วันสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า

25 พฤศจกิ ายน “วนั สมเดจ็ พระมหาธีรราชเจา้ ”

พระราชประวัติ พระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกล้าเจา้ อย่หู วั พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว มีพระนามเดิมว่า สมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ เป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลท่ี 6 แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เสด็จพระราชสมภพเม่อื วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2423 เป็นพระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี สมเด็จพระพันปี หลวง ทรงสาเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด และศึกษาวิชาการ ทหารบก ทีโ่ รงเรยี นนายร้อยแซนดเ์ ฮิสต์ ประเทศองั กฤษ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จข้ึนครองราชสมบัติ เม่ือ วันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 ได้ทรงปรับปรุงด้านการศึกษาของไทย โปรดให้ ตราพระราชบัญญัติประถมศึกษา ให้เป็นการศึกษาภาคบังคับ ทรงต้ังกระทรวง การทหารเรอื กองเสือป่า และกองลูกเสอื โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ์ กรมศลิ ปากร โรงไฟฟ้าหลวงสามเสน คลังออมสิน กรมสถิตพิ ยากรณ์ กรมสรรพากร กรมตรวจ เงนิ แผน่ ดนิ กรมมหาวิทยาลัย กรมรถไฟหลวง สถานเสาวภา กรมร่างกฎหมาย ทรงโปรดเกล้าฯให้ตราพระราชบัญญัติธง โดยเปลี่ยนจากธงช้างเผือกเป็นธง ไตรรงค์ พระองคไ์ ดท้ รงปลูกฝังความรักชาติใหเ้ กิดขึ้นในหมู่ชาวไทย ทรงเปน็ ศิลปิน และส่งเสริมงานประพนั ธเ์ ป็นอย่างมาก ทรงเปน็ ผู้นาในการประพนั ธ์ วรรณคดีไทยทง้ั ท่เี ปน็ ร้อยแก้วและร้อยกรอง ทรงเขยี นหนังสอื ทางดา้ น ประวตั ิศาสตร์และด้านการทหารไว้เป็นจานวนมาก

ดา้ นการปกครองประเทศ ได้ทรงเจริญรอยตามสมเด็จพระราชบดิ า ทรง สานตอ่ งานทีย่ ังไม่เสร็จสนิ้ ในรัชสมัยของพระองค์ได้เกิดสงครามโลกคร้ังท่ี 1 โดยมีสมรภูมอิ ยู่ในทวีปยโุ รป ทรงตดั สนิ พระทัยประกาศสงครามกบั เยอรมนั โดย เข้ารว่ มกบั สัมพนั ธมติ ร ไดส้ ่งทหารไทยไปร่วมรบ ณ ประเทศฝรั่งเศส ผลทสี่ ุดได้ เป็นฝ่ายชนะสงคราม ทาใหไ้ ทยไดร้ ับการแกไ้ ขสนธสิ ญั ญา ทไ่ี ทยเสยี เปรียบ ตา่ งประเทศไดเ้ ปน็ อันมาก จากพระราชอัจฉริยภาพและทรงบาเพ็ญพระราชกรณียกิจในหลายสาขา ทั้งด้านการเมืองการปกครอง การทหาร การศึกษา การสาธารณสุข การ ต่างประเทศ และท่ีสาคัญที่สุดคือด้านวรรณกรรมและอักษรศาสตร์ ได้ทรง พระราชนิพนธ์บทร้อยแก้วและร้อยกรองไว้นับพันเร่ือง กระทั่งทรงได้รับการ ถวายพระราชสมัญญาเม่ือเสด็จสวรรคตแล้วว่า \"สมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า\" ซ่ึงมีความหมายว่า “พระมหากษัตริย์ผู้เป็นนักปราชญ์ที่ย่ิงใหญ่” พระองค์ เป็นพระมหากษัตริย์ในพระราชวงศ์จักรีพระองค์แรกที่ไม่มีวัดประจารัชกาล แต่ ได้ทรงมีการการสถาปนาโรงเรียนมหาดเล็กหลวง หรือวชิราวุธวิทยาลัยใน ปัจจุบันขึ้นแทน ด้วยทรงพระราชดาริว่าพระอารามนั้นมีมากแล้ว และการสรา้ ง อารามในสมัยก่อนน้ันก็เพ่ือบารุงการศึกษาของเยาวชนของชาติ จึงทรง พระราชดาริให้สร้างโรงเรียนข้ึนแทน และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามโรงเรียนศรียานุสรณ์ เพ่ือเป็นพระราชอนุสรณ์คานึงถึงสมเด็จ พระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี สมเด็จพระพันปีหลวง

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคตเม่ือวันท่ี 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 รวมพระชนมพรรษา 46 พรรษา ดารงสิริราชสมบัติ รวม 16 ปี โดยภายหลังท่ีพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่เสด็จสวรรคต ทางการได้กาหนดให้วันท่ี 25 พฤศจิกายนของทุกปี เป็นวันสมเด็จพระมหา ธีรราชเจ้า เพ่ือเทิดพระเกียรติและน้อมราลึกในพระมหากรุณาธิคุณ แต่เน่ือง ด้วยมีการค้นพบหลักฐานว่าช่วงเวลาท่ีพระองค์สวรรคตนั้นตรงกับช่วง 1 นาฬิกาของวันที่ 26 พฤศจิกายน แต่ทางราชการยังคงให้ถือเอาวันที่ 25 พฤศจกิ ายนไว้ตามเดิม

สยามานสุ สติ สยามานสุ ติเป็นคาโคลงพระราชนิพนธใ์ นพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลา้ เจ้าอย่หู ัว ทรงพระราชนิพนธ์ไว้ ณ พระตาหนกั จติ รลดารโหฐาน เมื่อวันเสาร์ท่ี 27 เมษายน พ.ศ. 2461 และไดพ้ ระราชทานแกท่ หารอาสาสมัยสงครามโลก ครัง้ ท่ี 1 ต่อมาไดม้ ีการนาโคลงน้ีมาแต่งเปน็ เพลงปลกุ ใจ ซง่ึ ประพันธ์ทานองโดย นายนารถ ถาวรบตุ ร พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจา้ อยู่หัว ทรงพระราชนพิ นธโ์ คลง สยามานุสสติมาจาก คาขวัญปลกุ ใจของอังกฤษในชว่ งสงครามโลกครัง้ ท่ี 1 ท่ีว่า \"What stands if Freedom fall? Who dies if England live?\"

สยามานุสติ ๏ รักราช จงจติ น้อม ภักดี ทา่ นนา รักชาติ กอบกรณยี ์ แน่วไว้ รักศาสน์ กอบบญุ ตรี สจุ ริต ถ้วนเทอญ รักศกั ด์ิ จงจติ ให้ โลกซรอ้ งสรรเสรญิ ฯ กะมล ๏ ยามเดินยืนนั่งนอ้ ม อยู่ยัง้ ราลึกถงึ เทศตน ไทยอยู่ สราญฮา เปนรัฎฐะมณฑล อยเู่ พี้ยงอวสานฯ ควรถนอมแนน่ ต้ัง แดนไทย ขาดด้ิน ๏ ใครรานใครรกุ ดา้ ว ยอมสละ ส้ินแล ไทยรบจนสดุ ใจ ชือ่ ก้องเกียรติงามฯ เสยี เนอ้ื เลอื ดหล่ังไหล ยนื ยง เสียชีพไป่เสียสิ้น ชีพดว้ ย ไทยอยู่ ได้ฤๅ ๏ หากสยามยังอยู่ยง้ั หมดสิ้นสกลุ ไทยฯ เรากเ็ หมอื นอยคู่ ง หากสยามพินาศลง เราก็เหมือนมอดมว้ ย