รายการสถานการน้ำแม่แคม

โครงการอ่างเกบ็ น้ำแม่แคมอันเน่อื งมาจากพระราชดำริ ตำบลสวนเขือ่ น อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ จัดทำโดย นายวรพล เดชสุวรรณ์ วิศวกรชลประทานชำนาญการพิเศษ สงิ หาคม พ.ศ. 2565

รายงานสถานการณแ์ ละการบรหิ ารจัดการน้าในช่วงนา้ หลาก โครงการอา่ งเก็บน้าแมแ่ คมอันเนอื่ งมาจากพระราชด้าริ จังหวดั แพร่ ความเป็นมา โครงการอ่างเก็บน้าแม่แคมอันเน่ืองมาจากพระราชด้าริ ตั้งอยู่ท่ี ต้าบลสวนเข่ือน อ้าเภอเมือง จังหวัดแพร่ เป็นงานจ้างเหมาทั้งโครงการตามสัญญาเลขท่ี กจ.23/2562 (สพด.) ลงวันท่ี 18 มีนาคม 2562 เร่ิมอายุสัญญา 21 มีนาคม 2562 ครบก้าหนดอายุสัญญา 4 มีนาคม 2564 รวมอายุสัญญา 990 วัน ราคางานตาม สัญญา 273,880,170.15 บาท โดยบริษัท อุดมศักดิ์เชียงใหม่ จ้ากัด เป็นผู้รับจ้าง กรมอนุมัติแก้ไขสัญญา คร้ังท่ี 1 วันท่ี 21 มิถุนายน 2565 เร่ืองมาตรการให้ความช่วยเหลือผู้ประกอบการในช่วงการแพร่ระบาดไวรัสโคโรนา 2019 ตามหนงั สือกรรมการวิจัยปัญหาการจัดซื้อจัดจ้างและการบรหิ ารพัสดภุ าครัฐด่วนทีส่ ดุ ที่ กค(กวจ) 0405/ว 693 ลงวันที่ 6 สิงหาคม 2564 ปจั จุบนั อยรู่ ะหว่างแกไ้ ขสัญญา เนื่องจากประสบปญั หา 2 ประเดน็ คอื 1. แก้ไขแบบอาคารระบายน้าล้น เนื่องจากระดับหินแข็งบริเวณรากฐานอาคารหัวฝายมีระดับต้่า กว่าแบบก่อสร้างประมาณ 6-7 เมตร จึงต้องมีการแก้ไขเพ่ิมเติมแบบโครงสร้างรองรับอาคารหัวฝายอาคาร ระบายนา้ ลน้ ดังกลา่ ว รปู ที่ 1 แสดงรปู แบบการแก้ไขแบบอาคารระบายน้าลน้ 2. แกไ้ ขเพิ่มเติมแบบถนนทางเบ่ียงถนนทางหลวงหมายเลข 1024 รปู ที่ 2 แสดงการแก้ไขแบบถนนทางเบีย่ ง จากภาพดา้ นบนจะเห็นไดว้ า่ ถนนทางหลวงหมายเลข 1024 ตัดผ่านหัวงานสถานท่ีก่อสร้างตัว ท้าบนดิน ส่งผลกระทบต่อการสร้างงานดินถมบดอัดแน่นประมาณ กม.ที่ 0+000 ถึง กม.ท่ี 0+600 และอาคาร ระบายน้าช่วงปลายประมาณ กม.ที่ 5+925 ถึง กม.ที่ 7+430 จึงมีความจ้าเป็นต้องร้ือถนนทางหลวง 1024 ดังกล่าว ให้แล้วเสรจ็ พร้อมใช้งานก่อนถึงจะด้าเนินการก่อสร้างตามแบบได้ ปัจจุบันอยรู่ ะหว่างการแก้ไขสัญญา คาดว่าจะแจง้ ผูร้ บั จ้างเข้าปฏิบัตติ ่อตามสัญญา ได้ประมาณเดือน ตลุ าคม 2565 รายละเอียด Time Line การแก้ไขแบบและสัญญา ตามรูปที่ 3

รปู ท่ี 3 แสดงTime Line การแก้ไขแบบสัญญา ผลงานถงึ ปจั จุบัน รปู ที่ 4 แสดงผลงานกอ่ สรา้ ง ณ ปจั จุบนั แผนงานถงึ ปจั จบุ นั (22 สิงหาคม 2565) 100% ผลงานถึงปัจจบุ นั 83.51% รอการแก้ไขแบบและสญั ญา คาดว่าจะแลว้ เสร็จ และเกบ็ กักน้าได้เต็มประสทิ ธิภาพใน ปี พ.ศ.2566

แผนการผันนา้ ระหวา่ งก่อสร้าง รูปที่ 5 แสดงแผนการผันนา้ ระหว่างก่อสรา้ ง หน่วยควบบคุมงานได้วางแผนเผชิญเหตุการณ์ผันน้าระหว่างก่อสร้างไว้แล้ว โดยการขุดร่อง ผนั นา้ ในแนวขนานกับแนว ทอ่ River Outlet มาท้ิงลงด้านทา้ ย และผันลงลา้ น้าเดมิ ตามรูปแบบในรูปที่ 5 โดย มีศกั ยภาพในการระบายนา้ 45 ลบ.ม./วินาที สรปุ แผนการน้าหลากในพน้ื ท่ี เมื่อวันท่ี 20 สิงหาคม 2565 มีปริมาณน้าฝนตกหนักในพ้ืนท่ีบ้านนาคูหา ต้าบลสวนเข่ือน อ้าเภอเมือง จังหวัดแพร่ ซ่ึงเป็นพ้ืนที่ตอนบนของอ่างเก็บน้าแม่แคม วัดปริมาณน้าฝนได้ 180 มม. โดยฝนได้ ตกหนักตั้งแต่เวลา 22.00 น. และบริเวณอ่างเก็บน้าเริ่มตกหนักตั้งแต่ เวลา 04.00 น. ต่อเนื่องถึงช่วงเช้า ของวันท่ี 21 สิงหาคม 2565 ส่งผลให้ปริมาณน้าอ่างเก็บน้าแม่แคมเพ่ิมสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ฝ่ายวิศวกรรม สา้ นกั งานก่อสร้างชลประทานขนาดกลางที่ 4 จึงขอสรุปรายละเอียด ดงั น้ี 1.ความเสียหายท่เี กิดขนึ้ พื้นทต่ี อนบน ดา้ นเหนือพื้นทอ่ี า่ งเกบ็ น้าแมแ่ คม รปู ที่ 6 ประมวลเหตกุ ารณน์ ้าหลากในพืนที่ตอนบนอ่างเกบ็ น้าแมแ่ คม

2. ความเสียหายท่ีเกิดกับถนนทางหลวงหมายเลข 1024 น้าในอ่างเก็บน้าแม่แคมสูงข้ึนอย่าง รวดเร็วประมาณ 40 ซม.ต่อช่ัวโมง มีผลให้ขอบไหล่ถนนทางหลวงหมายเลข 1024 ซ่ึงอยุ่บริเวณ Abutment ฝั่งขวาของเขือ่ นถกู กัดเซาะพงั ทลาย ท้าใหเ้ กดิ ความเสยี หายตอ่ ผวิ จราจร จา้ นวน 1 ชอ่ งทางจราจรฝงั่ เข้าเมอื ง รปู ที่ 7 ภาพถา่ ยความเสยี หายถนนทางหลวงหมายเลข 1024 รายละเอยี ดรระดับอา้ งองิ ตา่ ง ๆ ของอา่ งเก็บนา้ แม่แคม รายละเอียดตามรปู ท่ี 8 รูปท่ี 8 แสดงระดับอา้ งอิงต่าง ๆ ของเข่อื น - ระดบั สนั เข่อื น +274 ม.(รทก) - ระดับน้าสูงสุด +272 ม.(รทก) - ระดับน้าต่า้ สุด +248 ม.(รทก) - ระดบั ถนนทางหลวง1024 +256 ม.(รทก) - ระดับน้าสงู สดุ วนั ที่ 21 สงิ หาคม 2565 +254 ม.(รทก) ปรมิ าณน้า 1,200,00 ลบ.ม. - ระดับน้าวันท่ี 20 สงิ หาคม 2565 +248.61 ม.(รทก) ปริมาณน้า 400,000 ลบ.ม.

รปู ท่ี 9 ปรมิ าณนา้ ไหลผ่านท่อกับระดบั นา้ ในอา่ งเก็บนา้ แมแ่ คม จากรูปที่ 9 จะเห็นได้ว่าน้าที่ระดับ +255 ม.(รทก) จะมีปริมาณน้าระบายผ่านท่อ River Outlet อยู่ท่ี 5.2 ลา้ น ลบ.ม. ต่อวินาที รปู ที่ 10 แสดงเสน้ โคง้ ความจุพืนทีผ่ วิ ของอา่ งเกบ็ น้าแมแ่ คม จากรูปที่ 10 ที่ระดับ +255 ม.(รทก.) จะมีปริมาณน้าเก็บกักในอ่าง อยู่ที่ 1,200,000 ลบ.ม. ซึ่งเพิ่มขึ้นจากวันท่ี 20 สิงหาคม 2565 มีระดับน้าอยู่ที่ +248 ม.(รทก.) ปริมาณน้า 400,000 ลบ.ม. คิดเป็น ปริมาณนา้ เพม่ิ ข้ึนในอ่างเกบ็ น้าแมแ่ คม 800,000 ลา้ น ลบ.ม. ทรี่ อการระบาย จากการเฝ้าสังเกตการณ์อัตราการเพิ่มข้ึนของน้าในอ่างเก็บน้าแม่แคม ในวันที่ 21 สิงหาคม 2565 เวลา 08.00 น. ถงึ 14.00 น. พบว่าน้าจะสูงเฉลยี่ ขนึ้ ประมาณ 0.40 ม. จึงน้าขอ้ มลู มาค้านวณเชิงเปรยี บเทยี บ ดงั นี้ จากรูปที่ 10 จะเห็นได้ว่าจากเส้นโค้งความจุพื้นผิวอ่าง ช่วงระดับ +255 ม.(รทก.) น้าจะ เพิ่มขนึ้ 600,000 ลบ.ม. ท่ีระดับเพมิ่ เพิ่มขน้ึ ทุก 2.00 ม.

ดังน้ันปริมาณนา้ สูงขนึ้ 0.40 ม. จะมีนา้ อ่างเพ่ิมขน้ึ 120,000 ลบ.ม. แสดงรายการคา้ นวณ ดงั นี้ ปริมาณน้า 120,000 =33.33 ลบ.ม./วินาที 60×60 ปรมิ าณน้าไหลออกผา่ น River Outlet คดิ ในอตั รา 5.2 ลบ.ม/วินาที ดงั นน้ั มปี รมิ าณน้าไหลเขา้ อ่าง 33.33 +5.20 = 38.53 ลบ.ม/วนิ าที จะมนี ้าสว่ นเกินทตี่ อ้ งระบายออกจากผนั น้าอัตรา 33 ลบ.ม/วินาที ทางผันน้าสามารถระบายน้าได้อัตรา 42.8 ลบ.ม/วินาที ซึ่งศักยภาพสามารถควบคุมระดับนา้ ให้อยใู่ นระดับ +255ม.(รทก.) ได้ ซึ่งจะไม่กระทบต่อการเกิดน้าทว่ มทาง เสถยี รภาพความม่นั คงของอ่างเก็บนา้ แมแ่ คม จากรูปท่ี 8 จะเห็นว่าระดับเก็บกักอยู่ท่ี +270 ม.(รทก.) มีความจุ 8.55 ล้าน ลบ.ม.ปัจจุบันน้า อยู่ท่ี +254 ม.(รทก.) ความจุปัจจุบัน 1.2 ล้าน ลบ.ม. คิดเป็น 14% ซึ่งยังไม่มีผลต่อเสถียรภาพของอ่างเก็บน้า แม่แคม กอปรกบั การกค่ วบคุมการอสร้างการบดอดั ดนิ เป็นไปตามแบบ ข้อก้าหนด และหลักวิศวกรรม การแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า 1. ด้าเนินการซ่อมแซมถนนท่ีช้ารุดเน่ืองจากเกิดการกัดเซาะบริเวณไหล่ทางท้าให้ผิวถนนเกดิ ความเสียหาย ระยะทางประมาณ 30 ม. ความกว้าง 1 ช่องจราจร ให้ประชาชนสามารถสัญจรได้ ซ่ึงถนน บรเิ วณดังกล่าว ต้องขดุ รื้อออกเมอ่ื จดั ท้าทางเบ่ยี งแล้วเสร็จ รปู ท่ี 11 งานซ่อมแซมถนนทางหลวงหมายเลข 1024 2. ซ่อมแซมทางผนั น้าใหส้ ามารถระบายนา้ ไดท้ นั กบั ปริมาณน้าที่เพิ่มสูงขน้ึ รปู ที่ 12 แสดงการซ่อมแซมทางผนั นา้ ชัว่ คราว

ผลกระทบกับพนื้ ท่ดี า้ นท้ายอา่ งเก็บนา้ แม่แคม การตรวจสอบพ้ืนที่บริเวณล้าน้าด้านท้ายอ่างเก็บน้าแม่แคม พบว่าไม่มีผลกระทบจากการ ระบายน้า สภาพล้าน้าปกติ ส่วนหน่ึงเป็นผลจากการก่อสร้างอ่างเก็บน้าแม่แคมช่วยหน่วงน้าไม่ให้ไหลหลาก เข้าสพู่ นื้ ทด่ี า้ นลา่ งอา่ งเกบ็ น้าแม่แคม ซ่งึ ถ้าการก่อสร้างอา่ งแม่แคมแล้วเสร็จจะสามารถช่วยบริหารจัดการน้าได้ เตม็ ประสิทธภิ าพ ชว่ ยแกป้ ัญหาน้าทว่ ม และแก้ปัญหาการขาดแคลนน้าในช่วงฤดูแลง้ ใหก้ บั พน้ื ท่ีได้ ปัจจุบัน (22 สิงหาคม 2565 )สถานการณ์น้าเข้าสู่สภาวะปกติแล้ว ส้านักงานก่อสร้าง ชลประทานขนาดกลางที่ 4 จะเฝ้าระวังและดา้ เนินการตามแผนเผชิญเหตุการณ์ตอ่ ไป จัดทาํ โดย นายวรพล เดชสวุ รรณ วิศวกรชลประทานชํานาญการพิเศษ