วิธีการทางวิทยาศาสตร์

วธิ กี ารทางวทิ ยาศาสตร์ [ความปลอดภยั และทกั ษะในปฏบิ ตั ิการเคมี] รายวิชาเคมีพน้ื ฐาน : ว31121 ครวู ราภรณ์ ปฏิโค

วธิ ีการทางวิทยาศาสตร์ (Scientific method) 01 การสงั เกต 02 การตั้งสมมตฐิ าน 03 การตรวจสอบสมมติฐาน 04 การรวบรวมขอ้ มลู และวิเคราะห์ผล 05 การสรปุ ผล

การสังเกต เป็นจดุ เริ่มต้นของการได้ขอ้ มลู เกี่ยวกับสิง่ ท่ี ตอ้ งการศึกษา โดยอาศัยประสาทสมั ผสั ทั้ง 5 คอื การมองเห็น การฟังเสียง การได้กลิ่น การรับรส การสมั ผสั เปน็ ทกั ษะสาคัญทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ การเรยี นรู้

การตงั้ สมมตฐิ าน เป็นการคาดคะเนคาตอบของคาถาม หรือปัญหา โดยมีพ้ืนฐานจากการ สงั เกต ความรู้ หรือประสบการณเ์ ดิม รูปแบบของสมมติฐาน ➢ ขอ้ ความทแ่ี สดงเหตแุ ละผลทเ่ี กิดขึ้น ➢ ความสมั พันธข์ องตวั แปรต้นและตัวแปรตาม

การตรวจสอบ เป็นกระบวนการ ท่ี มี ผ ล ต่ อ ก า ร หาคาตอบของ ทดลอง รวมถึง สมมตฐิ าน สมมติฐาน โดยมี ขั้ น ต อ น ก า ร การออกแบบการ ทดลองทช่ี ดั เจน ทดลองให้มีการ ค ว บ คุ ม ปั จ จั ย ตา่ ง ๆ

การรวบรวม เปน็ การนาขอ้ มูลท่ไี ดจ้ าก ขอ้ มลู และ วเิ คราะห์ผล การสงั เกต การตรวจสอบสมมติฐาน มารวบรวม วิเคราะห์ และอธบิ ายข้อเทจ็ จริง

การสรปุ ผล เป็นการสรุปความรู้หรือข้อเท็จจริงท่ี ได้จากการตรวจสอบสมมติฐาน และ มีการเปรียบเทียบกับสมมติฐานที่ตั้ง ไว้กอ่ นหนา้

หัวข้อ ท่ีควรมใี นรายงานการทดลอง การเขยี น รายงาน 1.ชื่อการทดลอง การทดลอง 2.จดุ ประสงค์ 3.สมมตฐิ านและการกาหนดตัวแปร การเขียนรายงานการทดลองเป็น 4.อปุ กรณแ์ ละสารเคมี ส่ิงสาคัญ เพราะช่วยให้ผู้ทาการ 5.วิธกี ารทดลอง ทดลองมีข้อมูลไว้อ้างอิง และเป็น 6.ผลการทดลอง เคร่ืองมือสื่อสารที่ผู้อ่ืนสามารถ 7.อภปิ รายและสรปุ ผลการทดลอง นาไปศกึ ษาและปฏิบัตติ ามได้

นักเรียนคนหนึ่งดื่มน้ำอัดลมแล้วพบว่ำน้ำอัดลมท่ีแช่เย็นมีควำมซ่ำมำกกว่ำน้ำอัดลมที่ไม่แช่เย็น จงึ เกิดควำมสงสัยวำ่ เพรำะเหตุใดจึงเปน็ เช่นนนั จำกกำรที่นักเรียนสังเกตว่ำ เมื่อดื่มน้ำอัดลมท่ีแช่เย็นแล้วรู้สึกว่ำมีควำมซ่ำมำกกว่ำน้ำอัดลมท่ีไม่ แชเ่ ยน็ นักเรียนคดิ ว่ำ ควำมเขม้ ข้นของกรดคำร์บอนิกท่ีอยใู่ นนำ้ อัดลมเปน็ สำเหตใุ ห้นำ้ อัดลมมคี วำมซ่ำ จึงตังสมมติฐำนว่ำ “น้ำอัดลมท่ีแชเ่ ย็นจะมคี วำมเขม้ ขน้ ของกรดคำร์บอนิกมำกกวำ่ น้ำอดั ลมท่ไี มแ่ ช่เย็น” จงึ วำงแผนกำรทดลองโดยกำรวัดค่ำ pH ของนำ้ อัดลมที่เพ่ิงเปิดขวดทงั ท่แี ชเ่ ยน็ และไม่แช่เย็น เมือ่ นักเรยี น ทำ้ กำรทดลองตำมแผนกำรทดลองทวี่ ำงไว้ พบว่ำน้ำอดั ลมทแี่ ชเ่ ย็นมีคำ่ pH เท่ำกบั 2 และนำ้ อัดลมที่ อณุ หภมู หิ ้องมีคำ่ pH เท่ำกบั 3 ซึง่ สอดคลอ้ งกับสมมติฐำนท่ีตงั ไว้ นกั เรียนจงึ สรปุ ผลกำรทดลองวำ่ น้ำอดั ลมทแี่ ช่เย็นมคี วำมเข้มข้นของกรดคำรบ์ อนิกมำกกวำ่ จึงมีควำมซ่ำมำกกว่ำน้ำอดั ลมที่ไม่แช่เยน็ ตรวจสอบความเข้าใจ

จำกตัวอย่ำงสถำนกำรณ์ข้ำงต้น จงตอบคำ้ ถำมต่อไปนี 1. กำรออกแบบกำรทดลองสอดคล้องกับสมมติฐำนที่ตังไว้หรอื ไม่ อย่ำงไร 2. กำรสรปุ ผลกำรทดลองสอดคล้องกบั ขอ้ เท็จจริงท่ไี ด้จำกกำรตรวจสอบสมมติฐำนหรอื ไม่ อย่ำงไร 3. สมมติฐำนที่ตังไว้ สอดคล้องกับส่ิงท่ีสังเกตได้ว่ำ น้ำอัดลมที่แช่เย็นมีควำมซ่ำมำกกว่ำน้ำอัดลมที่ ไม่แชเ่ ยน็ หรอื ไม่ อยำ่ งไร 4. ถ้ำนักเรียนต้องกำรออกแบบกำรทดลองเพ่ือตอบคำ้ ถำมว่ำ เพรำะเหตุใด เมื่อด่ืมน้ำอัดลมท่ีแช่เย็นจึง รสู้ กึ วำ่ มีควำมซำ่ มำกกว่ำน้ำอัดลมทไี่ ม่แชเ่ ย็น นักเรยี นคดิ วำ่ ควรมขี อ้ มูลใดเพม่ิ เติมบำ้ ง ตรวจสอบความเข้าใจ

จำกตวั อย่ำงสถำนกำรณข์ ำ้ งตน้ จงตอบค้ำถำมตอ่ ไปนี 1. กำรออกแบบกำรทดลองสอดคลอ้ งกับสมมติฐำนทีต่ งั ไวห้ รือไม่ อย่ำงไร ➢ สอดคล้องเนื่องจำก pH เป็นคำ่ ท่ีบอกควำมเข้มข้นของกรดในสำรละลำยกำรเปรียบเทียบค่ำ pH จงึ สำมำรถบอกควำมเขม้ ข้นของกรดคำรบ์ อนิกที่อยใู่ นนำ้ อดั ลม 2. กำรสรปุ ผลกำรทดลองสอดคลอ้ งกบั ขอ้ เทจ็ จรงิ ที่ไดจ้ ำกกำรตรวจสอบสมมติฐำนหรือไม่ อย่ำงไร ➢ สอดคล้องกับข้อเท็จจริงท่ีระบุว่ำน้ำอัดลมท่ีแช่เย็นมีควำมเข้มข้นของกรดคำร์บอนิกมำกกว่ำ แต่ ไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริงท่ีสรุปว่ำน้ำอัดลมที่แช่เย็นมีควำมซ่ำมำกกว่ำ เนื่องจำกเป็นกำรสรุปที่ เกนิ กวำ่ ข้อเทจ็ จรงิ ท่ีไดจ้ ำกกำรตรวจสอบ ตรวจสอบความเขา้ ใจ

จำกตัวอยำ่ งสถำนกำรณ์ขำ้ งตน้ จงตอบค้ำถำมต่อไปนี 3. สมมตฐิ ำนท่ตี ังไว้ สอดคล้องกบั สิ่งทีส่ งั เกตไดว้ ำ่ นำ้ อดั ลมทีแ่ ชเ่ ย็นมีควำมซ่ำมำกกวำ่ นำ้ อดั ลมที่ ไม่แช่เยน็ หรือไม่ อย่ำงไร ➢ ไม่สอดคล้องกบั ข้อสงั เกตเน่อื งจำกไม่ทรำบควำมสัมพันธร์ ะหวำ่ งควำมซำ่ กับควำมเขม้ ข้นของ กรดคำรบ์ อนิก 4. ถ้ำนักเรียนต้องกำรออกแบบกำรทดลองเพอื่ ตอบค้ำถำมว่ำ เพรำะเหตุใด เมอื่ ด่มื นำ้ อดั ลมที่แชเ่ ยน็ จงึ รูส้ ึกวำ่ มคี วำมซำ่ มำกกวำ่ น้ำอัดลมทีไ่ ม่แช่เย็น นกั เรยี นคดิ วำ่ ควรมขี อ้ มูลใดเพมิ่ เตมิ บำ้ ง ➢ องค์ประกอบในน้ำอัดลม ปจั จยั ทที่ ้ำใหเ้ กดิ ควำมซำ่ ตรวจสอบความเขา้ ใจ

Thank You