ความสัมพันธ์ระหว่างวรรณคดีกับดนตรีและเพลงไทย

1 ความสั มพั นธร์ ะหวา่ งวรรณคดี ดนตรี และเพลงไทย ความสมั พันธร์ ะหวา่ งวรรณคดกี บั เพลงไทย เพลง หมายถงึ เนยี งขบั รอ้ ง ทํานองดนตรี บทประพันธด์ นตรี •เพลง เป็ นศลิ ปะทมี่ มี าตงั้ แตส่ มยั สโุ ขทยั ซงึ่ ปรากฏในศลิ าจารกึ หลกั ท่ี 1 วา่ “เมอ่ื จักเขา้ มาเวยี งเรยี งกนั แตอ่ รัญญกิ พน้ เทา้ หวั ลาน ดบั งคก์ ลอง ดว้ ยเสยี งพาก เสยี งพณิ เสยี งเลอ่ื นเสยี งขบั ใครจักมกั เลน่ เลน่ ใครจักมกั หวั หวั ใครจักมกั เลอ่ื น เลอ่ื นมง กลองตปี ระโคม กลอง เสยี งเลอื น=เสยี งเฮอื น • แสดงใหเ้ ห็นวา่ เพลงและเสยี งดนตรี ไดเ้ ขา้ มาเกย่ี วขอ้ งกบั วถิ ชี วี ติ คนไทยซง่ึ แสดง ถงึ ความสขุ นเรงิ เบกิ บาน แฝงไวด้ ว้ ยความเป็ นอสิ ระเสรขี องประชาชนในยคุ นัน้ หลงั จากทอดกฐนิ ทําบญุ สนุ ทานแลว้ • ในสมยั อยธุ ยาใชเ้ สยี งเพลงและดนตรกี ระจายขา่ วความงามจากเมอื งหนงึ่ ไปยงั อกี เมอื ง หนง่ึ จนเกดิ ลมุ่ หลงความงาม ทงั้ ๆ ทย่ี งั ไมเ่ คยเห็นหนา้ กนั ปรากฏอยใู่ น วรรณคดเี รอ่ื ง ลลิ ติ พระลอ จนกระทง่ั มผี นู ้ ำเนอ้ื ความมาดดั แปลง

2 คดั เนอื้ หาบางตอนมาใสท่ ำนองผแู ้ ตง่ เพลงจะคดั เนอื้ หาตอนใดตอนหนงึ่ จากวรรณคดเี รอ่ื ง ใดเรอ่ื งหนง่ึ แลว้ ใสท่ ำนอง เพลงเขา้ ไป ลกั ษณะนไี้ มม่ กี ารเปลยี่ นแปลงถอ้ ยคำใดๆทงั้ สน้ิ • การคดั เนอื้ หามาจากวรรณคดไี ทย บางครัง้ ไมไ่ ดค้ ดั ตดั ตอนมาเป็ นเพลงทงั้ เพลง แตน่ ่า เนอ้ื หาจากวรรณคดไี ทยมาไวใ้ นตอนตน้ เพลงเทา่ นัน้ แลว้ แตง่ เพม่ิ เตมิ เนอื้ หาตอ่ ไปเอง • ดงั ตวั อยา่ ง เพลง ยอดพธเู มอื งแปร ตอนตน้ เพลงนำเนอ้ื หามาจากโคลงบทหนงึ่ ใน • เพลง สาสน์ รัก นำเนอื้ หามาจากวรรณคดเี รอ่ื ง ทา้ วแสนปม พระราชนพิ นธใ์ น ร.6 ตอนนางอษุ าคอบสารฝากรักทา้ วแสนปมซง่ึ เป็ นรา่ งทอ่ี ปั ลกั ษณข์ องทา้ วชยั เสน ปรับเปลยี่ นเนอื้ บางสว่ น • คอื การนําเนอื้ หามาจากตอนไดตอนหนง่ึ ในวรรณคดไี ทยแลว้ มาดดั แปลงแกไ้ ขเสยี ใหม่ สว่ นมากเปลย่ี นแกค้ ําบางคําใหผ้ ดิ ไปจากเดมิ นำแนวคดิ จากวรรณคดมี าแตง่ เป็ นเพลงกไ็ ด ้ • เพลง ฉันรักเธอเสมอ มเี นอื้ ความกลา่ วถงึ ความรักอนั มนั่ คงวา่ จะคงอยตู่ ราบเทา่ ท่ี ธรรมชาตยิ งั มี หรอื คงอยใู่ นโลกน้ี แสดงวา่ ไมม่ วี นั เสอื่ มสลายไปไดง้ า่ ยๆ ความคดิ นี้ นักแตง่ เพลงน่าจะไดม้ าจาก วรรณคดไี ทย เรอื่ ง นริ าศนรนิ ทร์ • เพลง ใครหนอ พรรณนาวา่ แมจ้ ะเอาโลกมาทำปากกา เอาน้ำในมหาสมทุ รเป็ นน้ำ หมกึ และเขยี น พรรณนาพระคณุ แมบ่ นแผน่ ฟ้ากไ็ มส่ ามารถพรรณนาไดห้ มด • เรอ่ื ง นริ าศนรนิ ทร์ กวบี รรยายวา่ แมจ้ ะ เอาเขาพระสเุ มรมุ าทำเป็ นปากกา แลว้ ใชน้ ้ำในมหาสมทุ รทงั้ หมดแทนน้ำหมกึ แลว้ เขยี นพรรณนา ความรักของเขาทมี่ ตี อ่ คนรักลงบนแผน่ ฟ้า เนอ้ื ทอี่ นั กวา้ งใหญข่ องแผน่ ฟ้านัน้ กย็ งั ไมเ่ พยี งพอทจี่ ะ บรรจุ เนอ้ื ความดงั กลา่ วได ้

3 ลกั ษณะเนอ้ื หาของเพลงทม่ี าจากวรรณคดไี ทย สรปุ ไดด้ งั น้ี 1. มกั นำเรอื่ งราวเรอ่ื งความรักทงั้ สมหวงั และผดิ หวงั มาแตง่ เป็ นเพลง บางเพลง นำเรอื่ งเกย่ี ว กบั ปรัชญาการใชช้ วี ติ สจั ธรรมของชวี ติ เรอ่ื งกรรม บาปบญุ มาแตง่ 2. นําเอาลกั ษณะตวั ละครมาแตง่ เชน่ เพลงยอยศพระลอ ทชี่ มความสงา่ งามของพระลอ 3. นําเอาลกั ษณะนสิ ยั หรอื พฤตกิ รรมของตวั ละครมาแตง่ 4. นำเอาวรรณคดที มี่ เี นอื้ หาปลกุ ใจมาแตง่ เป็ นเพลง เชน่ เพลงสยามานุสสติ ซงึ่ เป็ นคำ โคลงพระราชนพิ นธใ์ นพระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั เพอ่ื กระตนุ ้ ใหร้ ักชาต