แหล่งท่องเที่ยวสมุทรสาคร สมุทรสงคราม นายพฐฤกรณ์ คิ้ววิลัย

ตวั อยา่ ง

ัตวอ ่ยาง “นมัสการหลวงพ่อบา้ นแหลม” หลวงพ่อบ้านแหลม พระพุทธรูปศักด์สิ ิทธ์คิ ่บู ้านค่เู มืองสมุทรสงคราม ประดิษฐาน อย ู่ ณ วดั เพชรสมทุ รวรวหิ าร (วดั บา้ นแหลม) ใน อ. เมอื งสมทุ รสงคราม  ในรชั สมยั   พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ทรงถวายผ้าดิ้นทองจำ�นวน  สองผนื เปน็ พทุ ธบชู า ทง้ั ผคู้ นทว่ั ไปตา่ งกเ็ คารพเลอ่ื มใสในองคห์ ลวงพอ่

สารบญั 1 คำ�ขวญั ประจำ�จังหวดั 15 แผนท่ี 34 อ่านกอ่ นเทย่ี ว - รู้จักสมุทรสาครและสมุทรสงคราม/สภาพธรรมชาติ/ประวัติ  ัตวอ ่ยาง และความเปน็ มา/เมืองสามน้าํ  บ้านชาวสวน “ น า ย ร อ บ รู้ ” 49 “สดุ ยอด” ในสมทุ รสาคร สมทุ รสงคราม 57 ท่เี ที่ยวและเส้นทาง จ. สมทุ รสาคร 57 • ทเ่ี ที่ยวย่านเทศบาลนครสมทุ รสาคร - ศาลเจา้ พอ่ หลักเมอื ง 10 60 • ทเี่ ท่ยี วย่าน อ. เมอื งสมุทรสาคร ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า ม - ศูนย์ศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนอ่าวมหาชัย/วัดสุทธิวาต-  วราราม (วัดช่องลม)/ชุมชนถนนถวาย/วัดโกรกกราก/  แหล่งดูนกชายเลนโคกขาม/ศาลพันท้ายนรสิงห์ (ศาลเดิม)/  ศูนย์อนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งท่ี 2/วัดป่า-  ชัยรงั สี 85 • ทเ่ี ทย่ี วชว่ ง อ. กระท่มุ แบน - อ. บา้ นแพ้ว - วัดนางสาว/หมู่บ้านเบญจรงค์ดอนไก่ดี/สวนกล้วยไม้ สยาม ไทโย ฟาร์ม/สวนผลไม้ดวงจินดา/วัดหลักสี่-  ราษฎร์สโมสร จ. สมทุ รสงคราม 94 • ที่เที่ยวย่านเทศบาลเมืองสมุทรสงคราม - วัดเพชรสมทุ รวรวหิ าร (วัดบ้านแหลม) 101 • ท่ีเท่ียวยา่ น อ. เมอื งสมุทรสงคราม - วัดศรัทธาธรรม/ดอนหอยหลอด/บ้านคลองโคน/ชุมชน  คลองช่องนอ้ ย/ชุมชนยี่สาร

ัตวอ ่ยาง117 • ทีเ่ ทยี่ วชว่ ง อ. อัมพวา - อ. บางคนที ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า ม - วัดบางกะพ้อม/วัดภุมรินทร์กุฎีทอง/วัดบางแคใหญ่/บ้าน  แมวไทย/วัดบางแคน้อย/วัดปากน้าํ /ค่ายบางก้งุ /วัดจุฬามณี/  11 วัดอัมพวันเจติยาราม/อุทยาน ร. 2/อาสนวิหารแม่พระ-  บังเกิด (โบสถ์บางนกแขวก)/วดั เจริญสขุ ารามวรวหิ าร “ น า ย ร อ บ รู้ ” 156 เท่ยี วเทศกาลงานประเพณี จ. สมุทรสาคร - งานนมัสการศาลพันท้ายนรสิงห์/เทศกาลอาหารทะเล/งาน  เกษตรบ้านแพ้ว/งานแห่หลวงพ่อโตวัดหลักส่ีราษฎร์สโมสร/  งานมหาชยั ซีฟู้ด/งานนมัสการเจา้ พ่อหลกั เมอื ง จ. สมทุ รสงคราม - งานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย/  งานวันล้ินจ่ี ของดีแม่กลอง/งานวันส้มโอขาวใหญ่/งานประเพณ ี ตักบาตรขนมครก/เทศกาลกินปลาทูแม่กลอง 165 เท่ยี วตลาด จ. สมทุ รสาคร - ตลาดมหาชยั /ตลาดทะเลไทย/ตลาดบา้ นแพ้ว จ. สมทุ รสงคราม - ตลาดร่มหุบ/ตลาดน้ํายามเย็นอัมพวา/ตลาดนํ้าท่าคา/ตลาด  นํา้ บางน้อย/ตลาดเกา่ บางนกแขวก/ตลาดนํ้าดอนมะโนรา 185 ของกินและทีก่ นิ 194 “นายรอบร้”ู  อรอ่ ยทั่วไทย 211 ซ้ือของฝาก 230 ข้อมลู การเดนิ ทาง - การเดนิ ทางจากกรงุ เทพฯ/การเดนิ ทางภายในตวั เมอื ง/การเดนิ ทาง  ไปเทย่ี วตา่ งอำ�เภอ/ตารางโทรศพั ทต์ ดิ ตอ่ รถโดยสาร/ตารางโทรศพั ท์  ตดิ ตอ่ เรอื โดยสาร 241 ขอ้ มูลท่พี ัก จ. สมทุ รสาคร - พกั ที่ไหนดี/อ. เมอื งสมุทรสาคร/อ. บา้ นแพ้ว จ. สมทุ รสงคราม - พกั ท่ีไหนด/ี อ. เมอื งสมทุ รสงคราม/อ. อมั พวา/อ. บางคนที 253 ค้นหาที่เทยี่ ว 255 ขอความช่วยเหลอื

ตวั อย่าง แผนท่ีทางหลวง กรงุ เทพฯ-สมทุ รสาคร-สมุทรสงคราม สัญลกั ษณ ทางหลวงแผน ดิน ทางหลวงแผน ดนิ สายจงั หวดั เสน แบงเขตประเทศ จังหวดั อำเภอ ตำบล/หมูบ าน มาตราสว น 1 : 4,460,000 0 50 100 150 200 กม.

อา่ นกอ่ นเทย่ี ว ัตวอ ่ยาง“ น า ย ร อ บ รู้ ” รู้จักสมทุ รสาครและสมุทรสงคราม สมุทรสาครหรือท่ีชาวบ้านเรียกกันว่ามหาชัย เป็นจังหวัดเล็ก ๆ ท่ีมี  34 พื้นที่ติดกับกรุงเทพมหานคร ส่วนสมุทรสงครามหรือแม่กลอง อยู่ติด  ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า ม กับสมุทรสาคร มีลักษณะภูมิประเทศคล้ายคลึงกัน คือเป็นเมืองท่ีติด  ทะเลอ่าวไทย มีคูคลองร่องสวนอยู่ท่ัวบริเวณ ใน จ. สมุทรสาครก็เป็น  แถบ อ. บ้านแพ้ว อ. กระทุ่มแบน ส่วน จ. สมุทรสงครามก็เป็นแถบ  อ. บางคนท ี อ. อัมพวา บริเวณสองข้างทางของ  ถ. พระราม 2 หรอื ทางหลวง  ห ม า ย เ ล ข   3 5   ที่ ผ ่ า น ส อ ง  จังหวัดน้ี มีการท�ำนาเกลือ  อย่างกว้างขวาง โดยผันน�้ำ  ทะเลเข้าพ้ืนที่นาเกลือแล้ว  ตากนาน้ันกระทั่งน้�ำทะเลตก  การทำ�นาเกลือ รมิ  ถ. พระราม 2 ผลึกกลายเป็นเกลือ ซง่ึ เปน็ สินค้าขน้ึ ช่อื ของจงั หวดั

ส่วนกิจการด้านการประมงก็ข้ึนชื่อเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นการทำ�   ประมงพ้ืนบ้านหรือการท�ำประมงเป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ โดย  มีตลาดมหาชัยเป็นศูนย์รวมของอาหารทะเลและอุตสาหกรรม  ตอ่ เนอื่ ง เปน็ แหลง่ รวมคนงานจากประเทศเพอ่ื นบา้ นในรปู ของแรงงาน  ราคาถูก ท�ำงานท่ียากล�ำบากซ่ึงคนไทยไม่ค่อยนิยมท�ำ อย่างการเป็น  ลกู เรือประมง การแปรรปู สัตวน์ ำ�้  เป็นตน้ ปลาทแู มก่ ลองถอื เปน็ ปลาททู อ่ี รอ่ ยทสี่ ดุ  มคี วามมนั ของเนอ้ื ปลา  โดยเฉพาะช่วงฤดูหนาวจะอร่อยเป็นพิเศษ  เมื่อน�ำปลาทูมานึ่งใส่เข่ง  ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า ม ขายจะมีลักษณะเด่นคือ “หน้างอ คอหัก”  ส่ิงที่ท�ำให้ปลาทูแม่กลอง  รสชาติดีมาจากความอุดมสมบูรณ์ของธาตุอาหารในทะเลแถบน้ีซึ่งม ี ัตวอ ่ยาง ลักษณะเป็นทะเลโคลน ท่ีแม้ไม่สวยงามเช่นทะเลที่เป็นสถานท่ีท่อง  เทย่ี ว ทวา่ ในดา้ นระบบนเิ วศ ทะเลโคลนนเ้ี ปน็ แหลง่ เพาะเลย้ี งสตั วท์ ะเล  อนั มคี ณุ ค่ามหาศาล นอกจากปลาทูแล้ว สมุทรสงครามยังมีของดีอีกหลายอย่าง ทั้ง  ล้ินจ่ีอัมพวาและส้มโอขาวใหญ่ซึ่งมีรสชาต ิ อร่อยกว่าท่ีอื่น เพราะได้น้�ำดี คือทั้งน้�ำจืด  35 และน�้ำกร่อยที่ไหลเข้าคูคลองร่องสวนตาม  “ น า ย ร อ บ ู้ร ” การข้ึนลงของน�้ำทะเล  หากใครได้ล้ิมลอง  ส้มโอขาวใหญ่ในช่วงฤดูแล้งอันเป็นช่วง  ท่ีส้มโอให้ผลผลิตท่ีมีคุณภาพ รับรองว่าจะ  ล้นิ จี่อมั พวา ติดใจส้มโอสมุทรสงครามจนแทบลืมส้มโอจากถิ่น  อ่นื เลยทเี ดยี ว ส�ำหรับสถานที่ท่องเท่ียวใน จ. สมุทรสาคร ซ่ึงแม้จะมีโรงงาน  จ�ำนวนมากผุดข้ึนมาบดบังทัศนียภาพของแม่น้�ำล�ำคลองและเรือกสวน  แต่ยังคงมีแหล่งท่องเที่ยวท่ีน่าสนใจซึ่งอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพฯ ดังเช่น  ตลาดบ้านแพ้ว หรือตลาดหลักสาม อ. บ้านแพ้ว กิจกรรมดูนกตามป่า  ชายเลนที ่ ต. โคกขาม อ. เมืองสมุทรสาคร หรือการเยย่ี มชมกรรมวิธี  ผลิตเบญจรงค์ท ่ี ต. ดอนไกด่ ี อ. กระทุ่มแบน

ข้อมลู ทว่ั ไปของ จ. สมุทรสาคร ทีต่ ้ัง อยู่ในเขตภาคกลางตอนล่าง ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 30 กม. พ้นื ท ี่ 839,243 ตร.กม. อาณาเขต ทิศเหนือ ตดิ กับ จ. นครปฐม ทิศใต ้ ติดกับทะเลอ่าวไทย ทิศตะวนั ออก ติดกบั กรงุ เทพฯ ทิศตะวนั ตก ติดกบั  จ. ราชบุร ี และ จ. สมุทรสงคราม แม่นํ้า มีแมน่ ํา้ และลำ�คลองรวม 170 สาย ที่สำ�คญั ไดแ้ ก่ 1. แม่น้ําท่าจีน มีความยาวตลอดสายประมาณ 315 กม.  ัตวอ ่ยาง “ น า ย ร อ บ รู้ ” แยกจากแม่นํ้าเจ้าพระยาท่ี อ. วัดสิงห์ จ. ชัยนาท ไหลผ่าน  จ. ชัยนาท จ. สุพรรณบุรี จ. นครปฐม แล้วไหลผ่าน  อ. กระทุ่มแบน อ. เมืองสมุทรสาคร และออกอ่าวไทยที่  ปากอ่าวมหาชัย ต. ท่าฉลอม อ. เมืองสมุทรสาคร โดย  บริเวณปากอ่าวมีลักษณะเป็นสันดอนย่ืนออกไปในทะเลไกล  7 กม.  ช่วงของแม่นํ้าที่ไหลผ่าน จ. สมุทรสาครมีความยาว  36 ประมาณ 70 กม. ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า ม 2. คลองมหาชัย เป็นคลองที่เชื่อมระหว่างแม่นํ้าท่าจีนกับ  แม่น้ําเจ้าพระยา เร่ิมจากแม่น้ําท่าจีนที่ ต. มหาชัย อ. เมือง-  สมุทรสาคร แล้วไหลไปรวมกับคลองด่านและคลองบางกอก-  ใหญ่ในฝง่ั ธนบุรี กรงุ เทพฯ 3. คลองพิทยาลงกรณ์ เป็นคลองท่ีเช่ือมระหว่างแม่นํ้าท่าจีน  กับแม่นํ้าเจ้าพระยา เร่ิมจากแม่นํ้าท่าจีนท่ี ต. บางหญ้าแพรก  อ. เมืองสมุทรสาคร แล้วไหลออกสู่แม่น้ําเจ้าพระยาท่ี จ.  สมุทรปราการ 4. คลองสุนัขหอน เป็นคลองท่ีเชื่อมระหว่างแม่นํ้าท่าจีนกับ  แม่น้ําแม่กลอง เร่ิมจากแม่น้ําท่าจีนท่ี ต. ท่าจีน อ. เมือง-  สมทุ รสาคร แลว้ ไหลออกสแู่ มน่ าํ้ แมก่ ลองท ี่ จ. สมทุ รสงคราม 5. คลองภาษีเจริญ เป็นคลองที่เช่ือมระหว่างแม่นํ้าท่าจีน  กับแม่นํ้าเจ้าพระยา เริ่มจากแม่น้ําท่าจีนบริเวณวัดอ่างทอง 

ทีเ่ ทยี่ วและเสน้ ทาง ัตวอ ่ยางจ. สมุทรสาคร ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า ม ที่เทยี่ ว 57 ย่านเทศบาลนครสมุทรสาคร (ดแู ผนท ่ี 3) สมุทรสาครหรือเมืองมหาชัย เป็นท่ีรู้จักในฐานะแหล่งซ้ือขายอาหาร  “ น า ย ร อ บ ู้ร ” ทะเลขนาดใหญ่ของประเทศ มีท้ังกุ้ง หอย ปู ปลา สดใหม่จากทะเล  และร้านอาหารทะเลรสชาติเยี่ยมหลายร้าน ประกอบกับอยู่ไม่ไกลจาก  กรงุ เทพฯ จงึ ดงึ ดดู ใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วทนี่ ยิ มอาหารทะเลสด ๆ แวะมาเยย่ี ม  เยือนบ่อยคร้ัง  ยิ่งช่วงที่มีเทศกาลอาหารทะเลซ่ึงมีร้านอาหารทะเลมา  ออกร้านเปน็ จำ� นวนมาก ยิง่ มผี ู้คนเดินทางมายงั เมอื งมหาชยั กันมาก บางคนมาชมิ อาหารทะเลแลว้ กถ็ อื โอกาสแวะสกั การะสงิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธ์ ิ คู่เมือง คือศาลเจ้าพ่อหลักเมือง ไปในคราวเดียวกัน จากนั้นก็ไปเดิน  ชมทิวทัศน์ริมน�้ำท่าจีน หรืออาจข้ามฟากไปเที่ยวฝั่งท่าฉลอมท่ีอยู่ไม ่ ไกล หาซ้ืออาหารทะเลแห้งติดไม้ติดมือกลับบ้าน  การท่องเที่ยวดัง  กลา่ วสามารถเทยี่ วแบบเชา้ ไปเยน็ กลบั ไดส้ บาย ๆ นบั เปน็ เสน้ ทางระยะ  ส้นั ท่ีนา่ สนใจไม่น้อย

ัตวอ ่ยาง“ น า ย ร อ บ รู้ ”อนั ตราย! ถนนสายเมอื กปลา ส มุ ท ร ส า ค ร ส มุ ท ร ส ง ค ร า มถ. พระราม 2 หรือทางหลวงหมายเลข 35 ช่วงผ่านตัวเมืองมหาชัยไปยัง  แมก่ ลอง นบั เปน็ เสน้ ทางทตี่ อ้ งขบั ดว้ ยความระมดั ระวงั  โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่   เวลาฝนตก เนื่องจากเส้นทางดังกล่าวมีรถบรรทุกปลาวิ่งผ่านจำ� นวนมาก  ท�ำให้มีเมือกปลาไหลลงสู่พื้นผิวถนน เม่ือฝนตกก็ยิ่งท�ำให้ถนนลื่น รถ  เสียหลักได้ง่าย เป็นเหตุให้เกิดอุบัติเหตุบนเส้นทางนี้บ่อยมาก แม้ทาง  จ. สมุทรสาครจะพยายามเร่งแก้ปัญหาน้ีด้วยการล้างถนนและกวดขันรถ  บรรทุกปลา แต่ก็ยังเกิดอุบัติเหตุรถลื่นไถลบนเส้นทางน้ีอยู่บ่อย ๆ  ดังน้ัน  หากใชเ้ สน้ ทางนใ้ี นวนั ทฝี่ นตก ควรขบั รถดว้ ยความเรว็ ตำ�่ กวา่  100 กม./ชม.  หรอื รอใหถ้ นนแหง้ เสียกอ่ น ศาลเจ้าพ่อหลักเมอื ง นมัสการเจา้ พ่อหลกั เมือง - เปดิ เวลา 06.00-20.00 น. 58 - มงี านนมัสการเจ้าพ่อหลกั เมอื ง ประมาณเดอื น มิ.ย. ศาลเจ้าน้ีตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้�ำท่าจีน มีศิลปะจีนที่สวยงามน่าชม  เจ้าพ่อ  หลักเมืองซึ่งประดิษฐานอยู่ในศาลเป็นสิ่งศักด์ิสิทธ์ิที่ชาวสมุทรสาคร  เคารพนับถือมาก โดยเฉพาะกลุ่มชาวไทยเช้ือสายจีนและชาวประมง  ราวเดือน มิ.ย. จะมีงานแห่เจ้าพ่อหลักเมืองซึ่งมีผู้มาร่วมงานคับค่ัง  ใกลศ้ าลเจา้ เปน็ ทตี่ ง้ั ของปอ้ มวเิ ชยี รโชฎกซง่ึ มคี วามเกยี่ วขอ้ งกบั ประวตั -ิ   ศาสตร์การรกั ษาเอกราชของไทย ทตี่ ้งั   ใกลท้ ่าเรอื ขา้ มฟากมหาชัย ในเทศบาลนครสมุทรสาคร รถยนต์ส่วนตัว  จากศาลากลางจังหวัด ใช้ ถ. เศรษฐกิจไปทาง  ทา่ เรอื ขา้ มฟากมหาชยั ประมาณ 300 ม. ซา้ ยมอื เปน็ ทางแยกเขา้ ตลาด  มหาชัย ให้เล้ียวขวาไปประมาณ 150 ม. ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองอยู่ทาง  ขวามอื  สามารถจอดรถไดใ้ นบริเวณน้ัน ประวัติ  มีต�ำนานเล่าว่า ชาวบ้านพบไม้แกะสลักเป็นรูปคล้าย