4121114 ปฏิบัติการการคิดเชิงสร้างสรรค์เพื่อการพัฒนานวัตกรรม

107 หมายเลข 1. The app can start when offline : เป็นการตั้งคา่ อนุญาตให้แอปฯ ทำงานได้ แม้ว่าจะไมม่ ีการเชอื่ มต่ออนิ เทอรเ์ น็ตก็ตาม การเปลยี่ นแปลงจะไม่ซิงคจ์ นกว่าผใู้ ช้จะออนไลน์อกี ครั้ง หมายเลข 2. Store content for offline use : การจดั เก็บเน้ือหาสำหรบั การใชง้ านแบบ ออฟไลน์ ทำใหเ้ นอ้ื หาเปน็ แบบอ่านอย่างเดยี วท้งั หมด ใชง้ านแบบออฟไลน์ แต่ทำให้แอปฯเปดิ และซิงค์ชา้ ลง ส่วนของ SYNCING หมายเลข 3. Delayed sync : ตง้ั ค่าซิงค์เฉพาะเมื่อผู้ใชก้ ดปมุ่ ซงิ ค์แทนการซิงค์หลงั จากการ เปลีย่ นแปลงทกุ ครงั้ หมายเลข 4. Sync on start : ซงิ ค์เม่ือเริ่มต้น เปดิ ใหซ้ งิ ค์ข้อมลู ทุกครัง้ ที่แอปฯเรม่ิ ตน้ เพอ่ื ให้แนใ่ จ วา่ ผู้ใชม้ ขี อ้ มลู ลา่ สดุ หมายเลข 5. Automatic updates : การปรบั ปรงุ อัตโนมตั ิ ทกุ 30 นาทหี รือน้อยกว่า สว่ นของ CACHING หมายเลข 6. Delta sync : ซิงค์ Delta เปิดทำการปรับปรุงเฉพาะตารางที่มีการเปลี่ยนแปลงต้ังแต่ การซงิ ค์คร้งั ล่าสุด การทำเช่นนท้ี ำใหก้ ารซิงคเ์ รว็ ขึ้น แต่ไมส่ ามารถใช้งานไดใ้ นบางกรณี (เช่นสเปรดชตี ที่มสี ูตร ภายนอก) หมายเลข 7. Server caching : ข้อมลู จะถูกเกบ็ ไว้ในเซริ ์ฟเวอร์ AppSheet แทนการเรยี กจากผู้ ให้บริการระบบคลาวด์ การทำเชน่ นีจ้ ะทำให้การซิงค์เรว็ ขึน้ สำหรับตารางขนาดใหญ่ แต่จะใชเ้ ฉพาะสำหรับ ขอ้ มูลแบบอา่ นอย่างเดียวท่ีไม่คอ่ ยไดอ้ ปั เดต หมายเลข 8. Worksheet bulk read : เปน็ การเพ่ิมประสิทธิภาพประสทิ ธภิ าพสำหรบั แอปฯ ที่มี ตารางขนาดใหญท่ เ่ี ก็บไวใ้ น Google Sheet 5. Security

108 สว่ นท่ี 1 Require Sign-In เปน็ สว่ นควบคุมผู้ทีส่ ามารถเขา้ ถงึ แอปฯ (PREMIUM) ประกอบดว้ ย หมายเลข 1 Require user authentication? ต้องมกี ารตรวจสอบผู้ใชห้ รือไม่? เปน็ ความตอ้ งการให้ ผู้ใช้แอปฯลงชื่อเข้าใช้หรือไม่? หมายเลข 2 Yes, the data in this app is public! ขอ้ มูลในแอปฯน้ีเปน็ แบบสาธารณะ! หากคุณ ปดิ ใชง้ านข้อกำหนดสำหรับการลงชอ่ื เขา้ ใชข้ องผใู้ ช้คุณตอ้ งเปดิ ใช้งานการตง้ั ค่าน้ีอยา่ งชัดเจน เม่อื ทำเช่นน้คี ุณ ยอมรับวา่ การรักษาความปลอดภัยและการควบคุมการเข้าถึงไม่จำเป็นสำหรบั ข้อมูลทั้งหมดในแอปฯน้ี สว่ นท่ี 2 Security Filters เปน็ สว่ นควบคุมข้อมลู ทมี่ ีการเข้าถึงและสิทธ์ิการรักษาความปลอดภยั (ต้องใชแ้ ผน PREMIUM) ปกติแล้วก็จะไม่ได้ต้ังคา่ อะไร

109 6. Users และ Share เป็นส่วนการทำงานเดยี วกนั ในส่วนของ Users จะประกอบไปด้วยรายละเอยี ด ดังนี้ ส่วนของ SHARE YOUR APP : การแชร์ APP ของคณุ หมายเลข 2. User emails : ให้กรอกข้อมูลท่ีอยู่ E-mail ของผใู้ ช้ แล้วกดเพือ่ เพมิ่ ช่ือผู้ใช้ เมือ่ คลิกที่ MORE SETTING จะปรากฏหนา้ จอ ดังรปู หมายเลข 1 คือ เพ่ิมเป็นผ้รู ว่ มทำงาน เมื่อต้องการใหใ้ ชง้ านร่วมกนั หมายเลข 2 คือ สง่ อเี มลเชญิ หมายเลข 3 คือ ข้อความเชิญ สามารถใส่รายละเอียดเกยี่ วกบั แอปฯ ของคณุ สว่ นของ APP LINKS หมายเลข 3. Install Link : ลงิ ก์สำหรับการติดต้ัง เปน็ การอนญุ าตใหผ้ ู้ใช้ ใช้อปุ กรณเ์ คลอื่ นท่ตี ิดตง้ั แอปฯบนอุปกรณ์ AppSheet จะแสดง Link ทส่ี ามารถ Copy เพอื่ แชร์ให้ผู้ใชค้ นอนื่ ตดิ ตงั้ แอปฯเพื่อใชง้ านได้ หมายเลข 4. Browser Link : ลงิ ก์สำหรบั การเรียกใช้แอปฯโดยตรงในเบราว์เซอร์ ในสว่ นนี้ AppSheet จะแสดง Link ที่สามารถ Copy เพ่ือแชร์ใหผ้ ู้ใช้คนอ่ืนเปิดแอปฯบนเบราวเ์ ซอรไ์ ด้

110 7. Manage เป็นส่วนของการจดั การเกีย่ วกับแอปฯ มสี ่วนของการทำงานอยู่ 4 ส่วน ดงั ตอ่ ไปนี้ หมายเลข 1. Author : สว่ นของผ้เู ขียน มีรายละเอียดดังน้ี - Team Work การอนญุ าตให้เพื่อนร่วมงานเขียนแอปฯกบั คุณ มรี ายละเอยี ดดังน้ี หมายเลข 1. Portfolio App? หากเปิดใชง้ านตวั เลอื กน้ีแอปฯน้จี ะปรากฏในพอรต์ แอปฯแบบ สาธารณะ คนอ่นื จะสามารถดแู ละคดั ลอกแอปฯรวมทงั้ ขอ้ มลู ทใ่ี ช้ แต่จะไม่สามารถทาการเปลย่ี นแปลงแอปฯหรอื ขอ้ มลู ได้ หมายเหต:ุ แอปฯจะตอ้ งมกี ารทาเครอ่ื งหมายวา่ เป็น Deployed เพอ่ื แสดงในหน้า Portfolio

111 หมายเลข 2. Hide app definition ซอ่ นคำจำกัดความแอปฯ - Transfer การโอนแอปฯไปยังผู้ใชค้ นอืน่ มีรายละเอยี ดดงั นี้ เมอื่ คุณโอนแอปฯไปแลว้ คุณจะไมส่ ามารถดูหรือแก้ไขได้อกี หมายเลข 2. Deploy : สว่ นขอการปรับใช้ มรี ายละเอยี ดดังน้ี

112 - Deployment check การตรวจสอบการปรบั ใช้ เมื่อคลิกตรวจสอบแลว้ จะปรากฏหน้าต่างดงั นี้ - White-label คือการสรา้ งแอปฯเวอรช์ ันพเิ ศษ แอปฯ Whitelabel ตอ้ งมีแผน PRO ข้ันตอนการติดตง้ั แอปฯลงอุปกรณ์เคล่ือนท่ี เมื่อเราทำการสรา้ งแอปฯเสร็จเรยี บร้อยแลว้ ก็ตอ้ งทำการแชร์ไปเพื่อติดต้ังลงอุปกรณเ์ คลอ่ื นที่ ซง่ึ มี ข้นั ตอนและวิธกี ารดังต่อไปน้ี 1. ต้องทำการดาวน์โหลดแอปฯบนอุปกรณเ์ คล่อื นทีข่ อง AppSheet จาก app store หรือ play store

113 เมือ่ ดาวนโ์ หลดเพ่ือตดิ ตงั้ เรยี บร้อยแลว้ จะปรากฏไอคอน AppSheet บนอปุ กรณ์เคลื่อนท่ี 2. หลงั จากนน้ั ก็คลกิ เลือกลิงกท์ ่ีไดร้ บั การแชร์มาทำการติดต้ังลงบนอุปกรณ์เคลื่อนที่ ดังน้ี ให้เลือก Sign In ด้วย Google Drive เม่ือคลิกเลอื กแลว้ ให้ลงชอ่ื เข้าใช้ และอนญุ าตให้แอปฯ เข้าถงึ ข้อมลู

114 เม่ือติดต้ังเสร็จแล้วจะแสดงแอปฯขึ้นมาตามทีต่ ้งั ค่าไว้ พร้อมสำหรบั การใชง้ าน และจะทำการสรา้ ง Shortcut หรือทางลดั ในการเขา้ ใช้แอปฯใหไ้ วท้ ห่ี น้าจอโดยอัตโนมตั ิ เอกสารอ้างองิ Brenner, W., Uebernickel, F., &Abrell, T. (2016). Design Thinking as Mindset, Process, and Toolbox. In Design Thinking for Innovation (pp. 3-21). Springer International Publishing. Schweitzer, J., Groeger, L., &Sobel, L. (2016). The design thinking mindset: An assessment of what we know and what we see in practice. Journal of Design, Business &

115 Society, 2(1), 71-94. Kelley, D., & Kelley, T. (2013). Creative confidence: Unleashing the creative potential within us all. Crown Pub. http://kindlestartup.com/mindsetคืออะไร/ http://www.digitalistmag.com/future-of-work/2017/07/24/innovate-with-design- thinking-mindset-05237892 https://hpi.de/en/school-of-design-thinking/design- thinking/mindset.html

116 บทที่ 6 กระบวนการพัฒนาความคิดสรา้ งสรรค์ ความคดิ สร้างสรรคเ์ ป็นการคิดอเนกนับท่ปี ระกอบด้วยความคิดริเริ่ม ความคล่องแคลว่ ในการคิด ความยดื หยุน่ ในการคดิ และความคิดละเอยี ดลออสำหรบั องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์ทาง วทิ ยาศาสตรม์ สี ว่ น สำคัญ เชน่ เดียวกบั ความคิดสร้างสรรค์ทั่วไป องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์ ดัลตัน (Dalton. 1988 : 5-6) กล่าวว่า ความคดิ สร้างสรรค์มีองค์ประกอบ 8 ประการโดย 4 องคป์ ระกอบ แรกเปน็ ความสามารถทางสติปญั ญาและ4 องค์ประกอบหลังเปน็ ความสามารถทางดา้ นจติ ใจ และความรู้สึก ดังน้ี 1. ความคิดรเิ ริม่ (Originality) 2. ความคดิ คล้องแคลว่ (Fluency) 3. ความคิดยดื หยุน่ (Flexibility) 4. ความประณตี หรือความละเอยี ดลออ (Elaboration) 5. ความอยากร้อยากเหน็ (Curiosity) 6. ความสลับซบั ซ้อน (Complexity) 7. ความกล้าเสย่ี ง (Risk - taking) 8. ความคดิ คำนึงหรือจติ นาการ(Imagination Guilford (1967: 145 - 151) ไดใ้ ห้รายละเอยี ดเกย่ี วกบั องคป์ ระกอบของความคดิ สร้างสรรคไ์ ว้ดงั นี้ 1. ความคดิ ริเริ่ม (Originality) หมายถึง ความคิดแปลกใหม่ไม่ซ้ำกันกับความคดิ ของคนอน่ื และ แตกตา่ ง จากความคิดธรรมดา ความคิดรเิ รมิ่ อาจเกิดจากการคิดจากเดิมท่ีมีอยูแ่ ล้วใหแ้ ปลกแตกตา่ งจากท่ีเคย เห็น หรือสามารถพลิกแพลงให้กลายเปน็ สิง่ ทไ่ี มเ่ คยคาดคดิ ความคดิ รเิ รมิ่ อาจเป็นการนำเอาความคิดเก่ามา ปรงุ แต่งผสมผสาน จนเกิดเป็นของใหม่ ความคิดรเิ รมิ่ มหี ลายระดับซึ่งอาจเปน็ ความคิดครั้งแรกทีเ่ กดิ ขึ้นโดยไม่ มีใครสอนแมค้ วามคิดน้ัน จะมีผูอ้ ่นื คิดไว้ก่อนแลว้ ก็ตาม 2. ความคดิ คล้องแคล่ว (Fluency) หมายถึง ปรมิ าณความคดิ ทีไ่ ม่ซ้ำกนั ในเรอื่ งเดียวกัน โดยแบง่ ออกเปน็ 4 ประเภท ดังนี้ 2.1 ความคลอ่ งแคล่วทางด้านถอ้ ยคำ (Word Fluency) เป็นความสามารถในการใช้ถ้อยคำอยา่ ง 2.2 ความคิดคล้องแคล่วทางด้านการโยงสัมพันธ์ (Associational Fluency) เป็นความสามารถทีจ่ ะ คิดหาถ้อยคำที่เหมือนกันได้มากที่สุดเท่าทีจ่ ะมากได้ภายในเวลาที่กำหนด 2.3 ความคล่องแคลว่ ทางด้านการแสดงออก (Expression Fluency) เป็นความสามารถในการใช้วลี หรือประโยค กลา่ วคือสามารถทีจ่ ะนำคำมาเรยี งกันอยา่ งรวดเรว็ เพ่ือใหไ้ ดป้ ระโยคท่ีตอ้ งการ 2.4 ความคล่องแคลว่ ในการคิด (Ideational Fluency) เป็นความสามารถทีจ่ ะคดิ ค้นสิง่ ที่ตอ้ งการ

117 ภายในเวลาท่กี ำหนด เช่น ใช้คดิ หาประโยชน์ของก้อนอฐิ ให้ไดม้ ากทส่ี ดุ ภายในเวลาท่ีกำหนดซึง่ อาจเป็น 5 นาที หรือ 10 นาที 3. ความคดิ ยดื หย่นุ (Flexibility) หมายถึง ประเภทหรือแบบของการคดิ แบง่ ออกเป็น 3.1 ความคิดยืดหยุน่ ท่ีเกดิ ขนึ้ ทันท่(ี Spontaneous Flexibility) เปน็ ความสามารถทจ่ี ะพยายามคดิ ได้หลายทางอย่างอสิ ระ ตัวอย่างของคนท่ีมคี วามคดิ ยืดหยุ่นในด้านนจ้ี ะคิดไดว้ า่ ประโยชน์ของหนังสือพิมพ์มี อะไรบ้าง ความคดิ ของผทู้ ีย่ ืดหย่นุ สามารถจัดกลมุ่ ได้หลายทิศทางหรือหลายด้าน เชน่ เพื่อรู้ข่าวสาร เพ่ือ โฆษณาสนิ ค้า เพื่อธรุ กจิ ฯลฯ ในขณะที่คนทีไ่ ม่มคี วามคิดสรา้ งสรรค์จะคดิ ได้เพยี งทิศทางเดียว คือเพ่ือรู้ ข่าวสาร เทา่ นนั้ 3.2 ความคิดยดื หยนุ่ ทางดา้ นการดัดแปลง (Adaptive Flexibility) หมายถึง ความสามารถในการ ดัดแปลงความรู้ หรอื ประสบการณให้เกิดประโยชน์หลาย ๆ ด้าน ซ่งึ มีประโยชนต์ ่อการแกป้ ญั หา ผ้ทู ่ีมีความ ยืดหยุ่นจะ คดิ ดัดแปลงได้ไมซ่ ้ำกัน 4. ความคิดละเอยี ดละออ (Elaboration) หมายถงึ ความคิดในรายละเอียดเป็นข้นั ตอน สามารถ อธิบายให้เห็นภาพชัดเจน หรือเป็นแผนงานทส่ี มบรู ณข์ ้ึน ความคดิ ละเอยี ดละออจดั เปน็ รายละเอียดท่นี ำมา ตกแตง่ ขยาย ความคดิ คร้งั แรกใหส้ มบรู ณ์ข้นึ จากที่กล่าวมาข้างตน้ สรปุ ได้วา่ ความคดิ สรา้ งสรรคเ์ ปน็ การคิดอเนกนั ย ทป่ี ระกอบดว้ ยความคดิ รเิ รม่ิ ความคลอ่ งแคลว่ ในการคดิ ความยืดหยนุ่ ในการคิด และความคดิ ละเอียดลออสำหรบั องค์ประกอบของ ความคดิ สร้างสรรค์ ทางวิทยาศาสตรม์ ีส่วนสำคญั เช่นเดยี วกบั ความคดิ สร้างสรรค์ท่ัวไป อำรี รงั สิีนนท์ (2527 : 24-34) อธิบายองค์ประกอบของความคดิ สรา้ งสรรค์ไว้โดยสรปุ ดังน้ี 1. ความคดิ รเิ ร่ิม หมายถงึ ลักษณะความคิดแปลกใหมแ่ ตกต่างความคิดธรรมดาหรือความคิดงา่ ย ๆ ความคดิ ริเร่ิมที่เรยี กวา่ Wild Idia เปน็ ความคดิ ท่ีเปน็ ประโยชนต์ ่อตนเองและสังคม ความคดิ ริเรมิ่ เป็น ลกั ษณะความคิดทเ่ี กิดขึน้ เป็นครัง้ แรก เป็นความคดิ ทจ่ี ำเป็นตองอาศยั จินตนาการผสมกับเหตผุ ลแลว้ หาทา ทำใหเ้ กดิ ผลงาน ผทู้ ี่มี ความคิดรเิ รมิ่ เป็นคนกล้าคดิ กลา้ แสดงออก พร้อมท้งั กบั ทดลอง ทดสอบ ความคิดน้ันอยเู่ สมอ 2. ความคล่องตัว หมายถงึ ปรมิ าณความคิดท่ีไม่ซ้ำกนั เมื่อตอบปญั หาเรื่องเดียวกนั ความคล่องในการ คดิ นม้ี ี ความสำคญั ต่อการแก้ปัญหาหลาย ๆ วธิ ี และต้องการนำวิธกี ารเหลา่ นนมาทดลองจนกวา่ จะพบวิธกี าร ที่ถูกต้อง 3. ความคดิ ยดื หยุน่ หมายถึง ประเภท หรอื แบบของความคิด แบง่ ออกเป็น 3.1 ความคิดยดื หยนุ่ ทเ่ี กิดขึ้นทนั ที่เปน็ ความสามารถในการคิดอย่างอิสระให้ได้คำตอบหลาย แนวทางในขณะทีค่ นทวั่ ไปจะคดิ ไดแ้ นวทางเดยี ว 3.2 ความคิดยดื หยนุ่ ทางการดัดแปลง เป็นความสามารถในการดัดแปลง ของสง่ิ เดยี วให้เกดิ ประโยชนห์ ลายด้าน 4. ความคิดละเอยี ดลออเป็นลักษณะของความพยายามในการใชค้ วามคิด และประสานความคิดตา่ ง ๆ เข้า ด้วยกันเพื่อใหเ้ กิดความสำเรจ็

118 ดงั นน้ั องคป์ ระกอบของความคิดสร้างสรรค์ประกอบด้วยทฤษฎเี กยี่ วกบั สติปญั ญาและความคิด แตท่ ่ี จะใช้เปน็ แนวคิดในการศึกษาเกย่ี วกบั ความคดิ สร้างสรรค์มี 3 ทฤษฎี คือทฤษฎโี ครงสร้างทางสติปญั ญาของ กลิ ฟอร์ด ทฤษฎี ความคดิ สองลกั ษณะ และทฤษฎโี มเดล ทฤษฎีทม่ี ีส่วนเก่ียวข้องกบั องค์ประกอบของความคดิ สร้างสรรค์ดงั กลา่ ว มาแล้ว คือ ทฤษฎีโครงสร้างทางสติปัญญาของกลิ ฟอร์ด (Guilford. 1956 : 53) ได้แบ่งสมรรถภาพทางสมอง ออกเปน็ 3 มิติ คือ 1. เนอ้ื หาทคี่ ิด (Content) หมายถงึ ส่งิ เรา้ หรือข้อมลู ต่าง ๆ ทสี่ มองรับเข้าไปคิดมี 4 ประเภท ได้แก่ ภาพ สัญลักษณ์ ภาษา และพฤติกรรม 2. วธิ ีการคดิ (Operation) หมายถึง ลักษณะกระบวนการทำงานของสมองแบบต่าง ๆ มี 5 แบบ ได้แก่ ความรู้ความเขา้ ใจ ความจำการคิดแบบเอกันย (Convergent Thinking) การคดิ แบบอเนกันย และการ ประเมินผล 3. ผลของการคิด (Product) เปน็ ผลของกระบวนการจดั กระทำของความคดิ กับข้อมลู เนื้อหา ผลติ ผล ของ ความคดิ ออกมาเป็นรปู แบบต่าง ๆ การแปลงรูป และการประยุกตจ์ ากแบบทฤษฎโี ครงสรา้ งทาง สติปัญญาของกิลฟอร์ดนี้ จะเห็นวา่ องคป์ ระกอบส่วนหน่ึงในมิติทว่ี ่าด้วยการคิดแบบอเนกนั ยมคี วามสัมพันธ์ โดยตรงกับความคิด สรา้ งสรรค์ และองค์ประกอบสว่ นหน่งึ ในมิติที่วา่ ดว้ ยผลของคิดท่เี รียกว่า การแปลงรปู เปน็ สว่ นทแี่ สดงถึงความคิด การคิดเชงิ ออกแบบ (Design Thinking) ว่าเปน็ การใชส้ ่วนประกอบต่างๆ จากเครื่องมือของการออกบ แบบไมว่ า่ จะเปน็ การสร้างความเข้าใจ และการทดสอบเพ่อื นํามาซ่ึงนวัตกรรมในการแก้ไขปัญหา โดยการใชก้ าร คิดเชงิ ออกแบบน้นั จะมีพน้ื ฐานจาก การตัดสินใจจากส่งิ ทลี่ ูกค้าจะตอ้ งการในอนาคต ซงึ่ จะไม่อ้างอิงจากข้อมลู ใน อดีตหรือการใช้สญั ชาติญาณใน การตดั สินใจแทนทีก่ ารใชห้ ลกั ฐานที่เกดิ ขึน้ ขอ้ แตกต่างของ Mindset ในบรบิ ททแ่ี ตกตา่ ง เม่ือพิจารณาถึง Mindset ของการคิดเชงิ ออกแบบ จะเห็นไดว้ า่ มีความแตกต่างกับ Mindset ในบริบท อนื่ ๆ ไมว่ า่ จะเป็น Mindset ของคนคดิ ในดา้ นธรุ กจิ หรือ Mindset ของคนคิดเชงิ สร้างสรรค์ (Creative Thinking) โดย สามารถท่ีจะสรปุ ข้อแตกต่างได้ ตารางท่ี 4.1 ข้อแตกตา่ งของ Mindset ในบรบิ ทที่แตกตา่ ง การคดิ เชงิ ธุรก่ิจ การคิดเชงิ การออกแ การคดิ เชิงสรางสรรค์ (Business Thinking) บบ (Creative Thinking) (Design Thinking)

119 ใชส้ มองดา้ นซา้ ย ใชส้ มองทง้ สองดานในการแกไ้ ขปัญหา ใชส้ มองดา้ นขวา มเี หตมุ ีผลและเป็นโครงสรา้ ง สลบั ไปมาระหวา่ งความมเี หตมุ ผี ลแ ใชอ้ ารมณแ์ ละสญั ชาติญาณ มงุ่ เนนในการวเิ คราะห์ ละ (Analysis) โครงสรา้ งกบั การใชอ้ ารมณแ์ ละการใ ชท้าํสซญั ํา้ รชะาหตวญิ า่ งากณารวิเคราะห์ (Analysis) มงุ่ เนน้ ในการสงเคราะห์ และการสงั เคราะห์ (Synthesis) (Synthesis) ตารางที่ 4.1(ต่อ) ขอแตกต่างของ Mindset ในบรบิ ททีแ่ ตกตา่ ง การคดิ เช่ิงธุรก่ิจ การคดิ เชงิ การออกแ การคิดเชิงสรางสรรค์ บบ (Creative Thinking) (Business Thinking) ใชส้ ํําห(รDบั eกsาigรแnกTไ้ hขiปnัญkinหgา)ท่มี ีความ ใชส้ าํ หรบการแกไขปัญหาท่ี ใชส้ าํ หรบั การแกไ้ ขปัญหาท่ีมี ขอ้ สรุปท่ชี ดั เจน ออ่ นแอในดานขอ้ สรุป (ill-defined ไมม่ ีขอ้ สรุป (undefined problem) หรือปัญหาท่มี ีความ problem) สลบซบซอน ปัญหาเป็นส่ิงท่ีขวางอย่รู ะหวา่ ง ปัญหาเป็นจดุ เร่มิ ตน้ ของกระบวนการ ปัญหาไม่ไดต้ งั้ อยู่ ทาง ความผิดพลาดถือว่าเป็นประสบการณใ์ ความผิดพลาดไม่ไดต้ งั้ อย่ํู ไมส่ ามารถรองรบั ความ นการเรียนรู้ ผดิ พลาดได้ การวิเคราะห์ →การตดั สนิ ใจ การวิเคราะห์ →การระดมความคิด การรบั รู้ →การระดม →การสรา้ งตน้ แบบ →การประเมนิ ความคิด →การตดั สินใจ →การตดั สินใจ ม่งุ เนน้ การสว่ นหน่งึ ของปัญหา มกี ารย่อและขยาย รวมไปถงึ แยก เป็นการมองแบบองคร์ วม ออกเป็นสว่ นต่างๆ ของปัญหาและ ประกอบเขา้ ไปใหมใ่ นรูปแบบใหม่ เมื่อทำการเปรียบเทียบ Mindset ของการออกแบบ ความคิดสรา้ งสรรค์ และธรุ กจิ จะเห็นได้วา่ มี ความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ไมว่ ่าจะเป็นการใช้สมอง ความมีเหตมุ ีผลในการตดั สนิ ใจ ส่งิ ทีใ่ หค้ วามสำคัญ

120 กระบวนการใน การแกไ้ ขปญั หา ดว้ ยเหตนุ ้ีเอง Mindset ของการคิดเชิงออกแบบจงึ มีส่วนท่ผี สมผสาน จุดแข็ง ของ Mindset ทาง ธุรกิจ (Business Thinking) และMindset ของการคดิ สรา้ งสรรค์ (Creative Thinking) จงึ ทำใหD้ esign Thinking จะสร้างดุลยภาพระหวา่ วทิ ยาศาสตร์ตร์และศิลปะ (Sciences and Arts) Mindsets ของการคดิ เชิงออกแบบ (Design Thinking Mindsets) จากทีก่ ลา่ วมาข้างต้น Mindsets ชองการคิดเชงิ ออกแบบถอื ว่าเป็นการออกแบบโดยใชม้ นุษย์เปน็ ศูนยก์ ลาง ซึง่ ไม่เหมือนกบั การแก้ไขปญั หาในรูปแบบอื่น โดยส่งิ ที่เกดิ ขึ้นจากการคดิ เชิงออกแบบเปน็ การ กระทำอย่างงา่ ย ๆ การทำการทดสอบทดลอง ซึง่ อาจจะล้มเหลวช่วงตน้ และบ่อยคร้งั นอกจากนยี้ ังใชเ้ วลากับ ส่งิ ท่ีไม่รู้คำตอบ แต่กย็ งั มงุ่ ทำต่อไป การคิดเชงิ ออกแบบจำเป็นท่จี ะต้องคดิ เชงิ บวกและเป็นนกั ปฏบิ ตั ิ นกั ทดลองและทดสอบ และเป็นผูท้ ่เี รยี นรู้ ส่ิง ที่นกออกแบบเชงิ ความคิดทำคือการทำความเขา้ ใจอย่างลึกซ้งึ ทำซ้ำแล้วซ้ำอีกและพยายามค้นหาสงิ่ ท่ีเป็นแรงบันดาลใจในสถานทที่ ี่ไม่คาดคิด นกั ออกแบบเชงิ ความคดิ จะ เช่อื ว่าทางแก้ไขปญั หามีอยู่ เพียงแตจ่ ะตอ้ งมงุ่ มน่ั และตั้งใจในการหาจากคนทีเ่ ป็นกลุ่มีเป้าหมายท่จี ะชว่ ยแกไ้ ข ปัญหา ซึ่งจะใชก้ ระบวนการถามคำถามที่ถูกต้อง นักออกแบบเชิงความคิดจะทำการคดิ ไอเดียท่หี ลากหลายซ่ึงบางอยา่ งทำได้บางอยา่ งทำไม่ได้ แตจ่ ะ สร้าง ไอเดยี ใหเ้ กิดเป็นรปู ธรรมท่จี ับตอ้ งได้ซ่ึงจะสามารถทดสอบไดแ้ ละปรับปรุงไอเดยี นัน้ ใหด้ ีขึ้น ส่วนสดุ ทา้ ย คอื การสร้างสรรค์ท่ีสุดโต่งเพื่อทจ่ี ะผลักดนั ให้เกิดนวตั กรรมและความมน่ั ใจท่จี ะสร้างแนวทางการแก้ไขปญั หาที่ ไม่เคยคดิ ว่า จะมีมาก่อนตงั้ แต่เริม่ ต้น ด้วยเหตุน้นี กั ออกแบบเชิงความคิดจะตอ้ งมี Mindsets ท่สี ามารถทจี่ ะ เปล่ยี นให้เป็นการกระทำดังท่ีกลา่ วมา ท้งั น้ีทั้งน้นั Mindsets ของการคิดเชิงออกแบบ ทไ่ี ด้ถูกนำเสนอจากทางนักวิชาการทีส่ นใจในหัวขอ้ Design Thinking และองค์กรทใ่ี ห้คำปรึกษาด้านการคิดเชิงออกแบบน้ัน ได้ถูกนำเสนอมาอย่างมากมาย อยา่ งไรก็ดีสำหรับ บทนีจ้ ะนำเสนอ Mindset จากเอกสารเชิงวชิ าการและMindset จาก IDEO ซึง่ เป็นองค์กร ทใี่ หค้ ำปรึกษาด้านการคดิ เชงิ ออกแบบ Mindset ของการคิดเชงิ ออกแบบทางปฏบิ ตั ิ (IDEO) IDEO ได้นำเสนอ Mindset ของ Design Thinking 7 ดา้ น ประกอบด้วย 1. Creative Confidence David Kelley เชือ่ ว่าทุกคนสามารถทจ่ี ะเป็นนักออกแบบไดเ้ พียงแตว่ า่ ยงั ไม่ไดป้ ลดปลอ่ ย ความสามารถของ ตนเองออกมา Creative Confidence เป็นความเชือ่ วา่ ทุก ๆ คนมีความคดิ สร้างสรรค์ และความคิดสร้างสรรค์ไมเ่ ป็น ขดี ความสามารถในการวาด การออกแบบ แตเ่ ป็นหนทางของความเข้าใจโลกนี้ ดงั น้ัน Creative Confidence จึงเป็น Mindset ของนักออกแบบทีจ่ ะสามารถก้าวข้ามส่งิ บางอยา่ งเชื่อในสิง่ ที่

121 เปน็ สญั ชาตญิ าณ (Intuition) และสามารถที่ติดตามแนวทางการแก้ไขปัญหาท่ยี ังไม่มีใครสามารถที่จะคดิ ออก ได้ นอกจากนี้ยังเช่ือวา่ จะสามารถคิดถึงแนวทางการแกไ้ ขปัญหาทใ่ี หญ่ได้ การสรา้ งความมัน่ ใจทีจ่ ะสร้างสรรค์ (Creative Confidence) จะช่วยผลกั ดนั และขับเคล่ือนให้เกิดการทำสง่ิ ต่าง ๆ ทดสอบและทำอย่างต่อเน่อื ง ซ่ึงจะต้องใชเ้ วลาในการท่จี ะสร้างและส่วนหนง่ึ ในการที่จะไปถึงจุด นนั้ ได้คอื การเชอ่ื ว่ากระบวนการการ ออกแบบโดยใช้คนเปน็ ศูนยก์ ลางจะเปดิ เผยแนวทางการสร้างสรรค์ตอ่ ปัญหาทุก ปัญหาท่ีเขา้ มา และเมื่อ สามารถเริม่ จากความสำเร็จเล็ก ๆ ส่งิ ท่ีตามมาคือความสำเรจ็ ท่ีใหญข่ ึ้นและใหญ่ข้ึน และสุดทา้ ย Mindset นี จะชว่ ยทำใหเ้ ราเปน็ บุคคลทีม่ ีความคดิ สร้างสรรค์ทแี่ ตกต่าง 2. Make it Mindsets ในการ “ทำ” (Make it) เป็น สว่ นหน่ึงทีเ่ ปน็ พลังของความสามารถทจี่ ะจับตอ้ งได้ (The power of tangibility) ซง่ึ เม่ือเราสามารถท่จี ะทำไอเดียให้เกดิ ขนึ้ มาเป็นจริงได้ จะชว่ ยทำใหส้ ิง่ ต่าง ๆ เปดิ็ เผยออกมา มากกวา่ ทฤษฎจี ะสามารถทำได้ จะเหน็ ไดว้ ่าเมอ่ื สิ่งทีเ่ ราต้องการข้นึ การสรา้ งกระบวนการแก้ไขทีส่ ามารถเกดิ ผลลพั ธส์ โู่ ลกน้เี รา ไม่สามารถอยกู่ บั สิ่งที่เป็นนามธรรม (abstract) ไดด้ ังนน้ั จะต้องทำให้เกดิ ขน้ึ จรงิ และจบั ตอ้ งได้ นักออกแบบท่ีใชค้ น เป็นศูนย์กลางนั้นเป็นคนทำทดลอง และสร้าง ซึ่งสามารถสรา้ งอะไรบ้างอยากจาก ส่งิ ที่ทิ้งแลว้ ไมว่ า่ จะเห็นกล้อง กระดาษ กรรไกร จนไปถงึ เครอื่ งมือท่เี ก่ยี วกบั Digitals นักออกแบบเชิง ความคดิ จะสร้างไอเดียและทดสอบสิง่ เหล่าน้ัน เพราะวา่ เม่ือสรา้ งให้เกิดเปน็ ส่งิ ที่จับต้องไดจ้ ะทำใหเ้ ห็นโอกาส อกี ทั้งยงั ทำใหเ้ ราเห็นถึงความสลับซบั ซอ้ นที่ไม่เคยคดิ มาก่อน การ “ทำ” เป็นแนวทางในการคิดและช่วยทำให้ มองเหน็ ถงึ ความเปน็ ไปไดใ้ นการออกแบบนอกจากน้ีการทำไอเดยี ใหเ้ กิดข้ึนเป็นรูปธรรมที่จบั ตอ้ งได้ส่งผลทำให้ สามารถท่ีแชร์สง่ิ เหล่านนและทำใหท้ ราบถงึ ผลสะท้อนกลบกับสิ่งท่เี ราทำออกมาได้ซึ่งทำใหท้ ราบถงึ การ ปรับปรงุ ไอเดยี ใหด้ ีข้ึนต่อไป 3.Learn from Failure ความลม้ เหลวเปน็ เครื่องมอื ท่ีมศี ักยภาพมากในการเรียนรู้ การทดสอบส่ิงท่อี อกแบบ ต้นแบบ รวมไป ถึงการทดสอบสง่ิ ที่ทำออกมาจากการทดสอบเปน็ หวั ใจของการออกแบบโดยใช้คนเป็นศูนย์กลาง ดังนน้ั Mindset ของการใช้ ความลม้ เหลวในการเรยี นรูจ้ ะเปน็ ส่วนสำคญั ท่จี ะช่วยทำใหเ้ กดิ การพัฒนาข้นึ ในการ ออกแบบ แนน่ อนวา่ นักออกแบบ เชิงความคดิ จะคน้ หาในการแก้ไขปญั หาที่ใหญ่และยอมรับในสิง่ ทีล่ ้มเหลวซงึ่ จะทำให้เราเรยี นรจู้ ากความล้มเหลวน้นั จนมีคำกล่าวทว่ี ่า “Fail early to succeed sooner” หรือ “ลม้ ก่อน เพ่อื ที่จะสำเรจ็ เรว็ ขน้ึ ” ดังนั้นการอนุญาตตวั เองให้ล้มเหลวได้เปน็ สว่ นสำคัญในการสร้างการเรียนรูแ้ ละ ความสำเร็จ นอกจากนกี้ ารอนุญาตให้ล้มเหลวจะชว่ ยทำให้เรายอมรบความเสี่ยง และสร้างนวตั กรรมใหม่ ๆ Thomas Edison ยงั เคยกล่าวไว้ว่าหลงั การทดสอบประดิษฐห์ ลอดไฟไว้วา่ “ฉนั ไมไ่ ดล้ ม้ เหลว แตฉ่ ันไดพ้ บกวา่ มี 10,000 วธิ ีการที่มันไม่ทำงาน การตงั้ เปา้ วา่ จะตอ้ งทำถูกถอื ว่าเปน็ สิ่งที่ไม่ถูกต้องกับการออกแบบสิง่ ใหม่ ๆ เน่ืองจากว่าสิง่ ท่ีเราสร้างขึ้นมาไมม่ ีคำวา่ ถูก หรือผดู้ มีเพียงแตว่ า่ สามารถแก้ไขปัญหาได้ หรือไม่ได้

122 4. Empathy การเข้าใจอย่างลึกซ้งึ (Empathy) ถือได้วา่ เป็นกระบวนการเร่ิมตน้ สำหรับการคิดเชิงออกแบบ นอกจากน้ี Empathy เปน็ ความสามารถในการเขา้ ไปยืนอยู่ในรองเท้าคนอีกคนหน่งหรือเขา้ ใจคนคนัน้ นอยา่ ง ลกึ ซ่งึ ไมว่ า่ จะเป็น ชวี ติ ของเขา การออกแบบโดยใช้คนเป็นศูนย์กลางจำเปน็ จะต้องเขา้ ใจคน ๆ นน้ั เพอ่ื ทจ่ี ะ เป็นหนทางหรือแนวทางใน การคนหาวิธกี ารแก้ไขปญั หาอย่างมีนวตั กรรม ส่ิงทน่ี ักออกแบบเชิงความคดิ จะต้องทำความเขา้ ไปอยู่ในสภาพของคน ทเี่ ราต้องการแกไ้ ขปัญหา เราจะต้องเข้าใจสงิ่ ที่เขาเป็นอยู่ รวมไปถงึ การนำเขา้ สู่กระบวนการการออกแบบ ดว้ ยเหตุน้ี เอง Mindset ในด้าน Empathy จะชว่ ยทำให้นกั ออกแบบ มองเห็นโลก และโอกาสทั้งหมดในการทำให้ดีขนึ้ ผา่ น มมุ มองใหม่ทมี่ ศี กยภาพ 5. Embrace ambiguity การอยู่กบั ความกำกวม (Embrace ambiguity) เปน็ ส่ิงทีเ่ กิดขน้ึ จากการทนี่ กออกแบบเชิงความคดิ เรมิ่ ตน้ จากส่ิงที่ไม่รคู้ ำตอบจนถึงปญั หาท่ีเขาต้องการคน้ หาเพอื่ แก้ไข ดงั น้ันการสรา้ ง Mindset ท่ีใหต้ วั เอง ออกไปส่โู ลกและพูดคุยกบั ผู้คนท่เี ราตอ้ งการแก้ไขปัญหานั้น จะช่วยทำให้เราสามารถเปิดมุมมองใหม่ทเ่ี รายงั ไม่ เคยรู้ได้ หลาย ๆ คร้งั ยงั ทำใหพ้ บแนวทางการแก้ไขปัญหาทไี่ ม่คาดคิดได้ โดยการเช่ือม่ันวา่ กระบวนการ ออกแบบโดยใช้คนเปน็ ศูนย์กลางน้นั จะช่วยชท้ี างไปส่คู ำต่อบท่เี ปน็ นวตั กรรม นอกจากน้กี ารเชือ่ ว่ามันมีไอเดีย มากกว็ านั้น และไมย่ ดึ ตดิ กับไอเดยี ใดไอเดยี หน่งึ จะทำใหเ้ กิดกระบวนการทีข่ ับเคลือ่ นไปข้างหนา้ จะเหน็ ได้วา่ หาวา่ เรารูค้ ำตอบตั้งแตเ่ ริ่มตน้ มันไมส่ ามารถทีจ่ ะทำ ใหเ้ ราเรียนรู้อะไรได้ และไม่สามารถทจี่ ะคิดสงิ่ ท่เี ปน็ นวตั กรรมทีส่ รา้ งสรรค์ได้ ดงั นั้น Embrace Ambiguity จะช่วย ทำให้เราเป็นอสิ ระเพ่ือที่จะมุ่งเขา้ หาคำต่อบท่ี เราไม่ไดเ้ ร่มิ คิดตั้งแต่ตน้ และช่วยผลกั ดนั ใหเ้ ราสามารถที่จะสรา้ ง นวตกรรมและในทส่ี ดุ สรา้ งผลลพั ธใ์ ห้เกิดข้นึ ได้ 6. Optimism การคดิ บวก จะช่วยทำใหเ้ ราเขา้ ถึงสงิ่ ที่เปน็ ไปได้ โดยเฉพาะไอเดยี ท่ีเรายังไมร่ ู้คำตอบ แต่คำตอบน้ัน ยังตั้งอยู่ เพ่ือท่ีเราจะหาพบได้ ในการที่จะขับเคล่ือนเพ่อื ค้นหาคำตอบ การคดิ บวก (Optimism) จะทำให้เรา เกิดความคิด สร้างสรรคท์ ีม่ ากกวา่ กลา้ ท่จี ะผลักดันใหเ้ ราขับเคล่อื นไปขา้ งหนา้ สงิ่ ทีเ่ กิดข้ึนคือการคิดบวกทำ ใหน้ ักออกแบบเชิง ความคิดอดทนที่จะคน้ หาและผา่ นอุปสรรคตา่ ง ๆ ได้ซ่ึงแนน่ อนว่าอปุ สรรคเป็นสิ่งทไ่ี ม่ ปรารถนา แตบ่ ่อยครบั นกั ออกแบบพบวา่ อปุ สรรคเหล่านนชว่ ยผลกั ดนั ทำให้เกดิ การสรา้ งแนวทางการแก้ไข ปญั หาทค่ี าดไม่ถงึ ดังน้ันความเชือ่ ใน การคดิ บอกว่าทีว่ า่ ทุก ๆ ปัญหาสามารถแก้ไขได้ จงึ เปน็ Mindset ของ นกออกแบบเชงิ ความคิด 7. Iterate, Iterate, Iterate การทำซ้ำแลว้ ซ้ำอีก เป็นกระบวนการที่สำคัญในการแก้ไขปัญหาเนอ่ื งจากว่าการรบั ฟงั ปัญหาตอบ กลับจาก คนท่ีเราเขา้ ไปแก้ไขปัญหานนั้ เป็นสว่ นสำคญั ทีจ่ ะชว่ ยทำให้เกดิ การแก้ไขปญั หาอย่างมีนวตั กรรม

123 ด้วยเหตนุ ก้ี ารทำซ้ำการกล่นั กรอ้ ง การปรับปรุงให้ดีขนึ้ จะชว่ ยทำให้เราสามารถท่ีคดิ ไอเดียใหมไ่ ด้มากขนึ้ การ พยายามทำลองแนวทาง หลาย ๆ ทางจะชว่ ยปลดปลอ่ ยความคิดสร้างสรรค์ของเราหรอื แม้กระทัง้ สามารถ ค้นหาวิธีการไดเ้ ร็วมากข้ึน นอกจากนี้ การทำซ้ำจะชว่ ยทำให้เราประมาณตวั เอง ยอมรับฟงั คำตอบสนอง และ ฝึกฝนตัวเองในการคดิ ไอเดยี ใหมห่ ลังจากผา่ นการทดลองหรอื ข ตอนในการคิดเชิงออกแบบ การคิดคร้ังแรกให้ สมบรณ์ (Perfect) ไม่มีอยู่ในการคิดเชงิ ออกแบบ แต่กระบวนการในการสรา้ ง ทดสอบ และทำซ้ำจะชว่ ยให้ ไอเดยี ท่ีเกิดขน้ึ ดีข้ึนทุกครง้ั ท่ีทำใหม่ ดว้ ยเหตนุ ี้ Mindset น้ี ชว่ ยส่งเสริมทำให้เราสามารถทคี่ ้นหาสิ่งใหม่ ยอมรับความผิดีหรือลม้ เหลวเดิม และทำใหม่ จนไปถงึ จุดท่ีสามารถ สรา้ งสรรค์ส่งิ ที่เป็นนวัตกรรมในการ ออกแบบไดใ้ นท่ีสดุ รูปท่ี 4.1 Mindset ของการคิดเชงิ ออกแบบทางวิชาการ (Schweitzer, Groeger & Sobel, 2016) Schweitzer et al (2016) ได้ทาํ การศกึ ษาถึง Design Thinking Mindsets จากท้งั งานเขยี นทางวชิ าการ และการสมั ภาษณจ์ ากบริษทั องค์กร และนักออกแบบทีม่ ีส่วนเกี่ยวขอ้ กบั DesignThinking และได้นาํ เสนอว่า Mindsets ขอการคดิ เชิงออกแบบมที ง้ หมด 11 ดา้ นด้วยกัน โดยมรี ายละเอยี ดดงนี้ 1. Empathetic toward people’s needs and context การสร้างความเขา้ ใจอย่างลึกซ่งึ กับความ ต้องการของคนและบริบทของคน เป็นส่วนสําคัญของการออกแบบ โดยใชม้ นุษย์ หรอื คนเป็นศนู ยก์ ลาง (Human-Centered Design) ซ่ึงขอ้ ได้เปรียบสําคญั ของการออกแบบท่นี ําไปสู่ การสรางนวตั กรรม และ โอกาสในการสรา้ งสรรค์ส่ิงใหม่ Empathy เป็นความสามารถทจ่ี ะมองเห็นและรบั รถู้ ึงประสบ การผ่านการมอง สงั เกต คนอีกคนหน่ึง และทราบได้วา่ คนๆ นนั้ ทําอะไรและทาํ ไปทําไม กระบวนการเขา้ ใจอยา่ งลกึ ซึ้ง นั้น อาจจะทําได้ผา่ นการทาํ งานร่วมกนั การรับฟัง การสงั เกต เปน็ ตน้

124 2. Collaboratively geared and embracing diversity การเปดิ รบั ความแตกต่างเพ่ือสรา้ งความ ร่วมมอื กนั ในการทาํ งานเปน็ Mindset ทจ่ี ะชว่ ยทําให้เกดิ โครงการ นวตั กรรมใหม่ เน่ืองจากวา่ ทีมงานในการ ออกแบบเชิงความคิดจะต้องมาจากหลากหลายสาขา ประสบการณ์และ ความสามารถ ทาํ ให้คนทีเ่ ขา้ มา รว่ มงานกันจะมีความสามารถที่จะเขา้ รว่ มงานกับคนอน่ื ไดเ้ ป็นทีมและสามารถทีจ่ ะ เผชิญการเปล่ียนแปลงเชงิ พลวตั ที่เกิดขนึ้ ในทีม นอกจากนจี้ ะต้องเข้าใจถงึ การทาํ งานร่วมกนั คนทีแ่ ตกต่างในแง่ของ ลักษณะนสิ ยั ความสามารถ วิธกี ารทาํ งานซึ่งจะสร้างประโยชนแ์ ละความได้เปรียบในการสร้างสรรคง์ านตอ่ ไป นอกจากนี้ Mindset ทยี่ อมรบั ความแตกตา่ งจะช่วยทาํ ให้สร้างนวตั กรรมทดี่ กี ว่าคนทเี่ หมือนกนั ดังน้นั ความ หลากหลาย และแตกตา่ งทเ่ี กิดขึ้นในทีมจะเกิดการแลกเปลยี่ นไอเดยี และจดุ ประกายมุมมองที่หลากหลายจะชว่ ย ส่งเสรมิ ทําใหเ้ กิดการออกแบบที่มีนวตั กรรม 3. Inquisitive and open to new perspectives and learning การอยากรอู้ ยากเห็นและการเปิด สมู่ มุ มองใหมแ่ ละการเรียนรู้ใหม่ ถอื วา่ เป็น Mindset ในการค้นหา แสวงหา หนทางในการแก้ไขปัญหา ในขณะที่นักออกแบบเชงิ ความคิดจะตอ้ งจดั การกับระดบั ความไม่แน่นอนทสี่ ูง เน่ืองจาก กระบวนการคน้ หา การเรียนรผู้ ่านการค้นหา (Exploring) การทดลอง (Experimenting) การทดสอบ (Testing) และ การ รวบรวมขอ้ มูลจากหลากหลายผู้มสี ว่ นไดส้ ่วนเสยี (Stakeholders) Mindset ในดา้ นนจ้ี ะชว่ ยเป็นส่วนหน่งึ ใน การ คน้ หา และสร้างการทดสอบเลก็ ๆ จากหลากหลายมมุ มองเพ่อื ทจ่ี ะสรา้ งสรรค์ต้นแบบทีส่ ามารถทดสอบ สมมุติฐานตา่ งๆ ได้ นอกจากน้ีการเปิดมุมมองและการอยากที่จะเรยี นรู แทจ้ รงิ และเปน็ สว่ นสําคญั กบั การ ออกแบบเชิงความคดิ 4. Mindful of process and thinking modes ส่ิงใหม่เป็น Mindset ท่ีจะชว่ ยทาํ ใหกา้ วเข้าสกู่ าร คน้ หาทก่ี ารมสี ติตอ่ กระบวนการและความคดิ เป็นการสร้างความตระหนักต่อการทาํ งานทจี่ ะต้องทํา ทําไมต้อง ทํา อยา่ งนน้ั และทาํ อยา่ งไร เม่อื เรามีสตติ ่อการทาํ งานทจ่ี ะแก้ไขปญั หาโดยการคิดเชงิ ออกแบบแลว้ จะช่วยทาํ ใหเ้ รา ทราบและรู้ถึงข้นั ตอนในกระบวนการ ทราบถงึ เปา้ หมายในทุกชว่ งเวลา ดวยเหตุท่ีว่าข้ันตอนในการคดิ เชงิ ออกแบบน้ัน มีกระบวนการท่ขี ดั แย้งกันไม่วา่ จะเป็นการคดิ เชิงรวบรวม (Convergence) และการคิดเชงิ แตกแยก (Divergence) ซึง่ เป็นกระบวนการทีเ่ ลอื กทางเลือก และสรา้ งทางเลือก ตามลาํ ดับ สตติ ่อ กระบวนการและความคิดจะช่วยทาํ ให้ ทราบถึงกระบวนการ หรือทราบถึง ร้วู ่ารู้อะไร ในกระบวนการน้ันๆ ดังนน้ั Mindset ในการมสี ติ การตระหนักรู้ ถึง กระบวนการและความคดิ นนั้ จะชว่ ยทําให้การออกแบบเชิง ความคดิ เคลอ่ื นไปขา้ งหนา้ ได้ 5. Experiential intelligence การเรียนร้จู ากประสบการณ์ มสี ว่ นคลา้ ยคลงึ กบั การทดสอบและการ ทําจรงิ ให้ออกเปน็ รปู ธรรม Mindset ใน การช่นื ชอบท่จี ะทดลองไอเดยี และสร้างสิ่งทเ่ี ป็นจรงิ เป็นส่วนสําคญั ในการเปลีย่ นแปลงแนวคิดในการออกแบบท่ไี ม่ สามารถจบั ตอ้ งไปไปสู่สงิ่ ทสี่ ามารถจับต้องได้ การทําสงิ่ นี้จะ ช่วยสรา้ งความเข้าใจ และสามารถท่ีจะสื่อสารสง่ิ ท่เี รา กําลังออกแบบให้กับคนได้อยา่ งง่ายมากขนึ้ ร่วมไปถึง ชว่ ยสนบั สนนุ การได้รับการตอบสนองกลับที่จะเป็นข้อมลู ที่สาํ คญั ในการแกไ้ ขและพัฒนาการออกแบบใหด้ ี ย่งิ ขน้ึ 6. Taking action deliberately and overt การทําอย่างตง้ ใจและชัดเจน เป็น Mindset ที่คล้าย

125 กบั Make it ทก่ี ล่าวมาข้างต้น “Bias toward action” สะทอ้ นใหเ้ ห็นถงึ การมงุ่ เน้นพฤติกรรมของการทํา มี บคุ คลท่สี าํ เร็จในวงการธรุ กจิ หลายคนมักจะกล่าวคาํ เปรียบเทยี บ ที่วา่ “อยา่ มัวแต่ราํ ใหช้ กเลย” การทาํ สะทอ้ นถงึ ความต้งั ใจและชดั เจนกบั สงิ่ ที่คดิ และแน่นอนว่าเมอื่ ทําไปแล้วไมม่ ี อะไรสมบูรณท์ ั้งหมด 100% หากแตว่ ่าเมื่อทําแลว้ จะทาํ ให้ทราบวา่ มอี ะไรผิดจากท่ีไดต้ ้งั สมมติฐานไว้ มีอะไรที่จะตอ้ ง แกไ้ ข และการ “ทาํ ” จะทาํ ให้เราเขา้ ใจถงึ กระบวนการใช้ หรือเขา้ ใจถงึ สิ่งทอ่ี อกแบบมาได้อยา่ งชัดเจน 7. Consciously creative การสรา้ งสรรค์อย่างต้ังใจ เป็นกระบวนการสร้างความมนั่ ใจวา่ ทกุ คน สามารถท่จี ะมแี นวคิดอย่างสร้างสรรค์ได้ เฉกเชน่ เดยี วกับ Creative Confidence ท่กี ลา่ วมากข้างตน้ การ ส่งเสรมิ ทีมงาน เพอื่ นร่วมงานใหเ้ กดิ ความคิด สรา้ งสรรคจ์ ะชว่ ยทําให้สร้างสภาพแวดลอมในองค์กรให้เกดิ ความคิดสร้างสรรค์ 8. Accepting of uncertainty and open to risk ยอมรบั ความไม่แนน่ อนและเปิดใจใหก้ ับความ เสี่ยง เปน็ สว่ นสําคัญท่จี ะต้องเขา้ ใจวา่ จะเกดิ ขึ้นในการคน้ หาใน สิ่งทีไ่ ม่รู้ และกาํ ลังตอ้ งการที่จะหาคําตอบ ใน สภาพแวดลอ้ มและสถานการณ์ท่ีมีความสลบั ซบั ซอ้ นทตี่ อ้ งเข้าใจความ ต้องการของคนและผู้ใช้ หลายๆ คร้ังผู้ ใชท้ เ่ี ราตอ้ งการออกแบบยงั ไม่ทราบว่าตนเองต้องการอะไร ความเสย่ี งและ ความไม่แนน่ อนเกดิ ขน้ึ อยู่ ตลอดเวลาในกระบวนการคิดเชิงออกแบบ ดงั น้ัน Mindset ที่จะยอมรบั สิ่งตา่ งๆที่ไม่ สามารถคาดคะเนได้ จะเป็นส่วนหนง่ึ ท่ีสามารถทําใหก้ ระบวนการคดิ เชงิ ออกแบบเดนิ ตอ่ ไปได้ 9. Modelling behavior นักออกแบบเชงิ ความคิดจะตอ้ งมี Mindset ที่จะสามารถรู้ได้ถึงสิ่งที่ ตอ้ งการในโครงการต่างๆ ท่ีกําลังทํา การ สรา้ งโมเมนตัมของโครงการและการรวมรวบคนเป็นสว่ นสําคัญที่จะ ผลักดันโครงการไปขา้ งหน้าได้อย่างสร้างสรรค์ การช่วยส่งเสรมิ ทีมงานใหเ้ กดิ การออกแบบและสร้างความคดิ สร้างสรรค์นน้ั มาจากพฤติกรรมและทัศนคติที่เป็นบวก อาจจะกล่าวไดว้ า่ Mindset น้มี ีสว่ นคล้ายคลึงกับ Optimism 10. Desire and determination to make a difference ความปรารถนาและตอ้ งการท่ีจะทาํ ในสง่ิ ท่ีแตกตา่ งออกไป เป็น Mindset ทีจ่ ะสร้างสรรคส์ ่ิงใหม่ท่ีไม่เคยมีมาก่อน Mindset นมี้ สี ่วนสัมพันธ์กับความคิดเชิงบวก แต่ความปรารถนาท่จี ะค้นหาโอกาสทส่ี รา้ งการเปล่ียนแปลงที่มี ผลลพั ธใ์ นเชิงบวกน้ันจะเป็นส่วนหน่ึงทที่ ําให้ การออกแบบเชิงความคดิ ต้องการ ดงั นั้น Mindset นจ้ี งึ เปน็ ส่วน กระตุ้นท่ีสําคญั ทจี่ ะทาํ ใหการออกแบบออกมานัน้ เป็นส่งิ ทเ่ี กิดการเปลยี่ นแปลง 11. Critically questioning การตงั้ คาํ ถามทสี่ าํ คัญเป็นสว่ นประกอบของกระบวนการการคดิ เชงิ ออกแบบท่ีมีขนั้ ตอนในการเข้าใจ การ นยิ าม รวมไปถงึ การทดสอบ คําเหน็ รวมไปถึงขอ้ มลู ตา่ งๆ ลว้ นแลว้ มา จากการตั้งคาํ ถาม การต้ังคําถามเป็น ความสามารถทจ่ี ะเปิดมุมมองใหม่กับความเป็นไปได้ โดยเฉพาะชว่ ง เริม่ ตน้ และ Mindset นม้ี ีบทบาทท่ีสาํ คญั เน่ืองจากว่าจะช่วยทาํ ใหไ้ อเดยี ไม่ถูกกดดันโดยไม่ได้มกี าร ทดสอบ ซ่ึงไอเดียท่ดี จี ะสามารถอยู่รอดจากการต้งั คําถาม ต่างๆ และพัฒนาไปสู่ผลลัพธ์ท่ียิง่ ใหญ่ สรปุ การคดิ เชงิ ออกแบบถือว่าเปน็ กระบวนการและ Mindset ซงึ่ จาํ เป็นจะต้องพัฒนาควบคกู่ นั ไป อย่างไรกด็ ี Mindset ของการคดิ เชงิ ออกแบบอาจกลา่ วไดว้ ่าเปน็ Mindset ท่ีมคี วามสาํ คัญตอ่ นักศึกษาในการ

126 คดิ คน้ หา นวัตกรรมใหม่ หรอื การเผชิญกบั สง่ิ ใหม่ ไม่ใชเ่ พียงแคใ่ ช้ในการออกแบบเทา่ น้ัน การสร้าง Mindset ไมว่ า่ จะเปน็ การ เรียนรจู้ ากความลม้ เหลว การทํา การเข้าใจคน จะเป็นสว่ นผลกั ดนั สงั คมให้เตบิ โต ข้นึ อย่างมีนวตั กรรม เพราะ ปลายทางของการคิดเชิงออกแบบ คือการแก้ไขปัญหาอยา่ งมีนวัตกรรม นอกจากนี้จะเหน็ ได้วา่ ไมว่ ่าจะเป็น Mindset ท่มี าจาก IDEO หรือ Mindset ทมี่ าจากเอกสารทางวิชาการ ตา่ งมีความคลา้ ยคลงึ กนั ทา้ ยสุดน้ี Creative Confidence จะเป็นสว่ นหนึ่งของทกุ คน เอกสารอ้างองิ Brenner, W., Uebernickel, F., &Abrell, T. (2016). Design Thinking as Mindset, Process, and Toolbox. In Design Thinking for Innovation (pp. 3-21). Springer International Publishing. Schweitzer, J., Groeger, L., &Sobel, L. (2016). The design thinking mindset: An assessment of what we know and what we see in practice. Journal of Design, Business & Society, 2(1), 71-94. Kelley, D., & Kelley, T. (2013). Creative confidence: Unleashing the creative potential within us all. Crown Pub. http://kindlestartup.com/mindsetคอื อะไร/ http://www.digitalistmag.com/future-of-work/2017/07/24/innovate-with-design- thinking-mindset-05237892 https://hpi.de/en/school-of-design-thinking/design- thinking/mindset.html