แร่ธาตุ และ ดิน ภาคตะวันตก

แร่ธาตุและดิน ภาคตะวันตก

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ e-book เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อเป็นส่วน หนึ่งของรายวิชาภูมิศาสตร์ประเทศไทย (2542307) โดยมีจุด ประสงค์เพื่อศึกษาธรณีภาค, ทรัพยากรแร่ และดินในภาคตะวันตก หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ e-book เล่มนี้ ประกอบด้วยเนื้อหา ธรณีภาค, แร่ธาตุที่สำคัญ พื้นที่ที่พบและประโยชน์ของแร่ธาตุใน ภูมิภาคตะวันตก และดินในภาคตะวันตก คณะผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ e-book เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์กับผู้อ่าน นักเรียน นักศึกษาที่กำลังสนใจและหา ข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หากมีข้อแนะนำหรือข้อผิดพลาดประการใด คณะผู้จัดทำขออภัยไว้ ณ ที่นี้ คณะผู้จัดทำ 25 กุมภาพันธ์ 2565 ก

สารบัญ เรื่อง หน้า คำนำ ก สารบัญ ข ค สารบัญรูป ธรณีภาคของภาคตะวันตก 1 ประเภทหน่วยทางธรณีตามชนิดหิน 2 โครงสร้างทางธรณีภาคตะวันตก 4 ทรัพยากรแร่ในภาคตะวันตก ประเภทและประโยชน์ของแร่แต่ละชนิด 5 ดินในภาคตะวันตก 6 บรรณานุกรม 13 ข

สารบัญภาพ ภาพที่ หน้า ภาพที่ 1: โรงโม่หิน จ.กาญจนบุรี 1 ภาพที่ 2: แผนที่ธรณีภาคตะวันตก 4 ภาพที่ 3: หินน้ำมัน 9 ภาพที่ 4: พลอยไพลิน 10 ภาพที่ 5: แผนที่ทรัพยากรแร่จังหวัดราชบุรี 11 ภาพที่ 6: แผนที่ทรัพยากรแร่จังหวัดกาญจนบุรี 12 ภาพที่ 7: แผนที่แสดงดินภาคตะวันตก 13 ค

ธรณีภาค ของภาคตะวันตก ภาคตะวันตก มีทิวเขาสูงสลับซับซ้อนต่อเนื่องในแนวเหนือ- ใต้ ของทิวเขาถนนธงชัย ในเขตจังหวัดตากและกาญจนบุรี มีหินแกรนิตในยุคครีเตเชียส และมีหินปูนกลุ่มหินราชบุรี ยุคเพอร์เมียน และหินปูนกลุ่มหินทุ่งสงยุคออร์โดวิเชียนวางตัวปิดทับหินแกรนิตที่เกิดใน ยุคครีเทเชียส และพบหินตะกอน หินแปรอื่นๆ และทิวเขาตะนาวศรีเขตจังหวัดราชบุรี เพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ปกคลุมด้วยหินทราย หินโคลน หินดินดานยุคคาร์บอนิเฟอรรัส และเพอร์เมียนวางตัวปิดทับหินแกรนิตในยุคครีเทเชียส หินบะซอลต์พบที่ อ.บ่อพลอย จ.กาญจนบุรีซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดพลอยสีต่าง ๆ เช่น ไพลิน นิลกาฬ เป็นต้น ชายฝั่ งทะเล ตะวันออกของภาคบริเวณชะอำ อ.หัวหิน เป็นหินแกรนิตและหินไนส์ทำให้มีหาดทราย ทาง ตะวันออกของภาคเป็นที่ราบมีการตกตะกอนน้ำพาและตะกอนทะเลยุคควอเทอร์นารี เหมืองหินปูน หินที่มนุษย์นำไปใช้ประโยชน์ได้หลากหลายรูป แบบ คือหินปูนเนื่องจากเป็นหินที่หาง่ายนำมาใช้ ง่ายสะดวก ซึ่งภาคตะวันตกเป็นภูมิภาคที่มี หินปูนจำนวนมาก จึงมีการนำหินปูนไปใช้ ประโยชน์เช่นเป็นวัตถุดิบ เพื่อก่อสร้างนำไปทำ ปูนซีเมนต์ ปูนขาว ซึ่งพบมากในจังหวัดราชบุรี เพชรบุรี และกาญจนบุรี ภาพที่ 1 : โรงโม่หิน จ.กาญจนบุรี ที่มา:https://mgronline.com/local/detail/9560000069245 1

ธรณีภาค ของภาคตะวันตก สามารถจำแนกหน่วยทางธรณีตามชนิดหินได้ 4 บริเวณใหญ่ๆ ดังนี้ 1. บริเวณหินปูนปิดทับหินแกรนิต คือ พื้นที่ของทิวเขาถนนธงชัยในตอนล่างของจังหวัดตากกับจังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งพื้นที่ ส่วนใหญ่จะปรากฏหินปูนกลุ่มหินราชบุรีในยุคเพอร์เมียน และหินปูนของกลุ่มหินทุ่งสงใน ยุคออร์โดวิเชียน หินปูนทั้งหมดวางตัวปิดทับอยู่บนหินแกรนิตในยุคครีเทเชียส และยุคที่ เก่ากว่า ทำให้หินแกรนิตปรากฏเป็นหย่อมๆ ในบริเวณภูเขาสูงอยู่ในทิวเขานี้หลายบริเวณ และในบริเวณพื้นที่นี้ ยังปรากฏหินตะกอน และหินแปรชนิดอื่นๆแต่มีในปริมาณไม่มาก 2. บริเวณหินทรายหินโคลนปิดทับหินแกรนิต คือ พื้นที่ของทิวเขาตะนาวศรีในจังหวัดราชบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ พื้นที่ส่วนใหญ่ ปกคลุมด้วยหินทราย หินโคลน หินดินดาน ของกลุ่มหินแก่งกระจาน ในยุคคาร์บอนิเฟอรัส และเพอร์เมียน หินดังกล่าววางตัวปิดทับหินแกรนิตในยุคครีเทเชียส ทำให้เห็นหินแกรนิต โผล่ให้เห็นเป็นหย่อมๆ บริเวณพื้นที่บางส่วนของทิวเขาตะนาวศรี ในบริเวณนี้ ยังมีหินชนิด อื่นๆ ปรากฏให้เห็นอีกทั้งหินตะกอน และหินแปร แต่ครอบคลุมพื้นที่ไม่มากนัก 2

ธรณีภาค ของภาคตะวันตก สามารถจำแนกหน่วยทางธรณีตามชนิดหินได้ 4 บริเวณใหญ่ๆ ดังนี้ 3. บริเวณหินแปรเขาโดด เป็นแนวเขาเตี้ยๆ ที่วางตัวเป็นทิวเขาเล็กๆ เช่นเขาโดดทางด้านตะวันออกของทิวเขาถนน ธงชัย และทิวเขาตะนาวศรี แนวเขาโดดเหล่านี้จะสัมผัสกับพื้นที่ดอน และที่ลาดเชิงเขา ที่ ใช้เป็นพื้นที่ทำไร่ตั้งแต่จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี จนถึงประจวบคีรีขันธ์ เขาโดด เล็กๆ เหล่านี้ จะมีทั้งหินตะกอน และหินแปร เช่นหินควอร์ตไซต์ หินฟิลไลต์ หินชนวน หิน ไนส์ หินอ่อน หินปูน หินโคลน และหินทราย เป็นต้น 4. บริเวณตะกอนทับถม ได้แก่ พื้นที่ราบทางตะวันออกของภูมิภาคซึ่งอยู่ถัดจากบริเวณหินแปรเขาโดดไปถึง ชายฝั่ งทะเล โดยมีทั้งตะกอนน้ำพัดพา และตะกอนทะเลในยุคควอเทอร์นารี 3

ธรณีภาค ของภาคตะวันตก โครงสร้างทางธรณีภาคตะวันตก หินเ(ชกยิรุ์ลคุต่มเแพหิลอนะรต์หเิะมนีกยโอดนนโล) ไมต์ ยุคคหิรนหีทิแีน(เกกซแีรลยกุโ่มสรนนหถไิิึตนงดคแออัคลาอระนไ์ีบร)ตอ์นิฟอรัส หินดินดาน หินปูนเนื้อดิน หินอ่อน (กลุ่มหินทุ่งสง) ยุคออโดวิเชียน หินดินดานเนื้อปูน หินดินดาน หินตะกอนน้ำพา ตะพักลำน้ำ หินเชิร์ต หินทรายแป้ง และ และเศษหินเชิงเขา หินปูน (กลุ่มหินทองผาภูมิ) ยุคควอเทอร์นารี ยุคดิโวเนียน 4 ภาพที่ 2 : แผนที่ธรณีภาคตะวันตก ที่มา:https://sspgeothai.wordpress.com

ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก ภาคตะวันตกได้ชื่อว่าเป็นภูมิภาคที่มีแร่ธาตุอุดมสมบูรณ์อีกภูมิภาคหนึ่ง แร่ธาตุส่วน ใหญ่อยู่ในบริเวณภูเขา เช่น แร่ดีบุก ทังสเตนหรือวุลแฟรม ตะกั่ว สังกะสี ฟลูออไรด์ เป็นต้น และยังมีเหมืองถ่านหิน ซึ่งส่วนมากจะพบอยู่ในบริเวณภาคเหนือ แต่โครงสร้าง ทางธรณีของหินยุคเทอร์เชียรี มีปรากฏอยู่บริเวณภาคตะวันตกด้วย จึงทำให้พบแหล่ง ถ่านหินเป็นหย่อมๆ ในบริเวณจังหวัดเพชรบุรี 5

ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก แร่ธาตุ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ แร่โลหะ แร่อโลหะ แร่เชื้อเพลิง และแร่รัตนชาติ 1. แร่โลหะ ก็คือแร่ที่มีธาตุโลหะเป็นส่วนประกอบหลักอยู่ ซึ่งจะนิยมนำแร่ โลหะเหล่านี้มาถลุงเพื่อแยกเอาโลหะบริสุทธิ์ออกมา แร่โลหะ ที่พบในภาค ตะวันตก ได้แก่ - ดีบุก ใช้ทำโลหะผสมในอุตสาหกรรม สถานที่พบ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก อำเภอ ทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี ต่อเนื่องลงมาถึงอำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี และ ประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งเกิดจากลักษณะโครงสร้างทางธรณี คือ หินแกรนิต เกิดในช่วงยุค ไทรแอสซิก อายุประมาณ 251 ล้านปี - ทังสเตน ใช้ผสมเหล็กกล้าในการทำเครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่ทนความร้อนสูง ทำเครื่องจักรกล หัวเจาะเกราะ ใบมีด ตะไบ ใบเลื่อย ไส้หลอดไฟฟ้า และหลอดวิทยุ นอกจากนี้ ยังใช้ในการ ทำสีอุตสาหกรรมเครื่องปั้ นดินเผาและเครื่องแก้ว สถานที่พบ อำเภอทองผาภูมิ จังหวัด กาญจนบุรี เกิดจากลักษณะโครงสร้างทางธรณี คือ หินแกรนิต เกิดในช่วงยุค ยุคครี เทเชียส อายุประมาณ 145 ล้านปี 6

ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก แร่ธาตุ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ แร่โลหะ แร่อโลหะ แร่เชื้อเพลิง และแร่รัตนชาติ - เหล็ก ใช้ประโยชน์ในการก่อสร้าง ในโรงงานอุตสาหกรรมอีกทั้งยังเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องใช้ ในการสร้างบ้าน อาคาร ต่างๆ สถานที่พบ เขาอึมครึม อำเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี เกิดจากลักษณะโครงสร้างทางธรณี คือ หินชั้นหรือหินตะกอน เกิดในช่วงยุค เพอร์เมียน อายุประมาณ 299 ล้านปี 2. แร่อโลหะ คือ แร่ที่ไม่มีธาตุโลหะเป็นส่วนประกอบสำคัญ ส่วนมากนำไปใช้ ประโยชน์ได้โดยตรงหรือมีการปรับปรุงคุณภาพเล็กน้อย - ฟลูออไรด์ ใช้ในการถลุงเหล็ก นอกจากนี้ใช้ทำกรดไฮโดรฟลูออริก ซึ่งใช้ในอุตสาหกรรมทำ อะลูมิเนียม ทำฟลูออรีนใช้ในอุตสาหกรรมเคมี และใช้ผลิตแก๊สฟรีออน ในระบบทำความ เย็น ทำพลาสติก ยาฆ่าแมลง และใช้ทำกระจกชนิดทึบและชนิดสีต่างๆ อีกด้วย สถานที่พบ จังหวัดราชบุรี จังหวัดเพชรบุรี และจังหวัดกาญจนบุรี เกิดจากลักษณะโครงสร้างทางธรณี คือ หินแกรไนท์ เกิดในช่วงยุคยุคเพอร์เมียน อายุประมาณ 299 ล้านปี 7

ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก แร่ธาตุ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ แร่โลหะ แร่อโลหะ แร่เชื้อเพลิง และแร่รัตนชาติ - ฟอสเฟต ใช้ในอุตสาหกรรมอาหารหลายๆชนิดเช่น อุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ อุตสาหกรรมการ ผลิตนม ผลิตภัณฑ์อาหารแช่แข็ง และผลิตภัณฑ์เบเกอรี่ โดยการผลิตสารประกอบ ฟอสเฟตนั้นสามารถผลิตได้จากกระดูกสัตว์สถานที่พบ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเกิดจากลักษณะโครงสร้างทางธรณี คือ หินทราย และหินตะกอนน้ำพัด เกิดในช่วงยุคควอเทอร์นารี อายุประมาณ 2 ล้านปี - หินอ่อน ใช้เป็นวัสดุก่อสร้าง และหินประดับ เช่น ปูพื้นอาคาร ปูผนัง แต่หินอ่อนจะเหมาะ สำหรับ กรุผนังห้องน้ำ มากกว่าปูพื้นอาคาร เพราะดูแลรักษาง่ายกว่า ใช้ทำ Top โต๊ะ ใช้ปู ขั้นบันได ใช้ทำรูปสลักแบบต่าง ๆ สถานที่พบ บริเวณ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เกิดจากเกิด จากการตกผลึกตามธรรมชาติ อันเนื่องมาจากการทับถมของชั้นแคลเซียม คาร์บอเนต(หินปูน) ที่ตกตะกอนสะสมอยู่ในท้องทะเล หรือมหาสมุทร 8

ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก แร่ธาตุ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ แร่โลหะ แร่อโลหะ แร่เชื้อเพลิง และแร่รัตนชาติ 3. แร่เชื้อเพลิง คือวัสดุที่มีกำเนิดมาจากการทับถมตัวของพวกพืช สัตว์ และ อินทรียสารอื่น ๆ จนสลายตัวและเกิดปฏิกิริยากลายเป็นเชื้อเพลิงธรรมชาติ นิยมจัดเป็นแร่โดยอนุโลม - หินน้ำมัน ใช้กลั่นเป็นน้ำมัน สถานที่พบ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เกิดจากลักษณะ โครงสร้างทางธรณี คือหินดินดาน เกิดจากการทับทมของสารอินทรีย์อยู่ในที่ที่เคยเป็นแอ่ง น้ำขนาดใหญ่หรือทะเลสาบ ซึ่งสะสมรวมกับเศษหินดินทรายต่าง ๆ และถูกอัดแน่นภายใต้ ผิวโลกเป็นเวลาหลาย ล้านปี เกิดในช่วงยุคไทรแอสซิก อายุประมาณ 251 ล้านปี หินน้ำมัน คือ หินตะกอนเนื้อ ละเอียดที่มีการเรียงตัวเป็น ชั้นบาง ๆ มีสารประกอบ อินทรีย์ที่สำคัญคือเคอโรเจน (kerogen) แทรกอยู่ระหว่าง ชั้นหินตะกอน โดยทั่วไปมี ความถ่วง จำเพาะ 1.6 – 2.5 ภาพที่ 3 : หินน้ำมัน 9

10 ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก แร่ธาตุ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ แร่โลหะ แร่อโลหะ แร่เชื้อเพลิง และแร่รัตนชาติ 4. แร่รัตนชาติ คือแร่หรือหินที่มีคุณค่า ความสวยงามหรือเมื่อนำมาเจียระไน ตัดฝนหรือขัดมันแล้วสวยงาม เพื่อนำมาใช้เป็นเครื่อง ประดับได้โดยต้องมี คุณสมบัติที่สำคัญอยู่ 3 ประการคือ สวยงาม ทนทาน และหายาก - ไพลิน มีสีน้ำเงินที่เกิดจากธาตุเหล็กและไทเทเนียม สถานที่พบ อำเภอบ่อพลอย จังหวัด กาญจนบุรี ซึ่งเกิดจากลักษณะโครงสร้างทางธรณี คือ หินอัคนี (หินภูเขาไฟชนิดแอลคา ไลบะซอลต์) เกิดในช่วงยุคควอเทอร์นารี อายุ 2 ล้านปี ภาพที่ 4 : พลอยไพลิน พลอยไพลิน (แซปไฟร์) อำเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี จุดเริ่มต้นของอัญมณีเมืองกาญจน์ เกิดขึ้นเมื่อประมาณ 50 ปีที่แล้ว โดยใน บริเวณที่เป็นอำเภอบ่อพลอยในปั จจุบันนี้ เคยเป็นพื้นที่ภูเขาไฟมาก่อน หินภูเขาไฟ ชนิดแอลคาไลบะซอลต์ ซึ่งเป็นแหล่งหิน กำเนิดพลอยดังกล่าวได้ปะทุแทรกดันหิน ท้องที่ดั้งเดิม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหินแปรชนิ ดควอร์ตไซต์มีอายุระหว่างยุคไซเรียนดี โวเนียน (ระหว่าง ๔๓๘- ๓๖๐ ล้านปี) ที่ บริเวณเขาลั่นทม อำเภอบ่อพลอย และที่ ห้วยมะค่าบริเวณบ้านช่องด่านแล้วนำพา พลอยไหลอาบมาทางทิศตะวันตกสู่แอ่ง ลำน้ำลำตะเพินในสมัยไพลโอซีน ของยุค เทอร์เซีย เมื่อประมาณ ๓ ล้านปีมาแล้ว

11 ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก - ดีบุก ใช้ทำโลหะผสมใน อุตสาหกรรม สถานที่พบ อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี ภาพที่ 5 : แผนที่ทรัพยากรแร่จังหวัดราชบุรี ที่มา:http://www.dmr.go.th/download

12 ทรัพยากรแร่ ในภาคตะวันตก แร่รัตนชาติ -ไพลิน มีสีน้ำเงินที่เกิดจากธาตุ เหล็กและไทเทเนียม สถานที่พบ อำเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี ภาพที่ 6 : แผนที่ทรัพยากรแร่จังหวัดกาญจนบุรี ที่มา:http://www.dmr.go.th/download

13 ดินในภาคตะวันตก ภาพที่ 7 : แผนที่แสดงดินภาคตะวันตก ที่มา:หนังสือแผนที่ความรู้ท้องถิ่นไทย ภาคตะวันตก

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 1. ดินในเขตทิวเขาและภูเขาสูง ภูมิประเทศผิวเก่าและภูเขาสูงในพื้นที่ที่ภาคตะวันตกของประเทศไทยจะปรากฏเป็นแนว ยาวเหนือ-ใต้ ทางด้านตะวันตกของทุกจังหวัด โดยตอนบนเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาถนนธงชัย ส่วนล่างขณะที่ภาคตะวันตกตอนล่างเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาตะนาวศรี ดินในเขตนี้ส่วนใหญ่เป็นดินตื้น และไม่มีการพัฒนาชั้นดินล่าง เนื่องจากเป็นดินที่อยู่ในเขต ทิวเขา และภูเขาสูงซึ่งมีความต่างระดับ และความลาดชันมากการมีความต่างระดับ และความ ลาดชันมาก ทำให้ตะกอนวัตถุต้นกำเนิดที่ผุสลายจากหิน และแร่ชนิดต่างๆ ถูกพัดพาเคลื่อน ย้ายลงสู่ที่ต่ำตามแรงโน้มถ่วงของโลกอยู่ตลอดเวลา ซึ่งการถูกพาเครื่องใหญ่อยู่ตลอดเวลา ทำให้กระบวนการทางดิน และพัฒนาการทางดินขาดตอนขาดช่วงไม่ต่อเนื่อง ดังนั้นจึงทำให้ดิน ที่อยู่ในภูมิประเทศลักษณะนี้เป็นดินตื้น และไม่มีการพัฒนาชั้นดินล่าง ตามหลักการจำแนกดิน จัดดินประเภทนี้อยู่ในอันดับดิน เอนทิซอลส์ (Entisols) และโดยธรรมชาติดินประเภทนี้จะมี ความอุดมสมบูรณ์สูงในช่วงแรกที่วัตถุต้นกำเนิดเริ่มจากสลายจากหินและแร่และยังไม่ถูก ชะล้างธาตุอาหารออกไป 14

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 2. ดินในเขตลาดเชิงเขาที่ดอนเชิงเขา และที่ดอนสูง ดินประเภทนี้ส่วนใหญ่ เป็นดินที่มีการพัฒนาการทางดินมานาน โดยได้รับตะกอนวัตถุ ต้นกำเนิดที่ปลูกสลายจากหิน และแร่จากพื้นที่ทิวเขา และภูเขาสูงการเป็นดินในภูมิประเทศ ลาดเชิงเขา ที่ดอนเชิงเขา และที่ดอนสูง ซึ่งมีความต่างระดับ และมีความลาดชันที่ไม่มาก นัก เมื่อเปรียบเทียบกับภูมิประเทศภูเขาสูงทำให้ดินมีการพัฒนาชั้นดินบน และพัฒนาชั้นดิน ล่างแต่ค่าความต่างระดับ และความลาดชันของภูมิประเทศลักษณะนี้ ถือว่ายังมีอยู่มาก ทำให้ดินประเภทนี้ถูกชะล้างรุนแรง การชะล้างที่รุนแรงทำให้ธาตุอาหารชนิดต่างๆ ที่อยู่ใน ดินถูกชะล้างออกไป โดยเฉพาะธาตุที่เป็นด่างจะถูกชะล้างออกไปก่อนทำให้ดินประเภทนี้มี ธาตุอาหารที่เป็นด่างอยู่ในดินไม่มาก ตามหลักการจำแนกดินจัดดินประเภทนี้อยู่ในอันดับ ดิน อัลทิซอลส์ (Ultisols) ซึ่งในพื้นที่ภาคตะวันตกของประเทศไทยมีปรากฏอยู่ในทุก จังหวัดโดยมากจะอยู่ถัดจากพื้นที่ทิวเขาและภูเขาสูงลงมาที่สำคัญเช่นชุดดินปากท่อเขาขาด ท่ายางลาดหญ้า 15

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 3. ดินในเขตที่ดอนต่ำ ดินประเภทนี้โดยรวมมีลักษณะทางดินคล้ายกับดินในเขตลาดเชิงเขา ที่ดอนเชิงเขา และที่ดอนสูง แต่จะแตกต่างกันตรงที่ดินในเขตที่อุดรต่ำจะมีธาตุอาหารที่เป็นด่างมากกว่า ดินในเขตที่ดอนต่ำจะได้รับตะกอนวัตถุต้นกำเนิดที่เคลื่อนย้ายมาจากพื้นที่ภูเขาสูง และที่ ดอนสูง การเป็นดินในเขตที่ดอนต่ำซึ่งยังมีความต่างระดับ และความลาดชันอยู่บ้างทำให้มี การชะล้างธาตุอาหารออกไปจากชั้นดิน โดยเฉพาะด้านอาหารที่เป็นด่างจะถูกชะล้างสูญ เสียออกไปก่อน แต่ระดับความรุนแรงของการชะล้างน้อยกว่าดินในเขตที่ดอนสูง ดังนั้นจึง ทำให้ดินในเขตนี้มีธาตุอาหารที่เป็นด่างสูงกว่าดินในเขตที่ดอนสูง ตามหลักการจำแนกดิน จัดดินประเภทนี้อยู่ในอันดับดิน อัลฟิซอลส์ (Alfisols) ในพื้นที่ภาคตะวันตกปลากดดิน ประเภทนี้กระจายอยู่เป็นบริเวณกว้างในที่ดอนต่ำแถบจังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ ที่สำคัญเช่นชุดดินเขาย้อย ปราณบุรี เพชรบุรี 16

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 4. ดินในเขตที่ราบ ดินประเภทนี้ส่วนใหญ่เป็นดินที่มีการสะสมตะกอนวัตถุต้นกำเนิดที่ถูกพัดพามาจาก ภูมิประเทศที่มีระดับสูงมากกว่าการชะล้างออกไปจากชั้นดิน เนื่องจากการเป็นดินในที่ราบ ซึ่งไม่มีความต่างระดับ และความลาดชัน หรือถึงมีก็น้อยมากการที่มีการสะสมมากกว่าการ ชะล้างออกซึ่งทำให้ชั้นดินบนมีสีคล้ำ และเริ่มมีการพัฒนาชั้นดินร่างเป็นจุดประสีต่างๆ ตาม หลักการจำแนกดินจัดดินประเภทนี้อยู่ในอันดับดิน อินเซปทิซอลส์ (Inceptisols) ในพื้นที่ ภาคตะวันตกปรากฏอยู่เป็นบริเวณกว้างในที่ราบเขตจังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี และ เพชรบุรี ในบางพื้นที่ปรากฏดินประเภทนี้ที่มีคุณสมบัติเป็นกรด หรือดินเปรี้ยว เช่นชุดดิน ชะอำ ซึ่งจะปรากฏจุดตัดสีเหลืองฟางข้าว(Jarosite) ในชั้นดินล่างส่วนชุดดินอื่นๆ เช่นชุด ดินราชบุรี บางแพ หุบกระพง 17

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 5. ดินในเขตสองฝั่ งแม่น้ำและดิน ชายฝั่ งทะเล ดินประเภทนี้เกิดจากเงื่อนไขทางภูมิประเทศที่อยู่ในพื้นที่ที่มีการเคลื่อนไหว หรือการ เปลี่ยนแปลงบ่อยๆ ทำให้ตะกอนวัตถุต้นกำเนิดที่ถูกพัดพาเคลื่อนย้ายมาทับถมตามสองฝั่ ง แม่น้ำ และชายฝั่ ง ไม่มีโอกาสเกิดกระบวนการทางดิน หรือพัฒนาการทางดินได้ หรือถ้า เกิดก็จะไม่มีความต่อเนื่องอาจจะขาดช่วงขาดตอน ตามหลักการจำแนกดินจัดดินประเภทนี้ อยู่ในอันดับดินเอนทิซอลส์(Entisols) โดยธรรมชาติดินประเภทนี้มีความอุดมสมบูรณ์ค่อน ข้างสูง เนื่องจากตะกอนวัตถุต้นกำเนิดที่มาทับถมกันส่วนใหญ่เป็นตะกอนใหม่ที่ยังมีแร่ธาตุ อาหารอยู่มากในพื้นที่ภาคตะวันตกปรากฏดินประเภทนี้อยู่ตามแนวของแม่น้ำแม่กลองใน เขตจังหวัดกาญจนบุรีและราชบุรี นอกจากนี้ยังปรากฏอยู่ตามที่ราบชายฝั่ งในเขตจังหวัด เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ ที่สำคัญเช่น ชุดดินหัวหิน ท่าม่วง 18

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 6. ดินเหนียวจัดในเขตที่ดอนและที่ราบ ดินประเภทนี้อาจจะปรากฏอยู่บ้างในที่ดอน ซึ่งมีวัตถุต้นกำเนิดที่ให้ดินเหนียวจัด แต่ส่วนใหญ่จะปรากฏอยู่ตามที่ราบที่ราบลุ่ม และที่ลุ่ม เช่น หนอง บึง ซึ่งเป็นที่สะสมของ ตะกอนวัตถุต้นกำเนิดที่ให้ดินเหนียวจัด ดินประเภทนี้มีลักษณะ หรือคุณสมบัติที่สำคัญคือ เมื่ออยู่ในสภาวะเปียกชื้นจะเป็นดินที่เหนียวจัด มีความยืดหดตัวสูง แต่ถ้าอยู่ในสภาวะแห้ง ดินจะมีการแตกระแหง และมีความแข็งมาก ตามหลักการจำแนกดินจัดดินประเภทนี้อยู่ใน อันดับดินเวอร์ทิซอลส์(Vertisols) โดยธรรมชาติเป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ค่อนข้างสูง เนื่องจากได้ธาตุอาหารที่เป็นด่างจากหินปูน และหินบะซอลต์ 19

ดินในภาคตะวันตก ดินตามภูมิประเทศของภาคตะวันตกที่สำคัญ มีดังนี้ 7. ดินชั้นดินบนดำ ดินประเภทนี้เป็นดินที่มีชั้นดินบนร่วนซุย มีสีคล้ำถึงดำ เนื่องจากมีอินทรียวัตถุอยู่มาก และมีธาตุที่เป็นด่างสูงซึ่งมักจะปรากฏอยู่ตามบริเวณทุ่งหญ้าที่ให้ซากพืช และบริเวณที่ให้ ธาตุที่เป็นด่าง เช่นบริเวณพื้นที่หินปูน ตามหลักการจำแนกดินจัดดินประเภทนี้อยู่ในอันดับ ดิน มอลลิซอลส์ (Mollisols) ในพื้นที่ภาคตะวันตกปรากฏดินอยู่ 2 บริเวณ คือ ด้านตะวัน ตกเฉียงเหนือของอำเภอเมืองกาญจนบุรี และด้านตะวันตกของอำเภอเมืองราชบุรี ที่สำคัญ คือชุดดินดำเนินสะดวก 20

บรรณานุกรม กวี วรกวิน แผนที่แสดงลักษณะทางกายภาพและสิ่งแวดล้อมภาคตะวันตก, กรุงเทพฯ : พัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว., 2558 แผนที่แสดงลักษณะทางรัฐกิจและสิ่งแวดล้อมภาคตะวันตก, กรุงเทพฯ : พัฒนา คุณภาพวิชาการ (พว.), 2558, แผนที่ทหาร, กรม, กองภูมิศาสตร์ แผนที่ธรณีวิทยา, กรุงเทพฯ : กรมทรัพยากรธรณี, 2545 ภูมิอากาศ, กอง, สถิติภูมิอากาศของ ประเทศไทยในคาบ 30 ปี (พ.ศ. 2514-2543). กรุงเทพฯ : กรมอุตุนิยมวิทยา, 2552 มหาดไทย กระทรวง กรมการปกครอง, ทำเนียบท้องที่ กรุงเทพฯ : ม.ป.ท., 2550 มหาดไทย กระทรวง กรมการผังเมือง สำนักงานผังเมืองของจังหวัด แผนที่จังหวัด กาญจนบุรี กาญจนบุรี : ม.ป.ท., 2545. แผนที่จังหวัดตาก. ตาก : มปท2545. แผนที่ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์, ประจวบคีรีขันธ์ : ม.ป.ท., 2545. แผนที่จังหวัดเพชรบุรี เพชรบุรี : ม.ป.ท. 2545 แผนที่จังหวัดราชบุรี ราชบุรี : ม.ป.ท. 2545 ราชบัณฑิตยสถาน พจนานุกรมศัพท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว, 2544 อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 1, กรุงเทพฯ : อรุณการพิมพ์, 2545 อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 6 ภาคผนวก กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว 2545. เศรษฐกิจการเกษตร, สำนักงาน, ศูนย์สารสนเทศการเกษตร, สถิติการเกษตรของ ประเทศไทยปีเพาะปลูก 2550. กรุงเทพฯ : ม.ป.ท.. 2552. Royal Irrigation, Department. Hydrology. Division. Location of Hydrologic Observation Station & River Basins. Bangkok Royal Irrigation Department, 1994. เว็บไซต์ http://th.wikipedia.org วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี) http://www.cps.chula.ac.th วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) http://www.dopa.go.thกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย) http://www.nesdb.go.th สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี) http://www.oae.go.th สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและ สหกรณ์ http://www.tmd.go.th กรมอุตุนิยมวิทยา กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่อสาร

คณะผู้จัดทำ นางสาวชิตชนก โกยรัมย์ รหัสนักศึกษา6311116005 นางสาวสุภัณณี บุญเรือง รหัสนักศึกษา 6311116007 นางสาวสุวรรณรัตน์ วงศ์ษา รหัสนักศึกษา 6311116021 นางสาวณัฐสุดา ส่งเสริมสุข รหัสนักศึกษา 6311116025 นางสาวพัชราภรณ์ รัตนพันธ์ รหัสนักศึกษา 6311116027