ประวัติโรงเรียน+หมู่บ้านต้นฮ่าง

โรงเรียนพระปริยตั ธิ รรมวัดนิโครธาราม หมู่ท่ี 2 ตาบลปา่ คา อาเภอท่าวังผา จงั หวัดนา่ น 1. ประวัตขิ องโรงเรียน โรงเรียนพระปรยิ ัตธิ รรมวัดนิโครธาราม เลขที่ 118 หมู่ที่ 2 บา้ นต้นฮ่าง ตาบลป่าคา อาเภอท่าวังผา จงั หวดั นา่ น ได้จัดต้ังข้ึนโดยมติของคณะสงฆอ์ าเภอทา่ วงั ผา เน่ืองจากการประสบปญั หาในแต่ละวัด ในอาเภอ ทา่ วังผามจี านวนพระภิกษสุ ามเณรน้อย บางวดั ไมม่ ีพระภกิ ษุหรอื สามเณรอยปู่ ระจาเลย โรงเรียนเริ่มดาเนินการเรียนการสอนตั้งแต่ ปีการศึกษา 2536 โดยเร่ิมแรกขอแยกห้องเรียนจาก โรงเรียนวัดราษฎร์บารุง อาเภอทุ่งช้าง จังหวัดน่าน จานวน 1 ห้องเรียน และได้รับอนุญาตจากกรมการ ศาสนากระทรวงศกึ ษาธิการ ให้จัดตัง้ เปน็ โรงเรียนพระปริยตั ิธรรมแผนกสามัญศึกษา ตั้งแต่ วันท่ี 1 กันยายน 2537 ใบอนุญาตเลขที่ 40/2537 เพ่ือให้สามเณรที่ได้บวชมีที่ศึกษา เล่าเรียนเป็นการสร้างศาสนทายาท ให้กับพระพุทธศาสนา กระจายอยู่ประจาวัดในเขตบริการ เปิดทาการสอนตั้งแต่ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ถึง มัธยมศึกษาปที ี่ 6 สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธิราชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี เสดจ็ พระราชดาเนนิ ไป ทรงตดิ ตามผลการดาเนินงานโครงการตามพระราชดาริ และทรงเยย่ี มราษฎร จานวน 2 ครั้ง ดังน้ี ครง้ั ที่ 1 วันท่ี 28 กุมภาพนั ธ์ 2550 ครง้ั ท่ี 2 วนั ท่ี 18 กมุ ภาพันธ์ 2559 ปจั จบุ นั โรงเรยี นมพี ้นื ท่ที ้ังหมด 8 ไร่ 2 งาน 70 ตารางวา 2. ระบบการศึกษา โรงเรียน สังกัด พื้นท่ีรับผิดชอบของสานักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดน่าน ,สานักงานเขตพ้ืนท่ี ประถมศึกษาน่านเขต 2 และสานกั งานเขตพ้นื ที่มัธยมศกึ ษาที่ 37 จดั ตง้ั อย่างเป็นทางการวันท่ี ต้งั แตว่ ันท่ี ๑ กนั ยายน ๒๕๓๗ เปดิ ทาการสอนระดับมัธยมศึกษาปที ่ี 1 ถึง มัธยมศกึ ษาปที ่ี 6 ดาเนินการสอน 2 ภาคเรียน ดังนี้ ภาคเรียนที่ 1 เปิดวันที่ 16 พฤษภาคม ถึง 10 ตุลาคม ภาคเรียนที่ 2 เปดิ วนั ท่ี 1 พฤศจิกายน ถงึ 31 มนี าคม 3. จานวนครแู ละนักเรยี น เมื่อเรม่ิ ก่อตั้งมนี ักเรยี น 36 รูป มีครูประจา 3 รูป (ครฆู ราวาสในขณะน้ัน ขอรบั ความรว่ มมือจาก โรงเรียนท่าวงั ผาพิทยาคม โรงเรียนหนองบัวพทิ ยาคม เป็นครูพเิ ศษในการสอนวชิ าสามัญ) ปัจจุบนั มีครูและเจ้าหน้าที่ 15 รูป/คน แบ่งเปน็ พระ 5 รปู ฆราวาสชาย 6 คน ฆราวาสหญงิ 4 คน มสี ามเณรนกั เรยี น 111 รปู ดังน้ี

ตารางแสดงจานวนครูและคุณวุฒิ ปีการศึกษา 2562 ลาดบั ท่ี ช่ือ – นามสกลุ คุณวฒุ ิ สังกดั ความรบั ผดิ ชอบ 1 พระครอู ุปถมั ภ์นนั ทกจิ ปริญญาตรี ปส. ผ้จู ัดการโรงเรยี น 2 พระครูอนุกลู นนั ทกิจ ปริญญาโท ปส. ผอู้ านวยการโรงเรยี น 3 นายเสวยี น ศิริแก้ว ปริญญาตรี ปส. รองผู้อานวยการ 4 นายสวุ ทิ ย์ ถุงเสน ปรญิ ญาตรี ปส. ครสู อนศลิ ปะ ม.1– ม. 6 5 นายวิโรจน์ ใบยา ปรญิ ญาตรี ปส. ครสู อนสงั คมศกึ ษา ม.1– ม. 6 6 นางรัชนี จันทรักษ์ ปริญญาตรี ปส. ครูสอนภาษาไทย ม.1– ม. 6 7 นางสาวสุพตั รา ลัมวฒุ ิ ปรญิ ญาตรี ปส. ครูสอนคณิตศาสตร์ ม.1– ม. 6 8 นางสาวมยรุ ี ไชยยา ปรญิ ญาตรี ปส. ครสู อนภาษาอังกฤษ ม.1– ม. 6 9 นายรณกฤต แสนนิทา ปริญญาตรี ปส. ครูสอนวทิ ยาศาสตร์ ม.1– ม. 6 10 พระครจู ารวุ รรณ ชยั วัฒน์ ปริญญาตรี ปส. ครสู อนพระพุทธศาสนา/ธรรมวินยั ม.1– ม. 6 11 พระครูสมหุ ์ไอศรู ย์ ชยลงกฺ โร ปริญญาโท ปส. ประวตั ิศาสตร์/ภาษาองั กฤษเสริม ม.1– ม. 6 12 พระกติ ตพิ ัฒน์ สเุ มธี ปรญิ ญาตรี ปส. สอนกระทธู้ รรม ม.1 – ม. 6 13 นายเพ็ญภาค จนั ทรส์ ุข ปรญิ ญาตรี ปส. ครูภาษาบาลี ม.1– ม. 6 14 นายพรชัย เทพเสน ปวส. ปส. เจา้ หน้าทก่ี ารเงนิ 15 นางประกาย ใบยา ปวส. ปส, เจ้าหน้าที่หอ้ งสมุด หมายเหตุ สังกดั หมายถึง แหลง่ ท่ีมาของเงินค่าจ้างปฏบิ ตั ิงาน, ปส. หมายถงึ พระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษาสังกัดสานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ตารางแสดงจานวนนักเรยี น ปกี ารศกึ ษา 2562 ระดับช้นั จานวนสามเณรนักเรยี น (รปู ) มัธยมศึกษาปีที่ 1 30 มัธยมศึกษาปีท่ี 2 20 มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 3 31 มัธยมศกึ ษาปีที่ 4 15 มธั ยมศึกษาปีท่ี 5 5 มัธยมศกึ ษาปีท่ี 6 10 รวมสามเณร นกั เรียนทั้งหมด 111

หมบู่ ้านต้นฮ่าง หมทู่ ี่ 2 ตาบลป่าคา อาเภอทา่ วังผา จังหวดั น่าน 1. ประวตั คิ วามเปน็ มา บ้านตน้ ฮ่าง เป็นชาวไทล้ือที่อพยพมาจากเมืองล้า แคว้นสิบสองปันนา มณฑลยูนาน ประเทศจีน โดย มเี จ้าเมืองลา้ กษัตริย์ผู้กล้าหาญเป็นที่เคารพนับถือของชาวไทล้ือเมืองล้าและมีพธิ ีบวงสรวงเป็นประจาทุก 3 ปี พร้อมกันนี้ชาวไทยล้ือบ้านต้นฮ่างมีความศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนามีการสร้างวัดประจาหมู่บ้าน คือ วัดนโิ ครธาราม ในช่วงวัฒนธรรม “เก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง” ในสมัยเจ้าหลวงสุมนเทวราช (พ.ศ.2353– 2368) ได้ยกทัพไปตีและกวาดต้อนผู้คนมาจากเมืองลา้ เมืองแพง เชยี งแข็ง เมอื งหลวงภูคา ในปี 2355 มาที่เมอื งน่าน 6 พันครัว(สรัสวดี อ๋องสกุล 2539:34-35,41,45-46) ไดอ้ พยพลงมาทางทศิ ใตม้ าพบน้า น่านจึงได้อพยพมาตามสายแม่น้าน่านไปอยู่ที่บ้านห้วยไคร้ (อาเภอเมืองน่าน ตามประวัติบ้านหนองบัว โดย พ่อผัด เทพเสน) เป็นเวลานานพอสมควรจงึ ได้หาที่ทาเลทามาหากินใหม่และได้มาพบสถานท่แี หง่ หนึ่งซึ่งเป็นที่ เหมาะแก่การทามาหากินเพราะทางทิศตะวันตกเป็นหนองน้าและมีป่าอุดมสมบูรณ์ดีทางทิศตะวันออกเป็นลา น้าน่านจึงได้อพยพมาตั้งถิ่นฐานท่ีนี่เดิมช่ือว่า บ้านล้า ต่อมาได้เปลี่ยนช่ือเป็น บ้านหนองบัว กาลต่อมาพบว่า ทางทิศตะวันออกของแมน่ ้านา่ นมที ี่จะบกุ เบกิ เปน็ ท่ีทานาข้าวได้ดซี ง่ึ เรยี กว่า ตึ๊ดขุมสิงห์ จงึ ได้พากันขา้ มแม่น้า น่านไปบุกเบิกทานาข้าว การไปทานาข้าวท่ีต๊ึดขุมสิงห์ น้ันมีความลาบากมากเน่ืองจากจะต้องใช้เรือขุดข้าม ฟากแม่น้าน่านไปทานา ในกาลต่อมาไม่ปรากฏวันเดือนปี หมู่บ้านหนองบัวมีประชากรมากข้ึนสถานท่ีคับแคบ ไม่สามารถขยายบ้านเรือนได้และท่ีทากินไม่พอจึงได้หารือกันไปหาทส่ี ร้างบา้ นใหมจ่ ึงได้พบว่ามีดอนนาอยู่แห่ง หน่ึงอยู่ติด ตึ๊ดขุมสิงห์ เรียกว่าดอนป่าคา จึงพากันไปตั้งหมู่บ้านใหม่ใช้ช่ือว่า บ้านป่าคา ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อ ตามต้นไม้ชนิดหนึ่งชื่อว่า เก้าฮ่าง เป็นต้นไม้ขนาดใหญ่มีกิ่งก้านสาขาแผ่กว้างเป็นท่ีร่มเย็นคล้ายต้นไทร บ้าน ตน้ ฮ่าง มีท่ีทาเลดีเหมาะสม คือ มีแม่น้าน่านและแม่น้าย่างไหลผ่านเหมาะแก่การประกอบอาชีพเกษตรกรรม การคมนาคมสะดวกต่อการติดต่อกับชุมชนหม่บู ้านอื่นและส่วนราชการ เป็นชุมชนท่ีมีภาษาพูดเป็นเอกลักษณ์ ของตนเอง คอื ภาษาลื้อ ชาวไทยลือ้ รักความสงบ มคี วามสามัคคีกันในหม่เู ครือญาติเคารพนบั ถอื บรรพบรุ ุษ เชอ่ื ฟังผ้นู าไมว่ า่ จะ เป็นผู้นาทางราชการหรือผู้นาชุมชนบ้านต้นฮ่างยังมีความสัมพันธ์ฉันญาติมิตรกับชุมชนบ้านหนองบัวอยู่ เหมือนเดมิ อาณาเขต บา้ นตน้ ฮ่าง หมู่ท่ี 2 ตาบลป่าคา มีอาณาเขตรบั ผดิ ชอบเขตติดต่อ ดังต่อไปน้ี :- ทศิ เหนือ ติดตอ่ กับ บา้ นดอนชัย ตาบลท่าวงั ผา อาเภอท่าวงั ผา จงั หวัดน่าน ทิศใต้ ตดิ ตอ่ กับ บ้านสบย่าง ตาบลป่าคา ทศิ ตะวนั ออก ตดิ ตอ่ กับ บา้ นฝายมลู ตาบลปา่ คา ทศิ ตะวันตก ตดิ ต่อกับ บ้านหนองบัว ตาบลปา่ คา 2. การคมนาคม ระยะทางจากหมบู่ า้ นถึงศาลากลางจงั หวัดน่าน 41 กิโลเมตร เปน็ ถนนลาดยาง ใช้เวลาในการ เดนิ ทาง 1 ช่ัวโมง

3. จานวนประชากร / ครัวเรอื น บ้านต้นฮ่าง มีทั้งหมด 252 ครัวเรือน มีประชากรท้ังหมด 776 คน แยกเป็นชาย 382 คน เปน็ หญงิ 394 คน จานวนผูส้ งู อายุ 182 คน คนพิการ 17 คน ผวู้ า่ งงาน 72 คน 4. ศาสนา / ภาษาที่ใช้ ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ภาษาท่ีใช้ในชีวิตประจาวัน คือ ภาษาไทยลื้อ,ภาษาพื้นเมือง และภาษาไทยกลาง 5. การประกอบอาชีพ / รายได้เฉลีย่ ประชาชนส่วนใหญป่ ระกอบอาชีพเกษตรกรรมประมาณรอ้ ยละ 80 รองลงมาได้แก่อาชีพคา้ ขาย รบั ราชการ และรบั จ้าง นอกจากนยี้ งั มีกลมุ่ อาชีพเสรมิ ต่างๆ เช่น - กลุม่ ทาข้าวเกรียบแม่บ้าน - กลมุ่ ตดั เย็บเสื้อผ้า - กลุ่มทาขนม - กลุ่มจักสาน (หวาย) - กลุ่มสหกรณ์การเกษตร (ผักดอง) - กลมุ่ เกษตรกรพชื ไร่ - กลุ่มเม่ียงคา รายไดเ้ ฉลีย่ ประมาณครวั เรือนละ 71,596 บาท/ปี 6. การบริการของรัฐ สถานบริการสาธารณสุขท่ีใกล้ท่ีสุด คือ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลป่าคา ซ่ึงตั้งอยู่ในบริเวณ หมบู่ า้ นต้นฮา่ งใกลก้ ับทีต่ ั้งของโรงเรยี นพระปริยตั ิธรรมวัดนิโครธาราม โรงเรียนท่ีเปิดสอนระดับมัธยมศึกษาที่ใกล้ที่สุด คือ โรงเรียนท่าวังผาพิทยาคม ระยะทางห่างจาก หม่บู า้ น 5.1 กิโลเมตร 7. ผู้นาหมบู่ ้าน ผูใ้ หญ่บ้าน ผู้ใหญ่ธีระพนั ธ์ วาฤทธ์ิ 8. ปัญหาและความต้องการของประชาชนในหมู่บา้ น 1) ต้องการลดการใช้เคมีภัณฑ์ทางการเกษตรท่ีเป็นพิษ, พัฒนากลุ่มอาชีพเสริมให้มีความเข้มแข็ง พัฒนาใหเ้ ป็น Startup ตอ่ ไป