มะละกอ

มะละกอ มะละกอ ชื่อสามญั Papaya มะละกอ ช่อื วิทยาศาสตร์ Carica papaya L. จดั อยู่ในวงศ์มะละกอ (CARICACEAE) มะละกอเปน็ ผลไมเ้ พื่อสขุ ภาพที่มตี ้นกาเนิดจากอเมรกิ ากลาง เป็นผลไมอ้ กี ชนิดหน่งึ ท่ีนิยมรับประทาน มากในบา้ นเรา ดว้ ยการรับประทานสด ๆ หรอื นามาประกอบอาหาร เชน่ ส้มตา แกงส้ม หรือนาไปแปรรูปเป็น ผลติ ภัณฑ์อื่น ๆ ก็ได้ มะละกอนน้ั จัดว่าเป็นไม้ล้มลกุ (หลาย ๆ คนมกั เข้าใจผิดว่าเป็นไม้ยนื ตน้ ) ประโยชน์ของมะละกอนั้นก็มคี ่อนขา้ งมาก มสี รรพคุณเปน็ ทง้ั ยารักษาโรค โดยสรรพคุณมะละกอก็เช่น ใช้เปน็ ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ ช่วยรักษาโรคลักปิดลักเปิด เป็นต้น และยังมีวิตามินและแร่ธาตุท่ีมีประโยชน์ ต่อร่างกาย เช่น วิตามินซี วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 ธาตุแคลเซียม ธาตุโซเดียม ธาตุ ฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก โปรตนี เปน็ ตน้ แต่มีคาแนะนาวา่ ไม่ควรรบั ประทานมะละกอสุกในปริมาณมาก ๆ หรือติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะ อาจจะทาให้ผวิ ของคณุ เปลย่ี นเปน็ สเี หลอื งได้ วิธกี ารปลูก ให้นา ต้นกล้าเรียงกระจายไว้ตามหลุมต่าง ๆ หลุมละหนึ่งถุง หลังจากน้ันกรีดถุงพลาสติกออก เอาต้น กล้าวางให้ตรงตา แหน่งระยะปลูกกลางหลุม กลบดินให้แน่น โดยเฉพาะรอบ ๆ โคนต้นเพ่ือให้รากจับดินใหม่ ได้เร็ว ต้นจะตรงกันทุกแถวแล้วรดน้าให้ชุ่มถ้าเกษตรกรปลูกมะละกอช่วงต้นฤดูฝน จะช่วยประหยัดทุนและ แรงงานในการให้น้า โดยเฉพาะในช่วงปลูกใหม่ ๆ จะต้องให้น้ากับต้นกล้ามะละกอจนต้ังตัวได้ โดยรดน้า 2-3 วันต่อครั้ง และท่ีสา คัญคือช่วงที่มะละกอออกดอกติดผลเป็นช่วงที่ต้องการน้ามาก การขาดน้าจะทา ให้ดอก ร่วง ผลร่วง ผลไม่สมบูรณ์ การใหน้ า้ กับต้นมะละกออย่างสมา่ เสมอ จึงทาให้มะละกอมผี ลผลิตสูง สรรพคุณของมะละกอ 1. มสี ว่ นชว่ ยกระตุน้ ให้มารดามนี ้านมมากขนึ้ 2. มะละกอมีส่วนช่วยในการบารงุ ประสาทและสมอง 3. มะละกอมีเอนไซมท์ ี่เป็นยาชว่ ยย่อยอาหาร 4. ชว่ ยป้องกันลักปิดลกั เปิดหรอื เลอื ดออกตามไรฟนั ได้ 5. ช่วยรักษาอาการขัดเบา ด้วยการใช้รากสดประมาณ 1 กามือ รากแห้งอีกครึ่งกามือ ห่ันแล้วนามาต้ม กบั น้า แล้วนานา้ มาด่มื วันละ 3 คร้งั ก่อนมอ้ื อาหาร 6. เปน็ ยาระบายอ่อน ๆ แกอ้ าการทอ้ งผกู ดว้ ยการกนิ เนือ้ มะละกอสุก 7. ช่วยในการย่อยอาหาร

8. ใช้ฆา่ พยาธิ ดว้ ยการใช้ยางจากผลดบิ ซึ่งเป็นยาชว่ ยยอ่ ยโปรตีน 9. ใช้เปน็ ยาขับปัสสาวะ แกข้ ัดเบา จากรากมะละกอ 10. ช่วยป้องกนั การเกดิ โรคน่วิ ในระบบทางเดินปัสสาวะ 11. ช่วยรักษาอาการเท้าบวม ด้วยการนาใบมะละกอสด ๆ มาตาให้ละเอียดแล้วผสมกับเหล้าขาว นามา พอกบริเวณนัน้ ๆ 12. ช่วยแก้อาการเคล็ดขัดยอก ด้วยใช้รากมะละกอนามาตาให้แหลกแล้วผสมกับเหล้าขาว นามาทา บรเิ วณนน้ั ๆ 13. ใช้รักษาอาการผดผ่ืนคันข้ึนตามลาตัว ด้วยใช้ใบมะละกอ 1 ใบ เกลือ 1 ช้อนชา น้ามะนาวจานวน 2 ผล นามาตารวมกนั ให้ละเอยี ดแลว้ นามาทาบริเวณที่เปน็ ผดผื่น 14. ช่วยรักษาโรคกลาก เกล้ือน เท้าเปื่อย ด้วยการใช้ยางมะละกอดิบมาทาวันละ 3 คร้ัง จะสามารถช่วย ฆ่าเชอื้ ราได้ 15. ช่วยรักษาอาการคันอันเกิดมาจากพิษของหอยคัน ด้วยการใช้ยางมะละกอดิบ ๆ นามาทาท้ังเช้าและ เย็น 16. หากโดนเสี้ยนหรือหนามตาหรือหนามหักคาเนื้อใน หากนายางมะละกอดิบมาทา หนามจะหลุด ออกมา แตใ่ หบ้ ง่ เปิดปากแผลกอ่ น 17. หากโดนตะปูตาเท้าเป็นแผล ให้นาผิวของลูกมะละกอดิบมาตาแล้วนามาพอกแผล โดยเปล่ียนใหม่วัน ละ 2 คร้งั 18. ช่วยรักษาแผลพุพอง อักเสบ ด้วยการใช้ใบมะละกอที่แห้งกรอบนามาบดให้เป็นผง นาไปผสมกับ นา้ กะทิผสมใหพ้ อเหนียว แล้วนามาทาแผลวนั ละ 3 ครง้ั 19. ใช้รักษาแผลไฟไหม้น้าร้อนลวก ด้วยการใช้เนื้อมะละกอดิบ ๆ ต้มจนเป่ือย นามาตาแล้วพอกบริเวณ บาดแผล 20. ใช้รักษาอาการปวดหลังปวดข้อต่าง ๆ ด้วยการรับประทานมะละกอสุกอย่างต่อเนื่องจะช่วยบรรเทา อาการดังกลา่ วได้ 21. ช่วยรกั ษาอาการปวดกล้ามเนื้อหรือกล้ามเน้ือไม่มีแรง ด้วยการใช้รากมะละกอตัวผู้นามาแช่เหล้าขาว ทงิ้ ไว้ 7 วนั และกรองเอาน้ามาทาบริเวณทกี่ ล้ามเน้อื หรอื บริเวณที่กลา้ มเนื้อออ่ นแรง 22. ช่วยลดอาการปวดบวม ด้วยการนาใบมะละกอสด ๆ ไปย่างไฟหรือใช้น้าร้อนลวก แล้วนามาประคบ บริเวณที่มีอาการ หรือนามาตาให้พอพยาบแล้วห่อด้วยผ้าขาวบาง นามาทาเป็นลูกประคบก็ใช้ได้ เหมอื นกนั 23. ช่วยป้องกนั การเกดิ อาการตบั โตหรอื โรคทีเ่ กยี่ วกับตับ 24. เปน็ ยาช่วยบารุงหวั ใจให้แข็งแรง 25. มงี านวิจยั มะละกอพบว่าการรบั ประทานมะละกอเปน็ ประจามสี ว่ นช่วยในการต่อต้านโรคมะเรง็ ได้ 26.

ประโยชนข์ องมะละกอ 1. มะละกอมีสารตอ่ ต้านอนมุ ูลอสิ ระอยหู่ ลายชนดิ ซงึ่ ช่วยใหส้ ขุ ภาพของคุณแข็งแรง 2. ชว่ ยบารงุ ผวิ พรรณให้เปล่งปล่ังสดใสอยูเ่ สมอ 3. ช่วยในการชะลอวัย ลดเลอื น และป้องกนั การเกดิ ริว้ รอยต่าง ๆ 4. ช่วยเสริมสร้างระบบภมู ิคุ้มกนั ใหแ้ ข็งแรงย่ิงข้นึ 5. สามารถนามาใช้เป็นทรีตเมนต์ทาหน้าให้หน้าใสได้อีกด้วย ด้วยการนามะละกอสุกผสมกับน้าผึ้งและ นมสด แล้วนามาปน่ั ให้เขา้ กัน หลังจากนัน้ นามาทาผิวหนา้ ทง้ิ ไว้ประมาณ 15 นาที แล้วคอ่ ยลา้ งออก 6. ใช้นามารับประทานเป็นผลไมห้ รอื ของว่าง 7. ใชน้ ามาปรุงเปน็ อาหาร เช่น แกงส้ม ส้มตา เป็นต้น 8. สามารถนามะละกอไปใช้หมักให้เน้ือนุ่มได้อีกด้วย เพราะมีเอนไซม์ท่ีชื่อว่า Papain ซึ่งเป็น สว่ นประกอบของผงหมกั สาเร็จรปู ท่เี ราเหน็ ขายกันอยูต่ ามท้องตลาดน่ันเอง 9. นามาแปรรูป การแปรรูปมะละกอ เช่น มะละกอแช่อ่ิม มะละกอแผ่น แยมมะละกอ มะละกอเช่ือม ซอสมะละกอ เยลลม่ี ะละกอ มะละกอแช่อิ่ม มะละกอสามรส มะละกอดอง มะละกอผง เป็นต้น คณุ ค่าทางโภชนาการของมะละกอดิบ ตอ่ 100 กรัม  พลังงาน 43 กโิ ลแคลอรี  คาร์โบไฮเดรต 10.82 กรมั  น้าตาล 7.82 กรมั  เส้นใย 1.7 กรัม  ไขมัน 0.26 กรัม  โปรตีน 0.47 กรัม  วิตามนิ เอ 47 ไมโครกรมั 6%  เบตาแคโรทนี 274 ไมโครกรมั 3%  ลูทีนและซแี ซนทีน 89 ไมโครกรมั  วติ ามนิ บี 1 0.023 มลิ ลกิ รัม 2%  วิตามินบี 2 0.027 มลิ ลิกรัม 2%  วติ ามินบี 3 0.357 มิลลกิ รมั 2%  วิตามนิ บี 5 0.191 มลิ ลกิ รัม 4%  วิตามนิ บี 6 0.038 มลิ ลกิ รัม 3%  วติ ามินบี 9 38 ไมโครกรมั 10%  วติ ามินซี 62 มิลลกิ รมั 75%

 วติ ามนิ อี 0.3 มิลลกิ รัม 2%  วิตามนิ เค 2.6 ไมโครกรมั 2%  ธาตแุ คลเซียม 20 มิลลิกรัม 2%  ธาตุเหลก็ 0.25 มิลลกิ รมั 2%  ธาตุแมกนเี ซยี ม 21 มิลลกิ รัม 6%  ธาตุแมงกานสี 0.04 มิลลกิ รมั 2%  ธาตุฟอสฟอรัส 10 มลิ ลิกรัม 1%  ธาตโุ พแทสเซยี ม 182 มลิ ลิกรัม 4%  ธาตโุ ซเดยี ม 8 มิลลิกรมั 1%  ธาตุสังกะสี 0.08 มิลลกิ รัม 1%  ไลโคปีน 1,828 ไมโครกรัม % ร้อยละของปริมาณแนะนาท่ีร่างกายต้องการในแต่ละวันสาหรับผู้ใหญ่ (ข้อมูลจาก : USDA Nutrient database) คณุ คา่ ทางโภชนาการของมะละกอสุก ต่อ 100 กรมั  ประโยชนข์ องมะละกอโปรตนี 0.5 กรมั  ไขมัน 0.1 กรมั  วิตามนิ ซี 70 มิลลิกรัม  ธาตแุ คลเซยี ม 24 มิลลกิ รัม  ธาตฟุ อสฟอรัส 22 มลิ ลิกรัม  ธาตุเหลก็ 0.6 มลิ ลิกรัม  ธาตโุ ซเดยี ม 4 มิลลิกรัม  วติ ามินบี 1 0.04 มิลลกิ รมั  วิตามินบี 2 0.04 มิลลิกรัม  วติ ามนิ บี 3 0.4 มิลลกิ รัม % ร้อยละของปริมาณแนะนาท่ีร่างกายต้องการในแต่ละวันสาหรับผู้ใหญ่ (ข้อมูลจาก : Philippine Herbal Medicine)

จดั ทาโดย ห้องสมุดประชาชนจังหวดั แพร่ กศน.อาเภอเมอื งแพร่ สานกั งาน กศน.จังหวัดแพร่