วรรณคดีเรื่องขัตติยพันธกรณี

วเิ คราะหค์ วามงามในภาษา

ผู้แต่ง ลักษณะคาประพันธ์ วเิ คราะหว์ รรณคดดี ้านโวหาร วเิ คราะห์วรรณคดดี า้ นรสวรรณคดี ความงามในภาษา คณุ ค่าด้านสังคมและวฒั นธรรม ขอ้ คิดทไ่ี ดจ้ ากวรรณคดี ทบทวนความร้ตู ามแนวขอ้ สอบ O-NET

พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอย่หู วั พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจา้ อยหู่ ัว เสด็จพระราชสมภพเมื่อ วันท่ี 20 กันยายน 2396 เป็นพระ ราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอม เ ก ล้ า เ จ้ า อ ยู่ หั ว แ ล ะ ก ร ม ส ม เ ด็ จ พระเทพศิรินทรามาตย์ พระองค์ เ ส ด็ จ ข้ึ น ค ร อ ง ร า ช ส ม บั ติ ข ณ ะ มี พร ะช น มา ยุเ พี ยง 1 5 พ รร ษ า มี ส ม เ ด็ จ เ จ้ า พ ร ะ ย า บ ร ม ม ห า ศ รี สรุ ยิ วงศ์ (ช่วง บนุ นาค) เป็นผู้สาเร็จ ราชการแทน พระองค์ทรงมีพระ ปรีชาสามารถยิ่งได้ทรงพระราช นิพนธว์ รรณคดที ง้ั ร้อยแก้วและร้อย กรองสาคญั ๆ ไว้มากมาย เชน่ ไกล บ้าน เงาะปา่ ฯลฯ

สมเด็จพระเจา้ บรมวงศ์เธอ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรม กรมพระยาดารงราชานภุ าพ พระยาดารงราชานุภาพ ประสูติเมื่อ วนั ท่ี 21 มิถนุ ายน 2405 เป็นพระราช โอรสในพระบาทสมเดจ็ พระจอมเกล้า เ จ้ า อ ยู่ หั ว แ ล ะ เ จ้ า จ อ ม ม า ร ด า ชุ่ ม พระนิพนธ์ของพระองค์มีมากมายทั้ง สารคดีและบันเทิงคดี เช่น ไทยรบ พมา่ นิทานโบราณคดี พระองค์ได้รับ การยกย่องว่าเป็นพระบิดาแห่ ง ประวตั ิศพารสอ้ ตมรท์แ้ังตลั้งะชโื่อบบรทากณวนี คิพดนีขธ์นอี้วง่าไท...ย และองค์การ UNESCO ประกาศ ยกย่องให้พระองค์เป็นบุคคลดีเด่น ด้านวฒั นธรรมของโลกในปีพ.ศ. 2505

ลกั ษณะคาประพนั ธ์ บทพระราชนพิ นธพ์ ระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจา้ อย่หู วั : โคลงสสี่ ุภาพและอนิ ทรวเิ ชยี รฉันท์ บทนิพนธ์สมเด็จพระเจา้ บรมวงศ์เธอ กรมพระยาดารงราชานุภาพ : อนิ ทรวิเชียรฉนั ท์

วิเคราะห์วรรณคดดี ้านโวหาร เปน็ ฝีสามยอดแล้ว ยังราย ส่านอ ปวดเจบ็ ใครจกั หมาย เชื่อได้ ใช่เป็นแตส่ ว่ นกาย เศียรกลดั กลุ้มแฮ ใคร่ต่อเปน็ จึง่ ผู้ นน่ั นัน้ เห็นจรงิ พรรณนาโวหาร กวีเลอื กใช้คางา่ ยๆ แตส่ อ่ื อารมณ์ความรูส้ กึ ไดอ้ ย่างดี เปน็ การเลา่ ว่า พระองค์ท่านมคี วามกังวล พระหฤทยั ในอาการประชวรดงั ในคาประพนั ธ์

วเิ คราะห์วรรณคดีด้านโวหาร เปรียบตัวเหมอื นอย่างม้า ท่ีเปน็ พาหนะยาน ผกู เครือ่ งบงั เหยี นอาน ประจาหนา้ พลบั พลาชยั อปุ มาโวหาร เป็นการเปรียบสมเด็จพระเจ้าบรมวงศเ์ ธอ กรมพระยาดารงราชานุภาพ เปน็ เหมอื นอย่างมา้ ท่ีเปน็ พาหนะผกู เครื่องบงั เหียนอานประจาพร้อมหน้าพลบั พลา

วเิ คราะห์วรรณคดีดา้ นโวหาร ผิวทอดธุระนงิ่ บ วนุ่ วิ่งเยยี วยาทา ที่สดุ กส็ ูญลา เหมือนทีแ่ ก้ไมห่ วาดไหว ให้เต็มแยจ่ งึ จมไป ผิดกนั แต่ถ้าแก้ ว่าขลาดเขลาและเมาเมนิ ใครหอ่ นประมาทใจ เทศนาโวหาร สมเด็จพระเจา้ บรมวงศ์เธอ กรมพระยาดารงราชานุภาพทรงเลอื กใชค้ านุ่มนวล ในการที่จะกราบบงั คมทลู ใหก้ าลังใจแดพ่ ระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอย่หู วั ซง่ึ แสดงให้เหน็ การรู้จกั กาลเทศะและความชานาญในเชงิ กวีของพระองค์เปน็ อย่างมาก

วเิ คราะห์วรรณคดีดา้ นรสวรรณคดี ฉันไปปะเด็กหา้ หกคน โกนเกศน่งุ ขาวยล เคลบิ เคลม้ิ ถามเขาว่าเปน็ คน เชิญเครอ่ื ง ไปทห่ี อศพเริม้ รกิ เรา้ เหงาใจ สลั ลาปังคพิสัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงใช้คา ถา่ ยทอดความรสู้ ึก เศรา้ หมองในพระราชหฤทยั ไดเ้ ป็นอย่างดี

วเิ คราะห์วรรณคดีด้านรสวรรณคดี อนั พระประชวรครัง้ นี้แทท้ ง้ั ไผทสยาม เหล่าขา้ พระบาทความ วติ กพน้ จะอุปมา ประสาแตอ่ ยใู่ กล้ ท้งั รู้ใชว่ า่ หนกั หนา เลือดเนือ้ ผิเจอื ยา ให้หายได้จะชงิ ถวาย กรณุ ารส เป็นการใช้คาเพ่ือแสดงออกถึงความเมตตาสงสาร ทาใหผ้ ู้อ่านเกิดความรู้สกึ สลดหดหู่ใจตามไปด้วย

วเิ คราะหว์ รรณคดีด้านรสวรรณคดี เจบ็ นานหนกั อกผู้ บริรกั ษ์ ปวงเฮย คิดใครล่ าลาญหัก ปลดเปล้อื ง ความเหนอ่ื ยแห่งสูจกั พลันสร่าง ตูจักสู่ภพเบอ้ื ง หนา้ นั้นพลนั เขษม วีรรส รสแห่งความกล้าหาญ แม้เรื่องขัตติยพันธกรณีจะไม่ได้ แสดงออกถงึ ความกลา้ หาญในการศกึ สงครามของพระบาทสมเด็จ- พระจุลจอมเกลา้ เจ้าอยู่หวั แต่น้าพระราชหฤทัยของพระองค์ท่ียอม สละพระชนมช์ พี ลาสวรรคตกเ็ พอื่ ท่จี ะไมเ่ ป็นภาระแก่พระญาติและ ขา้ ราชบรพิ ารโดยไม่หวาดกลัวความตายเลย

ความงามในภาษา ถา้ จะวา่ บรรดากิจ ก็ไมผ่ ิด ณ นยิ ม เรอื แล่นทะเลลม จะเปรยี บต่อก็พอกนั อปุ มา กา ร เ ป รี ย บ เ ที ย บ ก า ร บ ริ ห า ร ป ร ะ เ ท ศ เ ห มื อ น กั บ การแล่นเรือไปในทะเล

ตะปูดอกใหญต่ รง้ึ ความงามในภาษา จงึ บ อาจลลี า เชิญผทู้ เ่ี มตตา บาทา อยู่เฮย ชกั ตะปนู ใี้ ห้ คล่องได้ แก่สตั ว์ ปวงแฮ อปุ ลกั ษณ์ ส่งขา้ อัญขยม เป็นการเปรียบเทียบความรู้สึกเจ็บปวดหนักใจ แก้ปัญหา เองไดย้ ากเหมือนตะปูท่ีตอกตรึงเท้าอยู่ ต้องให้คนอ่ืนช่วยดึงตะปู ออกให้

ประสาแต่อยใู่ กล้ ความงามในภาษา เลอื กเน้อื ผเิ จือยา ทงั้ ร้ใู ชว่ ่าหนักหนา อติพจน์ ใหห้ ายไดจ้ ะชิงถวาย เปน็ การกลา่ วเกนิ จริงที่ว่าจะเอาเลือดเน้ือเพ่ือมาปรุง พระโอสถให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รักษาอาการประชวร

คุณค่าดา้ นสังคมและวฒั นธรรม ดุจเหล่าขา้ พละนา- วะเหวว่ ้ากะปติ นั นายท้ายฉงนงนั ทศิ ทางก็คลางแคลง การรับวฒั นธรรมภาษาตะวนั ตกมาใช้ในภาษาไทย อันพระประชวรครง้ั น้แี ทท้ ง้ั ไผทสยามเหล่า ข้าพระบาทความ วติ กพน้ จะอปุ มา ประสาแต่อยู่ใกล้ ทั้งรใู้ ช่วา่ หนักหนา เลือดเนื้อผเิ จือยา ให้หายไดจ้ ะชงิ ถวาย ประชาชนและขา้ ราชบรพิ ารมคี วามจงรักภักดตี อ่ พระเจา้ แผ่นดิน แม้ชีวิตกม็ อบให้ได้

ข้อคิดทีไ่ ด้จากวรรณคดี กลวั เป็นทวริ าช บ ตรปิ ้องอยุธยา เสียเมืองจะนนิ ทา บ ละเวน้ ฤ วา่ งวาย การนินทาเป็นเรอ่ื งท่หี า้ มไมไ่ ด้ ขอจงสาเร็จรา- ชะประสงค์ทท่ี รงปอง ปกข้าฝา่ ละออง พระบาทใหส้ ามัคคี ความสามัคคเี ปน็ พลังสาคัญของชาติ

ข้อคิดทไ่ี ดจ้ ากวรรณคดี ผิวพอกาลังเรือ ก็แล่นรอดไม่รา้ วราน หากกรรมจะบนั ดาล กค็ งลม่ ทกุ ลาไป ฉะนี้อยู่ทกุ จติ ใจ ชาวเรอื กย็ ่อมรู้ ตอ้ งจาแกด้ ้วยแรงระดม แตล่ อยอยูต่ ราบใด ไม่ว่าจะกระทาสิ่งใดก็มักจะพบพานอุปสรรคเสมอ แต่ขอ เพียง ไม่ย่อทอ้ และลกุ ขึ้นสู้ ปญั หานน้ั กจ็ ะมลายหายไป แต่ถา้ เกดิ ไม่คิดจะลกุ ข้ึนสู้ ก็นับว่าขขี้ ลาด

ทบทวนความรู้ตามแนวขอ้ สอบ O - NET “ชวี ติ มนษุ ย์นี้ เปลี่ยนแปลง จรงิ นอ ทกุ ข์และสุขพลกิ แพลง มากครง้ั โบราณท่านจงึ แสดง เปน็ เยีย่ ง อยา่ งนา ช่ัวนบั เจด็ ทที ัง้ เจด็ ขา้ งฝา่ ยดี” คาประพนั ธ์นี้มีการใช้คาตายแทนคารปู วรรณยกุ ต์เอกกีค่ า ก. 3 คา ข. 4 คา ค. 5 คา ง. 6 คา

ทบทวนความรู้ตามแนวข้อสอบ O - NET “ชวี ิตมนุษย์นี้ เปลยี่ นแปลง จริงนอ ทุกข์และสุขพลิกแพลง มากครงั้ โบราณทา่ นจงึ แสดง เป็นเย่ยี ง อย่างนา ชัว่ นบั เจ็ดทีท้ัง เจด็ ขา้ งฝา่ ยดี” คาตาย : “กบด” มตี วั สะกดในมาตราแม่ กก กบ กด ประสมดว้ ยสระเสยี งส้ัน ไมม่ ตี วั สะกด คาประพนั ธ์นี้มีการใช้คาตายแทนคารปู วรรณยุกต์เอกก่ีคา ก. 3 คา ข. 4 คา ค. 5 คา ง. 6 คา

ทบทวนความร้ตู ามแนวขอ้ สอบ O - NET ขอ้ ใดแสดงค่านยิ มตามหลักพุทธศาสนา ก. ธรรมดามหาสมทุ ร มีคราวหยดุ พายุผนั มีคราวสลาตัน ต้งั ระลอกกระฉอกฉาน ข. ผิวพอกาลงั เรอื ก็แลน่ รอดไมร่ า้ วราน หากกรรมจะบันดาล ก็คงล่มทกุ ลาไป ค. อดึ อัดทุกหน้าท่ี ทกุ ขท์ วีทุกวนั วาร เหตุหา่ งบดยี าน อนั เคยไวน้ ้าใจชน ง. ชาวเรอื ก็ยอ่ มรู้ ฉะนอี้ ยูท่ ุกจิตใจ แต่ลอยอยตู่ ราบใด ตอ้ งจาแก้ดว้ ยแรงระดม

ทบทวนความรตู้ ามแนวขอ้ สอบ O - NET ขอ้ ใดแสดงค่านยิ มตามหลกั พุทธศาสนา ก. ธรรมดามหาสมุทร มีคราวหยดุ พายุผนั มคี ราวสลาตนั ตั้งระลอกกระฉอกฉาน ข. ผิวพอกาลังเรอื ก็แลน่ รอดไม่ร้าวราน หากกรรมจะบันดาล ก็คงลม่ ทกุ ลาไป ความเชอ่ื ในเร่อื งกรรมตาม คาสอนในพระพุทธศาสนา ค. อดึ อดั ทุกหนา้ ที่ ทุกขท์ วที ุกวนั วาร เป็นความเชอื่ ในเรอ่ื ง เหตุหา่ งบดยี าน อนั เคยไวน้ ้าใจชน เกย่ี วกับกรรม กฎแหง่ กรรม ฉะน้ีอยูท่ กุ จติ ใจ ง. ชาวเรือกย็ อ่ มรู้ แต่ลอยอยู่ตราบใด ต้องจาแก้ดว้ ยแรงระดม