แผนที่ดาว ป.5

โรงเรยี นวัดเทพชมุ นมุ ครผู ู้สอน ครพู ัชรี วรรตั นานุรักษ์ (ครูไก)่

ข้นั สรา้ งความสนใจ นกั เรียนรู้หรือไม่วา่ สิ่งน้ีคืืออไไร นกั เรียนรู้จกั วธิ ีใชส้ ิ่งน้ีหรือไม่ ส่ิงน้ีใชป้ รไโยชน์อไไร

การบอกตาแหน่งของกลุ่มดาวฤกษ์บนท้องฟ้า ส่วนประกอบของแผนทด่ี าว ซองสาหรับใส่แผน่ ดาว แผน่ ดาว

การบอกตาแหน่งของกล่มุ ดาวฤกษ์บนท้องฟ้า ดา้ นทิศเหนือ ซองสาหรับใส่ แผ่นดาว ดา้ นทิศใต้ เส้นแสดงคื่ามุมเงย เส้นแสดงคื่ามุมทิศ วิธีใชแ้ ผนท่ีดาว สญั ลกั ษณ์บอกอนั ดบั คืวามสวา่ ง ตวั เลขบอกเวลา สัญลกั ษณ์อ่ืน ๆ

การบอกตาแหน่งของกลุ่มดาวฤกษ์บนท้องฟ้า ซีกฟ้าเหนือ แผ่นดาว ซีกฟ้าใต้ วนั ท่ีแลไเดือนที่จไสงั เกตกลุ่มดาวฤกษ์ กลุ่มดาวฤกษ์ ลาดบั แผน่ ดาว

การบอกตาแหน่งของกล่มุ ดาวฤกษ์บนท้องฟ้า ขั้นสารวจและคน้ หา แผนที่ดาวมีคืวามสาคืญั ต่อการสงั เกต กลุ่มดาวฤกษบ์ นทอ้ งฟ้าอยา่ งไร แบ่งกลุ่ม ร่วมกนั สืบคืน้ ขอ้ มูล จากแหล่งคืวามรู้ต่าง ๆ แลว้ มาอภิปราย แลไนาเสนอผลงานหนา้ หอ้ งเรียน ลองตอบคืาถามจากแนวคืาถามต่อไปน้ี

การบอกตาแหน่งของกล่มุ ดาวฤกษ์บนท้องฟ้า ขั้นอธิบาย แนวคาถาม 1. ซองสาหรับใส่แผน่ ดาวบอกขอ้ มูลอไไร ทิศ เวลาที่จไสงั เกตกลุ่มดาวฤกษ์ สญั ลกั ษณ์บอกอนั ดบั คืวามสวา่ ง วิธีใชแ้ ผนที่ดาว เสน้ แสดงคืา่ มุมทิศ เสน้ แสดงคืา่ มุมเงย แลไสญั ลกั ษณ์ อื่น ๆ 2. แผน่ ดาวบอกขอ้ มูลอไไร วนั ที่แลไเดือนที่จไสงั เกตกลุ่มดาวฤกษ์ ทิศของซีกฟ้า กลุ่มดาวฤกษ์ แลไลาดบั แผน่ ดาว นกั เรียนจดบนั ทึกลงในสมุดวิชาวทิ ยาศาสตร์

การบอกตาแหน่งของกล่มุ ดาวฤกษ์บนท้องฟ้า แนวคาถาม 3. แผนท่ีดาวมีวธิ ีใชอ้ ยา่ งไร นาแผน่ ดาวใส่ลงในซองสาหรับใส่แผน่ ดาวที่มีซีกฟ้าแลไทิศเดียวกนั กาหนดวนั ที่ เดือน แลไเวลาท่ีจไสงั เกตกลุ่มดาวฤกษ์ แลว้ หมุนแผน่ ดาว โดยใหว้ นั ท่ีแลไเดือนบนแผน่ ดาวตรงกบั เวลาบนซองสาหรับใส่แผน่ ดาว 4. การหมุนแผน่ ดาวสามารถสงั เกตส่ิงใดได้ สงั เกตมุมทิศแลไมุมเงยของกลุ่มดาวฤกษ์ แลไสงั เกตเสน้ ทางการข้ึน แลไตกของกลุ่มดาวฤกษไ์ ด้ นกั เรียนจดบนั ทึกลงในสมุดวิชาวทิ ยาศาสตร์

การบอกตาแหน่งของกล่มุ ดาวฤกษ์บนท้องฟ้า ขั้นขยายความรู้ ตวั อยา่ งการใชแ้ ผนที่ดาวในการสงั เกตกลุ่มดาวฤกษบ์ นทอ้ งฟ้า วนั ท่ี 15 พฤษภาคืม เวลา 21.00 น. กลุม่ ดาวฤกษท์ ี่ปรากฏทางซีกฟ้าเหนือ กลุ่มดาวฤกษท์ ี่ปรากฏทางซีกฟ้าใต้

บูรณาการอาเซียน ความร่วมมือกนั ทางด้านดาราศาสตร์ ระหว่างประเทศในกลุ่มสมาชิกอาเซียน เช่น การเปิ ดคื่ายอบรมเยาวชนดาราศาสตร์อาเซียน จดั ข้ึนโดยสถาบนั วิจยั ดาราศาสตร์แห่งชาติ (องคืก์ าร มหาชน) (สดร.) กรไทรวงวิทยาศาสตร์แลไเทคืโนโลยี ของปรไเทศไทย ทางสถาบนั เปิ ดรับนักเรียนรไดบั มธั ยมศึกษาตอนปลายแลไอาจารยจ์ ากปรไเทศต่าง ๆ เขา้ อบรมแลไถ่ายทอดคืวามรู้ทางดาราศาสตร์ เพ่ือให้ เกิดการพฒั นาทางด้านดาราศาสตร์ในกลุ่มสมาชิก อาเซียนไปพร้อมกนั

ข้นั ประเมิน นักเรียนได้เรียนรู้อะไรบ้าง เรามาตรวจสอบความเข้าใจกนั 1. แผนที่ดาวใชบ้ อกตาแหน่งกลุ่มดาวฤกษไ์ ดเ้ พราไอไไร เพราไแผนท่ีดาวแสดงทิศ เสน้ แสดงคื่ามุมทิศแลไ เสน้ แสดงคืา่ มุมเงยของกลุ่มดาวฤกษใ์ นเวลาต่าง ๆ ได้ 2. แผนท่ีดาวแสดงใหเ้ ห็นเสน้ ทางการข้ึนแลไตกของ กลุ่มดาวฤกษอ์ ยา่ งไร กลุ่มดาวฤกษม์ ีเสน้ ทางการข้ึนแลไตกเสน้ ทางเดิม

กิจกรรมปรไจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ 1. แผนท่ีดาวใชส้ งั เกตกลุ่มดาวฤกษไ์ ดเ้ พราไอไไร เพราไสามารถรไบุตาแหน่งของกลุ่มดาวฤกษท์ ี่ตอ้ งการสังเกตได้ เมื่อกาหนดวนั ท่ี เดือน แลไเวลาท่ีตอ้ งการสังเกตกลุ่มดาวฤกษ์ ลงในแผนที่ดาว

กิจกรรมปรไจาหน่วย ทบทวนคาศัพท์และหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ 2. การใชแ้ ผนท่ีดาวตอ้ งกาหนดวนั แลไเวลาที่สังเกตกลุ่มดาวฤกษ์ เพราไอไไร เพราไในแต่ลไคืืนการข้ึนแลไตกของกลุ่มดาวฤกษม์ ีการเปลี่ยน ตาแหน่งไปเรื่อย ๆ ถา้ หมุนแผนท่ีดาวไม่ตรงกับวนั แลไเวลา ที่สงั เกต กจ็ ไไม่พบกลุ่มดาวฤกษท์ ี่ตรงกบั วนั แลไเวลาน้นั ๆ

กิจกรรมปรไจาหน่วย ทกั ษะสร้างเสริมความเข้าใจทค่ี งทน ถา้ นักเรียนหากลุ่มดาวนายพรานโดยใชแ้ ผนท่ีดาว เม่ือยกแผนท่ีดาว ข้ึนเหนือศีรษไแต่ทิศไม่ตรงกบั ทิศบนทอ้ งฟ้า นกั เรียนจไเห็นกลุ่มดาว นายพรานหรือไม่ เพราไอไไร ไม่เห็น เพราไการอ่านแผนท่ีดาวตอ้ งยกแผนที่ดาวเหนือศีรษไ โดยให้ ทิศในแผนที่ดาวตรงกบั ทิศบนทอ้ งฟ้าจึงจไเห็นกลุ่มดาวนายพรานบน ทอ้ งฟ้าได้

กิจกรรมปรไจาหน่วย 1. ถา้ ตอ้ งใชแ้ ผนท่ีดาวสงั เกตกลุ่มดาวฤกษท์ างซีกฟ้าใต้ นกั เรียนตอ้ งทาอยา่ งไร นาแผน่ ดาวทางซีกฟ้าใตใ้ ส่ลงในซองสาหรับใส่แผน่ ดาวดา้ นทิศใต้ จากน้ันหมุนแผ่นดาวให้วนั ท่ีแลไเวลาที่สังเกตตรงกัน เราก็จไ ทราบกลุ่มดาวฤกษท์ ่ีตาแหน่งต่าง ๆ บนทอ้ งฟ้า

กิจกรรมปรไจาหน่วย 2. ถา้ ตอ้ งใชแ้ ผนท่ีดาวสงั เกตกลุ่มดาวฤกษ์ นกั เรียนจไเตรียมตวั อยา่ งไร แนวคืาตอบ ตอ้ งเตรียมตวั โดยการฝึ กใช้แผนท่ีดาว รไบุวนั ที่ เดือน แลไเวลาท่ีจไสังเกตกลุ่มดาวฤกษ์ แลไเตรียมอุปกรณ์อ่ืน ๆ ให้พร้อม เช่น เขม็ ทิศเพื่อสังเกตทิศแลไไฟฉายเพ่ือส่องนาทาง เพราไการสงั เกต กลุ่มดาวฤกษต์ อ้ งทาในเวลากลางคืืน

สรุป แผนทีด่ าว ปรไกอบดว้ ย ซองสาหรับใส่ แผ่นดาว แผ่นดาว แสดงขอ้ มูลเกี่ยวกบั แสดงขอ้ มูลเก่ียวกบั ทิศ เวลาที่จไสังเกตกลุ่มดาวฤกษ์ วนั ที่แลไเดือนท่ีจไสังเกตกลุ่ม สญั ลกั ษณ์บอกอนั ดบั คืวามสวา่ ง วธิ ีใช้ ดาวฤกษ์ ทิศของซีกฟ้า กลุ่มดาวฤกษ์ แผนที่ดาว เส้นแสดงคื่ามุมทิศ เส้น แลไลาดบั แผน่ ดาว แสดงคื่ามุมเงย แลไสญั ลกั ษณ์อ่ืน ๆ