การผิดสัดส่วนระหว่างศีรษะทารกกับเชิงกรานมารดา

การผิดสดั ส่วนระหว่างศีรษะทารก กบั เชิงกรานมารดา Supparat Wichiantanont

OUTLINE • ความหมาย การผิดสดั ส่วนระหว่างศีรษะทารกกบั เชิงกรานมารดา • ปัจจยั เสี่ยง • การวินิจฉัย • กรณีศึกษา

Cephalopelvic disproportion • มคี วามแตกต่างของขนาดศีรษะทารกและอุ้งเชงิ กรานทาให้ทารกไม่สามารถคลอดทางช่อง คลอดได้ • อาจเกดิ จากการทท่ี ารกมกี ารบดิ หรอื เงย ทาให้เสน้ ผ่าศูนยก์ ลางของศรี ษะทารกใหญ่เกนิ ท่จี ะ ผา่ นทางชอ่ งคลอดได้ “ราชวิทยาลยั สตู ินรีแพทยแ์ ห่งประเทศไทย”

Link C:\\Users\\User\\Desktop\\Cephalopelvic Disproportion.pdf

ปัจจยั เสี่ยง • มารดาอายนุ ้อยกวา่ 18 ปี ชอ่ งเชงิ กรานเจรญิ เตบิ โตไมเ่ ตม็ ท่ี • อายมุ ากกวา่ 35 ปี ชอ่ งเชงิ กรานแขง็ ขยายตวั ยาก เชงิ กรานแคบ • มารดามรี ปู รา่ งเลก็ สว่ นสงู ต่ากวา่ 145 ซม.

ปัจจยั เส่ียง • มปี ระวตั คิ ลอดบุตรยาก • ไดร้ บั บาดเจบ็ จากการคลอด • การคลอดทต่ี อ้ งใชเ้ ครอ่ื งมอื พเิ ศษเขา้ ชว่ ย หรอื การผา่ ทอ้ งคลอด • ครรภแ์ รก ครบกาหนดพบศรี ษะยงั ลอยอยู่

การวินิ จฉัย • ปากมดลกู เปิดอยา่ งน้อย 4 ซม.ขน้ึ ไป บางตวั อยา่ งน้อย 80 % • มดลกู หดรดั ตวั สม่าเสมอแรงอยา่ งน้อย 2 ชวั่ โมง I=2.5-3/ D=45-60 // Intensity=++,+++ • การดาเนินการคลอดผดิ ปกติ

Cephalopelvic disproportion การดาเนิ นการคลอดผิดปกติ อย่างใดอย่างหน่ึ ง • Protraction Disorders • Active Phase Arrest • Second stage disorders

Protraction Disorders ความผดิ ปกตขิ องปากมดลกู ทข่ี ยายตวั ชา้ กวา่ 1.2เซนตเิ มตร/ชวั่ โมง ในครรภแ์ รก และชา้ กวา่ 1.5 เซนตเิ มตร/ชวั่ โมงในครรภห์ ลงั

Active Phase Arrest ความผดิ ปกตขิ องปากมดลูกท่ไี ม่มกี ารขยายตวั เพมิ่ ขน้ึ เลยภายใน 2 ชวั่ โมง โดยท่ตี อ้ งมี การหดรดั ตวั ของมดลกู อยา่ งเพยี งพอและปากมดลกู ตอ้ งเปิดขยายมากกวา่ 4 เซนตเิ มตรขน้ึ ไป

second stage disorders ความผดิ ปกตใิ นระยะทส่ี องของการคลอดท่ใี ชเ้ วลาในการเบ่งคลอดมากกว่า 1 ชวั่ โมงใน ครรภแ์ รก และมากกวา่ 30 นาทใี นครรภห์ ลงั

ตวั อย่าง หญิงไทย อายุ 17 ปี G1P0 GA 41 wks. by LMP • 18.05 น. แรกรบั PV Cervix dialate 4 cm, Effacement 100% Station=-2, Interval 3 / Duration 40 // • 21.45 น. fully dialate 10 cm Effacement 100% station -1 • Interval 3/ Duration 50 // • second stage disorders 21.45 น.-23.20 น. (ใช้เวลาหนึ่งชวั่ โมงสามสิบห้านาที)

ทฤษฎี วิเคราะห์ ปากมดลกู เปิดอยา่ งน้อย 4 ซม. กรณีศึกษา ขน้ึ ไป และบางตวั อยา่ งน้อยรอ้ ย ละ 80 ขน้ึ ไป แรกรบั PV Cervix dialate 4 cm, Effacement 100% Station= -2

วิเคราะห์ ทฤษฎี กรณีศึกษา มดลูกหดรดั ตวั สม่าเสมอและแรงพออย่างน้อย 2ชวั ่ โมง • Interval 2 / Duration 45 // กอ่ นการตดั สนิ ใจ • Interval 3/ Duration 50 // - Interval 2.5-3 นาที - duration 40-60 วนิ าที - intensity ++ ถงึ +++

วิเคราะห์ ทฤษฎี กรณีศึกษา การดาเนินการคลอดผิดปกติอยา่ งใดอยา่ งหนึ่ง second stage disorders - protraction disorders หรอื • 21.45 น.- 23.20 น. - arrest disorders หรอื - second stage disorders (ใช้เวลาหนึ่งชวั่ โมงสามสิบห้านาท)ี

partograph

ปัจจยั ทฤษฎี กรณีศึกษา Power (contraction) • เป็นแรงทช่ี ว่ ยผลกั ดนั ใหส้ ว่ นนาของทารก แรงในการหดรดั ตวั ของมดลกู ++ ในครรภ์เคล่ือนต่าและคลอดพ้นช่องทาง คลอด ออกมาได้

ทฤษฎี ปัจจยั แรงเบง่ กรณีศึกษา • ในระยะทส่ี องของการคลอด • มารดาเบง่ ไม่ถกู วิธี • เบ่งออกเสยี งรอ้ ง • ขณะเบง่ บดิ ตวั ไปมา

ปัจจยั ทฤษฎี กรณีศึกษา Passage หญงิ ไทย อายุ 17 ปี G1P0 GA 41 wks. - ชอ่ งเชงิ กราน (bony passage) - ทางคลอดทย่ี ดื ขยายได ้้(soft passage)

ข้อมูลทารก เพศ ชาย มชี วี ติ (ปกต)ิ • น้าหนกั 3,360 กรมั ตวั ยาว 51 ซม. รอบศรี ษะ 33 ซม. • อุณหภมู ิ 37.2 องศาเซลเซยี ส อตั ราการเตน้ ของหวั ใจ 144 ครงั้ /นาที หายใจ 50 ครงั้ /นาที • APGAR SCORE นาทที ่ี 1=9 ,นาทที 5่ี =9 และนาทที 1่ี 0=10 คะแนน

สรปุ • จากตวั อย่างมารดารมภี าวะ Cephaiopelvic Disproportion (CPD) แบบสมบรูณ์ มคี วาม แตกต่างของขนาดศรี ษะทารกและขนาดของอุง้ เชงิ กรานทารกไม่สามารถคลอดทางช่องคลอด ได้

: หญิงไทย อายุ 17 ปี G1P0 GA 41 wks. by LMP แรกรบั PV Cervix dialate 4 cm, Effacement 100% Station -2, Interval 3 นาที Duration 45 วินาที, Cervix dialate 10 cms. Effacement 100% station -1 Interval 3 นาที 10 วินาที Duration 40 วินาที ขณะเบ่งคลอดมารดาเบ่งออกเสยี งและรอ้ งตลอด NEXT

วนั ท/ี่ เวลา Vital signs การประเมนิ ความก้าวหน้า ทารก อาการ/อาการแสดง/การรกั ษา ทา่ FHS 19/1/62 T P R BP Interval Duration Severity Cx dilate Effacement Station Membrane 8.00 37 88 20 120/70 3’ 45” ++ 4 100 -2 MR Clear LOA 144 - Observe LP 10.00 2’ 45” ++ 6 100 -2 - LOA 158 On 5%D/NSS/2 1000 cc. Drip 80 cc./hr 11.00 3’ 10” 40” ++ - - - - LOA 154 รอ้ งคราง กระสบั กระสา่ ย บอกวา่ อยากเบง่ หนา้ ทอ้ งเป็นสองรอนกดนมุ่ 12.00 3’ 30” 40” ++ 7 100 -1 MR LOA 150 Add Synto 8 unit ใน IV ทเ่ี หลือ 800 cc. Drip Control Good Contraction 14.00 3’ 10” 40” ++ 10 100 -1 MR Clear LOA 154 เบง่ คลอดมารดาเบง่ ออกเสยี งและรอ้ ง ตลอด

1.จากสถานการณ์ ผูค้ ลอดรายน้ อี าจจะมีองคป์ ระกอบการคลอดใดทีผ่ ิดปกติไดบ้ า้ ง พรอ้ มให้ เหตุผล นกั ศึกษาทบทวน 6 P องคป์ ระกอบการคลอด