หลักสูตรท้องถิ่น

1 หลกั สูตรท้องถิน่ เร่ือง มะพร้าวของดีบ้านเรา กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6 สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาประจวบครี ีขันธ์ เขต 2

2 หลกั สูตรท้องถนิ่ เรื่อง มะพร้าวของดบี ้านเรา กล่มุ สาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6 จัดทาโดย นางสาวมนชลชั เลือดแดง รหัสนิสิต 61105010083 สาขาการประถมศึกษา ศณะศึกษาศาสตร์ เสนอ ผศ.กติ ตชิ ัย สุธาสิโนบล หลกั สูตรเล่มนีเ้ ป็ นส่วนหน่ึงของรายวชิ า ปถ 341 สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม สาหรับครูประถมศึกษา 2 ภาคเรียนท่ี 2 ปี การศึกษา 2563 มหาวทิ ยาลยั ศรีนคริทรวโิ รฒ

3 ความสาคญั หลกั สูตรทอ้ งถ่ินเป็นหลกั สูตรที่สถานศึกษา จดั ทาข้ึนตามวตั ถปุ ระสงคท์ ่ีเก่ียวกบั สภาพปัญหาในชุมชน และสงั คม ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน กาหนดใหผ้ เู้ รียนในระดบั การศึกษาข้นั พ้นื ฐานไดเ้ รียนรู้เก่ียวกบั เน้ือหาท่ีเก่ียวขอ้ ง กบั ทอ้ งถ่ินท่ีตนอาศยั อยู่ ในดา้ นเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดลอ้ ม ประเพณี วฒั นธรรมตลอดจนอาชีพ และภมู ิปัญญา ทอ้ งถ่ินในดา้ นทฤษฎี การปฏิบตั ิท้งั ในและนอกหอ้ งเรียน เพือ่ ใหผ้ เู้ รียนไดเ้ ห็นคุณค่าของทอ้ งถ่ินตนเอง รู้จกั รัก และหวงแหนความเป็นไทยในทอ้ งถิ่นตนเอง ซ่ึงสอดคลอ้ งกบั พระราชบญั ญตั ิการกษาแห่งชาติ มาตรา 27 ท่ี มุ่งเนน้ ความเป็นไทย ความเป็นพลเมืองที่ดีของชาติ การดารงชีวิต และการประกอบอาชีพตลอดจนเพอื่ การศึกษา ตอ่ ในระดบั สูงตอ่ ไป หลกั สูตรทอ้ งถิ่นเร่ือง “มะพร้าวของดีบา้ นเรา”เป็นหลกั สูตรทอ้ งถ่ิน ที่น้นั กระบวนการปฏิบตั ิเพ่ือให้ นกั เรียนเกิดการเรียนรู้ที่หลากหลายจากแหล่งเรียนรู้ ภูมิปัญญาทอ้ งถ่ิน หรือปราชญช์ าวบา้ นท่ีอยรู่ อบๆตวั ใน อาเภอบางสะพาน จึงจดั ทาหลกั สูตรทอ้ งถิ่นน้ีข้ึนมา เป้าหมาย/จุดเน้น 1.ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนไดเ้ รียนรู้เร่ืองราวของชุมชน ทอ้ งถ่ินซ่ึงเป็นสภาพแวดลอ้ มในชีวติ จริงของตนเอง 2.ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนร่วมกนั อนุรักษช์ ุมชนและทอ้ งถิ่นจงั หวดั ประจวบคีรีขนั ธ์ และใหส้ ามารถพฒั นา ชีวติ ตนเองใหเ้ ป็นสมาชิกที่ดีของชุมชน 3.ส่งเสริมใหผ้ เู้ รียนเกิดความซาบซ้ึง รัก หวงแหน และผกู พนั กบั ทอ้ งถ่ิน มีความภาคภมู ิใจในทอ้ งถ่ิน ของตนเองมากยงิ่ ข้นึ 4.เพอื่ นาความรู้ที่ไดร้ ับไปปรับใชใ้ นการดารงคช์ ีวติ และนาความรู้ไปต่อยอดเพ่อื สร้างรายไดใ้ หแ้ ก่ ตนเอง ครอบครัวและชุมชน

4 สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน โรงเรียนมงุ่ พฒั นานกั เรียนใหเ้ กิดสมรรถนะสาคญั ๕ ประการ ดงั น้ี ๑. ความสามารถในการส่ือสาร เป็นความสามารถในการรับและส่งสาร มีวฒั นธรรมในการใชภ้ าษา ถ่ายทอดความคดิ ความรู้ความเขา้ ใจ ความรู้สึก และทศั นะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยนขอ้ มลู ข่าวสาร และ ประสบการณ์อนั จะเป็นประโยชน์ต่อการพฒั นาตนเองและสังคม รวมท้งั การเจรจาต่อรองเพื่อขจดั และลดปัญหา ความขดั แยง้ ต่างๆ การเลือกรับหรือไม่รับขอ้ มลู ขา่ วสารดว้ ยหลกั เหตุผล และความถูกตอ้ ง ตลอดจนการเลือกใช้ วธิ ีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพโดยคานึงผลกระทบที่มีต่อตนเองและสงั คม ๒. ความสามารถในการคดิ เป็นความสามารถในการคิดวเิ คราะห์ การคิดสังเคราะห์ การคิดอยา่ ง สร้างสรรค์ การคิดอยา่ งมีวจิ ารณญาณ และการคิดเป็นระบบ เพื่อนาไปสู่การสร้างองคค์ วามรู้หรือสารสนเทศเพ่ือ การตดั สินใจเกี่ยวกบั ตนเองและสงั คมไดอ้ ยา่ งเหมาะสม ๓. ความสามารถในการแกป้ ัญหา เป็นความสามารถในการแกป้ ัญหาและอุปสรรคต่างๆ ท่ีเผชิญไดอ้ ยา่ ง ถกู ตอ้ งเหมาะสมบนพ้ืนฐานของหลกั เหตุผล คุณธรรมและขอ้ มูลสารสนเทศ เขา้ ใจความสมั พนั ธแ์ ละการ เปล่ียนแปลงของเหตุการณ์ต่างๆ แสวงหาความรู้ ประยกุ ตค์ วามรู้มาใชใ้ นการป้องกนั และแกไ้ ขปัญหาและมีการ ตดั สินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคานึงถึงผลกระทบที่เกิดข้ึนตอ่ ตนเอง สังคมและส่ิงแวดลอ้ ม ๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวิต เป็นความสามารถในการนากระบวนการต่างๆ ไปใชใ้ นการ ดาเนินชีวติ ประจาวนั การเรียนรู้ดว้ ยตนเอง การเรียนรู้อยา่ งตอ่ เนื่อง การทางาน และการอย่รู ่วมกนั ในสังคมดว้ ย การสร้างเสริมความสมั พนั ธ์อนั ดีระหวา่ งบคุ คล การจดั การปัญหาและความขดั แยง้ ต่างๆ อยา่ งเหมาะสม การ ปรับตวั ใหท้ นั กบั การเปลี่ยนแปลงของสงั คมและสภาพแวดลอ้ ม และการรู้จกั หลีกเล่ียงพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ ท่ีส่งผลกระทบต่อตนเองและผอู้ ่ืน ๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี เป็นความสามารถในการเลือกและใชเ้ ทคโนโลยดี า้ นต่างๆ และมี ทกั ษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพือ่ การพฒั นาตนเองและสงั คม ในดา้ นการเรียนรู้ การส่ือสาร การทางาน การ แกป้ ัญหาอยา่ งสร้างสรรค์ ถูกตอ้ งเหมาะสม และมีคุณธรรม

5 คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ ๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ๒. ซ่ือสตั ยส์ ุจริต ๓. มีวินยั ๔. ใฝ่เรียนรู้ ๕. อยอู่ ยา่ งพอเพยี ง ๖. มุ่งมน่ั ในการทางาน ๗. รักความเป็นไทย ๘. มีจิตสาธารณะ แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนการสอน เพ่อื ใหก้ ารจดั กิจกรรมตามหลกั สูตรทอ้ งถ่ิน เรื่อง มะพร้าวของดีบา้ นเรา กลมุ่ สาระการเรียนรู้การงาน อาชีพ ประสบความสาเร็จตามจุดมุ่งหมายที่กาหนดไว้ จึงกาหนดแนวทางการดาเนินจดั กิจกรรมไวด้ งั น้ี 1.การจดั กิจกรรมใหย้ ดื หยนุ่ ตามสภาพและความเหมาะสมของทอ้ งถ่ิน 2. การจดั กิจกรรมโดยการยดึ ผเู้ รียนเป็นสาคญั ใหส้ อดคลอ้ งกบั ความสนใจและความถนดั ของผเู้ รียน ให้ โอกาสนกั เรียนไดแ้ สดงความสามารถอยา่ งเท่าเทียมกนั 3. ครูผสู้ อนเป็นผใู้ หค้ วามรู้ในเรื่องเน้ือหาและภาคทฤษฎี และวทิ ยากรทอ้ งถ่ินท่ีมีความรู้ความชานาญ ในการทาผลิตภณั ฑต์ ่างๆ จะเป็นผใู้ หค้ วามรู้เสริมและคอยใหค้ าแนะนาในการลงมือปฏิบตั ิ 4. การจดั ตารางเรียนควรยดื หยนุ่ ตามเน้ือหาท่ีกาหนดแต่ละคร้ังเพื่อความสะดวกในการสอนภาคทฤษฎี และภาคปฏิบตั ิ 5. จดั กิจกรรมโดยเนน้ กระบวนการกล่มุ

6 6. การจดั กิจกรรมภาคปฏิบตั ิโดยวธิ ีการใหว้ ทิ ยากรทอ้ งถ่ิน สาธิตใหด้ ูแลว้ ใหน้ กั เรียนลงมือปฏิบตั ิตาม 7. การจดั กิจกรรมควรจดั ใหผ้ เู้ รียนมีโอกาสฝึกปฏิบตั ิอยา่ งต่อเน่ืองตามข้นั ตอน 8. เมื่อสิ้นสุดการจดั กิจกรรมใหน้ กั เรียนจดั แสดงผลงาน ส่ือและแหล่งการเรียนรู้ 1. วิทยากรทอ้ งถ่ิน (แหล่งเรียนรู้ประเภทบคุ คล) 2. เอกสาร ตารา เก่ียวกบั การแปรรูปผลิตภณั ฑจ์ ากมะพร้าว 3. สวนมะพร้าวในชุมชนชนิดต่างๆ 4. วสั ดุ อุปกรณ์ ที่ใชใ้ นการทาผลิตภณั ฑต์ ่างๆ 5. ใบความรู้ 6. ใบงาน

7 โครงสร้างหลกั สูตรท้องถนิ่ “มะพร้าวของดีบ้านเรา” ช้ันประถมศึกษาปี ท่ี 6 เวลาเรียน 40 ช่ัวโมง หน่วยที่ เรื่อง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ชว่ั โมงเรียน 1 เลาะร้ัวบา้ นหนองหอย 1.บอกประวตั ิความเป็นมาของ 1.ศึกษาความเป็ นมาของชุมชน 4 2 พฤกษศาสตร์ของ ชุมชนได้ 2.ศึกษาลกั ษณะของชุมชน 8 มะพร้าวทบั สะแก 2.บอกลกั ษณะของชุมชนได้ 3.ศึกษาการดาเนินชีวติ ของคน 3 3.เขา้ ใจวถิ ีการดาเนินชีวิตของ ในชุมชน 4 ประโยชนจ์ ากมะพร้าว คนในชุมชน 1.บอกสภาพของดินท่ีเหมาะ 1.ศึกษาลกั ษณะทว่ั ไป แก่การปลกู มะพร้าวได้ ส่วนประกอบของมะพร้าว 2.บอกวธิ ีการดูแลรักษา 2.ศึกษาลกั ษณะของดิน พ้ืนที่ท่ี มะพร้าวได้ ใชใ้ นการปลกู มะพร้าว 3.บอกลกั ษณะของมะพร้าวแต่ 3.ศึกษาวธิ ีการดูแลรักษาตน้ ละสายพนั ธุไ์ ด้ มะพร้าว 4.ศึกษาวิธีการขยายพนั ธุ์ 1.บอกประโยชน์ของมะพร้าว มะพร้าว ได้ 5.ศึกษาสายพนั ธุข์ องมะพร้าว 2.สามารถใชป้ ระโยชน์จาก ทบั สะแก มะพร้าวไดอ้ ยา่ งเหมาะสม • พนั ธุ์มลายสู ีเหลืองตน้ เต้ีย • พนั ธุส์ วลี กู ผสม • พนั ธุพ์ วงทอง 1.ศึกษาส่วนประกอบของ มะพร้าวแต่ละส่วนวา่ มี ประโยชน์อยา่ งไร • กา้ นมะพร้าว • ใบมะพร้าว • ผลมะพร้าว

8 หน่วยท่ี เรื่อง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระการเรียนรู้ ชวั่ โมงเรียน 12 4 ของใชจ้ ากมะพร้าว 1.บอกข้นั ตอนการทาของใช้ • น้ามะพร้าว 12 จากมะพร้าวได้ 2.ศึกษาประโยชน์ผลิตภณั ฑ์ 5 อาหารจากมะพร้าว 2.สามารถทาของใชจ้ าก จากมะพร้าว 40 มะพร้าวได้ 1.ศึกษาข้นั ตอนการทา 2.ทาของใชจ้ ากมะพร้าว 1.บอกข้นั ตอนการทาของใช้ อาหารจากมะพร้าวได้ • ไมก้ วาด 2.สามารถทาอาหารจาก • โคมไฟ มะพร้าวได้ • ภาชนะใส่ของ • น้ามนั มะพร้าว รวม 1.ศึกษาข้นั ตอนการทาอาหาร คาว หวานจากมะพร้าว 2.ทาอาหารคาวจากมะพร้าว • แกงยอดมะพร้าว • แกงกะทิ 3.ทาอาหารหวานจากมะพร้าว • วนุ้ มะพร้าว • เตา้ ฮวยมะพร้าวอ่อน

คาอธิบายรายวชิ า 9 รหสั วิชา ง 16101 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ช้ันประถมศึกษาปี ที่ 6 เวลา 40 ชั่วโมง ศึกษา ความรู้เบ้ืองตน้ เก่ียวกบั สภาพแวดลอ้ มของอาเภอบางสะพาน อาชีพทอ้ งถ่ิน ลกั ษณะทว่ั ไปของ มะพร้าว การประกอบอาหาร การแปรรูปและเคร่ืองใชจ้ ากมะพร้าว การนาผลิตภณั ฑอ์ อกสู่ตลาดเพื่อเพ่มิ รายได้ ใหก้ บั ผเู้ รียน โดยใชก้ ระบวนการสร้างองคค์ วามรู้ในการทางานอยา่ งเป็นระบบดว้ ยการสืบคน้ รวบรวมขอ้ มลู จาก แหล่งเรียนรู้ในทอ้ งถิ่น กระบวนการปฏิบตั ิ กระบวนการเผชิญสถานการณ์ เพอ่ื ใหเ้ กิดความรู้ ความเขา้ ใจ เกิดทกั ษะ มีความรับผดิ ชอบ ม่งุ มนั่ ในการทางาน พ่งึ พาตนเองโดยยดึ หลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ผลการเรียนรู้ 1.บอกถึงลกั ษณะทวั่ ไปของมะพร้าวได้ 2.บอกสภาพแวดลอ้ มท่ีเหมาะสมแก่การเจริญเติบโตของมะพร้าวได้ 3.บอกส่วนประกอบของมะพร้าวสามารถนาไปใชป้ ระโยชนไ์ ดอ้ ยา่ งไร 4.ผเู้ รียนสามารถแปรรูปผลิตภณั ฑจ์ ากมะพร้าวได้ 5.ผเู้ รียนสามารถหารายไดจ้ ากการแปรรูปผลิตภณั ฑม์ ะพร้าว รวม 5 ผลการเรียนรู้

10 ผังมโนทัศน์ หน่วยท่ี 1 เลาะร้ัวบา้ นหนองหอย หน่วยที่ 2 พฤกษศาสตร์ของมะพร้าวทบั สะแก • ความเป็นมาของชุมชน • ลกั ษณะท่วั ไป/ส่วนประกอบของมะพรา้ ว • สภาพแวดลอ้ ม ลกั ษณะพ้ืนท่ี • พนื้ ท่ใี นการเพาะปลกู • วิถีการดาเนินชีวิต • การดแู ลรกั ษา • อาชีพของคนในชุมชน • การขยายพนั ธุ์ • พนั ธขุ์ องมะพรา้ ว มะพร้าวของดบี ้านเรา หน่วยที่ 3 ประโยชนจ์ ากมะพร้าว หน่วยท่ี 4 ของใชจ้ ากมะพร้าว หน่วยที่ 5 อาหารจากมะพร้าว • ผลมะพร้าว • โคมไฟ • แกงยอดมะพร้าว • ใบมะพร้าว • ไมก้ วาด • แกงกะทิ • กา้ นมะพร้าว • ภาชนะใส่ของ • วนุ้ มะพร้าว • กะลามะพร้าว • น้ามนั มะพร้าว • เตา้ ฮวยมะพร้าวอ่อน • น้ามะพร้าว

11 ภาคผนวก โคมไฟจากกะลามะพร้าว ภาชนะใส่ของจากกะลามะพร้าว

12 ไม้กวาดจากก้านมะพร้าว น้ามันมะพร้าว

13 อาหารจากมะพร้าว พืน้ ทส่ี วนมะพร้าวในบางสะพาน ประจวบคีรีขันธ์