วัสดุน่ารู้ 2 อีบุค

3หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ วสั ดุนา่ รู้ ตัวชี้วัด • อธิบายว่าวัตถปุ ระกอบข้นึ จากชิน้ สว่ นยอ่ ย ๆ ซงึ่ สามารถแยกออกจากกันได้และประกอบกนั เป็นวัตถุชิน้ ใหม่ได้ โดยใช้หลกั ฐานเชิงประจกั ษ์ • อธิบายการเปลี่ยนแปลงของวสั ดุเม่ือทาให้ร้อนขน้ึ หรือทาใหเ้ ยน็ ลง โดยใชห้ ลักฐานเชิงประจักษ์

นกั เรียนคดิ วา่ หากแยกช้ินส่วนย่อยของวตั ถอุ อกจากกนั เราจะสามารถ นาชิ้นส่วนย่อยเหลา่ นน้ั ไปทาเปน็ วตั ถุชิ้นใหมไ่ ดห้ รอื ไม่ อยา่ งไร ? ?

การประกอบวัตถุช้นิ ใหมจ่ ากช้นิ สว่ นยอ่ ย คือ สิง่ ทนี่ ามาใช้ทาสิง่ ของต่าง ๆ เช่น คอื ส่ิงของท่ีทามาจากวัสดุชนิดต่าง ๆ ไม้ ยาง กระดาษ แก้ว โลหะ พลาสตกิ ประกอบกนั ซึ่งเราสามารถนามา ใช้ประโยชน์ได้ วตั ถุแต่ละอยา่ งทามาจากชิ้นส่วนยอ่ ย ๆ หลายช้ินประกอบกนั ซ่งึ ช้ินสว่ นย่อยแต่ละช้ิน อาจมีลักษณะเหมือนกันหรือตา่ งกัน เมอ่ื นาวตั ถุมาแยกชิน้ สว่ นย่อยแตล่ ะช้ินออกจากกัน จะสามารถนาช้นิ ส่วนย่อยเหลา่ นนั้ กลับมาประกอบเปน็ วตั ถุชิ้นใหมไ่ ด้ และสามารถนาวตั ถชุ ิน้ ใหม่ไปใช้ประโยชนไ์ ด้อีก



ตวั อยา่ ง การประกอบวัตถชุ ิ้นใหม่จากชิ้นส่วนย่อย เชอื ก ไม้ ประกอบเปน็ วัตถชุ นิ้ ใหม่ แยกช้ินส่วนย่อย กระดาษ วา่ ว นาไมแ้ ละเชอื ก มาทาเปน็ คันธนู

ตัวอยา่ ง การประกอบวัตถชุ น้ิ ใหม่จากชิ้นส่วนยอ่ ย ผา้ แยกชน้ิ สว่ นย่อย ใยสังเคราะห์หรอื นนุ่ ประกอบเปน็ วตั ถุช้นิ ใหม่ หมอน ด้าย ตุ๊กตาผา้

เมอ่ื เราแยกช้ินสว่ นยอ่ ยแตล่ ะชนิ้ ออกจากวตั ถุ เราจะสามารถ นาชิน้ ส่วนยอ่ ยเหล่านัน้ มาประกอบเปน็ วตั ถชุ ้นิ ใหมไ่ ด้ และสามารถนาวตั ถุชิ้นใหมไ่ ปใช้ประโยชนไ์ ด้อกี เช่น หากแยกช้ินส่วนย่อยของวตั ถอุ อกจากกัน แยกช้นิ สว่ นยอ่ ย ตะปูและนอท ประกอบ ช้ันวางของ เราจะสามารถนาชิ้นสว่ นย่อยเหลา่ นนั้ ไปทาเป็นวัตถชุ ้นิ ใหม่ได้หรือไม่ แผ่นไม้ เป็นวัตถุช้ินใหม่ อยา่ งไร ? ได้

ดภู าพแล้วตอบคาถาม สิ่งของในภาพคือ....................... สิ่งของในภาพประกอบจากชนิ้ ส่วนยอ่ ยใดบา้ ง .................................................................... สามารถนาชนิ้ สว่ นยอ่ ยมาประกอบเป็นวัตถุใหม่ ได้ดังน.ี้ ..............................................

ดภู าพแล้วตอบคาถาม สง่ิ ของในภาพคือ....................... ส่งิ ของในภาพประกอบจากช้ินสว่ นยอ่ ยใดบา้ ง .................................................................... สามารถนาชิน้ สว่ นย่อยมาประกอบเปน็ วัตถุใหม่ ไดด้ งั น.้ี ..............................................

ในชีวติ ประจาวันเราสามารถทาให้วัสดุร้อนขน้ึ หรือทาใหว้ สั ดเุ ยน็ ลงไดอ้ ย่างไรบา้ ง แลว้ สมบตั ขิ องวสั ดุเกดิ การเปลี่ยนแปลงอยา่ งไรบา้ ง

การเปลย่ี นแปลงของวัสดุ การทาใหว้ สั ดเุ กดิ การเปลี่ยนแปลงสามารถกระทาไดห้ ลายวธิ ี เช่น ดงึ ผลัก บบี บดิ ทุบ ทาใหว้ ัสดรุ อ้ นข้นึ ทาใหว้ ัสดุเย็นลง การบีบหรอื บดิ ดินนา้ มนั การทบุ ก้อนหิน การดึงประตู การจดุ ไฟ (ทาให้วัสดรุ อ้ นขน้ึ ) ทาให้ประตูเกดิ การเคล่อื นท่ี ทาให้เทยี นมีรปู รา่ งเปล่ยี นไป ทาให้ดนิ น้ามันเปลีย่ นรูปรา่ ง ทาให้ก้อนหนิ เปล่ียนรปู รา่ ง และเปดิ ออก

เมอื่ ทาใหว้ สั ดรุ ้อนขึ้น วัสดุจะเกดิ การเปลี่ยนแปลง สามารถทาได้หลายวิธี เชน่ การเผา ยา่ ง ป้งิ ทอด ผัด ด้วยไฟ ทาให้เนอ้ื หมรู ้อนขึน้ เนอื้ หมูสุกมสี ีและกล่นิ เปลี่ยนไป เน้อื หมู หมึก ทาให้หมกึ ร้อนขึน้ การนาไปตากแดด หมกึ มีสเี ปลย่ี นไป

เมือ่ ทาให้วัสดเุ ย็นลง วสั ดุจะเกิดการเปลีย่ นแปลง สามารถทาได้หลายวิธี เช่น การตั้งทง้ิ ไวใ้ นอุณหภูมหิ อ้ งปกติ โดยไมไ่ ดร้ ับความรอ้ นเพิ่ม นา้ ร้อน ทาให้นา้ เยน็ ลง โดยการต้ังทง้ิ ไว้ นา้ มอี ณุ หภูมิลดลง น้า ทาใหน้ า้ เยน็ ลง โดยนาไปแช่ในชอ่ งแช่แขง็ การแช่ในชอ่ งแชแ่ ขง็ ของตเู้ ยน็ น้าเปลีย่ นเป็นนา้ แขง็ (ของแขง็ )





3

ประโยชน์และโทษจากการเปลี่ยนแปลงของวัสดุ การทากับข้าว การตากผ้า การเผาพลาสตกิ เปน็ การให้ความรอ้ นแก่อาหาร ผา้ ท่ีเปียกได้รับความร้อนจาก การใหค้ วามร้อนแกพ่ ลาสตกิ อาจทาให้พลาสตกิ ละลายจนรปู ทรงเปล่ยี นไป ทาใหอ้ าหารสุก ดวงอาทิตย์ทาให้นา้ ในผ้าระเหยออกไป และไมส่ ามารถนามาใช้งานต่อได้ ผา้ จงึ แหง้

ในชีวติ ประจาวันเราสามารถทาใหว้ สั ดุร้อนข้ึน หรอื ทาใหว้ สั ดุเยน็ ลงไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง ? โดยการนาไปเผาดว้ ยไฟหรือตง้ั ไฟ การแช่ในน้าร้อน โดยการนาไปแช่ในถังน้าแขง็ หรือตู้เย็น การนาไปตากแดด การนาไปอบ การนาไปแชแ่ ขง็ ในชอ่ งแชแ่ ข็งของตู้เย็น การตั้งทง้ิ ไวใ้ นอุณหภมู ิหอ้ งปกติ วสั ดุมสี มบัตเิ ปลี่ยนแปลงไป เช่น สี กลน่ิ รปู รา่ งหรือรปู ทรงเปลี่ยนแปลง

แบบฝึกทักษะ วัสดุ การเปลย่ี นแปลงวัสดุ คาสั่ง จงเตมิ คาตอบลงในตารางให้ถูกต้อง 1.พลาสตกิ เม่ือใหค้ วามรอ้ น เม่ือใหค้ วามเยน็ ว่าเม่อื วสั ดเุ หลา่ นไ้ี ดร้ บั ความเยน็ 2. ดินนา้ มนั หรือความร้อนจะเกิดผลอย่างไร 3. ขีผ้ งึ้ ละลาย เปล่ยี นรูปรา่ ง แข็งตวั เปล่ยี นรูปรา่ ง 4. นา้ แขง็ ละลาย เปล่ยี นรูปรา่ ง แข็งตวั เปล่ยี นรูปรา่ ง 5. ผา้ 6. แกว้ ละลายหรือไหม้ ไมเ่ ปล่ยี นแปลง 7. หนิ ละลาย เปล่ยี นรูปรา่ ง ไมเ่ ปล่ยี นแปลง 8. ดิน ไมเ่ ปล่ยี นแปลง 9. ไม้ ไมเ่ ปล่ยี นแปลง 10. ยาง ไมเ่ ปล่ยี นแปลง แขง็ ขนึ้ แตกหกั ไมเ่ ปล่ยี นแปลง ไหมเ้ ป็นถ่าน ไมเ่ ปล่ยี นแปลง ละลาย เปล่ยี นรูปรา่ ง ชื่อ..................................................................................................... ชั้น..............เลขที่................

ค.

ก. ก.

ก. ค. ง.

ง.

ก. ง.

ง.

คำส่ัง : ให้นกั เรียนวำงแผน และออกแบบ สรำ้ งผลงำน วัตถชุ ้ินใหม่จำกกำรแยก ส่วนประกอบของวัตถชุ ิน้ เดิม ช่อื ................................................................................ชน้ั .......................เลขที่...........