E-Book ข้อกำหนด HALAL

E-Book มาตรฐานฮาลาล (HALAL) สว่ นงานระบบคุณภาพ แผนกประกนั คณุ ภาพ บริษทั เบท็ เทอรฟ์ ารม์ า่ จากดั

สารบญั สิ่งทีค่ วรรูเ้ กีย่ วกบั ฮาลาล 2 • คำศพั ท ์ 3 • อำหำรฮำลำล 4 • อำหำรฮำรอม 6 • วตั ถดุ ิบและผลติ ภณั ฑท์ ่ีควรระวงั 7 นญิสและวิธีการชาระลา้ ง 9 • นญสิ ชนิดเบำ 9 • นญสิ ชนิดกลำง 12 • นญิสชนิดหนัก 13 ขอ้ บงั คบั คณะกรรมการกลางอิสลามแหง่ ประเทศไทย วา่ ดว้ ยการ ดาเนินการตรวจรบั รองสถานประกอบการการตรวจผลิตภณั ฑ ์ • หมวดที่ 1 บททว่ั ไป • หมวดท่ี 2 กำรตรวจสอบรบั รองฮำลำล • หมวดที่ 3 กำรตรวจผลิตภณั ฑ ์ • หมวดท่ี 4 คำ่ ธรรมเนียม Halal Control Points (HCPs) 14 ตราสญั ลกั ษณฮ์ าลาล 15

สิง่ ที่ควรรูเ้ กีย่ วกบั ฮาลาล 1

สิ่งควรรูเ้ กีย่ วกบั ฮาลาล คาศพั ท ์ 1. ฮาลาล (Halal) หมำยถงึ สง่ิ ของหรอื กำรกระทำใดๆ ซงึ่ ไดร้ บั กำรอนุญำตตำมศำสนบญั ญตั อิ สิ ลำม 2. นญิส (Najis) หมำยถึง สงิ่ สกปรกตำมศำสนบญั ญตั อิ สิ ลำม 3. อลั -กรุ อาน หมำยถึง คมั ภรี ใ์ นศำสนำอิสลำม 4. ฮารอม (Harom) หมำยถึง สิง่ ของหรอื กำรกระทำใดๆ ซง่ึ ไม่ ถกู ตอ้ งตำมศำสนบญั ญตั ิอิสลำม 5. ศาสนบญั ญตั ิอสิ ลาม(Islamic law) หมำยถึง สงิ่ ของหรือกำร กระทำใดๆ ซงึ่ ไม่ถกู ตอ้ งตำมศำสนบญั ญตั ิอิสลำม 6. อาหารฮาลาล (Halal food) หมำยถงึ อำหำรที่ไดร้ บั อนุญำตตำมศำสบญั ญตั ิอสิ ลำม รวมถึงสงิ่ อน่ื ท่ีมีควำมหมำย เชน่ เดยี วกนั และมีคณุ สมบตั ิครบถว้ น ตำมขอ้ กำหนดในมำตรฐำนนี้ 7. ซบุ าฮตั /มซั บุฮุ หมำยถงึ สิ่งท่ีน่ำสงสยั ใหห้ ลกี หำ่ ง 8. Halal Control Points/HCPs หมำยถึง จดุ ควบคมุ ฮำลำล กระบวนกำรผลิต 2

อาหารฮาลาล อาหารที่เป็ นพืชผกั และผลไม้ เมือ่ ไม่ใชส่ ิง่ ที่เป็ นพิษและอนั ตรายตอ่ ผูบ้ ริโภค รวมทงั้ พืชที่ก่อใหเ้ กิดอาการ อ่อนเปลีย้ เคลิบเคลิม้ มึนเมา และเสพ ตดิ อาหารที่ไดจ้ ากสตั วท์ ี่มีชวี ิตอยู่ไดแ้ ตใ่ นน้าเท่านน้ั ไม่ว่าจะเป็ นสตั วน์ ้าจืดหรือน้าเคม็ จะมีชีวิตหรือตายแลว้ ก็ตาม ยกเวน้ สตั วท์ ี่มีพิษ เชน่ ปลาปักเป้ า ตกั๊ แตนบริโภคไดโ้ ดยไมต่ อ้ งเชือด สตั วอ์ ื่นๆ ที่อนุมตั ใิ หร้ บั ประทานได้ โดยผา่ นการเชือด เชน่ ววั แพะ แกะ อาหารที่ไดจ้ ากสตั วป์ ี ก เชน่ เป็ ด ไก่ หำ่ น 3

อาหารฮารอม สตั วบ์ างชนิด ที่ไม่อนุญาตใหบ้ ริโภค • สตั วท์ ี่มีเขยี้ ว หรือกรงเล็บ ซง่ึ โดยธรรมชำตมิ กั ดรุ ำ้ ย และกนิ สตั วเ์ ป็ นอำหำรดว้ ยกนั เชน่ สนุ ัข • สตั วท์ ี่บุคคลทว่ั ไปรงั เกยี จ เชน่ ลงิ • ศตั วค์ ร่งึ บกคร่งึ นำ้ เชน่ เตำ่ • สตั วท์ เี่ ป็ นพิษตอ่ รำ่ งกำย เชน่ แมงป่ อง • สตั วท์ เ่ี ป็ นทข่ี ยะแขยงของคนทว่ั ไป เชน่ แมลงสำบ เครื่องดมื่ หรือสิง่ มึนเมาทุกชนิด ยาเสพติดตา่ งๆ เชน่ ฝ่ิ น กญั ชำ ยำบำ้ 4

อาหารฮารอม ประเภทซากสตั วห์ รือสตั วท์ ี่ตายเอง • สตั วท์ ี่ตำยเพรำะถกู รดั หรอื บีบคอ • สตั วท์ ตี่ ำยเพรำะถกู ตีหรอื ขวำ้ ง • ศตั วท์ ่ีตำยเพรำะตกจำกที่สงู • สตั วท์ ต่ี ำยเพรำะโดนขวิด • สตั วท์ ่ีตำยเพรำะถกู สตั วอ์ น่ื กดั กนิ เนือ้ บำงสว่ นไป • สตั วท์ ่ถี กู เชอื กโดยบคุ คลทไี่ ม่ใชม่ ุสลมิ เลือด เนื้อสกุ ร สตั วอ์ ืน่ ที่ถูกเชือดโดยกล่าวนามอื่น ที่ไมใ่ ชอ่ ลั เลาะห ์ สตั วป์ ี กตอ้ งหา้ มในศาสนา เชน่ นกแกว้ นกยงู นกหวั ขวำน แรง้ อีกำ เหย่ยี ว คำ้ งคำว หรือนกทม่ี ีกรงเล็บ 5

วตั ถุดิบและผลิตภณั ฑท์ ี่ควรระวงั สารเพิม่ ความหนืด เจลาตนิ มารช์ เมลโล่ กลีเซอรีน เนื่องจำกสว่ นใหญท่ ำจำกสกุ ร เนื่องจำกผสมเจลำติน อำจผลิตจำกไขมนั สตั ว ์ วตั ถดุ ิบตอ้ งสงสยั (ควรหลีกเลี่ยง) • ยีสต ์ • ฮอรโ์ มน • ไขมนั เนย • คลอเลสเตอรอล • เนยแขง็ • กรดไขมนั ตำ่ งๆ • กลเี ซอรนี • โปรตีนตำ่ งๆ เชน่ อลั บูมิน • ไขมนั สตั ว ์ • ซรู มิ ิ • คอลลำเจน • กลีเซอไรด ์ • ไกลโคเจน ผลิตภณั ฑน์ าเขา้ จากตา่ งประเทศ ผูจ้ าหน่าย ตอ้ งมีหนงั สือรบั รอง ถา้ ไม่มี ใหต้ รวจสอบตาม ฮาลาลของสินคา้ ที่นาเขา้ จาก ขนั้ ตอน ณ แหล่งผลิต ประเทศผูผ้ ลิต โดยตรง 6

นญิส และวธิ ีการชาระลา้ ง นญิส มี 3 ชนิด 1. นญิสชนิดเบา ไดแ้ ก่ ปัสสำวะของเด็กผูช้ ำยอำยไุ มถ่ งึ 2 ปี ไมไ่ ดก้ ินหรือดมื่ สิง่ อ่นื ทท่ี ำใหอ้ ่มิ นอกจำกนำ้ นมแม่ วิธีชาระ : ชำระนญิสออกใหห้ มด ใชน้ ำ้ พรมบนรอยทเ่ี ปื้อนนญิส นั้นใหท้ ว่ั โดยไมจ่ ำเป็ นตอ้ งใหน้ ำ้ ไหลผำ่ น 2. นญิสชนิดกลาง ไดแ้ ก่ โลหิต นำ้ หนอง นำ้ เหลือง อำเจยี น อจุ จำระ ปัสสำวะ ซำกปลำ หรอื ตกั๊ แตน นำ้ นมของสตั วท์ ห่ี ำ้ มรบั ประทำน ส่ิงมึน เมำ วิธีชาระ : ชำระนญิสออกใหห้ มดกอ่ น แลว้ ลำ้ งดว้ ยนำ้ สะอำดให้ ไหลผำ่ นอยำ่ งนอ้ ย 1 ครง้ั อยำ่ งทว่ั ถึง เพ่ือใหส้ ี กล่นิ รสหมดไป 3. นญิสชนิดหนกั ไดแ้ ก่ สกุ ร สนุ ัข หรือสตั วท์ ี่เกิดมำดว้ ยกำรผสมพนั ธุ ์ กบั สนุ ัข สกุ ร และทกุ สง่ิ อนั เนื่องมำจำกสตั วด์ งั กลำ่ วนี้ วิธีชาระ : ชำระนญสิ ออกใหห้ มด แลว้ ลำ้ งดว้ ยนำ้ สะอำดใหไ้ หลผำ่ นอยำ่ งทว่ั ถงึ ทง้ั หมด 7 ครงั้ และ 1 ใน 7 ครงั้ น้ัน ตอ้ งเป็ นนำ้ ดนิ ท่สี ะอำดตำมศำสน บญั ญตั อิ ิสลำม และมีสภำพขนุ่ แขวนลอยหรือนำ้ ดินสอพอง แนะนำใหใ้ ชน้ ำ้ ดนิ ลำ้ งเป็ นนำ้ แรก 7

ขอ้ บงั คบั คณะกรรมการ กลางอสิ ลามแหง่ ประเทศไทย วา่ ดว้ ยการดาเนินการตรวจ รบั รองสถานประกอบการ การตรวจผลิตภณั ฑ ์ 8

หมวด 1 บททว่ั ไป ขอ้ 1-4 กลำ่ วถงึ ที่มำของกำรทำระบบมำตรฐำนผลติ ภณั ฑฮ์ ำลำล และผูเ้ ก่ยี วขอ้ งในกำรจดั ทำระบบมำตรฐำนฮำลำล หมวด 2 การตรวจสอบรบั รองฮาลาล ขอ้ 5-9 กลำ่ วถงึ ขน้ั ตอนกำรขอใหค้ ณะกรรมกำรเขำ้ ตรวจสอบโรงงำนผูผ้ ลิต ขอ้ 10 สถำนที่ประกอบกำร โรงงำนผลติ ตอ้ งมีสะอาดตามมาตรฐานฮาลาล และหรือมาตรฐานอตุ สาหกรรม และ มำตรฐำนอนื่ ๆ ท่ีควบคมุ สถำนประกอบกำร ขอ้ 11 สถานทีท่ ี่ใชใ้ นการผลิตผลิตภณั ฑ ์ ฮาลาล ตอ้ งไมป่ ะปนกบั การผลิตภณั ฑท์ ี่ไม่ ฮาลาล และตอ้ งแยกออกจากการผลิต ผลิตภณั ฑท์ ี่ไมฮ่ าลาล โดยชดั เจน เชน่ มี กำแพงกนั้ แยกอำคำรโรงงำน เป็ นตน้ 9

หมวด 2 การตรวจสอบรบั รองฮาลาล ขอ้ 12 สถำนที่ท่ีผลิตภณั ฑฮ์ ำลำล ตอ้ งไมม่ ีสตั ว ์ เลีย้ งเขา้ ไปในบริเวณการผลิต และไมน่ าอาหาร หรือเครื่องดืม่ ทีไ่ มฮ่ าลาลเขา้ ไปเดด็ ขาด ขอ้ 13 วตั ถดุ ิบและส่วนประกอบทีใ่ ชใ้ นการผลิต ตอ้ งเป็ นสิ่งที่ศาสนา อิสลามอนุญาตใหบ้ ริโภค และไม่เป็ นอนั ตรำยตอ่ ผูบ้ ริโภค โดยแสดง หนงั สือรบั รองฮาลาล หรือคณุ สมบตั ยิ ืนยนั ขอ้ 14 วตั ถดุ บิ ท่ีเตรยี มไวใ้ ชใ้ นกำรผลิต ตอ้ งเกบ็ รกั ษา ในสถานทีท่ ี่สะอาดมิดชดิ ปลอดจากสตั วแ์ ละสิ่ง ตอ้ งหา้ มทางศาสนาอิสลาม ขอ้ 15 กำรลำ้ งวตั ถดุ ิบและสว่ นประกอบที่ใชใ้ นกำรผลติ 10 1. ลำ้ งนำ้ โดยกำรจมุ่ หรือแชใ่ นภำชนะ 2. ใหน้ ้าสะอาดไหลผ่านวตั ถดุ ิบหรือสว่ นประกอบที่ ใช้ โดยใหท้ ว่ั ถงึ ในการลา้ งครงั้ สุดทา้ ย น้าทีใ่ ชไ้ หลผา่ นกระบวนการนี้แลว้ จะนามาลา้ งวตั ถดุ ิบ หรือสิ่งอืน่ ที่ใชใ้ นการผลิตอกี ไมไ่ ด้

หมวด 2 การตรวจสอบรบั รองฮาลาล ขอ้ 16 อปุ กรณท์ ี่ใชใ้ นกำรผลิตผลิตภณั ฑท์ ุกชนิด ถา้ เคย ใชใ้ นการผลิตผลิตภณั ฑท์ ีไ่ มฮ่ าลาลมากอ่ นตอ้ งไดร้ บั การลา้ งทาความสะอาดตามหลกั ศาสนาอิสลามกอ่ นจึง จะนามาใชใ้ นการผลิตภณั ฑฮ์ าลาลได้ ขอ้ 17 อปุ กรณท์ ี่ใชใ้ นกำรผลิตผลติ ภณั ฑฮ์ ำลำล จะใชห้ รือเกบ็ รกั ษา ปะปนกบั อปุ กรณท์ ีใ่ ชใ้ นการผลิตผลิตภณั ฑท์ ีไ่ มฮ่ าลาลไมไ่ ด้ ขอ้ 18 ขณะปฏิบตั ิหนำ้ ท่ี พนกั งานในสายงานการ ผลิตผลิตภณั ฑฮ์ าลาลตอ้ งไมแ่ ตะตอ้ งสิ่งไมฮ่ าลาล โดยเดด็ ขาด ขอ้ 19 สถำนประกอบกำรที่ผลติ ผลติ ภณั ฑฮ์ ำลำล ควรจดั ใหม้ ีพนกั งานมสุ ลิมในแผนกจดั ซอื้ และ แผนกผลิต ขอ้ 20-22 ขนั้ ตอนการทารายงานการตรวจสอบโดยคณะกรรมการ อิสลามฯ 11

หมวด 3 การตรวจผลิตภณั ฑ ์ ขอ้ 23 คณะกรรมกำรอำจมอบหมำยใหค้ ณะตรวจกำรผลติ ภณั ฑฮ์ ำลำล หรือคณะทำงำนไปตรวจสอบวตั ถดุ บิ กระบวนกำรผลติ และสถำนประกอบกำร โดยไมม่ ีการนดั หมายล่วงหน้าและ/หรือใหส้ ุ่มตรวจผลิตภณั ฑท์ ี่ไดร้ บั รองฮาลาลแลว้ ตามทอ้ งตลาดทว่ั ไป และรายงานผลการตรวจสอบให้ คณะกรรมการทราบหรือพิจารณา ขอ้ 24 ผลติ ภณั ฑส์ ำเร็จรปู ตอ้ งเกบ็ รกั ษาใหแ้ ยก ออกจากผลิตผลิตภณั ฑท์ ี่ไมฮ่ าลาลโดยเดด็ ขาด ถึงแมว้ ำ่ จะอยใู่ นบรรจภุ ณั ฑส์ ำเร็จรปู แลว้ ก็ตำม ขอ้ 25 กำรขนสง่ ผลิตภณั ฑฮ์ าลาลตอ้ งไมป่ ะปนกบั ผลิตภณั ฑท์ ่ีไม่ฮำลำลโดยเด็ดขำด ขอ้ 26 ผลิตภณั ฑฮ์ าลาลตอ้ งแยกจาหน่ายออกจากผลิตภณั ฑท์ ีไ่ มฮ่ าลาล รวมถงึ กำรจดั จำหน่ำยผลติ ภณั ฑท์ ่ีแกะถงุ บรรจแุ ละอปุ กรณเ์ ครือ่ งใชใ้ นกำรผลติ กำร จำหน่ำยทุกชนิดกำรจดั แสดงผลติ ภณั ฑฮ์ ำลำล เพ่ือกำรจำหน่ำยตอ้ งไม่ปะปนกบั ผลิตภณั ฑท์ ่ีไม่ฮำลำล 12

หมวด 3 การตรวจผลิตภณั ฑ ์ ขอ้ 27 คณะอนุกรรมกำรฝ่ ำยกจิ กำรฮำลำลทำกำรติดตาม ตรวจสอบ กากบั ดูแลผลิตภณั ฑใ์ หค้ งคุณภาพมาตรฐาน ฮาลาลและ/หรอื การใชเ้ ครื่องหมายรบั รองฮาลาล ให้ ปฏิบตั ิตามสญั ญาและเงือ่ นไขตามระเบียบอยา่ งเคร่งครดั ขอ้ 28 ผูป้ ระกอบกำรจะตอ้ งไมก่ ระทาการใดๆ ทีผ่ ิดระเบียบฯ ประกาศฯ ขอ้ บงั คบั ฯ คณะกรรมการกลางอิสลามแหง่ ประเทศไทย หรือเป็ นเหตทุ ่ี กอ่ ใหเ้ กิดควำมเสยี หำยตอ่ กำรใชเ้ ครอ่ื งหมำยรบั รองฮำลำลในทกุ กรณี หมวด 4 คา่ ธรรมเนียม ขอ้ 29 รายละเอียดเกยี่ วกบั การชาระคา่ ธรรมเนียม การตรวจรบั รองตา่ งๆ โดยราคาจะขนึ้ กบั ขนาดของ สถานประกอบการ กาลงั การผลิต ซงึ่ สามารถดู รายละเอียดไดท้ ี่ https://www.cicot.or.th/ 13

HALAL Control Point (HCPs) HCPs 1 ขอบเขตกำร กำรตรวจตดิ ตำม ยอมรบั จดุ วิกฤต ตรวจอะไร อย่ำงไร ควำมถี่ ผรู้ บั ผิด วธิ กี ำรแกไ้ ข บนั ทกึ กำรควบคมุ กำรตรวจพิสจู น์ 1. วตั ถดุ บิ ตอ้ ง ชอบ 1. กำร ไม่ผลติ มำจำก 1. เอกสำร 1. ตรวจสอบ ทกุ 1. กกั กนั วตั ถดุ ิบไว้ 1. Goods Receipt 1. ดำเนินกำรตรวจสอบ รบั เขำ้ ฮำรอม รบั รอง ว่ำมีเอกสำร Batch ที่ เจำ้ หนำ้ ในพืน้ ที่ Slip (BP-FORM- Goods Receipt Slip วตั ถดุ ิบ ฮำลำล รบั รอง รบั เขำ้ ท่ีคลงั Rejected Area MATE-32-005) เทียบกบั Approve 2. วตั ถดุ บิ ตอ้ ง หรือ COA วตั ถดุ ิบ Vender List โดยแผนก ไม่ปนเปื้อนฮำ ฮำลำล หรอื 2. แจง้ ฝ่ ำยประกนั 2. Trend Analysis ประกนั คณุ ภำพทกุ Batch. รอมหรือนญิส 2. ชอ่ื ผขู้ ำย COA ยืนยนั คณุ ภำพเพื่อ of Approved และผผู้ ลิต วำ่ ไม่มีกำร ดำเนินกำร New Source (Raw 2. ดำเนินกำรตรวจสอบ ผลติ มำจำก พิจำรณำ Material) (BP- เอกสำรรบั รองฮำลำลของ ฮำรอมหรือ Rejected FORM-MATE-01- ผผู้ ลิตตำม Approve ปนเปื้อนฮำ 010) Vender List ปี ละ 1 ครงั้ รอม 3. แจง้ แผนกจดั ซอื้ วำ่ เป็ นปัจจบุ นั โดยแผนก หรือนญสิ เพ่ือแจง้ ไปยงั ผูข้ ำย ประกนั คณุ ภำพ 2. ตรวจสอบ 4. ส่งคนื ผขู้ ำย 3. สง่ วตั ถดุ ิบท่เี ป็ นซบุ ำฮตั ชอ่ื ผูข้ ำยและ เพ่ือวเิ ครำะหย์ ืนยนั วำ่ ไม่ ผผู้ ลิต วำ่ มี ผลิตมำจำกฮำรอม หรอื รำยชอ่ื ใน ปนเปื้อนฮำรอมหรือนญสิ Approve ตำมแผนงำน โดยแผนก ประกนั คณุ ภำพ Vender List HCPs 2 ขอบเขตกำร กำรตรวจตดิ ตำม ยอมรบั จดุ วิกฤต ตรวจอะไร อยำ่ งไร ควำม ผรู้ บั ผิด วธิ กี ำรแกไ้ ข บนั ทึกกำรควบคมุ กำรตรวจพิสจู น์ 1. ผลิตภณั ฑ ์ ถ่ี ชอบ 24. ขนสง่ สำเร็จรปู ตอ้ ง 1. ผลิตภณั ฑ ์ 1. ตรวจ 1. กกั กนั สินคำ้ ที่ 1. Invoice ของ 1. หวั หนำ้ งำนตรวจสอบรถ ไปยงั ลกู คำ้ ไม่ปนเปื้อน สำเร็จรปู บนรถ ผลิตภณั ฑ ์ ทกุ เจำ้ หนำ้ ปนเปื้อนฮำรอม ผลิตภณั ฑส์ ำเร็จรปู ขนส่งอกี ครง้ั ในระหวำ่ งกำร ฮำรอม ขนสง่ สำเร็จรปู กล่มุ ครงั้ ท่ี ทจ่ี ดั ส่ง หรอื นญิสไวใ้ นพืน้ ท่ี ขนึ้ ผลิตภณั ฑส์ ำเร็จรปู หรอื นญิ Premix มีกำร Rejected Area 2. แบบฟอรม์ กำร โดยตรวจสอบผลติ ภณั ฑ ์ สในระหว่ำง 2. Invoice canning จดั ส่ง ตรวจควำมพรอ้ ม สำเร็จรปู และ Invoice กำรขนส่ง ของผลติ ภณั ฑ ์ ตอ้ งไม่จดั ส่ง 2. แจง้ ฝ่ ำยประกนั ประจำวนั รถขนสง่ วำ่ ไม่มีกำรจดั สง่ รว่ มกบั ฮำ สำเร็จรปู บนรถ ร่วมกบั คณุ ภำพเพื่อ ของบริษทั รบั จำ้ ง รอม ทกุ ครง้ั ที่มีกำรจดั สง่ ขนส่ง ผลติ ภณั ฑ ์ ดำเนินกำรตรวจสอบ ขนสง่ สำเร็จรปู ที่ และพิจำรณำแนว (BP-FORM-DELI- 2. หวั หนำ้ งำนตรวจสอบ 3. ควำมสะอำด เป็ นฮำรอม ทำงกำรดำเนินกำร 51-008) บนั ทกึ กำรทำควำมสะอำด ของรถขนส่ง กบั ผลติ ภณั ฑ ์ วำ่ ปฏิบตั ถิ กู ตอ้ งตำมหลกั สำเร็จรปู เชน่ กำร 3. บนั ทึกกำรใช,้ กำร ฮำลำลหรอื ไม่ ทกุ ครงั้ ที่มี 2. ตรวจสอบ ทำควำมสะอำดตำม ทำควำมสะอำด, กำร กำรทำควำมสะอำด ควำมสะอำด หลกั ฮำลำลหรอื ทำ Self- ของรถขนสง่ Rejected Maintenance ตอ้ งไม่ รถยนต ์ (BP- ปนเปื้อนฮำ 3. ทำควำมสะอำด FORM-VEHI-51- รอมหรือ รถขนสง่ ตำมหลกั ฮำ 001) นะยสิ ลำลหรอื อำจ พิจำรณำไม่ใหข้ นึ้ ผลติ ภณั ฑส์ ำเร็จรปู 14

ตราสญั ลกั ษณฮ์ าลาล 15

E-Book