ebookนิทานพื้นบ้าน

แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจับใจความ โดยใชข้ อ้ มูลทอ้ งถิ่นจงั หวดั แพร่ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ชดุ ท่ี ๑ เรอ่ื งนิทานพ้ืนบา้ น นางสาวเกตน์สิรี ธนรชั ตก์ ุลวงศ์ โรงเรยี นเทศบาลวัดสวรรคนิเวศ สงั กัดกองการศกึ ษา เทศบาลเมอื งแพร่ จงั หวดั แพร่ กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถ่นิ กระทรวงมหาดไทย ~๑~

คำนำ แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้ข้อมูลท้องถิ่นจังหวัดแพร่ สำหรับนักเรียน ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 1 จัดทำข้ึนเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาทักษะ การอ่านจับ ใจความของนักเรียน ประกอบด้วยแบบฝึกทกั ษะการอา่ นจับใจความนิทาน บทความ สาร คดี เนื้อหาสาระเป็นเร่ืองท่ีเกี่ยวข้องกับจังหวัดแพร่ที่เกี่ยวข้องในชีวิตประจำวัน และส่ิงที่ อยู่รอบๆตัวนักเรียนทั้งท่ีให้ความบันเทิง ข้อคิด คุณธรรม ความรู้ และประโยชน์ที่นำไปใช้ ในชีวิตประจำวัน รวม 15 แบบฝกึ ซึ่งในแต่ละแบบฝกึ จะมีคำช้แี จง การปฏิบัติกิจกรรมตาม ขั้นตอนการพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้แผนผังความคิด ดังน้ันนักเรียนจึงควร ปฏิบัติตามข้ันตอนทุกข้ันตอน ซ่ึงจะช่วยให้การพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความเป็นไป อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ทอ้ งถิ่นจงั หวัดแพร่ สำหรบั นกั เรยี น ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ 1 นี้ ไดผ้ ่านการทดลองใชแ้ ละพบว่าเป็นนวตั กรรมทม่ี ีประสทิ ธภิ าพเปน็ ทนี่ ่าพอใจ ผจู้ ัดทำจึงหวงั เปน็ อยา่ งวา่ จะเปน็ ประโยชน์ตอ่ ผูเ้ รียน และครผู สู้ อนกลมุ่ สาระ การ เรยี นรูภ้ าษาไทยที่สนใจตอ่ ไป เกตน์สริ ี ธนรัชตก์ ุลวงศ์ ครชู ำนาญการพิเศษ ~๒~

สารบญั เรอ่ื ง หน้า คำนำ............................................................................................................... ก สารบญั ............................................................................................................ ข คำชแ้ี จงในการใชแ้ บบฝกึ ................................................................................. 1 คำช้แี จงในการใชแ้ บบฝึกสำหรับนกั เรียน........................................................ 6 จุดประสงคก์ ารเรียนร้.ู ..................................................................................... 7 แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ทอ้ งถ่นิ จงั หวดั แพร่ 8 นิทานเรอื่ งกบกนิ เดอื น.................................................................................... แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ทอ้ งถ่นิ จังหวดั แพร่ 15 นทิ านเรอ่ื งพญาหมาขเ้ี รอ้ื น.............................................................................. แบบฝึกทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ทอ้ งถิน่ จังหวัดแพร่ 22 นิทานเรอื่ งอึง่ อ่างจอมเบง่ ................................................................................ เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ ้อมูลท้องถิน่ จงั หวดั แพร่ 31 นิทานเรอ่ื งกบกนิ เดอื น.................................................................................... เฉลยแบบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ 35 นิทานเรอื่ งพญาหมาขเี้ รอ้ื น.............................................................................. เฉลยแบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ ้อมูลทอ้ งถิ่นจังหวดั แพร่ 39 นิทานเรอื่ งองึ่ อา่ งจอมเบ่ง................................................................................ 43 บรรณานุกรม................................................................................................... ~๓~

คำชแ้ี จง การใชแ้ บบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้ข้อมูลท้องถนิ่ จังหวัดแพร่ สำหรับนกั เรยี นช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 1 การอ่านเป็นทักษะที่จำเป็นอย่างย่ิงต่อการศึกษาหาความรู้ และพัฒนาชีวิตซ่ึง นอกจากจะทำให้เกิดความร้แู ลว้ ยงั กอ่ ให้เกดิ ความสนกุ สนานเพลิดเพลินและส่งเสริมให้มี ความคิด การอ่านจึงเป็นหัวใจของการศึกษาทุกระดับและเป็นเคร่ืองมือในการแสวงหา ความรู้เรื่องต่างๆ การอ่านที่ดีมีประสิทธิภาพจะต้องอ่านแล้วจับใจความได้ สรุปสาระสำคัญ ของเรื่องท่ีอ่านได้ ดังนั้นการสอนอ่านจับใจความจึงเป็นหัวใจสำคัญยิ่งในการจัดการเรียน การสอนกลุ่มสาระการเรยี นร้ภู าษาไทย แบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ ้อมูลท้องถิน่ จังหวัดแพร่ สำหรับนักเรยี น ช้ันประถมศึกษาปีที่ 1 นเ้ี หมาะสำหรับนำไปใช้กบั นกั เรยี นระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 ในภาคเรยี นท่ี 2 ซงึ่ นักเรยี นจะมคี วามสามารถอ่านและเขยี นไดค้ ลอ่ งพอสมควรแลว้ แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถิน่ จังหวัดแพร่ สำหรับนักเรยี น ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 1 ประกอบด้วย 1. แผนการจดั การเรยี นรู้ประกอบการใชแ้ บบฝึก จำนวน 17 แผน และแนว คำตอบสำหรบั ครู 2. แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถนิ่ จงั หวัดแพร่ จำนวน 15 แบบฝกึ ประกอบดว้ ย ~๔~

เลม่ ท่ี ชื่อแบบฝึก เวลาทใ่ี ช้ (ชวั่ โมง) 1 แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถิ่นจังหวดั แพร่ เรื่องนิทานพื้นบ้าน (3) แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถน่ิ จงั หวดั แพร่ 1 นทิ านเร่ืองกบกนิ เดือน 1 แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถน่ิ จงั หวดั แพร่ 1 นิทานเร่ืองพญาหมาขเ้ี รื้อน (3) แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถ่นิ จังหวดั แพร่ 1 นทิ านเรอื่ งอ่งึ อา่ งจอมเบ่ง 1 1 2 แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถน่ิ จังหวดั แพร่ (3) เรื่องอาหารน่าลิม้ ลอง 1 แบบฝกึ ทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถน่ิ จงั หวดั แพร่ 1 เรอื่ งขนมเสน้ นำ้ ยอ้ ย 1 แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ (3) เรอ่ื งข้าวแคบ 1 แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ 1 เร่ืองขา้ วกัน๊ จ้นิ 1 3 แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ข้อมูลท้องถ่ินจังหวดั แพร่ เวลาทใ่ี ช้ เรื่องท่องเท่ยี วแสนสำราญ แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ ้อมูลท้องถน่ิ จังหวัดแพร่ เรอ่ื งคุ้มเจ้าหลวงเมอื งแพร่ แบบฝกึ ทกั ษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถน่ิ จังหวดั แพร่ เรื่องกาดกองเกา่ แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถนิ่ จงั หวัดแพร่ เรอ่ื งวัดจอมสวรรค์ 4 แบบฝกึ ทกั ษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถิ่นจังหวัดแพร่ เรอ่ื งสบื สานประเพณี แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถิ่นจังหวัดแพร่ เรอ่ื งประเพณีกำฟ้าไทพวน แบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถน่ิ จังหวัดแพร่ เรอ่ื งประเพณีตักบาตรเป็งปุ๊ด แบบฝึกทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ เรอื่ งประเพณีปใี หม่เมอื ง เล่มที่ ช่อื แบบฝกึ ~๕~

5 แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถ่ินจังหวดั แพร่ (ชว่ั โมง) เร่อื งของดีเมอื งแพร่ (3) แบบฝกึ ทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถิ่นจังหวดั แพร่ เรอื่ งหม้อหอ้ มเมืองแพรใ่ ชแ้ ก้จน 1 แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถ่นิ จงั หวัดแพร่ 1 เรอื่ ง ตีนจกมรดกเมืองลอง 1 แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถิ่นจังหวดั แพร่ เรื่องปา่ ไม้สกั ทองของดเี มืองแพร่ 3. แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิก์ ารอา่ นจับใจความก่อนและหลงั เรยี นโดยใชแ้ บบฝึก จำนวน 20 ขอ้ ~๖~

เพอื่ ให้การใช้แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ข้อมลู ทอ้ งถน่ิ จังหวดั แพร่ น้ี เกดิ ประโยชนส์ ูงสดุ คณุ ครผู สู้ อนจึงควรเตรยี มการดงั น้ี 1. ศกึ ษารายละเอยี ดของแผนการจัดการเรียนรู้ประกอบการใช้แบบฝกึ ทักษะและแบบฝกึ ทักษะทง้ั 5 เลม่ โดยละเอยี ด 2. จัดเตรียมแบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธิก์ ารอ่านจบั ใจความ สือ่ การเรยี นรู้ และแบบฝึกทักษะสำหรบั นกั เรียนให้พรอ้ มก่อนดำเนนิ การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ 3. ให้นักเรียนทำแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธกิ์ ารอา่ นจบั ใจความก่อนและ หลังการเรยี นโดยใชแ้ บบฝกึ ทักษะแบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมูล ท้องถิน่ จังหวัดแพร่ เพอื่ ดคู วามก้าวหน้าในการเรียนของนกั เรยี น 4. จดั กิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวทางในแผนการจัดการเรยี นรูป้ ระกอบการ ใช้แบบฝกึ ทกั ษะ 5. ในการจัดทำแบบฝกึ ทกั ษะรายบุคคลของนกั เรียนนน้ั นักเรยี นควรไดร้ ับ การพฒั นาความร้นู น้ั ๆ กอ่ นการทำแบบฝึกทกั ษะ และควรเน้นให้นกั เรียนเป็นผู้ ปฏบิ ตั ิและสรา้ งความรดู้ ้วยตนเองโดยครูเป็นผชู้ แ้ี นะ กระตนุ้ ให้คดิ โดยการใช้ คำถาม 6. แผนผังความคดิ ทีน่ ำมาใชเ้ ป็นแนวในการจัดทำแบบฝกึ ประกอบด้วย แผนผงั ความคดิ ดังน้ี แผนผังใยแมงมุม ใช้แสดงในการแยกแยะองค์ประกอบหรอื สว่ นประกอบต่างๆ ของขอ้ มูลดงั รูป ~๗~

แผนผังแสดงลำดับเหตกุ ารณ์ ใชแ้ สดงการเรยี งลำดับข้อมลู ระยะเวลา หรอื กระบวนการขน้ั ตอน หรือสัมพนั ธ์กนั ในลักษณะต่างๆ ดงั รปู ~๘~

คำแนะนำในการใช้สำหรบั นักเรียน ๑. แบบฝกึ นี้มที ้ังหมด 5 เลม่ ๒. แบบฝกึ เลม่ น้ีเปน็ เลม่ ที่ 1 เรอ่ื งนทิ านพื้นบา้ น ใชเ้ วลา ในการศึกษา 3 ชัว่ โมง ๓. ข้นั ตอนในการใชแ้ บบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความ ๓.๑ ศึกษาทำความเขา้ ใจจุดประสงคข์ องแบบฝกึ ๓.2 ทำแบบฝึกท่ี ๑ - 3 อยา่ งรอบคอบ ๓.3 ตรวจคำตอบกับเฉลยแบบฝกึ ที่ ๑-3 ๓.4 ตรวจคำตอบกบั เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น และหลงั เรียน เพือ่ วัดความรทู้ ีพ่ ัฒนาขนึ้ ๓.5 การทำแบบทดสอบก่อนเรยี น-หลังเรยี นและ การทำแบบฝึกใหท้ ำในกระดาษคำตอบประจำแบบฝึก ท่คี รูเตรียมไว้เทา่ น้นั ~๙~

จุดประสงค์การเรยี นรู้ แบบฝึกทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มูลทอ้ งถนิ่ จงั หวดั แพร่ สำหรบั นักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 เลม่ ท่ี 1 นทิ านพืน้ บา้ น ๑. จบั ใจความเร่อื งทอ่ี ่านได้ ๒. ตอบปญั หาจากเรอื่ งท่อี า่ นได้ ๓. เขียนแผนภาพโครงเรอื่ งจากเรอ่ื งทอ่ี า่ นได้ ~ ๑๐ ~

แบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ขอ้ มลู ทอ้ งถน่ิ จงั หวัดแพร่ แบบฝกึ ที่ 1 นิทานเรื่องกบกินเดอื น วตั ถปุ ระสงค์ เพ่ือฝึกทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้แผนผงั ความคดิ คำช้แี จง ให้นักเรยี นปฏิบตั ติ ามกิจกรรมทก่ี ำหนดใหต้ ่อไปน้ี อ่านนิทานเร่อื งกบกินเดอื นและศึกษา เรียนรูด้ ูคำท้ายเรอื่ ง แลว้ ทำแบบฝกึ ที่ 1.1 – 1.3 นะคะ ~ ๑๑ ~

นทิ านเรอ่ื งกบกินเดอื น วันหนึ่งพ่อแม่บอกให้ลูกสาวสองคนทำอาหารเพ่ือทดสอบดู ฝีมือ ท้ังสองคนทำอาหารจนเสร็จ แล้วทั้งสองคน ก็เปลี่ยนกันชิม ดูรสอาหารแต่รสชาติอาหารไม่ถูกปากซ่ึงกันและกัน ทั้งสองจึง โต้เถียงกัน พี่สาวจึงเอาป้าก (ทัพพี) ฟาดหน้าน้องสาว ส่วน น้องสาวก็เอาสาก (ไม้ตีพริก) ฟาดหน้าพ่ีสาว ทะเลาะกันจนตาย เม่ือทงั้ สองตายไปแลว้ …ยมบาลไดต้ ดั สินวา่ ท้งั สองนท้ี ำการอันน่า บัดสีมาก จึงให้พี่สาวไปเกิดเป็นเดือนส่วนน้องสาวไปเกิดเป็นกบ ตอนกลางคืนถ้าได้มีโอกาสพบกันความอาฆาตแค้นก็เกิดข้ึน กบ จะอ้าปากคาบเดือนไว้ดังที่เราเห็นเรียกว่ากบกินเดือนหรือ จันทรุปราคานนั่ เอง ~ ๑๒ ~

เรียนรู้ดคู ำ ป้าก ทัพพี สาก ไมต้ ีพรกิ ยมบาล ผรู้ กั ษานรก, ผูท้ ำโทษสัตวน์ รก บดั สี น่าอบั อาย, น่าขายหน้า, เปน็ ท่ีนา่ รงั เกียจ เดอื น ดวงจนั ทร์ อาฆาตแคน้ ผกู ใจเจบ็ และอยากแก้แคน้ ปา้ ก(ทพั พ)ี สาก(ไม้ตพี รกิ ) เดือน จันทรปุ ราคา ~ ๑๓ ~

แบบฝกึ ที่ 1.1 เขา้ ใจเรื่องราวเหตุการณ์ คำชแี้ จง ให้นักเรยี นอ่านนทิ านเรอื่ งกบกินเดือน แลว้ เรียงลำดบั เหตุการณ์ทีเ่ กิดขน้ึ โดยใสต่ ัวเลข 1-5 ลงใน หน้าข้อความ ตามลำดบั การเกดิ กอ่ นเกิดหลงั ลกู สาวสองคนทำอาหาร กบจะอา้ ปากคาบเดือนไว้ ทั้งสองจงึ โตเ้ ถยี งและทะเลาะกันจนตาย พีส่ าวไปเกิดเปน็ เดือนส่วนนอ้ งสาวไปเกิดเป็นกบ ทง้ั สองคนเปล่ยี นกนั ชิมดรู สอาหาร ~ ๑๔ ~

แบบฝึกที่ 1.2 ผสานแผนภาพความคิด คำชี้แจง ให้นกั เรยี นนำข้อความทจ่ี ดั เรยี งลำดับไวแ้ ล้ว มาเขยี นลง ในแผนผงั ลำดบั เหตุการณ์ที่กำหนด แผนผงั ลำดบั เหตุการณ์นิทานเรือ่ งกบกินเดอื น 1 2 3 4 5 ~ ๑๕ ~

แบบฝึกที่ 1.3 ชวนคิดตอบคำถามเร่ือง คำช้ีแจง อา่ นนทิ านเรื่องกบกินเดอื นแล้วตอบคำถามขอ้ ๑-๕ โดยเขยี นเคร่อื งหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบที่ถกู ตอ้ งท่สี ดุ ๑. พอ่ และแม่ทดสอบลกู สาวเร่อื งอะไร ก. การทำงานบา้ น ข. การทำอาหาร ค. การทอผา้ 2. อะไรเป็นสาเหตใุ ห้พก่ี ับนอ้ งทะเลาะกนั ก. รสชาติอาหารไมถ่ กู ปาก ข. แย่งอาหารกนั ค. อาหารไมเ่ พียงพอ 3. ทำไมยมบาลตดั สินวา่ ทัง้ สองทำการอันนา่ บัดสีมาก ก. ไมช่ ว่ ยกันทำอาหาร ข. ไมม่ ีฝีมอื ในการทำอาหาร ค. พนี่ ้องทะเลาะกนั จนตาย ~ ๑๖ ~

4. ทำไมกบจงึ อา้ ปากคาบเดอื นไวเ้ มื่อมีโอกาสเจอกนั ก. เพราะกบอยากกนิ เดือน ข. เพราะกบอาฆาตแคน้ เดอื น ค. เพราะเดอื นหนไี มท่ นั 5. นกั เรียนจะเหน็ จันทรปุ ราคาในช่วงเวลาใด ก. ตอนเชา้ ข. ตอนกลางวนั ค. ตอนกลางคืน ~ ๑๗ ~

แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถนิ่ จงั หวดั แพร่ แบบฝึกท่ี 2 นทิ านเรือ่ งพญาหมาข้เี ร้ือน วัตถุประสงค์ เพือ่ ฝกึ ทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใช้แผนผังความคดิ คำชี้แจง ใหน้ กั เรยี นปฏบิ ัติตามกิจกรรมทกี่ ำหนดใหต้ ่อไปนี้ อ่านนทิ านเร่อื งพญาหมาข้ีเรอ้ื นและศกึ ษา เรียนรูด้ ูคำ ทา้ ยเร่อื ง แล้วทำแบบฝึกท่ี 2.1 – 2.3 นะคะ ~ ๑๘ ~

นิทานเรื่องพญาหมาขเี้ ร้ือน ยงั มีหมาข้ีเรือ้ นตวั หนึ่ง ไปทางไหนก็มแี ต่คนรงั เกียจ มีแต่คน ไล่ทุบไล่ตี จึงหนีเข้าป่าไปเจอพระฤาษีตนหนึ่ง พระฤาษีก็เอาข้าว ให้กิน เอายามารักษาจนหาย พระฤาษีเห็นว่าหมาแสนรู้ดีจึง เนรมิตให้เป็นคน มันก็ดูแลพระฤาษีอย่างดี พระฤาษีกลัวมันเหงา จึงเนรมิตผู้หญิงให้ไปอยู่ด้วยกันพร้อมทั้งเนรมิตบ้านและคนรับใช้ ให้ อยู่อย่างสุขสบายเป็นเศรษฐี เวลามาหาพระฤาษี พระฤาษีก็ทัก วา่ “พญาหมาขเ้ี รื้อนมาหา” มนั ฟังแล้วก็ไม่ชอบกลวั คนอื่นรู้ความ จริง จึงคิดจะฆ่าพระฤาษี พระฤาษีรู้ทุกอย่างท่ีมันคิดจึงเนรมิตให้ กลับไปเป็นหมาขีเ้ รอ้ื นดงั เดิม ~ ๑๙ ~

หมาข้เี รื้อน เรียนรู้ดคู ำ พระฤาษี รังเกียจ หมาทม่ี ีอาการตดิ เช้อื ทางผวิ หนงั เปน็ แผล เนรมิต นกั บวชผอู้ ยใู่ นป่า พญา ไมอ่ ยากยงุ่ เกีย่ ว ทำใหเ้ กดิ ขึ้นมีข้ึนอย่างไม่น่าเชอื่ ผเู้ ปน็ ใหญ่ พระฤาษี ~ ๒๐ ~

แบบฝกึ ที่ 2.1 เขา้ ใจเร่ืองราวเหตุการณ์ คำชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นอ่านนทิ านเรื่องพญาหมาขี้เรอ้ื น แล้วเรียงลำดบั เหตกุ ารณท์ ่ีเกดิ ขนึ้ โดยใสต่ ัวเลข 1-5 ลงใน หน้าขอ้ ความ ตามลำดบั การเกดิ กอ่ นเกิดหลงั พระฤาษี เนรมติ หมาใหเ้ ปน็ คน พระฤาษี เอายามารักษาจนหาย พระฤาษีร้เู นรมิตใหก้ ลบั ไปเป็นหมาขเี้ รอื้ นดังเดมิ หมากลวั คนอืน่ รคู้ วามจริง จงึ คิดจะฆ่าพระฤาษี คนรังเกียจหมาข้เี รื้อน ~ ๒๑ ~

แบบฝึกท่ี 2.2 ผสานแผนภาพความคดิ คำชี้แจง ใหน้ ักเรยี นนำข้อความทจี่ ดั เรยี งลำดับไว้แล้ว มาเขยี นลง ในแผนผังลำดบั เหตกุ ารณท์ กี่ ำหนด แผนผังลำดบั เหตุการณ์นิทานเรื่องพญาหมาข้เี รอ้ื น 1 2 3 4 5 ~ ๒๒ ~

แบบฝึกที่ 2.3 ชวนคิดตอบคำถาม คำช้แี จง อา่ นนิทานเร่อื งพญาหมาขเ้ี รือ้ น แล้วตอบคำถามขอ้ ๑-๕ โดยเขยี นเคร่ืองหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบที่ถกู ต้องทีส่ ุด ๑. ผ้คู นทำอย่างไรเมอื่ เจอหมาขี้เรอื้ น ก. ทายารกั ษา ข. ให้ขา้ วให้นำ้ ค. ไล่ทุบไลต่ ี 2. หมาขเ้ี ร้อื นทำอย่างไรเม่อื ถกู ผ้คู นรงั เกยี จ ก. หนเี ข้าไปในปา่ ข. ไล่กดั ผูค้ น ค. หนเี ขา้ ไปในวดั 3. ทำไมพระฤาษจี ึงเนรมิตใหห้ มาเปน็ คน ก. เพราะต้องการให้หมามาดแู ล ข. เพราะเห็นวา่ หมาแสนรู้ ค. เพราะพระฤาษีอยากมเี พ่อื น ~ ๒๓ ~

4. เพราะเหตใุ ดพญาหมาขเ้ี ร้อื นคดิ จะฆา่ พระฤาษี ก. กลวั พระฤาษีเอาทรัพย์สนิ คืน ข. กลัวคนอื่นรคู้ วามจรงิ ค. ไม่อยากดูแลพระฤาษี 5. นักเรยี นคดิ วา่ หมาข้ีเร้ือนถกู เนรมติ ให้กลับเปน็ หมาเหมอื นเดมิ เพราะเหตใุ ด ก. เพราะคิดทำรา้ ยผู้มพี ระคุณ ข. เพราะไม่มนี ำ้ ใจต่อผูอ้ น่ื ค. เพราะเปน็ คนขโี้ กง ~ ๒๔ ~

แบบฝกึ ทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ทอ้ งถิน่ จงั หวัดแพร่ แบบฝกึ ที่ 3 นิทานเรอื่ งอ่งึ อา่ งจอมเบง่ วัตถปุ ระสงค์ เพอื่ ฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้แผนผังความคิด คำชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นปฏิบัติตามกจิ กรรมที่กำหนดใหต้ ่อไปนี้ อา่ นนิทานเรอ่ื งองึ่ อา่ งจอมเบ่ง และเรียนรดู้ คู ำท้ายเรื่อง แล้วทำแบบฝึกที่ 3.1 – 3.3 นะคะ ~ ๒๕ ~

นิทานเรอื่ งอง่ึ อา่ งจอมเบง่ ในปีท่ีน้ำท่วมพิภพ แต่ยังเหลือกะลาลอยอยู่ใบหนึ่ง ภายใน กะลานั้น ยังมีห่ิงหอ้ ย อึ่งอ่างและกิง้ ก่าอยดู่ ว้ ยกันพอค่ำลงหิ่งห้อย ก็ขยับปีกที่มีแสงวาบๆ ขึ้น และพูดว่า“น่ีเจ้าอึ่งอ่าง เจ้านี้ตัวใหญ่ เสยี เปล่า เจ้ากิง้ ก่าน้ตี วั ยาวเสียเปลา่ แสงไฟซักนิดก็ไม่มีติดตวั เลย” อึ่งอ่างรำคาญจึงบอกว่าในน้ีไม่มีใครใหญ่เท่าข้า ข้านี้ใหญ่ท่ีสุด” พร้อมกันนั้นอ่ึงอ่างก็เบ่งตัวขึ้น กะลาก็โคลงเคลงจะคว่ำ ทันใดนั้น กิ้งก่าก็กลัวจะเสียเปรียบจึงกล่าวว่าข้ายาวท่ีสุดในที่น้ีพร้อมกับ ขยับหัวไปทางน้ันทางนี้ ส่วนหิ่งห้อยก็ขยับปีกส่องแสง อึ่งอ่างก็ เบ่งตัวใหญ่ขน้ึ ในทีส่ ดุ กะลาทานนำ้ หนักสตั วส์ ามตวั นี้ไม่ไหวก็คว่ำ จมหายลงไปในนำ้ สตั ว์ท้ังสามตวั จงึ ตายหมด ~ ๒๖ ~

เรยี นรู้ดคู ำ พิภพ โลก เบ่ง อาการพองตัวของอ่ึงอ่าง กะลา ส่วนแขง็ สีน้ำตาลทห่ี ุ้มเน้ือมะพรา้ ว ห่ิงห้อย ช่ือแมลงปีกแขง็ ขนาดเลก็ สามารถเปลง่ แสงได้ อ่งึ อ่าง รปู ร่างคล้ายกบ ลำตวั อว้ นปอ้ ม มักพองตวั เมอ่ื เจออันตราย ก้ิงกา่ สัตว์สเี่ ท้าคล้ายแย้ ตัวมีเกล็ด อยูต่ ามกิ่งไม้ พิภพ (โลก) กะลา หงิ่ หอ้ ย อึง่ อา่ ง ก้ิงก่า ~ ๒๗ ~

แบบฝกึ ท่ี 3.1 เขา้ ใจเรื่องราวเหตุการณ์ คำช้แี จง ให้นักเรยี นอา่ นนิทานนทิ านเร่ืองอึ่งอา่ งจอมเบ่ง แล้วเรียง ลำดบั เหตุการณ์ทเ่ี กิดขึน้ โดยใสต่ ัวเลข 1-6 ลงใน หนา้ ข้อความ ตามลำดบั การเกดิ ก่อนเกิดหลงั นำ้ ท่วมพิภพ อ่ึงอ่างก็เบ่งตวั ขน้ึ กะลาควำ่ สัตวท์ ัง้ สามตายหมด ห่งิ หอ้ ยก็ขยับปกี ทมี่ แี สงวาบๆ ห่ิงห้อย องึ่ อา่ งและก้ิงก่าอยูด่ ว้ ยกันในกะลา กิ้งกา่ บอกว่าตวั เองยาวที่สดุ ~ ๒๘ ~

แบบฝึกท่ี 3.2 ผสานแผนภาพความคิด คำชีแ้ จง ใหน้ กั เรยี นนำข้อความทจ่ี ัดเรยี งลำดับไว้แลว้ มาเขียนลง ในแผนผงั ลำดบั เหตุการณ์ทก่ี ำหนด แผนผงั ลำดบั เหตกุ ารณ์นิทานเรอื่ งอึง่ อ่างจอมเบ่ง 1 2 3 4 5 6 ~ ๒๙ ~

แบบฝกึ ท่ี 3.3 ชวนคดิ ตอบคำถาม คำช้ีแจง อ่านนิทานเร่อื งองึ่ อ่างจอมเบง่ แล้วตอบคำถามข้อ ๑-๕ โดยเขียนเครอื่ งหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบที่ถกู ตอ้ งที่สดุ ๑. เมื่อน้ำทว่ มทำไมสัตวท์ งั้ สามตวั จงึ ไปอยู่ในกะลา ก. เพราะอยใู่ นกะลาแลว้ มีความสุข ข. เพราะกะลาสามารถลอยนำ้ ได้ ค. เพราะไมม่ ีท่อี ยแู่ ลว้ ๒. นกั เรยี นจะเหน็ หิง่ หอ้ ยในเวลาใด ก. ตอนเช้า ข. ตอนกลางวนั ค. ตอนกลางคนื ๓. เหตกุ ารณใ์ ดน่าจะเกดิ ขึ้นกอ่ น ก. กะลาคว่ำสตั วท์ ง้ั สามตายหมด ข. หงิ่ หอ้ ยขยับปกี ทมี่ ีแสงวาบๆ ค. น้ำทว่ มพิภพ ~ ๓๐ ~

๔. ถ้านกั เรยี นอยใู่ นกะลานี้นักเรยี นจะทำอยา่ งไร ก. นั่งนงิ่ ๆเพอ่ื ไมใ่ ห้กะลาคว่ำ ข. ขยบั ตวั ใหห้ ่างจากตัวอ่ืน ค. กระโดดออกจากกะลา ๕. ทำไมกะลาจึงคว่ำ ก. นำ้ ไหลแรง ข. ทานนำ้ หนักไมไ่ หว ค. ฝนตกหนัก ~ ๓๑ ~

เก่งมากครับ ~ ๓๒ ~

เฉลยแบบฝึกทกั ษะการอา่ นจบั ใจความ โดยใช้ขอ้ มูลท้องถน่ิ จงั หวดั แพร่ ชดุ ที่ 1 นทิ านพนื้ บา้ น ~ ๓๓ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 1.1 เข้าใจเร่ืองราวเหตกุ ารณ์ คำชี้แจง ให้นักเรยี นอา่ นนิทานเรือ่ งกบกินเดือน แลว้ เรียงลำดบั เหตุการณท์ ี่เกิดขนึ้ โดยใสต่ ัวเลข 1-5 ลงใน หน้าข้อความ ตามลำดบั การเกดิ กอ่ นเกดิ หลงั 1 ลูกสาวสองคนทำอาหาร 5 กบจะอ้าปากคาบเดอื นไว้ 3 ท้ังสองจงึ โต้เถียงและทะเลาะกันจนตาย 4 พีส่ าวไปเกิดเปน็ เดอื นส่วนนอ้ งสาวไปเกดิ เป็นกบ 2 ทัง้ สองคนเปลีย่ นกนั ชมิ ดรู สอาหาร ~ ๓๔ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 1.2 ผสานแผนภาพความคดิ คำช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นนำข้อความทจ่ี ัดเรียงลำดบั ไว้แลว้ มาเขยี นลง ในแผนผงั ลำดับเหตุการณท์ ่กี ำหนด แผนผังลำดบั เหตกุ ารณ์นทิ านเรอ่ื งกบกนิ เดอื น 1 ลูกสาวสองคนทำอาหาร 2 ทง้ั สองคนเปลีย่ นกันชิมดรู สอาหาร 3 ทัง้ สองจงึ โตเ้ ถียงและทะเลาะกันจนตาย 4 พี่สาวไปเกิดเปน็ เดือนสว่ นนอ้ งสาวไปเกิดเป็นกบ 5 กบจะอา้ ปากคาบเดอื นไว้ ~ ๓๕ ~

เฉลยแบบฝึกที่ 1.3 ชวนคิดตอบคำถาม เร่อื ง คำช้แี จง อา่ นนทิ านเร่อื งกบกินเดือนแลว้ ตอบคำถามขอ้ ๑-๕ โดยเขียนเครือ่ งหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบทีถ่ กู ตอ้ งที่สุด ๑. พอ่ และแม่ทดสอบลูกสาวเร่อื งอะไร ก. การทำงานบา้ น ข. การทำอาหาร ค. การทอผา้ 2. อะไรเปน็ สาเหตใุ หพ้ ก่ี บั นอ้ งทะเลาะกัน ก. รสชาติอาหารไมถ่ กู ปาก ข. แยง่ อาหารกนั ค. อาหารไม่เพียงพอ 3. ทำไมยมบาลตดั สนิ ว่าทัง้ สองทำการอนั นา่ บดั สีมาก ก. ไมช่ ่วยกนั ทำอาหาร ข. ไมม่ ฝี ีมอื ในการทำอาหาร ค. พ่นี อ้ งทะเลาะกนั จนตาย ~ ๓๖ ~

4. ทำไมกบจงึ อา้ ปากคาบเดอื นไวเ้ ม่ือมีโอกาสเจอกัน ก. เพราะกบอยากกนิ เดอื น ข. เพราะกบอาฆาตแค้นเดอื น ค. เพราะเดอื นหนไี ม่ทัน 5. นกั เรยี นจะเหน็ จนั ทรปุ ราคาในชว่ งเวลาใด ก. ตอนเชา้ ข. ตอนกลางวัน ค. ตอนกลางคนื ~ ๓๗ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 2.1 เข้าใจเรอ่ื งราวเหตุการณ์ คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นอ่านนทิ านเรอ่ื งพญาหมาขเี้ ร้อื น แล้วเรยี งลำดับ เหตกุ ารณ์ทเี่ กดิ ขนึ้ โดยใสต่ ัวเลข 1-5 ลงใน หนา้ ข้อความ ตามลำดบั การเกดิ ก่อนเกดิ หลงั 3 พระฤาษี เนรมติ หมาใหเ้ ปน็ คน 2 พระฤาษี เอายามารักษาจนหาย 5 พระฤาษรี ้เู นรมติ ให้กลบั ไปเปน็ หมาขี้เรอ้ื นดังเดมิ 4 หมากลวั คนอื่นรคู้ วามจรงิ จงึ คดิ จะฆ่าพระฤาษี 1 คนรังเกยี จหมาขเ้ี รอ้ื น ~ ๓๘ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 2.2 ผสานแผนภาพความคดิ คำช้ีแจง ใหน้ กั เรยี นนำข้อความท่จี ัดเรยี งลำดบั ไว้แลว้ มาเขียนลง ในแผนผังลำดับเหตกุ ารณ์ทก่ี ำหนด แผนผังลำดบั เหตุการณ์นิทานเรอ่ื งพญาหมาขี้เรอ้ื น 1 คนรงั เกียจหมาขเ้ี ร้อื น 2 พระฤาษี เอายามารักษาจนหาย 3 พระฤาษี เนรมติ หมาให้เป็นคน 4 หมากลัวคนอื่นร้คู วามจริง จงึ คิดจะฆ่าพระฤาษี 5 พระฤาษีรู้เนรมติ ใหก้ ลบั ไปเปน็ หมาขี้เรือ้ นดังเดิม ~ ๓๙ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 2.3 ชวนคิดตอบคำถาม คำชีแ้ จง อา่ นนทิ านเรอ่ื งพญาหมาขเี้ รอ้ื น แล้วตอบคำถามขอ้ ๑-๕ โดยเขยี นเคร่อื งหมาย  ทับตวั อกั ษรหนา้ คำตอบที่ถกู ต้องที่สดุ ๑. ผู้คนทำอยา่ งไรเมือ่ เจอหมาข้เี รื้อน ก. ทายารักษา ข. ใหข้ า้ วใหน้ ำ้ ค. ไล่ทบุ ไล่ตี 2. หมาข้ีเรอ้ื นทำอยา่ งไรเมือ่ ถกู ผูค้ นรงั เกยี จ ก. หนเี ขา้ ไปในปา่ ข. ไลก่ ัดผ้คู น ค. หนีเขา้ ไปในวดั 3. ทำไมพระฤาษจี ึงเนรมิตใหห้ มาเปน็ คน ก. เพราะตอ้ งการใหห้ มามาดแู ล ข. เพราะเหน็ ว่าหมาแสนรู้ ค. เพราะพระฤาษีอยากมเี พื่อน ~ ๔๐ ~

4. เพราะเหตใุ ดพญาหมาขเ้ี ร้ือนคดิ จะฆ่าพระฤาษี ก. กลวั พระฤาษเี อาทรพั ย์สนิ คืน ข. กลัวคนอื่นรู้ความจรงิ ค. ไม่อยากดูแลพระฤาษี 5. นกั เรียนคดิ วา่ หมาขี้เรือ้ นถกู เนรมติ ให้กลบั เปน็ หมาเหมอื นเดมิ เพราะเหตใุ ด ก. เพราะคิดทำรา้ ยผู้มพี ระคุณ ข. เพราะไม่มนี ำ้ ใจตอ่ ผู้อ่นื ค. เพราะเป็นคนขโี้ กง ~ ๔๑ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 3.1 เข้าใจเร่อื งราวเหตกุ ารณ์ คำช้ีแจง ให้นกั เรยี นอ่านนทิ านนิทานเรอ่ื งอึง่ อา่ งจอมเบ่ง แล้วเรยี ง ลำดับเหตกุ ารณ์ทเ่ี กิดข้ึนโดยใสต่ ัวเลข 1-5 ลงใน หน้าขอ้ ความ ตามลำดบั การเกดิ ก่อนเกดิ หลงั 1 นำ้ ทว่ มพภิ พ 4 อ่ึงอา่ งกเ็ บ่งตัวขนึ้ 6 กะลาคว่ำสัตวท์ ั้งสามตายหมด 3 ห่ิงห้อยกข็ ยับปกี ทมี่ ีแสงวาบๆ 2 ห่งิ ห้อย องึ่ อา่ งและกิ้งกา่ อยูด่ ว้ ยกนั ในกะลา 5 ก้ิงกา่ บอกว่าตวั เองยาวที่สดุ ~ ๔๒ ~

เฉลยแบบฝกึ ที่ 3.2 ผสานแผนภาพความคิด คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นนำข้อความทจ่ี ัดเรียงลำดับไว้แลว้ มาเขียนลง ในแผนผังลำดับเหตกุ ารณ์ที่กำหนด แผนผงั ลำดบั เหตุการณ์นทิ านเรือ่ งอ่ึงอ่างจอมเบ่ง 1 น้ำทว่ มพภิ พ 2 หง่ิ หอ้ ย อง่ึ อา่ งและก้งิ กา่ อยดู่ ว้ ยกนั ในกะลา 3 หิง่ ห้อยก็ขยบั ปีกทมี่ แี สงวาบๆ 4 อ่งึ อา่ งก็เบง่ ตัวขึน้ 5 ก้งิ กา่ บอกวา่ ตวั เองยาวทส่ี ดุ 6 กะลาคว่ำสัตวท์ ้งั สามตายหมด ~ ๔๓ ~

เฉลยแบบฝึกที่ 3.3 ชวนคิดตอบคำถาม คำช้แี จง อ่านนิทานเรือ่ งอึ่งอ่างจอมเบ่ง แล้วตอบคำถามขอ้ ๑-๕ โดยเขยี นเครอื่ งหมาย  ทับตวั อกั ษรหนา้ คำตอบท่ีถกู ต้องทีส่ ุด ๑. เมอ่ื น้ำทว่ มทำไมสัตวท์ งั้ สามตวั จึงไปอย่ใู นกะลา ก. เพราะอยใู่ นกะลาแล้วมคี วามสุข ข. เพราะกะลาสามารถลอยนำ้ ได้ ค. เพราะไมม่ ีท่ีอยแู่ ลว้ ๒. นักเรยี นจะเหน็ หิ่งหอ้ ยในเวลาใด ก. ตอนเช้า ข. ตอนกลางวนั ค. ตอนกลางคืน ๓. เหตกุ ารณใ์ ดน่าจะเกิดขึ้นกอ่ น ก. กะลาคว่ำสตั วท์ ั้งสามตายหมด ข. หง่ิ ห้อยขยับปกี ที่มีแสงวาบๆ ค. นำ้ ท่วมพิภพ ~ ๔๔ ~

๔. ถ้านกั เรียนอยใู่ นกะลานน้ี ักเรยี นจะทำอย่างไร ก. นง่ั นง่ิ ๆเพอ่ื ไมใ่ ห้กะลาคว่ำ ข. ขยับตวั ใหห้ า่ งจากตัวอ่นื ค. กระโดดออกจากกะลา ๕. ทำไมกะลาจึงคว่ำ ก. นำ้ ไหลแรง ข. ทานนำ้ หนักไม่ไหว ค. ฝนตกหนัก ~ ๔๕ ~

บรรณานกุ รม กรมวชิ าการ. หนังสอื เรียนภาษาไทย ชุดพนื้ ฐานภาษา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 ตามหลักสตู ร ประถมศกึ ษา พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช 2533). พิมพค์ รงั้ ท่ี 5. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ครุ ุสภาลาดพรา้ ว,2541. ------- . หนงั สือเรยี นสาระการเรยี นรพู้ ื้นฐาน ชดุ ภาษาเพื่อชีวิต ภาษาพาที ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 กลุ่มสาระการเรยี นรภู้ าษาไทย หลกั สตู รการศึกษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2544. พมิ พ์ ครัง้ ท่ี 2. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2547. ชขู วญั ถุงเงนิ . เมืองแพร่บ้านเรา. แพร่ : โรงพิมพแ์ พร่ไทยอตุ สาหกรรมการพิมพ์. 2552. ปัทม์วรรณ ณ ศรีธะ. จังหวดั แพร่ท้องถนิ่ ของเรา. แพร่ : โรงพิมพ์เมืองแพร่การพมิ พ.์ 2557. พรพิไล เลศิ วิชา. สอนภาษาไทยตามแนวคิด (BRAIN-BASED LEARNING). กรงุ เทพฯ : สำนกั งาน, 2552. ศูนย์วฒั นธรรมจังหวดั แพร่. ประเพณีและพธิ กี รรมพน้ื บ้านเมืองแพร่.แพร่ : โรงพมิ พ์เมืองแพร่การพมิ พ.์ 2549. ~ ๔๖ ~