07.กลุ่มคำสั่ง TIMERS

116 หนว่ ยที่ 7 กลุ่มคำสั่ง Timers สอนครัง้ ที่ 7 จำนวน 4 ช่ัวโมง รหสั วิชา 2104-2109 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สาระการเรยี นรู้ 1) คำสั่ง On-Delay Timer (TON) 2) คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR) 3) คำสงั่ Off-Delay Timer (TOF) แนวคดิ สำคญั การทำงานของเครื่องจักรในงานอุตสาหกรรมหลายๆ ขั้นตอน จำเป็นต้องมีการตั้งเวลาระบบ เพื่อให้ได้การทำงานที่แม่นยำและต่อเน่ือง การเขียนโปรแกรมด้วยกลุ่มคำสั่ง Timers จึงเป็นคำส่ังท่ี จะต้องศึกษาให้เขา้ ใจโดยละเอยี ด เพอ่ื ให้สามารถออกแบบโปรแกรมได้อยา่ งถูกต้อง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ จุดประสงค์ทั่วไป 1) เพ่อื ให้มคี วามรู้ เข้าใจเกีย่ วกบั โปรแกรมกลมุ่ คำสั่ง Timers 2) เพอื่ ใหม้ ที กั ษะเกี่ยวกบั โปรแกรมกลุ่มคำส่งั Timers 3) เพอ่ื ให้ผู้เรยี นเปน็ ผู้มคี ณุ ธรรมจริยธรรมและคุณลักษณะอันพึงประสงค์สอดคลอ้ งกบั จรรยาบรรณวิชาชีพ จุดประสงค์เชงิ พฤติกรรม ดา้ นความรู้ 1) อธิบายหลกั การทำงานของโปรแกรมทใี่ ช้คำสง่ั On-Delay Timer (TON) ได้ถกู ต้อง 2) อธิบายหลักทำงานโปรแกรมทใี่ ช้คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR) ได้ถูกต้อง 3) อธิบายหลักทำงานโปรแกรมที่ใช้คำสง่ั Off-Delay Timer (TOF) ได้ถูกต้อง ดา้ นทักษะ 1) เขียนโปรแกรมโดยใช้คำส่งั On-Delay Timer (TON) ไดถ้ ูกต้อง 2) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั Retentive On-Delay Timer (TONR) ไดถ้ ูกตอ้ ง 3) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั Off-Delay Timer (TOF) ไดถ้ ูกต้อง 4) ออกแบบโปรแกรมโดยใช้กลมุ่ คำสงั่ Timers ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม และคณุ ลกั ษณะท่ีพึงประสงค์ 1) มีคุณธรรม จริยธรรมและคุณลกั ษณะที่พึงประสงค์สอดคลอ้ งกบั จรรยาบรรณวชิ าชีพ สมรรถนะประจำหน่วย 1) แสดงความรูใ้ นการเขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสั่ง On-Delay Timer (TON)

117 2) แสดงความรู้ในการเขียนโปรแกรมโดยใช้คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR) 3) แสดงความร้ใู นการเขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสัง่ Off-Delay Timer (TOF) 4) ใช้กลุ่มคำส่ัง Timers ในการออกแบบโปรแกรมควบคมุ งานทางไฟฟ้า คำแนะนำ หนว่ ยที่ 7 กลุ่มคำส่ัง Timers ใชร้ ่วมกับใบงานท่ี 4 การใชค้ ำสง่ั Timer หนว่ ยท่ี 7 กล่มุ คำส่งั Timers กลมุ่ คำสงั่ Timer (ตัวตงั้ เวลา) ของเคร่ือง PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 มใี ช้งานอยู่ ทั้งหมด 5 ชนิด คอื TON, TONR, TOF, BGN_ITIME และ CAL_ITIME แตใ่ นทีน่ ี้ จะขอกลา่ วถึงตัวตั้ง เวลาทน่ี ยิ มใชง้ านเบ้อื งตน้ เพียง 3 แบบเท่าน้ัน คือ TON, TONR และ TOF 7.1 คำสงั่ On-Delay Timer (TON) หลักการทำงานของคำสงั่ On-Delay Timer (TON) คอื เมื่อมีสญั ญาณ On เขา้ ทขี่ า IN คำสั่ง TON จะเรมิ่ นับเวลาเมื่อค่าเวลาของ TON ทีน่ ับมีคา่ เท่ากบั คา่ เวลาท่ีกำหนดไว้ใน Preset Time (PT) คอนแทค ชว่ ยของ TON จะทำงานและเมื่อหยดุ จา่ ยสัญญาณเข้าทีข่ า IN คา่ เวลาของ TON ทีก่ ำลังนบั จะถูก Reset เวลากลบั เป็น 0 และคอนแทคชว่ ยของ TON จะกลบั สู่สภาวะเดมิ รูปที่ 7.1 คำสง่ั On-Delay Timer (TON) 7.1.1 การเลอื กใชง้ านคำสัง่ On-Delay Timer (TON) ในการใช้งานคำส่ัง TON จะต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลา (Timer Number) ของ TON ให้ถูกต้อง เน่ืองจาก TON แต่ละหมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้ งาน Timer ชนิด TON และต้องการค่าความละเอียด 1 ms (millisecond : มิลลิวินาที) จะต้องเรียกใช้ งาน Timer หมายเลข T32 และ T96 เท่านั้น และในการตั้งค่าเวลาต้องกำหนดให้ถูกต้องเช่นเดียวกัน เช่น ต้องการต้ังเวลา 5 วินาที ของ TON หมายเลข T32 ต้องใส่ค่าตัวเลขในช่อง PT (Preset Time) เท่ากับ 5,000 จึงจะเท่ากับ 5 วินาที (1ms.× 5000 =5 s. (5 วินาที)) อีกท้ังในการใช้งานตัวตั้งเวลา ถ้ามี การเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใช้งานหมายเลขเดิมซ้ำไม่ได้ เช่น ถ้า Timer หมายเลข

118 T32 ถูกจองพื้นที่ให้ใช้งานเป็น TON ไปแล้ว จะเรียกใช้งาน TOF ด้วยหมายเลข 32 อีกไม่ได้ ท้ังน้ีมี คณุ ลกั ษณะของคำสง่ั On-Delay Timer (TON) ดังตารางที่ 7.1 ตารางที่ 7.1 คณุ ลักษณะของคำสง่ั On-Delay Timer (TON) ชนิด ค่าความละเอียด ค่าสงู สุดในการตงั้ เวลา หมายเลขตัวตงั้ เวลา (Timer Type) (Resolution) (Maximum Value) (Timer Number) TON 1 ms. 32.767 s T32 , T96 (non-retentive) 10 ms. 327.67 s T33-T36 , T97-T100 100 ms. 3,276.7 s T37-T63 , T101-T255 7.1.2 ตัวอย่างการใชค้ ำสงั่ On-Delay Timer (TON) การทำงานของโปรแกรม เมื่อ On อินพุต I0.0 ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 ทำงาน (On) คอนแทคช่วยของเอาต์พุต Q0.0 เปลี่ยนสภาวะ จากปกติเปิดเป็นสภาวะปิดมีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TON (T32) และ TON จะเริ่มนับเวลาและเม่ือค่าเวลา ของ TON มีค่าเท่ากับ 3 วินาที คอนแทคช่วยของ TON จะทำงานเปล่ียนสภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะปิด สง่ ผลให้เอาตพ์ ตุ Q0.1 ทำงาน และเมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 หยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TON (T32) TON จะหยุดทำงาน ค่าเวลาของ TON จะ ถกู Reset กลับเป็น 0 คอนแทคช่วยของ TON จะกลับสู่ สภาวะเดิมเป็นปกติเปิดใน Network ที่ 3 ส่งผลให้ เอาต์พตุ Q0.1 หยดุ ทำงาน รูปท่ี 7.2 ตวั อยา่ งการใช้คำส่ัง On-Delay Timer (TON) วิธีเขียนโปรแกรม

119 1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพ่ือติดต่อส่ือสารระหว่าง คอมพวิ เตอร์กบั PLC 2) เขียนโปรแกรมตาม Ladder Diagram ตามรูปท่ี 7.2 จนถึงคำสั่ง Timer ดบั เบล้ิ คลิกเมาส์ซา้ ย ทกี่ ลมุ่ คำสั่ง Timer จะปรากฏคำสงั่ Timer ท้งั 5 ชนดิ ดงั รปู ที่ 7.3 กลมุ่ คำสงั่ Timer คำส่งั On-Delay Timer (TON) ประกอบดว้ ย TON, TONR, TOF, BGN_ITIME และ CAL_ITIME รปู ที่ 7.3 ขนั้ ตอนการเรยี กใช้คำสั่ง Timer 3) เลื่อนเมาส์ไปท่ีคำสั่ง TON คลกิ เมาส์ซ้าย คำสั่ง TON จะปรากฏเขา้ มาใน Main Program ดงั รปู ที่ 7.4 ระบหุ มายเลขตัวตง้ั เวลา (Timer Number) ของ TON ใส่คา่ ตวั เลข PT (Preset Time) รูปท่ี 7.4 การใช้คำส่งั On-Delay Timer (TON) 4) กำหนดค่าหมายเลขตัวต้ังเวลาของ On-Delay Timer (TON) และค่าเวลาของ TON (PT) โดยกำหนดค่าตามตัวอย่างและเขียนโปรแกรมต่อไปจนครบเมื่อเขียนโปรแกรมครบให้ตรวจสอบความ ถูกต้องของโปรแกรมสังเกตผลการตรวจสอบในชอ่ ง Output Windows ว่ามี Error หรอื ไม่ถ้ามีให้กลับไป แก้ไขโปรแกรมให้ถูกต้องถ้าไม่มีให้ทำตามขั้นตอนต่อไปคือการดาวน์โหลด (Download) จากน้ันทดลอง การทำงานของโปรแกรม (RUN) 5) หากต้องการดูสภาวะการทำงานของ โปรแกรม ทำได้โดยการเลื่อนเมาส์ไปที่คำสั่ง Program Statusบน Tool Bars คลิกเมาส์ซ้าย 1 คร้ัง โปรแกรมจะแสดงสภาวะการทำงานเป็น

120 รปู ที่ 7.5 โปรแกรมขณะทำงานและแสดงสถานะการทำงาน 6) ทดลองการทำงานโปรแกรมโดย โยกสวิตช์ I0.0 (On-Off) ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 ทำงาน TON จะเร่ิมนับเวลา เม่ือ ครบตามค่าท่ีต้ังไว้คอนแทคช่วยของ TON จะเปลี่ยนสภาวะทำให้เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน (ค่าเวลาของ TON จะยังนับต่อไป เร่ือย ๆ จนกว่าจะมีการตัดสัญญาณออก จาก TON) ดังรูปท่ี 7.6 รปู ท่ี 7.6 การทำงานของ On-Delay Timer (TON)

121 7) เม่ือโยกสวิตช์ I0.1 (On-Off) ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 หยุดทำงานเป็น การตัดสัญญาณออกจาก TON ทำให้ค่า เวลาของ TON จะ Reset กลับไปเป็น “0” คอนแทคช่วยของ TON กลับสู่ สภาวะเดิมคือ ปกติเปิด ทำให้เอาต์พุต Q0.1 หยุดทำงาน ดงั รูปท่ี 7.7 รูปที่ 7.7 การเปล่ียนแปลงค่าเวลาของ On-Delay Timer (TON) รูปที่ 7.8 ข้ันตอนการยกเลิก Program Status 8) กรณีโปรแกรมที่ทำการทดลอง ถูกต้องหรืออาจผิดพลาด และต้องการ แก้ไขโปรแกรม สามารถทำได้ดังนี้คือ ยกเลิกการทำงานของ Program Status ก่ อ น โด ย เลื่ อ น เม าส์ ไป ช้ี ท่ี ค ำ ส่ั ง Program Status คลิกเมาส์ซ้าย 1 ครั้ง ดังรูปที่ 7.8 แล้วหน้าจอจะกลับสูป่ กติ 9) ข้ั น ต อ น ต่ อ ไป คื อ ก า ร เปลี่ยนโหมดกลับไปเป็นโหมด STOP โดยการเล่ือนเมาส์ไปช้ีท่ีคำส่ัง STOP คลิกเมาส์ซา้ ย 1 ครงั้ ดังรูปท่ี 7.9 รูปที่ 7.9 ขนั้ ตอนกลับไปเป็นโหมด STOP 10) จะปรากฏหน้าต่าง STOP ข้ึนมา พร้อมกับคำถามว่าต้องการ เปลี่ยนเป็นโหมด STOP หรือไม่ ถ้า ตอ้ งการให้ตอบ Yes ถา้ ไม่ต้องการให้ ตอบ No ดังรูปท่ี 7.10

122 รูปท่ี 7.10 หนา้ ตา่ ง STOP 11) เมือ่ เปล่ยี นโหมดเปน็ โหมด STOP เรยี บรอ้ ยแลว้ สามารถแก้ไขหรือเปลย่ี นแปลงวงจรได้ เมือ่ แกไ้ ขเสรจ็ สมบูรณ์ ให้ทำตามขั้นตอน คือ Compile All, Download, RUN และ Program Status ตามลำดบั 7.2 คำส่ัง Retentive On-Delay Timer (TONR) หลักการทำงานของคำส่งั Retentive On-Delay Timer (TONR) จะมีลักษณะการทำงานคลา้ ยกับ TON จะแตกตา่ งกันเพียงบางจุด คอื เม่ือมสี ัญญาณสภาวะ On เข้าท่ีขา IN คำสั่ง TONR จะเรม่ิ นบั เวลา ขณะท่ี TONR กำลังนับเวลา หากหยดุ จา่ ยสญั ญาณเข้าท่ีขา IN ค่าเวลาของ TONR จะหยดุ และคา้ งเวลา ตำแหน่งท่ีหยดุ เอาไว้ เมื่อจา่ ยสญั ญาณสภาวะ On เข้าท่ีขา IN ของคำส่ัง TONR อกี คร้ัง เวลาในการนบั ของ TONR จะเริ่มนับตอ่ จากตำแหนง่ ท่หี ยุดและเมื่อค่าเวลาของ TONR ทน่ี บั มีคา่ เท่ากบั คา่ เวลาที่กำหนด ไว้ใน Preset Time (PT) คอนแทคชว่ ยของ TONR จะทำงาน เมอื่ หยดุ สัญญาณเขา้ ที่ขา IN คำสั่ง TONR คา่ เวลาในการนบั ของ TONR จะหยดุ และคา้ งเวลาอีก จะไม่สามารถ Reset คา่ เวลาของ TONR ให้เป็น “0” ได้ ในการ Reset คา่ เวลาของ TONR จะต้องใช้คำส่ัง Reset จากภายนอก เมื่อ TONR ถูก Reset ค่าเวลาจะ Reset กลับไปเป็น 0 คอนแทคช่วยจะกลับสสู่ ภาวะเดมิ ใส่คา่ ตวั เลข PT (Preset Time) ระบหุ มายเลขตัวต้งั เวลา (Timer Number) ของ TONR รูปที่ 7.11 คำสัง่ Retentive On-Delay Timer (TONR) 7.2.1 การเลือกใชง้ านคำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR) การใช้งานคำส่ัง TONR ต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลาของ TONR (Timer Number) ให้ถูกต้อง ท้ังนี้ TONR จะมีกลุ่มหมายเลขตัวตั้งเวลาที่แตกต่างจากของ TON และ TOF หมายเลขตัวตั้งเวลาของ TONR แต่ละหมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน TONR ที่มีค่าความละเอียด 10 ms. ต้องเรียกใช้งาน Timer หมายเลข T1–T4 และ T65–T68 เท่านั้น และในการต้ังค่าเวลาต้องกำหนดค่าให้ถูกต้อง เช่น ต้องการตั้งเวลา 5 วินาที ของ TONR หมายเลข T1 ต้องใส่ค่าตัวเลขในช่อง Preset Time เท่ากับ 500 จึงจะมีค่าเวลาเท่ากับ 5 วินาที (10 ms. × 500=5 s. (วนิ าที)) อีกทัง้ ในการใชง้ านตัวต้ังเวลาหากเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใชง้ านซ้ำหมายเลข เดมิ อีกไม่ได้ ทง้ั นมี้ คี ณุ ลักษณะของคำสงั่ Retentive On-Delay Timer (TONR) ดังตารางท่ี 7.2

123 ตารางท่ี 7.2 คุณลักษณะของคำสง่ั Retentive On-Delay Timer (TONR) ชนิด ค่าความละเอียด ค่าสูงสุดในการตัง้ เวลา หมายเลขตัวตง้ั เวลา Timer Type Resolution Maximum Value Timer Number 1 ms. TONR 10 ms. 32.767 s T0 , T64 (retentive) 100 ms. 327.67 s T1 – T4 , T65 – T68 3276.7 s T5 – T31 , T69 –T95 7.2.2 ตัวอย่างการใช้งานคำสั่งตัวต้งั เวลา Retentive On-Delay Timer(TONR) การทำงานของโปรแกรม เม่อื On อนิ พุต I0.0 ทำให้เอาต์พุต Q0.0 ทำงาน คอนแทค ช่วย Q0.0 เปลี่ยนสภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะปิด มีสัญญาณ เข้าที่ขา IN คำส่ัง TONR (T1) จะเริ่มนับเวลา ขณะที่ TONR นับ เวลา หากอินพุต I0.1 มีสภาวะ On เอาต์พุต Q0.0 จะหยุดทำงาน ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN คำส่ัง TONR (T1) ค่าเวลาในการนับของ TONR จะหยุดและค้างเวลาตำแหน่งที่หยุดไว้ และเม่ืออินพุต I0.0 มีสภาวะ On อีกคร้ัง TONR จะเริ่มนับจากตำแหน่งที่หยุด และ เมื่อค่าเวลาของ TONR มีค่าเท่ากับ 2.5 วินาที คำสั่ง TONR จะ ทำงานทำให้คอนแทคช่วยของ TONR เปล่ียนสภาวะจากเปิดเป็น สภาวะปิด ทำให้เอาตพ์ ุต Q0.1 ทำงาน และเมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On เอาต์พุตQ0.0 จะหยุด ทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าท่ีขา IN คำสั่ง TONR (T1) TONR จะหยุดและค้างเวลาตำแหน่งท่ีหยุดเอาไว้อีกคร้ัง ไม่สามารถ Reset ค่าเวลาของ TONR ได้ การจะ Reset ค่าเวลาของ TONR ให้กลับเป็น 0 ต้องเขียนคำสั่ง Reset โปรแกรมจากภายนอกส่ง รปู ที่ 7.12 การใชค้ ำสง่ั Retentive เข้าไปที่ TONR จึงจะสามารถ Reset ได้ และเมื่อ TONR Reset On-Delay Timer ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 หยุดทำงาน จากรูป I0.2 เป็นอินพุตท่ี (TONR) Reset คำสงั่ TONR (T1) วธิ ีออกแบบโปรแกรม 1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพ่ือตดิ ต่อส่ือสารระหว่าง คอมพวิ เตอร์กบั PLC เริ่มต้นการเขียนโปรแกรมตามตัวอย่าง

124 2) เขียนโปรแกรมตามข้ันตอนจนถึงคำส่ัง TONR ดับเบิ้ลคลิกเมาส์ซ้ายที่กลุ่มคำส่ัง Timers จะ ปรากฏคำสั่ง Timer ทั้ง 5 ชนิด เลื่อนเมาส์ไปชี้ท่ีคำสั่ง TONR คลิกเมาส์ซ้ายเพื่อเรียกใช้งานคำส่งั TONR และคำสงั่ TONR จะปรากฏเข้ามาใน Main Program ดงั รปู ที่ 7.13 ระบุหมายเลขตวั ต้ังเวลา (Timer Number) ของ TONR ใส่ค่าตวั เลข PT (Preset Time) รูปที่ 7.13 การใชค้ ำสั่ง TONR 3) กำหนดค่าหมายเลขตัวตั้งเวลาของ TONR และค่าเวลาของ TONR (PT) ตามโปรแกรมตัวอยา่ งและ เขียนโปรแกรมจนถึงคำสั่ง Reset กำหนดค่าตำแหน่ง และค่าจำนวนท่ตี ้องการ Reset ดงั รูปท่ี 7.14 รูปที่ 7.14 การกำหนดคา่ ตำแหนง่ และค่าจำนวนที่ต้องการ Reset 4) ทดลองการทำงานโดยการโยกสวิตช์ I0.0 (On-Off) สังเกตการทำงานของ TONR ค่าเวลาจะ เร่มิ นบั เพม่ิ ขน้ึ เรือ่ ย ๆ ดงั รูปที่ 7.15 รปู ที่ 7.15 การทดลองการทำงาน

125 5) โ ย ก ส วิ ต ช์ I0.1 (On–Off) จ ะ สังเกตเห็นว่าเอาต์พุต Q0.0 จะหยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าท่ีขา IN ของคำส่ัง TONR (T1) ค่าเวลาในการนับของ Timer จะหยุดและ ค้างเวลาตำแหน่งทห่ี ยดุ เอาไว้ ดงั รูปที่ 7.16 รปู ท่ี 7.16 การเปลย่ี นแปลงค่าเวลาของ TONR 6) เมื่อโยกสวิตช์ I0.0 ขึ้นอีกคร้ัง TONR จะเร่ิมนับค่าเวลาต่อจากเวลาท่ีหยุดไว้และจะ นับเวลาจนครบตามค่าเวลาท่ีต้ังไวค้ อนแทคช่วย ของ TONR จะเปล่ียนสภาวะส่งผลให้เอาต์พุต ทำงานดงั รปู ท่ี 7.17 รปู ที่ 7.17 ขั้นตอนการทำงานของ TONR

126 7) โยก ส วิตช์ I0.1(On–Off) เอ าต์ พุ ต Q0.0 จะหยุดทำงาน (Off) สังเกตค่าเวลาของ TONR จะไม่ Reset แม้จะตัดสัญญาณออกจาก คอยล์ Timer ดงั รูปที่ 7.18 รูปที่ 7.18 ขน้ั ตอนการทำงานของ TONR 8) หากต้องการ Reset ค่าเวลาของ TONR จะต้องเขียนโปรแกรม Reset เพิ่มขึ้น เข้าที่ TONR ในท่ีน้ีคือการโยกสวิตช์ I0.2 ข้ึน โปรแกรมจะกลับสู่สภาวะเริ่มต้นใหม่อีกครั้ง ดัง รูปท่ี 7.19 รูปที่ 7.19 ข้นั ตอนการ Reset ของ TONR 7.3 คำส่ัง Off-Delay Timer (TOF) หลักการทำงานของคำสง่ั Off-Delay Timer (TOF) คือเม่อื มสี ัญญาณสภาวะ On ให้อนิ พตุ เขา้ ท่ี ขา IN ของ TOF คอนแทคช่วยของ TOF จะทำงานทนั ทแี ละเมอื่ หยุดจ่ายสัญญาณท่ขี า IN จะทำให้ TOF เรม่ิ นับเวลา และเม่ือคา่ เวลา TOF มีคา่ เทา่ กับค่าเวลาที่กำหนดไว้ใน Preset Time (PT) คอนแทคช่วย ของ TOF จะหยดุ ทำงาน ระบหุ มายเลขตัวต้ังเวลา (Timer Number) ของ TONR ใส่คา่ ตวั เลข PT (Preset Time)

127 รูปที่ 7.20 คำส่ัง Off-Delay Timer (TOF) 7.3.1 ข้อกำหนดการใช้งานคำสั่ง Off-Delay Timer(TOF) การเรียกใช้คำสั่งตัวต้ังเวลา TOF จะมีกลุม่ หมายเลขตวั ต้ังเวลาเหมือนกับ TON ในการใช้งานจะต้องระบุหมายเลขตัวต้งั เวลาให้ถูกตอ้ ง หาก ในโปรแกรมมีการเรียกใช้งานทั้ง TON และ TOF จะต้องใช้หมายเลขไม่ซำ้ กัน ในการใช้งาน TOF จะต้อง ดูรายละเอียดในการใช้งานให้ถูกต้อง เนื่องจาก TOF แต่ละหมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน TOF ท่ีมีค่าความละเอียด100 ms. จะต้องเรียกใช้งาน TOF หมายเลข T37-T63 ,T101 –T255 เท่าน้ัน และในการตั้งค่าเวลาต้องกำหนดให้ถูกต้องเช่นเดียวกัน เช่น ต้องการตั้งเวลา 4 วินาที ของ TOF หมายเลข T200 ตอ้ งใสค่ ่าตวั เลขในช่อง Preset Time เทา่ กับ 40จึง จะเท่ากับ 4 วินาที (100 ms.× 40 = 4 s.(4 วินาที)) อีกทั้งในการใช้งานตัวต้ังเวลา หากเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้วจะเรียกใช้งานซ้ำหมายเลขเดิมอีกไม่ได้ ท้ังน้ีมีคุณลักษณะของคำสั่ง Off-Delay Timer (TOF) ดังตารางที่ 7.3 ตารางท่ี 7.3 คณุ ลกั ษณะของคำสง่ั Off-Delay Timer (TOF) ชนดิ ค่าความละเอียด คา่ สูงสุดในการตัง้ เวลา หมายเลขตวั ตั้งเวลา Timer Type Resolution 1 ms. Maximum Value Timer Number TOF 10 ms. (non-retentive) 100 ms. 32.767 s T32 , T96 327.67 s T33-T36 , T97-T100 3276.7 s T37-T63 , T101-T255 7.3.2 ตัวอย่างการใชง้ านคำส่ังตวั ตั้งเวลา Off-Delay Timer (TOF) การทำงานของโปรแกรม เม่ื อมี สภ าวะ On ที่ อิน พุ ต I0.0 ส่งผล ให้ เอาต์พุ ต Q0.0 ทำงาน (On) คอนแทคช่วยของ เอาต์พุต Q0.0 เปล่ียนสภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะ ปิดใน Network 2 ทำให้มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TOF (T200) คอนแทคช่วยของ TOF ใน Network 3 จะทำงานทนั ที ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน (On) เม่ืออินพุต I0.1 มีสภาวะ On ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 หยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TOF (T200) TOF จะเรม่ิ นับเวลา และเม่อื คา่ เวลาของ

128 TOF มีค่าเท่ากับ 4 วินาทีคอนแทคช่วยของ TOF จะกลับสู่สภาวะเดิมใน Network 3 เอาต์พุต Q0.1 หยุดทำงาน รูปที่ 7.21 โปรแกรมตัวอย่างการใช้คำส่ัง Off-Delay Timer (TOF) คำสัง่ : จงออกแบบโปรแกรม ตาม Ladder Diagram ดังต่อไปนี้ วิธีออกแบบโปรแกรม 1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพื่อติดต่อส่ือสารระหว่าง คอมพิวเตอร์ กับ PLC แล้วเร่ิมตน้ การเขยี นโปรแกรมตามตัวอย่าง 2) เขียนโปรแกรมตามข้ันตอน จนถึงคำส่ัง Timer ดับเบ้ิลคลิกเมาส์ซ้ายที่กลุ่มคำส่ัง Timers จะ ปรากฏคำส่ัง Timer ทงั้ 5 ชนดิ 3) เล่ือนเมาส์ไปที่คำสั่ง TOF คลิกเมาส์ซ้ายเพื่อเรียกใช้งานคำส่ัง TOF คำสั่ง TOF จะปรากฏเข้า มาใน Main Program ดงั รปู ที่ 7.22 ใส่คา่ ตัวเลข PT (Preset Time) ระบหุ มายเลขตวั ตง้ั เวลา (Timer Number) ของ TOF รปู ที่ 7.22 การใชค้ ำส่งั TOF 4) กำหนดค่าหมายเลขตัวตง้ั เวลาของ TOF และค่าเวลาของ TOF (PT) ตามโปรแกรมตัวอย่างและ เขยี นโปรแกรมต่อไปจนครบ เมื่อเขียนโปรแกรมครบให้ตรวจสอบความถกู ต้องของโปรแกรมสังเกตผลการ ตรวจสอบในช่อง Output Windows ว่ามี Error หรือไม่ถ้ามีให้กลับไปแก้ไขโปรแกรมให้ถูกต้อง ถ้าไม่มี ให้ทำตามข้ันตอนต่อไปคือการดาวน์โหลดแล้วทดลองการทำงานของโปรแกรม (RUN) หากต้องการดู สภาวะการทำงานของวงจรสามารถทำได้โดยเลอื่ นเมาส์ไปชีท้ ค่ี ำสงั่ Program Status บน Tool Bars 5) ทดลองการทำงานโดยโยกสวิตช์ I0.0 (On–Off) เอาต์พุต Q0.0 จะทำงาน คอนแทคช่วยของ TOF ใน Network 3 เปลี่ยนสภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะปิด ทันทีส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน แต่ TOF ยังไม่เริ่มนับเวลาจนกว่าอินพุต I0.1 มี สภาวะ On ตัดสัญญาณออกจากเอาต์พุต TOF ดังรูปที่ 7.23

129 รูปท่ี 7.23 การทดลองการทำงาน 6) เม่ื อ โ ย ก ส วิ ต ช์ I0.1 (On-Off) เอาต์พุต Q0.0 หยุดทำงาน TOFจะเริ่มนับ เวลาดงั รูปที่ 7.24 รูปที่ 7.24 การเปลย่ี นแปลงค่าเวลาของ TOF 7) ค่าเวลาของ TOF จะนับไปเร่ือย ๆ จนค่าท่ีนับมีค่าเท่ากับค่าที่ต้ังไว้ จะสั่งให้คอน แท คช่วยของ TOF กลับ สู่สภ าวะป กติ โปรแกรมจะกลับสู่สภาวะเริ่มต้นใหม่ ดังรูป ท่ี 7.25

130 รปู ท่ี 7.25 ขั้นตอนการทำงานของ TOF ตวั อย่างที่ 1 การออกแบบ Ladder Diagram โดยใชค้ ำสง่ั Timers 1) ศึกษาขั้นตอนการทำงาน (1) เมือ่ กดสวิตช์ Start ให้เอาต์พตุ 1 มสี ภาวะ On แล้วให้หน่วงเวลา 1 วนิ าที (2) จากนนั้ ให้เอาต์พุต 2 มสี ภาวะ Onให้เอาต์พุต 1 มีสภาวะ Off (3) เอาต์พุต 2 มสี ภาวะ On ให้หนว่ งเวลาไว้ 1 วินาที แล้วให้เอาต์พุต 3 มีสภาวะ On ให้ เอาต์พุต 2 มีสภาวะ Off (4) เม่ือกดสวิตช์ Stop ให้เอาต์พุตทุกตัวมสี ภาวะ Off ทั้งหมด 2) กำหนดตำแหน่ง อนิ พุต (Input) /เอาต์พุต (Output)/ ตัวตงั้ เวลา(Timer) อินพตุ (Input) เอาต์พตุ (Output) ตัวต้ังเวลา(Timer) สวิตช์ Start : I0.0 เอาต์พตุ 1 : Q0.0 ตัวตงั้ เวลาตวั ที่ 1 (TON) : T101 ตัวต้ังเวลาตวั ที่ 2 (TON) : T102 สวติ ช์ Stop : I0.1 เอาต์พตุ 2 : Q0.1

131 เอาต์พุต 3 : Q0.2 3) เขียน Ladder Diagram ตัวอยา่ งท่ี 2 การออกแบบ Ladder Diagram โดยใช้คำสั่ง TIMERS และ SET , RESET 1) ศกึ ษาขัน้ ตอนการทำงาน (1) เม่อื กดสวิตช์ Start สง่ ผลให้ เอาต์พุต1 – เอาต์พุต 3 มสี ภาวะ On–Off ทกุ ๆ 0.3 วนิ าที ไปเรอ่ื ยๆ จนกวา่ จะกดสวติ ช์ Stop (2) เมอ่ื กดสวติ ช์ Stop ให้เอาต์พุต 1 และ เอาต์พุต 2 มสี ภาวะ Off 2) กำหนดตำแหน่ง อินพตุ (Input) /เอาตพ์ ุต (Output)/ ตวั ตั้งเวลา(Timer) อินพุต (Input) เอาตพ์ ุต (Output) สวิตช์ Start: I0.0 เอาต์พตุ 1 : Q0.0 สวิตช์ Stop: I0.1 เอาต์พตุ 2 : Q0.1

132 เอาต์พุต 2 : Q0.2 3) เขยี น Ladder Diagram สรปุ กลุ่มคำสงั่ Timer(ตัวต้ังเวลา) ของเครื่อง PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 ท่นี ยิ มใช้งานมี 3 แบบ คอื TON, TONR และ TOF คำส่ัง สญั ลักษณ์ การทำงาน

On-DelayTimer 133 (TON) เมื่อมสี ญั ญาณ On เขา้ ที่ขา IN คำส่งั TON จะเร่มิ Retentive On-Delay นบั เวลา เม่ือคา่ เวลาของ TON ท่ีนบั มคี ่า=ค่าเวลาที่ Timer (TONR) กำหนดไว้ใน Preset Time (PT) คอนแทคช่วยของ TON จะทำงาน Off-Delay Timer และเม่ือหยุดจา่ ยสญั ญาณเขา้ ทขี่ า IN ค่าเวลาของ (TOF) TON ทีก่ ำลังนบั จะถูก Reset เวลากลบั เป็น 0 คอนแทคช่วยของ TON จะกลับสูส่ ภาวะเดมิ มลี ักษณะการทำงานคล้ายกบั TON จะแตกต่างกนั เพียงบางจดุ คอื เมอื่ มีสัญญาณสภาวะ On เข้าทีข่ า IN คำสั่งTONR จะเรมิ่ นบั เวลา ขณะท่ี TONR กำลงั นบั เวลา หากหยุดจา่ ยสญั ญาณเขา้ ที่ขา IN ค่าเวลา ของ TONR จะหยุดและคา้ งเวลาตำแหน่งที่หยดุ เอาไว้ เม่ือจา่ ยสัญญาณสภาวะ On เข้าท่ขี า IN ของ คำส่ัง TONR อีกครั้ง เวลาในการนับของ TONR จะ เรม่ิ นับตอ่ จากตำแหน่งที่หยุดและเมื่อคา่ เวลาของ TONR ท่ีนบั มีค่าเท่ากบั ค่าเวลาท่ีกำหนดไว้ในPreset Time (PT) คอนแทคชว่ ยของ TONR จะทำงาน เมอื่ หยดุ สัญญาณเขา้ ท่ขี า IN คำส่ังTONR คา่ เวลาในการ นับของ TONR จะหยดุ และค้างเวลาอกี จะไม่ สามารถ Reset ค่าเวลาของ TONR ใหเ้ ปน็ “0” ได้ ในการ Reset ค่าเวลาของ TONR ต้องใช้คำสง่ั Reset จากภายนอก เม่ือ TONR ถกู Reset ค่าเวลา จะ Reset กลบั ไปเป็น 0 คอนแทคช่วยจะกลับสู่ สภาวะเดิม เม่อื มสี ญั ญาณสภาวะ On ให้อินพุตเข้าท่ีขา IN ของ TOF คอนแทคชว่ ยของ TOF จะทำงานทนั ที และ เมื่อหยุดจ่ายสญั ญาณที่ขา IN จะทำให้ TOF เรม่ิ นบั เวลา และเม่อื ค่าเวลา TOF มคี ่าเท่ากบั ค่าเวลาท่ี กำหนดไว้ใน Preset Time (PT) คอนแทคช่วยของ TOF จะหยุดทำงาน

134 สรปุ คุณลักษณะของคำส่งั On-Delay Timer (TON) และคำสั่ง Off-Delay Timer (TOF) ชนดิ ค่าความละเอียด ค่าสูงสดุ ในการตั้งเวลา หมายเลขตัวตั้งเวลา (Timer Type) (Resolution) (Maximum Value) (Timer Number) TON 1 ms. 32.767 s T32 , T96 (non-retentive) 10 ms. 327.67 s T33-T36 , T97-T100 100 ms. 3,276.7 s T37-T63 , T101-T255 และ TOF (non-retentive) สรปุ คณุ ลักษณะของคำสัง่ Retentive On-Delay Timer (TONR) ชนดิ ค่าความละเอียด คา่ สงู สดุ ในการตัง้ เวลา หมายเลขตัวตั้งเวลา Timer Type Resolution Maximum Value Timer Number 1 ms. TONR 10 ms. 32.767 s T0 , T64 (retentive) 100 ms. 327.67 s T1 – T4 , T65 – T68 3276.7 s T5 – T31 , T69 –T95 ****ในการใช้งานตวั ตง้ั เวลา ถา้ มกี ารเรยี กใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใช้งานหมายเลข เดิมซำ้ ไม่ได้

135 แบบฝกึ หัดหน่วยที่ 7 กลุ่มคำส่งั Timers คำสั่ง จากโปรแกรมท่กี ำหนดให้ จงอธิบายการทำงานของโปรแกรม 1. อธบิ ายการทำงานของโปรแกรม ............................................................................................................................. .......................................... .......................................................................................................................................................... ............. ..................................................................................................................... .................................................. ............................................................................................................................. .......................................... 2.

136 อธบิ ายการทำงานของโปรแกรม ............................................................................................................................. .......................................... ....................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. .......................................... ............................................................................................................................. .......................................... เอกสารอ้างองิ จริ พัฒน์ ล่มิ ทอง. (2553). ระบบควบคุมในงานอตุ สาหกรรม. นนทบุรี : บริษัท ศนู ย์หนงั สือเมืองไทย จำกดั . สราวฒุ ิ ศิรวิ งษ,์ ภวู ดล ภเู ดน่ แดน, และ กรรชนม์ ปนิ่ โต. (2548). คลอ่ งแคล่ว PLC. กรุงเทพมหานคร : บรษิ ทั จูปติ ัส จำกดั . อทุ ัย สุมามาลย์. (ม.ป.ป.). โปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์ ภาคทฤษฎี. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ ศูนยส์ ง่ เสริมวิชาการ. อุทัย สุมามาลย.์ (ม.ป.ป.). โปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์ ภาคปฏิบัติ. กรุงเทพมหานคร : สำนกั พิมพศ์ ูนย์ สง่ เสริมวิชาการ. Siemens S7-200. (2557). [ออนไลน์]. [สบื คน้ เม่ือ 9 มนี าคม 2557]. จาก https://cache.industry.siemens.com/dl/files/582/1109582/att_22063/v1/s7200_sys tem_manual_en-US.pdf