การจัดกลุ่มสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง

โรงเรยี นวัดเทพชมุ นุม รายวชิ า วิทยาศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 4 หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 2 ส่งิ มชี วี ติ รอบตัว เรือ่ ง การจาแนกสัตว์ไม่มกี ระดูกสันหลงั ครูผูส้ อน นางสาววาชิตา สมบัตมิ าก (ครูบิว)

ทบทวนความรู้เดมิ ✓ ������

ทบทวนความร้เู ดมิ ✓

ทบทวนความรู้เดมิ ������ ✓

ทบทวนความรู้เดมิ ✓ ������

ทบทวนความรูเ้ ดิม การจดั กลุ่มสงิ่ มชี วี ติ กลุม่ พชื กล่มุ สตั ว์ กลมุ่ ทีไ่ มใ่ ชพ่ ชื และสตั ว์ กลมุ่ สัตว์ไมม่ ีกระดูกสันหลงั กลมุ่ สตั ว์มกี ระดูกสันหลัง

การจัดกลุ่มสตั ว์ ทบทวนความรเู้ ดมิ ใชก้ ระดกู สนั หลงั เป็นเกณฑ์ กลุ่มสตั วไ์ มม่ กี ระดกู สนั หลงั กล่มุ สัตวม์ ีกระดกู สนั หลงั 1. กล่มุ ปลา 2. กลุม่ สตั วส์ ะเทินน้าสะเทินบก 3. กลุม่ สตั วเ์ ลือ้ ยคลาน 4. กลมุ่ นก 5. กลมุ่ สัตวเ์ ล้ยี งลกู ด้วยนา้ นม

กิจกรรม (คะแนนช่วย) ให้นักเรียนสารวจสัตว์มีกระดูกสันหลังบริเวณบ้าน ของตนเอง โดยอธิบายถึงลักษณะภายนอกท่ีสังเกต เก็บคะแนนสะสม ได้ พร้อมระบุว่าสัตว์มีกระดูกสันหลังท่ีพบเจอจัดเป็น เรื่อง สัตว์มีกระดูกสนั หลัง สัตว์มีกระดูกสันหลังในกลุ่มใด อัดเป็นคลิป VDO ส่ง ครูในไลนก์ ลุ่ม หัวขอ้ ที่จะตอ้ งมี 1. แนะนำตนเอง : ช่ือ-สกลุ ชั้น 2. อธบิ ำยลักษณะภำยนอกทีส่ งั เกตไดข้ องสตั ว์ที่พบเจอ 3. ระบุว่ำสัตว์มกี ระดูกสนั หลังท่พี บเจอจดั เปน็ สัตวม์ ี กระดูกสันหลงั ในกลุ่มใด หมายเหตุ (เนอื่ งดว้ ยสถานการณป์ ัจจบุ ัน) 1. เร่ืองระยะเวลำกำรสง่ งำนครไู ด้ยดื หยนุ่ ใหก้ บั นักเรียน ให้นักเรียนมีควำมพรอ้ มแลว้ ทำสง่ มำในไลนก์ ลมุ่ ครตู รวจยอ้ นหลงั ใหค้ ะ่ 2. ในกรณีท่นี ักเรยี นมีข้อจำกัดในกำรทำกจิ กรรมให้ตดิ ตอ่ ครผู ำ่ นไลนส์ ว่ นตัวเพ่ือชแี้ จงหำแนวทำงกำรปฏบิ ตั ิร่วมกัน ขอบคุณค่ะ

1 2ข้นั กระตุ้นความสนใจ 34 56 78 9 10 11 12

ข้นั สารวจและค้นหา สัตว์ในภาพใด เป็นสัตวไ์ ม่มีกระดูกสนั หลัง ✓ ✓ ������ ✓ ������ ✓

ข้นั สารวจและค้นหา เพราะเหตุใด นักเรยี นจึงคิดว่าสตั ว์ดงั กลา่ ว เป็นสตั ว์ไม่มกี ระดูกสันหลัง นกั เรียนสงั เกตจากอะไร

ข้นั อธบิ ายความรู้ สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง คือ สัตว์ท่ีไม่มีกระดูกแข็งเป็นโครงสร้ำง ของร่ำงกำย ลำตัวมีลักษณะอ่อนน่ิม บำงชนิดอำจมีโครงร่ำง ภำยนอกลำตัว เพอ่ื ช่วยพยงุ รำ่ งกำยและป้องกันอัตรำย ซ่ึงสัตว์ไม่ มีกระดกู สนั หลังในโลกนีม้ ีจำนวนมำกกว่ำสตั วท์ มี่ กี ระดกู สนั หลงั

ข้นั ขยายความเขา้ ใจ นกั วิทยำศำสตรจ์ ึงจดั กล่มุ สัตวไ์ ม่มกี ระดูกสันหลงั ตำมลกั ษณะย่อยได้ 8 ประเภท ดังน้ี 1. ฟองนำ้ 5. สัตวท์ ่ีลำตวั เปน็ ปลอ้ ง 2. สัตวท์ ่ีลำตวั กลวง หรือ ลำตวั มโี พรง 6. สตั ว์ทะเลผวิ ขรขุ ระ 3. หนอนตัวแบน 7. หอยและหมึก 4. หนอนตวั กลม 8. สตั ว์ทม่ี ีขำเป็นข้อ

ข้นั ขยายความเข้าใจ เกรด็ น่ำรู้ เปน็ กำรเพ่มิ จำนวนลกู หลำนท่ีมีลกั ษณะเหมือนเดมิ ของสัตว์ ทำใหส้ ัตวไ์ มส่ ูญพนั ธ์ุ แบ่งออกเป็น 2 ประเภท 1 กำรสืบพันธ์แุ บบอำศัยเพศ 2. กำรสบื พันธแ์ุ บบไม่อำศัยเพศ เปน็ กำรสืบพนั ธุ์ท่ตี ้องอำศยั เซลลส์ บื พันธุ์เพศผู้ (อสุจิหรอื สเปริ ม์ ) และเซลลส์ บื พนั ธเุ์ พศเมีย (ไข่) กำรสบื พันธุ์แบบอำศยั เพศแบ่งออกเปน็ 2 ประเภท คือ กำรปฏสิ นธิภำยนอกรำ่ งกำย เชน่ สตั วพ์ วกปลำ สัตว์สะเทนิ นำ้ สะเทนิ บก กำรปฏิสนธิภำยในร่ำงกำย เชน่ นก สัตวเ์ ล้ยี งลกู ดว้ ยนำ้ นม

ข้นั ขยายความเข้าใจ เกร็ดนำ่ รู้ (ต่อ) เปน็ กำรสืบพันธทุ์ ไี่ ม่ต้องอำศยั เซลล์สืบพันธุ์ ได้แก่ กำรแตกหน่อ เชน่ กำรแตกหน่อของไฮดรำ กำรงอกใหม่ เช่น กำรงอกใหมข่ องดำวทะเล กำรงอกใหม่ของดำวทะเล กำรแตกหนอ่ ของไฮดรำ

ข้นั ขยายความเขา้ ใจ 1. สตั วจ์ าพวกฟองนา้ เชน่ ฟองนำ้ แกว้ ฟองน้ำหนิ ปนู ➢มลี ักษณะคลำ้ ยพืช เกำะตดิ อย่กู บั ท่ี ➢ลำตวั เป็นโพรง มีชอ่ งเปดิ ดำ้ นบน มีรูพรนุ ใหน้ ้ำออกและอำหำรไหลผำ่ นเขำ้ เพื่อดูดซึมแก๊ส ออกซเิ จนและอำหำร แล้วปลอ่ ยน้ำและกำกอำหำรออก ทำงช่องน้ำออก มหี นำมเป็นโครงสรำ้ งคำ้ จนุ รำ่ งกำย ➢สบื พันธุ์แบบอำศัยเพศ และแบบไม่อำศยั เพศ (แตกหนอ่ ) ➢ไม่มรี ะบบประสำท สว่ นใหญอ่ ำศยั อยูใ่ นน้ำเคม็

ตวั อย่างสัตว์จาพวกฟองน้า ฟองนา้ แกว้ ฟองนา้ หินปูน ฟองน้าถตู วั



ข้นั ขยายความเขา้ ใจ 2. สัตวท์ ีล่ าตัวกลวง หรอื ลาตวั มีโพรง เชน่ กะพรุน ปะกำรงั ไฮดรำ ➢ลำตวั ใสคล้ำยวุ้น มีรูปร่ำงคลำ้ ยทรงกระบอก ดอกไมท้ ะเล กลั ปังหำ ➢ตรงกลำงลำตวั เป็นโพรง มชี อ่ งเปดิ ออกจำกลำตัว เพียงช่องเดียว เปน็ ทำงนำอำหำรเข้ำ และกำจัดเศษ อำหำรออกจำกลำตัว ➢มีเข็มพิษไว้ป้องกนั ตวั และใชจ้ ับเหยือ่ ➢สบื พนั ธ์ุแบบอำศยั เพศ และแบบไมอ่ ำศัยเพศ (แตกหน่อ) ➢สว่ นใหญอ่ ำศัยในนำ้ เค็ม ยกเวน้ ไฮดรำ และกะพรุนน้ำจืด ทอี่ ำศยั อย่ใู นนำ้ จดื

ตวั อย่างสัตวท์ ่ลี าตวั กลวง หรือ ลาตวั มโี พรง กะพรนุ กัลปังหา ไฮดรา



https://www.youtube.com/watch?v=SS_HYY97ehw

https://www.youtube.com/watch?v=9adtp_pwfao

ข้นั ขยายความเขา้ ใจ 3. หนอนตวั แบน เช่น พยำธใิ บไม้ พยำธติ ัวตืด ➢มีลำตัวนมิ่ แบนยำว ไม่มขี ำ พลำนำเรยี ➢มปี ำก แต่ไมม่ ที วำรหนกั ➢ไม่มรี ะบบหมุนเวยี นเลือด พลำนำเรยี ➢ส่วนใหญด่ ำรงชีวติ เป็นปรสิต โดยดูดเลือดจำก ร่ำงกำยของคนและสัตว์ ➢สืบพันธุ์แบบอำศัยเพศและแบบไม่อำศยั เพศ ➢มี 2 เพศในตวั เดียวกนั ➢อำศยั อยทู่ ง้ั ในนำ้ เคม็ และนำ้ จดื

ตวั อย่างสตั วจ์ าพวกหนอนตัวแบน พลานาเรยี พยาธติ ัวตดื พยาธิใบไม้

จดุ รับแสง

https://www.youtube.com/watch?v=w0QzSYQGsnA

ข้นั ขยายความเข้าใจ 4. หนอนตัวกลม เชน่ พยำธิตวั จ๊ดี พยำธไิ ส้เดอื น ➢ลำตัวนมิ่ กลมยำว ไม่มขี ำ ไส้เดอื นฝอย พยำธิปำกขอ ➢ผวิ เรียบ ไม่เป็นปล้อง พยำธเิ ส้นดำ้ ย ➢มปี ำกและทวำรหนกั ➢ไม่มีระบบหมุนเวยี นเลอื ด ➢ดำรงชีวติ เป็นปรสติ ในร่ำงกำยคนและสตั ว์ ➢สบื พนั ธุแ์ บบอำศัยเพศ ➢เพศผ้แู ละเพศเมียแยกคนละตัว พยำธิตัวจี๊ด

ตวั อย่างสตั ว์จาพวกหนอนตวั กลม พยาธติ ัวจดี๊ พยาธิไสเ้ ดอื น พยาธเิ ส้นดา้ ย



ข้นั ขยายความเขา้ ใจ 5. สตั ว์ทีม่ ีลาตวั เปน็ ปลอ้ ง เชน่ ไส้เดือนดิน ปลิงน้ำจืด ➢ลำตัวกลมยำว เปน็ ปล้องคล้ำยวงแหวนตอ่ กัน ทำกดูดเลือด แม่เพรียง ➢ผวิ หนังเปียกชน้ื ชว่ ยแลกเปลีย่ นแกส๊ ในกำรหำยใจ ตวั สงกรำนต์ ➢มรี ะบบประสำทและระบบทำงเดินอำหำร ➢มรี ะบบหมนุ เวียนเลือดแบบปดิ ➢สบื พันธุแ์ บบอำศยั เพศ และแบบไม่อำศัยเพศ ➢มี 2 เพศในตวั เดยี วกัน ตัวสงกรำนต์

ตวั อยา่ งสัตว์ทม่ี ลี าตัวเปน็ ปลอ้ ง ไสเ้ ดอื นดิน ปลงิ นา้ จดื แมเ่ พรยี ง



ข้นั ขยายความเข้าใจ 6. สตั ว์ทะเลผวิ ขรขุ ระ เช่น ดำวทะเล ปลงิ ทะเล เมน่ ทะเล ➢ตำมผวิ ของลำตวั หยำบ ขรุขระ และแขง็ เพรำะมี อแี ปะทะเล สำรพวกหินปนู เป็นองค์ประกอบ ➢ไมม่ สี ่วนหัว บำงชนิดลำตัวแยกเป็นแฉก เชน่ ดำวทะเล ➢ใต้ลำตัวมีเท้ำเป็นหลอดเลก็ ๆ จำนวนมำก (เทำ้ ท่อ) ใชส้ ำหรับกำรเคลอ่ื นท่ี ➢สบื พนั ธแ์ุ บบอำศัยเพศ และแบบไมอ่ ำศยั เพศ ➢สว่ นใหญ่เพศผูแ้ ละเพศเมียแยกคนละตัว ดำวทะเล

ตัวอย่างสตั ว์ทะเลผิวขรขุ ระ เม่นทะเล ปลิงทะเล อแี ปะทะเล

https://www.youtube.com/watch?v=qNybd8SaVp4

ข้นั ขยายความเข้าใจ 7. หอยและหมกึ เชน่ หอยแครง หอยทำก หอยแมลงภู่ ➢มีลำตวั นม่ิ หอยโข่ง หอยขม หอยสังข์ หมกึ ทะเล ➢ส่วนใหญม่ ีเปอื กแขง็ ซงึ่ เป็นสำรจำพวก หินปูน เชน่ หมกึ กระดอง หมึกกลว้ ย หุม้ ภำยนอก หมึกยกั ษ์ ➢มรี ะบบหมุนเวยี นเลือด โดยมีหัวใจสบู ฉีดเลือด ➢เคลือ่ นทีโ่ ดยใชก้ ลำ้ มเนอ้ื ทย่ี ืน่ ออกจำกเปลอื ก ➢อำศยั อยูท่ ง้ั บนบก ในน้ำจดื และน้ำเค็ม ➢สืบพนั ธุ์แบบอำศัยเพศ บำงชนดิ อำศัยบนบก และวำงไขบ่ นบก เชน่ หอยทำก หอยแครง

ข้ันขยายความเขา้ ใจ 7. หอยและหมึก (ตอ่ ) เชน่ หอยแครง หอยทำก หอยแมลงภู่ ➢มลี ำตัวน่มิ แตม่ ีโครงแข็งอยู่ภำยในลำตัว หอยโข่ง หอยขม หอยสังข์ หมึกทะเล ➢มรี ะบบหมนุ เวยี นเลือด เช่น หมกึ กระดอง หมกึ กลว้ ย หมกึ ยักษ์ ➢เคล่อื นท่ีโดยใช้หนวดและกำรพน่ น้ำออกจำก ลำตวั ➢หำยใจดว้ ยปอดและผวิ หนงั ➢สบื พันธแ์ุ บบอำศัยเพศ ออกลกู เปน็ ไข่ ➢ส่วนใหญ่อำศยั อยู่ในน้ำเค็ม เชน่ หมกึ กลว้ ย หมึกกล้วย

ตวั อย่างหอยและหมกึ หอยทาก หอยแมลงภู่ หอยโข่ง หมกึ กลว้ ย



ข้นั ขยายความเขา้ ใจ 8. สัตวท์ มี่ ีขาเป็นขอ้ ได้แก่ เช่น ยงุ มด ➢มีขำเปน็ ข้อๆ ต่อกัน ผเี สื้อ แมลงวนั เชน่ แมงมมุ ➢สตั วจ์ ำพวกแมลง มีลำตัวแบง่ เป็น 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนหัว สว่ นอก และส่วนท้อง ไดแ้ ก่ ➢สัตว์บำงชนดิ มีลำตวั แบง่ เป็น 2 สว่ น ไดแ้ ก่ แมงป่อง เหบ็ ส่วนหวั รวมกับสว่ นอก และส่วนทอ้ ง ➢มเี ปลอื กแขง็ หุ้มลำตัว

ข้นั ขยายความเขา้ ใจ 8. สัตว์ทีม่ ีขาเป็นขอ้ (ต่อ) เช่น ปู กุ้ง ➢มีระบบหมนุ เวยี นเลอื ด ระบบประสำท เช่น ก้ิงกอื และระบบทำงเดินอำหำรท่ีสมบูรณ์ ตะขำบ ➢ในกำรเจริญเติบโต สว่ นใหญ่มีกำรลอกครำบ ➢สืบพนั ธุ์แบบอำศัยเพศออกลกู เป็นไข่ ปู

ตวั อยา่ งสตั ว์ที่มขี าเปน็ ข้อ ผีเส้อื ยุง ก้งุ

ข้นั ตรวจสอบผล เปน็ สตั ว์ไมม่ กี ระดูกสนั หลัง เป็นสตั วไ์ ม่มีกระดูกสันหลงั กลุ่มหมึกและหอย กลุ่มสัตว์ทะเลผวิ ขรุขระ

ข้นั ตรวจสอบผล เปน็ สตั ว์ไม่มกี ระดูกสันหลงั เปน็ สัตว์ไมม่ กี ระดกู สนั หลงั กลุม่ สัตว์ที่มลี ำตัวเป็นปลอ้ ง กลุม่ สัตว์ทีม่ ขี ำเปน็ ข้อ

ข้นั ตรวจสอบผล เปน็ สตั ว์ไม่มีกระดกู สนั หลงั เปน็ สัตวไ์ ม่มกี ระดูกสนั หลงั กลุม่ สัตว์ท่มี ขี ำเป็นขอ้ กลุ่มสตั ว์จำพวกฟองนำ้

กล่มุ สตั วไ์ มม่ กี ระดกู สนั หลงั การจัดกลมุ่ สัตว์ ใชก้ ระดกู สนั หลงั เป็นเกณฑ์ กลมุ่ สตั วม์ กี ระดกู สันหลงั 1. กล่มุ ปลา 2. กลุม่ สตั วส์ ะเทนิ นา้ สะเทินบก 3. กลมุ่ สัตวเ์ ล้อื ยคลาน 4. กล่มุ นก 5. กลมุ่ สัตวเ์ ลีย้ งลกู ด้วยน้านม

การจดั กลมุ่ สตั ว์ กลมุ่ สัตว์ไมม่ ีกระดกู สนั หลัง 1. ฟองน้า 5. สัตวท์ ล่ี าตวั เปน็ ปลอ้ ง 2. สตั วท์ ีล่ าตัวกลวง หรอื ลาตัวมโี พรง 6. สัตวท์ ะเลผิวขรุขระ 3. หนอนตวั แบน 7. หอยและหมึก 4. หนอนตวั กลม 8. สตั วท์ ีม่ ีขาเปน็ ข้อ

แบบทดสอบหลงั เรยี น เรื่อง สัตว์มีกระดูกสันหลังและสตั ว์ไม่มกี ระดูกสันหลัง https://forms.gle/PhPSvCPfHcCpQs1NA

อยำ่ ลมื ทบทวนบทเรยี นบ่อยๆนะคะ