การชักนำการคลอด

การชกั นาให้เกิดการเจบ็ ครรภ์ Supparat Wichiantanont

OUTLINE • ความหมาย การชกั นาใหเ้ กดิ การเจบ็ ครรภ์ Induction of labor Augmentation of labor • ขอ้ บ่งชช้ี กั นาการคลอด • ขอ้ หา้ มการชกั นาการคลอด • Bishop score

การชกั นาให้เกิดการเจบ็ ครรภ์ Induction of labor การทาใหเ้ กดิ การเจบ็ ครรภ์คลอด โดยอาศยั เทคนิคต่างๆในขณะท่ยี งั ไม่มกี ารเจ็บครรภ์ คลอดเองตามธรรมชาติ

การชกั นาให้เกิดการเจบ็ ครรภ์ • Induction of labor • Augmentation of labor

Induction of labor การกระตุน้ ใหม้ กี ารเจบ็ ครรภค์ ลอดโดยทาใหม้ ดลูกมกี ารหด รดั ตวั และทาใหป้ ากมดลกู นุ่ม โดยยงั ไมม่ อี าการเจบ็ ครรภ์คลอด ตามธรรมชาตมิ ากอ่ น

Augmentation of labor การสง่ เสรมิ การหดรดั ตวั ของมดลกู ทม่ี อี ยกู่ อ่ นแลว้ ใหม้ กี าร หดรดั ตวั ของมดลกู ทม่ี ากขน้ึ เพยี งพอทจ่ี ะทาใหเ้ กดิ ความกา้ วหน้า การคลอด

ข้อบง่ ชี้ชกั นาการคลอด ด้านมารดา • ครรภเ์ กนิ กาหนด • ถุงน้าคร่าแตกก่อนการเจบ็ ครรภ์ • ตดิ เชอ้ื ในน้าคร่า • ภาวะน้าคร่าน้อย • โรคเบาหวาน โรคหวั ใจ โรคความดนั โลหติ สงู

ข้อบง่ ชี้ชกั นาการคลอด ด้านทารก • ทารกตายในครรภ์ • ทารกพกิ ารไมส่ ามารถมชี วี ติ อยไู่ ด้

ข้อห้าม ด้านมารดา • CPD, Previous C/S • ภาวะรกเกาะต่า ภาวะสายสะดอื ยอ้ ย ครรภแ์ ฝด • ภาวะเสน้ เลอื ดทอดต่าหรอื ผา่ นปากมดลกู • ผา่ นการคลอดมาแลว้ 5 ครงั้ ขน้ึ ไป • ตดิ เชอ้ื ทช่ี อ่ งทางคลอด หนองใน เรมิ • กอ้ นเน้ืองอกในช่องเชงิ กรานทข่ี ดั ขวางชอ่ งทางคลอด

ข้อห้าม ด้านทารก • ทารกอยใู่ นภาวะ fetal distress • ทา่ ของทารกผดิ ปกติ

Bishop score องคป์ ระกอบ คะแนน การเปิ ดขยายของปากมดลูก ( ซ.ม.) 0 12 3 ความบางของปากมดลูก ( % ) ปิ ด 5+ ระดบั ของส่วนนา 0 - 30 1-2 3-4 80+ ความนุ่มของปากมดลูก -3 + 1,+2 ตาแหน่งของปากมดลูก แข็ง 40 - 50 60 - 70 - ด้านหลัง - - 2 - 1,0 ปานกลาง นุ่ม ตรงกลาง ดา้ นหน้า

หลกั เกณฑ์ พิจารณาการชกั นาการคลอด • Bishop score > 9 : มโี อกาสสาเรจ็ • Bishop score < 4 : ปากมดลกู ไมเ่ หมาะสมต่อการชกั นาการ คลอด (unfavorable cervix) Link

ตวั อย่าง 1. • cervix dilate 3 cms. • effacement 50% • station -1 • ปากมดลกู นุ่มชี้หน้า = 9 คะแนน 2. • cervix dilate 4 cms. • effacement 50% • station -1 • ปากมดลกู นุ่มชี้กลาง = 8 คะแนน

ออกซิโตซิน (Oxytocin) ภาวะแทรกซ้อน • มดลกู หดรดั ตวั ไมค่ ลาย มดลกู แตก • Amniotic fluid embolism • ทารกในครรภข์ าดออกซเิ จน • รกลอกตวั กอ่ นกาหนด • ปากมดลกู ฉีกขาดจากการคลอดเรว็ ตกเลอื ดหลงั คลอด

การดแู ล • เรมิ่ 0.5-2.0 m unit/minute หรอื มากถงึ 6 m unit/mine • ปรบั ยาเพม่ิ ไดต้ งั้ แต่ 15-40 นาที • ปรบั ยาใหม้ ดลูกหดรดั ตวั นาน 40-60 วนิ าที และหดรดั ตวั ทุก 2-3 นาที • มดลูกรดั ตวั นานเกนิ กวา่ 90 วนิ าที หรอื หดรดั ตวั ถ่ี (> 6 ครงั้ ใน 10 นาท)ี ตอ้ งหยุดการใชย้ า ทนั ที Link

Prostaglandin • เป็นยาช่วยทาให้ปากมดลกู นุ่มขึน้ ➢ prostaglandin E2 ➢ prostaglandin E1 ( cytotec)

Prostaglandin E1 prostaglandin E1 ( cytotec) ห้าม - ผคู้ ลอดทเ่ี คยผา่ ตดั ทต่ี วั มดลกู - ครรภแ์ ฝด - ผทู้ ค่ี ลอดบุตรคนท่ี 5 หรอื มากกว่า

ภาวะแทรกซ้อน • มดลูกหดรดั ตวั มากเกนิ ไป มดลกู แตก • ทารกขาดออกซเิ จน หรอื ทารกตายในครรภ์ • การคลอดเฉียบพลนั เกดิ การฉีกขาดของชอ่ งทาง

การพยาบาล • ประเมนิ สภาวะของผคู้ ลอด • ประเมนิ อตั ราการเตน้ ของหวั ใจทารก • ประเมนิ ภาวะไข้ การตดิ เชอ้ื การมเี ลอื ดออกทางชอ่ งคลอด • ประเมนิ การหดรดั ตวั ของมดลกู • ตดิ ตามฟัง FHS ขณะไดร้ บั ยา เพอ่ื ประเมนิ ภาวะแทรกซอ้ น

วิธีทางศลั ยกรรม Surgical induction • การเลาะแยกถงุ น้าครา่ ( Striping of membranes ) • การเจาะถงุ น้าครา่ (Amniotomy หรอื Artificial rupture of membrane : ARM )

• สายสะดอื ยอ้ ย ภาวะแทรกซ้อนการเจาะถงุ น้าครา่ • ตดิ เชอ้ื ในโพรงมดลกู • ภาวะน้าคร่าอุดตนั ในเสน้ เลอื ด Umbilical cord prolapse (สายสะดือย้อย)

การพยาบาล • ประเมนิ การเตน้ ของหวั ใจทารกก่อนลงมอื เจาะถุงน้าคร่า • จดั ทา่ ใหผ้ คู้ ลอดนอนในทา่ นอนหงายชนั เขา่ • จดั เตรยี มอุปกรณ์เครอ่ื งใช้ • เครอ่ื งมอื ทใ่ี ชเ้ จาะน้าคร่า ( amnihook , allis clamp) • ประเมนิ การหดรดั ตวั มดลกู เจาะน้าคร่าในขณะมดลกู คลายตวั

การพยาบาล • ประเมนิ อตั ราการเตน้ ของหวั ใจทารกหลงั ทาการเจาะถุงน้าคร่า • สงั เกตลกั ษณะ สี กลนิ่ และปรมิ าณของน้าคร่า ไมม่ ขี เ้ี ทาปน • นอนพกั บนเตยี งเพอ่ื ป้องกนั การเกดิ ภาวะสายสะดอื พลดั ต่า • บนั ทกึ รายงานการเจาะถุงน้าคร่า

1. ผูค้ ลอดที่ ไดร้ บั การเร่งคลอดดว้ ย Oxytocin ท่านจะเฝ้ าระวงั ภาวะแทรกซอ้ นดด 2. จงประเมนิ การดหค้ ะแนน Bishop score หญิงต้งั ครรภด์ งั น้ ี ➢cervix dilate 3 cms., effacement 50%, station -1, ปากมดลกู น่มุ ชีห้ นา้ = ………………. คะแนน ➢cervix dilate 4 cms., effacement 50%, station -1 ปากมดลกู นมุ่ ชีก้ ลาง =……………….คะแนน