การจัดการศึกษาแบบเรียนรวม

29/05/66 การอบรมเชงิ ปฏบิ ตั กิ ารการจดั ทาIEP และการบนั ทกึ ขอ้ มูลIEP Online ของนกั เรยี นพกิ าร ประจาปี การศกึ ษา 2566 วนั ที่ 30 พฤษภาคม 2566 สพป.ตราด ผศ.ดร.กรองทอง จุลิรชั นีกร คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภฏั ราไพพรรณี หวั ขอ้ การบรรยาย 1. กฎหมายและนโยบายท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั การจดั การศึกษาแบบเรยี นรวม 2. แนวทางการจดั การศึกษาแบบเรยี นรวม 1

29/05/66 1. กฎหมายและนโยบายท่เี กย่ี วขอ้ งกบั การจดั การศึกษาแบบเรยี นรวม กฎหมายการศกึ ษาพเิ ศษ ประเทศสหรฐั อเมรกิ า Individuals with Disabilities Education Act : IDEA 2

29/05/66 Education For All Handicapped Children Act of 1975. (PL 94 -142) บงั คับใช้ปี ค.ศ. 1977 การสนับสนุนการ จดั การศกึ ษาแก่เดก็ พกิ ารอายุ 3-21 ปี Individuals with Disabilities Education Act 1990. (IDEA) (PL 101 – 476) บงั คบั ใช้ เดอื นตุลาคม ปี ค.ศ. 1990 เน้นการจัดทา แผนการจดั การศกึ ษาเฉพาะบุคคลแก่เดก็ พกิ าร ทุกคน โดยเน้นความสาคัญกับผู้ปกครอง 3

29/05/66 หลักการจัดการศึกษาสาหรับคนพกิ ารตามกฎหมาย IDEA มี 6 ประการ ดงั นี้ 1. เดก็ ทุกคนตอ้ งไดร้ ับการศึกษา (Zero reject) 2. การไม่เลอื กปฏบิ ัตใิ นการตรวจและวดั ประเมนิ ผล (Nondiscriminatory identification and evaluation) 3. การใหบ้ ริการทางการศึกษาแบบใหเ้ ปล่าทเ่ี หมาะสม (Free Appropriate Public) 4. การจดั การศกึ ษาในสภาพแวดล้อมทม่ี ีขดี จากัดน้อยทส่ี ุด (Least Restrictive Environment) 5. การพทิ กั ษส์ ิทธิในการรับบริการ (Procedural Due Process) 6. การมสี ่วนร่วมของผู้ปกครองและคนพกิ าร (Parental and Student Participation) The Individuals with Disabilities Education Act 1990 (IDEA) Free Appropriate Appropriate Evaluation Public Education Individualized Education Plan Parent Participation Least Restrictive Environment Procedural Safeguards 4

29/05/66 พรบ.การศกึ ษาแหง่ ชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบบั ท่ี 4) พ.ศ. 2562 มาตรา 10 การจัดการศึกษาตอ้ งจัดใหบ้ ุคคลพิการ สทิ ธแิ ละโอกาสเสมอกนั แรกเกดิ หรอื แรกพบความ ไม่นอ้ ยกว่า 12 ปี พิการ โดยไมเ่ สียคา่ ใช้จา่ ย จดั ใหอ้ ยา่ งทว่ั ถึง ได้รบั สทิ ธิ สิง่ อานวย และมีคณุ ภาพ ความสะดวก ส่อื บรกิ าร อนื่ ใดทางการศึกษา พรบ.การจดั การศกึ ษาสาหรบั บคุ คลพกิ าร พ.ศ. 2551 และท่แี กไ้ ขเพ่มิ เติม (ฉบบั ท่ี 2) พ.ศ. 2556 มาตรา 5 สทิ ธิทางการศึกษาของคนพิการ 5

29/05/66 มาตรา 8 สถานศึกษาตอ้ งจดั ทาแผนการจดั การศึกษาเฉพาะบุคคล การจดั การศกึ ษาในรปู แบบ ส่งเสริมการฟนื้ ฟูสมรรถภาพ ในระบบ นอกระบบ ดารงชีวิตอสิ ระ ทกั ษะ ตามอัธยาศยั พื้นฐาน การฝึกอาชพี จดั สภาพแวดลอ้ ม เทคโนโลยี สถาบนั อดุ มศกึ ษา มีหน้าที่ สง่ิ อานวยความสะดวก สอ่ื รับคนพิการเขา้ ศกึ ษาตอ่ บรกิ ารอน่ื ใดทางการศกึ ษา พระราชบญั ญัติสง่ เสรมิ และพัฒนาคณุ ภาพชีวติ คนพกิ าร พ.ศ.2550 มาตรา 20 คนพกิ าร มสี ิทธิเขา้ ถงึ และใชป้ ระโยชน์จากสงิ่ อานวยความสะดวกและสวสั ดิการ ดงั นี้ การแพทย์ รว่ มกจิ กรรม ล่ามภาษามือ การศกึ ษา ทางสังคม การอาชพี สัตว์นาทาง การเขา้ ถึง เบยี้ ยงั ชพี นโยบาย 800บ./ด ข้อมลู ข่าวสาร 6

29/05/66 กฎหมายที่เก่ยี วขอ้ งกบั การมงี านทาการจ้างงานคนพิการ ม.33 นายจา้ งรบั คนพกิ ารเข้าทางานในอัตราสว่ นของผ้ปู ฏบิ ตั งิ าน ม.34 นายจ้างท่ไี ม่รับคนพกิ ารเข้าทางาน ต้องส่งเงินเขา้ กองทุน ม.35 นายจา้ งทีไ่ มท่ าตาม ม.33 ม.34 ใหจ้ ัดสัมปทาน จดั จ้างเหมาชว่ งงาน ฝึกงาน จัดล่ามภาษามอื จัดอปุ กรณ์ จัดส่งิ อานวยความสะดวก และจดั ให้ความ ชว่ ยเหลอื อ่ืนใด • Inclusive Education 2. แนวทางการจดั การศึกษาแบบเรยี นรวม 7

29/05/66 การเรยี นรวม Inclusion หรอื การจดั การศึกษา แบบเรยี นรวม Inclusive Education คอื การจดั การศกึ ษา สาหรบั เด็กทกุ คนโดยไม่มีการแบง่ แยกเดก็ ปกตหิ รอื เด็กท่มี ี ความตอ้ งการพเิ ศษ จุดเร่มิ ตน้ ของการจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม 1. Integration 4. Inclusive Education 2. Mainstreaming 3. Inclusion 8

29/05/66 ปรชั ญาของการศกึ ษาแบบเรยี นรวม • มนุษยท์ กุ คนย่อมมสี ทิ ธเิ ทา่ เทยี มกนั ในโอกาสทาง การศกึ ษา • มนุษยท์ กุ คนยอ่ มมสี ทิ ธอิ ยู่รว่ มกนั ในสงั คม • การเรยี นการสอนในชนั้ เรยี นยอ่ มสนองความแตกตา่ ง ระหวา่ งบคุ คล (Steinbeck & Steinbeck, 1996, p.18) สทิ ธคิ นพกิ าร 1. มศี กั ดศิ์ รแี ห่งความเป็ นมนุษย ์ มสี ทิ ธเิ สรภี าพแหง่ บคุ คล 2. มสี ทิ ธไิ ดร้ บั การดูแลฟื้นฟู สมรรถภาพ เพอื่ ใหเ้ กดิ การพฒั นาเตม็ ศกั ยภาพ สามารถดารงชวี ติ อย่างอสิ ระ สอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการ ของแตล่ ะคน 3. มสี ทิ ธแิ ละโอกาสไดร้ บั การศกึ ษาอยา่ งเท่าเทยี ม โดยไม่มขี อ้ จากดั 4. มสี ทิ ธแิ ละโอกาสไดร้ บั การเตรยี มความพรอ้ มดา้ นอาชพี การฝึ ก อาชพี การประกอบอาชพี ไดร้ บั การจา้ งงาน โดยไดร้ บั คา่ ตอบแทน สวสั ดกิ าร ความกา้ วหน้า 9

29/05/66 ความเขา้ ใจพนื้ ฐานของการจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม • โอกาสทเี่ ทา่ เทยี มกนั Equal Opportunity • ความหลากหลาย Diversity • ทุกคนมคี วามปกตอิ ยูใ่ นตวั Normalization • สงั คมทมี่ วี ฒั นธรรมทหี่ ลากหลาย Multicultural Society • ศกั ยภาพ Potential • มนุษยน์ ิยม Humanism • การอยู่ในสงั คม Socialization • ความเป็ นส่วนบุคคล Individualization • การพงึ่ พาอาศยั ซงึ่ กนั และกนั Dependency • สภาวะแวดลอ้ มทมี่ ขี อ้ จากดั น้อยทสี่ ุด Least Restrictive Environment (ผดงุ อารยะวญิ ญู, 2550, p.7) Individualized Education Program : IEP ในอเมริกา คอื อะไร IEP คอื หวั ใจของการจดั การศกึ ษาสาหรับเดก็ ทม่ี คี วามตอ้ งการพเิ ศษ ทกุ คน แต่ IEP ไม่ใช่หลักสูตร IEP เป็ นแผนการจัดการศกึ ษาทเี่ ป็ นแนวทาง ใหค้ รูและผู้ทเ่ี กย่ี วข้องดาเนินการจัดกจิ กรรมการเรียนการสอน และพัฒนา เดก็ ตามแผนทก่ี าหนด (IDEA, 2004) 20 10

29/05/66 แผนการจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล (Individualized Education Program : IEP) หมายถงึ โปรแกรมทจ่ี ัดทาขึน้ เพอ่ื ใช้กาหนดแนวทางการจัดการศึกษา และตรวจสอบการสอนทงั้ หมดใหส้ อดคล้องกับความตอ้ งการจาเป็ นพเิ ศษ และส่งิ อานวยความสะดวก ส่ือ บริการ และความช่วยเหลืออน่ื ใดทาง การศกึ ษา ของผู้เรียนทมี่ ีความตอ้ งการจาเป็ นพเิ ศษ วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทาแผน การจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล 1. ผูเ้ รยี น เพ่อื ใหผ้ ูเ้ รยี นไดร้ บั การพฒั นาศกั ยภาพ มสี ว่ นรว่ มวางแผน และวดั ประเมินผล การศึกษา ตามความตอ้ งการจาเป็นพเิ ศษ ไดร้ บั การฝึกบาบดั การฟ้ื นฟสู มรรถภาพ พรอ้ มทง้ั สง่ิ อานวย ความสะดวก สอ่ื บรกิ าร และความช่วยเหลอื อน่ื ใดทางการศึกษา รวมทง้ั การไดร้ บั บรกิ ารช่วง เช่ือมตอ่ (Transition) ทางการศึกษา และดา้ นอน่ื ๆ อยา่ งเหมาะสม 11

29/05/66 วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทาแผน การจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล 2. ผูส้ อน เพอ่ื ใหผ้ ูส้ อนสามารถกาหนดแนวทางการจดั การศึกษาตามศกั ยภาพของผูเ้ รยี นท่มี ีความ ตอ้ งการจาเป็นพเิ ศษ การจดั กจิ กรรมการเรยี นการสอน การวดั และประเมินผล สง่ิ อานวยความ สะดวก สอ่ื บรกิ าร และความช่วยเหลอื อน่ื ใดทางการศึกษา และการสรุปผลการจดั การศึกษา เพ่อื รายงานและสง่ ตอ่ ในสภาพบรบิ ทใหม่ วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทาแผน การจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล 3. ผูป้ กครอง เพอ่ื ใหผ้ ูป้ กครองมสี ว่ นรว่ มในการวางแผนจดั การศึกษาตามศกั ยภาพของผูเ้ รยี นท่มี คี วามตอ้ งการ จาเป็นพเิ ศษ การวดั และประเมินผล การขอรบั สง่ิ อานวยความสะดวก สอ่ื บรกิ าร และความช่วยเหลอื อน่ื ใดทางการศึกษา และรบั ทราบผลการรายงานความกา้ วหนา้ ของผูเ้ รยี น 12

29/05/66 วตั ถปุ ระสงคข์ องการจดั ทาแผน การจดั การศึกษาเฉพาะบคุ คล 4. สถานศึกษา เพอ่ื ใหส้ ถานศึกษามีระบบการจดั การศึกษา การสง่ ต่อผูเ้ รยี นท่มี ีความตอ้ งการ จาเป็นพเิ ศษตามศกั ยภาพ การวางแผนบรหิ ารจดั การ งานวชิ าการ งานงบประมาณ งานบคุ ลากร การมสี ว่ นร่วมกบั ผูป้ กครองและหน่วยงานตา่ ง ๆ การวดั และ ประเมนิ ผล การจดั หาสง่ิ อานวยความสะดวก สอ่ื บรกิ าร และความช่วยเหลอื อน่ื ใด ทางการศึกษา การจดั การศึกษาแบบเรยี นรวม Inclusive Education 13

29/05/66 พรบ. สง่ เสรมิ และพัฒนาคุณภาพชวี ติ คนพกิ าร พ.ศ. 2550 มาตรา 4 คนพกิ าร หมายถึง บคุ คลทม่ี ขี อ้ จากัดในการปฏิบัตกิ ิจกรรม ในชวี ติ ประจาวัน การเคลอ่ื นไหว จิตใจ อารมณ์ การสอ่ื สาร สติปญั ญา การเรียนรู้ ความบกพรอ่ ง ทางการเหน็ ผเู้ รียนทีม่ ีความต้องการจาเป็นพเิ ศษ พรบ.ส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ พ.ศ. 2550 มาตรา 4 กลา่ วถงึ บคุ คลพิการ ไวว้ ่า คนพิการ หมายถึง บุคคลซึ่งมีข้อจากัด ในการปฏิบัติกิจกรรมใน ชีวิตประจาวันหรือเข้าไปมีส่วนร่วมทางสังคม เน่ืองจากมีความบกพร่องทางการ เห็น การได้ยิน การเคล่ือนไหว การสื่อสาร จิตใจ อารมณ์ พฤติกรรม สติปัญญา การเรียนรู้ หรือความบกพร่องอื่นใด ประกอบกับมีอุปสรรคในด้านต่าง ๆ และมี ความจาเป็นพิเศษท่ีจะต้องได้รับความช่วยเหลือด้านหนึ่งด้านใด เพื่อให้สามารถ ปฏิบัติกิจกรรมในชีวิตประจาวันหรือเข้าไปมีส่วนร่วมทางสังคมได้อย่างบุคคล ทว่ั ไป 14

29/05/66 ประเภทของผเู้ รียนทีม่ คี วามต้องการจาเป็นพิเศษ กระทรวงการพัฒนาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ (พม.) กรมสง่ เสริมและพฒั นา คุณภาพชวี ิตคนพิการ (พก.) กาหนดประเภทและหลักเกณฑข์ องคนพกิ าร มี 7 ประเภท ดงั นี้ 1. พกิ ารทางการเหน็ 2. พกิ ารทางการได้ยินหรอื สือ่ ความหมาย 3. พกิ ารทางการเคล่ือนไหวหรอื ทางร่างกาย 4. พิการทางจิตใจ หรือพฤตกิ รรม 5. พิการทางสติปัญญา 6. พิการทางการเรยี นรู้ 7. พกิ ารทางออทสิ ตกิ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธิการ พ.ศ.2552 เรื่อง กาหนดประเภทและหลักเกณฑข์ อง คนพิการทางการศึกษา มี 9 ประเภท ดงั นี้ 1. บคุ คลท่ีมคี วามบกพร่องทางการเหน็ 2. บคุ คลท่ีมีความบกพรอ่ งทางการได้ยิน 3. บุคคลท่ีมคี วามบกพรอ่ งทางสติปัญญา 4. บคุ คลที่มีความบกพร่องทางร่างกาย หรอื การเคล่อื นไหว หรอื สขุ ภาพ 5. บุคคลทม่ี คี วามบกพร่องทางการเรียนรู้ 15

29/05/66 6. บุคคลที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา 7. บุคคลท่มี ีความบกพร่องทางพฤติกรรม หรอื อารมณ์ 8. บุคคลออทิสตกิ 9. บุคคลพิการซอ้ น การศึกษาพิเศษ (SPECIAL EDUCATION) การให้การศึกษาแก่ผเู้ รียนเป็นพิเศษ ทงั้ โดย วิธีการ สอน การจดั ดาเนินการสอน การให้บริการ เนื่องจาก บคุ คลเหล่านี้เป็นผดู้ ้อยโอกาส และขาดความเสมอ ภาค ในการได้รบั สิทธิตามที่รฐั จดั การศึกษา ซึ่ง ความ บกพร่องเหล่านี้ เป็นผลมาจากหลายปัจจยั ได้แก่ 16

29/05/66 รปู แบบการจดั ศึกษาพิเศษ 1. การเรยี นรว่ มในชนั้ เรยี นปกตเิ ตม็ เวลา นาไปสกู่ ารเรยี นรวม เป็นการจดั การศกึ ษา สาหรบั เดก็ ทม่ี คี วามบกพรอ่ งเลก็ น้อย ซง่ึ เขา สามารถดแู ลตนเองได้ รปู แบบการจดั ศึกษาพิเศษ 2. การเรยี นรว่ มในชนั้ เรยี นปกตโิ ดยไดร้ บั การ บรกิ ารพเิ ศษ เชน่ ไดร้ บั การสอนเสรมิ ไดร้ บั การฝึกพดู และแกไ้ ขการพดู และไดร้ บั การฝึก ใหค้ นุ้ เคยกบั สภาพแวดลอ้ ม 17

29/05/66 รปู แบบการจดั ศึกษาพิเศษ 3. การเรยี นในชนั้ เรยี นพเิ ศษในโรงเรยี นปกติ เป็นการ จดั สาหรบั เดก็ ทม่ี คี วามบกพรอ่ งมาก ซง่ึ ไมส่ ามารถ เรยี นรว่ มกบั เดก็ ปกตไิ ด้ และจาเป็นตอ้ งไดร้ บั บรกิ ารพเิ ศษดา้ นต่าง ๆ เชน่ กายภาพบาบดั อาชวี บาบดั และการฝึกฟังโปรแกรมพเิ ศษ ซง่ึ บคุ ลากร จาเป็นตอ้ งไดร้ บั การฝึกอบรมใหม้ คี วามรูค้ วาม เขา้ ใจเกย่ี วกบั เดก็ รปู แบบการจดั ศึกษาพิเศษ 4. การจดั โรงเรยี นพเิ ศษ เป็นการจดั สาหรบั เดก็ ทม่ี คี วามบกพรอ่ งเฉพาะทาง เชน่ เดก็ ทม่ี ี ความบกพรอ่ งทางสตปิ ัญญา บกพรอ่ งทาง รา่ งกาย บกพรอ่ งทางการเหน็ และบกพรอ่ ง ทางการไดย้ นิ และมลี กั ษณะเป็นโรงเรยี น ประจา 18

29/05/66 รปู แบบการจดั ศึกษาพิเศษ 5. การจดั การศกึ ษาพเิ ศษนอกโรงเรยี น เป็นการ ใหบ้ รกิ ารในสถานทต่ี ่าง ๆ เชน่ โรงพยาบาล สถานพกั ฟ้ืน สถานรบั เลย้ี งดเู ดก็ และทบ่ี า้ น ซง่ึ จาเป็นตอ้ งเขา้ รบั การบาบดั และเลย้ี งดู ทกั ษะการเรียนร้สู าหรบั เดก็ ท่ีมีความต้องการพิเศษ ประกอบดว้ ย 2 สว่ น คอื 1. ทกั ษะพน้ื ฐาน ไดแ้ ก่ ทกั ษะกลา้ มเน้อื มดั ใหญ่ ทกั ษะกลา้ มเน้อื มดั เลก็ ทกั ษะการชว่ ยเหลอื ตนเอง ในชวี ติ ประจาวนั ทกั ษะการรบั รแู้ ละการแสดงออก ทางภาษา ทกั ษะทางสงั คม และทกั ษะทาง สตปิ ัญญาหรอื การเตรยี มความพรอ้ มทางวชิ าการ 19

29/05/66 ทกั ษะการเรียนรสู้ าหรบั เดก็ ท่ีมีความต้องการ พิเศษ ประกอบดว้ ย 2 สว่ น คอื 2. ทกั ษะจาเป็นเฉพาะความพกิ าร ไดแ้ ก่ การเตรยี ม ความพรอ้ มอ่าน เขยี นอกั ษรเบรลลไ์ ทย การใช้ เครอ่ื งชว่ ยฟัง การใชล้ ่ามภาษามอื การใชอ้ ุปกรณ์ เครอ่ื งชว่ ยเดนิ กายอุปกรณ์เทยี ม และทกั ษะการ เขา้ ใจภาษา เป็นตน้ ปจั จยั สูค่ วามสาเรจ็ ในการจดั การศึกษาแบบเรยี นรวม ผูบ้ รหิ ารใหค้ วามสาคญั มเี จตคติเชิงบวก ครูและนกั สหวชิ าชีพมคี วามรู้ ความเขา้ ใจเร่อื งการศึกษาพเิ ศษ นกั เรยี นมีความเขา้ ใจเด็ก ท่มี ีความตอ้ งการพเิ ศษ การมสี ว่ นรว่ มกบั ผูป้ กครอง ในการจดั การศึกษา 20

29/05/66 ปัจจยั สูค่ วามสาเรจ็ ในการจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม ระดบั ประเทศ • สง่ เสรมิ และพฒั นาผูบ้ รหิ าร ครู และบุคลากรทางการศกึ ษา ทุกสงั กดั ให้ มคี วามรูด้ า้ นการศกึ ษาพเิ ศษ และมที ศั นคตเิ ชงิ บวก • ตน้ สงั กดั มนี โยบายการจดั การเรยี นรวม มงี บประมาณ และการกากบั ตดิ ตาม • การกาหนดยทุ ธศาสตรก์ ารจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม • จดั ทาแผนปฏบิ ตั กิ ารสง่ เสรมิ การจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม • สถานศกึ ษาทุกสงั กดั จดั การเรยี นรวม • Mรฐั oจnดั eเตyรเคยี มรอื่สงนมบั อื สMนaุนtทerรiพaั lยาวกธิ รปี ฏตบิาตมั งิหาลนกั ท4ชี่ Mดั เบจุคนคMลeMthaondงบประมาณ (สานกั งานเลขาธกิ าร, 2562, p.165) แนวทางการบรหิ ารจดั การศกึ ษาแบบเรยี นรวม การบรหิ ารตามหลกั โครงสรา้ ง SEAT การบรหิ ารตามหลกั วงจรคณุ ภาพ PDCA การบรหิ ารตามหลกั POLC หรอื 4M การบรหิ ารตามหลกั การบูรณาการ การบรหิ ารงาน 21

29/05/66 22

29/05/66 23

29/05/66 กจิ กรรมการฝึ กปฏิบตั กิ าร 24

29/05/66 หลกั การบรหิ ารเรยี นรวม แนวทางการบรหิ ารเรยี นรวม 1. Who ใคร…………………………………….. 2. What ทาอะไร……………………………….. 3. Where ทไี่ หน…………………………………. 4. When เมอื่ ไหร…่ ……………………………... 5. How อยา่ งไร………………………………… 25

29/05/66 26