ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ

ประเพณแี หผ่ า้ ขน้ึ ธาตุ

ประเพณแี ห่ผ้าข้นึ ธาตุ การนาผา้ ผืนยาวข้นึ ไปหม่ องค์พระบรมธาตเุ จดยี ใ์ นวันสาคัญทางศาสนา ชาวนครได้ร่วมมอื รว่ มใจกนั บริจาค เงินตามกาลังศรทั ธานาเงินทไ่ี ด้ไปซื้อผ้ามาเย็บต่อกนั เป็นแถวยาวนับพันหลา แล้วจัดเป็นขบวนแห่ผา้ ขึน้ ห่ม พระบรมธาตเุ จดีย์ ผา้ ทข่ี ึ้นไปห่มองคพ์ ระบรมธาตเุ จดยี เ์ รียกว่า “ผ้าพระบฎ” (หรือ พระบต) นยิ มใช้สขี าว สี เหลือง สแี ดง สาหรับผ้าสีขาวนยิ มเขยี นภาพเนือ้ หาเก่ียวกบั พทุ ธประวตั ิต้งั แตป่ ระสตู ิ เสด็จออกบรรพชา ตรสั รู้ ปฐมเทศนา และปรินิพพาน ประเพณแี ห่ผ้าข้ึนธาตุเป็นเอกลกั ษณป์ ระจาเมอื งนครศรีธรรมราช แก่นแท้อยูท่ ่ี การบชู าพระพุทธเจ้าอย่างใกลช้ ิด โดยใชอ้ งค์พระบรมธาตเุ จดยี ์เป็นตวั แทน



พิธีกรรม การเตรียมผ้าพระบฏ ผา้ ทนี่ าขนึ้ แหอ่ งค์พระธาตเุ จดีย์ มักจะนิยมใชส้ ีขาว เหลือง และแดง พุทธศานิกชนคนใดต้องการหม่ ผ้าพระธาตุ จะตระเตรียมผา้ ขนาดความยาว ตามความศรทั ธาของตน เม่อื ไปถึงวดั จะนาผ้ามาผกู ต่อกันเปน็ ขนาดยาวท่สี ามารถห่มพระบรมธาตุรอบองค์ได้ หากใครต้องการทาบุญรว่ ม ดว้ ยกจ็ ะบรจิ าคเงนิ สมทบในขบวนผ้าพระบฏน้ีก็ได้ บางคนประดิษฐต์ กแต่งชาย ขอบผ้าประดับด้วยริบบนิ้ พหู่ อ้ ยแพรพรรณ ลวดลายดอกไม้สวยงามแต่ผ้าห่ม พระบรมธาตเุ จดีย์ผนื พเิ ศษ จะเขยี นภาพพทุ ธประวัติท้ังผนื ยาว โดยชา่ งผู้ ชานาญเขียนภาพแสดงให้เหน็ ถึงความต้งั ใจ ความมานะพยายามในการทาผ้า พระบฏขึ้นเพอ่ื เปน็ พทุ ธบูชาองค์พระบรมธาตุเจดยี ์ แตใ่ นปัจจุบัน ผา้ พระบฏซึ่ง มสี ขี าว สแี ดง สีเหลือง สว่ นใหญเ่ ปน็ ผา้ ยาวเรยี บ ๆ ธรรมดา ผา้ พระบฏสขี าว เหลือง แดง

พิธีกรรม(ต่อ) การจัดขบวนแหผ่ า้ ข้นึ ธาตุ เม่ือถึงวันแหผ่ า้ ขึ้นธาตุ มีการจัด อาหารคาวหวาน เคร่ืองอปุ โภคและบรโิ ภคไปถวายพระสงฆ์ใน วัดพระบรมธาตุวรมหาวหิ าร โดยการหาบคอนกันไปเป็นขบวน แหท่ สี่ วยงามพร้อมนาผา้ พระบฏไปวัดด้วย ผา้ พระบฏเขยี นภาพ พทุ ธประวัติส มัยพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจา้ อยหู่ วั เม่ือ ครั้งเสด็จพระราชดาเนนิ มายงั นครศรีธรรมราช ไดม้ ีการจดั แห่ผา้ ขึน้ ธาตุในวันมาฆบูชาและจดั ให้มีการเวียนเทียนรอบองค์พระ บรมธาตุเจดยี ์ ชาวบา้ นได้นาผา้ ทเ่ี ตรยี มมาแหง่ หม่ พระบรมธาตุ เจดยี ์ดว้ ย

พิธกี รรม(ตอ่ 2) การจัดขบวนแห่ผ้าขึน้ ธาตุ เม่ือถึงวนั แห่ผ้าข้นึ ธาตุ มีการจดั อาหารคาวหวาน เครื่องอปุ โภคและบรโิ ภคไปถวาย พระสงฆ์ในวัดพระบรมธาตุวรมหาวิหาร โดยการหาบคอนกนั ไปเปน็ ขบวนแห่ทส่ี วยงามพรอ้ มนาผ้าพระบฏไปวัดด้วย ผา้ พระบฏเขยี นภาพพุทธประวัติ สมยั พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจ้าอยหู่ วั เมื่อครั้งเสดจ็ พระราชดาเนนิ มายังนครศรีธรรมราช ไดม้ กี ารจดั แหผ่ า้ ขึ้นธาตใุ นวนั มาฆบชู าและจดั ให้มกี ารเวียนเทยี นรอบองคพ์ ระบรมธาตเุ จดยี ์ ชาวบา้ นได้นาผ้าทเ่ี ตรยี มมาแห่งหม่ พระ บรมธาตเุ จดยี ด์ ว้ ย ในปัจจบุ ันมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบปฏบิ ัติไปจากเดมิ บา้ ง โดยไดย้ กเลกิ การนาภัตตาหาร เครอ่ื งอุปโภคและบริโภค ที่นาไปทาบญุ ถวายพระ การประดับตกแตง่ ผ้าพระบฏกล็ ดหรือตัดไปยงั มีก็เฉพาะแต่ผ้าพระบฏของบางหนว่ ยงาน เชน่ สถาบันราชภฏั นครศรีธรรมราช และวิทยาลยั ศิลปหัตถกรรมนครศรีธรรมราช เปน็ ต้น



ช่วงเวลา การแห่ผา้ ข้ึนธาตุมปี ลี ะ ๒ คร้งั คอื ในวันมาฆบชู า ขนึ้ ๑๕ ค่าเดอื น ๓ และวนั วสิ าขบชู า ขนึ้ ๑๕ ค่า เดือน ๖ โดยนาผา้ ไปห่มองคพ์ ระบรมธาตุ เจดีย์ ณ วดั พระมหาธาตุวรมหาวิหาร จงั หวดั นครศรธี รรมราช

ความสาคญั พุทธศาสนิกชนชาวจังหวดั นครศรีธรรมราช เชือ่ วา่ การทาบญุ และการกราบไหว้บูชาทีใ่ หไ้ ด้กุศลจรงิ จะตอ้ ง ปฏิบตั ติ อ่ พระพักตรข์ อง พระพทุ ธเจ้า และใกลช้ ิดกับพระพุทธเจา้ ใหม้ ากท่ีสุด เมอื่ พระองค์เสดจ็ ปรนิ ิพพาน แล้ว ก็ยังมสี ัญลกั ษณข์ องพระพุทธเจ้าอยู่ ไดแ้ ก่ พระธาตุเจดยี ์ พระพทุ ธรปู การกราบไหว้บชู าสิ่งเหล่านี้ เท่ากบั เป็นการกราบไหวบ้ ูชาตอ่ พระพักตร์พระพทุ ธองคเ์ ช่นเดียวกนั การที่ชาวนครศรีธรรมราชนาผา้ ไปบูชาพระบรมธาตเุ จดีย์ ด้วยการโอบรอบองค์พระ-บรมธาตเุ จดยี ์ ถอื วา่ พระ บรมธาตเุ จดีย์เปน็ เสมอื นพระพุทธเจ้าเปน็ การบชู าทส่ี นทิ แนบกบั พระพทุ ธองค์



สาระ ความศรัทธาในพทุ ธศาสนา ทาให้พทุ ธศาสนิกชนมจี ิตใจแน่วแนท่ ่ีจะบูชาองคพ์ ระบรมธาตเุ จดยี ์ เพือ่ ความเป็น สริ ิมงคลแก่ชีวิต ปหี นึง่ จะตอ้ งมาห่มผ้าพระธาตคุ รง้ั หนง่ึ ไมใ่ ห้ขาด ประเพณแี ห่ผา้ ขึ้นธาตุ จึงใหส้ าระและ ความสาคญั ดงั น้ี ๑. แสดงใหเ้ หน็ ลักษณะของชาวนครศรธี รรมราช ที่ยึดมน่ั อย่ใู นพทุ ธศาสนา การทาบุญเพอ่ื อทุ ิศเป็นพุทธบชู า เพราะมีความประสงคจ์ ะอยใู่ กล้ชดิ กับพระ พุทธเจ้า ๒. แสดงใหเ้ ห็นว่าองคพ์ ระบรมธาตเุ จดยี ์ เป็นศูนย์รวมจติ ใจพทุ ธศาสนกิ ชนท่ัวทกุ ทิศ จงึ ประสงค์มาหม่ ผา้ พระ ธาตุอยา่ งพรอ้ มเพรยี งกัน



รายชอื่ สมาชิก 1. ด.ญ.วชิรญาณ์ ตะนลุ านนท์ ชั้นม.3/4 เลขท3่ี 8 2. ด.ญ.ศรญา เกตุมอญ ช้ันม.3/4 เลขท3ี่ 9