8. สื่อการสอน เรื่อง การออกแบบสื่อการสอน

ส่ือการสอน (TEACHING AIDS)

วตั ถุประสงค์เชิงพฤติกรรม MIAP 1 1. บอกปริมาณการรับรู้จากประสาทการรับรู้ของมนุษยไ์ ดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. บอกส่วนประกอบกรวยประสบการณ์ของ เอดการ์ เดลไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 3. บอกเหตุผลและความจาเป็นในการใชส้ ่ือประกอบการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 4. บอกความหมายของสื่อการเรียนการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 5. บอกรูปแบบการสื่อสารไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

6. บอกเง่ือนไขที่สาคญั ในการสื่อความหมายไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 7. บอกประเภทของส่ือการเรียนการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 8. บอกชนิดของสื่อการเรียนการสอนที่ไม่ตอ้ งใชเ้ คร่ืองฉายไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 9. บอกชนิดของส่ือการเรียนการสอนประเภทใชเ้ ครื่องฉายไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 10. บอกชนิดของสื่อการเรียนการสอนประเภทเครื่องเสียงไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

11. อธิบายข้นั ตอนในการเลือกชนิดของสื่อการสอนให้ สอดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงคไ์ ดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 12. อธิบายข้นั ตอนการใชส้ ่ือการเรียนการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 13. บอกความหมายของการออกแบบสื่อการเรียนการสอนได้ อยา่ งถูกตอ้ ง 14. อธิบายหลกั เกณฑก์ ารออกแบบสื่อการเรียนการสอนได้ อยา่ งถูกตอ้ ง

ประสาทการรับรู้ข้อมูลของมนุษย์ ประสาทการรับรู้ขอ้ มูลของมนุษยน์ ้นั จะสามารถ รับรู้ขอ้ มูลไดจ้ าก มองเห็น 75%  การมองเห็น ประมาณ 75% ฟัง 13%  การฟัง ประมาณ 13%  สมั ผสั ประมาณ 6% ลิ้มรส กล่ิน สมั ผสั  ดมกล่ิน ประมาณ 3% 3% 3% 6%  ลิ้มรส ประมาณ 3%

ความสามารถในการรับรู้ นักการศึกษาได้ทาการศึกษาเกยี่ วกบั การรับรู้ของการเรียนรู้ พบว่าการรับรู้จะมาก หรือน้อยขนึ้ อยู่กบั ประสาทสัมผสั ของผู้รับรู้เป็ นหลกั สรุปได้ดงั นี้ วธิ ีการเรียนรู้ ร้อยละของการรับรู้ การอ่าน 10 การไดย้ นิ 20 การไดเ้ ห็น 30 การไดย้ นิ และไดเ้ ห็น 50 การมีโอกาสไดพ้ ดู และแสดงความคิดเห็น 70 การพูดและการปฏิบตั ิ 90

การรับรู้ของผู้เรียน ผเู้ รียนจะเกิดการรับรู้ไดม้ ากที่สุดจาก ประสบการณ์ตรง และรองลงไปคือ การใชอ้ ุปกรณ์ประกอบ การใชค้ า และตวั อกั ษร ตามลาดบั

ดงั น้นั การเรียนการสอน จึงมีความจาเป็น อยา่ งยงิ่ ที่จะตอ้ งใหผ้ เู้ รียนไดร้ ับเน้ือหาใน การเรียนมากท่ีสุด ส่ือการสอนจงึ มีความจาเป็ นอย่างยงิ่ ต่อ กระบวนการเรียนการสอน ส่ือการสอน ท่ีมีประสิทธิภาพจะทาใหเ้ กิดการเรียนรู้ ไดม้ าก

เหตผุ ลและความจาเป็นในการใชส้ ่ือประกอบการสอน 1. ผู้เรียนเข้าใจบทเรียนได้ง่ายและรวดเร็วขนึ้ 2. ทาให้เกดิ กจิ กรรมระหว่างการเรียนการสอน จากรูปที่ฉายใหด้ ูจะเป็ น จากรูปแบบแปลนโครง ข้นั ตอนการมงุ หลงั คา หลงั คานกั เรยี นคิดวา่ จะ กระเบ้ืองลอนคู่ยดึ ดว้ ย ขอ ป. ตดั มมุ กระเบอื้ งท่ีตาแหนง่ ปลา ใดบา้ ง? 3. กระตุ้นความสนใจของผู้เรียน 4. ช่วยนาทางผู้สอนทาให้ไม่สอนผดิ พลาด เหตุใดหลงั คาจึงรว่ั กระเบ้ือง จากรูปแสดงข้นั ตอนใน หลงั คาก็ไมแ่ ตกหรือร้าว ? การติดต้งั แผน่ ปิ ดนก

5. สอนตรงตามวตั ถุประสงค์และประหยดั เวลา 6. เกดิ การตรวจปรับ 7. ลดการบรรยายของผู้สอนลง และจดจาได้ 8. สามารถเอาชนะข้อจากดั ต่าง ๆ ในการเรียนรู้ นาน

ความหมายของส่ือการสอน ผรู้ ับ ผสู้ ่งสาร ตวั กลาง ผรู้ ับ ผรู้ ับ ผรู้ ับ ผรู้ ับ สื่อ (Media) หมายถึง ตวั กลางท่ีใชน้ าขอ้ มูลหรือเน้ือหาของผสู้ ่ง สาร เช่น ครูหรือวทิ ยากรไปสู่ผรู้ ับ คือนกั เรียนผเู้ ขา้ อบรม

ผสู้ ่งสาร สื่อ ช่องทาง ผรู้ ับสาร Sender Media Channel Receiver ขอ้ มูลยอ้ นกลบั (Feedback) รูปแบบการส่ือสาร ส่ือการสอน ( Instructional media ) หมายถึง ส่ิงต่างๆ ท่ีใชเ้ ป็นเคร่ืองมือหรือช่องทาง สาหรับทาใหก้ ารสอนของครูถึงผเู้ รียน และทาให้ ผเู้ รียนเรียนรู้ตามวตั ถุประสงคท์ ่ีครูทาไวเ้ ป็นอยา่ งดี

เงื่อนไขทส่ี าคญั ในการสื่อความหมาย 1. ส่ือต้องมกี าลงั คนขา้ งที่อยดู่ า้ นหลงั เห็นและไดย้ นิ ชดั ไหม?

2. รหัสที่ใช้ต้องเข้าใจ ยดึ กระเบ้ืองลอนคู่ดว้ ย ขอ ป. ปลา ขอ ป. ปลาคืออะไร? หนา้ ตาเป็นยงั ไง? งง

3. ผู้รับต้องต้งั ใจฟัง นกั เรียนตอ้ งต้งั ใจฟัง เดี๋ยวไม่เขา้ ใจเพราะ สารวยตื่นไดแ้ ลว้ เป็นข้นั ตอนที่สาคญั

ประเภทของสื่อ ส่ือการสอนท่ีนิยมใชส้ าหรับการเรียนการสอนในปัจจุบนั สามารถสรุปไดด้ งั น้ี คอมพวิ เตอร์ เครื่องขยายภาพจากคอมพวิ เตอร์ (LCD) เคร่ืองขยายเสียง/เทปบนั ทึกเสียง

เครื่องฉายภาพขา้ มศีรษะ (OHP) โทรทศั น์/วดี ิทศั น์/ภาพยนตร์ สไลด์

กระดานดา/ไวทบ์ อร์ด ขอ ป. ปลา ของจริง หุ่นจาลอง

หนงั สือ/ตารา/ใบเน้ือหา/คู่มือตา่ ง ๆ แผน่ ภาพ, แผน่ ภูมิ,แผน่ สถิติ แผน่ ใส

คุณสมบตั ิของส่ือประเภทต่าง ๆ ส่ือการเรียนการสอนที่ไม่ตอ้ งใชเ้ ครื่องฉาย ส่ือการสอน ข้อดี ขอ้ เสีย 1. สื่อส่ิงพมิ พ์ต่าง ๆ เช่น 1. สามารถเรียนไดต้ าม 1. มตี น้ ทุนสูง ถา้ ตอ้ งการสิ่งพิมพท์ ่ีมี ตาราเรียน วารสาร วชิ าการ ความสามารถของแต่ละบุคคล คุณภาพสูง ๆ เช่น พิมพห์ ลายสี แผน่ พบั ต่าง ๆ 2. บางคร้ังขอ้ มลู ลา้ สมยั ง่าย 2. สามารถทบทวนได้ 2. ของตัวอย่าง และของจริง 3. สามารถอา้ งอิงได้ 3. ผทู้ ่ีไมร่ ู้หนงั สืออ่านไมไ่ ด้ 4. คนตาบอดไมส่ ามารถอ่านได้ 4. ราคาไม่แพงเหมาะสาหรับผลิต เป็นจานวนมาก ๆ ได้ 1. อาจลาบากในการจดั หา 1. สามารถแสดงสภาพตามความ 2. บางคร้ังมีขนาดไมเ่ หมาะสม เช่น เป็ นจริ ง เลก็ ไป หรือใหญ่ไป 2. เป็นส่ือการสอนแบบ 3 มิติ 3. บางอยา่ งมีราคาแพง 3. นกั เรียนสามารถสัมผสั ดว้ ย 4. เหมาะสาหรับการสอนกลุ่มยอ่ ย ประสาทท้งั 5 ได้ 4. สามารถศึกษาไดน้ าน ทบทวน 5. สื่ออาจชารุดเสียหายได้ และพจิ ารณารายละเอียดได้ 6. เก็บรักษาลาบาก 7. สื่อบางอยา่ งอาจเกิดอนั ตรายแก่ นกั เรียน เช่น ไฟ น้ามนั

สือ่ การสอน ข้อดี ข้อเสยี 3. หุ่นจาลอง มีสัดส่วนเท่าของ 1. สื่อการสอนอยใู่ นลกั ษณะ 3 มติ ิ 1. หุ่นจาลองที่มคี ุณ ตอ้ งอาศยั ความชานาญ จริง ยอ่ ส่วนหรือ ขยายส่วน มากภาพจะผลิตยาก 2. สามารถจบั ตอ้ งและพจิ ารณา 2. ส่วนใหญม่ ีราคาแพง รายละเอียดได้ 3. สามารถแสดงการทางานในส่วนท่ี ตา 3. เหมาะสาหรับการสอนกลุ่มยอ่ ย มองไม่เห็นได้ 4. อาจชารุดเสียหาย ถา้ ไม่แขง็ แรงพอ 4. สามารถแสดงหนา้ ท่ีและลกั ษณะ ของ 5. ถา้ หุ่น อาจทาใหน้ กั เรียนเขา้ ใจผดิ ได้ ส่วนประกอบต่าง ๆ ได้ จาลองท่ีผลิตไม่เหมอื นจริง 5. หุ่นบางลกั ษณะสามารถผลิตไดง้ ่าย ดว้ ย วสั ดุทอ้ งถ่ิน 6. ช่วยการเรียนรู้ และการฝึกทกั ษะปฏิบตั ิ ต่าง ๆ ได้ 4. สื่อแผ่นภาพ เช่น วสั ดุกราฟิ ค 1. แสดงลาดบั ข้นั ตอนของเน้ือหาไดด้ ี 1. เหมาะสาหรับการเรียนกลุ่มยอ่ ย โปสเตอร์ ภาพถ่าย การ์ตูน 2. แสดงความสัมพนั ธก์ บั เน้ือหาไดด้ ี ภาพเขียน และแผน่ ภาพต่าง ๆ 2. สื่อแผน่ ภาพท่ีมคี ุณภาพตอ้ งอาศยั ช่าง เทคนิคที่มคี วามชานาญในการผลิต 3. สามารถหาไดง้ ่ายจากส่ิงพิมพต์ ่าง ๆ 3. ภาพไมส่ ามารถใหน้ กั เรียนจบั ตอ้ งได้ 4. ผลิตไดง้ ่ายและผลิตไดจ้ านวนมาก 4. ส่ือแผน่ ภาพบางอยา่ ง เช่น ภาพตดั (Sectional Drawing) ภาพการ์ตูน บางคร้ัง อาจไม่สัมพนั ธ์กบั ของจริงได้ 5. เกบ็ รักษาง่าย

ส่อื การสอน ขอ้ ดี ข้อเสีย 5. กระดานดา 1. ตน้ ทุนการผลิตต่า 1. ภาพ หวั ขอ้ และประเดน็ ของคาบรรยาย ตอ้ งถูกลบออกไมส่ ามารถนามาใชใ้ หม่ไดอ้ ีก 6. กระดานผ้าสาลี และ กระดาน 2. สามารถใชเ้ ป็นสื่อภาพกราฟิ คได้ หลาย 2. ครูผสู้ อนจะตอ้ งท่ีผา่ นการฝึกฝน และมี แม่เหลก็ ชนิด ความสามารถมากในการเขียน กระดานดา ท้งั ในการเขียนตวั อกั ษร และการวาดภาพ 3. ช่วยสร้างความเขา้ ใจท่ีลาดบั ข้นั หรืออยา่ ง ต่อเนื่องไดด้ ี 1. ไม่เหมาะกบั ผเู้ รียนกลุ่มใหญ่ 1. สามารถนากลบั มาใชไ้ ดอ้ ีก 7. การศึกษานอกสถานที่ 2. วสั ดุในการผลิตสามารถหาไดง้ ่าย และ 1. เสียเวลาและค่าใชจ้ ่ายในการเดินทาง สามารถผลิตไดเ้ อง 2. เหมาะสาหรับการเรียนกลุ่มยอ่ ย 3. เหมาะสาหรับเน้ือหาวชิ าท่ีตอ้ งการ ความ ต่อเนื่อง และสัมพนั ธก์ นั 3. ตอ้ งเสียเวลาในการเตรียมการ และ วางแผนโดยละเอียดรอบคอบ 4. ดึงดูดความสนใจของนกั เรียนไดด้ ี 5. นกั เรียนสามารถออกมาร่วมใชไ้ ด้ เพ่ือ สร้างความสนใจ และทดสอบความเขา้ ใจ 1. นกั เรียนสามารถสังเกตการณ์และ มสี ่วน ร่วมไดด้ ว้ ยตนเอง 2. เปิ ดโอกาสใหน้ กั เรียนร่วมทางาน เป็น กลุ่ม และสร้างสรรคค์ วามรับผดิ ชอบร่วมกนั 3. สามารถจูงใจนกั เรียนเป็นรายบุคคลไดด้ ี

สื่อการสอนประเภทใชเ้ คร่ืองฉาย 1) สื่อการสอนประเภทท่ีไม่มีการเคล่ือนไหวหรือภาพนิ่ง ส่ือการสอน ข้อดี ข้อเสีย 1. ภาพจากเครื่องฉายภาพ 1. สามารถขยายภาพถ่าย ภาพเขียน 1. จะตอ้ งใชใ้ นหอ้ งที่มืดสนิทมาก จึงจะ ทึบแสง วสั ดุทบั แสงที่มีขนาดเลก็ ใหม้ ีขนาด เห็นภาพที่ขยายไดช้ ดั เจน ใหญ่ได้ 2. เคร่ืองฉายภาพทึบแสงมีขนาดใหญ่ 2. เหมาะสาหรับนกั เรียนกลุ่มใหญ่ น้าหนกั มากทาใหไ้ ม่สะดวกในการขน ยา้ ย 3. ช่วยลดภาระในการผลิตภาพสไลด์ 3. ตอ้ งใชไ้ ฟฟ้า และแผน่ ภาพโปร่งใส

ส่ือการสอน ข้อดี ข้อเสีย 2. แผ่นภาพโปร่งใส 1. สามารถใชไ้ ดใ้ นหอ้ งเรียนทว่ั ไปที่ไม่ตอ้ งมืดมาก 1. ถา้ ตอ้ งการผลิตแผน่ ใสแบบพเิ ศษมีคุณภาพดี การ 3. ภาพสไลด์ ผลิตคอ่ นขา้ งยากและมีราคาสูง 2. เหมาะสาหรับนกั เรียนกลมุ่ ใหญ่ 2. นกั เรียนมีโอกาสร่วมกิจกรรมของส่ือการสอนชนิด น้ีนอ้ ย 3. ผสู้ อนหนั หนา้ เขา้ หานกั เรียนสามารถมองเห็นนกั เรียน 3. ไมเ่ หมาะสมสาหรับการขยายภาพ ตลอดเวลา 4. วสั ดุที่ใชเ้ ป็ นแผน่ ใส สามารถหาไดง้ ่าย 1. ใชย้ ากจะตอ้ งใชใ้ นหอ้ งท่ีมืดและมีจอฉายที่ดี 2. ตอ้ งใชไ้ ฟฟ้า 5. ครูผสู้ อนสามารถเตรียมแผน่ ใสไวใ้ ชล้ ่วงหนา้ หรือ 3. การวางแผนที่ดี และใชว้ สั ดุอปุ กรณ์ ถา้ เป็ นสไลด์ สามารถเขียนลงไปพร้อมกบั การบรรยาย เพื่อเสริมสร้าง เร่ือง เวลาผลิตตอ้ งมีเคร่ืองมือและบคุ ลากรมาก ความเขา้ ใจ 6. แผน่ โปร่งใสบางอยา่ งสามารถ แสดงใหเ้ ห็นการ เคล่ือนไหวได้ 1. เหมาะสาหรับผเู้ รียนกลมุ่ ใหญ่และเลก็ 2. ผลิตง่ายและทาสาเนาง่าย 3. ถา้ เป็ นสไลดเ์ รื่อง สามารถปรับเปลี่ยนรูปใหท้ นั สมยั อยู่ เสมอได้ 4. เก็บรักษาง่าย ไม่เปลืองเน้ือท่ี 5. สามารถใชก้ บั เคร่ืองบนั ทึกเสียงไดถ้ า้ เป็นสไลดเ์ รื่อง 6. สามารถเรียงเพอื่ จดั สลบั รูปไดง้ ่าย

ส่ือการสอน ข้อดี ข้อเสีย 4. ฟิ ล์มสตริป 1. ไม่สามารถติดต่อสลบั ภาพหรือนา 1. เหมาะสาหรับการเรียนกลุ่มเล็ก ภาพไปใชก้ บั เร่ืองอื่น ๆ ได้ 5. ไมโครฟิ ล์ม หรือ รายบุคคล 2. รูหนามเตยชารุดเสียหายไดง้ ่าย 2. ผลิตเองไดง้ ่าย 1. ไม่สามารถมองเห็นไดด้ ว้ ยตาเปล่า 3. สะดวกในการเกบ็ รักษา 2. เครื่องฉายตอ้ งใช้เทคนิคและมีราคา แพง 1. สะดวกต่อการเกบ็ รักษาและ สามารถจัดแบ่งประเภทได้ง่ายถ้ามี จานวนมาก 2. สามารถเกบ็ รักษาขอ้ มูลส่ิงพิมพ์ ต่าง ๆ ไดม้ ากเพราะมีขนาดเลก็ 3. ตน้ ทุนผลิตต่า 4. มีขนาดเลก็ น้าหนักเบา หยิบไดใ้ ช้ ง่าย

2) ชนิดที่มีการเคล่ือนไหว สื่อการสอน ข้อดี ข้อเสีย 1. ภาพยนตร์การศึกษา 1. ใหภ้ าพท่ีมีการเคลื่อนไหวและมี เสียง 1. มีกรรมวธิ ีการผลิตยงุ่ ยาก ตน้ ทุนสูง ประกอบ 2. เหมาะสาหรับการสอนนกั เรียนท้งั 2. ตอ้ งใชไ้ ฟฟ้า กลุ่มเลก็ และกลุ่มใหญ่ 3. ตอ้ งฉายในหอ้ งเรียนที่มืด 4. มีเคร่ืองมืออุปกรณ์ประกอบมาก กลุ่ม เลก็ และกลุ่มใหญ่เคล่ือนยา้ ยลาบาก 3. ภาพยนตร์ 8 มม. เหมาะสาหรับการ 5. ถ้าเป็ นภาพยนตร์ต่างประเทศหรื อ เรียนรู้ดว้ ยตนเองได้ ครู ผู้สอนไม่ ไ ด้ผลิตเอง อาจไม่ ตรง วตั ถุประสงคท์ ี่ตอ้ งการ 4. มีประสิทธิภาพสูงสุด ถา้ ครูผูส้ อนจะ อธิบายเน้ือหาท่ีจะฉายก่อนและ เม่ือฉาย จบแล้วควรซักถามปัญหาอภิปรายและ สรุปเร่ืองราวอีกคร้ัง

สื่อการสอน ข้อดี ข้อเสีย 2. โทรทศั น์เปิ ด 1. สามารถใชไ้ ด้กบั ผูเ้ รียนหรือผูช้ มไม่ 1. ตน้ ทุนการจดั รายการสูงและตอ้ งการ ใช้ 3. โทรทศั น์วงจรปิ ด จากดั จานวนและสามารถถ่ายทอดไม่ได้ บุคลากรท่ีมีความชานาญเฉพาะทาง ในระยะไกล ๆ 2. ดึงดูดความสนใจของนกั เรียนได้ 2. เคร่ืองรับโทรทศั นม์ ีราคาสูงและตอ้ งใช้ ไฟฟ้า 3. เหมาะสาหรับใช้ในการจูงใจ สร้าง 3. เป็นการทาใหผ้ ูเ้ รียนไม่สามารถถามขอ้ ทศั นคติ เสนอปัญหาให้นักเรียนได้คิด สงสัยการสอนแบบส่ือสารทางเดียวได้ หรือเสริมสร้างการอภิปรายร่วมกนั ทนั ทีทนั ใด และผสู้ อนกไ็ ม่สามารถสังเกต ปฏิกิริยาของผเู้ รียนได้ 4. ช่วยลดภาระของผูส้ อนคือแทนการ 4. เวลาที่ออกอากาศ อาจจะไม่ตรงกับ บรรยายหลายแห่ง โดยการถ่ายทอด ตารางสอนหรือบทเรียน รายการให้นักเรี ยนได้เรี ยนรู้ในเวลา เดียวกนั 1. เหมาะสาหรับนักเรียนกลุ่มเล็กและ 1. รับภาพไดเ้ ฉพาะระยะทางและบริเวณที่ กลุ่มใหญ่ กาหนดเท่าน้นั 2. ใช้สาหรับนักเรียนท่ีไม่สามารถอยู่ รวมในบริเวณเดียวกนั ได้ ให้เรียน ใน เวลาเดียวกนั อยา่ งทว่ั ถึง 3. สามารถใชร้ ่วมกบั วีดิโอเทปในการส่ง สัญญาณภาพได้

4. วดี ทิ ศั น์ 1. สามารถใชไ้ ดก้ บั นกั เรียน 1. ตน้ ทุน อุปกรณ์การผลิตสูง กลุ่มเลก็ และกลุ่มใหญ่ได้ ตอ้ งใชผ้ ชู้ านาญในการผลิต 2. สามารถฉายซ้าเมื่อนกั เรียน 2. ตอ้ งใชไ้ ฟฟ้าหรือแบตเตอรี่ ตอ้ งการอีกได้ 3. มีภาพเคล่ือนไหว เสียง ให้ 3. อุปกรณ์มีราคาสูง การเกบ็ และ ความรู้สึกเหมือนจริง บารุง รักษายาก 4. สามารถใชใ้ นสถานท่ีและเวลา ใดกไ็ ด้ 5. เหมาะสาหรับใช้ในการจูงใจ สร้าง ทศั นคติ และเสนอปัญหาได้ ดี 6. สามารถขยายภาพ บันทึก เหตุการณ์เรื่องราวที่เกิด แสดง ข้ันตอนของเร่ื องราวท่ีสอนมา นาเสนอแก่นกั เรียนไดด้ ี

ส่ือการสอนประเภทเครื่องเสียง สื่อการสอน ข้อดี ข้อเสีย 1. วทิ ยุกระจายเสียง 1. สามารถใชเ้ รียนกบั นกั เรียนกลุม่ เลก็ และกลมุ่ ใหญไ่ ด้ 1. ตอ้ งมีหอ้ งส่งกระจายเสียงโดยเฉพาะ 2. เทปบนั ทกึ เสียงและแผ่นเสียง 2. ส่งกระจายเสียงไดใ้ นระยะทางที่ไกล ๆ ได้ 2. เป็ นการส่ือสารทางเดียว ครูผสู้ อนไม่สามารถทราบ ปฏิกิริยาของนกั เรียนได้ และนกั เรียนไมม่ ีส่วนกบั รายการ 3. ลดภาระการสอนซ้าของครู 4. ลดภาระการเดินทางไปสอนของครูในท่ีห่างไกล 3. นกั เรียนตอ้ งปรับตวั เขา้ กบั ครูผสู้ อน 5. ผเู้ รียนท่ีอา่ นเขียนไม่ไดส้ ามารถศึกษาจาก 1. การบนั ทึกเสียงใหม้ ีคุณภาพตอ้ งใชห้ อ้ งและอปุ กรณ์ที่มี วทิ ยกุ ระจายเสียงไดเ้ พราะใชท้ กั ษะทางการฟังอยา่ งเดียว คุณภาพ 6. ดึงดูดความสนใจไดด้ ี 2. การตดั ต่อเสียงเพ่อื ประกอบส่ืออน่ื ๆ จะตอ้ งมีความ 7. เครื่องรับวทิ ยรุ าคาไมแ่ พง และสามารถใชก้ บั ชานาญพอสมควร ถา่ นไฟฉายได้ 8. ขณะท่ีนกั เรียนกาลงั ฟังวทิ ยกุ ระจายเสียง สามารถใช้ 3. ตอ้ งระมดั ระวงั ในการเก็บรักษามาก ส่ืออื่น ๆประกอบได้ เช่น ส่ือสิ่งพิมพ์ ภาพ ได้ 1. สามารถใชไ้ ดโ้ ดยไมจ่ ากดั ขนาดของกลุ่มผเู้ รียน 2. เหมาะสาหรับการเรียนรูด้ ว้ ยตนเองหรือกลุ่มยอ่ ย 3. สะดวกในการใชเ้ พราะเปิ ดปิ ด ยอ้ นกลบั เดินหนา้ จึง เหมาะสาหรับการเรียนรู้ดว้ ยตนเองได้ 4. ตน้ ทุนการผลิตต่าและเครื่องสามารถใชก้ บั แบตเตอรี่ ได้ 5. สามารถใชป้ ระกอบกบั ส่ืออ่ืน ๆ ได้ เช่น ใชบ้ รรยาย ประกอบภาพยนตร์และสไลด์

MIAP 2 11. อธิบายข้นั ตอนในการเลือกชนิดของส่ือการสอนใหส้ อดคลอ้ งกบั วตั ถุประสงค์ ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 12. อธิบายข้นั ตอนการใชส้ ่ือการเรียนการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 13. บอกความหมายของการออกแบบสื่อการเรียนการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 14. อธิบายหลกั เกณฑก์ ารออกแบบส่ือการเรียนการสอนไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง

การเลือกส่ือการสอนตามวตั ถุประสงคข์ องการสอน การเลือกส่ือการสอนใหเ้ หมาะสมกบั วตั ถุประสงคท์ ่ีไดม้ ีนกั การศึกษาได้ แบ่งชนิดของส่ือการสอนใหส้ ัมพนั ธ์กบั วตั ถุประสงคต์ า่ ง ๆ ไวด้ งั น้ี วตั ถุประสงค์ พทุ ธศิ ึกษา จิตพสิ ัย ทกั ษะพสิ ัย สื่อการสอนทใ่ี ช้ ขอ้ มูลท่ีเป็น ศึกษาจาก หลกั ทฤษฎี การศึกษา พฒั นาทาง ปฏิบตั ิจริง ขอ้ เทจ็ จริง ของจริง แนวคิด เป็นข้นั ตอน เจตคติ ภาพน่ิง xx xxx xx xx xx xx xx ภาพยนตร์ xx xxx xxx xxx x xx xx โทรทศั น์ xx xx xxx xx x xx x xx วสั ดุ 3 มิติ xx xxx x x xx xx x xx เทปเสียง xx x x xx x xx บทเรียนโปรแกรม xx xx xx xxx x = ประสิทธิภาพต่า การสาธิต xx xx x xxx สิ่งพิมพ์ xx x xx xx เสียงบรรยาย xx x xx xx xxx = ประสิทธิภาพสูงสุด xx = ประสิทธิภาพปานกลาง

การเลือกส่ือการสอนตามลกั ษณะเน้ือหาที่สอน ื่สอการสอน ลักษณะของเ ื้นอหาวิชา ภาพยนต ์รการ ึศกษา โทรทัศ ์น ึศกษา ิฟ ์ลมสต ิรป ภาพสไล ์ด ินทรรศการ โปสเตอ ์ร แผนที่ กระดานชอ ์ลก วิท ุย ึศกษา แ ่ผนเ ีสยง, เทปเ ีสยง ้หองปฏิ ับติการทาง ภาษา ุ่หนจาลองและ ของตัวอ ่ยาง บทเ ีรยน ้ดวยตนเอง ทกั ษะ X X การเคล่ือนไหว XX แนวคดิ ทฤษฎี X X X XXX - X -- - XX ให้เห็นสีตาม X X X XXX - X -- - XX ธรรมชาติ ให้เห็นมติ ติ าม X X X XX - - X -- - XX ธรรมชาติ เสียง สภาพแวดล้อม X X X ---- X XX X -X เป็ นลาดบั ข้นั ตอน X X X ---- - -- - -- เรื่องราวในอดตี นา X X X XXXX X -X X XX กลบั มาศึกษาได้อกี ศึกษาด้วยตนเองได้ - - X XXXX X -X X XX เวลาและสถานท่ี X X X XXXX X -X X XX ยืดหย่นุ จดั ใหม่ได้ - - - XXXX X -X X XX

ข้นั ตอนในการเลือกชนิดของส่ือการสอนใหเ้ หมาะสมกบั วตั ถุประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม วเิ คราะห์ วตั ถุประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม สรุปประเด็นหลกั สาคญั ของเน้ือหาจากการวเิ คราะห์ พิจารณาการเลือกชนิดส่ือการสอน ใหเ้ หมาะสมกบั เน้ือหาโดยเริ่มจาก 1-4 1. คาพดู (อธบิ าย) 2. รูปภาพนิ่ง 3. รูปภาพเคลื่อนไหว 4. ของจริง ข้อความบรรยาย - แผ่นใส - แผ่นใส - ของจริง - คาบรรยาย - สไลด์ - แผ่นภาพ - วดี โิ อ - ไวท์บอร์ด/กระดานดา - แผ่นภาพ - โมเดลพลาสตกิ - ภาพยนตร์ - ใบเนื้อหา - ใบเนื้อหา - วดี โิ อ - Video on demand - เครื่องบันทกึ เสียง - คอมพวิ เตอร์ภาพนิ่ง - ภาพยนตร์ - คอมพวิ เตอร์ข้อความ - แผนภูมิ - คอมพวิ เตอร์ - แผนสถิติ ภาพเคลื่อนไหว - การ์ตูน - โปสเตอร์ - แผนที่ - รูปภาพ

ในการเลือกใชส้ ื่อที่ดีท่ีสุดกค็ ือ…...................... การนาเอาส่ือการสอนหลากหลายชนิด มาใชใ้ นการสอนใหเ้ หมาะสมและถูกจงั หวะ ตลอดจนคานึงถึงความคุม้ ค่ากบั การลงทุน การใชส้ ่ือการเรียนการสอน การใชส้ ื่อควรปฏิบตั ิตามข้นั ตอน 3 ข้นั ดงั ต่อไปน้ี ข้นั ตอนในการใชส้ ่ือ 1. ข้นั วางแผนเตรียมการใชส้ ่ือ ตอ้ งทาอยา่ งไรบา้ ง? 2. ข้นั นาสื่อไปใชต้ ามแผน 3. ข้นั วดั และประเมินผลการใชส้ ่ือ

1. ข้นั วางแผนเตรียมการใชส้ ่ือ 1. เตรียมตัวผู้สอน - ทาความรู้จกั กบั สื่อ - วางแผนส่ือกบั วธิ ีการสอน 2. เตรียมสื่อ 4. เตรียมสถานท่ี - ตรวจสภาพสื่อ - เตรียมสภาพหอ้ งเรียน - เตรียมจานวน - การจดั ท่ีนง่ั - เตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ใชค้ ู่ - ตรวจสภาพการระบายอากาศ กบั ส่ือ - การควบคุมแสงภายในหอ้ งเรียน - ทดลองใช้ - จดั ลาดบั 1. ข้นั วางแผนเตรียมการใชส้ ่ือ 3. เตรียมตวั ผู้เรียน 1. เตรียมล่วงหนา้ - บอกผเู้ รียนเตรียมวสั ดุ - อ่านเอกสารล่วงหนา้ - เตรียมงานไวล้ ่วงหนา้ 2. เตรียมสอน - ช้ีแจง แนะนา อธิบาย วธิ ีการใช้

2. ข้ันนาส่ือไปใช้ตามแผน 1.ใช้ส่ือตามแผนทว่ี างไว้ตามตารางเวลา 2. จดั สภาพเพ่ือการให้การใช้ส่ือดาเนิน ไปอย่างมปี ระสิทธิภาพ - ควบคุมช้นั เรียนใหม้ ีระเบียบวนิ ยั - ทุกคนมองเห็นชดั เจน - ใหเ้ วลาในการทาความเขา้ ใจ - เปิ ดโอกาสใหน้ กั เรียนมีกิจกรรม - คาอธิบายตอ้ งชดั เจน ใชค้ าพูดท่ีเขา้ ใจง่าย ๆ

แผนบทเรียน 3. ข้ันวดั และประเมินผลการใช้ส่ือ ใบประเมินส่ือ 1. เป็นตามแผนหรือไม่ 2. ปัญหาและอุปสรรคตา่ ง ๆ ท่ีเกิดข้ึน 3. ความเหมาะสมในการนามาใชส้ อน 4. ผลสมั ฤทธ์ิในการเรียนการสอน - น่าสนใจ ? - ชดั เจน ? - พงึ พอใจ