi\u011fi durumlarda yard\u0131m alabilece\u011fimiz kurum ve kurulu\u015f- \nlar\u0131n oldu\u011funu unutmamal\u0131y\u0131z. \nKi\u015filerle ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z sorunu ara- \nm\u0131zda \u00e7\u00f6zememi\u015fsek \u00f6\u011fretmeni- \nmizden veya aile b\u00fcy\u00fcklerimizden \nyard\u0131m istemeliyiz. \nDevlet kurum \nve kurulu\u015flar\u0131yla \nsorun ya\u015f\u0131yorsak \ndilek\u00e7e hakk\u0131m\u0131z\u0131 \nkullanmal\u0131y\u0131z.","35 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \nSorumlu bir vatanda\u015f olarak yasal hak arama s\u00fcrecini takip etmeliyiz. Bu konuda cesaretli \nolmal\u0131 ve \u00e7evremizdeki insanlar\u0131 da cesaretlendirmeliyiz. \nOyun Alan\u0131 \nDo\u011fa, Tuncer, Nehir, Bora ve Sevin\u00e7 ayn\u0131 mahallede ya\u015fayan, okula birlikte gidip gelen \nve birlikte oynayan arkada\u015flard\u0131r. \nMahallelerinde g\u00fcvenle oyun oynayabilecekleri bir yer olmad\u0131\u011f\u0131 i\u00e7in aileleri sokakta \noynamalar\u0131na izin vermemektedir. Bu can s\u0131k\u0131c\u0131 duruma \u00e7\u00f6z\u00fcm aramaktad\u0131rlar. \nBir g\u00fcn balkonda otururlarken Do\u011fa, \u201cBuldum!\u201d diye ba\u011f\u0131r\u0131r. Di\u011ferleri merakla Do\u011fa\u2019y\u0131 \ndinlemeye ba\u015flar. Do\u011fa \u201cArkada\u015flar belediyeden mahallemize oyun oynayabilece\u011fimiz bir \npark yapmas\u0131n\u0131 isteyelim.\u201d der. Sevin\u00e7 \u201c\u0130yi de bizi kim dinler ki?\u201d diye sorar. \nDo\u011fa ... \nDo\u011fa nas\u0131l bir cevap vermi\u015f olabilir? Yaz\u0131n\u0131z. \n.................................................................................................................................. \n....................................................................................................................................... \nYard\u0131m Alabilece\u011fimiz Kurum ve Kurulu\u015flar \nEtkinlik \nHaklar\u0131m\u0131z\u0131 \u00f6\u011frenmek neden \u00f6nemlidir? \nHaks\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frad\u0131\u011f\u0131n\u0131z zaman ne yapars\u0131n\u0131z? Anlat\u0131n\u0131z. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nKamu Denet\u00e7ili\u011fi Kurumu \nE\u011fitim, sa\u011fl\u0131k, ula\u015f\u0131m ve bar\u0131nma gibi \nkonularda kamu hizmeti al\u0131rken hak ihlalleri \ns\u00f6z konusu oldu\u011funda ne yapmam\u0131z \ngerekti\u011fine dair yol g\u00f6sterir. \nOkul Meclisleri \nOkul meclisleri arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile okul y\u00f6netimine \nkat\u0131l\u0131p okula ili\u015fkin al\u0131nacak kararlarda s\u00f6z \nsahibi olunur. \n\u0130l ve \u0130l\u00e7e \u0130nsan Haklar\u0131 Kurullar\u0131 \n\u0130nsan haklar\u0131 ihlalleri s\u00f6z konusu oldu\u011fun- \nda bunlar\u0131 ara\u015ft\u0131r\u0131p inceler ve sorunlar\u0131n \n\u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcne ili\u015fkin valilik veya kaymakaml\u0131\u011fa \n\u00f6neride bulunur. \nT\u00fcrkiye \u0130nsan Haklar\u0131 ve E\u015fitlik Kurumu \n\u0130nsan haklar\u0131n\u0131 korumak ve geli\u015ftirmek, ki\u015fi- \nlerin e\u015fit muamele g\u00f6rme hakk\u0131n\u0131n g\u00fcvence \nalt\u0131na al\u0131nmas\u0131 i\u00e7in \u00e7al\u0131\u015fmalar yapar.","2. \u00dcN\u0130TE \n36 \nHAK VE \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcKLERE SAYGI \nG\u00fcnl\u00fck ya\u015fam\u0131m\u0131zda zaman zaman hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizin ihlal edildi\u011fi durumlar ya\u015far\u0131z. \nKendimiz de bazen bunu yapabiliriz. \u00d6rne\u011fin, s\u0131rada bekleyen arkada\u015f\u0131m\u0131z\u0131n \u00f6n\u00fcne ge\u00e7meye \n\u00e7al\u0131\u015fmak, ba\u015fkalar\u0131n\u0131n e\u015fyalar\u0131n\u0131 izinsiz kullanmak, s\u0131n\u0131fta s\u00f6z alan arkada\u015f\u0131m\u0131z\u0131n s\u00f6z\u00fcn\u00fc kes- \nmek onlar\u0131n haklar\u0131n\u0131 ihlal etmektir. \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizi kullan\u0131rken ba\u015fkalar\u0131n\u0131n da haklar\u0131 oldu\u011funu unutmamal\u0131y\u0131z. Ken- \ndimize g\u00f6sterilmesini bekledi\u011fimiz sayg\u0131y\u0131 biz de ba\u015fkalar\u0131na g\u00f6stermeliyiz. \n1. Bu resimdeki hatal\u0131 davran\u0131\u015f nedir? \n2. Resimde hangi \u00f6\u011frenciler ba\u015fkalar\u0131n\u0131n haklar\u0131na sayg\u0131 g\u00f6stermiyor? Bu \u00f6\u011frencilerin \ndavran\u0131\u015flar\u0131 hakk\u0131nda ne d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsunuz? \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131","37 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \n1. S\u0131n\u0131fta size yap\u0131lmas\u0131ndan rahats\u0131zl\u0131k duydu\u011funuz bir davran\u0131\u015f\u0131 belirleyiniz. \n2. Bu davran\u0131\u015flar\u0131 yaz\u0131 tahtas\u0131na yaz\u0131n\u0131z (ortak olan davran\u0131\u015flar\u0131 bir kez yaz\u0131n\u0131z). \n3. Bu davran\u0131\u015flar\u0131 nas\u0131l ortadan kald\u0131r\u0131labilece\u011finizi tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n4. Belirledi\u011finiz \u00e7\u00f6z\u00fcm \u00f6nerilerini \u201cB\u0130RB\u0130R\u0130M\u0130ZE SAYGILIYIZ\u201d ba\u015fl\u0131\u011f\u0131 alt\u0131nda yazarak s\u0131n\u0131f \npanosuna as\u0131n\u0131z. \nBir arkada\u015f\u0131n\u0131z taraf\u0131ndan g\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz\u00fcn izinsiz okundu\u011funu fark ettiniz. Ne hissedersi- \nniz? \nB\u00f6yle bir durumda hangi hakk\u0131n\u0131z ihlal edilmi\u015f olur? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n ......................................................................................................................................... \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \n................................................................................................................................................ \nSiz b\u00f6yle bir davran\u0131\u015fta bulundunuz mu? \n................................................................................................................................................ \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nCumhuriyet nedir? Ara\u015ft\u0131r\u0131n\u0131z. \n\u201cHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizi s\u0131n\u0131rlayan tek \u015fey ba\u015fka insanlar\u0131n hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fckleridir.\u201d \ns\u00f6z\u00fcn\u00fc a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik \nEtkinlik","2. \u00dcN\u0130TE \n38 \nB\u0130RL\u0130KTE YA\u015eAMA K\u00dcLT\u00dcR\u00dc \nBa\u011f\u0131ms\u0131z olmayan bir \u00fclkede ya\u015fayan insanlar\u0131n hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerini kullanmalar\u0131 \nm\u00fcmk\u00fcn m\u00fcd\u00fcr? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n Hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizin olmas\u0131 ve onlar\u0131 kullanabilmemizin temel ko\u015fulu ba\u011f\u0131ms\u0131z bir \u00fcl- \nkede ya\u015f\u0131yor olmam\u0131zd\u0131r. \n\u0130nsan haklar\u0131n\u0131n amac\u0131, bir toplumda ya\u015fayan insanlar\u0131n e\u015fit, \u00f6zg\u00fcr ve onurlu ya\u015fama hakk\u0131- \nn\u0131 sa\u011flamakt\u0131r. Devletler bu haklar\u0131n ger\u00e7ekle\u015fmesi i\u00e7in gereken ortam\u0131 olu\u015fturmak zorundad\u0131r. \nBunu sa\u011flayan en iyi y\u00f6netim bi\u00e7imi cumhuriyettir. \nT\u00fcrk milleti milli m\u00fccadelenin ard\u0131ndan y\u00f6netim \u015fekli olarak cumhuriyeti benimsemi\u015ftir. \n\u00c7\u00fcnk\u00fc Mustafa Kemal Atat\u00fcrk\u2019\u00fcn de ifade etti\u011fi gibi, T\u00fcrk milletinin karakter ve adetlerine en \nuygun y\u00f6netim bi\u00e7imi cumhuriyettir. \nCumhuriyet y\u00f6netiminde egemenlik halk\u0131n elindedir. Halk se\u00e7ti\u011fi temsilciler arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile bu \nhakk\u0131n\u0131 kullan\u0131r. Yine cumhuriyet sayesinde halk e\u015fit ko\u015fullarda ya\u015far, herhangi bir ki\u015fi veya \ntoplumsal s\u0131n\u0131f ayr\u0131cal\u0131kl\u0131 de\u011fildir. \nT\u00fcrkiye Cumhuriyeti devleti insan haklar\u0131na sayg\u0131 temeli \u00fczerinde kurulmu\u015ftur. Bu \u00f6zellik \nT\u00fcrkiye Cumhuriyeti Anayasas\u0131\u2019n\u0131n 4. maddesine g\u00f6re de\u011fi\u015ftirilemez ve de\u011fi\u015ftirilmesi teklif \nedilemez, ifadesiyle g\u00fcvenceye al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130nsan onurunun hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerinin korundu\u011fu \nve ger\u00e7ekle\u015ftirildi\u011fi en iyi y\u00f6netim bi\u00e7imi cumhuriyettir. \nDayan\u0131\u015fma ve i\u015f birli\u011finin en g\u00fczel \u00f6rne\u011fini T\u00fcrk halk\u0131, Kurtulu\u015f Sava\u015f\u0131 s\u0131ras\u0131nda vermi\u015ftir. \nMustafa Kemal Atat\u00fcrk \u00f6nderli\u011finde, yediden yetmi\u015fe t\u00fcm halk bu sava\u015fa kat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Herkes \n\u00fczerine d\u00fc\u015fen fedak\u00e2rl\u0131\u011f\u0131 yapm\u0131\u015ft\u0131r. Bu sava\u015f sonucunda, T\u00fcrk milleti azim ve dayan\u0131\u015fma i\u00e7eri- \nsinde zafere ula\u015fm\u0131\u015ft\u0131r. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131","39 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \nCUMHUR\u0130YET DEMEK \nBa\u011f\u0131ms\u0131z bir vatan, \nAy y\u0131ld\u0131zl\u0131 bayrakt\u0131r. \nOkuyup yazd\u0131\u011f\u0131m\u0131z dil, \nGiydi\u011fimiz k\u0131yafettir. \nKad\u0131n erkek e\u015fit, \nT\u00fcm yurtta\u015flar bir, \nKendimizi y\u00f6netmektir. \n\u0130lim, fen ve sanat a\u015fk\u0131, \nE\u011fitimin temeli, \nFikri h\u00fcr, vicdan\u0131 h\u00fcr, \nYeni nesillerdir. \nKorkusuz \u00f6zg\u00fcr bir ya\u015fam, \nTemeli sevgi, sayg\u0131. \n\u0130nsan\u0131n \u00f6z\u00fcne yara\u015fan \nHak ve h\u00fcrriyetlerdir. \nCumhuriyet y\u00f6netiminin \u00f6zelliklerini a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik \nA\u015fa\u011f\u0131daki \u015fiirde cumhuriyetin hangi de\u011ferlerine dikkat \u00e7ekilmi\u015ftir? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n(Dr. Nalan ALTAY, Suna AY, Zeynep \u00d6zge \nERTEK, Halil POLAT, Emine SELMANO\u011eLU, \nHasan YAL\u00c7IN)","2. \u00dcN\u0130TE \n40 \nsayg\u0131 \nsorumlulu\u011fum \nYAPALIM \u00d6\u011eRENEL\u0130M \n A. A\u015fa\u011f\u0131daki ifadelerden do\u011fru olanlar\u0131n ba\u015f\u0131na \u201cD\u201d, yanl\u0131\u015f olanlar\u0131n ba\u015f\u0131na \n\u201cY\u201d yaz\u0131n\u0131z. \n B. A\u015fa\u011f\u0131daki c\u00fcmleleri, verilen s\u00f6zc\u00fck veya s\u00f6zc\u00fck grubu ile tamamlay\u0131n\u0131z. \n1. (...) \n Hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimiz s\u0131n\u0131rs\u0131zd\u0131r. \n2. (...) \n Bedensel ve ruhsal olarak kendini geli\u015ftirmek insan\u0131n kendisine kar\u015f\u0131 sorumlulu\u011fudur. \n3. (...) \n\u0130nsan\u0131n \u00e7evreye kar\u015f\u0131 sorumlulu\u011fu yoktur. \n4. (...) \n B\u00fct\u00fcn \u00e7ocuklar haklar\u0131n\u0131 kullanabilmektedirler. \n5. (...) \n \u0130nsan haklar\u0131 toplumsal ya\u015fam i\u00e7erisinde anlam kazan\u0131r. \n6. (...) \nG\u00fcnl\u00fc\u011f\u00fcm\u00fcn izinsiz okunmas\u0131 \u00f6zel ya\u015fama sayg\u0131 hakk\u0131m\u0131n ihlal edilmesidir. \n7. (...) \n\u00d6zg\u00fcrl\u00fck ile sorumluluk aras\u0131nda bir ili\u015fki yoktur. \n8. (...) \nHi\u00e7bir ayr\u0131m g\u00f6zetilmeksizin her insan e\u015fittir. \n9. (...) \nHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimiz yasalar taraf\u0131ndan g\u00fcvence alt\u0131na al\u0131nm\u0131\u015ft\u0131r. \n10.(...) \nHaklar\u0131m\u0131z\u0131n ihlal edilmesi kendimizi de\u011fersiz hissetmemize neden olur. \n11.(...) \n \u00c7ocuklar hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fckleri elde etmek i\u00e7in \u00e7aba g\u00f6stermek zorundad\u0131r. \n12.(...) \n Kendimize yap\u0131lmas\u0131n\u0131 istemedi\u011fimiz bir davran\u0131\u015f\u0131 ba\u015fkalar\u0131na yapmamal\u0131y\u0131z. \n1. Sorunlar\u0131n uzla\u015fma yoluyla \u00e7\u00f6z\u00fcmlenmedi\u011fi durumlarda ..................................... yollara \nba\u015fvurulmal\u0131d\u0131r. \n2. D\u00fc\u015f\u00fcncelerimi ...........................................................ifade etme hakk\u0131m vard\u0131r. \n3. Ba\u015fkalar\u0131n\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcncelerine .............................................. g\u00f6sterme sorumlulu\u011fum vard\u0131r. \n4. Temiz bir \u00e7evrede ya\u015fama hakk\u0131m, ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m \u00e7evreyi temiz tutma ................................... \nvard\u0131r. \n5. Herkesin fikirlerini ifade etmesine olanak sa\u011flamak ...................................... temelidir. \n6. E\u011fitim, sa\u011fl\u0131k, ula\u015f\u0131m ve bar\u0131nma gibi kamu hizmeti al\u0131rken haks\u0131zl\u0131\u011fa u\u011frad\u0131\u011f\u0131n\u0131zda \n.............................................................ba\u015fvurabilirsiniz. \n7. Kendi ya\u015fam\u0131 hakk\u0131nda kararlar al\u0131n\u0131rken her \u00e7ocu\u011fun ............................... hakk\u0131 vard\u0131r. \n8. Do\u011fal, tarihi ve k\u00fclt\u00fcrel g\u00fczelliklere sahip \u00e7\u0131kmak, zarar vermemek, zarar verenleri uyar\u0131p \nyetkililere bildirmek insanl\u0131\u011f\u0131n ........................................ kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131ndand\u0131r. \n\u00f6zg\u00fcrce \nbirlikte \nya\u015faman\u0131n \nfikirlerini \ns\u00f6yleme \nyasal \nKamu Denetcili\u011fi \nKurumuna \nortak miras\u0131na","41 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \n C. A\u015fa\u011f\u0131daki sorularda do\u011fru se\u00e7ene\u011fi i\u015faretleyiniz. \n1. A\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisi arkada\u015flar\u0131m\u0131za kar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m\u0131zdan de\u011fildir? \nA) Ba\u015far\u0131lar\u0131n\u0131 takdir etmek \nB) Dedikodusunu yapmak \nC) Sayg\u0131 duymak \nD) S\u0131rlar\u0131n\u0131 ba\u015fkalar\u0131 ile payla\u015fmamak \n2. Haklar\u0131m\u0131z\u0131n ihlal edildi\u011fi durumlarda a\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisinin yap\u0131lmas\u0131 yanl\u0131\u015ft\u0131r? \nA) Kavga etmek \nB) Anla\u015fma sa\u011flamak \nC) Yasal yollara ba\u015fvurmak \nD) \u0130nsan haklar\u0131 kuruluna ba\u015fvurmak \n3. A\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisi di\u011fer insanlar\u0131n haklar\u0131na sayg\u0131l\u0131 bir davran\u0131\u015ft\u0131r? \nA) Birlikte ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z yeri temiz tutmak \nB) Birlikte yap\u0131lacak etkinlikte onlar\u0131n fikrini dikkate almamak \nC) \u0130zin almadan ba\u015fkas\u0131n\u0131n e\u015fyas\u0131n\u0131 kullanmak \nD) D\u00fc\u015f\u00fcncemizi ifade ederken ba\u015fkalar\u0131n\u0131n onurunu k\u0131rmak \n4. A\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisi hak ihlali ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131zda yard\u0131m alabilece\u011fimiz kurumlardan \nde\u011fildir? \nA) Okul meclisleri \nB) T\u00fcrkiye \u0130nsan Haklar\u0131 ve E\u015fitlik Kurumu \nC) Hastaneler \nD) \u0130l ve il\u00e7e insan haklar\u0131 kurullar\u0131 \n5. Hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimiz ihlal edildi\u011finde a\u015fa\u011f\u0131dakilerden hangisini hissederiz? \nA) G\u00fcven \nB) Mutluluk \nC) De\u011fersizlik \nD) Sevin\u00e7","2. \u00dcN\u0130TE \n42 \n D. A\u015fa\u011f\u0131daki davran\u0131\u015flar\u0131 ait olduklar\u0131 sorumluluklarla e\u015fle\u015ftiriniz. \nLambalar\u0131 gereksiz ise \ns\u00f6nd\u00fcrmek \nKendimize kar\u015f\u0131 \nsorumluluklar\u0131m\u0131z \nHayvanlara kar\u015f\u0131 \nsorumluluklar\u0131m\u0131z \n\u0130nsanl\u0131\u011f\u0131n ortak miras\u0131na \nkar\u015f\u0131 sorumluluklar\u0131m\u0131z \n\u00c7evreye kar\u015f\u0131 \nsorumluluklar\u0131m\u0131z \nArkada\u015flar\u0131m\u0131za ve \ndi\u011fer insanlara kar\u015f\u0131 \nsorumluluklar\u0131m\u0131z \nVerdi\u011fimiz s\u00f6z\u00fc tutmak \nHayvanlara zarar vermemek \nOnurlu ya\u015famak \nTarihi eserlere zarar \nvermemek \n1 \n2 \n3 \n4 \n5","43 \nHAK, \u00d6ZG\u00dcRL\u00dcK VE SORUMLULUK \n1. \u00d6zg\u00fcrl\u00fc\u011f\u00fcn s\u0131n\u0131rlar\u0131 var m\u0131d\u0131r? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n................................................................................................................................................ \n..................................................................................................................................................... \n2. Fikirlerinize sayg\u0131 duyulmad\u0131\u011f\u0131nda neler hissedersiniz? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n................................................................................................................................................ \n..................................................................................................................................................... \n3. \u201cHak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerimizi ba\u015fkalar\u0131n\u0131n hak ve \u00f6zg\u00fcrl\u00fcklerine sayg\u0131 duyarak kullan\u0131r\u0131z.\u201d ifade- \nsini yazarak a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n................................................................................................................................................ \n..................................................................................................................................................... \n4. \u00d6\u011frenci olarak sorumluluklar\u0131m\u0131z\u0131 \u00f6rnekler vererek a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n................................................................................................................................................ \n..................................................................................................................................................... \n5. Cumhuriyet y\u00f6netiminin de\u011ferleri nelerdir? Yaz\u0131n\u0131z. \n................................................................................................................................................ \n..................................................................................................................................................... \n E- A\u015fa\u011f\u0131daki sorular\u0131n cevaplar\u0131n\u0131 altlar\u0131na yaz\u0131n\u0131z. \nSonraki Konuya Haz\u0131rl\u0131k \nAile b\u00fcy\u00fcklerinizden yard\u0131m alarak boyunuzu ve kilonuzu \u00f6\u011freniniz.","3. \u00dcN\u0130TE \nADALET \nVE \nE\u015e\u0130TL\u0130K \n44","45","3. \u00dcN\u0130TE \n46 \nFARKLILIKLARA SAYGI \n1. A\u015fa\u011f\u0131daki anketi doldurunuz. \nEn sevdi\u011finiz renk: ................................................. \nEn sevdi\u011finiz yemek: ................................................. \nEn sevdi\u011finiz oyun: ................................................. \nEn sevdi\u011finiz film: ................................................. \nEn sevdi\u011finiz \u015fark\u0131: ................................................. \nEn sevdi\u011finiz kitap: ................................................ \n2. Sizce s\u0131n\u0131f arkada\u015flar\u0131n\u0131z yukar\u0131daki ankete ayn\u0131 \u015feyleri yazm\u0131\u015f olabilir mi? Sebeple- \nrini a\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n3. B\u00fct\u00fcn insanlar\u0131n ilgileri, d\u00fc\u015f\u00fcnceleri ve zevkleri ayn\u0131 \u00f6zelliklere sahip olsayd\u0131 ne olur- \ndu? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \n1. G\u00f6lde kendi yans\u0131mas\u0131n\u0131 ilk kez g\u00f6ren \u00f6rdek neden \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k ya\u015fam\u0131\u015ft\u0131r? \n2. \u00dc\u00e7\u00fcnc\u00fc s\u0131radaki yavru \u00f6rde\u011fin farkl\u0131 \u00f6zelliklere sahip olmas\u0131 di\u011fer \u00f6rdeklerle bera- \nber y\u00fczmesine engel olmu\u015f mudur? Neden? \n3. Farkl\u0131l\u0131klar\u0131m\u0131z birlikte ya\u015famam\u0131z\u0131, arkada\u015fl\u0131k kurmam\u0131z\u0131 engeller mi? A\u00e7\u0131klay\u0131n\u0131z. \n\u0130nsanlar\u0131n pek \u00e7ok ortak \u00f6zelli\u011fi vard\u0131r. \u00d6rne\u011fin hepimiz d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcr, sorgular ve fikir \u00fcreti- \nriz. Sevmek, mutlu olmak, \u00fcz\u00fclmek gibi duygular ta\u015f\u0131r\u0131z. Ancak d\u00fc\u015f\u00fcnce bi\u00e7imimiz, fikirlerimiz, \ntercihlerimiz, ya\u015fam \u015feklimiz, zevklerimiz, ilgi ve yeteneklerimiz gibi \u00f6zelliklerle birbirimizden \nayr\u0131l\u0131r\u0131z. \nA\u015fa\u011f\u0131daki resmi inceleyerek ilgili sorular\u0131 cevaplay\u0131n\u0131z. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nEtkinlik","47 \nADALET VE E\u015e\u0130TL\u0130K \nD\u00fc\u015f\u00fcnsel ve duygusal \u00f6zelliklerimizin yan\u0131 s\u0131ra tenimizin, sa\u00e7\u0131m\u0131z\u0131n ve g\u00f6z\u00fcm\u00fcz\u00fcn rengi; \nboyumuz, kilomuz ve y\u00fcz\u00fcm\u00fcz\u00fcn \u015fekli gibi fiziksel \u00f6zelliklerimiz de farkl\u0131d\u0131r. Farkl\u0131l\u0131klar\u0131m\u0131z\u0131n \nolmas\u0131 insan olu\u015fumuzun do\u011fal bir sonucudur. Farkl\u0131l\u0131klar\u0131m\u0131z kimi zaman farkl\u0131 haklara sahip \nolmay\u0131 da gerektirir. \n\u00d6zel gereksinimi olan bireylerin hayat\u0131n i\u00e7inde daha etkin yer alabilmeleri i\u00e7in \u00e7e\u015fitli d\u00fczen- \nlemeler yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Bu d\u00fczenlemeler ile \u00f6zel gereksinimi olan bireyler, bir ba\u015fkas\u0131n\u0131n yard\u0131m\u0131- \nna ihtiya\u00e7 duymadan okula, sinemaya, tiyatroya, parka kolayl\u0131kla gidebilirler. \n1. \u0130nsanlar\u0131n birbirinden farkl\u0131 olan \u00f6zelliklerine \u00f6rnekler veriniz. \n........................................................................................................................................ \n.............................................................................................................................................. \n2. \u0130nsanlar aras\u0131ndaki bireysel farkl\u0131l\u0131klara sayg\u0131 duyulmamas\u0131 h\u00e2linde bundan toplum \nnas\u0131l etkilenir? D\u00fc\u015f\u00fcncelerinizi yaz\u0131n\u0131z. \n........................................................................................................................................ \n.............................................................................................................................................. \n............................................................................................................................................. \nDe\u011ferlendirme \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131","3. \u00dcN\u0130TE \n48 \nADALET VE E\u015e\u0130TL\u0130K \n1. Tilki, \u00e7orbay\u0131 e\u015fit bir \u015fekilde payla\u015ft\u0131rm\u0131\u015f m\u0131d\u0131r? \n2. Tilki, leyle\u011fe kar\u015f\u0131 adil davranm\u0131\u015f m\u0131d\u0131r? \n3. Leylek \u00e7orbas\u0131n\u0131 ni\u00e7in i\u00e7ememi\u015ftir? \n4. Tilki, leylekle aralar\u0131ndaki bireysel farkl\u0131l\u0131\u011f\u0131 g\u00f6z \u00f6n\u00fcne alm\u0131\u015f m\u0131d\u0131r? \n5. Tilki ile leylek aras\u0131nda adaletin sa\u011flanmas\u0131 i\u00e7in ne yap\u0131lmal\u0131d\u0131r? Tart\u0131\u015f\u0131n\u0131z. \nA\u015fa\u011f\u0131daki resimlerden yararlanarak ilgili sorular\u0131 cevaplay\u0131n\u0131z. \nHepimiz sahip oldu\u011fumuz haklar bak\u0131m\u0131ndan e\u015fitiz. Ancak haklar\u0131m\u0131z\u0131 kullan\u0131rken e\u015fit im- \nk\u00e2nlara sahip olamayabiliriz. Bu durum bazen ki\u015finin sahip oldu\u011fu bireysel \u00f6zelliklerden (be- \ndensel, duygusal ve zihinsel) bazen de i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 \u00e7evre ko\u015fullar\u0131ndan (sosyal, ekonomik \nve k\u00fclt\u00fcrel) kaynaklanabilir. Bunu ortadan kald\u0131rmak i\u00e7in toplumsal ve yasal d\u00fczenlemeler \nyap\u0131l\u0131r. Herkesin yasalar\u0131n verdi\u011fi haklardan yararlanmas\u0131, adaletin sa\u011flanmas\u0131yla m\u00fcmk\u00fcn \nolur. Kad\u0131nlar\u0131n \u00e7al\u0131\u015fma hayat\u0131na kat\u0131l\u0131m\u0131n\u0131 artt\u0131rmak, \u00e7ocuk ve ya\u015fl\u0131lar\u0131 koruyucu \u00f6zel yasalar \n\u00e7\u0131karmak adaleti sa\u011flamaya y\u00f6nelik uygulamalard\u0131r. \nHakl\u0131yla haks\u0131z\u0131 ay\u0131rt etmeye ve herkese hakk\u0131 olan\u0131 vermeye \nadalet \n denir. \nBedensel ve d\u00fc\u015f\u00fcnsel farkl\u0131l\u0131klar\u0131 ne olursa olsun, b\u00fct\u00fcn insanlar aras\u0131nda \ntoplumsal ve siyasal haklar bak\u0131m\u0131ndan hi\u00e7bir ayr\u0131m bulunmamas\u0131 durumuna \ne\u015fitlik \n denir. \nHaz\u0131rl\u0131k \u00c7al\u0131\u015fmalar\u0131 \nBir tabak sana, bir \ntabak bana."]
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114