พิชญดา เลขนอก

ชว่ ยโลก ลดรอ้ น สาเหตุ ผลกระทบ ปอ้ งกนั แก้ไขปญั หา

ค�ำ นำ� หนังสือเลม่ นีเ้ ป็นส่วนหนง่ึ ของวิชาสือ่ สงิ่ พิมพ์จัดทำ�ขึน้ เพือ่ ให้ประชาชนทกุ คนได้รบั รู้ถงึ วิกฤตการณภ์ าวะโลกร้อนทส่ี ่งผลกระทบ แกป่ ระชานและส่ิงแวดลอ้ มทั่วโลก หากเพียงแค่เราคนใดคนหนึ่ง รเิ ริ่มการประหยดั พลังงานอย่างถูกวธิ กี ็เป็นหน่ึงในวธิ ีการชว่ ยโลกได้ อีกทัง้ ยังสามารถน�ำ ไปบอกต่อแก่ผอู้ น่ื อีกด้วย ผูจ้ ัดทำ�หวงั วา่ หนังสอื ฉบับนี้ จะเปน็ ประโยชน์แก่ผู้อ่านอย่าง เข้าใจ หามสี ิง่ ใดในหนงั สอื ฉบบั นี้จะต้องปรับปรุง ผูจ้ ดั ทำ�ขอนอ้ มรบั ในข้อช้แี นะและจะน�ำ ไปแกไ้ ข

สารบญั สาเหตุ 1 ผลกระทบ 3 การปอ้ งกนั 4 เลือกใชพ้ ลงั งาน 5

สาเหตุของภาวะโลกร้อน ชัน้ บรรยากาศของโลกประกอบไปดว้ ยกา๊ ซต่างๆเปน็ จ�ำ นวนมาก โดยเฉพาะ ก๊าซเรือนกระจก เช่น คารบ์ อนไดออกไซด์ มเี ทน และไนตรัสออกไซด์ ซึ่งทำ� หน้าที่เหมือนหลงั คากระจกของโลก ปอ้ งกันมใิ ห้ความรอ้ นจากดวงอาทิตยท์ ส่ี อ่ ง ลงมายังพน้ื โลกสะท้อนกลับออกไปได้หมด และทำ�ใหอ้ ณุ หภูมิเฉลีย่ ของโลกคอ่ นข้าง คงท่ี หากปราศจากหลังคากระจกธรรมชาตินี้แลว้ พ้ืนผวิ โลกจะเย็นกวา่ ปรกติถึง 30 องศาเซลเซยี ส ซง่ึ ไมอ่ บอุ่นพอทีจ่ ะท�ำ ใหส้ ิ่งมชี วี ิตอาศยั อยแู่ ละเจริญเติบโตได้ ในศตวรรษที่ผา่ นมา มนุษย์หันไปพึ่งการเผาผลาญเช้ือเพลิงฟอสซิล เชน่ น้ำ�มัน ถา่ นหนิ และก๊าซธรรมชาติ เพ่ือผลิตพลังงาน และในกระบวนการการเผาผลาญ เชือ้ เพลงิ ฟอสซิลจะปลอ่ ยกา๊ ซคาร์บอนไดออกไซดซ์ ึ่งเป็นกา๊ ซเรอื นกระจกตัวสำ�คัญ ที่สดุ ออกสู่ชนั้ บรรยากาศเป็นจำ�นวนมหาศาล ปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ทเ่ี พม่ิ ขึ้นน้จี ะสะสมอยทู่ ี่ชน้ั บรรยากาศ สง่ ผลให้หลังคากระจกดังกล่าวหนาขน้ึ และเกบ็ ความร้อนในบริเวณพน้ื ผวิ โลกไว้มากย่ิงขน้ึ ซงึ่ กอ่ ให้เกดิ ปรากฏการณ์เรอื นกระจก ที่สง่ ผลให้โลกร้อนขนึ้

การกระท�ำ ของมนุษย์ทท่ี �ำ ให้โลกร้อน การเปลี่ยนแปลงของเปลอื กโลกทเ่ี กดิ จากการกระท�ำ ของมนุษย์ ได้แก่ 1.การตดั ไม้ทำ�ลายป่า เกดิ จากการกระท�ำ เพ่อื การดำ�รงชีวติ ของมนุษย์ โดยนำ�มาท�ำ เปน็ ท่อี ย่อู าศัย ท�ำ อุปกรณ์ต่าง ๆ ป่าไมจ้ งึ ถูกทำ�ลายมากข้ึน ท�ำ ใหฝ้ นไมต่ กตามฤดูกาล ดิน ขาดความชุมชน่ื หน้าดนิ ไมม่ ีพชื ปกคลมุ จะถกู กระแสลม กระแสนำ้� พัดพาหนา้ ดนิ ไปได้งา่ ย เกดิ การพังทลายของหน้าดนิ เกิดภาวะน�้ำ ทว่ ม เพราะพนื้ ดนิ ดดู ซับน้�ำ ไดน้ อ้ ย 2.การเกษตรกรรม การปลกู พชื การทำ�สวนท�ำ ไร่ ซง่ึ ตอ้ งมกี ารไถพรวน พลิกหน้าดนิ เพื่อปรับพ้ืนท่ีให้เหมาะสมแกก่ ารเพาะปลกู การขดุ ร่องน้ำ� เพ่อื ใช้ในการเกษตรกรรมท�ำ ให้ พืน้ ดินเกดิ การทรุดตัว 3.การชลประทานการปรบั เปลี่ยนพนื้ ท่เี พ่อื การก่อสร้างเข่ือนขนาดใหญ่ อา่ งเก็บนำ�้ ในบริเวทเี่ ป็นภูเขาต้องมีการท�ำ ลายปา่ 4.การท�ำ เหมอื งแร่ ตอ้ งมกี ารขุดเจาะส�ำ รวจหา แร่ แหลง่ เชอ้ื เพลงิ พน้ื ทีบ่ รเิ วณดัง กล่าวจะเกิดการเปลยี่ นแปลง 5.การทำ�อตุ สาหกรรมและการกอ่ สร้าง มกี ารขุดเจาะหน้าดนิ เพ่อื วางรากฐานการ กอ่ สร้าง มีการระเบิดภูเขา เพอื่ น�ำ หินมาใช้ในการก่อสร้าง มกี ารปรบั พืน้ ท่ีในการก่อสร้าง โรงงาน

ผลกระทบทีเ่ กิดขึน้ และคาดว่าจะเกดิ ผลกระทบต่อสง่ิ แวดลอ้ มธรรมชาตแิ ละตอ่ การด�ำ เนนิ ชวี ติ ของมนษุ ย์ แม้จะเพยี ง เลก็ นอ้ ย ก็นับว่าเปน็ ผลส่วนหนง่ึ จากภาวะโลกร้อน รายงานฉบับหนึง่ ของ IPCC เมื่อปี พ.ศ. 2544 แจ้งวา่ การถดถอยของธารนำ�้ แขง็ การพังทลายของชั้นน้�ำ แข็ง ดงั เชน่ ที่ช้ันน�้ำ แข็งลารเ์ สน การเพิ่มระดบั นำ้�ทะเล การเปลย่ี นรปู แบบพืน้ ท่ฝี นตก และการเกดิ ลมฟา้ อากาศสุดโตง่ ท่ีรุนแรงขึ้นและถ่ขี นึ้ เหล่านี้นบั เป็นผลสืบเนอื่ งจาก ภาวะโลกรอ้ นทั้งสนิ้ [60] แมจ้ ะมกี ารคาดการณ์ถึงการเปลี่ยนแปลงตา่ ง ๆ ทง้ั ดา้ น รูปแบบทเ่ี กิด ความแรงและความถที่ ี่เกดิ แตก่ ารระบถุ ึงสภาวะทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ จาก ภาวะโลกร้อนอยา่ งเฉพาะเจาะจงก็ยงั เปน็ ไปไดย้ าก ผลที่คาดคะเนอกี ประการหนึ่ง ได้แก่การขาดแคลนน้�ำ ในบางภมู ิภาค และการเพ่ิมปริมาณหยาดน�ำ้ ฟา้ ในอีกแหง่ หนึ่ง หรอื การเปลีย่ นแปลงปรมิ าณหิมะบนภเู ขา รวมถึงสุขภาพท่ีเสื่อมลงเนื่องจากอุณหภูมิ โลกทเ่ี พิ่มข้ึน

10 วิธลี ดภาวะโลกร้อน 1. เครอ่ื งใชไ้ ฟฟา้ ทีไ่ ม่ไดใ้ ช้ กป็ ิดซะ 2. แค่ปิดคงไม่พอ โหมดสแตนด์บายยังกนิ ไฟอยู่ ถอดปล๊ัก จะดีกวา่ นะ 3. หลอดไส้เปลอื งไฟน่าดู ใชห้ ลอดฟลูออเรสเซนต์ดกี วา่ 4. ใช้งานตเู้ ย็นท่บี า้ นให้ถกู วธิ ี 5. อากาศดีๆ กเ็ อาเสอ้ื ผ้ามาตากฆา่ เชื้อโรคซะบ้าง 6. ขีจ่ ักรยาน ประหยัดพลงั งาน แถมได้สขุ ภาพดี 7. เตมิ น�ำ้ มันชวี ภาพ รักษาสิ่งแวดล้อม 8. eco-car ประหยัดพลังงานช่วยชาติ 9. ทางเดียวกนั ไปด้วยกนั 10. จะขบั รถเรว็ ไปไหน ขบั 90 ชิวๆ สบายใจกว่า

เลือกใชพ้ ลังงานทดแทนให้มากขน้ึ เพ่อื ให้โลกย่ังยืน 1. พลังงานลม เปน็ ทยี่ อมรับโดยทว่ั ไปวา่ ลม เป็นพลงั งานรูปหนง่ึ ทม่ี อี ยู่ในตัวเอง ซึ่งในบางครั้งแรง ทเ่ี กดิ จากลมอาจทำ�ให้บา้ นเรือนที่อยูอ่ าศยั พังทลาย ต้นไมห้ กั โค่นลง ส่ิงของวตั ถุตา่ งๆ ล้มหรอื ปลิวลอยไป ตามลม ฯลฯ ในปัจจุบันมนุษยจ์ ึงได้ให้ความส�ำ คญั และน�ำ พลังงานจากลมมาใช้ประโยชนม์ ากขึ้น เน่ืองจาก พลงั งานลมมีอย่โู ดยทั่วไป ไม่ต้องซอ้ื หา เปน็ พลังงานที่สะอาดไม่ก่อใหเ้ กิดอนั ตราย ต่อสภาพแวดลอ้ ม และสามารถน�ำ มาใชป้ ระโยชน์ไดอ้ ยา่ งไมร่ ้จู ักหมดสนิ้ 2. พลังงานแสงอาทติ ย์ พลงั งานแสงอาทิตย์ได้นามาใชง้ านแลว้ ในหลายสว่ นของโลก และมีศักยภาพในการผลติ พลงั งานมากกว่าการ บริโภคพลงั งานของโลกในปจั จบุ นั หลายเท่า ในปัจจุบันได้นาความรเู้ กี่ยวกับพลังงานแสงอาทิตยม์ าใชป้ ระโยชน์ โดยใช้เทคโนโลยแี ละออกแบบเครื่องมอื ในการนาพลงั งานแสงอาทติ ยม์ าใชป้ ระโยชนใ์ หไ้ ด้มากทส่ี ุด สาหรับ ประเทศไทยมพี ื้นทป่ี ระมาณ 500,000ตารางกิโลเมตร ตง้ั อยู่ในเขตใกล้เคียงเส้นศนู ย์สตู ร หรืออยูใ่ นแถบรอ้ น มคี า่ พลังงานแสงอาทติ ย์เฉลย่ี ค่อนข้างสูงประมาณวันละ 4.7 กิโลวัตต์ชั่วโมง ตอ่ ตารางเมตร หากใชพ้ ลังงานแสงอาทิตย์ที่ตกลงบนประเทศไทยเพียงรอ้ ยละ 1 ของพ้นื ทที่ ั้งหมดตอ่ ปี จะได้ พลงั งานเทียบเท่านา้ มนั ดบิ ประมาณ700 ลา้ นตนั การค้นคว้าเพอ่ื นาพลงั งานแสงอาทติ ยม์ าใช้แทนพลังงาน อ่ืนทจี่ ะหมดไปจากโลก จงึ มคี วามจาเปน็ ตอ้ งวิจยั และพัฒนาเพื่อให้สามารถนามาใช้งานใหไ้ ด้ตอ่ ไป การนา พลงั งานแสงอาทิตยม์ าใช้ โดยการประดิษฐเ์ ครือ่ งมอื ต่างๆ เชน่ การกลั่นนา้ ดว้ ยแสงอาทติ ย์ การอบแห้งดว้ ย แสงอาทติ ย์ และการแปรรูปอาหาร

3. กา๊ ซชีวภาพ กา๊ ซชวี ภาพจากขยะทางการเกษตรหรอื เศษอาหารจากครัวเรอื น สามารถเปน็ ทางเลอื กส�ำ หรับพลังงาน ราคาถกู ไม่ว่าจะเพื่อแสงสว่างหรือการท�ำ อาหาร ในชว่ ง 30 ปที ผ่ี ่านมา ทง้ั รัฐบาลของอินเดยี และจนี ต่างก็ไดใ้ หก้ ารสนบั สนนุ การผลิตกา๊ ซชวี ภาพระดับครัวเรอื นซึ่งนอกจากจะลดค่ายงั ชีพแลว้ ยังเป็นการลด ภาระของโครงข่ายพลังงานของชาตดิ ้วย ในประเทศพัฒนาแลว้ การนำ�เทคโนโลยกี ารผลิตก๊าซชีวภาพไปใช้ ยังเปน็ การลดการปลอ่ ยมลภาวะรวมถึงก๊าซเรอื นกระจกสูส่ ง่ิ แวดลอ้ มท่ีนับวนั จะย่ิงเสอ่ื มโทรมลง นอกจาก น้ี ยงั มีผลผลติ พลอยได้ตา่ งๆ เช่นปุ๋ยอนิ ทรีย์ ยิง่ ในทกุ วนั นโ้ี ลกกำ�ลังเผชญิ วกิ ฤตปิ ญั หาสง่ิ แวดลอ้ มและวิกฤติ พลงั งาน กา๊ ซชวี ภาพจงึ ยิ่งมคี วามสำ�คัญมากข้ึนเพราะเป็นการช่วยแกท้ ั้งสองปัญหา ปจั จบุ ันรัฐบาของหลายๆ ประเทศรวมถึงประเทศไทยตา่ งกใ็ ห้การสง่ เสริมการผลิตก๊าซชีวภาพ และสนับสนุนผทู้ ี่ท�ำ การผลิตกา๊ ชวี ภาพ ในรปู แบบตา่ งๆ 4. ไบโอดีเซล ไบโอดเี ซล เป็นพลังงานอีกทางเลอื กหนงึ่ ซึ่งสามารถผลิตไดจ้ ากพชื และไขมนั สัตว์ ถงึ นำ้�มนั ไบโอดเี ซล จะมีคณุ สมบัตใิ นการเผาไหม้ไม่เท่ากบั เครื่องยนต์แต่ข้อดี คอื มีการเผาไหมท้ ี่สะอาดกวา่ ไอเสียมีคุณภาพ ที่ดกี ว่า เพราะออกซเิ จนในไบโอดีเซลทำ�ให้มกี ารสนั ดาปที่สมบรู ณ์กว่าน�้ำ มันดเี ซลปกติ จึงมีปริมาณก๊าซ คารบ์ อนมอนอกไซด์ สารประกอบไฮโดรคาร์บอนน้อยกว่า ในเชงิ เศรษฐศาสตรน์ ำ�้ มันไบโอดีเซล มีราคาถูกกว่านำ�้ มนั ชนิดอน่ื อีกทั้งชว่ ยพยงุ ราคาพืชผลทางการเกษตร ลดการน้ำ�เข้าน้ำ�มันจากตา่ งประเทศ ในด้านสิ่งแวดล้อมเป็นการลดมลพษิ ในอากาศท่ีส่งผลต่อสภาวะโลกร้อน และเปน็ การอนรุ ักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติอีกด้วย