เศรษฐกิจพอเพียง

รายงานการจัดกจิ กรรมการศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง เศรษฐกจิ พอเพยี ง โครงการอบรมการเรียนรู้ตามหลักปรัชญา เศรษฐกจิ พอเพยี งระดบั ครวั เรือน วันที่ 2 มิถนุ ายน 2564 ณ เทศบาลตำบลหนองบวั อำเภอเมืองกาญจนบรุ ี ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอเมอื งกาญจนบุรี Non-formal and Informal Education Centre หนา้ 1

รายงานการจัดกจิ กรรมการศกึ ษาตอ่ เนอ่ื ง พฒั นาชุมชนสงั คม โครงการอบรมการเรียนรู้ตามหลกั ปรัชญา เศรษฐกจิ พอเพียงระดบั ครวั เรือน วันที่ 2 มิถุนายน 2564 ณ เทศบาลตำบลหนองบวั อำเภอเมืองกาญจนบุรี ศนู ยก์ ารศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอเมอื งกาญจนบุรี Non-formal and Informal Education Centre หนา้ 2

คำนำ ตามที่รัฐบาลมีนโยบายดา้ นการศึกษา เพ่ือสร้างโอกาสทางการศึกษาและกระจายโอกาส ทางการศกึ ษาในสังคมไทย โดยคานึงถงึ การสร้างความเสมอภาค ความเป็นธรรมให้เกิดข้นึ แกป่ ระชากรทุก กลุ่ม รวมถึงผยู้ ากไร้ ผดู้ อ้ ยโอกาส ผพู้ กิ าร ผบู้ กพร่องทางกาย/ทางการเรียนรู้ ชนกลมุ่ นอ้ ย โดยสนบั สนุนการ จดั การศึกษาตามวยั และพฒั นาการอยา่ งมคี ุณภาพต้งั แต่ก่อนวยั เรียนจนจบการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน และการจดั การศึกษาชุมชนเพื่อมงุ่ ใหเ้ กิดสงั คมแห่งการเรียนรู้และการศกึ ษาตลอดชีวิตน้นั สานักงาน กศน. ซ่ึงมีภารกิจในการส่งเสริมสนบั สนุน และจดั การศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอธั ยาศยั ของกระทรวงศึกษาธิการ ไดด้ าเนินการตามนโยบายดงั กล่าว เพื่อพฒั นาคนไทยให้ได้ เรียนรู้ตลอดชีวิตอยา่ งมคี ณุ ภาพดงั กลา่ ว โดยมีหน่วยงาน สถานศกึ ษาในสงั กดั ขบั เคลอ่ื นโครงการ ดว้ ยการจดั กิจกรรมการเรียนรู้และการจดั กิจกรรมเพือ่ พฒั นาคณุ ภาพผูเ้ รียนที่เหมาะสมกบั กล่มุ เป้าหมาย เพื่อสร้างโอกาส ให้ นักศึกษา กศน. ไดเ้ รียนรู้ตลอดชีวิตไดอ้ ยา่ งมีคุณภาพ ดว้ ยการจดั กิจกรรมพฒั นาวิชาการเพ่ือให้ผูเ้ รียน มี ความรู้ความสามารถในการศึกษาไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ การพฒั นาทกั ษะดา้ นเทคโนโลยีสารสนเทศ การ พฒั นาทกั ษะดา้ นกีฬาและส่งเสริมสุขภาพอนามยั การส่งเสริมและสนบั สนุนการแสดงความจงรักภกั ดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย์ การส่งเสริมระบอบประชาธิปไตยอนั มีพระมหากษตั ริย์ทรงเป็นประมุข และการ พฒั นาทกั ษะชีวิตในดา้ นต่างๆ เพื่อให้นกั ศกึ ษา กศน. ไดม้ โี อกาสดาเนินกิจกรรมร่วมกนั เปิ ดโอกาสให้แสดง ความคิดเห็น และสร้างสัมพนั ธภาพท่ีดีต่อกนั เพ่ือให้นักศึกษา กศน. ไดร้ ับความรู้ความสามารถท้งั ในดา้ น วชิ าการ และทกั ษะชีวติ ทาให้ เกิดความรัก สามคั คี มนี ้าใจนกั กีฬา มีความรับผิดชอบ มีความคดิ สร้างสรรค์ มีความเขา้ ใจและเห็นใจผอู้ ่ืน หนา้ 3

บทที่ 1 บทนำ นโยบำย และจุดเน้นกำรดำเนนิ งำน กศน. ข้อท่ี 1.3.3 มุ่งจัดการศึกษาเพื่อพฒั นาสังคมและชุมชนตามแนวคิดชัดการศึกษาเพื่อการพฒั นาท่ี ยง่ั ยืนตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้หลกั สูตรและการจดั กระบวนการเรียนรู้แบบบรู ณาการ ในรูปแบบของการฝึกอบรม การประชุมสัมมนา การจดั เวทแี ลกเปลีย่ นเรียนรู้ การสร้างชุมชนนกั ปฏบิ ตั ิ การ เรียนทางไกล และรูปแบบอนื่ ๆ ท่เี หมาะสมกบั กลุ่มเป้าหมาย และบริบทของชุมชนแต่ละพ้นื ท่ี โดยเนน้ การ สร้างจิตสานึกความเป็นประชาธิปไตย ความเป็นพลเมืองดี การส่งเสริมบทบาทสตรี การสร้างความเขม้ แข็ง ของเศรษฐกิจชุมชน การบริ หารกองทุน การสร้างความมั่นคงด้านอาหาร การอนุรักษ์พลังงาน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม การบริหารจดั การน้า และการรองรับเขา้ สู่ประชาคมอาเช่ียน และ หลกั สูตรเชิงบรู ณาการเพอื่ การพฒั นาท่ียง่ั ยืนตามแนวคิดของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพยี ง เป็น ปรัชญาช้ีถึงแนวทางการดารงอยู่และปฏิบตั ิของประชาชนทุกระดบั ต้งั แต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดบั รัฐ ท้งั ในการพฒั นาและบริหารประเทศให้ดาเนินไปในทาง สายกลาง โดยเฉพาะการพฒั นา เศรษฐกิจ เพ่ือให้กา้ วทนั ต่อโลกยุคโลกาภิวตั น์ ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจาเป็นท่ีจะตอ้ งมีระบบภูมิคุม้ กนั ในตวั ท่ีดีพอสมควร ต่อการมีผลกระทบใดๆ อนั เกิดจากการ เปลยี่ นแปลงท้งั ภายนอกและภายใน ท้งั น้ี จะตอ้ งอาศยั ความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมดั ระวงั อยา่ ง ย่ิงในการนาวิชาการต่างๆ มาใช้ในการวางแผนและการดาเนินการทุกข้นั ตอน และขณะเดียวกันจะตอ้ ง เสริมสร้างพ้ืนฐานจิตใจของคนในชุมชน ใหม้ สี านึกในคุณธรรม ความซื่อสัตยส์ ุจริต และให้มคี วามรอบรู้ ที่ เหมาะสมดาเนินชีวิตดว้ ยความอดทน ความเพียร มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ เพ่ือให้สมดุลและพร้อม ต่อการรองรับการเปล่ยี นแปลงอย่างรวดเร็ว และกวา้ งขวาง ท้งั ดา้ นวตั ถุ สังคม ส่ิงแวดลอ้ ม และวฒั นธรรม จากโลกภายนอกไดเ้ ป็นอยา่ งดี การพฒั นาโดยส่งเสริมให้คนในชุมชนมีแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง จะทาให้กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ ความเข้าใจในวิถีชีวิตท่ีควรเป็ นและจะเป็ นพลงั สาคัญที่จะขบั เคล่ือนแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงให้ขยาย ครอบคลุมทุกครัวเรือน ซ่ึงจะทาให้ชุมชนมีความเขม้ แข็งและสามารถพ่ึงตนเองไดอ้ ยา่ งยง่ั ยืนอน่ึงเพื่อเป็น การส่งเสริมสนับสนุนโครงการจดั การศึกษาเพ่ือพฒั นาสังคมและชุมชนตามแนวคิดการจดั การศึกษาเพ่ือ พฒั นาทย่ี ง่ั ยืนตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง หนา้ 4

บทท่ี 2 จุดเริ่มต้นแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ผลจากการใช้แนวทางการพฒั นาประเทศไปสู่ความทันสมัย ได้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแก่ สังคมไทยอยา่ งมากในทกุ ดา้ น ไมว่ ่าจะเป็นดา้ นเศรษฐกิจ การเมอื ง วฒั นธรรม สังคมและส่ิงแวดลอ้ ม อกี ท้งั กระบวนการของความเปล่ียนแปลงมีความสลบั ซับซ้อนจนยากที่จะอธิบายใน เชิงสาเหตุและผลลัพธ์ได้ เพราะการเปลี่ยนแปลงท้งั หมดต่างเป็ นปัจจยั เช่ือมโยงซ่ึงกนั และกนั สาหรับผลของการพฒั นาในดา้ นบวก น้นั ไดแ้ ก่ การเพม่ิ ข้นึ ของอตั ราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ความเจริญทางวตั ถุ และสาธารณูปโภคต่างๆ ระบบสื่อสารท่ที นั สมยั หรือการขยายปริมาณและกระจายการศกึ ษาอยา่ งทวั่ ถงึ มากข้ึน แต่ผลดา้ นบวกเหล่าน้ี ส่วนใหญ่กระจายไปถึงคนในชนบท หรือผูด้ อ้ ยโอกาสในสังคมน้อย แต่ว่า กระบวนการเปล่ียนแปลงของ สังคมไดเ้ กิดผลลบติดตามมาดว้ ย เช่น การขยายตัวของรัฐเขา้ ไปในชนบท ไดส้ ่งผลให้ชนบทเกิดความ อ่อนแอในหลายดา้ น ท้งั การตอ้ งพ่ึงพิงตลาดและพ่อคา้ คนกลางในการสั่งสินคา้ ทุน ความเส่ือมโทรมของ ทรัพยากรธรรมชาติ ระบบความสัมพนั ธ์แบบเครือญาติ และการรวมกลุ่มกนั ตามประเพณีเพื่อการจดั การ ทรพั ยากรทีเ่ คยมอี ยแู่ ตเ่ ดิมแตก สลายลง ภูมคิ วามรู้ทเ่ี คยใชแ้ กป้ ัญหาและสั่งสมปรับเปล่ยี นกนั มาถูกลืมเลอื น และเร่ิม สูญหายไป ส่ิงสาคญั ก็คือ ความพอเพียงในการดารงชีวิต ซ่ึงเป็ นเง่ือนไขพ้ืนฐานท่ีทาให้คนไทย สามารถพ่ึงตนเอง และดาเนินชีวิตไปไดอ้ ยา่ งมีศกั ด์ิศรีภายใตอ้ านาจและความมีอิสระในการกาหนด ชะตา ชีวติ ของตนเอง ความสามารถในการควบคมุ และจดั การเพอื่ ใหต้ นเองไดร้ ับการสนองตอบต่อความตอ้ ง การ ตา่ งๆ รวมท้งั ความสามารถในการจดั การปัญหาต่างๆ ไดด้ ว้ ยตนเอง ซ่ึงท้งั หมดน้ีถอื วา่ เป็นศกั ยภาพพ้ืนฐาน ท่คี นไทยและสงั คมไทยเคยมอี ยู่แต่ เดิม ตอ้ งถกู กระทบกระเทอื น ซ่ึงวิกฤตเศรษฐกิจจากปัญหาฟองสบู่และ ปัญหาความอ่อนแอของชนบท รวมท้งั ปัญหาอ่นื ๆ ที่เกิดข้ึน ลว้ นแตเ่ ป็นขอ้ พิสูจนแ์ ละยนื ยนั ปรากฏการณ์น้ี ไดเ้ ป็นอยา่ งดี พระราชดาริว่าด้วยเศรษฐกจิ พอเพียง “...การพฒั นาประเทศจาเป็นตอ้ งทาตามลาดบั ข้นั ตอ้ งสร้างพ้ืนฐานคือ ความพอมี พอกิน พอใชข้ อง ประชาชนส่วนใหญ่เบ้ืองตน้ ก่อน โดยใชว้ ิธีการและอุปกรณ์ที่ประหยดั แต่ถูกตอ้ งตามหลกั วิชาการ เมื่อได้ พ้ืนฐานความมนั่ คงพร้อมพอสมควร และปฏิบตั ิไดแ้ ลว้ จึงค่อยสร้างค่อยเสริมความเจริญ และฐานะทาง เศรษฐกิจข้นั ทสี่ ูงข้นึ โดยลาดบั ต่อไป...” (18 กรกฎาคม 2517) “ เศรษฐกิจพอเพียง ” เป็นแนวพระราชดาริใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่พระราชทานมานานกว่า 30 ปี เป็ นแนวคิดที่ต้ังอยู่บนรำกฐำนของ วัฒนธรรมไทย เป็นแนวทางการพฒั นาท่ีต้งั บนพ้ืนฐานของทางสายกลาง และความไม่ประมาท คานึงถึง หนา้ 5

ความพอประมาณ ความมเี หตุผล การสร้างภูมคิ ุม้ กนั ในตวั เอง ตลอดจนใชค้ วามรู้และคุณธรรม เป็นพ้นื ฐาน ในการดารงชีวิต ทส่ี าคญั จะตอ้ งมี “ สติ ปัญญำ และควำมเพยี ร ” ซ่ึงจะนาไปสู่ “ ควำมสุข ” ในการดาเนิน ชีวติ อยา่ งแทจ้ ริง “ ...คนอื่นจะว่าอยา่ งไรก็ช่างเขา จะวา่ เมืองไทยลา้ สมยั ว่าเมืองไทยเชย ว่าเมืองไทยไม่มีส่ิง ท่ีสมยั ใหม่ แต่เรำอยู่พอมีพอกิน และขอให้ทุกคนมีความปรารถนาที่จะให้เมืองไทย พออยพู่ อกิน มีความ สงบ และทางานต้งั จิตอธิษฐานต้งั ปณิธาน ในทางน้ีท่จี ะให้เมอื งไทยอย่แู บบพออยพู่ อกิน ไม่ใช่วา่ จะรุ่งเรือง อยา่ งยอด แต่ว่ามคี วามพออยพู่ อกิน มีความสงบ เปรียบเทียบกบั ประเทศอน่ื ๆ ถา้ เรารักษาความพออยู่พอกิน น้ีได้ เรากจ็ ะยอดยิ่งยวดได.้ .. ” (4 ธนั วาคม 2517 )พระบรมราโชวาทน้ี ทรงเห็นว่าแนวทางการพฒั นาที่เน้น การขยายตวั ทางเศรษฐกิจของประเทศเป็นหลกั แต่ เพียงอย่างเดียวอาจจะเกิดปัญหาได้ จึงทรงเน้นกำรมพี อ กินพอใช้ของประชำชนส่วนใหญ่ในเบื้องต้นก่อน เม่ือมีพ้ืนฐานความมนั่ คงพร้อมพอสมควรแล้ว จึงสร้าง ความเจริญและฐานะทางเศรษฐกิจให้สูงข้ึน ซ่ึงหมายถึง แทนท่ีจะเน้นการขยายตวั ของภาคอุตสาหกรรมนา การพฒั นาประเทศ ควรท่ีจะสร้างความมนั่ คงทางเศรษฐกิจพ้ืนฐานก่อน นัน่ คือ ทำให้ประชำชนในชนบท ส่วนใหญ่พอมีพอกนิ ก่อน เป็นแนวทางการพฒั นาท่ีเนน้ การกระจายรายได้ เพ่อื สร้างพ้ืนฐานและความมนั่ คง ทางเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ กอ่ นเนน้ การพฒั นาในระดบั สูงข้ึนไป ทรงเตือนเรื่องพออย่พู อกนิ ต้งั แต่ ปี 2517 คือ เม่ือ 30 กว่ำปี ทแ่ี ล้วแต่ทิศทำงกำรพฒั นำมิได้เปลยี่ นแปลง “ ...เมื่อปี 2517 วนั น้นั ไดพ้ ูดถงึ ว่า เรา ควรปฏิบตั ิให้พอมีพอกิน พอมีพอกินน้ีก็แปลว่า เศรษฐกิจพอเพียงน่นั เอง ถา้ แต่ละคนมีพอมพี อกิน ก็ใช้ได้ ยงิ่ ถา้ ท้งั ประเทศพอมีพอกินกย็ ่งิ ดี และประเทศไทยเวลาน้นั กเ็ ริ่มจะเป็นไมพ่ อมีพอกิน บางคนก็มมี าก บางคน ก็ไม่มีเลย... ” ( 4 ธันวาคม 2541 ) เศรษฐกิจพอเพียง “ เศรษฐกิจพอเพียง ” เป็นปรัชญาท่ีพระบาทสมเด็จ พระเจา้ อยหู่ วั พระราชทานพระราชดาริช้ีแนะแนวทาง การดาเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนาน กว่า 25 ปี ต้งั แต่ก่อนเกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจ และเมื่อภายหลงั ไดท้ รงเนน้ ย้าแนวทางการแกไ้ ขเพ่ือให้ รอดพน้ และสามารถดารงอยไู่ ดอ้ ยา่ งมนั่ คงและยง่ั ยืนภายใตก้ ระแสโลกาภวิ ตั น์และความ เปล่ียนแปลงต่างๆ ปรัชญำของเศรษฐกิจพอเพยี ง เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาช้ีถงึ แนวการดารงอย่แู ละปฏิบตั ิตนของประชาชนในทุกระดบั ต้งั แต่ ระดบั ครอบครัว ระดบั ชุมชน จนถึงระดบั รัฐ ท้งั ในการพฒั นาและบริหารประเทศให้ดาเนินไปในทางสาย กลาง โดยเฉพาะการพฒั นาเศรษฐกิจ เพ่ือให้กา้ วทนั ต่อโลกยุคโลกาภิวตั น์ ความพอเพียง หมายถึง ความ พอประมาณ ความมเี หตผุ ล รวมถึงความจาเป็นท่ีจะตอ้ งมีระบบภมู ิคุม้ กนั ในตวั ท่ดี ีพอสมควร ต่อการกระทบ ใดๆ อนั เกิดจากการเปลี่ยนแปลงท้งั ภายในภายนอก ท้งั น้ี จะตอ้ งอาศยั ความรอบรู้ ความรอบคอบ และความ ระมัดระวังอย่างยิ่งในการนาวิชาการต่างๆ มาใช้ในการวางแผนและการดาเนินการ ทุกข้ันตอน และ ขณะเดียวกนั จะตอ้ งเสริมสร้างพ้ืนฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจา้ หน้าที่ของรัฐ นกั ทฤษฎี และนัก ธุรกิจในทุกระดบั ให้มีสานึกในคุณธรรม ความซ่ือสัตยส์ ุจริต และให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสม ดาเนินชีวิต ด้วยความอดทน ความเพียร มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการ หนา้ 6

เปล่ยี นแปลงอยา่ งรวดเร็วและกวา้ งขวาง ท้งั ดา้ นวตั ถุ สงั คม ส่ิงแวดลอ้ ม และวฒั นธรรมจากโลกภายนอกได้ เป็นอยา่ งดี ควำมหมำยของเศรษฐกจิ พอเพียง จงึ ประกอบด้วยคณุ สมบัติ ดงั น้ี 1. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนตนเองและ ผอู้ ืน่ เช่น การผลติ และการบริโภคทีอ่ ยใู่ นระดบั พอประมาณ 2. ความมีเหตผุ ล หมายถึง การตดั สินใจเกี่ยวกบั ระดบั ความพอเพยี งน้นั จะตอ้ งเป็นไปอยา่ งมีเหตุผล โดย พจิ ารณาจากเหตปุ ัจจยั ท่ีเก่ียวขอ้ ง ตลอดจนคานึงถึงผลที่คาดวา่ จะเกิดข้ึนจากการกระทาน้นั ๆ อยา่ งรอบคอบ 3. ภมู คิ ุม้ กนั หมายถึง การเตรียมตวั ใหพ้ ร้อมรับผลกระทบและการเปลย่ี นแปลงดา้ นตา่ งๆ ท่จี ะเกิดข้ึน โดย คานึงถึงความเป็นไปไดข้ องสถานการณ์ต่างๆ ทค่ี าดว่าจะเกิดข้นึ ในอนาคต โดยมี เง่ือนไข ของการตดั สินใจ และดาเนินกิจกรรมต่างๆ ใหอ้ ยใู่ นระดบั พอเพียง 2 ประการ ดงั น้ี 1. เงือ่ นไขความรู้ ประกอบดว้ ย ความรอบรู้เกี่ยวกบั วชิ าการตา่ งๆ ท่ีเกี่ยวขอ้ งรอบดา้ น ความรอบคอบทจ่ี ะนา ความรู้เหลา่ น้นั มาพจิ ารณาใหเ้ ชื่อมโยงกนั เพ่อื ประกอบการวางแผนและความระมดั ระวงั ในการปฏบิ ตั ิ 2. เง่อื นไขคณุ ธรรม ทจี่ ะตอ้ งเสริมสร้าง ประกอบดว้ ย มีความตระหนกั ใน คณุ ธรรม มีความซื่อสัตยส์ ุจริต และมีความอดทน มคี วามเพยี ร ใชส้ ติปัญญาในการดาเนินชีวิต หนา้ 7

การจดั การเรยี นรขู้ องศนู ยก์ ารเรยี นรปู้ รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง หลกั กำรและเหตผุ ล เศรษฐกิจพอเพียงเป็ นปรัชญาที่ยึดหลักทางสายกลาง ท่ีช้ีแนวทางการดารงอยู่และปฏิบัติของ ประชาชนในทุกระดบั ให้ดาเนินไปในทาง สายกลาง มีความพอเพียง และมีความพร้อมท่ีจะจดั การต่อ ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง ซ่ึงจะตอ้ งอาศยั ความรอบรู้ รอบคอบ และระมดั ระวงั ในการวางแผนและ ดาเนินการทุกข้นั ตอน ท้งั น้ี เศรษฐกิจพอเพยี งเป็นการดาเนินชีวิตอยา่ งสมดลุ และยง่ั ยนื เพ่อื ให้สามารถอยู่ได้ แมใ้ นโลกโลกาภิวตั น์ที่มีการแข่งขนั สูงปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ทรงปรับปรุงพระราชทานเป็นทม่ี า ของนิยาม \"3 ห่วง 2 เง่ือนไข\" ท่ีคณะอนุกรรมการขับเคล่ือนเศรษฐกิจพอเพียง สานักงานคณะกรรมการ พฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นามาใชใ้ นการรณรงค์เผยแพร่ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงผ่าน ช่องทางสื่อต่าง ๆ อยู่ในปัจจุบนั ซ่ึงประกอบด้วยความ \"พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุม้ กัน\" บนเงื่อนไข \"ความรู้\" และ \"คุณธรรม\" การพฒั นาตามหลกั เศรษฐกิจพอเพียง ว่า เป็นการพฒั นาท่ีต้งั อยูบ่ นพ้ืนฐานของ ทางสายกลางและความไม่ประมาท โดยคานึงถึง ความพอประมาณ ความมเี หตุผล และการสร้างภูมิคุม้ กนั ที่ ดีในตวั ตลอดจนการใชค้ วามรู้ ความรอบคอบละคณุ ธรรมประกอบการวางแผน การตดั สินใจและการกระทา ต่างๆ ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ท่ีไม่มากและไมน่ อ้ ยจนเกินไป ไม่เบียดเบียนตนเองและผอู้ นื่ เช่น การผลิตและการบริโภคที่พอประมาณ ความมเี หตผุ ล หมายถึง การใชห้ ลกั เหตุผลในการตดั สินใจเรื่อง ต่างๆ โดยพจิ ารณาจากเหตุปัจจยั ที่เก่ียวขอ้ ง ตลอดจนผลทคี่ าดวา่ จะเกิดข้นึ อยา่ งรอบคอบ การมภี มู ิค้มุ กนั ทด่ี ี หมายถงึ การเตรียมตวั ใหพ้ ร้อมรบั ต่อผลกระทบที่เกิดข้นึ จากการเปลี่ยนแปลงรอบตวั ปัจจยั เหล่าน้ีจะเกิดข้ึน ไดน้ ้นั จะตอ้ งอาศยั ความรู้ และคณุ ธรรม เป็นเงื่อนไขพ้ืนฐาน กลา่ วคือ เงื่อนไขความรู้ หมายถึง ความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมดั ระวงั ในการดาเนินชีวิตและการประกอบการงาน ส่วนเง่ือนไขคุณธรรม คอื การยึดถอื คุณธรรมตา่ งๆ อาทิ ความซ่ือสตั ยส์ ุจริต ความอดทน ความเพยี ร การมงุ่ ต่อประโยชนส์ ่วนรวมและ การแบง่ ปัน ฯลฯ ตลอดเวลาที่ประยกุ ต์ใชป้ รัชญาอภิชัย พนั ธเสน ผอู้ านวยการสถาบนั การจดั การเพอื่ ชนบท และสังคม ไดจ้ ดั แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงว่าเป็น \"ขอ้ เสนอในการดาเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามแนวทาง ของพุทธธรรมอยา่ งแทจ้ ริง\" ท้งั น้ีเน่ืองจากในพระราชดารัสหน่ึง ไดใ้ ห้คาอธิบายถึง เศรษฐกิจพอเพียง ว่า \"คือความพอประมาณ ซ่ือตรง ไม่โลภมาก และตอ้ งไม่เบียดเบียนผูอ้ ่ืน\"ระบบเศรษฐกิจพอเพียงมุ่งเน้นให้ บุคคลสามารถประกอบอาชีพไดอ้ ยา่ งยงั่ ยืน และใชจ้ ่ายเงนิ ใหไ้ ดม้ าอยา่ งพอเพยี งและประหยดั ตามกาลงั ของ เงินของบคุ คลน้นั โดยปราศจากการกูห้ น้ียมื สิน และถา้ มเี งนิ เหลือ กแ็ บ่งเก็บออมไวบ้ างส่วน ช่วยเหลือผูอ้ ื่น บางส่วน และอาจจะใชจ้ ่ายมาเพือ่ ปัจจยั เสริมอีกบางส่วน สาเหตทุ แ่ี นวทางการดารงชีวิตอยา่ งพอเพียง ไดถ้ กู กล่าวถึงอยา่ งกวา้ งขวางในขณะน้ี เพราะสภาพการดารงชีวติ ของสังคมทนุ นิยมในปัจจบุ นั ไดถ้ กู ปลูกฝัง สร้าง หรือกระตุน้ ให้เกิดการใชจ้ ่ายอยา่ งเกินตวั ในเร่ืองที่ไม่เก่ียวขอ้ งหรือเกินกว่าปัจจยั ในการดารงชีวิต จนทา ให้ไม่มีเงินเพียงพอเพื่อตอบสนองความตอ้ งการเหล่าน้ัน ส่งผลให้เกิดการกูห้ น้ียืมสิน เกิดเป็ นวฏั จกั รท่ี บคุ คลหน่ึงไมส่ ามารถหลุดออกมาได้ ถา้ ไมเ่ ปลยี่ นแนวทางในการดารงชีวิต หนา้ 8

วตั ถุประสงค์ 1. เพ่ือให้ผเู้ รียนมคี วามรู้ ความเขา้ ใจ ในเรื่องเศรษฐกิจพอเพยี ง 2. เพอ่ื ให้ผเู้ รียนนาความรู้ที่ไดร้ บั ไปใชใ้ นการดารงชีวติ ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป้ำหมำย เชิงปริมำณ ประชาชนในตาบลหนองบวั อาเภอเมืองกาญจนบรุ ี จงั หวดั กาญจนบุรี จานวน 25 คน เชิงคุณภำพ ประชาชนในตาบลหนองบวั รู้และเขา้ ใจการดาเนินชีวิตในแบบเศรษฐกิจพอเพียง ระยะเวลำดำเนินกำร 2 มิถุนายน 2564 สถำนท่ดี ำเนินกำร เทศบาลตาบลหนองบวั อาเภอเมืองกาญจนบุรี จงั หวดั กาญจนบุรี วิธดี ำเนนิ กำร 1. ประชุมหารือร่วมกนั ระหว่างผเู้ ก่ียวขอ้ ง 2. จดั เตรียมรายละเอียด และเอกสารท่เี กี่ยวขอ้ ง 3. จดั ทาโครงการเพ่อื ขออนุมตั โิ ครงการ 4. ประชุมช้ีแจงเพื่อทาความเขา้ ใจในรายละเอียดของโครงการ 5. ดาเนินการตามโครงการ 6. ติดตามผลการปฏิบตั งิ าน หนา้ 9

7. สรุปผลการดาเนินงาน งบประมำณ ผูร้ ับบริการการศึกษานอกระบบ แผนงาน:พ้ืนฐานดา้ นการพฒั นาและเสริมสร้างศกั ยภาพคน งบ ดาเนินงาน กิจกรรมจดั กระบวนการเรียนรู้ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง เพอ่ื เบกิ จา่ ยเป็นค่าดาเนิน โครงการส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง “ตามรอยศาสตร์พระราชา อยอู่ ยา่ ง พอเพียง” ผ้รู ับผิดชอบโครงกำร นายณฏั ฐเมศ เสรมิ สุข ครู กศน.ตำบล เครือข่ำย ชมรม กานนั ผใู้ หญบ่ า้ น ผนู้ าชุมชนทอ้ งถนิ่ อสม. ผลลัพธ์ 1. เป็นการกระตนุ้ แรงจูงใจในการดาเนินงานเศรษฐกิจพอเพยี งของชาวบา้ น 2. ประชาชนเห็นคุณค่าของการดาเนินชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง 3. เกิดการกระตนุ้ เศรษฐกิจในชุมชนใหด้ ีข้ึนและเพ่ิมรายไดข้ องคนในชุมชน 4. ประชาชนสามารถเรียนรู้และเขา้ ใจการดาเนินชีวติ ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ ง ตวั ชีว้ ดั ผลสำเร็จของโครงกำร ตัวชี้วัดผลผลติ ร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ มีความรู้เกี่ยวกบั การเศรษฐกิจพอเพียง การป๋ ุย หมกั จากมูลสัตว์ ตัวชี้วดั ผลลพั ธ์ ผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ มคี วามรู้เก่ียวกบั การเศรษฐกิจพอเพียง หนา้ 10

บทที่ 3 แผนกำรดำเนนิ งำน กจิ กรรมดำเนนิ งำน ปี พ.ศ.2564 ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย พ.ค ม.ิ ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. กำรเตรียมกำร สารวจความตอ้ งการของชุมชนใน เร่ืองของความตอ้ งการใหส้ ่งเสริมอาชีพ กาหนดอาชีพใหต้ รงความตอ้ งการของ ชุมชน ตดิ ตอ่ วทิ ยากร เขียนโครงการ ขออนุมตั โิ ครงการ กำรเตรียมสถำนที่ การจดั เตรียมสถานที่ การเตรียมอปุ กรณ์ กำรดำเนนิ งำน ประชาสมั พนั ธ์หากลุม่ เป้าหมายใน ตาบล ดาเนินการเรียนการสอน นิเทศการเรียนการสอน ประเมินสรุปเมอ่ื ดาเนินการเรียนการ สอนตามระยะเวลาทก่ี าหนด เสนอแนวทางการพฒั นา หนา้ 11

บทที่ 4 ผลการดำเนนิ งาน 1. สภาพการดำเนนิ โครงการ สภาพการดำเนินโครงการอบรมให้ความรู้การพัฒนาการเกษตรตามแนวทฤษฎโี ดยยึดหลกั ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง จำนวน 6 ชั่วโมง ประชาชนทั่วไปในตำบลบา้ นใต้ที่เข้ารว่ มกิจกรรมและนำความรู้จากการ รว่ มกจิ กรรมไดเ้ พ่มิ โอกาสในการเรยี นรูต้ ามความต้องการไดแ้ ละสามารถนำความรทู้ ี่ได้ไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวัน 2. ผลการดำเนินโครงการ จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ จำนวน 25 คน ขอ้ มลู พืน้ ฐานของผู้ประเมินความพึงพอใจ เพศ ผชู้ าย ผหู้ ญิง 10% 90% อายุ ต่ากวา่ 15 ปี 15-39 ปี 40-59 ปี 60 ปีขนึ้ ไป 8% 34% 58% หนา้ 12

ระดบั การศกึ ษา ประถมศกึ ษา มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ มธั ยมศกึ ษาตอนตป้ ลาย อนปุ รญิ ญา ปรญิ ญาตรี สงู กวา่ ปรญิ ญาตรี 8% 28% 22% 17% 25% อาชีพ คา้ ขาย รบั จา้ ง รบั ราชการ เกษตรกรรม แม่บา้ น อื่นฯ 2% 15% 38% 5% 12% 28% ข้อมูลแสดงผลประเมนิ ความพึงพอใจ 5 มากท่สี ดุ ตอนท่ี 1 ความพึงพอใจดา้ นเนอื้ หา 4 มาก 3 ปานกลาง 60 2 นอ้ ย 50 1 นอ้ ยทีส่ ดุ 40 30 20 10 0 หนา้ 13

ตอนท่ี 2 ความพึงพอใจด้านกระบวนการจัดกจิ กรรมการอบรม 5 มากที่สดุ 4 มาก 60 3 ปานกลาง 50 2 นอ้ ย 40 1 นอ้ ยที่สดุ 30 20 10 0 ตอนที่ 3 ความพึงพอใจตอ่ วทิ ยากร 5 มากทสี่ ดุ 4 มาก 60 3 ปานกลาง 50 2 นอ้ ย 40 1 นอ้ ยทีส่ ดุ 30 20 10 0 ตอนที่ 60 4 ความ 50 พงึ พอใจ 40 ด้าน การ 30 อำนวย 20 5 มากทีส่ ดุ ความ สะดวก 10 4 มาก 3 ปานกลาง 0 2 นอ้ ย 1 นอ้ ยท่สี ดุ หนา้ 14

บทที่ 5 บทสรปุ การดำเนนิ งาน ปญั หาอปุ สรรค/ขอ้ เสนอแนะ สรุปผลการดำเนนิ งานโครงการ ตวั ชว้ี ดั เกณฑ์ ผลการ เปา้ หมายการบรรลุ หมายเหตุ ดำเนนิ งาน บรรลุ ไมบ่ รรลุ 1.จำนวนผเู้ ขา้ ร่วม ผเู้ ข้าร่วมโครงการ 100 เป็นไปตาม ✓ โครงการ ละร้อยของเปา้ หมาย เกณฑ์ ผา่ น โครงการ 2.ความร้คู วามเขา้ ใจ รอ้ ยละ 80 ความรู้ เป็นไปตาม ✓ ความเข้าใจสามารถ เกณฑ์ ผา่ น ปฏบิ ตั ไิ ด้ 3.การนำไปใชใ้ น ร้อยละ 80 สามารถ เป็นไปตาม ✓ ชวี ติ ประจำวัน นำไปใชใ้ น เกณฑ์ ผ่าน ชวี ิตประจำวันได้ 4.ความพึงพอใจของผู้เขา้ รอ้ ยละ 80 มีความพึง เปน็ ไปตาม ✓ เกณฑ์ ผ่าน รบั การอบรม พอใจในระดบั มาก ถึง มากทสี่ ุด ความคดิ เห็นและขอ้ เสนอแนะอื่นๆ - สนใจอยากให้มกี ิจกรรมดีๆแบบนอี้ ีกเร่อื ยๆ หนา้ 15

สรุปแบบสอบถำมควำมพึงพอใจ ตอนที่ 2 ด้ำนควำมพึงพอใจของผู้รับบริกำร สรุประดับควำมพงึ พอใจ ลำดับ รำยกำร ค่ำเฉลยี่ ควำมหมำย คิดเป็ นร้อยละ 1 เน้ือหาวิชาท่ีจดั ท่ีเรียนรูต้ รงตามความตอ้ งการของท่านเพียงใด 4.00 ดี 80.00 2 วทิ ยากรมาให้ความรูต้ รงตามเวลา 3 วิทยากรมาใหค้ วามรูค้ รบตามหลกั สูตรทีก่ าหนด 4.00 ดี 80.00 4 ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ของวิทยากร 5 จานวนสื่อ/อปุ กรณก์ ารฝึกประกอบการเรียนเพียงพอเพยี งใด 4.00 ดี 80.00 6 ทา่ นไดร้ บั ความรู้ความสามารถฝึกทกั ษะไดต้ ามทค่ี าดหวงั มากนอ้ ยเพียงใด 7 ความรู้ทกั ษะที่ได้ สามารถนาไปใช้ประกอบอาชีพไดเ้ พียงใด 4.00 ดี 80.00 8 สถานเรียนเหมาะสมเพียงใด 9 ท่านไดร้ ับโอกาสในการเรียนรู้เทา่ เทียมกนั เพียงไร 4.00 ดี 80.00 10 ระยะเวลาในการเรียน/กิจกรรมเหมาะสมเพียงใด 11 ความรู้ทีไ่ ดร้ ับคุม้ ค่าเวลา และความต้งั ใจเพียงใด 4.00 ดี 80.00 12 ทา่ นพึงพอใจต่อหลกั สูตรน้ีเพียงใด 4.00 ดี 80.00 4.00 ดี 80.00 4.00 ดี 80.00 4.00 ดี 80.00 4.00 ดี 80.00 4.00 ดี 80.00 จำกผลแบบสอบถำมควำมคดิ เหน็ และควำมพงึ พอใจของผ้เู รียน/ผู้รับบริกำรด้ำนกระบวนกำรจัดกจิ กรรม และควำมพงึ พอใจในคร้ังนพี้ บว่ำ - ดา้ นหลกั สูตร ๑. เน้ือหาวชิ าที่จดั ที่เรียนรู้ตรงตามความตอ้ งการ มีผลการประเมนิ อยู่ในระดบั ดีคิดเป็น ร้อยละ 80 ของผูเ้ ขา้ ร่วม โครงการ * โดยภาพรวมดา้ นหลกั สูตรผรู้ ับบริการมผี ลการประเมินในระดบั ดี คิดเป็นรอ้ ยละ 80.00 - ดา้ นวทิ ยากรหรือผสู้ อน 2. วิทยากรมาให้ความรู้ตรงตามเวลา มผี ลการประเมนิ อยูใ่ นระดบั ดีคิดเป็นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ 3. วทิ ยากรมาให้ความรู้ครบตามหลกั สูตรทกี่ าหนด มีผลการประเมินอยใู่ นระดบั ดคี ิดเป็นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วม โครงการ หนา้ 16

* โดยภาพรวมดา้ นวทิ ยากรหรือผสู้ อน ผรู้ ับบริการมีผลการประเมนิ ในระดบั ดี คิดเป็นร้อยละ 80.00 - ดา้ นการจดั กิจกรรมหรือการเรียนรู้ 4. ความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ของวทิ ยากร มีผลการประเมนิ อยู่ในระดบั ดคี ดิ เป็นรอ้ ยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วม โครงการ * โดยภาพรวมดา้ นการจดั กิจกรรมหรือการเรียนรู้ผรู้ ับบริการ มผี ลการประเมินในระดบั ดี คิดเป็นร้อยละ 80.00 - สื่อและวสั ดุอปุ กรณ์ ๕. จานวนสื่อ/อุปกรณ์การฝึกประกอบการเรียนเพียงพอเพียงใด มีผลการประเมินอย่ใู นระดบั ดีคิดเป็นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ * โดยภาพรวมดา้ นส่ือและอุปกรณผ์ รู้ ับบริการมผี ลการประเมินในระดบั ดี คดิ เป็นร้อยละ 80.00 - ผลทไี่ ดร้ บั จากการเรียนรู้หรือเขา้ ร่วมกิจกรรม 6. ท่านไดร้ ับความรู้ความสามารถฝึกทกั ษะไดต้ ามที่คาดหวงั มากนอ้ ยเพียงใด มีผลการประเมินอยู่ในระดบั ดคี ิด เป็นรอ้ ยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ 7. ความรู้ทกั ษะท่ไี ด้ สามารถนาไปใชป้ ระกอบอาชีพไดเ้ พยี งใด มผี ลการประเมินอยู่ในระดบั ดีคดิ เป็น รอ้ ยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ * โดยภาพรวมด้านผลที่ไดร้ ับจากการเรียนรู้หรือเขา้ ร่วมกิจกรรม ผูร้ ับบริการมีผลการประเมินในระดบั ดีคิดเป็น รอ้ ยละ 80.00 - สถานทใี่ ห้บริการ 8. สถานเรียนเหมาะสมเพียงใด มีผลการประเมินอยใู่ นระดบั ดีคิดเป็นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ * โดยภาพรวมดา้ นผลท่ีไดร้ ับจากการเรียนรู้หรือเขา้ ร่วมกิจกรรม ผูร้ ับบริการมีผลการประเมินในระดบั ดีข้ึนไปคิดเป็ นรอ้ ย ละ 80.00 - ความพงึ พอใจต่อการให้บริการ 9. ทา่ นไดร้ ับโอกาสในการเรียนรูเ้ ท่าเทียมกนั เพยี งไร มผี ลการประเมนิ อยูใ่ นระดบั ดีคิดเป็นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วม โครงการ 10. ระยะเวลาในการเรียน/กิจกรรมเหมาะสมเพยี งใด มผี ลการประเมินอยูใ่ นระดบั ดีคดิ เป็นรอ้ ยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วม โครงการ 11. ความรูท้ ่ไี ดร้ ับคมุ้ ค่าเวลา และความต้งั ใจเพยี งใด มีผลการประเมินอยใู่ นระดบั ดีคิดเป็ นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วม โครงการ 12. ท่านพึงพอใจตอ่ หลกั สูตรน้ีเพยี งใด มีผลการประเมินอยใู่ นระดบั ดคี ดิ เป็นร้อยละ 80 ของผเู้ ขา้ ร่วมโครงการ หนา้ 17

* โดยภาพรวมดา้ นผลท่ีได้รบั จากการเรียนรู้หรือเขา้ ร่วมกิจกรรม ผูร้ ับบริการมีผลการประเมินในระดบั ดี คิดเป็น ร้อยละ 80.00 ۞โดยภำพรวมแล้วจำกแบบสอบถำมควำมคิดเหน็ และควำมพงึ พอใจของผู้เรียน/ผ้รู ับบริกำร กำรจัดกจิ กรรม โครงกำรอบรมตำมเศรษฐกิจพอเพียง ตำมศำสตร์พระรำชำมผี ลกำรประเมนิ อยู่ในระดับดี คิดเป็ นร้อยละ 80.00 หนา้ 18

คณะผ้จู ดั ทำ ทีป่ รึกษา นายศกั ด์ชิ ยั นาคเอ่ยี ม ผอ.กศน.อาเภอเมอื งกาญจนบรุ ี ครูอาสาสมคั รฯ กศน.อ.เมอื งฯ นางสุนีย์ ทนั ไกร ครูอาสาสมคั รฯ กศน.อ.เมืองฯ นางภทั รานิษฐ์ หนูขาว คณะผจู้ ดั ทา นายณัฏฐเมศ เสริมสุข ผรู้ บั ผิดชอบโครงการ นางสาวจารุณี สาราญวงศ์ คณะทางาน หนา้ 19

ภำพกิจกรรม หนา้ 20