1-1 ทักษะกระบวนการทางวิทยาสาสตร์

ข้อมูลทไี่ ด้จากการสังเกต การลงความเห็นส่ วนตวั +(ใช้ประสาทสัมผสั ท้งั 5) (ใช้ความรู้และประสบการณ์เดมิ ) ลงความคดิ เห็นข้อมูล

การสังเกต ดอกกุหลาบบาน มสี ีแดง มีหนาม การลง เส้นใบเป็ นร่างแห ความเห็น ดอกกหุ ลาบบาน มสี ีแดง มหี นาม เส้นใบเป็ นร่างแห ดงั น้ันกุหลาบเป็ น พืชใบเลยี้ งคู่



ทกั ษะการ หมายถงึ ความสามารถในการ พยากรณ์ ทานาย หรือคาดคะเนคาตอบ ล่วงหน้า โดยอาศัยประสบการณ์ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ซ้าๆ หลกั การ กฎ หรือ ทฤษฎี ทม่ี อี ยู่มาช่วยในการสรุป

การสังเกต ดอกกุหลาบบาน มสี ีแดง มหี นาม การ เส้นใบเป็ นร่างแห พยากรณ์ ต่อไปดอกจะบาน เต็มทแ่ี ล้วกลบี ดอกจะร่วงโรย

“ถ้านาสาหร่ายหางกระรอก ซ่ึงเป็ นพืชนา้ มาปลูกบน พืน้ ดนิ จะต้องตายหมด ” - เป็ นการพยากรณ์ โดยอาศัยข้อมูลว่า สาหร่ายหาง กระรอก เป็ นพืชนา้ “ มะละกอไม่ชอบนา้ เพราะรากจะเน่า 2-3 วนั นีฝ้ นตก นา้ ท่วมขงั ต้นมะละกอทบ่ี ้านต้องตายแน่ ” - เป็ นการพยากรณ์ โดยอาศัยข้อมูลว่า ถ้ามนี า้ มาก ราก ของมะละกอจะเน่า และตายในทส่ี ุด

จงพจิ ารณาข้อมูลต่อไปนีว้ ่าใช้ทักษะอะไร วนั นีอ้ ากาศร้อนอบอ้าว เป็ นการสังเกตโดย ใช้กายสัมผสั วนั นีอ้ ากาศร้อนอบอ้าวเพราะ ความชื้นในอากาศมมี าก เป็ นการลงความ คดิ เห็น วนั นีอ้ ากาศร้อนอบอ้าว ฝนต้องตกแน่ ๆ เป็ นการพยากรณ์

การพยากรณ์ข้อมูลเกย่ี วกบั ตวั เลข มี 2 แบบ พยากรณ์ใน ขอบเขตข้อมูล พยากรณ์นอก ขอบเขตข้อมูล

ตวั อย่างการ สัปดาห์ท่ี ความสูงเฉลยี่ ของต้นไม้(cm) พยากรณ์ 15 การพยากรณ์ใน 39 ขอบเขต 5 13 การพยากรณ์ 7 17 นอกขอบเขต 9 21 ในสัปดาห์ท่ี 4 ต้นไม้มคี วามสูง เฉลย่ี …1…1…..cm ในสัปดาห์ที่ 10 ต้นไม้มคี วามสูง เฉลย่ี …2…3…..cm



ทักษะการ หมายถงึ ความสามารถในการคดิ หา ต้งั สมมตฐิ าน คาตอบล่วงหน้าก่อนการทดลอง โดย อาศัยการสังเกตและประสบการณ์เดมิ เป็ นพืน้ ฐาน คาตอบทค่ี าดคะเนไว้ ล่วงหน้านี้ จะต้องเป็ นสิ่งทีย่ งั ไม่ทราบยงั ไม่เป็ นหลกั การ หรือทฤษฎมี าก่อน สมมตฐิ านเป็ นเคร่ืองกาหนดแนวทางใน การออกแบบการทดลอง คาตอบอาจถูก หรือผดิ กไ็ ด้

หลกั การต้งั สมมตฐิ าน 1. สมมตฐิ านต้องเป็ นข้อความทบ่ี อกความสัมพนั ธ์ ระหว่าง ตัวแปรต้น กบั ตวั แปรตาม 2. ในสถานการณ์หน่ึง ๆ อาจต้งั หนึ่งสมมตฐิ านหรือ หลายสมมตฐิ านกไ็ ด้ สมมตฐิ าน ถูกหรือผดิ กไ็ ด้

นักศึกษากลุ่มหน่ึงสร้างเคร่ืองรีดเมลด็ สะตอ และต้องการรู้ ว่าระยะห่างของลูกกลงิ้ ทเ่ี หมาะสมต่อการรีดเมลด็ สะตอมคี ่า เท่าไร



จดุ ประสงค์ ตัวอย่างการต้งั สมมติฐาน เพ่ือศึกษาระยะห่างของลูกกลงิ้ ที่ เหมาะสมต่อการรีดเมลด็ สะตอ สมมตฐิ าน ระยะห่างระหว่างลูกกลงิ้ ทเี่ หมาะสมต่อการ รีดเมลด็ สะตอไม่เกนิ 8 มลิ ลเิ มตร

นักศึกษากลุ่มนีต้ ้องการอยากรู้ว่าใช้คนรีดเมลด็ กบั เครื่องรีด เมลด็ จานวนเมลด็ สะตอทรี่ ีดได้จะมปี ริมาณต่างกนั เท่าไร

จดุ ประสงค์ เพื่อเปรียบเทยี บปริมาณเมลด็ สะตอทรี่ ีดได้ ระหว่างการรีดด้วยมือกบั การรีดด้วยเคร่ือง สมมตฐิ าน ปริมาณเมลด็ สะตอทร่ี ีดด้วยเคร่ืองมากกว่าการรีด ด้วยมือไม่ตา่ กว่า 6 เท่า

คาถาม สมมตฐิ านกบั การ พยากรณ์ต่างกนั อย่างไร

เปรียบเทยี บการต้งั สมมตฐิ านกบั การพยากรณ์ การต้ังสมมติฐาน การพยากรณ์ การทานายผลล่วงหน้า การทานายผลล่วงหน้าโดยการมี โดยไม่มหี รือไม่ทราบ หรือทราบความสัมพนั ธ์ระหว่าง ความสัมพนั ธ์เกยี่ วข้อง ข้อมูลทเี่ กย่ี วข้อง ในการทานาย ระหว่างข้อมูล ล่วงหน้า



ทักษะการ หมายถึงความสามารถในการ กาหนดนิยาม กาหนดความหมายและ เชิงปฏิบตั ิการ ขอบเขตของคาต่างๆทม่ี อี ยู่ใน สมมตฐิ านทตี่ ้องการทดลอง ให้เข้าใจตรงกนั และสามารถ สังเกตหรือวดั ได้

ตวั อย่าง ระยะห่างระหว่างลูกกลงิ้ ทเี่ หมาะสมต่อ การรีดเมลด็ สะตอไม่เกนิ 8 มลิ ลเิ มตร สมมตฐิ าน นิยามเชิง ระยะห่างระหว่างลูกกลงิ้ ทเ่ี หมาะสมต่อการ ปฏบิ ัตกิ าร รีดเมลด็ สะตอหมายถึงระยะห่างของ ลูกกลงิ้ ทส่ี ามารถรีดเมลด็ สะตอโดยเมลด็ สะตอทรี่ ีดได้มรี อยช้าหรือผวิ หุ้มเมลด็ ฉีก ขาดไม่เกนิ 2 เปอร์เซ็นต์



ทักษะการ หมายถงึ ความสามารถในการ กาหนดและ บ่งชี้ ตัวแปรต้น ตวั แปรตาม ควบคุมตวั แปร และตัวแปรที่ต้องควบคุมใน สมมติฐานหน่ึงๆ

ตวั แปรต้นหรือ ตวั แปรท่ี ตัวแปรอสิ ระ เป็ นสาเหตุ ตวั แปรตาม ตวั แปรทเี่ ป็ นผล ตวั แปรควบคุม สิ่งอื่นๆนอกเหนือ จากตวั แปรต้นท่ีต้อง ควบคุมให้เหมือนกนั

จงบอกตวั แปรของ งานโครงงานต่อไปนี้

เร่ืองผลการใช้ดอกเขม็ ผสมอาหารเพ่ือเร่งสี ไข่แดงของไข่ไก่

สมมตฐิ าน ดอกเขม็ ผสมอาหารให้ไก่กนิ สามารถเร่งสีไข่แดงของไข่ไก่ได้ ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม อาหารไก่ทผ่ี สมดอกเข็ม ตวั แปร สีของไข่แดง ควบคุม พนั ธ์ุไก่, อายไุ ก่,



ทกั ษะการ หมายถงึ กระบวนการปฏบิ ตั กิ ารเพื่อหา ทดลอง คาตอบจากสมมตฐิ านทตี่ ้งั ไว้ ในการทดลองจะประกอบด้วยกจิ กรรม 3 ข้นั คือ 1. การออกแบบการทดลอง 2. การปฏิบตั กิ ารทดลอง 3.การบนั ทกึ ผลการทดลอง

สมมตฐิ าน ดอกเขม็ ผสมอาหารให้ไก่กนิ สามรถเร่งสีไข่แดงของไข่ไก่ได้ ตัวแปรต้น ตัวแปรตาม อาหารไก่ทผ่ี สมดอกเข็ม ตวั แปร สีของไข่แดง ควบคุม พนั ธ์ุไก่, อายไุ ก่,

การออกแบบการทดลอง กลุ่มทดลอง กลุ่มควบคุม พนั ธ์ุเดยี วกนั ,อายเุ ท่ากนั พนั ธ์ุเดยี วกนั ,อายเุ ท่ากนั ให้อาหารทม่ี ดี อกเขม็ ผสม อาหารไม่มดี อกเขม็ ผสม

ผลการใชข้ ้ีเล่ือยกาจดั กลิ่นข้ีหมู

ผลการใช้ขีเ้ ล่ือยกาจดั กลน่ิ ขหี้ มู ตัวแปรต้น ขเี้ ลื่อย ตวั แปรตาม กลน่ิ ขหี้ มู ตัวแปร พนั ธ์ุหมู, อายหุ มู, ควบคุม อาหารหมู, นา้

การออกแบบการทดลอง กลุ่มทดลอง กล่มุ ควบคุม พนั ธ์ุเดยี วกนั , อายเุ ท่ากนั , พนั ธ์ุเดยี วกนั , อายเุ ท่ากนั , นา้ อาหารเหมือนกนั นา้ อาหารเหมือนกนั , พืน้ คอกด้วยขเี้ ล่ือย

ผลการใช้ใบมนั สาปะหลงั ในปริมาณทแี่ ตกต่างกนั เพื่อกาจัดปลาช่อนในการเตรียมบ่อเลยี้ งปลา

ผลการใช้ใบมนั สาปะหลงั ในปริมาณท่แี ตกต่างกัน เพื่อ กาจัดปลาช่อนในการเตรียมบ่อเลยี้ งปลา ตัวแปรต้น ใบมนั สาปะหลงั ในปริมาณต่างๆ ตัวแปรตาม ปริมาณปลาช่อนทถ่ี ูกกาจดั ตัวแปร ขนาดของบ่อ, จานวนปลาช่อน ควบคุม ,ขนาดปลาช่อน

การออกแบบการทดลอง กลุ่มทดลอง กล่มุ ควบคุม ใช้ใบมนั สาปะหลัง ไม่ใช้ใบมนั สาปะหลัง



จงบอกตวั แปรต้น ตัวแปรตาม ตัวแปรควบคุม

จงบอกช่ือตวั แปรต้น ตวั แปรตาม และตวั แปร ควบคุม จากช่ือเร่ืองวจิ ัยต่อไปนี้ 1. การควบคุมการการตกกระของกล้วยไข่ โดยใช้พลาสติกต่างชนิดกนั

เปรียบเทียบการให้ไข่ของนกกระทาเมื่อเลีย้ งด้วย อาหารนกกระทาไข่และอาหารไก่ไข่

การศึกษาการเจริญเตบิ โตของดาวเรืองฝร่ังเศส โดยใช้ป๋ ุยคอกต่างชนิดกนั

ศึกษาความเข้มข้นของออกซี่เตตร้าซัยคลนิ ต่ออตั ราการฟักไข่ปลาเทวดา



การตีความหมาย การตคี วามหมายข้อมูลหมายถงึ ข้อมูลและลง การแปลความหมายหรือบรรยาย ข้อสรุป ลกั ษณะข้อมูลทมี่ อี ยู่ การลงข้อสรุปหมายถงึ การสรุปความสัมพนั ธ์ ของข้อมูลท้งั หมด

ตวั อย่าง ข้อมูลความสูงของต้นพริกทเ่ี พาะเมลด็ ระยะเวลาหลงั จาก ความสูง การแปลความหมายของ เพาะเมลด็ ( เซนติเมตร ) ข้อมูล ( สัปดาห์ ) - ในเวลา 7 สัปดาห์ ต้นพริก สูง 13 เซนตเิ มตร 1 1.2 - ต้นพริกสูง 8.3 เซนตเิ มตร 2 3.4 ในเวลา 5 สัปดาห์ 5 8.3 7 13.0 การลงข้อสรุป 9 28.5 ต้นพริกสูงเพมิ่ ขนึ้ ตาม ระยะเวลาทีผ่ ่านไปนานขึน้

สเปสของวตั ถุ หมายถงึ ทว่ี ่างทีว่ ตั ถุน้ันครองอยู่ซึ่ง จะมรี ูปร่างลกั ษณะเช่นเดียวกบั วตั ถุน้ัน โดยทั่วไปสเปสของวตั ถุจะมี 3 มติ ิ คือ ความกว้าง ความยาว และความสูง