KOÇUNA İNAN, KENDİNE İNAN 2020-1 -TR01-KA101-091907EL KİTABI

EĞİTİM KOÇLUĞU EL KİTABI 2022 \"Erasmus+(Avrupa Dayanışma ) Programı kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından desteklenmektedir.Burada yer alan içerik yazarın görüşlerini yansıtmaktadır ve bu görüşlerden Avrupa Komisyonu ve Türkiye Ulusal Ajansı sorumlu tutulamaz.\"

ÖNSÖZ Bu kitapçık, 2020-2022 yılları arasında yürütülen Türkiye Ulusal Ajans Desteklenen Erasmus+ Programı 2020-1- TR-KA101-091907 \"Koçuna İnan, Kendine İnan Projesi\"boyunca yapılan tüm eğitimler ve uygulama çalışmları sonucunda ortaya çıkmıştır. Proje Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından koordinatörlüğünde 7 ortak okulun katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kitapçığın hazırlanmasında Çağlayan Adnan Menderes Anaolu Lisesi ve Trabzon Faruk Başaran Bilim ve Sanat Merkezi görev almıştır.

İçindekiler Önsöz....................................................2 Eğitim Koçluğu Nedir?.........................4 Koçlukta Dikkat Edilmesi Gerekenler............................................5 Neden Eğitim Koçluğu?........................6 Koçluk Süreci Nasıl İşler?.....................7 Koç Öğretmenlerin Görüşmelerde Dikkat Etmesi Gereken Hususlar...............................................8 Uygulanan Formlar.........................9-28 Ortak Okullar.................................29-37 Kaynakça............... .....................39

EĞİTİM KOÇLUĞU NEDİR? Eğitim koçluğu öğrencinin kendini tanımasını, içsel potansiyelini keşfetmesini, hedefler belirlemesini, sorumluk duygusunu geliştirmesini, hem akademik hem sosyal hayatında karşılaştığı sorunlara çözüm üretebilmesini sağlamayı hedefleyen öğrenci ve koçluk görevini yürüten öğretmen arasında yürütülen gönüllülük esasına dayanan bir iş birliğidir. Yapılan çalışmalarla öğrencinin ilgi ve yeteneklerini keşfetmesini sağlamak, kaygı ve stres yönetimi becerilerini geliştirmek, plan ve program geliştirmesini ve bunu uyumunu sağlamak gibi hedefler gerçekleştirilmeye çalışılır. Bu sistemde istenen performansa ulaşmak için koç ve öğrenci arasında kurulan planlı bir gelişim ilişkisi söz konusudur. Öğrencinin var olan potansiyelini ortaya çıkararak, ulaşılabilir hedeflere odaklanan bir öğrenme ve gelişim beklenmektedir. Eğitim koçluğu öğrencinin aile, okul ve sosyal yaşamını olumlu yönde etkilemesini hedefleyen bir sistemdir. Bu yüzden koçluk görevini yürüten öğretmen, istekli olan öğrenci, aile ve okul sürece dahil edilir. Süreç başından sonuna kadar tamamen gizlilik esaslarına dayanılarak yürütülür.

KOÇLUKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Okulda koçluk sistemi yürütülmek isteniyorsa; • Koçluk sisteminden yaralanmak isteyen öğrenciler ve bu görevi üstlenecek olan öğretmenler gönüllük esasına dayanarak belirlenir. • Koçluk yapmak isteyen öğretmen gerekiyorsa “Eğitim Koçluğu” konusunda eğitim alır. • Yıl içerisinde yapılacak olan etkinlikler, takip çizelgeleri, görüşme dosyaları vs hazırlanır. • Tüm Koçlar ve öğrenciler bir araya gelerek süreç hakkında bilgilendirme yapılır. • Bireysel görüşmelere düzenli olarak öğrencinin isteği yönünde devam edilir. • Öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına yönelik ekstra görüşmeler, uzman desteği, akademik destek gibi uygulamalar yapılabilir. • Planlı olarak hareket etmeye ve öğrencinin bu planlı işleyişe uygun hareket etmesine dikkat edilir. • Öğrencinin kendini tanıması, ihtiyaçlarını belirlemesi ve bunları gidermek için planlı çalışmaları ve destek etkinliklerini tamamladıktan sonra bir sonraki eğitim kurumuna geçiş için bilgilendirme ve yönlendirme çalışmaları yapılır. • Süreç boyunca koç, öğrenci ve aile gerekiyorsa ortak etkinlikler veya görüşmeler yapar. • Tüm bu görüşmeler, ortak çalışmalar, etkinlikler yıl sonuna doğru tamamlandıktan sonra öğrenci ile ilgili bir gelişim raporu hazırlanır ve öğrenciye motive olması için iletilir. Eğer öğrenci istekli olursa aileyle ve okul idaresiyle de paylaşılabilir.

NEDEN EĞİTİM KOÇLUĞU Eğitim koçluğu eğitim alanında hızla gelişen bir sistemdir. Bu sistemde öğretmen; öğrencinin sadece akademik başarısının artmasına odaklanmaz. Öğretmen; öğrencisinin akademik, sosyal ve gelişimsel başarısına odaklanan bir rehberdir. Öğrenciye en uygun çalışma programının hazırlanması ve bunun eksiksizce uygulanması en temel öğrenci koçluğu çalışmalarından biridir. Öğrencinin birey olarak içinde bulunduğu anda durduğu konum ile gelecekte durmak ya da olmak istediği durum veya konum arasındaki farkı en aza indirmeyi hedeflerken, bireyin hayatını ful potansiyelle yaşamasını sağlamak için çalışmalar yapılır. Öğrencinin kendine inanmasına, güçlü yönlerini kullanmasına yardımcı olur, başarılı yönlerini hatırlatır. Koçluğun odağındaki öğrenci için bu sistem; • Gününü planlaması ve zamanını yönetmesi konusunda öğrenciye destek olur. • Hobileri (müzik, dans, bilgisayar, spor vb.) ile dersleri arasındaki dengeyi doğru şekilde kurmasına yardımcı olur. • Öğrencinin motivasyonu yüksek tutmasına katkı sağlar. • Odaklanma ve konsantrasyon problemleri yaşayan öğrencilerin bu sorunları aşmasına yönelik destek olur. • Sınav stresi, kaygısı ve heyecanı ile başa çıkabilmesine destek olur. • Bir eğitim koçu, öğrenciyi her şeyden önce bir birey olarak ele alır. Dolayısı ile sadece akademik başarıya değil, öğrencinin kişilik gelişimine de katkı sağlar. • Öğrencinin daha uzun saatler ders çalışmasından ziyade daha verimli çalışması üzerinde durur. • Hedeflerine daha kolay bir şekilde ulaşması konusunda öğrenciyi destekler. • Potansiyelinin farkına varmasını ve doğru öğrenme yöntemleri kullanmasını sağlar. • Öğrencinin ders çalışma konusundaki isteğini arttırır. • Ebeveynlerin istekleri ile öğrencinin isteklerini objektif olarak ele alır. Bu istekleri ortak bir paydada buluşturarak olası krizlerin önüne geçer. • Büyüme çağındaki öğrencinin kendisini keşfetme sürecinde yaşadığı zorluklarla başa çıkabilmesinde öğrenci ve aileye destek olur.

KOÇLUK SÜRECİ NASIL İŞLER? • Eğitim Koçluğu sisteminde dahil olan tüm öğrenciler bilgilendirme yapılması esastır. • Okul yönetimince belirlenen öğrenciler birebir koçluk sistemine dahil edilir. • Eğitim koçları okul yönetimi tarafından görevlendirilir. • Eğitim koçu olarak görevlendirilen her öğretmen çalışmanın basladığı hafta öğrenci ve velileri ile bir tanışma toplantısı yapar, süreç hakkında bilgilendirir ve Koçluk Sözleşmesini imzalatır. Sözleşmenin bir örneği öğretmende bir örneği de aile de muhafaza edilir. • Öğrenci ve velilere bu çalısmanın eğitim-öğretim süresince devam edeceği belirtilir. • Görüşmelerin hangi günlerde, ne kadar sıklıkla yapılacağı öğrenci ile birlikte belirlenir (Öğrencilerle görüşmelerin haftada bir, veliler ile görüşmelerin ise minimum iki ayda bir yapılacağı ve gerekli görüldüğü taktirde görüşmelerin sayısı arttırılabilir.) • Okulda varsa koçluk için oluşturulan görüşme odasında yoksa öğretmenin uygun göreceği bir yerde görüşmeler gerçekleştirilir. • Görüşmeler 20 - 30 dakika olarak planlanır. • Eğitim koçu en fazla 10 öğrenciye koçluk yapabilir. • Ailenin bilgisi, ilgisi, koordinasyonu önemlidir. Yıl boyunca en az iki aile ziyareti yapılmalıdır. • Öğrenci ile yapılan paylaşımlar, yaşam tehdidi oluşturan durumlar hariç, aile ile ya da okul ile hiçbir şekilde paylaşılmaz. Hangi konuların çalışma kapsamında olduğu ve sonuçları aile, okul ve öğrenci ile paylaşılır. Herkes neyin paylaşılıp neyin paylaşılmayacağını sürecin basında öğrenir. • Bir uzman tarafından çalışılması gerekilen konular uzmana bırakılır. Sınav kaygısı, stres yönetimi gibi konular kaygı ve stres yüksek düzeyde ise rehber öğretmen/uzman tarafından çalışılır. • Öğrencilerin hedeflerini netleştirmesine yardım edilir ve öğrencilere çalışma planları ve ödevler verilir. • Bir sonraki görüşmede yapılan çalışmalar değerlendirilir.

KOÇ ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞMELERDE DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR • Öğrenci ve veli görüşmelerinde etkili iletişim yöntemlerinin kullanılması, • Aile ve öğrenci ile yapılacak görüşmelerde mümkün olduğunca eleştirilerden kaçınılması ve iletişim engellerinin kullanılmaması, • Ergenle yapılacak görüşmelerde ergenin fiziksel özellikleri ya da imajı ile ilgili olumsuz ifadelerden kaçınılması, • Yaşam tehdidi oluşturan konular dışında görüşmelerde gizliliğe mutlaka riayet edilmesi, • Aile ve öğrenci ile yapılacak görüşmelerde çatışmaya girilmemesi, • Görüşmelerde mümkün olduğunca bedensel temastan kaçınılması, • Görüşme esnasında duygusal mesaj içeren ifadelerden mümkün olduğunca kaçınılması, • Görüşmelerin özellikle eğitim odaklı olmasına özen gösterilmesi, • Bir uzmanın çalışılması gereken konularda öğrencinin mutlaka rehber öğretmene/uzmana yönlendirilmesidir.

UYGULANAN FORMLAR

ÖĞRENCİ TANIMA FORMU ÖĞRENCİ BİLGİLERİ Ad Soyad : Sınıf : Okul No : VELİ BİLGİLERİ Ad Soyad : Telefon Numarası : Adres : Meslek : ÖĞRETMENİN ÖĞRENCİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ • • • • • • •

EĞİTİM KOÇLUK SÖZLEŞMESİ Eğitim koçluğu, öğrencilerin istek ve hedefleri doğrultusunda farkındalık yaratarak kişisel ve akademik başarı, sosyal, kültürel ve sportif gelişimlerini desteklemek amacı ile eğitim koçu ve öğrenci tarafından yapılan planlamalar çerçevesinde yapılacaktır. Koçluk hizmetlerinden 7-8-11-12 sınıf öğrencileri yararlanır. Öğrenci görüşmeleri kurumun kendi binasında uygun olan zamanlarda yapılır. Öğrenci koçluk hizmetlerinde süreklilik esastır. Birlikte belirlenen görüşme sayısına göre görüşmelere öğrenci devam etmekle sorumludur. Görüşme zamanları öğretmen ve öğrencinin mutabakatıyla belirlenir. Öğrenci görüşmelere iki defa mazeretsiz gelmediği durumda sözleşme sona erer. Eğitim koçu okul tarafından atanır. Ancak koçluk süreci içinde tarafların yazılı dilekçesi ile değişiklik yapılabilir. Talep yönetici tarafından değerlendirilir Eğitim koçluğu psikolojik danışma hizmeti değildir. Kişisel ve eğitim ile ilgili hedefler oluşturma/gerçekleştirme konularında tasarlanmış bir yardım ilişkisi olarak algılanmalıdır. Profesyonel psikolojik yardım gerektiren durumlarda okul rehberlik servisinin değerlendirmesi ile yönlendirme yapılır. Koçluk görüşmelerinde gizlilik esastır. Bu esas doğrultusunda öğrencinin yazılı izni olmadan veliye bilgi verilmez ancak yaşamsal konularda ebeveyne ve ilgili kurumlara bilgi verilir. Koçluk süreci başlangıcında öğrenciyi tanımaya yönelik yapılan ön görüşmelerde öğrencinin ve velinin verdiği bilgiler doğru kabul edilir. İş bu sözleşme iki nüsha olarak düzenlenerek her iki nüshası öğrenci ve veli tarafından imzalanır ve bir nüshası koçluk dosyasına bir nüshası veliye verilir. Sözleşme Tarihi: Ebeveyn Eğitim Koçu Öğrenci Ad Soyadı: Ad Soyadı: Ad Soyadı: Telefon: Telefon: Sınıf / No: İmza: İmza: İmza:

Kişisel Gelişim Değerlendirme Formu Kendimi Başarılı Bulduğum Alanlar İlgi Alanlarım Varsa bu ilgi alanlarınıza yönelik profesyonel yaptığınız çalışmaları belirtiniz. Desteğe İhtiyacım Olan Anlar(Dersler, arkadaş ilişkileri, zaman yönetimi, ödev, proje yapma vb. konularda) Benimle İlgili Mutlaka Bilmenizi İstediğim 3 Şey 1. 2. 3.

Yaşam Çemberi, bir bütün olarak yaşamınızı tanımlamanın bir yolunu gösteren 8 bölüm içermektedir. Çemberin ortasını “0” ve en dış halkasını “10” kabul ederek, her bir alanı etki ve doyum düzeyine göre “0-10” arası puanlayınız. Bu alanları verdiğiniz puana göre “0” dan başlayarak “10” kadar kaç puan verdiyseniz çemberin o kadar bölümünü boyayınız. Örneğin bir alana “2” puanını verdiyseniz o alanda “0” dan başlayarak en dış daireye doğru “2” daireyi, “8” puan verdiyseniz “8” daireyi boyayın. Bu şekilde tüm alanlarla ilgili çalışmayı aynı çember üzerinde yapın. Her bir alan için kendinize şu soruyu sorun: Hayatımın bu alanında ne kadar mutluyum? Bu alanımdaki doyum düzeyime 1-10 arasında kaç puan veririm? 1- Bu alıştırmayla ortaya çıkan tabloya baktığımda aşağıdakileri fark ettim: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2- Tatmin düzeyimi arttırmak istediğim alanlar sırasıyla şunlar: ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- 3- Tatmin düzeyimi arttırmak istediğim belirlediğim alanlarımla ilgili yapabileceklerim şunlar: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ders Çemberi, bir bütün olarak derslerinizi tanımlamanın bir yolunu gösteren 8 bölüm içermektedir. Her bir kutucuğun içerisine başarınızı belirlemek için seçtiğiniz bir dersi yazın. Çemberin ortasını “0” ve en dış halkasını “10” kabul ederek, her bir alanı etki ve doyum düzeyine gore “0-10” arası puanlayınız. Bu alanları verdiğiniz puana gore “0” dan başlayarak “10” kadar kaç puan verdiyseniz çemberin o kadar bölümünü boyayınız. Örneğin bir alana “2” puanını verdiyseniz o alanda “0” dan başlayarak en dış daireye doğru “2” daireyi, “8” puan verdiyseniz “8” daireyi boyayın. Bu şekilde tüm alanlarla ilgili çalışmayı aynı çember üzerinde yapın. Her bir alan için kendinize şu soruyu sorun: Hayatımın bu alanında ne kadar mutluyum/başarılıyım? Bu alanımdaki doyum düzeyime 1-10 arasında kaç puan veririm? 1- Bu alıştırmayla ortaya çıkan tabloya baktığımda aşağıdakileri fark ettim: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2- Tatmin düzeyimi arttırmak istediğim alanlar sırasıyla şunlar: ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------- 3- Tatmin düzeyimi arttırmak istediğim belirlediğim alanlarımla ilgili yapabileceklerim şunlar:

Beceri Çemberi, bir bütün olarak yaşamınızı tanımlamanın bir yolunu gösteren 8 bölüm içermektedir. Çemberin ortasını “0” ve en dış halkasını “10” kabul ederek, her bir alanı etki ve doyum düzeyine göre “0-10” arası puanlayınız. Bu alanları verdiğiniz puana göre “0” dan başlayarak “10” kadar kaç puan verdiyseniz çemberin o kadar bölümünü boyayınız. Örneğin bir alana “2” puanını verdiyseniz o alanda “0” dan başlayarak en dış daireye doğru “2” daireyi, “8” puan verdiyseniz “8” daireyi boyayın. Bu şekilde tüm alanlarla ilgili çalışmayı aynı çember üzerinde yapın.

MUTLULUK KAVANOZU ETKİNLİĞİ Eminim gün içerisinde seni strese sokan birçok sebep var. Belki sürekli mutsuzsun ve sebebinin ne olduğunu bilmiyorsun. Şimdi seninle bir oyun oynayacağız buradaki amacımız seni üzen veya mutsuz eden şeyleri bulmak. Böylece seni üzen şeyleri bulduğumuzda onlardan uzaklaşman daha kolay olabilecek. Tek yapacağın gün içerisinde uyandığın andan uyuduğun ana kadar bütün zaman diliminde seni üzen strese sokan motivasyonunu azaltan ne varsa yazıp bu kavanozun içine atmakistersen tam tersini de yapabilir seni mutlu eden şeyleri de yazabilirsin. Karar senin.

HEDEFİMİ SEÇİYORUM ETKİNLİĞİ HEDEF BELİRLEME SİSTEMİ HEDEFLERİM: 1. 2. 3. 4. 5 6. HEDEFİME ULAŞMAK İÇİN YAPMAM GEREKENLER KAYNAKLARIM FIRSATLARIM 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. EYLEMLERIM PLANIM KONTROL ET 1. BİTİŞ TARİHİ 2. 3. 4. 5. OLUMLAMA: OLUMLAMA: Kendime Söz Veriyorum Hedefimi inşa etmek için her gün adım atacağım. Günlük ve aylık yapacağım işleri hedefime uygun olarak eylem adımı olarak yazacağım. Hedeflerimi sabah kalkarken ve yatarken okuyacağım. Okurken, bu hedefe ulaştığımı zihnimde canlandıracağım onu zihnimde Göreceğim, duyacağım ve hissedeceğim. TARİH : / / İMZA

BAŞARIYA GİDEN YOLUN ÜSTÜNDEKİ ENGELLER Aşağıda başarı yolunda karşına çıkabilecek engeller ile ilgili ifadeler bulunuyor. Her bir ifade için kendini dürüst bir şekilde değerlendir. 1 – 10 arası bir puan ver. Verdiğin puanı sayı doğrusu üzerinde göster. 1: Kesinlikle katılıyorum. 10: Kesinlikle katılmıyorum. Yüksek bir puan ifadedeki engelin üstesinden gelmek konusunda başarılı olduğunu gösterirken daha düşük bir puan ise bu engelin üstesinden gelmek için çabalaman gerektiğini gösteriyor. Bakalım başarı yolunda karşına çıkan taşlar neler? YOLUMUN ÜSTÜNDEKİ ENGEL 1: Başarılı olmak için daha fazla çalışabilirim ama yapmıyorum. 1......................................................... 5 .................................................. 10 Bu engeli nasıl aşabilirim? Bu engeli aşmak konusunda bana kimler ve neler yardımcı olabilir? YOLUMUN ÜSTÜNDEKİ ENGEL 2: Yaşadığım başarısızlıklar için başkalarını suçluyorum. 1......................................................... 5 .................................................. 10 Bu engeli nasıl aşabilirim? Bu engeli aşmak konusunda bana kimler ve neler yardımcı olabilir? YOLUMUN ÜSTÜNDEKİ ENGEL 3: Başarılı olmak için zamanımı doğru yönetemiyorum. 1......................................................... 5 .................................................. 10 Bu engeli nasıl aşabilirim? Bu engeli aşmak konusunda bana kimler ve neler yardımcı olabilir?

BENİM HAKKIMDA Güçlü yönleriniz : Zayıf yönleriniz : Bunların zayıf ve güçlü yönleriniz olduğunu nasıl fark ettiniz? Kimler böyle söylüyor?

İdealinizdeki “sizi” hayal edin. İDEAL BEN İdeal halinizde nasıl görünürsünüz? Ne gibi özellikleri olur? Sizden ne açılardan farklı olur? İdeal olduğunu düşündüğünüz halinize ulaşmak için hangi alışkanlıklarınızı değiştirmeniz gerekiyor?

ZAMANIMIZI ÇALANLAR Öncelikleri belirleyememek. İlham gelmesini beklemek. Her şeyi kendin yapmaya çalışmak. Başkalarının düşüncelerini fazla önemsemek. Ne istediğini bilmemek. Korkmak. Şikâyet etmek. Yarım bırakmak. Herkesi mutlu etmeye çalışmak. Kendini kıyaslamak. Aynı hataları sürdürmek. Mükemmeliyetçilik.

HAFTALIK YAŞAM PLANIM Adı Soyadı : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sınıfı: . . . . . . . . . . . PAZARTESİ SALI PERŞEMBE CUMA CUMARTESİ PAZAR ÇARŞ AMBA













ORTAK OKULLAR

Trabzon İl Milli Eğitim Müdürlüğü Proje Koordinatörü

ÇAĞLAYAN ADNAN MENDERES ANADOLU LİSESİ

SÖĞÜTLÜ ESENTEPE ANADOLU LİSESİ

TRABZON FARUK BAŞARAN BİLSEM

ÇARŞIBAŞI ANADOLU LİSESİ

OF ŞEHİT NECMİ ÇAKIR ANADOLU LİSESİ

AKÇAABAT YILDIZLI ANADOLU LİSESİ

DURSUN ALİ KURT ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ

\"İstediğin hayatı yaratmak için vakit ayırmazsan, istemediğin bir hayatla baş etmek için bol bol vakit ayırmak zorunda kalırsın\" Kevin Ngo

Kaynakça Edirne Öğrenci Koçluğu Projesi El Kitabı, http://edirne.meb.gov.tr/ogrenci_koclug u_projesi.pdf Yenişehir İmam Hatip Ortaokulu Öğrenci Koçluğu El Kitabı(2017) Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Ar-ge Birimi, Öğrenci Koçluğu https://organisingstudents.com.au/i ndividiual-student-coaching/