ประกวดหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง

กิจกรรมพัฒนาชุมชนดีเด่น ประจาปี 2565 ประเภทรางวัล หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด บ้านตลิ่งแดง หมู่ท่ี 8 ตาบลหนองบัว อาเภอเมืองกาญจนบุร ีจงั หวัดกาญจนบุร ี โดยสานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอเมืองกาญจนบุร ี

คานา สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอเมืองกาญจนบุร ี ได้ดาเนินการรวบรวมผลงานและ กิจกรรมของบ้านตล่ิงแดง หมู่ที่ 8 ต.หนองบัว อ.เมืองกาญจนบุร ี จังหวัดกาญจนบุร ี ซ่ึง หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบที่สรา้ งผลงานเป็นที่ประจักษ์แก่บุคคลทั่วไป และได้รบั การยอมรบั ในฐานะหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้น “อยู่เย็น เป็นสุข” และสามารถพัฒนา คุณภาพชวี ติ ของคนในชุมชนให้ดีขน้ึ อยา่ งยั่งยนื ดังนั้น เอกสารฉบับนี้จึงเป็นการบันทึกองค์ความรูแ้ ละผลงานในแทบทุกด้านของ ของหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างย่ิงว่าเอกสารฉบับนี้จะเป็น โยชน์แก่บุคคลทส่ี นใจจะเรยี นรตู้ ่อไป คณะผจู้ ดั ทา

สารบญั เรอ่ ื ง หน้า ขอ้ มูลทว่ั ไป 1-5 การส่งเสรมิ ให้ประชาชนในหมู่บา้ นน้อมนาหลักปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง สู่การปฏิบัติจนเปน็ วถิ ี โดยเรม่ ิ ต้นทคี่ รวั เรอื นและต้องปรากฏผลเปน็ ทปี่ ระจกั ษ์ชดั เจน 7 - 10 มีระบบการบรหิ ารจดั การชุมชนทเี่ ขม้ แขง็ และพ่งึ ตนเองได้ 11 - 15 มีระบบเศรษฐกิจชุมชนเข้มแข็ง 16 - 18 มีผลการประเมินหมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบของกรมการพฒั นาชุมชน 19 มีโครงการ/กิจกรรมรเิ รม่ ิ สรา้ งสรรค์หรอื นวตั กรรมในการพฒั นาหมู่บ้านโดย 20 – 21 เกิดจากการมีส่วนรว่ มของประชาชน 22 - 29 ภาคผนวก

1 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยู่เย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด ข้อมูลทว่ั ไป ข้อมูลชุมชน หมู่บา้ นตล่ิงแดง หมู่ที่ 8 ตาบลหนองบัว อาเภอเมืองกาญจนบุร ีจงั หวดั กาญจนบุร ี ประวัติความเป็นมาและภูมิหลังของหมู่บา้ น ตาบลหนองบัว เป็นตาบลหน่ึงในอาเภอเมืองกาญจนบุร ี ไม่ปรากฏว่ามีแต่สมัยใดจากคา บอกเล่า พบว่า ตาบลหนองบวั มีการตั้งชุมชนมานานกว่า 200 ปี การที่ในตาบลหนองบัวมีหนองน้า ใหญ่และมีดอกบวั ขึ้นอยูม่ ากมาย จงึ ทาให้ผู้ที่ผ่านมาเรยี กว่า “หนองบัว” ต่อมาได้มีการตั้งบ้านเรอื น มากข้ึนจนกลายเปน็ ชุมชนขนาดใหญ่และจดั ตั้งเป็นตาบลหนองบัว จากการบันทึกประวัติของหลวง พ่อย้ิม กล่าวไว้ว่า ตาบลหนองบัวเป็นตาบลที่เจ้านายและข้าราชการผู้ใหญ่จะมาเยี่ยมเยียนเสมอ เนื่องจากมีหลวงพ่อเฒ่ายิ้มท่ีเป็นพระอาจารย์ชอื่ ดังเกี่ยวกับเครอ่ ื งรางของขลัง หลวงพ่อเฒ่ายิ้มจะ ทาเครอ่ ื งรางของขลังชนิดใดก็ขลังไปทุกอย่าง จนกิตติศัพท์ของหลวงพ่อเล่ืองลือไปหลายหัวเมือง จนกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ (เจ้าชายอาภากรเกียรติวงษ์) ซ่ึงโปรดทางวชิ าไสยศาสตรไ์ ด้ เดินทางมาตาบลหนองบวั เพื่อขอเรยี นวชิ าจากหลวงพ่อเฒ่าย้ิม ตาบลหนองบัวมีคาขวัญคือ “หลวง ปู่ยิม้ -เหรยี ญลือเลื่อง พระเครอ่ ื งดี ประเพณีรอ่ ยพรรษา สถานศึกษา ม.ราชภัฎแจม่ จารสั พิพิธภัณฑ์ ค่าอนันต์พระทองคา สวยล้าพระบาทไม้ เย็นสบายสวนสาธารณะ ถ้าพุพระ-ถ้ามะเกลือ อรอ่ ยเหลือ แกงบวน ชาวบ้านล้วนนามสกุล “บัว” ต่อมาได้มีการตั้งบ้านเรอื นมากข้ึน จนกลายเป็นชุมชนขนาด ใหญ่และจัดต้ังเป็นตาบลหนองบัว โดยได้แบ่งออกเป็น ๗ หมู่บ้าน ต่อมา หมู่ที่ ๓ มีจานวน ประชากรเพ่ิมมากขึ้น จึงได้ถูกแบ่งแยกออกเป็นหมู่ท่ี ๘ โดยให้ชื่อหมู่บ้านว่า “ตล่ิงแดง” และได้มี การแบ่งเขตปกครองออกเปน็ ๒ เขต คือ เขตเทศบาลตาบลหนองบัว ได้แก่ หมู่ท่ี ๑, ๒, ๓ และหมู่ท่ี ๘ เขตองค์การบรหิ ารส่วนตาบลหนองบัว ได้แก่ หมู่ที่ ๔, ๕, ๖ และหมู่ที่ ๗

2 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั ข้อมูลทว่ั ไป (ต่อ) พ้ืนที่ปกครอง มีเน้ือที่ 2,002.64 ไร่

3 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด ขอ้ มูลทว่ั ไป (ต่อ) ลักษณะภูมิประเทศ หมู่บ้านตลิ่งแดง หมู่ท่ี8 ตาบลหนองบัว ลักษณะภูมิประเทศในพ้ืนที่เขตเทศบาลเป็นพ้ืนที่ ราบลุ่มแม่นา้ โดยพ้ืนที่ด้านใต้ ติดกับแม่น้าแควใหญ่ตลอดแนว และพ้ืนท่ีทิศเหนือมีลักษณะเป็นที่ ราบ ดินมีสภาพอุดมสมบูรณ์จงึ ทาให้เป็นพ้ืนท่เี กษตรกรรมในการปลูกอ้อยและนาข้าวตลอดปี ลักษณะภูมิอากาศ ฤดูรอ้ น ระหว่าง กลางเดือนกุมภาพันธถ์ ึงกลางเดือนพฤษภาคม มีลมฝ่ายใต้พัดมาปกคลุม ทาให้มีอากาศรอ้ นอบอ้าวท่ัวไป โดยมีอากาศรอ้ นจดั อยูใ่ นเดือนเมษายน ฤดูฝน ระหว่างกลางเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนพฤศจิกายน ในระยะนี้เป็นช่วงท่ีลมมรสุม ตะวนั ตกเฉียงใต้พัดปกคลุม ทาให้มีฝนตกชุกทสี่ ุดในเดือนกันยายน ฤดูหนาว ระหว่างเดือนพฤศจกิ ายนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ โดยในชว่ งน้ี ความกดอากาศ สูงจากประเทศจนี และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดปกคลุม ทาให้อากาศหนาวเย็นและความ แห้งแล้งแผ่ปกคลุมจงั หวดั กาญจนบุร ี ลักษณะของดิน ในด้านทรพั ยากรดิน พ้ืนทสี่ ่วนใหญ่ของจงั หวดั กาญจนบุรมี ีภูเขาสลับซบั ซอ้ น พ้ืนทท่ี ีเ่ หมาะ สาหรบั เกษตรกรรม คือ ที่ราบระหว่างภูเขาซ่งึ มีแม่น้าและลาน้าสายต่างๆ ไหลผ่าน ดินมีปฏิกิรยิ า เป็นกลางหรอื เป็นด่าง มีความอุดมสมบูรณ์ปานกลางถึงดี จงึ เป็นแหล่งเพาะปลูกพืชไรท่ ่ีสาคัญของ ประเทศ เชน่ อ้อย ข้าวโพด มันสาปะหลัง หนองบวั มีพื้นทบี่ างส่วนเป็นทีร่ าบตา่ มีการทานาข้าวแต่ไม่ มากนัก

4 ผลการดาเนินงานตามเกณฑ์พิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั ข้อมูลทว่ั ไป (ต่อ) ข้อมูลประชากร หมู่ตลิ่งแดง หมูที่ 8 ตาบลหนองบวั มีจานวนประชากรทง้ั หมด 3,183 คน แบง่ เปน็ ชาย 1,529 คน เป็นหญิง 1,654 คน และ มีจานวนครวั เรอื นทงั้ ส้ิน 1,295 ครวั เรอื น ประชากรโดยส่วนใหญ่ ประกอบอาชพี ทานาข้าว ไรอ่ ้อย ไรม่ ันสาปะหลัง และพชื ผัก ศาสนา ประเพณี วฒั นธรรม การนับถือศาสนา สถาบันและองค์กรศาสนา ในหมู่บ้านตล่ิงแดง หมู่ที่ 8 ตาบลหนองบัว อาเภอเมือง จงั หวัดกาญจนบุร ีประกอบด้วย สานักสงฆ์ จานวน 1 แห่ง คือ สานักสงฆ์ทุง่ สิรธิ รรม. ประเพณีและงานประจาปี - ประเพณีวันข้ึนปีใหม่ - ประเพณีวนั สงกรานต์ - ประเพณีแห่เทยี นพรรษา - ประเพณีวันลอยกระทง หลวงปูเ่ หรยี ญ – งานประจาปีหลวงปู่ยม้ิ - ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่ิน ภาษาถิ่น ตาบลหนองบัว เป็นชุมชนท่ีมีประวัติความเป็นมาอันยาวนาน เป็นขุมทรพั ย์แห่ง ปัญญา มีภูมิปัญญาท่ีทรงคุณค่า เป็นคลังสมองของท้องถ่ินที่รว่ มกันสืบทอดตั้งแต่อดีตจนถึง ปัจจุบนั ดังนี้ 1.ภูมิปัญญาท้องถิ่นของประชาชนในพ้ืนท่ีตาบลหนองบัวส่วนใหญ่มีภูมิปัญญาด้านการ ทาอาหาร เชน่ การทาแกงบวน การทาแยมหยวก การทาพรกิ แกงเผ็ด การทาน้าพรกิ กะปิมอญ การทาขนมกะลอจี๊ การทาอาหารจากบัว เช่น เมี่ยงดอกบัว ยาหลดบัว น้ารากบัว การจักสาน ตะกรา้ จากเส้นใยพลาสติก 2.มีปราชญ์ชุมชนท่ีมีองค์ความรูด้ ้านหมอยาสมุนไพร หมอต้ังศาลพระภูมิ และคณะแม่ครู เพลงรอ่ ยพรรษา

5 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยู่เย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด ข้อมูลทว่ั ไป (ต่อ) โครงสรา้ งคณะกรรมการบา้ นตล่งิ แดง หมู่ท่ี 8 ตาบลหนองบัว

6 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั สินค้าพ้ืนเมืองและของที่ระลึก ของที่ระลึกส่วนใหญ่เปน็ สินค้าแปรรูปทางการเกษตรของวสิ าหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านส้มมา ชพี ชุมชนบา้ นตลิ่งแดง เชน่ พรกิ แกงอบแห้ง,พรกิ แกงเผ็ด,พรกิ แกงส้ม,พรกิ เผา,พรกิ นรก,พรกิ เห็ด กรอบ , ศูนย์จดั การดินปุ๋ยชุมชนหมู่ 8 กิจกรรมและการขับเคล่ือนงานพัฒนาชุมชนในหมู่บ้าน หมู่บ้านตาบลตล่ิงแดง หมู่ที่ 8 มีการจดั ตั้งกลุ่มกลุ่มแม่บ้านสัมมาชพี บ้านตล่ิงแดง ตั้งอยู่ บรเิวณศาลาอเนกประสงค์ ติดกับทท่ี าการผู้ใหญ่บ้านหมู่ท่ี 8บา้ นตล่ิงแดงตาบลหนองบวั อาเภอเมืองกาญจนบุร ี จงั หวัดกาญจนบุร ี ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตาบลหนองบัว สถานที่ใกล้เคียง คือ วัดศรอี ุปลาราม และ โรงเรยี นวัดศรอี ุปลาราม การเดินทางจากอาเภอเมืองกาญจนบุรใี ชถ้ นนเส้นมุ่งหน้าสู่ตาบลลาดหญ้า เลี้ยวซา้ ยเข้าทางซุม้ วดั หนองบวั วง่ ิ ตรงประมาณ 1 กิโลเมตร เนื่องจาก หมู่บ้านตล่ิงแดง หมู่ท่ี 8 ตาบลหนองบัวประชาชนส่วนมากประกอบอาชีพ เกษตรกร เชน่ นาข้าว ไรอ่ ้อย ไรม่ ันสาปะหลัง และพืชผัก รวมถึงพืชสมุนไพรในครวั เรอื น หลังจาก เสรจ็ สิ้นภารกิจทานา ทาไรแ่ ล้ว เกษตรกร บางรายไม่มีอาชพี เสรมิ ต้องรบั จา้ ง หรอื บางรายว่างงาน ทาให้ขาดรายได้ จงึ เกิดการรวมตัวกันของบุคคล ในชุมชนเพ่ือคิดสรา้ งอาชพี เสรมิ ท่ีลงทุนไม่มากแต่ สรา้ งรายได้ต่อเนื่อง และใชผ้ ลิตภัณฑ์ทมี่ ีในชุมชนมาแปรรปู เพ่ือสรา้ งรายได้ ประกอบกับในชุมชนมีการปลูกพืชสมุนไพร เชน่ มะกรดู ตะไคร้ ข่า และสมาชกิ กลุ่มบางราย มีความรูค้ วามสามารถในการผลิตน้าพรกิ แกง ขั้นตอนการผลิตไม่ยุ่งยาก และในปัจจุบันประชาชน ส่วนมากเรง่ รบี กับการดาเนินชวี ติ รกั ความสะดวกสบาย พรกิ แกงสาเรจ็ รูปจึงเป็นทางเลือกหน่ึงท่ี น่าจะมีติดครวั เรอื นทกุ บ้าน จงึ เกิดแนวคิดผลิตนา้ พรกิ แกงจาหน่ายโดยการทดลองปรบั เปลี่ยนสูตร เพื่อให้ตรงตามความต้องการของผู้บรโิ ภคในชุมชน เดิมมีผลิตภัณฑ์ ได้แก่ น้าพรกิ แกงเผ็ด น้าพรกิ แกงส้ม น้าพรกิ เผา ปัจจุบันได้พัฒนาเพ่ิมอัตราการผลิตมากข้ึน คิดสรา้ งผลิตภัณฑ์ชนิดใหม่ เพื่อ สรา้ งความหลากหลาย และสรา้ งรายได้ให้กลุ่ม กาลังดาเนินการสรา้ งห้องผลิตท่ีได้มาตรฐานและ ขอรบั การรบั รองมาตรฐาน อย.ในอนาคต เพ่ือการพัฒนาท่ีไม่หยุดอยู่กับท่ี สรา้ งโอกาส และสรา้ ง ตลาดให้เพ่ิมมากขึ้น นอกจากน้ีในชุมชนยังได้รบั การสนับสนนุ งบประมาณ สนับสนุนองค์ความรูจ้ าก หน่วยงานต่างๆ ทาให้สามารถสรา้ งผลิตภัณฑ์ท่ีเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนมากยิ่งขึ้น ได้แก่ ไม้กวาด ทางมะพรา้ ว ผลิตภัณฑ์จกั สานจากเส้นพลาสติก ผลไม้แชอ่ ่ิมตามฤดูกาล

7 ผลการดาเนินงานตามเกณฑ์พิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 1. การส่งเสรมิ ให้ประชาชนในหมู่บ้านน้อมนาหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพยี งสู่การ ปฏิบตั ิจนเปน็ วถิ ี โดยเรม่ ิ ต้นทค่ี รวั เรอื นและต้องปรากฏผลเป็นท่ีประจกั ษ์ชดั เจน 1.1 สรา้ งความม่ันคงทางอาหาร เน่ืองจากในปัจจุบัน ปัญหาจากสถานการณ์ความเดือดรอ้ นท่ีเกิดจากโรคระบาดโควดิ -19 ในพ้ืนที่ตาบลหนองบัวและในพื้นที่บ้านตลิ่งแดงเอง ทาให้ผู้ใหญ่บ้าน บ้านตลิ่งแดง หมู่ที่ 8 ตาบลหนองบัว อาเภอเมืองฯ เล็งเห็นความสาคัญของปัญหาดังกล่าว จงึ เป็นแกนนาท่ีสาคัญของ หมู่บ้าน ในการส่งเสรมิ การทาเกษตรทฤษฎีใหม่ การบรโิ ภคอาหารปลอดภัย ปลูกผักเองไม่ต้องซ้ือ สามารถเก็บผลผลิตสดใหม่ได้ตลอดปี โดยดาเนินกิจกรรมทางการเกษตรในพื้นที่ของตนเองตาม ความเหมาะสม ทาให้ประชาชน มีคุณภาพชวี ติ ที่ดีขึ้น โดยทุกครวั เรอื นในหมู่บ้านให้ความรว่ มมือใน การปลูกผักสวนครวั ไว้รบั ประทานเองและส่วนทเ่ี หลือจากกรรบั ประทานก็จะนาไปแบ่งปันเพื่อนบ้าน และขายเพื่อเป็นรายได้เสรมิ อีกทางหน่ึง โดยผักสวนครวั ท่ีนิยมปลูก ได้แก่ ข่า ตะไคร้ มะกรูด มะนาว พรกิ กระเพรา โหระพา ชะอม เป็นต้น และเกษตรกรส่วนใหญ่ มีอาชพี เสรมิ ในการเลี้ยงสัตว์ สัตว์ที่นิยมเล้ียงได้แก่ แพะ โค โคขุน ไก่ เนื่องจากเล้ียงง่ายและใช้เวลาไม่นาน มีตลาดรองรบั นอกจากน้ียังมีกลุ่มแม่บ้านสัมมาชพี บ้านตล่ิงแดง เป็นกลุ่มต้นแบบในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ เช่น พรกิ แกงเผ็ด พรกิ แกงอบแห้ง น้าพรกิ พรกิ เผา เป็นต้น เน่ืองจากในหมู่บ้านเองมีวัตถุดิบในการผลิตพรกิ แกง จานวนมาก ทาให้หมู่บา้ นมีความมั่นคงทางอาหารอย่างย่งั ยนื

8 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 1.1 สรา้ งความมั่นคงทางอาหาร (ต่อ)

9 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 1.1 สรา้ งความมั่นคงทางอาหาร (ต่อ)

10 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั 1.2 สรา้ งส่ิงแวดล้อมให้ยง่ั ยนื ผู้นาชุมชน บ้านตลิ่งแดง หมู่ท่ี 8 ตาบลหนองบัว อาเภอเมืองฯ ให้ความสาคัญกับ การสรา้ งบรรยากาศและส่ิงแวดล้อมในชุมชนให้สะอาดตา ถูกสุขลักษณะ และมีความยั่งยืน โดยทุกครัวเรอื นในหมู่บ้านให้ความร่วมมือในการบรหิ ารจัดการขยะของคนในชุมชน โดยมี การรณรงค์และมีการจดั อบรมการคัดแยกขยะลดการใชผ้ ลิตภัณฑ์สรา้ งขยะ คัดแยกขยะ นากลับมา ใชซ้ ้า มีการหมักขยะเปียกเพื่อนามาทาปุย๋ หรอื จดั ให้มีถังขยะเปยี กลดโลกรอ้ น นอกจากการคัดแยก ขยะแล้ว ยังมีจัดสุขลักษณะในบ้าน โดยการจัดบรเิ วณบ้านให้เป็นระเบียบ ถูกสุขลักษณะ ไม่เป็น แหล่งเพาะเชื้อโรคและไม่เป็นพาหะนาโรค จัดบรเิ วณบ้านให้เกิดความสวยงาม เช่น รวั้ กินได้ ไม้ดอกไม้ประดับ สรา้ งความสะดวก ความปลอดภัยในการใชอ้ ุปกรณ์ประกอบอาชพี รวมทั้งการใช้ ทรพั ยากรในบ้านอยา่ งค้มุ ค่า ประหยดั และเก้ือกูลกัน เชน่ นาจากการซกั ผ้าหรอื ล้างจาน นาไปรดน้า ต้นไม้ การล้างจานแบบประหยัด น้าเดียวล้างท้งั วัน เปน็ ต้น

11 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 1.3 สรา้ งภูมิคุ้มกันทางสังคม บา้ นตลิ่งแดง หมู่ที่ 8 เปน็ หมู่บ้านรกั ษาศีล 5 มีผู้นาชุมชนบ้านตล่ิงแดง เป็นแกนนาในการ ปฏิบัติศาสนากิจ พิธี เข้าวัดทาพิธที างศาสนาอย่างสม่าเสมอ ทาให้ทุกครวั เรอื นในชุมชน เห็น ความสาคัญและปฏิบัติตาม มีการทากับข้าวเข้าวัด เหลือจากการเข้าวัดก็จะแบ่งปันกัน รวมทั้งยังมี นา้ ใจในการแบง่ ปนั อาหารต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพืชผัก เนื้อสัตว์ ท่ีเหลือจากการใชใ้ นครวั เรอื นและการ ขาย มาแบ่งปันกันกิน โดยเฉพาะช่วงโรคระบาดโควดิ 19 มีการจัดกิจกรรมตู้เย็นข้างบ้าน เป็น กิจกรรมท่ีผู้นาชุมชนรว่ มประชาชนในบ้านตล่ิงแดง นาผัก ผลไม้ที่อยู่ในบรเิ วณข้างบ้านของตนเอง โดย เก็บมาแบง่ ปนั แลกเปลี่ยนซงึ่ กันและกัน นอกจากน้ียังมีการจัดกิจกรรมออกกาลังกายเสรมิ สุขภาพ โดยเฉพาะกิจกรรมขยับกายสลายพุง เป็นกิจกรรมท่ีส่งเสรมิ กิจกรรม 5 อ. (อาหาร ออกกาลังกาย อารมณ์ อนามัยชุมชน อโรคยา) เพื่อสุขภาพกายและสุขภาพจติ ท่ีดี ท่ีจดั ข้ึนที่ศาลาประชาคมบ้านตลิ่งแดงทุกตอนเย็น ทุกครวั เรอื น ในชุมชนเข้ารว่ มเป็นอยา่ งดี

12 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั 1.3 สรา้ งภูมิคุ้มกันทางสังคม ในส่วนของการบาเพ็ญประโยชน์สาธารณะ บ้านตล่ิงแดง หมู่ท่ี 8 ตาบลหนองบัว อาเภอ เมืองฯ ก็มีการจดั กิจกรรมต่าง โดยได้รบั ความรว่ มมือจากทุกครวั เรอื นในชุมชน ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรม ตามโครงการจติ อาสาพระราชทาน เปน็ กิจกรรมทรี่ ว่ มกันทาความสะอาดพ้ืนให้ถนนในหมู่บา้ นให้เกิด ความสะอาด เรยี บรอ้ ยน่ามอง กิจกรรมการปรบั ปรุงภูมิทศั น์เน่ืองในวนั พ่อวันแม่ หมู่บ้านละ 2 ครงั้

13 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั 2. มีระบบการบรหิ ารจดั การชุมชนทเ่ี ข้มแขง็ และพึง่ ตนเองได้ ผู้นาชุมชนรว่ มกับประชาชนในบา้ นตลิ่ง ใชเ้ ครอ่ ื งมือ SWOT รว่ มกับข้อมูล จปฐ. ข้อมูล กชช.2ค รว่ มกับวเิ คราะห์สภาพปญั หาต่างๆในหมู่บ้าน เพื่อนาไปสู่การจดั ทาแผนหมู่บ้าน เพื่อเป็นข้อมูลส่งต่อ ให้ในระดับตาบลได้จดั ทาแผนตาบลต่อไป

14 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั 2. มีระบบการบรหิ ารจดั การชุมชนทเี่ ข้มแขง็ และพึ่งตนเองได้ (ต่อ) วเิ คราะห์ศักยภาพชุมชนในหมู่บ้าน SWOT จุดแข็ง : S - มีทรพั ยากรธรรมชาติทีอ่ ุดมสมบูรณ์ - มีปราชญช์ ุมชน - มีสูตรนา้ พรกิ เป็นของชุมชนเอง - มีศูนยร์ วมจติ ใจของคนในชุมชน - มีวตั ถดุ ิบหลักในพื้นที่ - ผู้นาเข้มแข็ง/แกนนา ผู้นาส่วนใหญ่มีจติ อา - ความสามัคคีในชุมชน จุดอ่อน : W - ขาดความรใู้ นด้านการทาการตลาด - สินค้ายงั ไม่เปน็ ท่ีรจู้ กั ของคนภายนอกชุมชน - วตั ถดุ ิบบางรายการต้องซอ้ื จากแหล่งอื่น โอกาส : O - ได้รบั การสนับสนนุ งบประมาณ/อุปกรณ์/เมล็ดพันธพุ์ ืช จากหน่วยงานต่าง ๆ เชน่ สานักงานเกษตร จงั หวัดกาญจนบุร,ี สานักงานพัฒนาชุมชนจงั หวัด, มหาวทิ ยาลัยราชภัฏกาญจนบุร,ี ธนาคารออมสิน, ธนาคารเพ่ือการเกษตร (ธกส.) เปน็ ต้น - ประชาชนในหมู่บา้ นใชช้ วี ติ ตามปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง -รฐั ให้การสนับสนุนภาคประชาสังคม ประชาชนมีส่วนรว่ มในการบรหิ ารจดั การ และแก้ไขปัญหา หมู่บา้ น อย่างท่ัวถึงและต่อเน่ือง อุปสรรค : T - ผลกระทบจากสถานการณแ์ พรร่ ะบาดโควดิ -19 ทาเศรษฐกิจในหมู่บ้านชะลอตัว - สภาพสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติไม่เปน็ ปกติ ในบางปมี ีฝนตกมากเกิดปญั หานา้ ทว่ มขงั ทาให้หมู่บ้าน ได้รบั ผลกระทบทง้ั ในด้าน ถนนและการประกอบอาชพี

15 ผลการดาเนินงานตามเกณฑ์พิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยู่เย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 2. มีระบบการบรหิ ารจดั การชุมชนทเี่ ข้มแขง็ และพง่ึ ตนเองได้ (ต่อ) จากปัญหาและแนวทางการแก้ไขข้างต้น นาไปสู่การกาหนดแผนและแนวทางในการพัฒนา ชุมชนให้สามารถยกระดับคุณภาพชวี ติ ดังน้ี  ส่งเสรมิ สนับสนุนการสรา้ งเครอื ข่าย เชอื่ มโยงกลุ่มอาชพี ของคนในบ้านตลิ่งแดง โดยการนาทรพั ยากรที่มีมาใชใ้ ห้เกิดประโยชน์สูงสุด ทาให้การเสรมิ รายได้ ยกระดับผลิตภัณฑ์ให้มี คุณภาพ  ส่งเสรมิ กลุ่มอาชพี และสนับสนุนให้กลุ่มอาชพี ได้รบั พัฒนาทักษะการทาผลิตภัณฑ์ โดยการสรา้ งมูลค่า การแปรรปู และ การอบรมการตลาด  พัฒนา สนับสนุนการรวมกลุ่ม สรา้ งกลไก ในการประสานงาน บูรณาการพัฒนา และแก้ไขปัญหาของชุมชน  สนับสนนุ การเชอ่ื มโยงภาคีหน่วยงาน ชอ่ งทางการตลาดออนไลน์  วางแนวทางการสรา้ งความม่ันคงทางอาหารให้กับชุมชนตามแนวเศรษฐกิจ พอเพียง ส่งเสรมิ สนับสนุนกองทนุ สวัสดิการชุมชน   ส่งเสรมิ การจัดการระบบทรพั ยากรและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งส่งเสรมิ การใช้ ทรพั ยากรและส่ิงแวดล้อมทม่ี ีอยูอ่ ยา่ งค้มุ ค่าทส่ี ุดในชุมชน อยา่ งมีส่วนรว่ ม

16 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 3. มีระบบเศรษฐกิจชุมชนเขม้ แข็ง 3.1 กลมุ่ /ผู้ประกอบการชุมชนทขี่ ยายผลสู่สมาชกิ ในชุมชน บ้านตล่ิงแดง หมู่ที่ 8 อ.เมืองฯ ครวั เรอื น ส่วนมากประกอบอาชพี เกษตรกรรม เชน่ ทานา ข้าว ปลูกข้าวโพด ปลูกอ้อย ปลูกมันสาปะหลัง ประกอบกับในชุมชนมีการปลูกพืชสมุนไพร เช่น มะกรูด ตะไคร้ ข่า และคนในชุมชนมีความรูค้ วามสามารถในการผลิตน้าพรกิ แกง ข้ันตอนการผลิต ไม่ยุ่งยาก และในปัจจุบันประชาชนส่วนมากเรง่ รบี กับการดาเนินชีวติ รกั ความสะดวกสบาย พรกิ แกงสาเรจ็ รปู จงึ เป็นทางเลือกหนงึ่ ที่น่าจะมีติดครวั เรอื นทกุ บ้าน จงึ เกิดแนวคิดผลิตนา้ พรกิ แกง จาหน่าย เกิดเปน็ “กลุ่มแม่บ้านสัมมาชพี ชุมชนชนตล่ิงแดง” โดยการทดลองปรบั เปลี่ยนสูตรเพ่ือให้ ตรงตามความต้องการของผู้บรโิ ภคในชุมชน เดิมมีผลิตภัณฑ์ ได้แก่ นา้ พรกิ แกงเผ็ด น้าพรกิ แกงส้ม น้าพรกิ เผา ปัจจุบันได้พัฒนาเพิ่มอัตราการผลิตมากขึ้น และคิดสรา้ งผลิตภัณฑ์ชนิดใหม่เป็น ผลิตภัณฑ์พรกิ แกงอบแห้ง เพ่ือสรา้ งความหลากหลาย และสรา้ งรายได้ให้กลุ่ม และปัจจุบันกาลัง ดาเนินการสรา้ งห้องผลิตที่ได้มาตรฐานและขอรบั การรบั รองมาตรฐาน อย.ในอนา คต เพื่อการ พัฒนาทไี่ ม่หยุดอยู่กับท่ี สรา้ งโอกาส และสรา้ งตลาดให้เพ่ิมมากข้ึน นอกจากนี้ในชุมชนยังได้รบั การ สนับสนุนงบประมาณ สนับสนุนองค์ความรูจ้ ากหน่วยงานต่างๆ ทาให้สามารถสรา้ งผลิตภัณฑ์ที่เป็น เอกลักษณ์ของชุมชนมากยิ่งข้ึน ได้แก่ ไม้กวาดทางมะพรา้ ว ผลิตภัณฑ์จักสานจากเส้นพลาสติก ผลไม้แชอ่ ่ิมตามฤดูกาล เป็นต้น สามารถเพิ่มรายได้เสรมิ ให้กับคนในชุมขชนได้เปน็ อย่างดี กลุ่มแม่บ้านสัมมาชพี ชุมชนบ้านตลิ่งแดง ตั้งอยู่ที่ศาลาประชาคมหมู่ที่ 8 บ้านตลิ่งแดง ตาบลหนองบัว เปน็ กลุ่มฯ ได้รวมตัวกันแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรท่ีมีมากในชุมชน เชน่ มะกรูด ข่า ตะไคร้ และพรกิ เป็นผลิตภัณฑ์พรกิ แกงและน้าพรกิ เผารสชาติต่างๆ ยังมีในส่วนของไม้กวาด ทางมะพรา้ วและผลิตภัณฑ์จกั สานจากเส้นพลาสติก

17 ผลการดาเนินงานตามเกณฑ์พิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 3.1 กลุ่ม/ผู้ประกอบการชุมชนท่ีขยายผลสู่สมาชกิ ในชุมชน (ต่อ) โดยปัจจุบันกลุ่มมีสมาชิกจานวน 37 คน ในปี 2564 กลุ่มมีรายได้ 293,913 บาท มีคณะกรรมการกลุ่ม จานวน 16 คนมีดังน้ี 1. นางสาวดวงตา ชยั เจรญิ ประธาน 2. นางนันท์นภัส สระบวั รองประธาน 3. นางดวงอาพร คามรกั ษ์ รองประธาน 4. นางศรญั ญา มงคล เหรญั ญิก 5. นางสุมาลี บุญน้อม ประชาสัมพันธ์ 6. นางปวติ รา บุญน้อม ประชาสัมพันธ์ 7. นางวงเดือน เกษมโศธน์ เลขานุการ 8. นางเบ็ญจา ดอกบัว ผู้ประสานงาน 9. นางดวงกมล ดวงสรอ้ ยทอง ผู้ประสานงาน 10.นายพีรพฒั น์ ดวงสรอ้ ยทอง ผู้ประสานงาน 11. นางเต็มเดือน ไกรเทพ ทีป่ รกึ ษา 12. นางสาวสายฝน พงษ์ไพบูลย์ สมาชกิ 13. นางสาวรงุ่ เรอื ง สุขเอ่ียม สมาชกิ 14. นางเซโ่ ม่ย สระบัว สมาชกิ 15. นางพิศวาส นุชเกษม สมาชกิ 16. นางวณัฐ จริ กาญจน์ไพศาล สมาชกิ โดยกลุ่มจะรวมตัวกันผลิตพรกิ แกง อาทิตย์ละ 2 วัน โดยผลผลิตเฉลี่ยอาทิตย์ละ ประมาณ 80-100 กิโลกรมั โดยส่งขายที่ตลาดนัดหนองบัว รา้ นอาหารในชุมชนเองและตาบล หนองบวั ชอ่ งทางออนไลน์ เป็นต้น

18 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 3.2 มีกองทนุ ตามหลักธรรมาภิบาล บา้ นตล่ิงแดง หมู่ที่ 8 ต.หนองบวั อ.เมืองฯ มีกองทุนยึดม่ันในหลักของวัตถุประสงค์ในการ ให้บรกิ ารแก่ประชาชนหรอื ผู้ท่ีมาใช้บรกิ าร กองทุนมีการประกาศพันธกิจและวัตถุประสงค์ ของ กองทุนท่ีชดั เจน และใชเ้ ป็นแนวทางในการวางแผน การปฏิบัติงานของกองทุน โดยทางานอย่างมี ประสิทธภิ าพในหน้าท่แี ละบทบาทของ มีการส่งเสรมิ ค่านิยมขององค์กร และแสดงให้เห็นถึงคุณค่า ของธรรมาภิบาลโดยการปฏิบัติ มีการส่ือสารที่ดี การตัดสินใจอย่างโปรง่ ใส รวมท้ังมีการพัฒนา ศักยภาพและความสามารถของส่วนบรหิ ารจดั การอย่างต่อเน่ืองและให้มีประสิทธภิ าพย่ิงข้ึน เข้าถึง คนในชุมชนและผิดชอบต่อการทางานและผลงานอย่างจรงิ จัง โดยบ้านตลิ่งแดง มีกองทุนท่ีมี ผลงานและยึดหลักธรรมาภิบาล คือ กองทุนหมู่บ้านตลิ่งแดง หมู่ท่ี 8 โดยมีสมาชกิ 202 คน มี ยอดเงนิ ล้านสะสมจานวน 745.304.41 บาท ยอดเงนิ สัจจะสะสมจานวน 47,384.60 บาท กิจกรรรมที่กองทุนหมู่บา้ น จดั ให้มีบรกิ าร เพ่ือประโยชน์สมาชกิ ในชุมชน ดังนี้  บรกิ ารรบั ฝากเงนิ  บรกิ ารถอนเงนิ  บรกิ ารสินเชอื่  กิจกรรมสวัสดิการ เกิด แก่ เจบ็ ตาย จานวนกิจกรรมท่ีกองทุนชุมชนจดั เพื่อสาธารณะประโยชน์ เพ่ือสมาชกิ ชุมชน ดังน้ี  มอบเงนิ ขวญั ถุงให้เด็กแรกเกิด  มอบเงนิ ชว่ ยเหลือสมาชกิ เม่ือนอนโรงพยาบาล  เย่ยี มสมาชกิ มอบกระเชา้ ปใี หม่ ผูส้ ูงอายุ  เสียชวี ติ มอบเงนิ และพวงหรดี  ชว่ ยเหลือกิจกรรมสาธารณประโยชน์ต่างๆ ในหมู่บา้ น เชน่ วันเด็ก แข่งกีฬา งานบุญ เป็นต้น

19 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด 4. มีผลการประเมินหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบของกรมการพัฒนาชุมชน บ้านตลิ่งแดง หมู่ท่ี 8 ต.หนองบัว อ. เมืองฯ มีผลการประเมินหมู่บ้านเศรฐกิจพอเพียงต้นแบบ ของกรมการพัฒนาชุมชนอยู่ในระดับ “พออยู่ พอกิน”

20 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพยี ง “อยูเ่ ย็น เปน็ สุข” ดีเด่นระดับจงั หวดั 5. มีโครงการ/กิจกรรมรเิ รม่ ิ สรา้ งสรรค์หรอื นวตั กรรมในการพฒั นาหมู่บ้านโดยเกิดจากการ มีส่วนรว่ มของประชาชน บ้านตลิ่งแดง หมู่ท่ี 8 ต.หนองบัว อ.เมืองฯ ได้มีกลุ่มแม่บ้านสัมมาชพี ชุมชนบ้านตล่ิงแดง ดังทไ่ี ด้กล่าวไวใ้ นหัวข้อท่ี 3 มีระบบเศรษฐกิจชุมชนเข้มแข็ง ซง่ึ เป็นกลุ่มท่ีมีความเข้มแข็งและมีการ พัฒนากลุ่มอยู่ตลอดเวลา ล่าสุดมีการคิดพัฒนาพรกิ แกงเผ็ดปกติ ไปสู่นวัตกรรมใหม่เป็นพรกิ แกง อบแห้ง โดยการนาพรกิ แกงเผ็ดมาเข้ากระบวนการอบแห้ง จัดทาเป็นก้อน (คล้ายๆก้อนคนอร)์ ทาให้เหมาะและสะดวกท่ีจะหยิบใช้ โดยที่ประสิทธิภาพและรสชาติไม่ต่างจากพรกิ แกงแบบดั้งเดิม สามารถตอบโจทย์ ผู้ทีต่ ้องการประกอบอาหารท่ีต้องการใชพ้ รกิ แกงท่ีพอเหมาะ ไม่ยุ่งยาก ไม่ต้องตวง ไ ม่ มี น้า พ รกิ ห กเ ล อะ เ ทอ ะ โ ด ย มี ก า รจัด ทา เ ป็น ก ระ ปุ ก ก ร ะ ปุ ก ละ 5 0 บา ท 1 กร ะ ปุ ก มีพรกิ แกงอบแห้ง 8 ก้อน ก้อนละ 6 กรมั ซงึ่ ทางกลุ่มแม่บ้านสัมมาชีพตล่ิงแดงยังมีการเข้ารว่ ม โครงการเครอื ข่ายองค์ความรู้ (Knowledge – Based OTOP : KBO) ของกรมการพัฒนาชุมชน เพื่อพัฒนาขีดความของผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP ให้พัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน และเป็นท่ีต้องการของตลาด ส่งเสรมิ การพึ่งพาตนเองของชุมชนเพ่ือให้ชุมชนเกิดความย่ังยืน ปัจจุบันพรกิ แกงอบแห้งมียอดสั่งซอ้ื เพ่ิมมากข้ึนเรอ่ ื ย ๆ ทาให้กลุ่มแม่บ้านฯเองและคนในชุมชนมี รายได้เพ่ิมข้ึน ]

21 ผลการดาเนินงานตามเกณฑพ์ ิจารณาการประกวดกิจกรรม หมู่บา้ นเศรษฐกิจพอเพียง “อยู่เย็น เป็นสุข” ดีเด่นระดับจงั หวัด กลุ่มแมบ่ า้ นสัมมาชพี ชุมชนบา้ นตลิ่งแดง

22 ภาคผนวก

23 กิจกรรมสัมมนาการเรยี นรวู้ ถิ ีชวี ติ “เศรษฐกิจพอเพียง” กิจกรรมสรา้ งสัมมาชพี ชุมชนในระดับหมู่บา้ น

24 กิจกรรมชว่ ยเหลือคนในชุมชนชว่ งโรคระบาดโควดิ 19 “ต้ปู ันสุข สู้โควดิ ”

25 กิจกรรมแบง่ ปันอาหารคนในชุมชนชว่ งโรคระบาดโควดิ 19

26 กิจกรรมส่งเสรมิ การเล่นกีฬา กิจกรรมส่งเสรมิ การออกกาลงั กาย “โครงการขยบั กาย ขยายพุง”

27 จดั กิจกรรมวนั เด็กประจาปี

28 เข้ารว่ มกิจกรรม “โครงการพัฒนาศูนยเ์ ครอื ข่ายปราชญ์ชาวบา้ น ณ ศูนยเ์ รยี นรู้ เศรษฐกิจพอเพียงบา้ นหนองสาหรา่ ย

29 รว่ มกับธนาคารออมสิน “โครงการให้ความรทู้ างด้านการเงนิ ” กิจกรรมสรา้ งความม่ันคงทางอาหาร แจกพันธป์ ลาและไก่

สานักงานพัฒนาชุมชนอาเภอเมืองกาญจนบุร ี จงั หวดั กาญจนบุร ี