บทเรียนสำเร็จรูปเรื่อง อนามัยเจริญพันธุ์และการตั้งครรภ์

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 1 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 2 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง บทเรียนสำเรจ็ รปู เรื่อง อนามยั เจริญพันธแ์ุ ละการต้งั ครรภ์ จดั ทำขน้ึ เพอ่ื พฒั นาการจดั การเรียนการสอนรายวิชา สุขศึกษา สาระการเรยี นร้สู ุขศึกษาและพลศึกษา ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 3 โดยมีจุดม่งุ หมายเพื่อให้นกั เรยี นได้พฒั นาการ เรียนร้ดู ้วยตนเอวตามความสามารถของแต่ละบคุ คลอยา่ งละเอยี ดจากบทเรียนสำเรจ็ รปู ทีละข้ันตอนจนจบเน้ือหา ผจู้ ดั ทำหวงั เป็นอยา่ งย่งิ วา่ บทเรยี นสำเร็จรูปเลม่ น้ีจะสามารถชว่ ยพฒั นาการจดั การเรียนการสอนไดอ้ ย่างดีและ สง่ ผลให้เกดิ ประโยชน์แก่ผูเ้ รียนโดยตรง ทำให้ผเู้ รียนเกิดความสนใจ เขา้ ใจและสนกุ กับบทเรยี นมากขนึ้ ขอบคณุ ผูท้ รงคุณวฒุ ิทไ่ี ด้ตรวจสอบผลงานใหม้ ีความสมบูรณ์ นายสมบัติ เอ่ียมพานชิ กลุ ครพู ่เี ลยี้ ง คณะครใู น สายชน้ั มธั ยมศึกษาปี่ท่ี 3 ตลอดจนผู้ทมี่ ีสว่ นเก่ยี วขอ้ งทกุ คนท่ไี ดก้ รณุ าให้คำแนะนำชี้แนวทางตลอดจนให้ข้อคิดอนั เปน็ ประโยชน์ จนกระท่ังบทเรยี นสำเรจ็ รูป เรื่อง อนามยั เจริญพันธแ์ุ ละการตั้งครรภ์ ชุดนีส้ ำเรจ็ ลุลว่ งดว้ ยดีหากมีข้อผิดพลาด ประการใด ผูจ้ ัดทำตอ้ งกราบขออภยั มา ณ ทนี่ ้ี โชติวฒั น์ จันทรห์ ลม่ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 3 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง สารบัญ เรื่อง หนา้ คำนำ ก สารบญั ข แผนภมู ลิ ำดับขนั้ ตอนการเรียน ค คำชี้แจงสำหรบั นักเรียน ง แบบทดสอบก่อนเรยี น 1 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน 3 สาระสำคญั 4 จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 5 กรอบนำ 6 กรอบที่ 1 องคป์ ระกอบของอนามัยเจรญิ พันธ์ุ 7 คำถามประจำกรอบที่ 1 14 เฉลยคำถามประจำกรอบท่ี 1 15 กรอบท่ี 2 การตัง้ ครรภ์ 16 ปัจจัยที่มผี ลกระทบต่อการตัง้ ครรภ์ 17 คำถามประจำกรอบท่ี 2 20 เฉลยคำถามประจำกรอบที่ 2 21 กรอบสรปุ 22 แบบทดสอบหลังเรียน 23 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น 24 บรรณานกุ รม 25 น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 4 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 1. อ่าน 2. ทดสอบ คำแนะนำ ก่อนเรยี น 7. ศกึ ษา 5. ไมผ่ า่ น 3. ศกึ ษา เรื่องใหม่ การประเมิน บทเรียน 6. ผา่ น 4. ทดสอบ การประเมนิ หลงั เรียน ศึกษาขัน้ ตอนการเรียน กอ่ นเรมิ่ เรียนนะครับ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 5 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 1. บทเรยี นสำเร็จรูปเลม่ นีน้ กั เรียนสามารถศกึ ษาเรียนรดู้ ว้ ยตนเอง 2. นกั เรียนอา่ นคำชแี้ จงให้เข้าใจ 3. นกั เรยี นต้องซอ่ื สัตยต์ อ่ ตนเองไม่เปดิ ดูคำตอบก่อน 4. นักเรียนทำแบบทดสอบกอ่ นเรียนแล้วตรวจคำตอบ 5. เร่มิ ศึกษาบทเรยี นสำเร็จรปู นตี้ ง้ั แตก่ รอบแรก เรียงไปตามลำดบั โดยไมข่ า้ มกรอบใดกรอบหน่ึง 6. เม่ือตอบคำถามประจำกรอบเสร็จแล้วจึงเปดิ ดูคำตอบในกรอบเฉลย 7. เมอ่ื ศึกษาบทเรียนสำเรจ็ รูปครบทุกกรอบแลว้ ใหน้ ักเรียนทำแบบทดสอบหลงั เรียนและตรวจคำตอบจากการเฉลยเพ่ือดู ความก้าวหน้าในการเรยี นของตนเองโดยยึดเกณฑก์ ารประเมินรอ้ ยละ 80 ขึ้นไปถ้าตำ่ กวา่ ถือว่านักเรยี นไมผ่ า่ นการ ประเมิน ใหน้ กั เรียนศึกษาบทเรียนสำเรจ็ รูปใหมอ่ ีกครัง้ จนกว่าจะผ่านเกนิ ประเมนิ 8. ถา้ นกั เรียนมีปัญหาหรือมีข้อสงสัยให้สอบถามครูผูส้ อน น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 6 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง คะแนนท่ีได้ แบบทดสอบกอ่ นเรียน 10คะแนนเต็ม คำช้แี จง ให้นักเรียนเลือกคำตอบท่ถี ูกท่ีสุดเพยี งข้อเดียว 1. ขอ้ ใดเป็นการวางแผนครอบครัว ก. การคมุ กำเนดิ ข. การเล้ยี งดบู ตุ ร ค. การหารายไดเ้ ล้ยี งครอบครัว ง. การอบรมสง่ั สอนบุตรใหเ้ ป็นคนดี 2. การที่มารดาต้งั ครรภ์แล้วไปฝากครรภ์ที่สถานพยาบาล เพ่ือใหแ้ พทย์นดั ตรวจเปน็ ระยะ ๆ จัดวา่ เป็นการอนามัยเจริญ พนั ธุ์ข้อใด ก. ภาวการณ์มบี ตั รยาก ข. การวางแผนครอบครวั ค. การอนามยั แม่และเด็ก ง. การแทง้ และภาวะแทรกซอ้ น 3. สัญญาณใดท่ีบง่ บอกว่ามกี ารต้งั ครรภเ์ กดิ ขึน้ ก. เหม่อลอย ข. นอนทั้งวนั ค. เรียกรอ้ งความสนใจ ง. การขาดประจำเดือน 4. การทดสอบการตัง้ ครรภ์ท่ไี ด้ผลแน่นอนจะตอ้ งทดสอบในชว่ งใด ก. ก่อนประจำเดอื นมา 15 วัน ข. ก่อนมเี พศสัมพนั ธ์อยา่ งนอ้ ย 2 ช่วั โมง ค. ภายหลงั การขาดประจำเดอื นอย่างน้อย 7-14 วนั ง. ภายหลังจากการมีเพศสัมพันธ์อย่างนอ้ ย 6 สัปดาห์ 5. ปัจจัยใดทีส่ ่งผลกระทบต่อการตัง้ ครรภ์ ก. บุคคล ข. ครอบครวั ค. สภาพรา่ งกาย ง. สภาพแวดล้อม น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 7 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 6. มารดาตง้ั ครรภท์ ด่ี ม่ื แอลกอฮอลเ์ ขา้ ไปจะส่งผลอยา่ งไรตอ่ ทารกเม่ือคลอดออกมา ก. ดอื้ ข. เลีย้ งยาก ค. เกดิ อาการมึนเมา ง. เกดิ ภาวะปัญญาออ่ น 7. เมือ่ มารดาทตี่ ้งั ครรภเ์ ปน็ โรคหวั ใจจะสง่ ผลอย่างไรต่อทารกในครรภ์ ก. ทารกตัวใหญ่กวา่ ปกติ ข. ทารกตวั เลก็ กว่าอายคุ รรภ์ ค. ทารกตน่ื เต้นอยตู่ ลอดเวลา ง. ไมม่ ขี ้อถูก 8. มารดาตง้ั ครรภ์ที่ทอ้ งผูกควรรับประทานอาหารชนิดใดเพอื่ ชว่ ยใหข้ บั ถา่ ยได้ง่าย ก. ขนมปัง ข. ขา้ วสวย ค. ผักผลไม้ ง. เนือ้ สตั ว์ 9. มารดาทม่ี ภี าวะเครยี ดอย่างรนุ แรงในขณะตั้งครรภ์ จะมีผลอย่าไรต่อทารกท่ีคลอดออกมา ก. เป็นโรคประสาท ข. เปน็ เด็กกา้ วรา้ ว ค. เปน็ เด็กทค่ี ดิ มาก ง. เป็นเดก็ ท่มี ภี าวะเครยี ดตง้ั แตก่ ำเนิด 10. แร่ธาตุชนิดใดทห่ี ญิงตั้งครรภต์ ้องการในปรมิ าณที่มากกว่าคนปกติ ก. วิตามนิ ซี ข. ธาตเุ หล็ก ค. วติ ามินเอ ง. กรดโฟลกิ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 8 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง เฉลย แบบทดสอบก่อนเรียน ตรวจดใู ห้ดวี า่ ถกู กข่ี อ้ นะครบั ถูก 8 ข้อขึ้นไป ระดับคณุ ภาพดมี าก ถูก 7 ขอ ระดบั คณุ ภาพดี ถกู 6 ขอ ระดับคณุ ภาพพอใช้ ถกู ต่ำกวา่ 6 ขอ ระดบั คณุ ภาพปรับปรงุ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 9 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง การได้เรียนรู้ถึงองค์ประกอบของอนามัย เจริญพันธุ์เกี่ยวกับอนามัยแม่และเด็กและการ วางแผนครอบครัว เป็นสิ่งจำเป็นเพราะจะทำให้รูจ้ ัก ประเมินความพร้อมก่อนที่จะมบี ตุ ร ร้จู กั วธิ กี ารปฏิบัติ ตนที่เหมาะสมในการดูแลแม่และเด็กในระหว่างการ ตั้งครรภ์รู้จักหลีกเลี่ยงปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการ ตั้งครรภ์และการเลี้ยงดูทารก เพื่อให้ทารกที่คลอด ออดมาที่จะเจริญเติบโตอย่างมีสุขภาพที่ดีและ แข็งแรงสมบรู ณ์ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 10 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง จดุ ประสงค์ 1. บอกองคป์ ระกอบของอนามัยเจรญิ พนั ธ์ุ ได้ 2.อธบิ ายวิธกี ารปฏิบัติตนท่ีถกู ต้อง เหมาะสมในการดูแลอนามยั เจรญิ พนั ธ์ไุ ด้ 3. วเิ คราะหป์ จั จยั ทีม่ ผี ลกระทบต่อการ ตง้ั ครรภข์ องมารดาและทารกในครรภ์ได้ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 11 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง กรอบนำ อนามยั เจรญิ พนั ธ์ุ หมายถงึ ภาวะความสมบรู ณแ์ ขง็ แรง ของรา่ งกายและจิตใจ ทเี่ ปน็ ผลจากกระบวนการและการ ทำหนา้ ท่กี ารเจรญิ พนั ธุ์ทีส่ มบูรณ์ทางเพศชายและหญิงทุก ชว่ งอายุ อนั ส่งผลใหม้ ี ชวี ิตอยใู่ นสงั คมอย่างมคี วามสุข สวสั ดคี รับนักเรยี น บทเรยี นสำเรจ็ รูปเล่มนี้มเี นือ้ หาเกี่ยวกบั องคป์ ระกอบของอนามัยเจริญพนั ธแ์ุ ละปจั จยั ทม่ี ีผลกระทบต่อ การตง้ั ครรภ์นะครบั ให้นักเรียนตงั้ ใจศึกษาบทเรยี นใหเ้ ขา้ ใจตั้งใจ ตอบคำถามท้ายกรอบเรียนและทำแบบทดสอบหลงั เรียนให้ผ่าน การประเมินนะครับ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 12 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง กรอบท่ี 1 องค์ประกอบของอนามยั เจรญิ พนั ธ์ุ เป็นอย่างไรบา้ งครับ เมอื่ เราทราบแล้วว่าอนามยั เจรญิ พนั ธ์ุ มีความจำเปน็ ในการใช้ชวี ิตอยู่ในสงั คมอยา่ งมีความสุข แล้วในเลม่ นี้ นกั เรยี นจะได้ศกึ ษาเรอื่ ง องคป์ ระกอบของอนามัยเจรญิ พนั ธุ์ เดีย๋ ว เราไปศึกษารายละเอยี ดกนั เลยครบั องคป์ ระกอบของอนามยั เจรญิ พนั ธุ์ กระทรวงสาธารณสขุ ไดก้ ำหนดองค์ประกอบของอนามัยเจรญิ พนั ธไ์ุ ว้ 10 องคป์ ระกอบ ดังนี้ 1. การวางแผนครอบครัว 2. การอนามัยแมแ่ ละเดก็ 3. โรคเอดส์ 4. โรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธุ์ 5. มะเร็งระบบสบื พนั ธ์ุ 6. การแท้งและภาวะแทรกซอ้ น 7. ภาวะมบี ุตรยาก 8. เพศศกึ ษา 9. อนามัยเจรญิ พันธุใ์ นกล่มุ วยั รนุ่ 10. ภาวะหลงั วัยเจรญิ พนั ธุ์และวัยผสู้ งู อายุ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 13 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 1 .การวางแผนครอบครวั คอื การมีเปา้ หมายของครอบครวั มคี วามพรอ้ มในด้านต่าง ๆ ตง้ั แต่การเลอื กคู่ครอง ความพร้อมด้านทอ่ี ยอู่ าศยั และอาชีพ การแต่งงาน การวางแผนท่จี ะมี บตุ ร การเวน้ ชว่ งระยะห่างของการมบี ุตรทเี่ หมาะสม การเป็นพ่อแมท่ ่ีดีเพื่อเล้ียงดูบุตรใหเ้ ปน็ คนดี มีคุณภาพและมีความสุขแก่ตนเอง ครอบครัว สงั คมและประเทศชาติ ระยะเรม่ิ ต้นของ การใชช้ ีวติ คู่รว่ มกัน ต้องปรับตัวเข้าหากัน ตกลงบทบาทและภาระหน้าทใ่ี นครอบครวั ซง่ึ เปน็ ท่ี ยอมรบั กนั ท้ังสองฝา่ ย และสามารถสลบั บทบาทกันได้ในยามจำเปน็ องคป์ ระกอบของการวางแผนครอบครัว 1. การเลอื กคู่ครอง เป็นการทีจ่ ะเรมิ่ ต้นของการทีจ่ ะมคี รอบครวั ทดี่ กี ารเลือกค่คู รองนั้นเปน็ สงิ่ ที่สำคัญมากก็ว่าได้ เพราะการเลอื กคคู่ รองของคนสมยั น้จี ะเลอื กตามอารมณแ์ ละความรสู้ ึกกนั เปน็ ส่วนใหญ่ แตไ่ ม่นกึ ถงึ ความเปน็ จริง ครั้นเม่อื อายุมากสังขารก็เปลีย่ นสภาพตามกาลเวลา หากไมม่ คี วามเขา้ ใจซึง่ กัน และกนั แล้ว การหย่ารา้ งก็จะตามมา ทง้ั นี้ การเลือกคู่ครองทถี่ ูกต้องน้นั เริ่มแรกคอื ใจต้องรกั กนั กอ่ น จากนั้นตอ้ งมีการวางเปา้ หมายในชีวติ ร่วมกันตอ่ ไป 2. การเตรียมความพร้อมดา้ นท่อี ย่อู าศยั และอาชีพ ทอ่ี ยู่อาศัยเป็นเรอ่ื งท่ีมคี วามสำคัญมาก ฉะนั้นจะต้องตกลงกนั ตงั้ แต่ก่อนแต่งงาน เช่น แยกมาอยู่ด้วยกันตามลำพัง หรอื อย่กู บั ครอบครัวของฝา่ ยใดฝ่ายหนงึ่ ทั้งน้ขี น้ึ อยู่กบั เหตุผล และความ จำเปน็ ของทั้งสองฝา่ ย สำหรบั อาชีพควรมีอาชพี ท่ีมนั่ คง มีรายได้ แน่นอน และเพยี งพอทจี่ ะดแู ลครอบครวั ได้ 3. การแต่งงาน เปน็ ประเพณีทีแ่ สดงถงึ การประกาศให้สังคมรับรู้ถึงการตกลงใจในการใช้ชีวติ ร่วมกันของชาย หญงิ ซึ่งมธี รรมเนียมปฏบิ ตั ิแตกตา่ งกนั ในแตล่ ะท้องถนิ่ และการจดทะเบียนสมรสเพอื่ สิทธติ าม กฎหมายของทัง้ สองฝา่ ย อยา่ งไรกต็ าม พิธีแตง่ งาน ควรเปน็ ไปตามฐานะของคบู่ า่ วสาวและไม่ ก่อใหเ้ กิดปญั หาตามมาในภายหลัง น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 14 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 4. การปรับตวั เข้าหากนั การท่คี นสองคนซึง่ แตกตา่ งกนั ในท่มี า นิสยั ใจคอจะตกลงมาใชช้ ีวติ อยู่รว่ มกนั ไดน้ น้ั การปรบั ตวั เป็นเร่ือง สำคัญอยา่ งยิง่ การท่คี ่รู กั ร้จู ัก \"การเสยี สละ\" จะช่วยพฒั นาความรกั ท่ีมี ตอ่ กันใหย้ ืนยาวตลอดไป 5. การเงนิ คู่บ่าวสาว จำเปน็ ตอ้ งนำเงนิ เดอื นของเราทง้ั สองคนมารวมกันก่อนเพื่อใหร้ ้รู ายรับที่ แนน่ อนของครอบครัว จากนน้ั ให้เขยี นถึงรายจ่ายของครอบครวั ในหนึง่ เดอื น และควรทำ ตารางรายรับ-รายจา่ ยใหช้ ัดเจน 6. การวางแผนมบี ตุ ร และการเวน้ ชว่ งการมบี ตุ ร คือการเตรียมความพร้อมสำหรบั มีบุตรวา่ เมอ่ื แต่งงานกันแล้วต้องการจะมีบตุ รกี่คน และเวน้ ระยะห่างกนั นานแคไ่ หน เลอื กวิธีอะไรจึงจะมปี ระสทิ ธิภาพและปลอดภยั ในการ คุมกำเนิด การวางแผนการเงนิ และการวางอนาคตบุตร ตลอดจนการเว้นช่วงการมีบตุ ร เพ่ือใหผ้ เู้ ปน็ แมไ่ ด้พนื้ ฟสู ขุ ภาพร่างกาย กอ่ นการต้ังครรภค์ รง้ั ต่อไป ที่สำคัญกค็ ือไม่ควรมี บุตรเรว็ เกินไป ชา้ เกนิ ไป หรอื ถ่เี กินไป จะทำใหเ้ กิดปญั หาในการเล้ยี งดูและให้ความอบอ่นุ แกล่ ูกได้อยา่ งทั่วถึง 7. การเตรียมตัวเปน็ พอ่ แมท่ ่ีดี เพ่ือใหบ้ ุตรเติบโตมาเปน็ คนดี มีคุณภาพ และมคี วามสขุ ผู้ทเี่ ป็นพอ่ แมจ่ ะตอ้ งเตรียม ตวั ทจ่ี ะปฏบิ ัตติ นเองให้เปน็ แบบอย่างทด่ี ีกับบตุ รโดยประพฤตอิ ยู่ในศลี ธรรมอนั ดี มหี ลักการ ในการดำเนินชวี ติ เพอ่ื เป็นประโยชน์ในการสอน การตักเตือนว่ากลา่ ว การปรับปรงุ และการ อบรมแก้ไขบุตรให้ดีต่อไปในอนาคต น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 15 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง หลกั การวางแผนครอบครัว 1. ตรวจสุขภาพและขอคำปรกึ ษากอ่ นการสมรสหรอื ก่อนการมีบตุ ร เพือ่ ปอ้ งกนั โรคติตอ่ ทางเพศสัมพันธ์และโรค ทางพันธกุ รรม 2. เมือ่ ตอ้ งการมีบตุ รควรพิจารณาจากสุขภาพอนามยั ทง้ั ด้านรา่ งกายและจิตใจของมารดาประกอบกบั ภาวะทาง เศรษฐกจิ ของครอบครัว 3. เลือกใชว้ ธิ ีการคมุ กำเนิดได้อย่างเหมาะสมเมอ่ื ยังไมพ่ ร้อมท่ีจะมีบุตรหรือเม่อื มบี ุตรเพียงพอตามทไ่ี ด้วางแผนไว้ 2. อนามยั แม่และเดก็ เปน็ การดแู ลสุขภาพท่ีสำคญั ซึ่งเร่มิ ตงั้ แต่การดแู ลครรภเ์ พอื่ ให้การ ตง้ั ครรภแ์ ละการคลอดมคี ุณภาพ แม่และทารกปลอดภัย ปราศจาก ภาวะแทรกซ้อน และมสี ุขภาพแขง็ แรง ตอ่ เนือ่ งถึงการดูแลในชว่ งปฐมวยั เพอ่ื ให้เดก็ เจรญิ เตบิ โตและมีการพฒั นาอย่างองค์รวม ทง้ั สุขภาวะทางกาย อารมณ์ สังคม และ สตปิ ญั ญา การปฏิบตั ติ นอย่างเหมาะสมของมารดาในการตัง้ ครรภ์ ระยะคลอด หลงั คลอด และการดูแลบุตรท่ี เหมาะสม จะทำให้ทง้ั มารดาและบตุ รมีสุขภาพแข็งแรง มภี ูมิตา้ นทานโรค ไมเ่ จบ็ ป่วยไม่มีโรคแทรกซ้อน ดงั นน้ั ผู้หญงิ เม่อื รู้ตวั วา่ ต้งั ครรภ์ ควรปฏิบตั ดิ ังนี้ 1.มีการเตรียมตวั ทจ่ี ะเปน็ แม่ทด่ี ีดว้ ยการบำรุงดูแลร่างกาย 2.ตอ้ งไปฝากครรภ์ทโ่ี รงพยาบาล 3.ไปตรวจครรภ์ตามทแ่ี พทยน์ ดั 4.ศึกษาหาความรู้เกยี่ วกบั การดแู ลครรภก์ ารเลย้ี งดูบตุ รท่ดี ี และเพือ่ สุขภาพของตนเองและบตุ ร 5.ควรเรยี นรกู้ ารปฏบิ ัติตนเม่ือมกี ารต้ังครรภ์ 6.ไม่ทำพฤติกรรม หรอื กจิ กรรมที่เป็นอนั ตรายตอ่ การตงั้ ครรภ์ 7.หลงั คลอดบุตรควรพกั ฟนื้ อย่างนอ้ ย 45 วนั 8.แมค่ วรใหน้ มบตุ รเพราะนมแมม่ ีประโยชน์ต่อทารกมาก น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 16 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 3. โรคเอดส์ เป็นโรคตดิ ต่อร้ายแรง ซ่งึ ตอ้ งระมดั ระวงั พฤติกรรมเส่ียงต่อการเกิดโรคเปน็ พเิ ศษหาก ไม่แน่ใจหรือหากมีข้อสงสัยเกย่ี วกับโรคเอดส์สามารถเข้าไปรับการตรวจเลอื ดได้เมือ่ ผา่ นไปแลว้ 6 สัปดาห์ หลังมเี พศสัมพนั ธแ์ ละติดต่อขอรับคำปรึกษาได้ทสี่ ำนกั งานสาธารณสุขใกล้บ้าน ข้อควรปฏิบัตดิ งั นี้ 1. ไม่ส่ำส่อนทางเพศ 2. ไม่ใช้เขม็ ฉีดยาหรอื กระบอกฉดี ยาร่วมกับผอู้ นื่ 3. สวมถงุ ยางอนามยั ทุกครั้งเวลามีเพศสมั พนั ธ์ 4. ผหู้ ญงิ ทีม่ ีเชอ้ื เอชไอวี ควรคุมกำเนดิ ไว้อยา่ ปล่อยใหม้ ีการตั้งครรภเ์ กดิ ขึน้ 5. หลีกเล่ียงการเท่ยี วสถานบันเทงิ เรงิ รมย์ 4. โรคติดตอ่ ทางเพศสมั พันธุ์ เปน็ โรคท่ีสามารถเปน็ ได้ทุกเพศ ทุกวยั แตพ่ บมากในหมู่วยั รนุ่ เนอ่ื งจากวยั รนุ่ ใน ปจั จุบนั นิยมมีเพศสัมพันธ์กอ่ นการแต่งงาน โดยท่ขี าดความรคู้ วามเข้าใจเกีย่ วกับการ ป้องกันตวั เอง รวมทงั้ โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพันธ์ ต่าง ๆ นอกจากนี้ในปัจจบุ นั คแู่ ตง่ งานมี อตั ราการหย่ารา้ งสูงข้นึ ทำให้คนมสี ามี หรือภรรยาหลายคน จึงเกิด โรคติดตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์ มากข้นึ สิง่ ทอี่ ันตรายของโรคติดต่อทางเพศสัมพนั ธ์ คอื เมื่อเป็นแล้วมักจะไม่เกดิ อาการ บางคนจงึ ตดิ โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพันธแ์ ลว้ โดยไมร่ ูต้ ัว และเป็นปัญหาในการจดั การทาง ระบบสาธารณสุข และท่ีสำคัญโรคตดิ ตอ่ ทางเพศสัมพนั ธ์ สามารถติดต่อไปยงั ทารกในครรภ์ ได้ 5. มะเร็งระบบสบื พนั ธ์ุ มะเร็งปากมดลกู เปน็ มะเร็งทไี่ ด้บ่อยเป็นอันดบั สองของสตรี รองมาจากมะเรง็ เตา้ นม สาเหตุสำคัญคอื มีการติดเช้อื ไวรัส เอชพีวี หรือ Human papilloma virus ซงึ่ ติดต่อได้จากการมีเพศสมั พนั ธ์ โดยเฉพาะการตดิ เชื้อไวรสั สายพันธุ์ 16 และ 18 อาการทตี่ รวจพบได้แก่ การมเี ลือดออกผดิ ปกตใิ นช่วงวยั หมดระดู, เลอื ดออกทางช่องคลอดกระปรดิ กระปรอย, เลอื ดออกทางชอ่ งคลอดหลงั จากมเี พศสมั พนั ธ์ และการมตี กขาวผิดปกติเร้อื รัง วิธกี ารตรวจคือการป้ายบริเวณปากมดลูก ด้วยไมพ้ าย หรอื แปรง เพ่อื เกบ็ เอาเซลล์บรเิ วณปากมดลูกมาตรวจวินจิ ฉยั โดยพยาธแิ พทย์ ซ่งึ ปัจจุบันนีก้ ารตรวจมีความ ไว และจำเพาะมากข้นึ ทำให้การวนิ ิจฉัยแม่นยำและรกั ษาโรคได้รวดเรว็ การรกั ษาขึน้ อยู่กับระยะของโรค ซ่ึงมีต้ังแต่ ตดั ชิน้ เน้อื , ตดั ปากมดลูก, ตัดมดลูก, ฉายแสง หรอื การใหเ้ คมีบำบดั น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 17 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 6. การแทง้ และภาวะแทรกซ้อน การแท้งเปน็ สาเหตทุ ี่พบบอ่ ยที่สุดของการตกเลือดระหวา่ งต้ังครรภ์ พบประมาณ ร้อยละ 10-15 ของการตงั้ ครรภ์ ส่วนใหญอ่ าการเมอ่ื เรม่ิ จะแทง้ จะมีเลือดออกทางชอ่ ง คลอด ในระยะแรกมักจะออกไม่มาก ตอ่ มาจะปวดท้องเปน็ พกั ๆ คล้ายปวดประจำเดอื น แต่มากกวา่ อันตรายสำคัญของการแทง้ คือ การตกเลือด เพราะอาจทำให้เสียชีวิตได้ ใน รายทไ่ี ปทำแทง้ โดยผิดกฎหมายอาจพบอาการแทรกซอ้ นได้มาก เนอ่ื งจากมีการตดิ เชอ้ื เชน่ มีไขส้ งู เลือดเป็นพิษ เยอื่ บุช่องท้องอกั เสบ มดลกู ทะลเุ นื้อเน่าตาย และบาดทะยัก เปน็ ตน้ ซงึ่ ล้วนเป็นอันตราย 7. ภาวะการมีบุตรยาก ภาวะมบี ุตรยากเปน็ ปัญหาทางการแพทย์ที่เพิ่มข้นึ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ปัจจุบนั พบว่ามคี ่สู มรสถงึ รอ้ ยละ 20 ท่ีเขา้ ขา่ ย คำจำกัดความของผมู้ ีบุตรยากเนอ่ื งจากไมส่ ามารถมีบุตรได้ตามธรรมชาติแม้จะอยูร่ ่วมกนั มาแลว้ 1 ปโี ดยไมม่ ีการ คมุ กำเนดิ ควรปฏิบัติดงั นี้ 1. ถา้ พิจารณาแลว้ ว่าตนเองและคู่ของตนมีบุตรยาก ควรไปปรกึ ษาแพทยเ์ พอื่ ตรวจหาสาเหตุวา่ มาจากฝา่ ยใด หรือท้งั สองฝา่ ย 2. ควรปฏบิ ตั ิตนตามทแี่ พทย์แนะนำสำหรับผ้ทู ี่มีบตุ รยาก 3. ถา้ มบี ตุ รตามวธิ ปี กตไิ ม่ไดแ้ ละประสงค์ที่จะมีบุตรไว้สบื สกุลกค็ วรยนิ ยอมทำตามกรรมวิธีทางการแพทย์ ซง่ึ ปัจจุบันมีความกา้ วหน้ามากสำหรบั การทำใหผ้ ทู้ ม่ี ีบตุ รยากได้มบี ุตร แต่คา่ ใช้จา่ ยค่อนขา้ งแพง 8. เพศศกึ ษา คือ การจัดการเรยี นรเู้ ก่ียวกบั เพศ (Sexuality) ท่ีครอบคลมุ พัฒนาการทาง รา่ งกาย จติ ใจ การทำงานของสรรี ะและการดูแลสุขอนามัย ทศั นคติ ค่านยิ ม สัมพันธภาพ พฤติกรรมทางเพศ มติ ทิ างสงั คมและวัฒนธรรมทมี่ ผี ลตอ่ วิถีชีวิตทาง เพศ เป็นกระบวนการพฒั นาท้ังด้านความรู้ ความคดิ ทัศนคติ อารมณ์ และทกั ษะทจ่ี ำเปน็ สำหรับบุคคลท่ีจะช่วยให้ สามารถเลอื กดำเนนิ ชีวิตทางเพศอย่างเปน็ สุขและปลอดภัย สามารถพัฒนา และดำรงความสัมพันธ์กบั ผู้อ่นื ได้อย่างมีความรบั ผิดชอบและสมดุล น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 18 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 9. อนามยั เจริญพนั ธุใ์ นกลุ่มวัยรนุ่ วัยรุ่นจำเป็นต้องรักษาอนามัยทางร่างกายและทางเพศของตนเองอยู่เสมอ เนื่องจากวัยรุน่ เป็นวยั ทมี่ กี ารเปลย่ี นแปลงอยา่ งรวดเร็ว การรักษาอนามัยที่ดีจะทำให้ สามารถดำรงชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุขไม่เจ็บป่วยหรือเกิดความผิดปกติกับ อวัยวะตา่ ง ๆ 10.ภาวะหลังวยั เจริญพันธ์ุและสูงอายุ ภาวะหลังวัยเจริญพันธุ์และสูงอายุ หมายถึง กลุ่มวัยหมดระดูและสูงอายุ ถงึ แมว้ ่าจะหมดภาวะวัยเจริญพันธแ์ุ ลว้ แต่ก็ควรกลา่ วถึงด้วยเพราะอนามัยเจรญิ พันธุ์ รวมในทุกช่วงชีวิตให้อยู่อย่างมีความสุขและมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย ดังนั้นจึง แนะนำผู้ท่ีหมดวยั เจรญิ พนั ธห์ รือผู้สูงอายุบรกิ ารฮอร์โมนทดแทน การบำบัดรักษาให้ กลุ่มคนวัยหมดระดูและสูงอายุ ให้มีสุขภาพดี ได้แก่ การออกกำลังกาย การเลือก รับประทานอาหารที่มีคณุ ภาพ สรุป องค์ประกอบของอนามัยเจริญพันธุ์มีส่วนช่วยให้วัยร่นุ ไดเ้ ขา้ ใจถงึ การดแู ลสุขภาพตนเองในเร่ืองการมีเพศสมั พนั ธ์ การ คุมกำเนิด การตั้งครรภ์ การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และโรคเอดส์ การทำแท้ง และการดูแลสุขภาพของมารดาและ ทารก เป็นต้น ประโยชน์ที่ได้รับสำหรับวัยรุ่นจะเกิดความ เข้าใจและความตระหนักถึงความสำคัญของชีวิตครอบครัวใน อนาคตว่าต้องมีการปฏิบัติตนอย่างไรเพื่อทำให้มีชีวิตอย่างมี ความสขุ และมเี พศสัมพันธ์อยา่ งปลอดภยั น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 19 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง คำถามประจำกรอบท่ี 1 คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรียนตอบคำถามทีก่ ำหนดให้ตอ่ ไปน้ี 1. นกั เรยี นคิดวา่ การวางแผนครอบครวั เปน็ องค์ประกอบท่สี ำคญั ของอนามยั เจรญิ พนั ธุ์หรอื ไมเ่ พราะเหตุใดจงอธิบาย ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. ในวยั ของนักเรยี นควรปฏิบตั ติ นในการดูแลสขุ ภาพอนามยั เจรญิ พนั ธ์ุของตนเองอย่างไรใหเ้ หมาะสม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. กระทรวงสาธารณสขุ ได้กำหนดองค์ประกอบของอนามัยเจริญพันธุ์ไว้กี่องคป์ ระกอบอะไรบา้ ง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ตั้งใจทำแบบฝึก ทบทวนบทเรียนท่ี เรียนมานะครบั น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 20 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง เฉลยกรอบที่ 1 1. นกั เรียนคดิ ว่าการวางแผนครอบครัวเป็นองคป์ ระกอบทสี่ ำคัญของอนามัยเจรญิ พันธุ์หรือไมเ่ พราะเหตุใดจงอธบิ าย การวางแผนครอบครัวเป็นองคป์ ระกอบสำคญั ของอนามยั เจริญพนั ธุเ์ พราะเป็นการวางเปา้ หมายความพรอ้ มของ การมบี ตุ รอยา่ งเหมาะสม 2. ในวยั ของนักเรยี นควรปฏิบตั ิตนในการดแู ลสุขภาพอนามยั เจรญิ พนั ธุ์ของตนเองอยา่ งไรให้เหมาะสม รักษาสภุ าพรา่ งกายใหแ้ ขง็ แรงดแู ลสุขนามยั ทางเพศอย่างถูกตอ้ งและปฏิบตั ิตนเกยี่ วกบั เรื่องเพศอย่างเหมาะสม 3. กระทรวงสาธารณสุขไดก้ ำหนดองค์ประกอบของอนามยั เจรญิ พันธุไ์ ว้กอ่ี งค์ประกอบอะไรบา้ ง 10 องค์ประกอบ การวางแผนครอบครัว การอนามัยแม่และเด็ก โรคเอดส์ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธุ์ มะเร็ง ระบบสืบพันธุ์ การแท้งและภาวะแทรกซ้อน ภาวะมีบุตรยาก เพศศึกษา อนามัยเจริญพันธุ์ในกลุ่มวัยรุ่น ภาวะหลังวัย เจรญิ พันธแุ์ ละวัยผู้สูงอายุ ไปศึกษาบทเรียนตอ่ ไปกนั เลย น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 21 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง กรอบที่ 2 การตง้ั ครรภ์ การตั้งครรภ์คือการฝังตัวของไข่ที่ปฏิสนธิแล้วในมดลูกจนกระทั่งถึงคลอดระยะของการ ต้งั ครรภ์สว่ นใหญ่จะกินเวลาประมาณ 280 วนั หรือ 40 สปั ดาห์ นับตง้ั แตว่ ันแรกของประจำเดือน ครั้งสุดท้ายแต่อาจจะแตกต่างกนั บา้ งในหญิงแต่ละคนหญิงท่ีออกกำลังกายมากมักจะคลอดบุตรเรว็ กว่าหญิงท่ีไม่คอ่ ยได้ ออกกำลังกาย ทารกหญิงอาจคลอดเร็วกว่าทารกชาย เพราะโดยเฉลี่ยน้ำหนักน้อยกว่า บางครั้งการตั้งครรภ์อาจเกิน กำหนดไป ซ่งึ มักเกดิ ในครรภ์แรก แต่การปลอ่ ยใหก้ ารตง้ั ครรภ์เกินกำหนดมากเกินไปอาจเสี่ยงตอ่ การเส่ียงชีวิตของทารก ในครรภ์ เพราะรกอาจหมดอายแุ ละทำงานได้ไม่ดี แพทยจ์ ึงมักจะไม่ใหก้ ารต้ังครรภ์ผ่านวันครบกำหนดเกิน 10 วนั อาการของการตั้งครรภอ์ าจแบ่งเป็น 3 กลุม่ คือ 1. อาการที่สงสัยว่าจะมีการตั้งครรภ์ คือ ประจำเดือนขาด คลื่นไส้อาเจียน เต้านมคัด อ่อนเพลีย ปัสสาวะบ่อย และปากมดลูกมีสีคล้ำ อาการเหล่านี้จะ แตกต่างกนั ในหญงิ แตล่ ะคน จงึ เปน็ อาการทีเ่ ช่ือแนไ่ ม่ไดว้ า่ มกี ารตั้งครรภ์เกิดขนึ้ 2. อาการที่แสดงว่าน่าจะตั้งครรภ์ ได้แก่ มดลูกมีขนาดใหญ่ขึ้น ปากมดลูกนุ่มขึ้น และหน้าท้องใหญ่ขึ้น ซึ่งจะคลำ มดลูกไดท้ างหน้าท้องในเดอื นที่ 3 ของการตง้ั ครรภ์ 3. อาการที่แสดงว่าตั้งครรภ์อย่าง แนน่ อน ไดแ้ ก่ อาการอย่างใดอย่างหน่ึงใน 3 อยา่ งตอ่ ไปนี้ คือ ไดย้ ินเสยี งหวั ใจเด็ก มี การเคลื่อนไหวของเด็ก คือเด็กดิ้นซึ่งจะรูส้ ึกได้ประมาณเดือนที่ 5 ของการตั้งครรภ์ และการตรวจมดลูกด้วยอลั ตรา้ ซาวด์พบเดก็ ซึ่งกระทำได้ต้งั แต่เดือนที่ 3 น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 22 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง ปจั จยั ที่มผี ลกระทบตอ่ การตัง้ ครรภ์ 1. แอลกอฮอล์ 2. บุหรี่ 3. สารเสพตดิ 4. สภาพแวดลอ้ ม 5. การตดิ เชือ้ 6. โรคท่ีเกิดจากภาวการณ์ตั้งครรภ์ 1. แอลกอฮอล์ มารดาที่ตั้งครรภ์ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ แอลกอฮอล์จะผ่านรก ไปสู่ทารกในครรภ์ได้ง่าย ซึ่งอาจมีผลทำให้ทารกเสียชีวิตในครรภ์มารดาและเกิดการ แท้งได้ อนั ตรายของแอลกอฮอล์ที่มีต่อทารกในครรภ์ มีดงั นี้ 1. ภาวะปัญญาออ่ น 2. กะโหลกศรี ษะเล็ก 3. นำ้ หนักแรกคลอดตำ่ และน้ำหนักตัวในชว่ งพฒั นาการนอ้ ยผดิ ปกติ 4. ร่างกายเล็ก 5. มีความผดิ ปกตขิ องใบหน้า 6. ในขณะท่โี ตข้ึนสามารถพบปัญหาพฤตกิ รรมตา่ ง ๆ เชน่ สมาธสิ ัน้ มีความบกพร่องในการใช้สติปญั ญา นอกจากนี้ยังพบความผิดปกติของหัวใจโดยกำเนิดได้ โดยความผิดปกติต่าง ๆ เหล่านี้ จะเกิดขึ้นอย่างถาวร ดังน้นั จึงไมค่ วรดืม่ แอลกอฮอลใ์ นระหว่างตงั้ ครรภ์ 2. บุหรี่ ปกติทารกในครรภ์ได้รับสารอาหารจากมารดาผ่านทารก หากมารดาตั้งครรภ์สูบ บุหรี่ ก็จะได้รับสารพิษที่มใี นบุหร่ี ได้แก่ ทาร์หรือน้ำมนั ดิน นิโคตินและคาร์บอนมอนอกไซด์ จะมผี ลทำให้เส้นเลือดมกี ารหดตัว ทำให้เลือดที่ผา่ นรกไปยังทารกจะนอ้ ยลงกวา่ ปกติ อันตราย ของบหุ ร่ีมตี ่อทารกในครรภ์ มดี งั น้ี 1. มีผลตอ่ การเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ 2. ทำให้เกิดอัตราการแทง้ บุตร กาคลอดกอ่ นกำหนดและทารกตายระหว่างคลอดสูงขึ้น 3. ทำให้เดก็ ท่ีคลอดออกมามีน้ำหนักนอ้ ยกว่าปกติ 4. ทำใหเ้ ด็กท่ีคลอดออกมามีภาวะ การหายใจผิดปกติสูงกว่าธรรมดา เน่ืองจากปอดของเด็กแรกคลอดไม่ค่อยขยายออก ตามปกติ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 23 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 3. สารเสพติด หมายถงึ ยา สารเคมี หรือ วตั ถุใด ๆ เม่อื เขา้ สรู่ ่างกายไมว่ า่ จะโดยวิธีการ รบั ประทาน สูบ ฉีด ดม หรอื วธิ อี ืน่ ๆ แลว้ ก่อใหเ้ กดิ ผลเสียต่อรา่ งกายและจิตใจของผู้เสพ มารดาต้ังครรภ์ทเ่ี พสสารเสพติดเขา้ ไปอาจสง่ ผลตอ่ ท้งั ตวั มารดาและทารกในครรภ์ ดังน้ี 1. ทำให้เกิดการแทง้ เลอื ดออกทางชอ่ งคลอด หรือคลอดก่อนกำหนดได้ 2. ทารกท่ีคลอดออกมาจะมีศีรษะเล็ก มีปญั หาทางดา้ นพัฒนาการ สมองพิการ 3. เมื่อมารดาติดสารเสพตดิ ทารกในครรภก์ ็จะติดไปด้วย หากขาดสารเสพตดิ แลว้ อาจทำให้ทารกในครรภ์เสียชีวิตได้ 4. หลังคลอดบุตรมารดาอาจมีภาวะผดิ ปกติ กังวล ซมึ เศรา้ และไม่สามารถเลยี้ งดบู ตุ รไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ จึงจำเป็นตอ้ งได้รับการดแู ลจากแพทย์ พยาบาล และญาตอิ ยา่ งใกล้ชิด ซ่ึงถือเปน็ ภาระของสังคมและครอบครวั 4.สภาพแวดล้อม คือ สิ่งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิตที่แวดล้อมทารก ตั้งแต่เร่ิมปฏสิ นธิในครรภ์ จนกระท้ังหลังคลอด ซึ่งมีผลต่อการเจรญิ เตมิ โตและพัฒนาด้านตา่ ง ๆ ของทารก ดังน้ี ผลกระทบของสภาพแวดลอ้ มท่ีมตี ่อมารดาและทารกในครรภ์ 1. ร่างกายมารดาที่ทารกอาศัยอยู่โดยตรง จะมีถุงน้ำคร่ำ คอยทำหน้าที่พยุงทารกให้เจริญเติบโตและลอยตัวได้ โดยไม่กระทบกระทั่งจากแรงภายนอก รวมถึงตัวรกที่ติดพับผนัง มดลกู ของมารดาที่เช่อื มมาถึงสายสะดือของทารก มารดาต้องใส่ใจดแู ลตนเอง ไม่ใหเ้ กิดอันตรายกบั ครรภ์ 2. อาหารของมารดา มารดาจำเป็นต้องได้รบสารอาหารที่มีคุณค่าอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุให้ได้สัดส่วน และถูกสุขลกั ษณะตามท่ีแพทยแ์ นะนำ เพ่อื นำไปเปน็ อาหารเลย้ี งดูทารกในครรภ์อกี ตอ่ หนึ่ง 5. การติดเชื้อ โรคบางชนิดอาจก่อให้เกิดอันตรายและติดต่อถึงทารกได้ โดยเฉพาะในระยะตั้งครรภ์ หากมารดาได้รับเชื้อโรคบางชนิด เช่น โรคหัด เยอรมัน โรคซิฟิลิส โรคมาลาเรีย โรคได้หวัดใหญ่ เป็นต้น จะส่งผลต่อสุขภาพ ของทารก และอาจก่อใหเ้ ดความพกิ ารแกท่ ารกได้ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 24 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 6. โรคที่เกิดจากภาวะตั้งครรภ์ อาจจะเป็นโรคที่เกิดขึ้นก่อนการตั้งครรภ์ ระหว่างตั้งครรภ์ ในขณะที่คลอด หรือหลัง คลอดก็ได้ ซึ่งนับว่าเป็นอนั ตรายอยางมาก เพราะเมื่อตัง้ ครรภ์แล้วเจ็บป่วยด้วยโรคบางโรค มักก่อให้เกิดอันตรายต่อตวั มารดาเองและอาจส่งผลตอ่ ทารกในครรภด์ ว้ ย ดงั นนั้ จึงควรหาทางปอ้ งกันไม่ให้เกดิ ภาวะแทรกซ้อนตา่ ง ๆ ซ่งึ โรคสำคัญที่ มักเกิดจากภาวการณต์ ้งั ครรภท์ ีพ่ บบอ่ ย ๆ มดี ังน้ี 1. โรคโลหติ จางในมารดา 2. โรคหัดเยอรมัน 3. โรคเบาหวานจากการตัง้ ครรภ์ 4. โรคหวั ใจกบั การต้งั ครรภ์ 5. ภาวะความดันโลหิตสงู ในมารดา 6. การตดิ เชื้อในระบบทางเดินปสั สาวะ 7. โรคซฟิ ลิ ิส น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 25 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง คำถามประจำกรอบที่ 2 คำชี้แจง ใหน้ ักเรียนตอบคำถามทก่ี ำหนดให้ต่อไปน้ี 1. อะไรคอื สญั ญาณหรอื สิ่งทีบ่ ่งบอกว่าบุคคลนั้นต้ังครรภ์ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. นักเรยี นมีแนวทางในการหลกี เลย่ี งปจั จยั จากสารเสพตดิ และสภาพแวดล้อมที่สง่ ผลเสยี ต่อทารกในครรภอ์ ย่างไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3. หากมารดาของนกั เรียนกำลังต้ังครรภ์ นักเรียนจะมีสว่ นชว่ ยในการดแู ลสุขภาพของมารดาได้อย่างไรท่ีส่งผลใหน้ อ้ งของ นักเรยี นท่ีกำลังจะคลอดในไม่ช้านม้ี ีสุขภาพท่สี มบูรณแ์ ขง็ แรง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 26 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง เฉลยกรอบท่ี 2 1. อะไรคอื สญั ญาณหรือส่งิ ทบ่ี ่งบอกวา่ บุคคลนัน้ ต้ังครรภ์ คล่ืนไส้ ประจำเดอื นขาด เป็นลมง่าย มีอาการแพ้ท้องและชอบรบั ประทานผลไม้ท่ีมีรสเปรย้ี ว 2. นักเรียนมีแนวทางในการหลีกเลีย่ งปัจจัยจากสารเสพติดและสภาพแวดลอ้ มท่สี ง่ ผลเสยี ตอ่ ทารกในครรภ์อย่างไร อย่ใู นสภาพแวดลอ้ มทีป่ ลอดภยั และไม่เส่ียงต่อโอกาสท่จี ะเจอส่ิงต่าง ๆ เหลา่ นน้ั ระมดั ระวังในการดำเนนิ ชีวิตให้ รอบคอบมากขน้ึ อาจขอคำปรกึ ษาจากพ่อแมซ่ ่ึงมปี ระสบการณ์ชวี ติ ทม่ี ากกว่า 3. หากมารดาของนักเรยี นกำลังตั้งครรภ์ นักเรียนจะมีสว่ นชว่ ยในการดูแลสุขภาพของมารดาไดอ้ ย่างไรทส่ี ่งผลใหน้ ้องของ นักเรียนที่กำลังจะคลอดในไม่ช้าน้มี ีสุขภาพทีส่ มบูรณ์แข็งแรง เอาใจใส่ดูแลสุขภาพร่างกายมารดาอย่างใกลช้ ดิ เช่นการใหม้ ารดาอยู่ในสภาพแวดลอ้ มทดี่ ีรับประทานอาหารที่ เหมาะสมกบั ผู้ตัง้ ครรภ์พดู คุยกบั มารดาในเรือ่ งมราผ่อนคลายไมท่ ำให้มารดาเครียดเป็นต้น เมือ่ นักเรียนศกึ ษาบทเรยี นจบและทำแบบฝึกหัด ตรวจคำตอบครบทกุ ขอ้ แลว้ ให้นักเรยี นนำคะแนน ทไี่ ด้เทยี บกับเกณฑ์การประเมินนะครับ เกณฑก์ ารประเมนิ ถกู 3 ขอ้ ดมี าก ถกู 2 ข้อ ดี ถกู 1 ขอ้ พอใช้ ไมถ่ กู เลย ปรับปรุง น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 27 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง กรอบสรุป การสร้างครอบครัวให้มีความสมบรู ณ์และมคี วามสุขจะตอ้ งมกี ารเตรียมความ พรอ้ มในทกุ ๆ ด้าน ทง้ั ทางด้านรา่ งกายและจิตใจ รู้จักการวางแผนครอบครัว ว่าจะมบี ตุ รเมื่อใด จำนวนเท่าใดกอ่ นการตง้ั ครรภ์และในขณะเดียวกนั เม่ือเกิด การต้ังครรภ์ กต็ อ้ งทราบวธิ ปี ฏบิ ตั ิตนที่เหมาะสมในการดูแลมารดาและทารก รู้จักและหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อการตั้งครรภ์อันจะนำไปสู่ การให้กำเนิดทารกที่มีความแข็งแรงสมบูรณ์ มีความพร้อมทั้งด้านร่างกาย และสติปัญญา เพื่อจะได้เจรญิ เติบโตมีคุณภาพชีวิตทีด่ ี สามารถดำรงชีวิตได้ อย่างมีความสขุ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ตั้ ง ค ร ร ภ์ | 28 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ช้ั น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง คะแนนท่ีได้ แบบทดสอบหลัง 10คะแนนเต็ม คำชแี้ จง ใหน้ กั เรียนเลือกคำตอบท่ีถูกต้อเงรทีย่ีสุดนเพียงข้อเดียว 1. โรคในขอ้ ใดเปน็ โรคตดิ ต่อทางเพศสัมพนั ธ์ทง้ั หมด ก. โรคเบาหวาน โรคดาวนซ์ นิ โดรม ข. โรคธาลสั ซีเมีย โรคหนองใน ค. โรคมะเร็ง โรคแผลรมิ อ่อน ง. โรคเอดส์ โรคซิฟลิ ิส 2. หญิงต้งั ครรภค์ วรปฏบิ ตั ิตนอยา่ งไร ก. ออกกำลงั กายอยา่ งหนักเปน็ ประจำทกุ วัน ข. หลกี เลีย่ งการด่มื สรุ า และสารเสพติดทุกชนดิ ค. นอนพกั ผอ่ น และเคลื่อนไหวรา่ งกายให้นอ้ ยทส่ี ุด ง. ออกไปสงั สรรคน์ อกบ้านกบั เพื่อนสนิทอยา่ งสม่ำเสมอ 3. ข้อใดไมใ่ ช่ผลจากการที่มารดาเสพสารเสพตดิ ขณะตั้งครรภ์ ก. ทารกมรี ่างกายแขง็ แรง เพราะรา่ งกายได้ตอ่ ส้กู บั สารเสพติดตงั้ แต่ในครรภ์มารดา ข. ทารกสมองพกิ าร มีปญั หาดา้ นพัฒนาการ ค. ทารกในครรภต์ ิดสารเสพตดิ ดว้ ย ง. ทารกคลอดก่อนกำหนด 4. โรคในข้อใดไมใ่ ชโ่ รคติดต่อทางพันธกุ รรม ก. โรคดาวนซ์ ินโดรม ข. โรคไวรัสตับอักเสบบี ค. โรคเบาหวาน ง. โรคธาลสั ซีเมีย 5. เพราะเหตใุ ด แมจ่ ึงควรให้นมบตุ รดว้ ยตนเอง ก. เพราะเดก็ ทารกไมส่ ามารถรับประทานอาหารอย่างอ่ืนได้ ข. เพราะนมแม่ช่วยสรา้ งภมู ิค้มุ กนั ให้แก่ทารกและสง่ ผลที่ดตี อ่ จิตใจของทารก ค. เพราะไมส่ ามารถไวใ้ จคนอื่นได้ ง. เพอื่ แสดงความรกั ที่มีต่อลกู น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 29 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง 6. ขอ้ ใดกลา่ วถงึ อนามัยเจรญิ พันธุ์ไมถ่ กู ตอ้ ง ก. การมีความพึงพอใจทางเพศ ข. การมเี พศสมั พนั ธ์อยา่ งปลอดภัย ค. การมีเพศสัมพนั ธ์อยา่ งสมำ่ เสมอ ง. สภาวะทส่ี มบูรณ์พร้อมสำหรับการสืบทอดเผ่าพันธุ์ทางดา้ นต่าง ๆ 7. เมอ่ื แฟนหนมุ่ ขอมีเพศสัมพันธด์ ว้ ย นกั เรยี นจะปฏิเสธ อย่างไรจึงจะเหมาะสมทสี่ ุด ก. “ปลอ่ ยฉนั นะ ไวร้ อวันทเี่ ราแต่งงานกนั ดีกว่า” ข. “อย่านะ ถ้าเธอทำอย่างน้ฉี ันจะเลกิ คบกบั เธอ” ค. “เราสองคนยงั ไมพ่ รอ้ มทจี่ ะมีครอบครัวนะ” ง. “อย่าเพง่ิ เลย มนั ยังไมถ่ งึ เวลาที่เหมาะสม” 8. วัยของนักเรยี นถือเปน็ วัยเจริญพนั ธุ์หรอื ไม่ เพราะอะไร ก. เป็น เพราะเป็นวยั ท่ีเพศหญิงมีประจำเดือนแล้ว ข. เปน็ เพราะเป็นวัยทีม่ ีความสมบูรณพ์ รอ้ มทัง้ ด้านร่างกายและจติ ใจ ค. ไมเ่ ปน็ เพราะเปน็ วัยท่ยี ังทำงานหาเงนิ เองไมไ่ ด้ ง. ไม่เปน็ เพราะยังอย่ใู นวัยเรยี น 9. การวางแผนครอบครวั มปี ระโยชนอ์ ยา่ งไร ก. ช่วยให้ครอบครวั มคี วามพร้อมในด้านตา่ ง ๆ ข. ชว่ ยให้ประหยดั ค่าใช้จ่ายในการจดั งานแต่งงาน ค. ช่วยใหเ้ ลอื กคูค่ รองไดอ้ ย่างเหมาะสม ง. ช่วยใหค้ รอบครัวอบอ่นุ 10. ใครวางแผนครอบครวั ได้อยา่ งเหมาะสม ก. ออมมีลูกเพยี งคนเดียว เพ่อื จะได้ประหยัดคา่ ใชจ้ า่ ยในการเลี้ยงดู ข. เอมมีลูกมาก ๆ เพอื่ จะไดด้ แู ลพ่อแม่ตอนชรา ค. ออและคนรักตรวจสขุ ภาพกอ่ นแตง่ งาน ง. โอแ๋ ตง่ งานตัง้ แตอ่ ายยุ งั น้อย น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ ร่ื อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธ์ุ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 30 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ที่ 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น ตรวจดใู ห้ดวี า่ ถกู กข่ี อ้ นะครับ ถูก 8 ข้อข้ึนไป ระดบั คุณภาพดมี าก ถกู 7 ขอ ระดบั คณุ ภาพดี ถกู 6 ขอ ระดบั คณุ ภาพพอใช้ ถูกต่ำกว่า 6 ขอ ระดับคณุ ภาพปรับปรงุ น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง

บ ท เ รี ย น ส ำ เ ร็ จ รู ป เ รื่ อ ง อ น า มั ย เ จ ริ ญ พั น ธุ์ แ ล ะ ก า ร ต้ั ง ค ร ร ภ์ | 31 ร า ย วิ ช า สุ ข ศึ ก ษ า ชั้ น มั ธ ย ม ศึ ก ษ า ปี ท่ี 3 โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง กองวางแผนครอบครัวและประชากร กรมอนามัย. คู่มือการเตรียมความพร้อมก่อนสมรส. พิมพ์ครั้งที่ 3 . ม.ป.ท.: ม. ป.พ.; ม.ป.ป. กำธร พฤกษานานนท์. เทคโนโลยชี ่วยการเจรญิ พันธุ.์ พมิ พ์ครั้งที่ 1. กรงุ เทพฯ. บริษทั พมิ พด์ ี จำกดั ; 2561.หนา้ 238- 258. พรสุข หุน่ นริ นั ดร์. หนังสอื เรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน สุขศึกษา ม.3. พมิ พค์ รั้งท่ี 6. กรุงเทพฯ. บรษิ ทั ไทยรม่ เกลา้ จำกัด ; สมบูรณ์ คุณาธิคม. ภาวะมีบุตรยากและเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ.์ พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัท พี.เอ.ลีฟว่ิง จำกดั ;2545. สำนักอนามยั การเจริญพันธุ์ กรมอนามัย. คมู่ อื สำหรบั เจ้าหน้าที่สาธารณสุขการใหบ้ รกิ ารอนามัยการเจริญพันธุ์. พิมพ์ ครงั้ ท่ี 2. กรงุ เทพฯ : สำนักงานกจิ การโรงพมิ พ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศกึ ; ม.ป.ป. สำนักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย. คู่มือสื่อรักสร้างครอบครัว. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ : บริษัท คิวคัมเบอร์ (ประเทศไทย) จำกัด ; 2561 https://sites.google.com/site/natthakij56/xnamay-ceriy-phanthu https://sites.google.com/site/sukhsuksam3222/bth-thi-4-xnamay-ceriy-phanthu น า ย โ ช ติ วั ฒ น์ จั น ท ร์ ห ล่ ม นั ก ศึ ก ษ า ฝึ ก ป ร ะ ส บ ก า ร ณ์ วิ ช า ชี พ ค รู โ ร ง เ รี ย น บ้ า น ห ม า ก แ ข้ ง